Loading...

Your cart (4)

Product thumb

Basic hooded sweatshirt in pink

  • Color: Pink
  • Size: S
$15.00 $31.00
Product thumb

Mid-rise slim cropped fit jeans

  • Size: M
$76.00
Product thumb

Men fashion gray shoes

  • Color: Gray
  • Size: 10.5
$84.00
Subtotal: $198.65
Checkout

ដំបូន្មានសម្រាប់ករណីកម្តៅរាងកាយស្ទេញៗ ព្រមទាំងពងបែកមាត់ជាប្រចាំ

ករណីមួយនៃការពងបែកមាត់ត្រូវបានលើកយកមកបកស្រាយរួចមកហើយកាលពីលេខមុន ដូច្នេះ សម្រាប់ខែនេះ អ្នកនឹងស្វែងយល់អំពីករណីប្រហាក់ប្រហែល មួយទៀត ដែលរួមជាមួយនឹងអាការៈឡើងកម្តៅផងដែរ។ តើដំបូន្មានអ្វីខ្លះនឹងត្រូវបានផ្តល់ជូនចំពោះករណីនេះ?

សំណួរ៖ ខ្ញុំមានអាយុ ២៣ឆ្នាំ ភេទស្រី កម្ពស់ ១.៦២ម៉ែត្រ ទម្ងន់ ៤៥ គីឡូក្រាម ជានិស្សិត។ រាងកាយរបស់ខ្ញុំតែងមានកម្តៅស្ទេញៗជាប្រចាំ និងមានឡើងពងបែក ក្នុងមាត់ ទោះបីជាព្យាយាមបរិភោគទឹកច្រើនហើយក៏ដោយ។ តើអាការៈនេះប្រក្រតីឬទេ? តើខ្ញុំគួរធ្វើដូចម្តេចដើម្បីចៀសផុតពីអាការៈទាំងនេះ?

ចម្លើយ៖ ជាទូទៅពាក្យថាកម្តៅស្ទេញៗដែលយើងនិយមនិយាយ មិនយកជាការបានទេ ប្រសិនមិនមានការប្រើប្រាស់ទែរម៉ូម៉ែត្រសម្រាប់ស្ទង់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ គួរបញ្ជាក់ថា សីតុណ្ហភាពជាក់លាក់របស់ខ្លួនយើង អាចកំណត់បានដោយវាស់ជាមួយ នឹងទែម៉ូម៉ែត្រហើយបូកថែមកន្លះ តែវាក៏ប្រែប្រួល ទៅតាមស្ថានភាព នៅពេលវាស់ផ្ទាល់ផងដែរដូចជា ការវាស់នៅពេលព្រឹកព្រលឹម ឬទើបនឹងហាលថ្ងៃហើយ ឬក្រោយការលេងកីឡាជាដើម។ ដូចនេះ យកល្អ គួរវាស់កម្តៅក្រោយពី ការសម្រាកបន្តិចសិន។ កម្តៅដែលហៅថាក្តៅខ្លួនគឺចាប់ពី ៣៨.៣អង្សា ហើយកម្តៅធម្មតាគឺ ៣៧អង្សា ឬ៣៦.៥អង្សា ឬយ៉ាងទាប ៣៦អង្សា។ ទោះយ៉ាងណា ប្រសិនបើប្អូនពិតជាក្តៅខ្លួនមែន សំណួរបន្ទាប់គឺចង់សួរប្អូនថា តើប្អូនមានអាការៈញ័រទ្រូង បេះដូងដើរញាប់ ស្រកគីឡូ ឆាប់ខឹងឆេវឆាវឬទេ? ដែលទាំងនេះ អាចជាសញ្ញានៃការឡើងក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត ដែលបង្កើននូវការបញ្ចេញអ័រម៉ូនធ្វើឲ្យមានអារម្មណ៍ថាក្តៅភាយៗជាប្រចាំ។ ដូចនេះ ដើម្បីអាចសន្និដ្ឋានបានទាល់តែ គ្រូពេទ្យធ្វើការប្រមូលព័ត៌មានបន្ថែមទៀតពីប្អូន។ រីឯការពងបែកមាត់របស់ប្អូន ក៏អាចសាកល្បងបរិភោគទឹកឲ្យបានច្រើន ការធ្វើអនាម័យមាត់ធ្មេញ ខ្ពុរមាត់ក្រោយបរិភោគ ប្តូរច្រាស់ដុសធ្មេញ និងប្រើច្រាស់ដែលទន់ជាដើម ដោយប្អូនមិនបាច់បារម្ភពេកឡើយ ពីព្រោះវាអាចជាបញ្ហាធម្មតាដែលមនុស្សទូទៅ សុទ្ធតែអាចជួបប្រទះ។ រីឯដំបូន្មានចំពោះបញ្ហាក្តៅខ្លួនស្ទេញៗរបស់ប្អូន អាចផ្តល់ជូនបានលុះត្រាតែដឹងកម្តៅច្បាស់លាស់របស់ប្អូន ប៉ុន្តែ ការក្តៅខ្លួនពិតប្រាកដ គឺតែងតែមានបញ្ហានៅពីក្រោយមួយ ដែលគួរតែត្រូវបានពិនិត្យឲ្យបានច្បាស់លាស់ និងធ្វើការព្យាបាលទៅលើឫសគល់ នៃមូលហេតុនោះផ្ទាល់តែម្តង។

បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត បូរី សុថ្ថារិទ្ធ ឯកទេសវេជ្ជសាស្រ្តទូទៅ និងជំងឺឆ្លង ព្រមទាំងជាប្រធានផ្នែកជំងឺទូទៅ និងជំងឺឆ្លង នៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត

©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 


អត្ថបទទាក់ទង

មើលទាំងអស់

ជំងឺបម្រែបម្រួលសម្ពាធក្នុងត្រចៀក ពាក្យបច្ចេកទេសហៅថា Ear barotrauma គឺជាការបម្រែបម្រួលរវាងសម្ពាធមជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅត្រចៀកជាមួយសម្ពាធមជ្ឈដ្ឋានខាងក្នុងត្រចៀក។ ជាក់ស្តែង នាពេលបច្ចុប្បន្ននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជំងឺនេះមានការកើនឡើងច្រើនគួរឲ្យកត់សម្គាល់ចំពោះអ្នកដែលនាំភ្ញៀវទេសចរ កីឡាករហែលទឹក និងអ្នកធ្វើការនៅលើយន្តហោះពិសេសអ្នកដែលធ្វើការនៅកន្លែងខ្ពស់។ មូលហេតុបង្ក និងកត្តាប្រឈម មូលហេតុចម្បងភាគច្រើននៃការឈឺត្រចៀក (Ear barotrauma) គឺបង្កពីការរលាក ឬស្ទះ និងមានបញ្ហាទៅលើបំពង់ Eustachian tube ដែលវាស្ថិតនៅផ្នែកខាងក្រោយក្រអូមមាត់ ពេលណាដែលវារលាកនោះទើបបង្កឲ្យមានជំងឺ Ear barotrauma កើតឡើង។ ដោយឡែក បុគ្គលដែលងាយប្រឈមនឹងបញ្ហាគឺអ្នកជ្រមុជទឹក ឬលិបទឹកដែលមានជម្រៅជ្រៅលើសពី ២ម៉ែត្រ អ្នកជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះ អ្នកជំងឺរីកសាច់ច្រមុះ អ្នកជំងឺដុះសាច់បំពង់ក ឬរលាកបំពង់កផ្នែកខាងក្រោយញឹកញាប់ អ្នកឧស្សាហ៍ផ្តាសាយ និងបុគ្គលដែលធ្វើការនៅកន្លែងខ្ពស់ដូចជាអ្នកបម្រើការលើយន្តហោះជាដើម។ ជំងឺនេះត្រូវបានបែងចែកជា ៥កម្រិតរួមមាន៖ • កម្រិត ១៖ ជុំវិញក្រដាសត្រចៀកចាប់ផ្តើមរលាក និងមានលក្ខណៈក្រហម • កម្រិត ២៖ ក្រដាសត្រចៀកទាំងមូលចាប់ផ្តើមរលាក និងក្រហម • កម្រិត ៣៖ ក្រដាសត្រចៀកចាប់ផ្តើមប៉ោង ឬផតចូលក្នុង • កម្រិត ៤៖ ផ្នែកខាងក្រោយក្រដាសត្រចៀកមានឈាម និងមានការឈឺចាប់ខ្លាំង • កម្រិត ៥៖ ក្រដាសត្រចៀករហែក ឬធ្លាយ  ពិសេសមានការឈឺចាប់ខ្លាំង។ រោគសញ្ញា ជំងឺនេះអាចមានអាការៈឈឺចាប់ខ្លាំងក្នុងត្រចៀកហើយបណ្តាលឲ្យធ្ងន់ត្រចៀក ហ៊ឹងត្រចៀក ហូរឈាមតាមត្រចៀក  និងវិលមុខតែម្តង។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ជាដំបូងគ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការពិនិត្យលើសញ្ញាគ្លីនិកដោយធ្វើការសាកសួរលម្អិតពីប្រវត្តិការងារ ឬប្រវត្តិជំងឺបន្ទាប់មកអ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយប្រើ Otoscope ឆ្លុះចូលក្នុងរន្ធត្រចៀកដើម្បីឲ្យដឹងពីកម្រិតនៃជំងឺ Ear barotrauma និងសភាពក្រដាសត្រចៀក។ វិធីសាស្រ្តព្យាបាល ការព្យាបាលធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យច្បាស់លាស់ ពិសេសការព្យាបាលទៅតាមកម្រិតនៃការប៉ះពាល់នីមួយៗ។ ប្រសិនបើជំងឺនេះស្ថិតនៅកម្រិតទី៥ ក្រដាសត្រចៀកធ្លាយ នោះការព្យាបាលគឺធ្វើដោយផ្ទាល់នៅក្នុងត្រចៀក ករណីនេះផងដែរ អ្នកជំងឺនឹងត្រូវព្យាបាលដោយការប្រើប្រាស់ថ្នាំ រួមផ្សំជាមួយការប្រើថ្នាំបន្តក់អង់ទីប៊ីយ៉ូទិកដើម្បីការពារកុំឲ្យឆ្លងមេរោគ។ ប្រសិនបើអ្នកជំងឺពុំទទួលបានការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា ឬព្យាបាលមិនបានត្រឹមត្រូវនោះ ផលប៉ះពាល់ធ្ងន់អាចនឹងកើតមានឡើងដូចជា ធ្លាយក្រដាសត្រចៀក  ការស្តាប់មានការថយចុះ និងហ៊ឹងត្រចៀក។ វិធីសាស្រ្តការពារ • ចំពោះអ្នកធ្វើដំណើរ ឬអ្នកធ្វើការនៅលើយន្តហោះត្រូវចេះរបៀបការពារខ្លួន៖ នៅពេលដែលយន្តហោះកំពុងហោះឡើងត្រូវទំពារស្ករកៅស៊ូ ឬយកម្រាមដៃបិទច្រមុះ រួចលេបទឹកមាត់ និងជាពិសេសនៅពេលយន្តហោះចុះត្រូវប្រើ Valsalva maneuver គឺយកម្រាមដៃបិទច្រមុះឲ្យជិត ហើយបិទមាត់និងផ្លុំខ្យល់ម្តងបន្តិចៗរហូតទាល់តែមានខ្យល់រត់ដល់ត្រចៀក។ អនុវត្តបែបនេះឲ្យបានច្រើនដងពេលយន្តហោះចុះ គឺអាចការពារពីជំងឺ Ear barotrauma បាន។ • ចំពោះអ្នកដែលនាំភ្ញៀវទេសចរងូតទឹក ឬអ្នកកីឡាហែលទឹកត្រូវការពារខ្លួនកុំឲ្យត្រចៀកប៉ះផ្ទាល់ជាមួយទឹក ដោយប្រើឧបករណ៍បិទត្រចៀក ឬយកដៃខ្ទប់ច្រមុះ ហើយលោតបែរខ្នងទៅមុន ឬអ្នកដែលលិបទឹកក្នុងជម្រៅជ្រៅគឺត្រូវប្រើ Valsalva maneuver  ដូចគ្នាដែរ តែធ្វើនៅពេលកំពុងលិបចូលទៅទីជ្រៅ។ ប្រសិនបើអ្នកមាននូវអាការៈដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ អ្នកត្រូវមកប្រឹក្សា និងពិនិត្យសុខភាពឲ្យបានទៀងទាត់ជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ ត្រចៀក ច្រមុះ និងបំពង់កដើម្បីទទួលបានការព្យាបាលមួយត្រឹមត្រូវ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ចំណាយថវិកាតិច និងជាសះស្បើយ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ដាលី ឯកទេសត្រចៀក ច្រមុះ និងបំពង់កនៃមន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៤ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ទម្រង់នៃការរលាកត្រចៀកកណ្តាលរ៉ាំរ៉ៃម៉្យាងត្រូវបានហៅថា Cholesteatoma ត្រចៀក បង្កឡើងពីកោសិកាស្បែកប្រភេទ épithélium pavimenteux ឬ simple squamous epithelium ដែលជ្រៀតចូលទៅក្នុងត្រចៀកកណ្តាល មានដំណើរវិវឌ្ឍយ៉ាងស្ងៀមស្ងាត់ឈានដល់កូនឆ្អឹងតូចៗ (Auditory Ossicle) នៃត្រចៀកកណ្តាល។ Cholesteatoma ត្រចៀកជាបញ្ហាចោទធ្ងន់ធ្ងរបំផុតមួយដែលពិបាកព្យាបាល បើប្រៀបធៀបជាមួយជំងឺកើតលើត្រចៀកផ្សេងទៀត។ បច្ចុប្បន្ន ប្រជាជនកម្ពុជាហាក់មានការប្រឈមច្រើនគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ដោយសារពុំមានទម្លាប់ថែរក្សា និងត្រួតពិនិត្យត្រចៀកជាប្រចាំ រហូតទាល់តែមានសញ្ញា ឬឈឺទើបសម្រេចចិត្តមកជួបប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ។ ជាក់ស្តែង Cholesteatoma កើតមានជាពិសេសចំពោះបុគ្គលមានបញ្ហារលាកត្រចៀករ៉ាំរ៉ៃ ដែលភាគច្រើននៅចន្លោះអាយុពី៥ឆ្នាំ ទៅ១៥ឆ្នាំ។ មូលហេតុ ការរលាកត្រចៀកកណ្តាលរ៉ាំរ៉ៃដែលជា Cholesteatoma កើតមានឡើងដោយសារមូលហេតុសំខាន់ៗរួមមាន៖ • ជំងឺដក់ទឹកក្នុងត្រចៀកកណ្តាលរ៉ាំរ៉ៃរយៈពេលយូរដែលបង្កឲ្យក្រដាសត្រចៀកកាន់តែស្តើង ប៉ះពាល់ដល់ភាពស្វិតនៃក្រដាសត្រចៀកធ្វើឲ្យក្រដាសត្រចៀកផតចូលក្នុង បន្ទាប់មកស្បែកនៅត្រចៀកខាងក្រៅលូនចូលទៅក្នុងតាមការផតនៃក្រដាសត្រចៀក ប៉ះពាល់ដល់ត្រចៀកកណ្តាល។ • អ្នកជំងឺធ្លាយក្រដាសត្រចៀក មានន័យថាគ្មានរនាំងការពាររយៈពេលយូរ ធ្វើឲ្យស្បែកនៅខាងក្រៅដុះលូនចូលទៅក្នុងត្រចៀកបង្កជា Cholesteatoma។ • មូលហេតុពីកំណើត គឺក្នុងពេលបង្កកំណើតទារកមានដុះនូវកោសិកាស្បែកមួយតូចនៅក្នុងត្រចៀកកណ្តាលតែម្តង ដែលកោសិកានេះលូតលាស់កាន់តែធំតាមវ័យ។ • អ្នកជំងឺមានបញ្ហាហូរសម្បោររ៉ាំរ៉ៃ មានខ្ទុះក្នុងច្រមុះ ឬមានដុះសាច់បំពង់កនៅផ្នែកខាងក្រោយ បង្កឲ្យស្ទះ និងរលាកត្រចៀកកណ្តាលរ៉ាំរ៉ៃ ដោយសារការស្ទះខ្យល់ក្នុងត្រចៀកដែលរ៉ាប់រងដោយ eustachain tube (សរីរាង្គដង្ហើមត្រចៀកមកបំពង់ក)។ • ការធ្លាយក្រដាសត្រចៀក ដោយសារការសម្អាតត្រចៀកខ្លួនឯង និងមិនបានប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ។ រោគសញ្ញា និងផលវិបាក Cholesteatoma មានដំណើរវិវឌ្ឍយ៉ាងស្ងប់ស្ងាត់ដោយដំបូងពុំធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺមានសញ្ញាណាមួយឡើយ ឬមានត្រឹមអាការៈតិចតួចដែលមិនគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ឬកត់សម្គាល់ឡើយ។ ភាគច្រើន អ្នកជំងឺអាចលេចចេញនូវសញ្ញាសម្គាល់ច្បាស់នៅពេលមានភាពធ្ងន់ធ្ងរទៅហើយរួមមានការឈឺចាប់ក្នុងត្រចៀកមួយចំហៀង ហូរខ្ទុះតាមត្រចៀក ឬហៅថាអំបៅអំបែកដែលមានក្លិនមិនល្អ ថយចុះសមត្ថភាពក្នុងការស្តាប់ឬរហូតបាត់បង់ការស្តាប់ និងវិលមុខ ដែលជាអាការៈបន្ទាប់បន្សំតែងជួបប្រទះ។ បន្ទាប់ពីរោគសញ្ញាកើតមានឡើងយូរខែ ឬយូរឆ្នាំដោយពុំបានទទួលការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ នោះអ្នកជំងឺអាចនឹងប្រឈមជាមួយផលវិបាក នៅពេលប៉ះពាល់ដល់សរសៃប្រសាទទី៧ ដែលនាំឲ្យអ្នកជំងឺវៀចមាត់។ ម៉្យាងទៀត បញ្ហានេះអាចបង្កឲ្យរលាកឆ្អឹង mastoid ផ្នែកខាងក្រោយ ដែលបន្តរហូតរលាកត្រចៀកផ្នែកខាងក្នុង ហើយធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺថ្លង់។ ប្រសិនបើមានការបង្ករោគដល់ Vestibular អ្នកជំងឺនឹងលេចចេញនូវអាការៈវិលមុខញឹកញាប់។ នៅទីបំផុតមេរោគអាចបង្កឲ្យមានរលាកស្រោមខួរក្បាល ឬរហូត មានខ្យល់ក្នុងខួរក្បាល និងអាប់សែខួរក្បាល ដែលធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺស្លាប់បាន។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ករណីសង្ស័យ អ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យពិនិត្យដោយឆ្លុះត្រចៀក (Autoscope) ដែលអាចរកឃើញនូវដំបៅនៅផ្នែកខាងលើនៃក្រដាសត្រចៀក និងនៅគែមក្រដាសត្រចៀក ករណីធ្លាយ រួមជាមួយការសម្គាល់ឃើញដុំសៗច្រើន។ បើការពិនិត្យដោយឆ្លុះពុំអាចញែកបានឬរកមិនឃើញនោះអ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យពិនិត្យដោយស៊ីធីស្គែន មើលលើឆ្អឹងត្រចៀក ឬរកមើលទីតាំង Cholesteatoma។ បន្ថែមពីការពិនិត្យទាំង ២ខាងលើ អ្នកជំងឺអាចនឹងត្រូវវាស់កម្រិតនៃការស្តាប់ដោយaudiogram ឬ PTA (Pure Tone audiometry) ព្រោះថាមានតែអ្នកជំងឺ cholesteatoma ប៉ុណ្ណោះដែលប៉ះពាល់ដល់ឆ្អឹងតូចៗនៅត្រចៀកកណ្តាលប្រសិនការស្តាប់ធ្លាក់ចុះខ្លាំង នោះមានន័យថា មានការខូចខាតកូនឆ្អឹង ឬការបញ្ជូនសំឡេងដាច់នៅផ្នែកណាមួយ។ វិធីសាស្ត្រព្យាបាល គួរបញ្ជាក់ថា គ្មានប្រភេទថ្នាំណាមួយដែលអាចព្យាបាល Cholesteatoma បានឡើយក្រៅពីការវះកាត់។ ជាទូទៅ ការវះកាត់នេះ ធ្វើឡើងនៅផ្នែកខាងក្រោយនៃត្រចៀកដើម្បីសម្អាតផ្នែករលាក ឬផ្នែកបង្ករោគ និងឆ្អឹងដែលខូចខាតចេញឲ្យអស់។ ការវះកាត់ Cholesteatoma ត្រចៀក ជាប្រភេទនៃការវះកាត់ពិបាកមួយ ដោយសារសរីរាង្គត្រចៀកមានទំហំតូចដែលមិនអាចមើលឃើញច្បាស់ដោយភ្នែកទទេនិងតម្រូវឲ្យប្រើមីក្រូទស្សន៍ពង្រីកក្នុងការវះកាត់។ ម៉្យាង សរីរាង្គត្រចៀកមានសរសៃច្រើនពិសេសសរសៃប្រសាទទី៧នៅផ្នែកខាងក្រោមបាតត្រចៀកដែលងាយនឹងប៉ះពេលវះកាត់ ក្នុងករណី Cholesteatoma ប៉ះដល់ឆ្អឹងការពារជុំវិញសរសៃប្រសាទនេះ។ វិធីសាស្រ្តការពារ • សម្អាតច្រមុះកុមារជានិច្ច ប្រសិនពួកគេតែងមានអាការៈតឹងច្រមុះ ឬហៀរសម្បោរជាប្រចាំ • ស្វែងរកការប្រឹក្សា និងព្យាបាលប្រសិនមានជំងឺដុះសាច់បំពង់កផ្នែកខាងក្រោយដែលតែងបង្ហាញចេញជាការស្រមុកខ្លាំង។ គួរចៀសវាងការសម្អាតត្រចៀកដោយខ្លួនឯង ដោយហេតុថាវាអាចចម្លងមេរោគផ្សិត ឬបង្កឲ្យធ្លាយក្រដាសត្រចៀក និងត្រូវជួបប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសឲ្យបានឆាប់បំផុតបើមានសញ្ញានៃបញ្ហាត្រចៀកណាមួយកើតឡើង។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្រ្តាចារ្យ សុខ គួង អនុប្រធានផ្នែកត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក នៃមន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៣ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺអំបៅអំបែកត្រចៀក ជាការរលាករ៉ាំរ៉ៃនៃត្រចៀកកណ្តាល បង្កឡើងដោយសារមេរោគ។ តាមការប៉ាន់ប្រមាណប្រជាជនកម្ពុជាភាគច្រើនបាននិងកំពុងប្រឈមជាមួយបញ្ហានេះ ដែលស្តែងឡើងតាមសណ្ឋាននៃអំបៅអំបែកធម្មតា និងអំបៅអំបែកកម្រិតធ្ងន់ហើយបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដោយមិនដឹងខ្លួន។ បុគ្គលប្រឈមខ្ពស់ ភាគច្រើនជំងឺអំបៅអំបែកត្រចៀកកើតមានលើក្មេងតូចៗអាយុក្រោម ៧ឆ្នាំ ដោយសាររន្ធមួយដែលឆ្លងពីត្រចៀកកណ្តាលមកច្រមុះមានប្រវែងខ្លី ធំហើយផ្តេកដែលជាលក្ខខណ្ឌមួយងាយឲ្យមេរោគឆ្លងចូល។ មួយវិញទៀតអំបៅអំបែកនេះ កើតមានក្នុងកម្រិតគួរឲ្យកត់សម្គាល់ចំពោះកុមារដែលរស់នៅក្នុងតំបន់កង្វះអនាម័យ និងកង្វះអាហារូបត្ថម្ភផងដែរ។ មូលហេតុ ការកកើតនៃជំងឺអំបៅអំបែក ទាក់ទងជាពិសេសទៅនឹងការចម្លងរោគនៅសរីរាង្គផ្លូវដង្ហើមផ្នែកខាងលើ។ មានកត្តារួមផ្សំផ្សេងៗទៀតផងដែរដូចជាការកើតជំងឺផ្តាសាយញឹកញាប់ ជំងឺឆ្លងនៃផ្លូវដង្ហើមខាងលើកញ្ជ្រឹល ក្អកមាន់ ការដុះសាច់បំពង់ក សាច់ដុះពីច្រមុះមកក ការរលាកប្រអប់ឆ្អឹងស៊ីនីសសងខាងច្រមុះ អាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះ ការមានដុំសាច់នៅចន្លោះច្រមុះ និងបំពង់ក ការដាក់ ឬប្រើឧបករណ៍ឃាត់ឈាមនៅច្រមុះណែនពេកនាំឲ្យស្ទះរន្ធដល់ត្រចៀកកណ្តាល និងភាពមិនធម្មតានៃច្រមុះ ឬឆែបមាត់។ រោគសញ្ញា សញ្ញាណដំបូង អ្នកជំងឺអំបៅអំបែកអាចមានការឈឺចាប់ ថយចុះសមត្ថភាពក្នុងការស្តាប់ ឬស្តាប់មិនឮតែម្តង ហ៊ឹងត្រចៀក ក្តៅខ្លួន ក្រដាសត្រចៀកឡើងក្រហម ប៉ោងចេញក្រៅ នៅពេលបែក ឬធ្លាយក្រដាសត្រចៀកនោះនឹងមានហូរទឹកចេញពីត្រចៀកមកក្រៅ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ អ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើការពិនិត្យត្រចៀក សម្អាតត្រចៀកប្រសិនមានហូរទឹកចេញមកក្រៅ បន្ទាប់មកពិនិត្យដោយអង់ដូស្កុប ឬអូតូស្កុប ដាក់ចូលក្នុងត្រចៀក ហើយវានឹងបង្ហាញនូវរូបភាពដូចជាការរហែកក្រដាសត្រចៀករួមជាមួយខ្ទុះនៅជាប់នឹងក្រដាសត្រចៀកដែលរហែកនោះ មានហូរទឹកចេញពីត្រចៀក ហើម ក្រហម និងអាចមើលឃើញដល់ត្រចៀកកណ្តាល។ ការព្យាបាល ជាទូទៅ អ្នកជំងឺនឹងត្រូវព្យាបាលទៅតាមសណ្ឋាននៃអំបៅអំបែក រួមមាន៖ • អំបៅអំបែកធម្មតា ដែលគ្រាន់តែមានការហូរទឹក ការរហែកក្រដាសត្រចៀកដែលមិនប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិត អ្នកជំងឺនឹងត្រូវព្យាបាលដោយការប្រើថ្នាំសម្ងួតទឹកដែលហូរចេញពីត្រចៀក និងបិតក្រដាសត្រចៀករហែកដែលជួយដល់ការស្តាប់ឲ្យបានប្រហែលនឹងត្រចៀកធម្មជាតិរបស់អ្នកជំងឺហើយលែងមានហូរទឹកតទៅទៀត។ • អំបៅអំបែកកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរ ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិត ឬអំបៅអំបែកដែលមាន cholesteatoma អ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើការព្យាបាលដោយការវះកាត់ធំ ដើម្បីធ្វើការសម្អាតក្នុងប្រអប់ត្រចៀកកណ្តាល ដោយយកចេញនៃ cholesteatoma ធ្វើការកោសនូវឆ្អឹងពុកៗចេញ និងជួយឲ្យអ្នកជំងឺស្តាប់បានវិញតាមកម្រិតសមស្របមួយ។ ផលវិបាក ការពុំទទួលបានការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ ឬយឺតយ៉ាវជំងឺអំបៅអំបែកអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សមត្ថភាពនៃការស្តាប់ ទៅជាស្តាប់មិនឮ មានហៀរទឹកពីក្នុងរន្ធត្រចៀក និងប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងក្នុងសង្គម។ លក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរផ្សេងទៀត អាចឲ្យអ្នកជំងឺមានការវិវឌ្ឍទៅជា វៀចមាត់ដោយសារមានការបំផ្លាញសរសៃប្រសាទទី៧ ងាយវិលមុខពេលងាកចុះឡើងបន្តិចបន្តួច មេរោគឆ្លងដល់ខួរក្បាល បង្កឲ្យរលាកស្រោមខួរ អាប់សែក្នុងខួរក្បាល  និងអាចឲ្យអ្នកជំងឺស្លាប់បាន។ វិធីសាស្ត្របង្ការ ការពារពីមូលហេតុ ដោយត្រូវស្វែងរកការព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលាប្រសិនមានជំងឺឆ្លងនៅប្រព័ន្ធដង្ហើមផ្នែកខាងលើ ករណីមានដុះសាច់បំពង់កអាចនឹងតម្រូវឲ្យកាត់ចេញ បើមានដុះសាច់នៅតំបន់ចន្លោះច្រមុះ-កចំពោះក្មេង ត្រូវកោសចេញ និងកាត់បន្ថយ ឬទប់ស្កាត់បញ្ហាអាល្លែកហ្ស៊ី។ សម្រាប់អ្នកប្រកបវិជ្ជាជីវសុខាភិបាល ប្រសិនជួបអ្នកជំងឺអំបៅអំបែកសូមប្រញាប់បញ្ជូនមកកាន់ផ្នែកត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក សល្យសាស្ត្រក្បាល និងកឲ្យបានទាន់ពេលវេលា ព្រោះមួយផ្នែកតូចនៃបញ្ហានេះអាចប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងក្នុងសង្គម និងអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត។ ចំពោះប្រជាជនគ្រប់រូបបើមានសញ្ញាសង្ស័យណាមួយដូចខាងលើសូមប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជាបន្ទាន់ដើម្បីទទួលបានការព្យាបាលសមស្រប និងទាន់ពេលវេលា។ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្តី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ​ ៨៣ បកស្រាយដោយ៖ សាស្ត្រាចារ្យវេជ្ជបណ្ឌិត ប៉ូ រដ្ឋា ឯកទេសត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក សល្យសាស្ត្រក្បាល និងក មានតួនាទីជាប្រធានបច្ចេកទេសនៃមន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង និងជាអនុប្រធានមន្ទីរសំរាកព្យាបាលលុច្ស 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

