Loading...

Your cart (4)

Product thumb

Basic hooded sweatshirt in pink

  • Color: Pink
  • Size: S
$15.00 $31.00
Product thumb

Mid-rise slim cropped fit jeans

  • Size: M
$76.00
Product thumb

Men fashion gray shoes

  • Color: Gray
  • Size: 10.5
$84.00
Subtotal: $198.65
Checkout

[លែងឆ្ងល់] ហេតុអ្វីលាងធ្មេញមិនធ្វើឲ្យសឹកធ្មេញ?

មានដែលធ្លាប់គិតថា«មិនសូវហ៊ានលាងធ្មេញនោះទេ ព្រោះតែខ្លាចសឹកធ្មេញ»ឬអត់? ហើយដល់ពេលមានគេបបួលទៅលាងធ្មេញ ក៏តែងតែប្រកែកមិនចង់ទៅ ឬអេះអុញតែម្តង…

ប៉ុន្តែក៏អាចមានអ្នកខ្លះទៀត ដឹងថាការលាងធ្មេញ គឺមិនធ្វើឲ្យសឹកធ្មេញដែរ តែមិនប្រាកដក្នុងចិត្តថា គួរតែលាងញឹកញាប់ប៉ុណ្ណា? តោះ! តាមដានអានជាមួយការបកស្រាយពីលោកស្រីទន្តបណ្ឌិត យិន ស៊ីថន សាស្ត្រាចារ្យនៃមហាវិទ្យាល័យទន្តវទនសាស្រ្តនៃសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្តសុខាភិបាល និងជាម្ចាស់ គ្លីនិកធ្មេញ ប្រាយស្មាល…

សំណួរ ៖ តើការលាងធ្មេញអាចធ្វើឲ្យសឹកធ្មេញឬទេ?
ចម្លើយ ៖ ការលាងធ្មេញមិនធ្វើឲ្យធ្មេញសឹកទេ ព្រោះការលាងធ្មេញគ្រាន់តែបំបែកជាតិកំបោរនៅជាប់នឹងធ្មេញដែលប្អូនមិនបានសម្អាតតាមការដុសធ្មេញ។

សំណួរ៖ តើគួរតែលាងធ្មេញញឹកញាប់កម្រិតណាដែរ?
ចម្លើយ ៖ រយៈពេលនៃការលាងធ្មេញវិញ ជាទូទៅ គឺធ្វើក្នុងរយៈពេលពី៦ខែទៅ១ឆ្នាំ ពោលគឺចំពោះអ្នកដែលដុសធ្មេញមិនសូវស្អាតត្រូវលាង៦ខែម្តង ឯអ្នកដែលដុសធ្មេញបានស្អាតល្អអាចលាង១ឆ្នាំម្តង។ 

អនាម័យមាត់ធ្មេញពិតជាសំខាន់ ដែលយើងគ្រប់គ្នាគួរតែយកចិត្តទុកដាក់ថែទាំជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីចៀសវាងនូវបញ្ហាមាត់ធ្មេញផ្សេងៗដែលអាចនឹងបង្កជំងឺ ដែលមិនត្រឹមតែខាតបង់ប្រាក់កាសប៉ុណ្ណោះទេ គឺថែំមទាំងខាតបង់ពេលវេលាថែមទៀត។

©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ


អត្ថបទទាក់ទង

មើលទាំងអស់

ក្តីស្រឡាញ់កើតចេញពីចិត្ត សុខភាពកើតចេញពីការថែទាំ ពេលវេលានៅក្បែរគ្នាបានយូរប៉ុណ្ណាអាស្រ័យទៅលើការឲ្យតម្លៃលើក្តីស្រឡាញ់ពិតប្រាកដគឺ ការផ្តល់ពេលវេលា ការយកចិត្តទុកដាក់ជាប្រចាំ និងការថែទាំសុខភាព។ ទទួលបានក្តីស្រឡាញ់បែបនេះ តើមនុស្សជាទីស្រលាញ់របស់អ្នករំភើបយ៉ាងណាទៅណ៎? តែ... ត្រូវធ្វើបែបណាទៅ? វិធីសាស្ត្រងាយៗក្នុងឱកាស Pink Day ខាងមុខនេះ អ្នកអាចជូនកាដូពិសេសមួយដល់មនុស្សជាទីស្រឡាញ់របស់អ្នក ដើម្បីបញ្ជាក់ប្រាប់ថា អ្នកពិតជាស្រឡាញ់ពួកគាត់ពិតប្រាកដ ហើយកាដូនេះនឹងជាអ្នករំលឹកអ្នក ឲ្យអ្នក បង្ហាញក្តីស្រឡាញ់ទៅពួកគាត់ជាប្រចាំ។ កាដូពិសេសនោះ អាចជាអ្វី? យើងខ្ញុំសូមណែនាំ នូវម៉ាស៊ីនវាស់ជាតិស្ករឃែរសេន (Caresens) ដែលអាចឲ្យលោកអ្នកវាស់ជាតិស្ករដោយខ្លួនឯងបាន។ ឧបករណ៍នេះ មិនមែនប្រើបានតែអ្នកដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមប៉ុណ្ណោះទេ តាយាយ ប៉ាម៉ាក់ចាស់ៗ ក៏គួរតែមានម៉ាស៊ីនប្រភេទនេះផងដែរ ដើម្បីធ្វើការតាមដានជាតិស្ករក្នុងឈាមរបស់ពួកគាត់ ហើយអាចការពារពីជំងឺទឹកនោមផ្អែមថែមទៀត។ ពេលដែលកាដូនេះទៅដល់ដៃពួកគាត់ អ្នកត្រូវឆ្លៀតពេលនៅក្បែរពួកគាត់ យកចិត្តទុកដាក់ពួកគាត់ និងថែទាំសុខភាពគាត់ជាប្រចាំ បើទោះបីជាពួកគាត់អាចប្រើម៉ាស៊ីននេះដោយខ្លួនឯងក៏ដោយ ព្រោះនេះទើបជាក្តីស្រឡាញ់ពិតប្រាកដ។ ក្រៅពីនេះ អ្នកតមអាហារដើម្បីសម្រកទម្ងន់ ក៏ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នលើកម្រិតជាតិស្ករក្នុងខ្លួនគាត់ដែរ ដើម្បីឲ្យការសម្រកទម្ងន់មានប្រសិទ្ធភាព និងសុវត្ថិភាព។ ក្នុងឱកាសថ្ងៃនៃក្តីស្រលាញ់នេះ ឧបករណ៍ម៉ាស៊ីនវាស់ជាតិស្ករម៉ាក CareSens ដែលជាម៉ាស៊ីនតេស្តជាតិស្ករលេខ១ មកពីប្រទេសកូរ៉េ បានរៀបចំនូវកម្មវិធីយកម៉ាស៊ីនចាស់ប្តូរម៉ាស៊ីនថ្មី ដោយលោកអ្នកគ្រាន់តែយកម៉ាស៊ីនវាស់ជាតិស្ករណាមួយក៏បាន មកប្តូរយកម៉ាស៊ីនវាស់ជាតិស្ករថ្មីម៉ាក CareSens មួយគ្រឿងដោយឥតគិតថ្លៃ។ កម្មវិធីប្តូរនេះ មាននៅតាមបណ្តាឱសថស្ថានដៃគូទូទាំងប្រទេសរបស់យើង ដូចជា៖ រាជធានីភ្នំពេញ មាននៅ ឱសថស្ថាន អរុណរស្មីថ្មី ឱសថស្ថាន សួនសុវណ្ណ ឱសថស្ថាន HELPY ឱសថស្ថាន វិសារ ឱសថស្ថាន NORM ឱសថស្ថាន ធីតាសុភ័ក្ត្រ ឱសថស្ថាន ដេវាល់ដា ឱសថស្ថាន ឌីនីកា ឱសថស្ថាន ពន្លឺបញ្ចពណ៌ ឱសថស្ថាន មេឌីធិច ឱសថស្ថាន សុភ័ក្ត្រមិត្តសែនសុខ ឱសថស្ថាន អង្គរឧត្តម ខេត្តកំពង់ចាម ឱសថស្ថាន នាគព័ន្ធ ឱសថស្ថាន អង្គរធំ ខេត្តសៀមរាប ឱសថស្ថាន ខ្មែរ អង្គរ ឱសថស្ថាន ព្រះវិហារ ឱសថស្ថាន ព្រះវិហារ ១ ឱសថស្ថាន ព្រះវិហារ ២ ខេត្តកំពត៖​ ឱសថស្ថាន រិទ្ធិយ៉ា កាន់តែអស្ចារ្យជាងនេះទៀត Caresens នឹងចាប់ឆ្នោតជូនរង្វាន់ចំនួន៥ ដែលមួយរង្វាន់ៗ គឺ ម៉ាស៊ីនតេស្តជាតិស្ករ Caresens មួយឈុត ដោយលោកអ្នកគ្រាន់តែ Like page Caresens Glucose Meter (https://www.facebook.com/caresensglucosemeter) Share Page Caresens Glucose Meter ហើយ Inbox លេខទូរស័ព្ទ និងទីតាំងរបស់លោកអ្នក នោះលោកអ្នកនឹងអាចមានឱកាសឈ្នះរង្វាន់ដោយការចាប់ឆ្នោត។ រង្វាន់នឹងប្រកាសនៅថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ ក្នុង Page Caresens Glucose Meter។ ស្រឡាញ់សុខភាពអ្នក តេស្តឃែរសេន(Caresens) ជាប្រចាំ ------------------------------------------------------- ប្រសិនបើអ្នកមានទាន់ដឹងពីរបៀបប្រើប្រាស់ អាចសាកសួរតាមឱសថស្ថាន ដែលអ្នកជាវ ឬអានពីការប្រើប្រាស់នៅទីនេះ https://healthtime.tips/km/library/article/2167។ ហើយសម្រាប់ពត៌មានបន្ថែម សូមទំនាក់ទំនងមកកាន់ផេកហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់យើងខ្ញុំគឺ CareSens Glucose Meter ឬតាមតំណភ្ជាប់ https://www.facebook.com/caresensglucosemeter

ការវាស់ជាតិស្ករដោយខ្លួនឯង ពិតជាមានសារសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះការការពារការវិវឌ្ឍនៃជំងឺ និងចូលរួមក្នុងការតាមដានប្រសិទ្ធភាពនៃការព្យាបាលឲ្យបានកាន់តែប្រសើរជាពិសេសសម្រាប់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ក៏ប៉ុន្តែការថែរក្សាឧបករណ៍វាស់ជាតិស្ករ និងបន្ទះតេស្តរបស់វាឲ្យស្ថិតក្នុងស្ថានភាពល្អ និងត្រឹមត្រូវ គឺរឹតតែសំខាន់សម្រាប់ធានាបាននូវលទ្ធផល ដែលមានលក្ខណៈច្បាស់លាស់សម្រាប់ការតាមដាន។  ខាងក្រោមជាចំណុចសំខាន់ៗក្នុងការថែទាំងឧបករណ៍វាស់ជាតិស្ករដែលអ្នកមិនគួរមើលរំលង។ មុនពេលប្រើប្រាស់៖ ត្រូវប្រាកដថាដៃរបស់អ្នកស្អាតនិងស្ងួតល្អ មុនពេលចាប់កាន់ឧបករណ៍  មើលជំហានណែនាំពីការជួសយកសំណាកឈាមរហូតដល់ការសូកបញ្ចូលបន្ទះតេស្ត ពិនិត្យមើលថ្ងៃផុតកំណត់នៃបន្ទះតេស្តជាមុនសិនមុនពេលវាស់ជាតិស្ករក្នុងឈាម  លាងសម្អាតដៃឲ្យបានស្អាតមុនពេលជួសយកសំណាកឈាមដាក់លើបន្ទះតេស្ត។ ក្រោយពេលប្រើប្រាស់៖  ធ្វើការជូតសម្អាតឧបករណ៍ជាមួយនឹងក្រណាត់ស្ងួតឲ្យបានសព្វ ដើម្បីប្រាកដថា ឧបករណ៍មិនមានតោងប្រឡាក់ដោយកម្ទេចធូលី ឬកាកសំណល់ផ្សេងៗ ត្រូវធ្វើការសម្អាតក្រណាត់ដែលជូតឲ្យបានញឹកញាប់តាមដែលអាចធ្វើបានផងដែរ អាចប្រើប្រាស់សារធាតុសម្អាតដែលមានលក្ខណៈស្រាលសម្រាប់សម្អាតផងដែរ ដោយត្រូវប្រាកដថាមិនមានសារធាតុរាវហូរចូលក្នុងឧបករណ៍ និងជូតសម្ងួតឲ្យបានឆាប់រហ័ស រក្សាទុកឧបករណ៍ និងបន្ទះតេស្តនៅក្នុងប្រអប់ ឬកាបូបវេចខ្ចប់ដើមរបស់វាជានិច្ច រក្សាទុកនៅកន្លែងស្ងួត ស្អាត និងត្រជាក់គ្រប់ពេល។ អ្នកអាចធ្វើការស្វែងយល់បន្ថែមអំពីការប្រើប្រាស់ និងការថែទាំឧបករណ៍វាស់ជាតិស្កររបស់អ្នក ទៅតាមការណែនាំដែលភ្ជាប់មកជាមួយនឹងឧបករណ៍ ឬទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ជាមួយនឹងអ្នកផ្គត់ផ្គង់ក៏បាន។  ©2021 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ ។  

ការនិយមពិសាតែបៃតងសម្រាប់ប្រជាជនលើពិភពលោក មិនមែនកើតឡើងដោយគ្មានមូលហេតុ ឬគ្រាន់តែដោយសាររសជាតិ និងក្លិនរបស់វានោះឡើយ។  តម្លៃរបស់តែបៃតងគឺផ្តើមចេញតាំងពីសារធាតុសំខាន់ៗប្រកបដោយគុណប្រយោជន៍ដ៏លើសលុប ក៏ដូចជាសកម្មភាពជាច្រើនដែលអំណោយផលដល់សុខភាព និងការរស់នៅ ហេតុដូចនេះហើយ តែបៃតងមិនដែលត្រូវបានអ្នកស្រាវជ្រាវបោះបង់ចោលឡើយក្នុងកិច្ចការស្រាវជ្រាវជាបន្តបន្ទាប់។​  ការសិក្សាថ្មីៗមួយបានធ្វើឡើងដើម្បីបញ្ជាក់ពីសមត្ថភាពរបស់តែបៃតងក្នុងការគ្រប់គ្រងការឆ្លងនៃវីរុសដែលកំពុងរាតត្បាតទូទាំងសកលលោកគឺ Coronavirus ដោយរំពឹងទុកថានឹងមានការបង្ហាញនូវលទ្ធផលជាវិជ្ជមានតាមរយៈសកម្មភាពក្នុងការប្រឆាំងនឹងវីរុសរបស់វា។ រីឯវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវអំពីតែ ឬ UPASI ក៏បានធ្វើការស្រាវជ្រាវពីលទ្ធភាពក្នុងការប្រឆាំងនឹងវីរុសរបស់ Theaflavins-3 និង Catechin ដែលជាសារធាតុសម្បូរនៅក្នុងតែបៃតងដើម្បីគ្រប់គ្រង Coronavirus ដូចគ្នាផងដែរ។ យោងតាមសិក្សាមួយទៀតពីប្រទេសជប៉ុន ក្រោមកិច្ចសហការរវាង ITO EN និងសាស្ត្រាចារ្យ Hiroshi Yamada បានបង្ហាញថា Catechin ដែលសម្បូរក្នុងតែបៃតង មានសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងវីរុសផ្តាសាយ Influenza តាមរយៈកាប្រើប្រាស់វាក្នុងទម្រង់ជាទឹកសម្រាប់ខ្ពុលមាត់ និងសម្រាប់ទទួលទាន។ ការស្រាវជ្រាវក៏បន្តលើសារធាតុម្យ៉ាងទៀតដែលសម្បូរផងដែរក្នុងតែបៃតងគឺ Strictinin ដោយវាត្រូវបានរំពឹងទុកថាមានសកម្មភាពប្រឆាំងនឺងប្រតិកម្មអាល្លែក្ស៊ី។ កាន់តែគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើល ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវដដែលក៏បានទទួលស្គាល់ផងដែរថា ការទទួលទានតែបៃតងជាប្រចាំ អាចការពារការកើតមាននូវជំងឺភ្លេចភ្លាំងរបស់មនុស្សចាស់បានទៀតផង។  សរុបមកវិញ ការសិក្សាពីប្រភពផ្សេងគ្នាជាច្រើនកន្លងមកនេះបានធ្វើការសរុបពីអំណោយផលវិជ្ជមានយ៉ាងសន្ធឹកចំពោះសុខភាពរបស់តែបៃតងដែលសំខាន់ៗរួមមានដូចជា ប្រឆាំងនឹងកោសិកាមហារីក វីរុសផ្តាសាយ ជំនួយសុខភាពបេះដូង​ បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺធាត់ ជំងឺស្ត្រូក ជំនួយមុខងារខួរក្បាល និងការចងចាំ ព្រមទាំងអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនទៀតដូចជា ការពារបញ្ហារាក់ស៊ីធ្មេញ ស្ត្រេស អាការៈអស់កម្លាំងរ៉ាំរ៉ៃ បញ្ហាជំងឺសើស្បែក និងសម្រួលអាការៈឈឺសន្លាក់។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ បើយោងតាម ITO EN បរិមាណនៃសារធាតុសំខាន់ៗនៅក្នុងតែបៃតងមួយចំនួន អាចមានការប្រែប្រួលទៅតាមប្រភេទនៃស្លឹកតែ ការចម្រាញ់ដោយកម្តៅ និងពេលវេលាចម្រាញ់ផងដែរ ដូចនេះការជ្រើសរើសផលិតផលតែបៃតង គួរត្រូវបានធ្វើឡើងឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពេញលេញ និងចៀសផុតពីផលិតផលដែលអាចមានផ្ទុក fluoride ក្នុងបរិមាណលើសលុប។​ សម្រាប់ Oi-Ocha ដែលត្រូវបានស្គាល់ថាជាម៉ាកផលិតផលតែបៃតងរបស់ ITO EN ចំណាត់ថ្នាក់លេខ១នៅប្រទេសជប៉ុនជាង ៣០ឆ្នាំមកហើយនោះ បច្ចុប្បន្នត្រូវទទួលការគាំទ្រ និងទទួលស្គាល់ពីមជ្ឈដ្ឋានអ្នកប្រើប្រាស់ទូទាំងពិភពលោក ដោយសារការសម្រិតសម្រាងនៅគ្រប់ដំណាក់កាលនៃការផលិត ចាប់ផ្តើមតាំងពីការជ្រើសរើសស្លឹកតែ បច្ចេកទេសប្រមូលផល បច្ចេកទេសរំលីង រហូតដល់ការគ្រប់គ្រងគុណភាពក្រោមប្រព័ន្ធស្តង់ដាអន្តរជាតិ ISO9001 ដើម្បីធានាបាននូវសុវត្ថិភាព​ និងគុណភាពក្នុងការប្រើប្រាស់ចំពោះមនុស្សទូទៅរួមទាំងក្មេង និងមនុស្សចាស់។  ស្វែងយល់បន្ថែមអំពី៖ ITO EN Daishin ស្វែងរក Oi-Ocha៖ Online store Store