Mastoiditis ជាពាក្យបច្ចេកទេសសំដៅដល់ការរលាកនៃឆ្អឹង Mastoid ដែលស្ថិតនៅផ្នែកខាងក្រោយនៃត្រចៀក។ ជាក់ស្តែងសម្រាប់ពិភពលោកគេរកឃើញជំងឺនេះកើតមានក្នុងកម្រិត ១/២៥០០០ រីឯនៅកម្ពុជាហាក់មានការកើតឡើងច្រើនជាងនេះ។ Mastoiditis ជាជំងឺប្រឈមខ្ពស់ចំពោះកុមារអាយុតិចជាង ២ឆ្នាំ ដែលគេហៅថាជាការរលាកឆ្អឹង Mastoid ស្រួចស្រាវ និងជាប្រភេទធ្ងន់ធ្ងរអាចប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតរបស់កុមារ ឯចំពោះមនុស្សចាស់ ច្រើនជាការរលាករ៉ាំរ៉ៃ។ ការរលាកឆ្អឹង Mastoid នេះអាចនឹងវិវឌ្ឍកាន់តែមានគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ ដែលទាមទារឲ្យអ្នកស្វែងយល់នូវសញ្ញាសំខាន់ៗ ដូចខាងក្រោម៖ មូលហេតុ និងកត្តាជំរុញនៃ Mastoiditis ភាគច្រើននៃការរលាកឆ្អឹង Mastoid បង្កពីបាក់តេរី Pneumococcus ដែលរស់នៅនឹងត្រចៀក-ច្រមុះ-បំពង់ក និងបាក់តេរី Pseudomonas aeruginosa Hemophilus influenzae។ ការរលាកនេះ កើតឡើងបន្ទាប់ពីមានការរលាកត្រចៀកកណ្តាលស្រួចស្រាវចំពោះកុមារដែលមិនបានទទួលការព្យាបាលទាន់ពេល ឬមិនត្រឹមត្រូវ។ សម្រាប់មនុស្សចាស់ ឬអ្នកដែលវ័យចាប់ពី ៣០ឆ្នាំឡើងទៅ Mastoiditis កើតពីការរលាកត្រចៀកកណ្តាលរ៉ាំរ៉ៃ ឬហៅថាអំបៅអំបែក។ គួរបញ្ជាក់ថា អ្នកដែលងាយនឹងរងការរលាកត្រចៀកកណ្តាលរួមមាន៖ • អ្នកជំងឺរលាកសាច់បំពង់កផ្នែកខាងក្រោយ ធ្វើឲ្យរលាកត្រចៀកកណ្តាល និងអាចឆ្លងបន្តទៅ Mastoid • អ្នកជំងឺរលាកច្រមុះរ៉ាំរ៉ៃ ងាយធ្វើឲ្យខ្ទុះ ឬសម្បោរហូរធ្លាក់ទៅក្នុងបំពង់ក និងឡើងដល់ត្រចៀក។ សញ្ញាបញ្ជាក់ពី Mastoiditis អ្នកជំងឺអាចមានអាការៈឈឺក្នុងរន្ធត្រចៀក បន្ទាប់មកឈឺផ្នែកខាងក្រោយត្រចៀកអ្នកខ្លះមានហៀរខ្ទុះពីក្នុងត្រចៀក ហើយមានពណ៌ក្រហមនៅតំបន់ Mastoid ខាងក្រោយត្រចៀក ប៉ោងរលោង និងទន់ពេលប៉ះ។ ករណីខ្លះវាឡើងប៉ោងរហូតដល់អាចរុញស្លឹកត្រចៀកមកខាងមុខ និងឲ្យរន្ធត្រចៀករួមតូចផងដែរ។ សញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរអាចរហូតហៀរខ្ទុះចេញពីផ្នែកខាងក្រោយត្រចៀកដែលអាចឲ្យអ្នកជំងឺច្រឡំថាជាការកើតបូស។ ក្រៅអំពីសញ្ញាពិសេសៗខាងលើ អ្នកជំងឺក៏អាចមានអាការៈរួមផ្សំផ្សេងទៀតដូចជា ក្តៅខ្លួនញាក់ចំពោះកុមារ ឬក្ដៅស្ទេញៗ ឈឺក្បាលចំពោះមនុស្សចាស់ និងមានការថយចុះនូវកម្រិតនៃការស្តាប់។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ជាដំបូងគ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការពិនិត្យលើសញ្ញាគ្លីនិកដោយធ្វើការសាកសួរលម្អិតពីប្រវតិ្តជំងឺ បន្ទាប់មកអ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយប្រើ Otoscope ឆ្លុះចូលក្នុងរន្ធត្រចៀកដើម្បីរកវត្តមានខ្ទុះក្នុងត្រចៀក និងសភាពក្រដាសត្រចៀក។ ប្រសិនមានខ្ទុះ គ្រូពេទ្យនឹងយកខ្ទុះនោះទៅបណ្ដុះបន្ថែមរកមេរោគបង្ក។ ករណីមិនអាចញែកដាច់ថាជាការរលាក Mastoid អ្នកជំងឺអាចនឹងត្រូវស្នើសុំឲ្យស្កែនមើលឆ្អឹង Mastoid បន្ថែមទៀត។ របៀបព្យាបាល Mastoiditis ការព្យាបាលត្រូវធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យច្បាស់លាស់ និងខុសៗគ្នាអាស្រ័យតាមដំណាក់កាលរបស់អ្នកជំងឺ។ សម្រាប់ដំណាក់កាលទី១ ដែលជាការរលាក Mastoid ស្រួចស្រាវ ឬនៅថ្មីៗ និងគ្មាននូវផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរ នោះអ្នកជំងឺនឹងត្រូវព្យាបាលដោយការប្រើថ្នាំ រួមផ្សំជាមួយអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកទំនើបសមស្របតាមប្រភេទមេរោគដែលបានរកឃើញ។ អំឡុងពេលនៃការព្យាបាលគ្រូពេទ្យនឹងវាយតម្លៃនៃការព្យាបាលនោះ ប្រសិនអ្នកជំងឺហាក់មិនធូរស្រាលដោយការព្យាបាលដោយថ្នាំទេនោះ ការវះកាត់ជាវិធីសាស្ត្របន្ទាប់។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ការវះកាត់នេះធ្វើឡើងនៅតំបន់ Mastoid ខាងក្រោយដើម្បីយកចេញនូវផ្នែកដែលរលាក រួចប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្តទើបអាចទទួលបានការជាសះស្បើយ។ ផលវិបាកនៃការព្យាបាលយឺតយ៉ាវ Mastoiditis ត្រូវបានចាត់ទុកជាជំងឺធ្ងន់ធ្ងរដោយផ្អែកលើផលវិបាកដែលធ្វើឲ្យពិបាកក្នុងការព្យាបាលនិងអាចបង្កឱ្យស្លាប់ក្នុងកម្រិតខ្ពស់ដូចខាងក្រោម៖ • ការស្តាប់ត្រូវបានថយចុះខ្លាំង រហូតដល់ខូចប្រព័ន្ធបញ្ជូនសំឡេង និងអាចប៉ះពាល់រហូតដល់ត្រចៀកខាងក្នុងបង្កឲ្យបាត់បង់ការស្តាប់ទាំងស្រុង • មេរោគចេញពី Mastoid ចូលដល់ក្នុងឈាមដែលអាចឲ្យអ្នកជំងឺស្លាប់បានបើសង្គ្រោះមិនទាន់ពេល • មេរោគអាចជ្រៀតចូលទៅភ្នាសខួរក្បាល ធ្វើឲ្យរលាកភ្នាសខួរក្បាល (Meningitis) • មេរោគចូលដល់ក្នុងខួរក្បាលអាចបង្កឲ្យមានអាប់សែខួរក្បាល (Brain abscess) • មេរោគអាចធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់សរសៃឈាមវ៉ែនដែលមាននាទីនាំឈាមពីខួរក្បាលទៅបេះដូងបង្កជាការរលាក (Thrombophlebitis Sinus Sigmoidei) ដែលពិបាកក្នុងការព្យាបាល • បង្កជាការរលាកសរសៃប្រសាទទី៧ ធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺវៀចមាត់ (Facial paralysis)។ ការការពារពី Mastoiditis ចៀសវាងនូវមូលហេតុបង្កដូចរៀបរាប់ខាងលើអាចកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការរលាក Mastoid ដោយប្រសិទ្ធភាព ដែលរួមមាន៖ • ចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការមេរោគភ្នឺម៉ូកុក (Pneumocoque) ចំពោះក្មេងតូចៗ ដែលជាមេរោគសម្បូរបំផុតនៅផ្លូវដង្ហើម • ប្រុងប្រយ័ត្នការពារកុំឲ្យក្មេងមានការរលាកត្រចៀកកណ្តាលស្រួចស្រាវដោយកុំឲ្យពួកគេមានអាការៈហូរសម្បោររ៉ាំរ៉ៃ • ចៀសវាងឲ្យក្មេងទទួលទានអាហារដែលអាចប៉ះពាល់ ឬរលាកដល់បំពង់ក ដូចជាទឹកកក ការ៉េម ទឹកក្រូច ឬស្ករគ្រាប់។ សូមបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នឲ្យបានខ្ពស់បំផុតចំពោះកុមារអាយុក្រោម២ឆ្នាំ ធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យពួកគេមានជំងឺផ្តាសាយញឹកញាប់ ពិសេសអំឡុងពេលនៃការផ្លាស់ប្តូរអាកាសធាតុពីក្តៅមកត្រជាក់ ឬនៅរដូវវស្សា ទាំងអាហាររបៀបរស់នៅ និងគួរចេះប្រើប្រាស់សេរ៉ូមប្រៃលាងច្រមុះ។ ករណីក្មេងតូចៗដែលមិនអាចប្រាប់ពីសញ្ញានៃការឈឺត្រចៀករបស់ពួកគេបាន ឪពុកម្តាយត្រូវចំណាំនៅពេលក្មេងយំអំឡុងម៉ោង១២យប់ និងយកដៃខ្ទប់ត្រចៀក ឬមានសញ្ញាមិនប្រក្រតីណាមួយគួរជួបប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជាបន្ទាន់។ ដូចគ្នាផងដែរ ករណីមនុស្សចាស់មានជំងឺអំបៅអំបែក ឬរលាកត្រចៀកកណ្តាលរ៉ាំរ៉ៃ គួរជួបគ្រូពេទ្យដើម្បីធ្វើការព្យាបាលសមស្របឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្រ្តាចារ្យ សុខ គួង អនុប្រធានផ្នែកត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក នៃមន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