នៅពេលដែលយើងនិយាយពីអ្នកដែលអាចមករដូវបាន យើងតែងតែគិតដល់អ្នកដែលមានអត្តសញ្ញាណភេទជាមនុស្សស្រី ហើយមានរូបរាងជាមនុស្សស្រី។ ទោះបីជានេះជាការគិតដោយមិនដឹងខ្លួនក៏ដោយ តែវាបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីកង្វះខាតចំណេះដឹងទៅលើបញ្ហាការមករដូវរបស់អ្នកដែលមិនប្រកាន់អត្តសញ្ញាណថាជាស្រ្តី ឬ អ្នកដែលមិនប្រកាន់ភេទច្បាស់លាស់។ កង្វះខាតនៃការយល់ដឹងជុំវិញបញ្ហានេះ និង​ការរើសអើងនៃអ្នកកែភេទ និង​បុគ្គលដែលមិនប្រកាន់ភេទណាមួយដែលគាត់មករដូវដែរនោះ បង្កជាផលវិបាកអវិជ្ជមានទៅលើការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគាត់ ដែលប៉ះពាល់ទៅលើអនាម័យនៃការមករដូវ សុខភាពផ្លូវចិត្ត និង ផាសុកភាពនៃរាងកាយរបស់គាត់។ ការបើកការជជែកពិភាក្សាដែលយើងកំពុងតែសំដៅទៅលើ គឺការខ្វះខាតនៃផលិតផលអនាម័យសុខភាពប្រដាប់បន្តពូជដែលមិនរើសភេទនៅលើទីផ្សារ (gender-neutral products ) និងការមាក់ងាយពីសង្គមជុំវិញបញ្ហាមករដូវផ្ទាល់ ជាពិសេសនៅក្នុងប្រទេសដែលមិនសូវមានការអប់រំពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសហគមន៍ LGBTQ+ ដូចប្រទេសកម្ពុជា។ ដោយសារតែកង្វះខាតព័ត៌មាន និង ឯកសារស្រាវជ្រាវអំពីប្រធានបទនេះនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា យើងបានសុំជំនួយពីអ្នកដែលនៅក្នុងសហគមន៍ LGBTQ+ ក្នុងស្រុកផ្ទាល់​តែម្តង។ សម្រាប់អត្ថបទប្លុកលើកនេះ យើងបានធ្វើការសម្ភាសន៍ ជាមួយនឹងលោក Bee Mike ដែលជាអ្នកលេងឧបរករណ៍តន្រ្តី ហ្គីតាបាស ប្រចាំក្រុមប្រគុំតន្រ្តីមួយនៅ​ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ លោកនឹងឆ្លើយទៅនឹងសំនួរ ដោយប្រើប្រាស់បទពិសោធន៍របស់ខ្លួនលោកផ្ទាល់ក្នុងនាមជាអ្នកកែភេទនៅប្រទេសកម្ពុជា។ ផលលំបាកនៃការមករដូវក្នុងនាមជាអ្នកកែភេទ និង មិនប្រកាន់ភេទណាមួយ «និយាយទៅបើសិនជានិយាយថាឲ្យដឹងតាំងពីពេលណា គឺតាំងពីតូចមកចូលចិត្តស្លៀកខោអាវប្រុស» បើតាមសម្តីរបស់ Mike។ នៅពេលដែលគាត់ត្រូវបានសួរពាក់ព័ន្ធពីឧបសគ្គឬការលំបាករបស់គាត់ដែលបានធំធាត់ឡើងមកក្នុងនាមជាអ្នកកែភេទ ដែលមករដូវនោះ Mike បានឆ្លើយថា លោកតែងតែមានភាពខ្មាសអៀនខ្លាំងណាស់នៅពេលដែលនិយាយអំពីការមករដូវម្តងៗ។ «និយាយទៅតាំងពីក្មេងមកគឺឲ្យតែមានអាហ្នឹង គឺតែងតែមានអារម្មណ៍ប្លែកៗហើយអៀន ហើយអត់សូវបញ្ចេញអាការៈនឹងឲ្យគេឃើញទេ សូម្បីតែទៅទិញសំឡីខ្លួនឯងក៏អត់ហ៊ានដែរ»។ Mike ក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា លោកមិនសូវមានបញ្ហាអ្វីជាមួយនឹងចំណេះដឹងថែទាំខ្លួននៅពេលមករដូវនោះទេ ពីព្រោះលោកទម្លាប់ជាមួយនឹងការមករដូវតាំងពីមុនពេលដែលគាត់ដឹង ១០០ ភាគរយថាខ្លួនជាមនុស្សប្រុស។ យ៉ាងណាមិញ លោកបាននិយាយផងដែរថា នេះគឺគ្រាន់តែជាបទពិសោធន៍របស់លោកផ្ទាល់ទេ ចំពោះអ្នក​ដែលជាអ្នកកែភេទផ្សេងលោកមិនអាចតាំងខ្លួនជាតំណាងឲ្យបទពិសោធន៍ពួកគេទាំងអស់គ្នាបាននោះទេ។ ប៉ុន្តែគាត់ចាំថាគាត់មានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាចដែរនៅពេលដែលមករដូវជាលើកដំបូង ព្រោះមិនដឹងថាវាគ្រាន់តែជាដំណើរការធម្មជាតិនោះទេ។ លោកបាននិយាយដោយហួសចិត្តអំពីការសួរសំនួរពីមនុស្សជុំវិញខ្លួនអំពីរូបរាង និងភេទរបស់លោកតាំងពីនៅក្មេងមកម្ល៉េះ។ «ពេលដំបូងៗ នៅពេលដែលលឺសំនួរចឹងៗមានអារម្មណ៍ថាអន់ចិត្តនឹងខ្លួនឯង រហូតចង់ចូលដល់ជម្ងឺ depression មិនមែនចង់ depression ទេ គឺ depression ហ្មង ដោយសារតែ ទី​១ គាត់រើសអើងខ្លាំងពេក និយាយទៅសំនួរបែបនឹងគឺគ្រប់ទីកន្លែង តែម្តង គឺថាគាត់អត់យល់ទេ សូម្បីតែអ៊ុំយើងក៏គាត់សួរយើងចឹងដែរថា ម៉េចបានយើងចូលចិត្តតែងខ្លួនជាប្រុសចឹង និយាយទៅសំនួរពេញក្បាលតែម្តង»។ ការស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថាអ្នកដែលកែភេទ ប្រឈមមុខនឹងការមានភាពអាម៉ាស់នឹងខ្លួនឯង និងអសមភាពនៅក្នុងសង្គម ក៏ដូចជាភាពខ្វះខាតជាច្រើននៅពេលដែលពួកគេត្រូវគ្រប់គ្រងលើការមករដូវរបស់ខ្លួន។ មូលហេតុមួយគឺអ្នកកែភេទពីស្រីទៅប្រុស ដែលមានអត្តសញ្ញាណជាភេទប្រុស បានប្រកាន់ភ្ជាប់ជាមួយនឹងផ្នត់គំនិតមួយចំនួនដែលបុរសជាច្រើននៅក្នុងសង្គមប្រកាន់ខ្ជាប់ ហើយអាចមើលឃើញការមករដូវជាអ្វីមួយដែលធ្វើឲ្យពួកគេទន់ខ្សោយ ឬអន់ជាងបុរសដទៃ។ ហេតុនេះហើយ បានជាអ្នកកែភេទខ្លះមានភាពអាម៉ាសទៅនឹងការមករដូវ។ ការមិនទទួលស្គាល់ការមករដូវនេះមិនមែនជាកំហុសរបស់ពួកគាត់នោះឡើយ ប៉ុន្តែវាជាចំនុចចង្អុលបង្ហាញពីគំនិតដែលចាត់ទុកការមករដូវគឺជារបស់កខ្វក់ ហើយបន្ទាបតម្លៃរបស់មនុស្សម្នាក់។ នេះគឺជាជំនឿមួយដែលត្រូវបានគេជឿតាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ ហើយវាត្រូវបានបន្តមានឥទ្ធិពលនៅក្នុងសង្គមដែលប្រកាន់ផ្នត់គំនិតបិតាធិបតេយ្យ។ បើនិយាយអំពីបទពិសោធន៍របស់លោកជាមួយនឹងបុគ្គលិកសុខាភិបាលវិញ Mike បាននិយាយថា លោកមិនដែលបានទៅគ្លីនិកណាមួយដើម្បីពិនិត្យមើលសុខភាពបន្តពូជរបស់លោកនោះទេ ប៉ុន្តែលោកធ្លាប់បានយកម្តាយរបស់លោកទៅ ហើយបានមានអារម្មណ៍ថាលោកមិនអាចទទួលយកការពិនិត្យរាងកាយបែបនោះបាននោះទេ។ ប៉ុន្តែលោកធ្លាប់មានបទពិសោធន៍ខ្លះៗនៅពេលដែលទៅគ្លីនិកពិនិត្យជម្ងឺទូទៅ ហើយមានអារម្មណ៍មិនល្អនៅពេលដែលគេនិយាយពីរូបរាងរបស់លោក និង​ ភេទរបស់លោកផងដែរ។ «បងទៅតែពេទ្យពិនិត្យសុខភាពធម្មតាដូចជាក្អក ផ្តាសាយអីចឹង ហើយភាគច្រើន ពួកគាត់នៅតែសួរតែ ស្មានតែប្រុសតាមពិតស្រីសោះ ពាក្យនេះអាចសាមញ្ញចំពោះគាត់ ប៉ុន្តែវាប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍យើង»។ អ្នកផ្តល់សេវាសុខភាព និង​ សង្គមទាំងមូលដើរតួរយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការលុបបំបាត់ការរើសអើងទៅលើអ្នកដែលកែភេទហើយមករដូវ។ អ្វីដែលគួរឲ្យសោកស្តាយគឺ នេះឯងជាចំនុចបញ្ហា ព្រោះអ្នកផ្តល់សេវាសុខភាពត្រូវបានគេរកឃើញថាមានភាពខ្វះខាត និង មានភាពលំអៀងនៅពេលដែលផ្តល់ការព្រឹក្សាដល់អ្នកដែលកែភេទ។ ការស្រង់មតិមួយនៅសហរដ្ឋអាមេរិកនៅឆ្នាំ ២០១៥ ក្នុងចំណោមវេជ្ជបណ្ឌិតផ្នែកសម្ភព និង រោគស្រ្តី បានបង្ហាញថា ៨០​ ភាគរយ ក្នុងចំណោមពួកគេមិនបានទទួលការហ្វឹកហាត់ទាក់ទងទៅនឹងការផ្តល់សេវាសុខភាពដល់អ្នកកែភេទនោះទេ ហើយមានតែ ២៩ ភាគរយតែប៉ុណ្ណោះដែលមានអារម្មណ៍មិនល្អនៅពេលផ្តល់សេវាកម្មថែទាំសុខភាពដល់អ្នកកែភេទ។ ដោយសារតែភាពភ័យខ្លាចទៅលើអ្នកផ្តល់សេវាសុខភាពដែលរើសអើងទៅលើអ្នកកែភេទ ហើយនិង​ការស្អប់ខ្ពើមការមករដូវផងនោះ អ្នកកែភេទមិនងាយនឹងស្វែងរកសេវាថែទាំសុខភាពនោះទេ​នៅពេលដែលពួកគេជួបបញ្ហាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការមករដូវ ដូចជាការអត់រដូវ និង​ការដុះស្រទាប់រដូវនៅកន្លែងមិនប្រក្រតីជាដើម ដែលអាចមានមូលហេតុប៉ះពាល់សុខភាពធ្ងន់ធ្ងរ។ ការធ្វើឲ្យការមករដូវនៃអ្នកកែភេទទៅជារឿងធម្មតា ដូចនេះ តើក្នុងនាមយើងជាបុគ្គលម្នាក់ក្នុងសង្គមអាចជួយអ្វីបានខ្លះ? តាមពិតការចាប់ផ្តើមដំបូងគឺមិនស្មុគស្មាញនោះទេ​ ហើយវិធីនោះគឺការលើកទឹកចិត្តឲ្យអ្នកកែភេទ និង អ្នកដែលមិនប្រកាន់ភេទណាមួយចូលរួមការពិភាក្សាស្តីពីការមករដូវ។ ដើម្បីសង្កត់ថាមិនមែនមានតែស្ត្រីភេទតែប៉ុណ្ណោះដែលអាចមករដូវបាន ហើយក្នុងគោលដៅរកដំណោះស្រាយដែលផ្តល់ផាសុកភាពចំពោះមនុស្សទាំងអស់ដែលមករដូវ។ នេះអាចរួមបញ្ចូលទាំងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពដែលមិនមានការរើសអើងអ្នកកែភេទ និងការដាក់ផលិតផលអនាម័យនៅក្នុងបន្ទប់ទឹកទាំងប្រុស និងស្រី។ ហើយអ្វីដែលសំខាន់ជាងគេនោះ គឺការលុបបំបាត់គំនិតដែលខុសឆ្គងពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការមករដូវ។ នេះមិនមែនជាការងាយទេ ហើយវាត្រូវការការដាក់កម្មវិធីសិក្សានៅតាមសាលាអំពីសុខភាពបន្តពូជ និង សហគមន៍ LGBTQ+។ លោកបានបន្តថា៖ «បើទោះបីជាពួកបងស្រលាញ់ស្រីមែនប៉ុន្តែរូបរាងខាងក្រៅ ប្រព័ន្ធគ្រឿងក្នុងយើងក៏នៅតែជាមនុស្សស្រីចឹង។​ ចឹងធម្មតាធម្មជាតិបង្កើតមកឲ្យមនុស្សស្រីមានមករដូវ គឺយើងនៅតែមកដែរ ដូចម៉ាស៊ីនចឹង គេ set មកយ៉ាងម៉េចគឺយើងចេញមកចឹង។ ប៉ុន្តែពួកយើងខុសពីម៉ាស៊ីនដោយសារយើងនៅមានអារម្មណ៍ទៀត។ យើងមានអារម្មណ៍ យើងមានបេះដូង យើងមានគំនិត អ៊ីចឹងការគិតរបស់ពួកបងខុសគ្នាពីមនុស្សស្រីធម្មតាគឺខាងក្នុងចិត្ត ការគិត អារម្មណ៍»។ ផលិតផលអនាម័យសម្រាប់ការមករដូវដែលមិនប្រកាន់ភេទកំពុងតែត្រូវបានគេលក់នៅប្រទេសមួយចំនួននៅជុំវិញពិភពលោក។ ផលិតផលដូចជា Thinx និង Always កំពុងតែរួមបញ្ចូលតម្រូវការរបស់អ្នកកែភេទ​ និង អ្នកមិនប្រកាន់ភេទណាមួយ ដោយបង្កើតផលិតផលដែលអ្នកណាក៏អាចប្រើប្រាស់បានយ៉ាងងាយស្រួល។ យ៉ាងណាមិញ គ្រាន់តែកែប្រែផលិតផលនឹងមិនអាចជួយបានច្រើននោះទេប្រសិនបើយើងមិនព្យាយាមអស់ពីសមត្ថភាពក្នុងការអប់រំប្រជាជនទូទៅអំពីអនាម័យការមករដូវ និង ការគិតខុសពាក់ព័ន្ធទៅនឹងអ្នកដែលអាចមករដូវ តើការមករដូវមានន័យថាដូចម្តេច ហើយហេតុអីបានជាអនាម័យសុខភាពរដូវគឺជាសិទ្ធិមនុស្ស។ សម្រាប់ Mike វិញ ក្តីសង្ឃឹមរបស់លោកគឺសាមញ្ញនោះទេ។ «បើតាមមតិរបស់បងផ្ទាល់គឺអត់មានអីច្រើនក្រៅពីឲ្យពួកគាត់បើកចិត្តព្រមទទួលយកនោះទេ»។ គ្លីនិកម៉ារីស្តូបលើកទឹកចិត្តឲ្យមនុស្សគ្រប់អត្តសញ្ញាណភេទទាំងអស់មកទទួលសេវាថែទាំសុខភាពផ្លូវភេទដោយមិនមានភាពអាម៉ាស់ និង ប្រកបដោយទំនុកចិត្ត។   ឯកសារយោង៖ Chrisler, J. C., Gorman, J. A., Manion, J., Murgo, M., Barney, A., Adams-Clark, A., … Mcgrath, M. (2016). Queer periods: attitudes toward and experiences with menstruation in the masculine of centre and transgender community. Culture, Health & Sexuality, 18(11), 1238–1250. doi: 10.1080/13691058.2016.1182645 ACLU News & Commentary. (2019, December 17). Retrieved March 27, 2020, from https://www.aclu.org/news/lgbt-rights/menstruation-related-discrimination-is-sex-discrimination-we-dont-need-to-erase-trans-or-non-binary-people-to-make-that-point/   សម្រាប់ព័ត៌មានទាក់ទងនឹងការមករដូវ សុខភាពបន្តពូជ និង វិធីសាស្រ្តពន្យាកំណើត ប្រឹក្សាជាមួយ @MarieStopesKH តាមរយៈ៖ ✓ ផ្ញើសារតាមរយៈហ្វេសប៊ុគ ✓ រៀងរាល់ថ្ងៃចាប់ពីម៉ោង 7:00 ព្រឹក រហូតដល់ម៉ោង 5:00 ល្ងាច ✓ 012 999 002 ឬ 098 999 102 ✓ ផ្ញើសារតាមរយៈបណ្ដាញសង្គម LINE, Viber, WhatsApp, WeChat 093 24 08 23 ✓ www.mariestopes.org.kh/contactus  

ការត្រឡប់មកវិញនៃវដ្តរដូវបន្ទាប់ពីការសម្រាលកូន លោកប៉ា និងអ្នកម៉ាក់ថ្មីថ្មោងអាចមានការបារម្ភច្រើនជាងធម្មតាបន្តិចនៅពេលដែលនិយាយ ពីប្រធានបទអំពី”អ្នកម្តាយ និងគភ៌”។ មុនពេលសម្រាលលោកប៉ា អ្នកម៉ាក់រមែងតែងតែព្រួយបារម្ភថា តើកូនរបស់ពួកគាត់នឹងកើត មកគ្រប់ លក្ខណៈ ឬអត់ ហើយថាតើម្តាយ និងកូនមានសុវត្ថិភាព ឬយ៉ាងណា? រីឯក្រោយពេលដែលសម្រាលរួចរាល់វិញ ជាពិសេសអ្នកម្តាយតែម្តងតែងតែសួរសំនួរដូចជា៖ «ហេតុអីបានទឹកដោះខ្ញុំមិនសូវចេញ?» ឬ «ហេតុអី  ទឹកដោះខ្ញុំមានរសជាតិប្លែក?» (សំនួរនេះពិតជាធ្លាប់មានគេសួរមែនទេ?) ហើយសំនួរមួយទៀតដែលពេញ និយមដែរនោះគឺ៖ ហេតុអ្វីបានជាសម្រាលកូនហើយនៅតែមិនមានរដូវទៀត? ដូចនេះគ្លីនិក ម៉ារីស្តូបនឹងដោះស្រាយចម្ងល់មួយនេះជូនម៉ាក់ប៉ាទាំងអស់មិនថាថ្មី ឬចាស់នោះទេ។ អ្វីដែលអ្នកទាំងអស់គ្នាអាចមិននឹកស្មានដល់នោះ គឺបញ្ហាទាំងអស់នេះភាគច្រើនពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបម្រែបម្រួលនៃ រាងកាយរបស់អ្នកម្តាយជាធម្មតានៅក្រោយពេលសម្រាលកូន ។ តើហេតុអ្វីបានជាខ្ញុំមិនមករដូវទៀតនៅក្រោយពេលសម្រាលកូនហើយ? ការមករដូវគឺជាព្រឹត្តិការណ៍មួយដែលបញ្ជាក់ថាអ្នកមានសមត្ថភាពក្នុងការមានកូនតាមរយៈបាតុភូតបញ្ចេញអូវ៉ុល​(ovulation) ឬ ស៊ុតរបស់ស្រ្តីនេះឯង។ នៅកំឡុងពេលដែលអ្នកម៉ាក់ពរពោះកូនរបស់អ្នកម៉ាក់ តាំងខ្លួននៅក្នុងថង់ដែលដុះចេញពីស្រទាប់ endometrium នៃស្បូន។ សុកដែលជាប់ទៅនឹងថង់ទារករមែង តែងតែបញ្ចេញ អរម៉ូនម្យ៉ាងហៅថា Progesterone ហើយអរម៉ូននេះឯងដែលទប់ស្កាត់បាតុភូតខ្ជាក់ចេញ នូវស៊ុត​ ឬអូវ៉ុល។ អ៊ីចឹងចុះពេលណាទៅទើបរដូវខ្ញុំត្រឡប់មកវិញ? ក្រោយពីសម្រាលកូនរួច អ្នកម៉ាក់ដែលសម្រេចចិត្តថាមិនបំបៅដោះកូននឹងមានរដូវវិញក្នុងកំឡុងពេល ៦ ទៅ​ ៨ សប្តាហ៍ក្រោយសម្រាល។ ប្រសិនបើជាអ្នកម៉ាក់បំបៅដោះកូន ពេលវេលានៃការមករដូវមានការយឺតយ៉ាវ គឺអាចរវាង ៣ ទៅ ៦ ឬ ៩ ខែ អាស្រ័យលើថាតើអ្នកម៉ាក់បំបៅដោះកូនបានទៀងទាត់ឬអត់។ អ្នកម្តាយមួយចំនួន ដែលបំបៅដោះកូនជាប់រហូត អាចនឹងមិនមានរដូវក្នុងកំឡុងពេលដែលបំបៅនោះតែម្តងហើយវានឹងមកវិញ ទៅពេលឈប់បំបៅ។ ជាធម្មតា ស្រ្តីដែលបំបៅដោះកូននឹងមករដូវយឺតជាងធម្មតា ដោយសារតែទឹកដោះភ្ញោចឲ្យខ្លួនប្រាណ បញ្ចេញ អរម៉ូនម្យ៉ាងហៅថា Prolactin។ Prolactin គឺជាអរម៉ូនម្យ៉ាងដែលមានភាពចាំបាច់ក្នុង ការផលិតទឹក ដោះម្តាយ ហើយវាក៏អាចទប់ស្កាត់អរម៉ូនដែលបង្កឲ្យមានការទម្លាក់ស៊ុតដែរ។ ដោយសារតែមិនមានអរម៉ូន ជម្រុញឲ្យមាន វដ្តរដូវ អ្នកម្តាយទាំងនោះត្រូវចាំពេលយូរបន្តិច។ តើនៅពេលដែលមានរដូវវិញមានការប៉ះពាល់ដល់ទឹកដោះដែរឬទេ? នៅពេលដែលរដូវរបស់អ្នកត្រឡប់មកវិញ អ្នកអាចចាប់អារម្មណ៍ថាមានបម្រែបម្រួលតិចតួចទាក់ទងនឹង ទឹកដោះ។ ឧទាហរណ៍៖ អ្នកអាចឃើញថាទឹកដោះរបស់អ្នកមកតិចជាងមុន ឬ ក៏ទារកមើលទៅហាក់បីដូចជា មិនសូវ មានចំណង់ក្នុងការបៅទឹកដោះ។ បម្រែបម្រួលនៃអរម៉ូនអាចធ្វើឲ្យទឹកដោះផ្លាស់ប្តូររសជាតិតិចតួច ឬ​ សណ្ឋាននៃទឹកដោះម្តាយ ប៉ុន្តែការប្រែប្រួលនេះតិចខ្លាំងណាស់ ហើយវាមិនបង្កជាផលអវិជ្ជមាន នោះទេ។ ហេតុអ្វីបានជាការមានកូនជាប់ៗគ្នាក្នុងរយៈពេលខ្លីមិនល្អចំពោះអ្នកម្តាយ និង ទារក? ទារកដែលត្រូវបានបង្កកំណើតក្នុងកំឡុងពេលតិចជាង ១២ខែបន្ទាប់ពីការសម្រាលចុងក្រោយរបស់ម្តាយរងនូវ ការកើនឡើងនៃហានិភ័យក្នុងការកើតមិនគ្រប់ខែ មានទម្ងន់តិចជាងទារកធម្មតា បាត់បង់ជីវិតនៅក្នុងផ្ទៃ និង ការស្លាប់ក្រោយពេលសម្រាល។ ហេតុដូច្នេះហើយ លោកឪពុកអ្នកម្តាយគួរតែរងចាំយ៉ាងហោចណាស់ក៏​ ១២ ខែដែរ សឹមយកកូនមួយទៀត។ តែនេះមិនមែនមានន័យថាហាមឃាត់មិនឲ្យរួមភេទនោះទេ។ អ្វីដែលអ្នកគួរធ្វើគឺការប្រើប្រាស់វិធីសាស្រ្តពន្យាកំណើត ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងឆាប់រហ័ស។ នេះសំដៅទៅលើស្រ្តីដែលទើបតែធ្វើការរំលូតកូន ឬ រលូតកូនផងដែរ។ សូមចំណាំថា៖ទោះបីអ្នកមិន​បានពរពោះ​ដល់សម្រាលក្តី ក៏អ្នកទៅតែអាចមានសមត្ថភាពក្នុងការពរពោះម្តងទៀតក្នុងអំឡុងពេលខ្លីបំផុតដែរ។ ដូចនេះ ការប្រើ​វិធីសាស្រ្ត​ពន្យារកំណើតភ្លាមៗបន្ទាប់ពីសម្រាល ឬការរំលូ តកូន នឹងអាចជួយ កាត់បន្ថយហានិភ័យជាច្រើន។ ម៉ារីស្តូបអើយ! តើអ្នកអាចជួយណែនាំវិធីសាស្រ្តពន្យារកំណើតដ៏សក្តិសមបំផុតបានទេ? ប្រាកដណាស់។ មនុស្សមួយចំនួនធមានគំនិតអវិជ្ជមានចំពោះការប្រើប្រាស់វិធីសាស្រ្តពន្យារកំណើតនៅពេលដែល សម្រាល កូនរួចភ្លាមៗ។ ចំពោះការលេបថ្នាំគ្រាប់ពន្យារកំណើតវិញ គឺមិនសូវបានណែនាំចំពោះស្រ្តីដែលទើបតែសម្រាលកូននោះទេ ជាពិសេសក្នុងកំឡុងពេល ២១​ថ្ងៃដំបូង។ នៅក្នុងកំឡុងពេល ២១ ថ្ងៃនោះ ស្រ្តីមានហានិភ័យច្រើនជាងធម្មតាក្នុងការមានជំងឺកំណកឈាម។ វិធីសាស្រ្តពន្យារកំណើតដែលល្អ ហើយមានសុវត្ថិភាពជាងគេនោះ គឺវិធីសាស្រ្តពន្យារកំណើតរយៈពេលវែង  ដូចជា ការដាក់កងក្នុងស្បូន (IUD) និង ការដាក់កងក្រោមស្បែក (implant)។ អ្នកអាចប្រើប្រាស់វិធីសាស្រ្តទាំងពីរនេះក្រោយពេលសម្រាលកូនភ្លាមៗ ឬ ក្នុងកំឡុងពេលក្រោយសម្រាលកូន ២១​ថ្ងៃក៏បាន។ តែកុំឲ្យយឺតយ៉ាវជាងនេះឲ្យសោះណា៎។ ដូចនេះកុំបារម្ភអី រដូវរបស់អ្នកនឹងមកវិញដូចធម្មតា។ ហើយប្រសិនជាអ្នកចង់មានការពរពោះដោយមានសុវត្ថិភាព និង ទារកដែលមានសុខភាពល្អ វាមានអត្ថប្រយោជន៍ក្នុងការរងចាំដោយប្រើប្រាស់វិធីសាស្រ្តពន្យារកំណើតឲ្យបាន ត្រឹមត្រូវ។ ការអត់ធ្មត់គឺជាគុណធម៌គួរប្រកាន់ជាប់ខ្លួន (Patience is virtue)។   ឯកសារយោង៖ Jackson, E., & Glasier, A. (2011). Return of Ovulation and Menses in Postpartum Nonlactating Women. Obstetrics & Gynecology, 117(3), 657–662. doi: 10.1097/aog.0b013e31820ce18c Women's Health Care Physicians. (2018, February). Retrieved from https://www.acog.org/Patients/FAQs/Postpartum-Birth-Control?IsMobileSet=false FSRH Guidline: Contraception After Pregnancy (January 2017)   សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមវិធីសាស្រ្តពន្យារកំណើតផ្សេងៗ​​​ ប្រឹក្សាជាមួយ @MarieStopesKH តាមរយៈ៖ ✓ ផ្ញើសារតាមរយៈហ្វេសប៊ុគ ✓ រៀងរាល់ថ្ងៃចាប់ពីម៉ោង 7:00 ព្រឹក រហូតដល់ម៉ោង 5:00 ល្ងាច ✓ 012 999 002 ឬ 098 999 102 ✓ ផ្ញើសារតាមរយៈបណ្ដាញសង្គម LINE, Viber, WhatsApp, WeChat 093 24 08 23 ✓ www.mariestopes.org.kh/contactus