សរីរាង្គត្រចៀកត្រូវបានបែងចែកជាបីរួមមានផ្នែកខាងក្រៅ កណ្តាល និងផ្នែកខាងក្នុងដែលមានតួនាទីដោយឡែកៗពីគ្នា។ ជាក់ស្តែង ផ្នែកខាងក្រៅសម្រាប់ស្តាប់ ផ្នែកកណ្តាលសម្រាប់បញ្ជូន និងផ្នែកខាងក្នុងសម្រាប់បញ្ជូនបន្តទៅកាន់ខួរក្បាល។ ចំពោះបញ្ហាមួយនៃត្រចៀកផ្នែកខាងក្រៅ ដែលហាក់ត្រូវបានសម្គាល់ឃើញថាកើតមានច្រើនស្ថិតនៅលំដាប់លេខ ២ ចំពោះប្រជាជនកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន នោះគឺជាការបង្ករោគដោយពពួកផ្សិត ឬភាសាបច្ចេកទេសហៅថា Otomycosis ។ កត្តាបង្កឲ្យមានផ្សិតក្នុងត្រចៀក យោងតាមការសិក្សាទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេសបានបង្ហាញថាបុគ្គលដែលងាយឆ្លងមេរោគផ្សិតនៅត្រចៀករួមមាន៖ • អ្នកស្តាប់មិនឮដែលប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ជំនួយការស្តាប់នៅត្រចៀកជាប្រចាំ • អ្នកនិយមពាក់កាសនៅត្រចៀកស្តាប់ចម្រៀង ឬអ្វីផ្សេងៗ • ការហែលទឹក ដូចជាកីឡាករហែលទឹក ឬអ្នកនិយមចូលចិត្តហែលទឹកក្នុងអាងហែលទឹកញឹកញាប់ ឬអ្នកហែលទឹកមិនស្អាតនៅជនបទ តាមស្រះត្រពាំងនិងប្រឡាយ • ការសម្អាតត្រចៀក ដែលប្រើប្រាស់សម្ភារៈសម្អាតបន្តគ្នាពីម្នាក់ទៅម្នាក់ដោយមិនបានសម្លាប់មេរោគផ្សិតត្រឹមត្រូវ ឬគ្រាន់តែជូតនឹងអាល់កុលដែលមិនអាចសម្លាប់ពពួកផ្សិតបាន។ ក្រៅអំពីមូលហេតុខាងលើ ជំងឺផ្សិតនៅត្រចៀកអាចនឹងកើតមានឡើង ឬមានការវិវឌ្ឍលឿនចំពោះអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងអ្នកជំងឺឆ្លងមួយចំនួនដូចជាអ្នកជំងឺអេដស៍ជាដើម។ ដំណាក់កាលនៃរោគសញ្ញាផ្សិតត្រចៀក បន្ទាប់ពីបានឆ្លងចូលនូវពពួកផ្សិតទៅក្នុងត្រចៀកអ្នកជំងឺអាចមានលេចចេញនូវរោគសញ្ញាដូចជា រមាស់ត្រចៀក ឈឺត្រចៀក ហូរទឹករងៃ ឬហូរខ្ទុះពណ៌ប្រផេះឬខ្មៅ ពីក្នុងត្រចៀក បន្ទាប់មកអ្នកជំងឺអាចនឹងមានអាការៈហ៊ឹងត្រចៀក និងស្តាប់មិនសូវឮ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបញ្ជាក់ពីវត្តមានផ្សិតត្រចៀក ដើម្បីបញ្ជាក់ឲ្យកាន់តែច្បាស់អំពីការបង្ករោគដោយពពួកផ្សិតនៅក្នុងត្រចៀក ឬផ្សិតត្រចៀក គ្រូពេទ្យត្រូវយកអ្នកជំងឺទៅពិនិត្យដោយម៉ាស៊ីន Endoscope ឬ Otoscope លើសពីនេះយើងអាចកៀរ ឬផ្ដិតយកទៅពិនិត្យមើលដោយឧបករណ៍មីក្រូទស្សន៍នៃមន្ទីរពិសោធន៍ (ឧបករណ៍ដែលគេយកទៅកៀរ ឬផ្ដិតនោះគឺឈើ ១ដើម នៅខាងចុងមានសំឡីដាក់ក្នុងទីបមួយបិតជិត ដែលភាសាអង់គ្លេសហៅថា Cotton swabs) ក្នុងគោលបំណងញែកឲ្យដឹងថាជាពពួកផ្សិត ឬបាក់តេរី។ ការព្យាបាលផ្សិតត្រចៀក ក្រោយពីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបញ្ជាក់ថាជាការបង្ករោគដោយពពួកផ្សិតហើយគ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការសម្អាតត្រចៀករបស់អ្នកជំងឺឲ្យស្អាតទើបឲ្យអ្នកជំងឺប្រើប្រាស់ថ្នាំ។ ប្រភេទថ្នាំទាំងនោះអាចខុសៗគ្នាតាមកម្រិតភាពធ្ងន់ ឬស្រាលរបស់អ្នកជំងឺ ដូចជា ថ្នាំតំណក់សម្រាប់បន្តក់ក្នុងត្រចៀកឈ្មោះ Clotrimazol ១% បន្តក់ម្ដង ២-៣តំណក់ ១ថ្ងៃ ២-៣ដង រយៈពេល ១៤ថ្ងៃ ឬជាថ្នាំ Fluconazol, Econazol ថ្នាំលេប Itraconazol ១០០មិល្លីក្រាម លេប ១គ្រាប់ ១ដង រយៈពេល ២សប្តាហ៍។ ប្រសិនអ្នកជំងឺពុំទទួលបានការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា ឬព្យាបាលមិនត្រឹមត្រូវនោះផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរអាចនឹងកើតមានឡើងដូចជារលាកត្រចៀក និងរហែកក្រដាសត្រចៀកប៉ះពាល់ដល់ការស្តាប់ជាដើម។ យុទ្ធសាស្ត្រការពារពីផ្សិតនៅត្រចៀក • សម្រាប់អ្នកប្រើឧបករណ៍ជំនួយក្នុងការស្តាប់ត្រូវសម្អាតដៃ និងយកសំឡីអាល់កុលជូតឧបករណ៍មុនពេលពាក់ • ចៀសវាងការពាក់កាស ឬបើពាក់ត្រូវលាងសម្អាតដៃមុនពេលពាក់ • ចៀសវាងការប្រើសម្ភារៈមិនស្អាតលូកចូល ឬត្បារក្នុងត្រចៀក • កាត់បន្ថយ ឬចៀសវាងការកាត់សក់ ហើយសម្អាតត្រចៀកនៅតាមហាងដែលប្រើសម្ភារៈបន្តគ្នា • ចំពោះកីឡាករ ឬអ្នកចូលចិត្តហែលទឹក ត្រូវការពារកុំឲ្យត្រចៀកប៉ះផ្ទាល់ជាមួយទឹក ដោយប្រើឧបករណ៍ពាក់ត្រចៀកពេលហែល ឬពាក់មួកបិតដល់ត្រចៀកជាដើម។ សម្រាប់អ្នកប្រកបវិជ្ជាជីវសុខាភិបាល សូមត្រួតពិនិត្យឲ្យបានម៉ត់ចត់ ឬបញ្ជូនអ្នកជំងឺមកកាន់ផ្នែកឯកទេសត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់កដើម្បីបញ្ជាក់ឲ្យកាន់តែច្បាស់ ថាបង្កពីផ្សិតឬបាក់តេរី មុនពេលផ្តល់វេជ្ជបញ្ជាដល់អ្នកជំងឺ។ ចំពោះប្រជាជន សូមកុំព្យាយាមយកសម្ភារៈ ឬឧបករណ៍ណាមួយមកត្បារ ឬកេះក្នុងត្រចៀកដាច់ខាត ហើយសូមមកប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសត្រចៀកច្រមុះ បំពង់ក។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត កៅ សែ នាយផ្នែកត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់កនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ឈឺក្បាលយូរ គួរគិតដល់បញ្ហាអ្វីខ្លះទៅ? ឬឲ្យតែឈឺក្បាលយូរ សុទ្ធតែជាជាជំងឺប្រកាំងមែនទេ? ដើម្បីស្រាយចង្ងល់នូវសំណួរទាំងនេះអត្ថបទខាងក្រោម អាចជាចម្លើយសម្រាប់មិត្តអ្នកអានទាំងឡាយបាន… សំណួរ៖ ខ្ញុំបាទអាយុ២៣ឆ្នាំ ភេទប្រុស កម្ពស់១ម៉ែត្រ៦២ ទម្ងន់៥៥គីឡូក្រាម មុខរបរជា និស្សិត។ រយៈពេល២ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ខ្ញុំមានអាការៈឈឺក្បាល គេងមិនសូវលក់ និងហេវហត់ ជាខ្លាំង ហើយភាគច្រើនខ្ញុំតែងតែស្វែងរកការ ព្យាបាលដោយការប្រើថ្នាំឈឺក្បាល ឬផ្តាសាយ ប៉ុណ្ណោះ។ ខ្ញុំបាទចង់សួរទៅកាន់លោកវេជ្ជបណ្ឌិតថា ការឈឺក្បាលរយៈពេលយូរបែបនេះនឹងប៉ះពាល់ដល់ខួរក្បាលខ្ញុំដូចម្តេចខ្លះ? តើគួរតែព្យាបាលបែបណា ទើបមានប្រសិទ្ធភាព? តើនេះជា ជំងឺប្រកាំង ឬយ៉ាងណា? ចម្លើយ៖ ទាក់ទងនឹងកត្តាឈឺក្បាល និងការហេវហត់ត្រូវពិនិត្យមើលលើសុខភាពទូទៅ ថាមានខ្វះគ្រាប់ឈាមក្រហម គ្រាប់ឈាមមិនមានមេរោគ បានចាក់ថ្នាំបង្ការគ្រប់ចំនួន។ ទោះជាយ៉ាង ណាក៏ដោយ ប្រសិនបើមិនមានអាការៈជំងឺផ្សេង ទៀតទេ ព្រមទាំងធ្វើតាមបទដ្ឋានត្រឹមត្រូវហើយ នៅតែឈឺក្បាលទៀត ដូចនេះត្រូវចោទសួរថាតើការឈឺក្បាលបណ្តាលមកពីមូលហេតុអ្វី? ការឈឺក្បាលរយៈពេលយូរ មានលក្ខណៈឈឺបាត់ៗ តែមិនមានភាពធ្ងន់ធ្ងរអ្វីទេ ការឈឺនេះអាចទាក់ ទងនឹងអារម្មណ៍ច្រើនជាង។ បើមានជាដុំសាច់ផ្សេងៗក្នុងខួរក្បាល ឬការប៉ះពាល់ដល់ប្រព័ន្ធ ប្រសាទ វាមិនប្រាកដថាមានតែឈឺក្បាលមួយមុខទេ អាចមានលេចចេញជាសញ្ញាផ្សេងៗទៀត ដូចជាមិនអាចកម្រើកដៃ ឬជើងបាន រឹងក ឡើងកម្តៅ ស្ពឹក ប៉ះពាល់លើភ្នែក ឬត្រចៀកជាដើម។ បើសិនជាប្រកាំង ការឈឺត្រូវមានលក្ខណៈពិសេសដូចជាឈឺមួយចំហៀង ឆ្វេង ឬស្តាំ រយៈពេលឈឺតិចជាង ៧២ ម៉ោង ហើយការឈឺមាន ពេលវេលាច្បាស់លាស់ និងមានអាការៈក្អួតចង្អោរ ស្រវាំងភ្នែកជាដើម។ ប៉ុន្តែការជួបពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត ផ្នែកប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទ ខួរក្បាល និងសរសៃប្រសាទ ដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវទើបជាការប្រសើរ។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្ត្រាចារ្យ វេជ្ជបណ្ឌិត ជុំ ណាវុធ ឯកទេសប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទ សរសៃឈាមខួរក្បាល នាយផ្នែកសរសៃប្រសាទខួរក្បាល នៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

ជំងឺបម្រែបម្រួលសម្ពាធក្នុងត្រចៀក ពាក្យបច្ចេកទេសហៅថា Ear barotrauma គឺជាការបម្រែបម្រួលរវាងសម្ពាធមជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅត្រចៀកជាមួយសម្ពាធមជ្ឈដ្ឋានខាងក្នុងត្រចៀក។ ជាក់ស្តែង នាពេលបច្ចុប្បន្ននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជំងឺនេះមានការកើនឡើងច្រើនគួរឲ្យកត់សម្គាល់ចំពោះអ្នកដែលនាំភ្ញៀវទេសចរ កីឡាករហែលទឹក និងអ្នកធ្វើការនៅលើយន្តហោះពិសេសអ្នកដែលធ្វើការនៅកន្លែងខ្ពស់។ មូលហេតុបង្ក និងកត្តាប្រឈម មូលហេតុចម្បងភាគច្រើននៃការឈឺត្រចៀក (Ear barotrauma) គឺបង្កពីការរលាក ឬស្ទះ និងមានបញ្ហាទៅលើបំពង់ Eustachian tube ដែលវាស្ថិតនៅផ្នែកខាងក្រោយក្រអូមមាត់ ពេលណាដែលវារលាកនោះទើបបង្កឲ្យមានជំងឺ Ear barotrauma កើតឡើង។ ដោយឡែក បុគ្គលដែលងាយប្រឈមនឹងបញ្ហាគឺអ្នកជ្រមុជទឹក ឬលិបទឹកដែលមានជម្រៅជ្រៅលើសពី ២ម៉ែត្រ អ្នកជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះ អ្នកជំងឺរីកសាច់ច្រមុះ អ្នកជំងឺដុះសាច់បំពង់ក ឬរលាកបំពង់កផ្នែកខាងក្រោយញឹកញាប់ អ្នកឧស្សាហ៍ផ្តាសាយ និងបុគ្គលដែលធ្វើការនៅកន្លែងខ្ពស់ដូចជាអ្នកបម្រើការលើយន្តហោះជាដើម។ ជំងឺនេះត្រូវបានបែងចែកជា ៥កម្រិតរួមមាន៖ • កម្រិត ១៖ ជុំវិញក្រដាសត្រចៀកចាប់ផ្តើមរលាក និងមានលក្ខណៈក្រហម • កម្រិត ២៖ ក្រដាសត្រចៀកទាំងមូលចាប់ផ្តើមរលាក និងក្រហម • កម្រិត ៣៖ ក្រដាសត្រចៀកចាប់ផ្តើមប៉ោង ឬផតចូលក្នុង • កម្រិត ៤៖ ផ្នែកខាងក្រោយក្រដាសត្រចៀកមានឈាម និងមានការឈឺចាប់ខ្លាំង • កម្រិត ៥៖ ក្រដាសត្រចៀករហែក ឬធ្លាយ  ពិសេសមានការឈឺចាប់ខ្លាំង។ រោគសញ្ញា ជំងឺនេះអាចមានអាការៈឈឺចាប់ខ្លាំងក្នុងត្រចៀកហើយបណ្តាលឲ្យធ្ងន់ត្រចៀក ហ៊ឹងត្រចៀក ហូរឈាមតាមត្រចៀក  និងវិលមុខតែម្តង។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ជាដំបូងគ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការពិនិត្យលើសញ្ញាគ្លីនិកដោយធ្វើការសាកសួរលម្អិតពីប្រវត្តិការងារ ឬប្រវត្តិជំងឺបន្ទាប់មកអ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយប្រើ Otoscope ឆ្លុះចូលក្នុងរន្ធត្រចៀកដើម្បីឲ្យដឹងពីកម្រិតនៃជំងឺ Ear barotrauma និងសភាពក្រដាសត្រចៀក។ វិធីសាស្រ្តព្យាបាល ការព្យាបាលធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យច្បាស់លាស់ ពិសេសការព្យាបាលទៅតាមកម្រិតនៃការប៉ះពាល់នីមួយៗ។ ប្រសិនបើជំងឺនេះស្ថិតនៅកម្រិតទី៥ ក្រដាសត្រចៀកធ្លាយ នោះការព្យាបាលគឺធ្វើដោយផ្ទាល់នៅក្នុងត្រចៀក ករណីនេះផងដែរ អ្នកជំងឺនឹងត្រូវព្យាបាលដោយការប្រើប្រាស់ថ្នាំ រួមផ្សំជាមួយការប្រើថ្នាំបន្តក់អង់ទីប៊ីយ៉ូទិកដើម្បីការពារកុំឲ្យឆ្លងមេរោគ។ ប្រសិនបើអ្នកជំងឺពុំទទួលបានការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា ឬព្យាបាលមិនបានត្រឹមត្រូវនោះ ផលប៉ះពាល់ធ្ងន់អាចនឹងកើតមានឡើងដូចជា ធ្លាយក្រដាសត្រចៀក  ការស្តាប់មានការថយចុះ និងហ៊ឹងត្រចៀក។ វិធីសាស្រ្តការពារ • ចំពោះអ្នកធ្វើដំណើរ ឬអ្នកធ្វើការនៅលើយន្តហោះត្រូវចេះរបៀបការពារខ្លួន៖ នៅពេលដែលយន្តហោះកំពុងហោះឡើងត្រូវទំពារស្ករកៅស៊ូ ឬយកម្រាមដៃបិទច្រមុះ រួចលេបទឹកមាត់ និងជាពិសេសនៅពេលយន្តហោះចុះត្រូវប្រើ Valsalva maneuver គឺយកម្រាមដៃបិទច្រមុះឲ្យជិត ហើយបិទមាត់និងផ្លុំខ្យល់ម្តងបន្តិចៗរហូតទាល់តែមានខ្យល់រត់ដល់ត្រចៀក។ អនុវត្តបែបនេះឲ្យបានច្រើនដងពេលយន្តហោះចុះ គឺអាចការពារពីជំងឺ Ear barotrauma បាន។ • ចំពោះអ្នកដែលនាំភ្ញៀវទេសចរងូតទឹក ឬអ្នកកីឡាហែលទឹកត្រូវការពារខ្លួនកុំឲ្យត្រចៀកប៉ះផ្ទាល់ជាមួយទឹក ដោយប្រើឧបករណ៍បិទត្រចៀក ឬយកដៃខ្ទប់ច្រមុះ ហើយលោតបែរខ្នងទៅមុន ឬអ្នកដែលលិបទឹកក្នុងជម្រៅជ្រៅគឺត្រូវប្រើ Valsalva maneuver  ដូចគ្នាដែរ តែធ្វើនៅពេលកំពុងលិបចូលទៅទីជ្រៅ។ ប្រសិនបើអ្នកមាននូវអាការៈដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ អ្នកត្រូវមកប្រឹក្សា និងពិនិត្យសុខភាពឲ្យបានទៀងទាត់ជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ ត្រចៀក ច្រមុះ និងបំពង់កដើម្បីទទួលបានការព្យាបាលមួយត្រឹមត្រូវ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ចំណាយថវិកាតិច និងជាសះស្បើយ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ដាលី ឯកទេសត្រចៀក ច្រមុះ និងបំពង់កនៃមន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៤ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ទម្រង់នៃការរលាកត្រចៀកកណ្តាលរ៉ាំរ៉ៃម៉្យាងត្រូវបានហៅថា Cholesteatoma ត្រចៀក បង្កឡើងពីកោសិកាស្បែកប្រភេទ épithélium pavimenteux ឬ simple squamous epithelium ដែលជ្រៀតចូលទៅក្នុងត្រចៀកកណ្តាល មានដំណើរវិវឌ្ឍយ៉ាងស្ងៀមស្ងាត់ឈានដល់កូនឆ្អឹងតូចៗ (Auditory Ossicle) នៃត្រចៀកកណ្តាល។ Cholesteatoma ត្រចៀកជាបញ្ហាចោទធ្ងន់ធ្ងរបំផុតមួយដែលពិបាកព្យាបាល បើប្រៀបធៀបជាមួយជំងឺកើតលើត្រចៀកផ្សេងទៀត។ បច្ចុប្បន្ន ប្រជាជនកម្ពុជាហាក់មានការប្រឈមច្រើនគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ដោយសារពុំមានទម្លាប់ថែរក្សា និងត្រួតពិនិត្យត្រចៀកជាប្រចាំ រហូតទាល់តែមានសញ្ញា ឬឈឺទើបសម្រេចចិត្តមកជួបប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ។ ជាក់ស្តែង Cholesteatoma កើតមានជាពិសេសចំពោះបុគ្គលមានបញ្ហារលាកត្រចៀករ៉ាំរ៉ៃ ដែលភាគច្រើននៅចន្លោះអាយុពី៥ឆ្នាំ ទៅ១៥ឆ្នាំ។ មូលហេតុ ការរលាកត្រចៀកកណ្តាលរ៉ាំរ៉ៃដែលជា Cholesteatoma កើតមានឡើងដោយសារមូលហេតុសំខាន់ៗរួមមាន៖ • ជំងឺដក់ទឹកក្នុងត្រចៀកកណ្តាលរ៉ាំរ៉ៃរយៈពេលយូរដែលបង្កឲ្យក្រដាសត្រចៀកកាន់តែស្តើង ប៉ះពាល់ដល់ភាពស្វិតនៃក្រដាសត្រចៀកធ្វើឲ្យក្រដាសត្រចៀកផតចូលក្នុង បន្ទាប់មកស្បែកនៅត្រចៀកខាងក្រៅលូនចូលទៅក្នុងតាមការផតនៃក្រដាសត្រចៀក ប៉ះពាល់ដល់ត្រចៀកកណ្តាល។ • អ្នកជំងឺធ្លាយក្រដាសត្រចៀក មានន័យថាគ្មានរនាំងការពាររយៈពេលយូរ ធ្វើឲ្យស្បែកនៅខាងក្រៅដុះលូនចូលទៅក្នុងត្រចៀកបង្កជា Cholesteatoma។ • មូលហេតុពីកំណើត គឺក្នុងពេលបង្កកំណើតទារកមានដុះនូវកោសិកាស្បែកមួយតូចនៅក្នុងត្រចៀកកណ្តាលតែម្តង ដែលកោសិកានេះលូតលាស់កាន់តែធំតាមវ័យ។ • អ្នកជំងឺមានបញ្ហាហូរសម្បោររ៉ាំរ៉ៃ មានខ្ទុះក្នុងច្រមុះ ឬមានដុះសាច់បំពង់កនៅផ្នែកខាងក្រោយ បង្កឲ្យស្ទះ និងរលាកត្រចៀកកណ្តាលរ៉ាំរ៉ៃ ដោយសារការស្ទះខ្យល់ក្នុងត្រចៀកដែលរ៉ាប់រងដោយ eustachain tube (សរីរាង្គដង្ហើមត្រចៀកមកបំពង់ក)។ • ការធ្លាយក្រដាសត្រចៀក ដោយសារការសម្អាតត្រចៀកខ្លួនឯង និងមិនបានប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ។ រោគសញ្ញា និងផលវិបាក Cholesteatoma មានដំណើរវិវឌ្ឍយ៉ាងស្ងប់ស្ងាត់ដោយដំបូងពុំធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺមានសញ្ញាណាមួយឡើយ ឬមានត្រឹមអាការៈតិចតួចដែលមិនគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ឬកត់សម្គាល់ឡើយ។ ភាគច្រើន អ្នកជំងឺអាចលេចចេញនូវសញ្ញាសម្គាល់ច្បាស់នៅពេលមានភាពធ្ងន់ធ្ងរទៅហើយរួមមានការឈឺចាប់ក្នុងត្រចៀកមួយចំហៀង ហូរខ្ទុះតាមត្រចៀក ឬហៅថាអំបៅអំបែកដែលមានក្លិនមិនល្អ ថយចុះសមត្ថភាពក្នុងការស្តាប់ឬរហូតបាត់បង់ការស្តាប់ និងវិលមុខ ដែលជាអាការៈបន្ទាប់បន្សំតែងជួបប្រទះ។ បន្ទាប់ពីរោគសញ្ញាកើតមានឡើងយូរខែ ឬយូរឆ្នាំដោយពុំបានទទួលការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ នោះអ្នកជំងឺអាចនឹងប្រឈមជាមួយផលវិបាក នៅពេលប៉ះពាល់ដល់សរសៃប្រសាទទី៧ ដែលនាំឲ្យអ្នកជំងឺវៀចមាត់។ ម៉្យាងទៀត បញ្ហានេះអាចបង្កឲ្យរលាកឆ្អឹង mastoid ផ្នែកខាងក្រោយ ដែលបន្តរហូតរលាកត្រចៀកផ្នែកខាងក្នុង ហើយធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺថ្លង់។ ប្រសិនបើមានការបង្ករោគដល់ Vestibular អ្នកជំងឺនឹងលេចចេញនូវអាការៈវិលមុខញឹកញាប់។ នៅទីបំផុតមេរោគអាចបង្កឲ្យមានរលាកស្រោមខួរក្បាល ឬរហូត មានខ្យល់ក្នុងខួរក្បាល និងអាប់សែខួរក្បាល ដែលធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺស្លាប់បាន។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ករណីសង្ស័យ អ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យពិនិត្យដោយឆ្លុះត្រចៀក (Autoscope) ដែលអាចរកឃើញនូវដំបៅនៅផ្នែកខាងលើនៃក្រដាសត្រចៀក និងនៅគែមក្រដាសត្រចៀក ករណីធ្លាយ រួមជាមួយការសម្គាល់ឃើញដុំសៗច្រើន។ បើការពិនិត្យដោយឆ្លុះពុំអាចញែកបានឬរកមិនឃើញនោះអ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យពិនិត្យដោយស៊ីធីស្គែន មើលលើឆ្អឹងត្រចៀក ឬរកមើលទីតាំង Cholesteatoma។ បន្ថែមពីការពិនិត្យទាំង ២ខាងលើ អ្នកជំងឺអាចនឹងត្រូវវាស់កម្រិតនៃការស្តាប់ដោយaudiogram ឬ PTA (Pure Tone audiometry) ព្រោះថាមានតែអ្នកជំងឺ cholesteatoma ប៉ុណ្ណោះដែលប៉ះពាល់ដល់ឆ្អឹងតូចៗនៅត្រចៀកកណ្តាលប្រសិនការស្តាប់ធ្លាក់ចុះខ្លាំង នោះមានន័យថា មានការខូចខាតកូនឆ្អឹង ឬការបញ្ជូនសំឡេងដាច់នៅផ្នែកណាមួយ។ វិធីសាស្ត្រព្យាបាល គួរបញ្ជាក់ថា គ្មានប្រភេទថ្នាំណាមួយដែលអាចព្យាបាល Cholesteatoma បានឡើយក្រៅពីការវះកាត់។ ជាទូទៅ ការវះកាត់នេះ ធ្វើឡើងនៅផ្នែកខាងក្រោយនៃត្រចៀកដើម្បីសម្អាតផ្នែករលាក ឬផ្នែកបង្ករោគ និងឆ្អឹងដែលខូចខាតចេញឲ្យអស់។ ការវះកាត់ Cholesteatoma ត្រចៀក ជាប្រភេទនៃការវះកាត់ពិបាកមួយ ដោយសារសរីរាង្គត្រចៀកមានទំហំតូចដែលមិនអាចមើលឃើញច្បាស់ដោយភ្នែកទទេនិងតម្រូវឲ្យប្រើមីក្រូទស្សន៍ពង្រីកក្នុងការវះកាត់។ ម៉្យាង សរីរាង្គត្រចៀកមានសរសៃច្រើនពិសេសសរសៃប្រសាទទី៧នៅផ្នែកខាងក្រោមបាតត្រចៀកដែលងាយនឹងប៉ះពេលវះកាត់ ក្នុងករណី Cholesteatoma ប៉ះដល់ឆ្អឹងការពារជុំវិញសរសៃប្រសាទនេះ។ វិធីសាស្រ្តការពារ • សម្អាតច្រមុះកុមារជានិច្ច ប្រសិនពួកគេតែងមានអាការៈតឹងច្រមុះ ឬហៀរសម្បោរជាប្រចាំ • ស្វែងរកការប្រឹក្សា និងព្យាបាលប្រសិនមានជំងឺដុះសាច់បំពង់កផ្នែកខាងក្រោយដែលតែងបង្ហាញចេញជាការស្រមុកខ្លាំង។ គួរចៀសវាងការសម្អាតត្រចៀកដោយខ្លួនឯង ដោយហេតុថាវាអាចចម្លងមេរោគផ្សិត ឬបង្កឲ្យធ្លាយក្រដាសត្រចៀក និងត្រូវជួបប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសឲ្យបានឆាប់បំផុតបើមានសញ្ញានៃបញ្ហាត្រចៀកណាមួយកើតឡើង។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្រ្តាចារ្យ សុខ គួង អនុប្រធានផ្នែកត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក នៃមន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៣ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺអំបៅអំបែកត្រចៀក ជាការរលាករ៉ាំរ៉ៃនៃត្រចៀកកណ្តាល បង្កឡើងដោយសារមេរោគ។ តាមការប៉ាន់ប្រមាណប្រជាជនកម្ពុជាភាគច្រើនបាននិងកំពុងប្រឈមជាមួយបញ្ហានេះ ដែលស្តែងឡើងតាមសណ្ឋាននៃអំបៅអំបែកធម្មតា និងអំបៅអំបែកកម្រិតធ្ងន់ហើយបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដោយមិនដឹងខ្លួន។ បុគ្គលប្រឈមខ្ពស់ ភាគច្រើនជំងឺអំបៅអំបែកត្រចៀកកើតមានលើក្មេងតូចៗអាយុក្រោម ៧ឆ្នាំ ដោយសាររន្ធមួយដែលឆ្លងពីត្រចៀកកណ្តាលមកច្រមុះមានប្រវែងខ្លី ធំហើយផ្តេកដែលជាលក្ខខណ្ឌមួយងាយឲ្យមេរោគឆ្លងចូល។ មួយវិញទៀតអំបៅអំបែកនេះ កើតមានក្នុងកម្រិតគួរឲ្យកត់សម្គាល់ចំពោះកុមារដែលរស់នៅក្នុងតំបន់កង្វះអនាម័យ និងកង្វះអាហារូបត្ថម្ភផងដែរ។ មូលហេតុ ការកកើតនៃជំងឺអំបៅអំបែក ទាក់ទងជាពិសេសទៅនឹងការចម្លងរោគនៅសរីរាង្គផ្លូវដង្ហើមផ្នែកខាងលើ។ មានកត្តារួមផ្សំផ្សេងៗទៀតផងដែរដូចជាការកើតជំងឺផ្តាសាយញឹកញាប់ ជំងឺឆ្លងនៃផ្លូវដង្ហើមខាងលើកញ្ជ្រឹល ក្អកមាន់ ការដុះសាច់បំពង់ក សាច់ដុះពីច្រមុះមកក ការរលាកប្រអប់ឆ្អឹងស៊ីនីសសងខាងច្រមុះ អាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះ ការមានដុំសាច់នៅចន្លោះច្រមុះ និងបំពង់ក ការដាក់ ឬប្រើឧបករណ៍ឃាត់ឈាមនៅច្រមុះណែនពេកនាំឲ្យស្ទះរន្ធដល់ត្រចៀកកណ្តាល និងភាពមិនធម្មតានៃច្រមុះ ឬឆែបមាត់។ រោគសញ្ញា សញ្ញាណដំបូង អ្នកជំងឺអំបៅអំបែកអាចមានការឈឺចាប់ ថយចុះសមត្ថភាពក្នុងការស្តាប់ ឬស្តាប់មិនឮតែម្តង ហ៊ឹងត្រចៀក ក្តៅខ្លួន ក្រដាសត្រចៀកឡើងក្រហម ប៉ោងចេញក្រៅ នៅពេលបែក ឬធ្លាយក្រដាសត្រចៀកនោះនឹងមានហូរទឹកចេញពីត្រចៀកមកក្រៅ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ អ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើការពិនិត្យត្រចៀក សម្អាតត្រចៀកប្រសិនមានហូរទឹកចេញមកក្រៅ បន្ទាប់មកពិនិត្យដោយអង់ដូស្កុប ឬអូតូស្កុប ដាក់ចូលក្នុងត្រចៀក ហើយវានឹងបង្ហាញនូវរូបភាពដូចជាការរហែកក្រដាសត្រចៀករួមជាមួយខ្ទុះនៅជាប់នឹងក្រដាសត្រចៀកដែលរហែកនោះ មានហូរទឹកចេញពីត្រចៀក ហើម ក្រហម និងអាចមើលឃើញដល់ត្រចៀកកណ្តាល។ ការព្យាបាល ជាទូទៅ អ្នកជំងឺនឹងត្រូវព្យាបាលទៅតាមសណ្ឋាននៃអំបៅអំបែក រួមមាន៖ • អំបៅអំបែកធម្មតា ដែលគ្រាន់តែមានការហូរទឹក ការរហែកក្រដាសត្រចៀកដែលមិនប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិត អ្នកជំងឺនឹងត្រូវព្យាបាលដោយការប្រើថ្នាំសម្ងួតទឹកដែលហូរចេញពីត្រចៀក និងបិតក្រដាសត្រចៀករហែកដែលជួយដល់ការស្តាប់ឲ្យបានប្រហែលនឹងត្រចៀកធម្មជាតិរបស់អ្នកជំងឺហើយលែងមានហូរទឹកតទៅទៀត។ • អំបៅអំបែកកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរ ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិត ឬអំបៅអំបែកដែលមាន cholesteatoma អ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើការព្យាបាលដោយការវះកាត់ធំ ដើម្បីធ្វើការសម្អាតក្នុងប្រអប់ត្រចៀកកណ្តាល ដោយយកចេញនៃ cholesteatoma ធ្វើការកោសនូវឆ្អឹងពុកៗចេញ និងជួយឲ្យអ្នកជំងឺស្តាប់បានវិញតាមកម្រិតសមស្របមួយ។ ផលវិបាក ការពុំទទួលបានការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ ឬយឺតយ៉ាវជំងឺអំបៅអំបែកអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សមត្ថភាពនៃការស្តាប់ ទៅជាស្តាប់មិនឮ មានហៀរទឹកពីក្នុងរន្ធត្រចៀក និងប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងក្នុងសង្គម។ លក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរផ្សេងទៀត អាចឲ្យអ្នកជំងឺមានការវិវឌ្ឍទៅជា វៀចមាត់ដោយសារមានការបំផ្លាញសរសៃប្រសាទទី៧ ងាយវិលមុខពេលងាកចុះឡើងបន្តិចបន្តួច មេរោគឆ្លងដល់ខួរក្បាល បង្កឲ្យរលាកស្រោមខួរ អាប់សែក្នុងខួរក្បាល  និងអាចឲ្យអ្នកជំងឺស្លាប់បាន។ វិធីសាស្ត្របង្ការ ការពារពីមូលហេតុ ដោយត្រូវស្វែងរកការព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលាប្រសិនមានជំងឺឆ្លងនៅប្រព័ន្ធដង្ហើមផ្នែកខាងលើ ករណីមានដុះសាច់បំពង់កអាចនឹងតម្រូវឲ្យកាត់ចេញ បើមានដុះសាច់នៅតំបន់ចន្លោះច្រមុះ-កចំពោះក្មេង ត្រូវកោសចេញ និងកាត់បន្ថយ ឬទប់ស្កាត់បញ្ហាអាល្លែកហ្ស៊ី។ សម្រាប់អ្នកប្រកបវិជ្ជាជីវសុខាភិបាល ប្រសិនជួបអ្នកជំងឺអំបៅអំបែកសូមប្រញាប់បញ្ជូនមកកាន់ផ្នែកត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក សល្យសាស្ត្រក្បាល និងកឲ្យបានទាន់ពេលវេលា ព្រោះមួយផ្នែកតូចនៃបញ្ហានេះអាចប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងក្នុងសង្គម និងអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត។ ចំពោះប្រជាជនគ្រប់រូបបើមានសញ្ញាសង្ស័យណាមួយដូចខាងលើសូមប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជាបន្ទាន់ដើម្បីទទួលបានការព្យាបាលសមស្រប និងទាន់ពេលវេលា។ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្តី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ​ ៨៣ បកស្រាយដោយ៖ សាស្ត្រាចារ្យវេជ្ជបណ្ឌិត ប៉ូ រដ្ឋា ឯកទេសត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក សល្យសាស្ត្រក្បាល និងក មានតួនាទីជាប្រធានបច្ចេកទេសនៃមន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង និងជាអនុប្រធានមន្ទីរសំរាកព្យាបាលលុច្ស 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