អ្នកណាខ្លះ ដែលតែងធ្វេសប្រហែសក្នុងការញ៉ាំអាហារពេលព្រឹក? មានមនុស្សមិនតិចនោះទេ ដែលជ្រើសរើសអាហារមិនស័កិ្តសមដូចជានំបុ័ង ឬអាហារក្រៀមក្រោះដទៃទៀតសម្រាប់ជាអាហារពេលព្រឹកប្រចាំថ្ងៃ។ ពិតណាស់អាហារប្រភេទទាំងនោះអាចបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលនិងរហ័សក្នុងការរកទិញថែមទាំងចំណេញពេលបានច្រើនក្នុងការញ៉ាំ ប៉ុន្តែអ្នកមិនដឹងទេថាវាអាចប៉ះពាល់នូវមុខងារក្រពះពោះវៀនរបស់អ្នកនៅរយៈពេលណាមួយ។ ដូច្នេះអ្នកគួរកាត់បន្ថយ និងផ្លាស់ប្ដូរទម្លាប់ទាំងអស់នោះហើយងាកមកចាប់ផ្ដើមរបបអាហារពេលព្រឹកផ្សេងទៀត ដែលមិនត្រឹមតែមានរសជាតិឆ្ងាញ់នោះទេ ថែមទាំងជាឱសថបំប៉នដល់ប្រព័ន្ធរំលាយអាហាររបស់អ្នកទៀតផង។ ១. ត្រីសាម៉ុង ត្រីសាម៉ុងគឺជាប្រភពដ៏ល្អបំផុតមួយនៃអាស៊ីតខ្លាញ់អូមេហ្គា-៣ដែលជាថ្នាំធម្មជាតិប្រឆាំងនឹងការរលាកប្រព័ន្ធរំលាយអាហាររបស់អ្នក ព្រមទាំងអាចជួយព្យាបាលអាការៈហើមពោះ និងឈឺពោះបានផងដែរ។ ការសិក្សាខ្លះបានរកឃើញផងដែរថាអាស៊ីតអូមេហ្គា-៣ នៅក្នុងត្រីសាម៉ុងពិតជាមានប្រយោជន៍សម្រាប់ការពារមហារីកពោះវៀនធំ។ ជាក់ស្ដែង ការទទួលទានត្រីសាម៉ុងនៅពេលព្រឹក វាពិតជាផ្តល់គុណប្រយោជន៍បំផុតចំពោះការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវការរំលាយអាហារបង្កើនថាមពលក្នុងរាងកាយ លើកកម្ពស់ការសម្រកទម្ងន់ ពិសេសជួយរក្សាលំនឹងកម្រិតជាតិស្ករនៅក្នុងឈាមព្រោះវាមានផ្ទុកនូវជាតិប្រូតេអុីនខ្ពស់។ ២. យ៉ាអ៊ួ យ៉ាអ៊ួដែលគ្មានរសជាតិផ្លែឈើ និងគ្មានលាយទៅដោយសារធាតុពណ៌ ជាជម្រើសដ៏ល្អបំផុតក្នុងការទទួលទាន ជាពិសេសសម្រាប់ជាអាហារពេលព្រឹករបស់អ្នក។ វាមិនត្រឹមតែមានរសជាតិឆ្ងាញ់ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងមានជីវជាតិជាច្រើនដែលជួយបង្កើនការរំលាយអាហារបានយ៉ាងល្អ។ ដោយហេតុថាយ៉ាអ៊ួមានផ្ទុកនូវប្រូតេអុីន កាល់ស្យូម និងឡាក់តូស(Lactose) ពិសេសសម្បូរទៅដោយប្រូប៊ីយ៉ូទិក (Probiotics) ដែលជួយធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវមុខងារប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ ជួយថែរក្សាសរីរាង្គរបស់ពោះវៀនឲ្យមានសុខភាពល្អ និងកាត់បន្ថយអាការៈហើមពោះ ទល់លាមក និងរាកជាដើម។ ៣. ផ្លែប៉ោម ផ្លែប៉ោមមិនត្រឹមតែជួយសម្រស់ឲ្យនៅក្មេងជាងវ័យនោះទេ ប៉ុន្តែវាក៏អាចជួយការពារកោសិកាពោះវៀនពីបញ្ហារំខាននានាផងដែរ។ ផ្លែប៉ោមជាប្រភេទផ្លែឈើសម្បូរទៅដោយសារជាតិ Pectin ដែលជាជាតិសរសៃរលាយជួយបង្កើនការរំលាយអាហារនៅក្នុងពោះវៀនតូច  បង្កើនការធ្វើចលនារបស់ពោះវៀន ពិសេសជួយកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការឆ្លងមេរោគក្នុងពោះវៀននិងព្យាបាលអាការៈទល់លាមកបានថែមទៀតផង។   ៤. ផ្លែល្ហុងទុំ ផ្លែល្ហុង ជាផ្លែឈើធម្មជាតិដែលសម្បូរ និងងាយស្រួលក្នុងការរកទិញនៅលើទីផ្សារ។ ជាក់ស្តែងការចាប់ផ្តើមអាហារពេលព្រឹកជាមួយផ្លែល្ហុងពិតជាពិសេសណាស់ ដោយសារផ្លែល្ហុងមានផ្ទុកនូវជាតិអង់ស៊ីមម្យ៉ាងឈ្មោះថា Papain ដែលជាអង់ស៊ីមជួយបង្កើនមុខងាររំលាយអាហារ និងបន្ថយហានិភ័យនៃការរលាកពោះវៀនធំដូចជា អាការៈទល់លាមក និងហើមពោះបានយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះវាក៏អាចជួយសម្រកទម្ងន់ ព្រមទាំងថែរក្សារាងនិងសម្រស់របស់លោកអ្នកឲ្យនៅស្អាតក្មេងជាងវ័យបានដែរ។ ៥. ផ្លែម្នាស់ បន្ថែមពីអត្ថប្រយោជន៍ដែលស្រដៀងគ្នាទៅនឹងផ្លែល្ហុង ផ្លែម្នាស់ក៏មាននូវប្រភេទអង់ស៊ីមម្យ៉ាងឈ្មោះថា Bromelain ដែលមានមុខងារពិសេសក្នុងការបំបែកជាតិប្រូតេអុីន។ ការញ៉ាំទឹកម្នាស់ ត្រូវបានបង្ហាញថាអាចជួយកាត់បន្ថយការរលាកផ្លូវរំលាយអាហារ នេះបើយោងតាមការសិក្សាដែលធ្វើឡើងទៅលើសត្វកណ្តុរ។ បន្ថែមពីនោះ ផ្លែម្នាស់ ត្រូវបានចាត់ទុកជាឱសថធម្មជាតិមួយក្នុងការសម្អាតពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតនៅក្នុងពោះវៀននិងធានាបានសុខភាពប្រព័ន្ធរំលាយអាហាររបស់អ្នកឲ្យបានល្អពេញមួយថ្ងៃ។ ៦. ផ្លែចេក ពេលវេលាល្អបំផុតសម្រាប់ការបរិភោគផ្លែចេកគឺនៅពេលព្រឹក ព្រោះផ្លែចេកអាចជួយការពារអាការៈចុកដើមទ្រូង ធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធរំលាយអាហារដំណើរការបានល្អ និងអាចឲ្យអ្នកមានកម្លាំងល្អសម្រាប់ការប្រកបកិច្ចការងាររហូតបានពេញមួយថ្ងៃ។ ដោយហេតុថាផ្លែចេកមានផ្ទុកសមាសធាតុដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា Protease ដែលជួយលុបបំបាត់បាក់តេរីដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដូចជា H. pylori ដែលជាដើមចមបណ្តាលឲ្យរលាកស្រទាប់ក្រពះបាន។ ៧. បន្លែបៃតងចាស់ បន្លែបែតង ជាប្រភពដ៏ល្អឥតខ្ចោះនៃជាតិសរសៃដែលមិនរលាយ។ ជាតិសរសៃបែបនេះ និងសារធាតុម៉ាញ៉េស្យូមដែលមាននៅក្នុងបន្លែអាចជួយសម្រួលនូវដំណើរការបញ្ចេញកាកសំណល់ពីពោះវៀនរបស់អ្នក កាត់បន្ថយអាការៈទល់លាមកតាមរយៈការបង្កើនការកន្រ្តាក់នៃផ្លូវក្រពះពោះវៀន។ ជាក់ស្ដែង បន្លែពណ៌បៃតងចាស់ដែលអ្នកបរិភោគបាន អាចមានដូចជា ស្ពៃបៃតង ប្រូខូលី និងប្រភេទស្លឹកដែលមានពណ៌បៃតងជាច្រើនទៀត។ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨០ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ក្លិនមាត់មិនមែនបណ្ដាលមកពីការខូចខាតធ្មេញតែមួយមុខនោះទេ។ ជាក់ស្ដែងរបបអាហាររៀងរាល់ថ្ងៃក៏អាចធ្វើឲ្យមានក្លិនមាត់ផងដែរហើយអ្នកហាក់មិនបានដឹងទាល់តែសោះ។ បើច្បាស់ថា សុខភាពមាត់ធ្មេញមិនមានបញ្ហានោះ អ្នកគួរសង្កេតមើលអាហារដែលកំពុងតែបរិភោគឡើងវិញ ដែលករណីខាងក្រោមនេះនឹងបញ្ជាក់ប្រាប់អ្នកថាមានអាហារអ្វីខ្លះ? សំណួរ៖ ខ្ញុំមានអាយុ ២១ឆ្នាំ ភេទស្រី រស់នៅខេត្តសៀមរាប។ នាងខ្ញុំមានចម្ងល់ចង់ជម្រាបសួរ លោកទន្តបណ្ឌិតថា តើអាហារដែលនាងខ្ញុំទទួលទានអាចប៉ះពាល់ដល់ខ្យល់ដកដង្ហើមនាងខ្ញុំតាមរបៀបណាខ្លះ? ចម្លើយ៖ អាហារមួយចំនួនគឺធ្វើឲ្យខ្យល់ដកដង្ហើមរបស់អ្នកមិនល្អមានដូចជា ខ្ទឹម កាហ្វេ គ្រឿងស្រវឹង និងអាហារផ្សេងៗទៀត។ ការទទួលទានខ្ទឹមអាចធ្វើឲ្យខ្យល់ដង្ហើមមិនល្អ តែវាក៏ធ្វើឲ្យក្លិនអាក្រក់ជះចេញពីរាងកាយតាមរយៈការបែកញើសផងដែរ ដោយសារតែធាតុផ្សំនៅក្នុងខ្ទឹមសត្រូវបានស្រូបទៅក្នុងឈាម និងលំពែងហើយវាបង្កជាក្លិនមិនល្អចេញពីរាងកាយទាំងមូល និងខ្យល់ដកដង្ហើម។ លើសពីនេះការទទួលទានកាហ្វេច្រើនពេកក្នុងមួយថ្ងៃអាចធ្វើឲ្យរាងកាយ និងខ្យល់ដង្ហើមរបស់អ្នកជះក្លិនមិនល្អផងដែរ បើទោះបីជាអ្នកងូតទឹកសម្អាតខ្លួនប្រាណ ឬផ្លាស់ប្តូរសម្លៀកបំពាក់យ៉ាងណាក៏ដោយ។ នោះក៏ដោយសារតែជាតិកាហ្វេអុីនបានធ្វើការរំញោចក្រពេញញើស និងធ្វើឲ្យអ្នកបែកញើសច្រើនខុសពីធម្មតាទៀតផង។ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៤ បកស្រាយដោយ៖ ទន្តបណ្ឌិត សុខ ជា អគ្គនាយកមន្ទីរព្យាបាលមាត់ធ្មេញសុខ ជា និងជាសាស្រ្តាចារ្យសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្តសុខាភិបាល 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ថ្គាមទាល់តែងតែត្រូវបានគ្រូពេទ្យជំនាញណែនាំឲ្យដកចេញជាដាច់ខាត ទោះបីជាមិនឈឺ ឬមានអាការៈឈឺចាប់យ៉ាងណាក៏ដោយ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកកំពុងមានផ្ទៃពោះ ហើយកំពុងមានការឈឺចាប់ខ្លាំងវិញនោះ តើអ្នកគួរដកចេញដែរឬទេ? សំណួរ៖ ខ្ញុំមានអាយុ ២៥ឆ្នាំ ភេទស្រី អំឡុងពេលនេះខ្ញុំកំពុងមានផ្ទៃពោះប្រាំពីរខែហើយខ្ញុំឈឺថ្គាមទាល់ខ្លាំងណាស់។​ តើខ្ញុំអាចធ្វើការដកថ្គាមនេះចេញបានទេ? តើវាអាចប៉ះពាល់ដល់កូនក្នុងផ្ទៃទេ? ចម្លើយ៖ ក្នុងករណីដែលប្អូនឈឺថ្គាមទាល់ខ្លាំង ក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះប្រាំពីរខែប្អូនគួរតែមកពិនិត្យ និងពិគ្រោះយោបល់ជាមួយទន្តបណ្ឌិតជំនាញ ព្រោះក្នុងករណីខ្លះទន្តបណ្ឌិតអាចមិនធ្វើការវះកាត់ភ្លាមៗនោះទេ ប៉ុន្តែទន្តបណ្ឌិតនឹងមានវិធីបន្ថយការឈឺចាប់ហើយរង់ចាំសម្រាលរួចរាល់ជាមុនសិនព្រោះថា ៣ខែដំបូងនៃការមានផ្ទៃពោះ ឬត្រីមាសដំបូងគឺជាដំណាក់កាលសំខាន់នៃការលូតលាស់របស់គភ៌។ យើងមិនអាចផ្តល់ដំបូន្មានក្នុងការដកធ្មេញក្នុងអំឡុងពេលនេះឡើយ ព្រោះឱសថមួយចំនួនធ្វើការរារាំងដល់ការលូតលាស់របស់ទារក។ រយៈពេលដែលមានសុវត្ថិភាពបំផុតសម្រាប់ការដកធ្មេញគឺត្រីមាសទី ២ចាប់ពី ៤ទៅ៦ខែ ព្រោះនេះគឺជាដំណាក់កាលដែលទារកកំពុងលូតលាស់ ដូច្នេះប្រសិនបើមានការចាំបាច់ក្នុងការដកធ្មេញថ្គាមទាល់ក្នុងអំឡុងពេលនេះគឺ មិនមានការប៉ះពាល់ដល់ទារកក្នុងផ្ទៃពោះនោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែចាប់ពីខែទី៧ ដល់ពេលសម្រាលគឺត្រីមាសទី៣ ជាដំណាក់កាលគ្រោះថ្នាក់កើនឡើងក្នុងការវះកាត់ធ្មេញ។ ដំណាក់កាលនេះគឺមិនអាចធ្វើការវះកាត់នោះទេដោយសារម្តាយដែលមានផ្ទៃពោះមិនអាចអង្គុយ ឬគេងក្នុងទីតាំងដែលត្រូវបានតម្រូវ។ ការព្យាបាលអាចបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ម្តាយ និងទារកដោយសារការរាំងស្ទះចរន្តឈាមទៅកាន់បេះដូងព្រោះតែទម្ងន់ធ្ងន់សង្កត់ទៅលើសរសៃឈាម។ ទន្តបណ្ឌិតភាគច្រើននឹងមិនធ្វើការវះកាត់ក្នុងអំឡុងពេលនេះទេគឺរង់ចាំការសម្រាលរួចជាមុនសិន។ ករណីចាំបាច់បំផុតការដកធ្មេញថ្គាមទាល់អាចធ្វើទៅបានដោយមិនមានប៉ះពាល់ដល់ទារកក្នុងផ្ទៃទេ ប៉ុន្តែរយៈពេលនៃការវះកាត់ត្រូវធ្វើឲ្យបានលឿនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ហើយទីតាំងក្នុងការអង្គុយ ឬគេងត្រូវធានាថាមិនប៉ះពាល់។ បកស្រាយដោយ៖ ទន្តបណ្ឌិត សុខ ជា អគ្គនាយកមន្ទីរព្យាបាលមាត់ធ្មេញសុខ ជា និងជាសាស្រ្តាចារ្យនៅសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្តសុខាភិបាល 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ករណីថ្គាមទាល់ដុះចេញ ត្រូវបានបង្ហាញឡើងជាមួយនឹងសំណួរជុំវិញបញ្ហានេះជាច្រើន។ ជាទូទៅការដុះថ្គាមទាល់អាចបង្កការឈឺចាប់មួយរយៈ និងបាត់ទៅវិញដោយឯកឯង។ យ៉ាងណាមិញទោះបីវាហាក់ដូចជាមិនបង្កផលរំខាននានាផ្សេងទៀតតែចម្ងល់ក្នុងការដកថ្គាមទាល់ចេញនៅតែជាបញ្ហាក្នុងការសម្រេចចិត្តរបស់ប្រជាជនមួយចំនួន។ តើថ្គាមទាល់បែបណាដែលអ្នកគួរដកចេញ? អត្ថបទខាងក្រោមនេះអាចជាចម្លើយរបស់អ្នក៖ សំណួរ៖ ខ្ញុំមានអាយុ ៣០ឆ្នាំ ភេទស្រី រស់នៅខេត្តបាត់ដំបង។ ខ្ញុំមានថ្គាមទាល់ដុះចេញតែពាក់កណ្តាល និងមានសាច់គ្របពីលើពាក់កណ្តាល។ តើខ្ញុំគួរតែដកចេញ ឬយ៉ាងណា បើពេលនេះវាមិនផ្តល់ការឈឺចាប់អ្វីឡើយ? ចម្លើយ៖ ប្អូនគួរតែដកចេញ ទោះបីជាពេលនេះវាមិនមានការឈឺចាប់ក៏ដោយព្រោះវានឹងអាចបង្កការឈឺចាប់នៅពេលអនាគតនិងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ ឬខូចខាតដល់ធ្មេញជិតខាងដោយសារការសម្អាតមិនបានស្អាតល្អធ្វើឲ្យមានរោគពុកធ្មេញ រោគអញ្ចាញនិងបញ្ហាផ្សេងៗដូចជាបញ្ហាក្លិនមាត់ជាដើម។ បកស្រាយដោយ៖ ទន្តបណ្ឌិត សុខ ជា អគ្គនាយកមន្ទីរព្យាបាលមាត់ធ្មេញសុខ ជា និងជាសាស្រ្តាចារ្យនៅសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្តសុខាភិបាល អត្ថបទ៖​ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨១ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

បច្ចុប្បន្ន ការពត់ធ្មេញពិតជាពេញនិយមណាស់ក្នុងចំណោមយុវវ័យកម្ពុជា ប៉ុន្តែលក្ខខណ្ឌពត់ធ្មេញរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ អាចនឹងខុសគ្នាអាស្រ័យស្ថានភាពធ្មេញបច្ចុប្បន្នរបស់គាត់។ បុគ្គលខ្លះមិនចាំបាច់តម្រូវឲ្យមានការដកធ្មេញទេ តែបុគ្គលខ្លះវិញត្រូវឲ្យដកធ្មេញយ៉ាងច្រើនទៅវិញ ជាក់ស្តែងដូចករណីខាងក្រោមរបស់មិត្តអ្នកអានយើងម្នាក់... សំណួរ៖ នាងខ្ញុំអាយុ ២៣ឆ្នាំ នាងខ្ញុំចង់ធ្វើការពត់ធ្មេញ ប៉ុន្តែពេលទៅពិគ្រោះគ្រូពេទ្យថាខ្ញុំត្រូវដកធ្មេញចំនួន ៥គ្រាប់។ ខ្ញុំក៏សម្រេចចិត្តថាមិនពត់វិញ ព្រោះត្រូវដកធ្មេញច្រើនក្នុងពេលតែមួយ ហើយក៏ធ្លាប់ឮមិត្តភក្តិថាអាចមានគ្រោះថ្នាក់។ ខ្ញុំចង់ដឹងថា តើការដកធ្មេញច្រើនបែបនេះអាចមានគ្រោះថ្នាក់ពិតប្រាកដដែរឬទេ ឬអាចបណ្តាលឲ្យមានបញ្ហាទៅថ្ងៃមុខឬទេ? ចម្លើយ៖ ទាក់ទងនឹងការពត់ធ្មេញដោយតម្រូវឲ្យដកធ្មេញគឺពិតជាមាន ប៉ុន្តែដកធ្មេញប៉ុន្មានគ្រាប់ប៉ះពាល់ ឬអត់នោះមិនអាចសន្មត់បានភ្លាមៗទេទាល់តែពិនិត្យឲ្យបានល្អិតល្អន់ជាមុនសិន។ ដើម្បីឲ្យកាន់តែប្រាកដចំពោះករណីនេះ ប្អូនចាំបាច់ត្រូវតែទៅជួបប្រឹក្សាជាមួយអ្នកឯកទេសពត់តម្រង់ធ្មេញ។ បកស្រាយដោយ៖ ទន្តបណ្ឌិត ចៅ ស៊ីវកាយ នៃមន្ទីរពេទ្យទន្តសាស្រ្ត រំចង់ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៧៩ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