Mastoiditis ជាពាក្យបច្ចេកទេសសំដៅដល់ការរលាកនៃឆ្អឹង Mastoid ដែលស្ថិតនៅផ្នែកខាងក្រោយនៃត្រចៀក។ ជាក់ស្តែងសម្រាប់ពិភពលោកគេរកឃើញជំងឺនេះកើតមានក្នុងកម្រិត ១/២៥០០០ រីឯនៅកម្ពុជាហាក់មានការកើតឡើងច្រើនជាងនេះ។ Mastoiditis ជាជំងឺប្រឈមខ្ពស់ចំពោះកុមារអាយុតិចជាង ២ឆ្នាំ ដែលគេហៅថាជាការរលាកឆ្អឹង Mastoid ស្រួចស្រាវ និងជាប្រភេទធ្ងន់ធ្ងរអាចប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតរបស់កុមារ ឯចំពោះមនុស្សចាស់ ច្រើនជាការរលាករ៉ាំរ៉ៃ។ ការរលាកឆ្អឹង Mastoid នេះអាចនឹងវិវឌ្ឍកាន់តែមានគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ ដែលទាមទារឲ្យអ្នកស្វែងយល់នូវសញ្ញាសំខាន់ៗ ដូចខាងក្រោម៖ មូលហេតុ និងកត្តាជំរុញនៃ Mastoiditis ភាគច្រើននៃការរលាកឆ្អឹង Mastoid បង្កពីបាក់តេរី Pneumococcus ដែលរស់នៅនឹងត្រចៀក-ច្រមុះ-បំពង់ក និងបាក់តេរី Pseudomonas aeruginosa Hemophilus influenzae។ ការរលាកនេះ កើតឡើងបន្ទាប់ពីមានការរលាកត្រចៀកកណ្តាលស្រួចស្រាវចំពោះកុមារដែលមិនបានទទួលការព្យាបាលទាន់ពេល ឬមិនត្រឹមត្រូវ។ សម្រាប់មនុស្សចាស់ ឬអ្នកដែលវ័យចាប់ពី ៣០ឆ្នាំឡើងទៅ Mastoiditis កើតពីការរលាកត្រចៀកកណ្តាលរ៉ាំរ៉ៃ ឬហៅថាអំបៅអំបែក។ គួរបញ្ជាក់ថា អ្នកដែលងាយនឹងរងការរលាកត្រចៀកកណ្តាលរួមមាន៖ • អ្នកជំងឺរលាកសាច់បំពង់កផ្នែកខាងក្រោយ ធ្វើឲ្យរលាកត្រចៀកកណ្តាល និងអាចឆ្លងបន្តទៅ Mastoid • អ្នកជំងឺរលាកច្រមុះរ៉ាំរ៉ៃ ងាយធ្វើឲ្យខ្ទុះ ឬសម្បោរហូរធ្លាក់ទៅក្នុងបំពង់ក និងឡើងដល់ត្រចៀក។ សញ្ញាបញ្ជាក់ពី Mastoiditis អ្នកជំងឺអាចមានអាការៈឈឺក្នុងរន្ធត្រចៀក បន្ទាប់មកឈឺផ្នែកខាងក្រោយត្រចៀកអ្នកខ្លះមានហៀរខ្ទុះពីក្នុងត្រចៀក ហើយមានពណ៌ក្រហមនៅតំបន់ Mastoid ខាងក្រោយត្រចៀក ប៉ោងរលោង និងទន់ពេលប៉ះ។ ករណីខ្លះវាឡើងប៉ោងរហូតដល់អាចរុញស្លឹកត្រចៀកមកខាងមុខ និងឲ្យរន្ធត្រចៀករួមតូចផងដែរ។ សញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរអាចរហូតហៀរខ្ទុះចេញពីផ្នែកខាងក្រោយត្រចៀកដែលអាចឲ្យអ្នកជំងឺច្រឡំថាជាការកើតបូស។ ក្រៅអំពីសញ្ញាពិសេសៗខាងលើ អ្នកជំងឺក៏អាចមានអាការៈរួមផ្សំផ្សេងទៀតដូចជា ក្តៅខ្លួនញាក់ចំពោះកុមារ ឬក្ដៅស្ទេញៗ ឈឺក្បាលចំពោះមនុស្សចាស់ និងមានការថយចុះនូវកម្រិតនៃការស្តាប់។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ជាដំបូងគ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការពិនិត្យលើសញ្ញាគ្លីនិកដោយធ្វើការសាកសួរលម្អិតពីប្រវតិ្តជំងឺ បន្ទាប់មកអ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយប្រើ Otoscope ឆ្លុះចូលក្នុងរន្ធត្រចៀកដើម្បីរកវត្តមានខ្ទុះក្នុងត្រចៀក និងសភាពក្រដាសត្រចៀក។ ប្រសិនមានខ្ទុះ គ្រូពេទ្យនឹងយកខ្ទុះនោះទៅបណ្ដុះបន្ថែមរកមេរោគបង្ក។ ករណីមិនអាចញែកដាច់ថាជាការរលាក Mastoid អ្នកជំងឺអាចនឹងត្រូវស្នើសុំឲ្យស្កែនមើលឆ្អឹង Mastoid បន្ថែមទៀត។ របៀបព្យាបាល Mastoiditis ការព្យាបាលត្រូវធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យច្បាស់លាស់ និងខុសៗគ្នាអាស្រ័យតាមដំណាក់កាលរបស់អ្នកជំងឺ។ សម្រាប់ដំណាក់កាលទី១ ដែលជាការរលាក Mastoid ស្រួចស្រាវ ឬនៅថ្មីៗ និងគ្មាននូវផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរ នោះអ្នកជំងឺនឹងត្រូវព្យាបាលដោយការប្រើថ្នាំ រួមផ្សំជាមួយអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកទំនើបសមស្របតាមប្រភេទមេរោគដែលបានរកឃើញ។ អំឡុងពេលនៃការព្យាបាលគ្រូពេទ្យនឹងវាយតម្លៃនៃការព្យាបាលនោះ ប្រសិនអ្នកជំងឺហាក់មិនធូរស្រាលដោយការព្យាបាលដោយថ្នាំទេនោះ ការវះកាត់ជាវិធីសាស្ត្របន្ទាប់។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ការវះកាត់នេះធ្វើឡើងនៅតំបន់ Mastoid ខាងក្រោយដើម្បីយកចេញនូវផ្នែកដែលរលាក រួចប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្តទើបអាចទទួលបានការជាសះស្បើយ។ ផលវិបាកនៃការព្យាបាលយឺតយ៉ាវ Mastoiditis ត្រូវបានចាត់ទុកជាជំងឺធ្ងន់ធ្ងរដោយផ្អែកលើផលវិបាកដែលធ្វើឲ្យពិបាកក្នុងការព្យាបាលនិងអាចបង្កឱ្យស្លាប់ក្នុងកម្រិតខ្ពស់ដូចខាងក្រោម៖ • ការស្តាប់ត្រូវបានថយចុះខ្លាំង រហូតដល់ខូចប្រព័ន្ធបញ្ជូនសំឡេង និងអាចប៉ះពាល់រហូតដល់ត្រចៀកខាងក្នុងបង្កឲ្យបាត់បង់ការស្តាប់ទាំងស្រុង • មេរោគចេញពី Mastoid ចូលដល់ក្នុងឈាមដែលអាចឲ្យអ្នកជំងឺស្លាប់បានបើសង្គ្រោះមិនទាន់ពេល • មេរោគអាចជ្រៀតចូលទៅភ្នាសខួរក្បាល ធ្វើឲ្យរលាកភ្នាសខួរក្បាល (Meningitis) • មេរោគចូលដល់ក្នុងខួរក្បាលអាចបង្កឲ្យមានអាប់សែខួរក្បាល (Brain abscess) • មេរោគអាចធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់សរសៃឈាមវ៉ែនដែលមាននាទីនាំឈាមពីខួរក្បាលទៅបេះដូងបង្កជាការរលាក (Thrombophlebitis Sinus Sigmoidei) ដែលពិបាកក្នុងការព្យាបាល • បង្កជាការរលាកសរសៃប្រសាទទី៧ ធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺវៀចមាត់ (Facial paralysis)។ ការការពារពី Mastoiditis ចៀសវាងនូវមូលហេតុបង្កដូចរៀបរាប់ខាងលើអាចកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការរលាក Mastoid ដោយប្រសិទ្ធភាព ដែលរួមមាន៖ • ចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការមេរោគភ្នឺម៉ូកុក (Pneumocoque) ចំពោះក្មេងតូចៗ ដែលជាមេរោគសម្បូរបំផុតនៅផ្លូវដង្ហើម • ប្រុងប្រយ័ត្នការពារកុំឲ្យក្មេងមានការរលាកត្រចៀកកណ្តាលស្រួចស្រាវដោយកុំឲ្យពួកគេមានអាការៈហូរសម្បោររ៉ាំរ៉ៃ • ចៀសវាងឲ្យក្មេងទទួលទានអាហារដែលអាចប៉ះពាល់ ឬរលាកដល់បំពង់ក ដូចជាទឹកកក ការ៉េម ទឹកក្រូច ឬស្ករគ្រាប់។ សូមបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នឲ្យបានខ្ពស់បំផុតចំពោះកុមារអាយុក្រោម២ឆ្នាំ ធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យពួកគេមានជំងឺផ្តាសាយញឹកញាប់ ពិសេសអំឡុងពេលនៃការផ្លាស់ប្តូរអាកាសធាតុពីក្តៅមកត្រជាក់ ឬនៅរដូវវស្សា ទាំងអាហាររបៀបរស់នៅ និងគួរចេះប្រើប្រាស់សេរ៉ូមប្រៃលាងច្រមុះ។ ករណីក្មេងតូចៗដែលមិនអាចប្រាប់ពីសញ្ញានៃការឈឺត្រចៀករបស់ពួកគេបាន ឪពុកម្តាយត្រូវចំណាំនៅពេលក្មេងយំអំឡុងម៉ោង១២យប់ និងយកដៃខ្ទប់ត្រចៀក ឬមានសញ្ញាមិនប្រក្រតីណាមួយគួរជួបប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជាបន្ទាន់។ ដូចគ្នាផងដែរ ករណីមនុស្សចាស់មានជំងឺអំបៅអំបែក ឬរលាកត្រចៀកកណ្តាលរ៉ាំរ៉ៃ គួរជួបគ្រូពេទ្យដើម្បីធ្វើការព្យាបាលសមស្របឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្រ្តាចារ្យ សុខ គួង អនុប្រធានផ្នែកត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក នៃមន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