ការធុំក្លិនមាត់ជាបញ្ហាកើតមានឡើងញឹកញាប់ចំពោះមនុស្សគ្រប់វ័យទាំងអស់ ហើយដោយសារតែក្លិនមាត់នេះបានធ្វើឲ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ខ្មាសអៀន និងពិបាកក្នុងការទំនាក់ទំនងជាមួយមនុស្សនៅជុំវិញខ្លួន។ សំណួរ៖ ខ្ញុំមានអាយុ ៣២ឆ្នាំ ភេទប្រុស រស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ ពេលខ្ញុំបាទនិយាយស្តីជាមួយអ្នកដទៃហាក់ដូចជាគ្មានទំនុកចិត្តលើខ្លួនឯងសោះព្រោះពេលនិយាយម្តងៗមាត់ខ្លួនឯងមានក្លិនមិនល្អហើយខ្លាចជះក្លិនដល់អ្នកដទៃ។ តើលោកទន្តបណ្ឌិតអាចជម្រាបបានទេថា តើក្លិនមាត់មិនល្អនេះបណ្តាលមកពីមូលហេតុអ្វី ហើយតើព្យាបាលតាមវិធីណា? ចម្លើយ៖ ក្លិនមាត់មិនល្អបណ្តាលមកពីកត្តាជាច្រើន ប៉ុន្តែក៏មានចំណុចមួយចំនួនគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ដូចជា៖ • ការដុសសម្អាតធ្មេញមិនបានត្រឹមត្រូវស្អាតល្អ។ ការបន្សល់ទុកនូវកាកសំណល់អាហារនៅលើផ្ទៃនៃគល់អណ្តាតនៅតាមចន្លោះធ្មេញ និងដក់ក្រោមអញ្ចាញធ្មេញ • មានធ្មេញខូចច្រើននៅក្នុងមាត់ • មានធ្មេញដែលដាក់ពីមុនជ្រាបទឹក • មានជំងឺបំពង់ក ឬសួត • ការជក់បារី ឬប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងច្រើនហួសប្រមាណ • ស្រេ្តស និងការធុញថប់ • ការខ្សោះជាតិទឹក • ដំបៅមាត់រុំារ៉ៃ ឬដំបៅអណ្តាត • ជំងឺរលាកប្រព័ន្ធរំលាយអាហារផងដែរ។ ដូច្នេះ ប្អូនគួរមកជួបពិនិត្យ និងពិគ្រោះជាមួយទន្តបណ្ឌិតជំនាញដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងមានផែនការព្យាបាលឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ បកស្រាយដោយ៖ ទន្តបណ្ឌិត សុខ ជា អគ្គនាយកមន្ទីរព្យាបាលមាត់ធ្មេញ សុខ ជា និងជាសាស្ត្រាចារ្យនៅសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្តសុខាភិបាល អត្ថបទ៖​ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨០ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

នៅពេលបច្ចុប្បន្នមានភាពជឿនលឿន ​វិស័យទន្តសាស្ត្រមានការរីកចម្រើន ​និងវិវឌ្ឍទៅរកអ្​វីដែលយើងតែងតែនិយមហៅថា “Technology of Digital” ឬយើងអាចធ្វើការកែតម្រូវ ទម្រង់ឆ្អឹងថ្គាមដោយបច្ចេកវិទ្យាទំនើបៗ។ នៅក្នុងនោះយើងសង្កេតឃើញការដាក់ធ្មេញឡើងវិញកំពុងតែឈានឡើង និងមានការចាប់អារម្មណ៍ច្រើនពីប្រជាជន។ ដោយឡែក វិស័យទន្តសាស្ត្រនៅប្រទេសកម្ពុជាយើងមានការរីកចម្រើន និងអភិវឌ្ឍន៍ខ្លាំងរហូតដល់មានប្រជាជនក្រៅស្រុកមកទទួលការព្យាបាល និងថែរក្សាមាត់ធ្មេញ។ ដោយហេតុនេះ ខ្ញុំសូមលើកបង្ហាញ និងពន្យល់បន្ថែមនូវប្រភេទធ្មេញដែលប្រជាជនតែងតែយកមកដាក់ដើម្បីបន្ថែមសោភ័ណភាព។ ប្រភេទធ្មេញដែលសម្រាប់ដាក់ញឹកញាប់មានដូចជា៖ 1. ប្រភេទធ្មេញលោហៈ (Metal Crown) ប្រភេទធ្មេញលោហៈមានច្រើនប្រភេទ Metal alloy ហើយប្រភេទដែលគេនិយមប្រើប្រាស់ជាងគេមាន  ៣ប្រភេទរួមមានដូចជា៖ High-noble, Noble alloy និង Base metal alloy។ • Metal-noble និង Noble alloy សំដៅទៅលើមាស (Gold) ប៉ុន្តែមាសមានសភាពទន់ដូច្នេះគេបញ្ចូលនូវសារធាតុ Copper , Platinum, Palladium, Zinc, Indium និង Nickel។ ជាក់ស្តែង គេប្រើចំពោះធ្មេញខាងក្រោយ (ធ្មេញថ្គាម) ដោយវាប៉ះពាល់ទៅលើសោភ័ណភាព។ ដោយសារវាមានភាពរឹងមាំប្រើបានយូរ ហើយមិនត្រូវការកម្រាស់ធ្មេញច្រើន (០,៥ ទៅ១មិល្លីម៉ែត្រ) ប៉ុន្តែវាមានភាពប៉ះពាល់ទៅលើកំណាំធ្មេញម្ខាង (Trauma) ទៀតនៅពេលខាំកល់។ វាមានភាពរឹងតែត្រូវការកែតម្រូវនិងខាត់ឲ្យរលោងឲ្យមានសភាពងាយស្រួល ចំណេញពេលវេលារបស់អ្នកជំងឺ។ • Base  Metal alloy ធ្មេញប្រភេទបែបនេះមិនសូវមានច្រើន ឬប្រើប៉ុន្មានទេ។ នៅពេលប្រៀបធៀបជាមួយ High-noble និង Noble វាមានភាពរឹងខ្លាំងដែលអាចឆាបកម្រាស់ធ្មេញបានតិច (០,២ ទៅ០,៥មិល្លីម៉ែត្រ) បាន។ វាមានសភាពរឹងខ្លាំងពិបាកកែតម្រូវ និងមានភាពលំបាកចំពោះអ្នកជំងឺ Allergy និង Nickel ។ 2. ប្រភេទធ្មេញ Titanium ចំពោះប្រភេទធ្មេញ Titanium វិញមានសភាពប្រហាក់ប្រហែលនឹង Biocompatible របស់មនុស្ស។ • Metal Ceramic វាត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាយូរមកហើយ ប៉ុន្តែយើងសង្កេតឃើញថាវាងាយទទួលរងប្រតិកម្មជាមួយនឹងអញ្ចាញធ្មេញបំផុត។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះគេកំណត់ឃើញអ្នកជំងឺអាចរលាក (Sensible) ឬខ្មៅអញ្ចាញធ្មេញផងដែរ។ • Nickel-Free Ceramic ជាទូទៅត្រូវបានគេដឹងថាវាមិនមានប្រតិកម្មជាមួយអញ្ចាញធ្មេញនោះទេ គេប្រើប្រាស់វាសម្រាប់ជំនួសធ្មេញដែលខូចខាតដើម្បីបង្កើតនូវមុខងារសោភ័ណភាព និងរចនាសម្ព័ន្ធរបស់ធ្មេញឡើងវិញ ព្រមទាំងមានតម្លៃដែលអាចទទួលយកបាន។ • Titanium Ceramic វាមានសភាពល្អប្រហាក់ប្រហែលនឹងសរីរៈដែលនៅជុំវិញធ្មេញ ប៉ុន្តែវាមានតម្លៃថ្លៃ ហើយត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ច្រើន ចំពោះអ្នកជំងឺដែលប្រតិកម្មជាមួយ Nickel ។ • Gold Ceramic វាត្រូវបានប្រើប្រាស់លើសពី ៤០០០ឆ្នាំ  ហើយវាលាយជាមួយសារធាតុដទៃដូចជា Palladium, Nickel ឬ Chronium ដែលជួយបង្កើនភាពរឹងមាំ និងកាត់បន្ថយតម្លៃ។ វាមានសភាពល្អដោយកាត់បន្ថយនូវអាល្លែកហ្ស៊ីបានច្រើន។ 3. Zirconium Teeth ធ្មេញប្រភេទ Zirconium បង្កើតឡើងដោយ Zirconium dioxide (ZrO2) ដែលមានសភាពរឹងមាំ ហើយត្រូវបានរកឃើញដោយជនជាតិអាល្លឺម៉ង់ឈ្មោះM.H Klaproth នៅក្នុងឆ្នាំ ១៧៨៩។ ដោយឡែក នៅឆ្នាំ ១៩៦០ ធ្មេញប្រភេទ Zirconium ត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុងវិស័យវេជ្ជសាស្រ្ត ហើយទសវត្សរ៍ ១៩៩០ ធ្មេញប្រភេទនេះត្រូវបានគេដាក់ប្រើប្រាស់នៅក្នុងវិស័យទន្តសាស្រ្តផងដែរ។ ជាក់ស្តែងចំពោះធ្មេញប្រភេទ Zirconium មានគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិមួយចំនួនដូចជា៖  គុណសម្បត្តិ   • ពណ៌មានសភាពប្រហាក់ប្រហែលនឹងធ្មេញធម្មជាតិ   • វាមានសភាពរឹងមាំ ហើយមិនចាំបាច់ឆាបធ្មេញកំណើតច្រើន (Fram Zirconium)   • ជួយបង្កើនសោភ័ណភាពដោយ Layered with Porcelain   • Zirconium Crown អាចភ្ជាប់បាន ( Bonded ឬ Cemented) ដោយម៉ាស៊ីនភ្ជាប់ធ្មេញច្រើនប្រភេទ   • Zirconium អាចរចនានៅក្នុងកុំព្យូទ័រមុនពេលផលិត   • សារធាតុផ្សំមានសភាពដូចធ្មេញធម្មជាតិ ពិសេសវាមិនសូវមានប្រតិកម្មជាមួយបង្គោលនៅក្នុងឆ្អឹងថ្គាម។ គុណវិបត្តិ   • តម្លៃនៃការធ្វើធ្មេញ Zirconium មានតម្លៃថ្លៃដូច្នេះនៅពេលធ្វើ ឬកែសម្រួល Occulusion (ផ្ទៃទំពារ) មិនបានត្រឹមត្រូវ   • អាចធ្វើឲ្យឈឺធ្មេញធម្មជាតិ (Antagonist teeth)។ 4. Emax –System វាបង្កើតដោយសារធាតុ Lithium disilicate glass, Lithium dioxide, Phosphoroxide, Alumina, Potassium oxide និង Trace elements។ វាមានភាពល្បីល្បាញយ៉ាងឆាប់រហ័សដោយសារសោភ័ណភាព (Excellent esthetic) ព្រមទាំងប្រើប្រាស់បានយូរ និងរឹងមាំ (Strength)។ លើសពីនេះ វាមានសភាពល្អប្រសើរចំពោះធ្មេញមុខនិង Veneer ។ ដោយឡែក Emax មានតម្លៃថ្លៃ មិនប្រើសម្រាប់ធ្មេញថ្គាម ឬធ្មេញក្រោម មិនប្រើសម្រាប់អ្នកដែលមានធ្មេញខ្មៅខ្លាំង និងធ្វើធ្មេញតែមួយប៉ុណ្ណោះ។ ចំពោះអ្នកដែលអាចទទួលការធ្វើ Emax-System គឺ៖   • Stained teeth៖ មានសភាពឆ្លុះថ្លា (Highly transclucent) និងអ្នកដែលមានធ្មេញមិនស្អាត។   • Crooked teeth៖ វាអាចជួយកែចំពោះធ្មេញមុខដែលមានភាពវៀច ឬមិនត្រង់ជួរ   • Root canal teeth៖ ធ្មេញដែលបានព្យាបាលរួចមានភាពផុយស្រួយ ឆាប់ខូច និងមានបញ្ហារន្ធឫសធ្មេញ   • Fractured teeth៖ ធ្មេញដែលខូច ព្រោះតែរោគពុកធ្មេញ ឬការប៉ះទង្គិច។ មូលហេតុមួយចំនួនដែលជ្រើសរើសយក Emax-System គឺ៖   • វាមានពណ៌ថ្លាប្រហាក់ប្រហែលនឹងធ្មេញធម្មជាតិ   • All Ceramic Prosthetic៖ ដោយមិនមាន Metal alloy (សារធាតុលោហៈក្នុងការធ្វើធ្មេញ) ដូច្នេះវាជួយកាត់បន្ថយអញ្ចាញពណ៌ខ្មៅ និងអាចមើលទៅប្រហាក់ប្រហែលនឹងធ្មេញធម្មជាតិ   • Durability៖ ដោយ E-max ធ្វើឡើងពី Lithiumdislocate ដូច្នេះវាមានភាពរឹងមាំខ្លាំង ហើយ E-max អាចជួយកាត់បន្ថយស្រាំ ឬបាក់នៅក្នុងពេលប្រើប្រាស់   • Ability to milled ៖ មានភាពងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដោយ CAD, CAM milling   • Conservation of teeth structure៖ វាមានសភាពរឹងមាំ។ បកស្រាយដោយ៖ ទន្តបណ្ឌិត ឃុយ មករា ប្រធានគ្លីនិកធ្មេញ ឃុយ មករា អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៧៨ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

Top