សរីរាង្គត្រចៀកត្រូវបានបែងចែកជាបីរួមមានផ្នែកខាងក្រៅ កណ្តាល និងផ្នែកខាងក្នុងដែលមានតួនាទីដោយឡែកៗពីគ្នា។ ជាក់ស្តែង ផ្នែកខាងក្រៅសម្រាប់ស្តាប់ ផ្នែកកណ្តាលសម្រាប់បញ្ជូន និងផ្នែកខាងក្នុងសម្រាប់បញ្ជូនបន្តទៅកាន់ខួរក្បាល។ ចំពោះបញ្ហាមួយនៃត្រចៀកផ្នែកខាងក្រៅ ដែលហាក់ត្រូវបានសម្គាល់ឃើញថាកើតមានច្រើនស្ថិតនៅលំដាប់លេខ ២ ចំពោះប្រជាជនកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន នោះគឺជាការបង្ករោគដោយពពួកផ្សិត ឬភាសាបច្ចេកទេសហៅថា Otomycosis ។ កត្តាបង្កឲ្យមានផ្សិតក្នុងត្រចៀក យោងតាមការសិក្សាទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេសបានបង្ហាញថាបុគ្គលដែលងាយឆ្លងមេរោគផ្សិតនៅត្រចៀករួមមាន៖ • អ្នកស្តាប់មិនឮដែលប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ជំនួយការស្តាប់នៅត្រចៀកជាប្រចាំ • អ្នកនិយមពាក់កាសនៅត្រចៀកស្តាប់ចម្រៀង ឬអ្វីផ្សេងៗ • ការហែលទឹក ដូចជាកីឡាករហែលទឹក ឬអ្នកនិយមចូលចិត្តហែលទឹកក្នុងអាងហែលទឹកញឹកញាប់ ឬអ្នកហែលទឹកមិនស្អាតនៅជនបទ តាមស្រះត្រពាំងនិងប្រឡាយ • ការសម្អាតត្រចៀក ដែលប្រើប្រាស់សម្ភារៈសម្អាតបន្តគ្នាពីម្នាក់ទៅម្នាក់ដោយមិនបានសម្លាប់មេរោគផ្សិតត្រឹមត្រូវ ឬគ្រាន់តែជូតនឹងអាល់កុលដែលមិនអាចសម្លាប់ពពួកផ្សិតបាន។ ក្រៅអំពីមូលហេតុខាងលើ ជំងឺផ្សិតនៅត្រចៀកអាចនឹងកើតមានឡើង ឬមានការវិវឌ្ឍលឿនចំពោះអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងអ្នកជំងឺឆ្លងមួយចំនួនដូចជាអ្នកជំងឺអេដស៍ជាដើម។ ដំណាក់កាលនៃរោគសញ្ញាផ្សិតត្រចៀក បន្ទាប់ពីបានឆ្លងចូលនូវពពួកផ្សិតទៅក្នុងត្រចៀកអ្នកជំងឺអាចមានលេចចេញនូវរោគសញ្ញាដូចជា រមាស់ត្រចៀក ឈឺត្រចៀក ហូរទឹករងៃ ឬហូរខ្ទុះពណ៌ប្រផេះឬខ្មៅ ពីក្នុងត្រចៀក បន្ទាប់មកអ្នកជំងឺអាចនឹងមានអាការៈហ៊ឹងត្រចៀក និងស្តាប់មិនសូវឮ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបញ្ជាក់ពីវត្តមានផ្សិតត្រចៀក ដើម្បីបញ្ជាក់ឲ្យកាន់តែច្បាស់អំពីការបង្ករោគដោយពពួកផ្សិតនៅក្នុងត្រចៀក ឬផ្សិតត្រចៀក គ្រូពេទ្យត្រូវយកអ្នកជំងឺទៅពិនិត្យដោយម៉ាស៊ីន Endoscope ឬ Otoscope លើសពីនេះយើងអាចកៀរ ឬផ្ដិតយកទៅពិនិត្យមើលដោយឧបករណ៍មីក្រូទស្សន៍នៃមន្ទីរពិសោធន៍ (ឧបករណ៍ដែលគេយកទៅកៀរ ឬផ្ដិតនោះគឺឈើ ១ដើម នៅខាងចុងមានសំឡីដាក់ក្នុងទីបមួយបិតជិត ដែលភាសាអង់គ្លេសហៅថា Cotton swabs) ក្នុងគោលបំណងញែកឲ្យដឹងថាជាពពួកផ្សិត ឬបាក់តេរី។ ការព្យាបាលផ្សិតត្រចៀក ក្រោយពីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបញ្ជាក់ថាជាការបង្ករោគដោយពពួកផ្សិតហើយគ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការសម្អាតត្រចៀករបស់អ្នកជំងឺឲ្យស្អាតទើបឲ្យអ្នកជំងឺប្រើប្រាស់ថ្នាំ។ ប្រភេទថ្នាំទាំងនោះអាចខុសៗគ្នាតាមកម្រិតភាពធ្ងន់ ឬស្រាលរបស់អ្នកជំងឺ ដូចជា ថ្នាំតំណក់សម្រាប់បន្តក់ក្នុងត្រចៀកឈ្មោះ Clotrimazol ១% បន្តក់ម្ដង ២-៣តំណក់ ១ថ្ងៃ ២-៣ដង រយៈពេល ១៤ថ្ងៃ ឬជាថ្នាំ Fluconazol, Econazol ថ្នាំលេប Itraconazol ១០០មិល្លីក្រាម លេប ១គ្រាប់ ១ដង រយៈពេល ២សប្តាហ៍។ ប្រសិនអ្នកជំងឺពុំទទួលបានការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា ឬព្យាបាលមិនត្រឹមត្រូវនោះផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរអាចនឹងកើតមានឡើងដូចជារលាកត្រចៀក និងរហែកក្រដាសត្រចៀកប៉ះពាល់ដល់ការស្តាប់ជាដើម។ យុទ្ធសាស្ត្រការពារពីផ្សិតនៅត្រចៀក • សម្រាប់អ្នកប្រើឧបករណ៍ជំនួយក្នុងការស្តាប់ត្រូវសម្អាតដៃ និងយកសំឡីអាល់កុលជូតឧបករណ៍មុនពេលពាក់ • ចៀសវាងការពាក់កាស ឬបើពាក់ត្រូវលាងសម្អាតដៃមុនពេលពាក់ • ចៀសវាងការប្រើសម្ភារៈមិនស្អាតលូកចូល ឬត្បារក្នុងត្រចៀក • កាត់បន្ថយ ឬចៀសវាងការកាត់សក់ ហើយសម្អាតត្រចៀកនៅតាមហាងដែលប្រើសម្ភារៈបន្តគ្នា • ចំពោះកីឡាករ ឬអ្នកចូលចិត្តហែលទឹក ត្រូវការពារកុំឲ្យត្រចៀកប៉ះផ្ទាល់ជាមួយទឹក ដោយប្រើឧបករណ៍ពាក់ត្រចៀកពេលហែល ឬពាក់មួកបិតដល់ត្រចៀកជាដើម។ សម្រាប់អ្នកប្រកបវិជ្ជាជីវសុខាភិបាល សូមត្រួតពិនិត្យឲ្យបានម៉ត់ចត់ ឬបញ្ជូនអ្នកជំងឺមកកាន់ផ្នែកឯកទេសត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់កដើម្បីបញ្ជាក់ឲ្យកាន់តែច្បាស់ ថាបង្កពីផ្សិតឬបាក់តេរី មុនពេលផ្តល់វេជ្ជបញ្ជាដល់អ្នកជំងឺ។ ចំពោះប្រជាជន សូមកុំព្យាយាមយកសម្ភារៈ ឬឧបករណ៍ណាមួយមកត្បារ ឬកេះក្នុងត្រចៀកដាច់ខាត ហើយសូមមកប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសត្រចៀកច្រមុះ បំពង់ក។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត កៅ សែ នាយផ្នែកត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់កនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ឈឺក្បាលយូរ គួរគិតដល់បញ្ហាអ្វីខ្លះទៅ? ឬឲ្យតែឈឺក្បាលយូរ សុទ្ធតែជាជាជំងឺប្រកាំងមែនទេ? ដើម្បីស្រាយចង្ងល់នូវសំណួរទាំងនេះអត្ថបទខាងក្រោម អាចជាចម្លើយសម្រាប់មិត្តអ្នកអានទាំងឡាយបាន… សំណួរ៖ ខ្ញុំបាទអាយុ២៣ឆ្នាំ ភេទប្រុស កម្ពស់១ម៉ែត្រ៦២ ទម្ងន់៥៥គីឡូក្រាម មុខរបរជា និស្សិត។ រយៈពេល២ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ខ្ញុំមានអាការៈឈឺក្បាល គេងមិនសូវលក់ និងហេវហត់ ជាខ្លាំង ហើយភាគច្រើនខ្ញុំតែងតែស្វែងរកការ ព្យាបាលដោយការប្រើថ្នាំឈឺក្បាល ឬផ្តាសាយ ប៉ុណ្ណោះ។ ខ្ញុំបាទចង់សួរទៅកាន់លោកវេជ្ជបណ្ឌិតថា ការឈឺក្បាលរយៈពេលយូរបែបនេះនឹងប៉ះពាល់ដល់ខួរក្បាលខ្ញុំដូចម្តេចខ្លះ? តើគួរតែព្យាបាលបែបណា ទើបមានប្រសិទ្ធភាព? តើនេះជា ជំងឺប្រកាំង ឬយ៉ាងណា? ចម្លើយ៖ ទាក់ទងនឹងកត្តាឈឺក្បាល និងការហេវហត់ត្រូវពិនិត្យមើលលើសុខភាពទូទៅ ថាមានខ្វះគ្រាប់ឈាមក្រហម គ្រាប់ឈាមមិនមានមេរោគ បានចាក់ថ្នាំបង្ការគ្រប់ចំនួន។ ទោះជាយ៉ាង ណាក៏ដោយ ប្រសិនបើមិនមានអាការៈជំងឺផ្សេង ទៀតទេ ព្រមទាំងធ្វើតាមបទដ្ឋានត្រឹមត្រូវហើយ នៅតែឈឺក្បាលទៀត ដូចនេះត្រូវចោទសួរថាតើការឈឺក្បាលបណ្តាលមកពីមូលហេតុអ្វី? ការឈឺក្បាលរយៈពេលយូរ មានលក្ខណៈឈឺបាត់ៗ តែមិនមានភាពធ្ងន់ធ្ងរអ្វីទេ ការឈឺនេះអាចទាក់ ទងនឹងអារម្មណ៍ច្រើនជាង។ បើមានជាដុំសាច់ផ្សេងៗក្នុងខួរក្បាល ឬការប៉ះពាល់ដល់ប្រព័ន្ធ ប្រសាទ វាមិនប្រាកដថាមានតែឈឺក្បាលមួយមុខទេ អាចមានលេចចេញជាសញ្ញាផ្សេងៗទៀត ដូចជាមិនអាចកម្រើកដៃ ឬជើងបាន រឹងក ឡើងកម្តៅ ស្ពឹក ប៉ះពាល់លើភ្នែក ឬត្រចៀកជាដើម។ បើសិនជាប្រកាំង ការឈឺត្រូវមានលក្ខណៈពិសេសដូចជាឈឺមួយចំហៀង ឆ្វេង ឬស្តាំ រយៈពេលឈឺតិចជាង ៧២ ម៉ោង ហើយការឈឺមាន ពេលវេលាច្បាស់លាស់ និងមានអាការៈក្អួតចង្អោរ ស្រវាំងភ្នែកជាដើម។ ប៉ុន្តែការជួបពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត ផ្នែកប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទ ខួរក្បាល និងសរសៃប្រសាទ ដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវទើបជាការប្រសើរ។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្ត្រាចារ្យ វេជ្ជបណ្ឌិត ជុំ ណាវុធ ឯកទេសប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទ សរសៃឈាមខួរក្បាល នាយផ្នែកសរសៃប្រសាទខួរក្បាល នៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

អ្នកអានមួយចំនួនប្រាកដជាបានដឹងរួចមកហើយពីលក្ខណៈទូទៅ និងរោគសញ្ញានានានៃជំងឺផ្ដាសាយ តាមរយៈការចេញផ្សាយរបស់ ហេលស៍ថាមនៅខែមុន។ ជាថ្មីម្ដងទៀតដើម្បីបង្កើនការយល់ដឹងពីជំងឺផ្ដាសាយឲ្យបានកាន់តែច្បាស់ និងចំណុចផ្សេងទៀតដែលអ្នកមិនធ្លាប់បានដឹងពីមុននោះអត្ថបទខាងក្រោមអាចជាបកស្រាយបន្ថែមសម្រាប់អ្នក។ ផ្ដាសាយត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជាការចម្លងសាមញ្ញទៅលើច្រមុះ និងបំពង់កដែលបង្កឡើងពីវីរុសជាង ២០០ប្រភេទខុសៗគ្នា។ ភាគច្រើនក្នុងករណីជំងឺផ្ដាសាយក្នុងកម្រិត ១០ ទៅ ៤០ភាគរយ ត្រូវបានបង្កឡើងដោយមេរោគមួយប្រភេទហៅថា Rhinovirus។ ចំណែក រោគសញ្ញានៃជំងឺផ្ដាសាយតែងស្ដែងចេញនៅរយៈពេល ២ទៅ៣ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការឆ្លងរោគ ហើយអ្នកជំងឺមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការចម្លងទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀតនៅថ្ងៃទី៣ ឬទី៤បន្ទាប់ពីរោគសញ្ញាលេចឡើង។ បើទោះបី ជំងឺផ្ដាសាយអាចធូរស្រាលក្នុងរយៈពេល ១ អាទិត្យ តែក្នុងករណីខ្លះក៏អាចកើនដល់ ២អាទិត្យ។ ភាពញឹកញាប់នៃការឆ្លងជំងឺផ្ដាសាយ មនុស្សពេញវ័យជាមធ្យមអាចមានជំងឺផ្ដាសាយ ២ ទៅ៤ដងក្នុងមួយឆ្នាំ ជាពិសេសសង្កេតឃើញកើតមានញឹកញាប់ទៅលើស្រ្តីដែលស្ថិតក្នុងវ័យចន្លោះ ២០ ទៅ ៣០ឆ្នាំ និងមានចំនួនច្រើនជាងការឆ្លងទៅលើបុរស។ ចំណែកបុគ្គលដែលមានវ័យច្រើនជាង ៦០ឆ្នាំ មានហានិភ័យទាបក្នុងការឆ្លងមេរោគផ្ដាសាយ។ ជាទូទៅ ជំងឺផ្ដាសាយងាយចម្លងពីមនុស្សម្នាក់ ទៅកាន់ម្នាក់ទៀតនៅក្នុងរដូវភ្លៀង ធ្លាក់ខ្យល់ ឬរងាចំណែកការឆ្លងតាមរដូវកាលអាចកើតមានឡើងផងដែរ ដូចជាកម្មវិធីដែលមានការប្រមូលផ្ដុំមនុស្សច្រើន ឬការចាប់ផ្ដើមបវេសនកាលថ្មីក្នុងការសិក្សារបស់កុមារពីព្រោះវាជាឱកាសបង្កើនការឆ្លងវីរុសផ្ដាសាយបានយ៉ាងងាយ។ កត្តាធ្វើឲ្យងាយចម្លងមេរោគផ្ដាសាយ ជាទូទៅ វីរុសផ្តាសាយអាចឆ្លងចូលក្នុងខ្លួនរបស់អ្នកតាមរយៈមាត់ ភ្នែក ឬច្រមុះ។ វាក៏អាចរីករាលដាលផងដែរតាមរយៈការប៉ះពាល់ផ្ទាល់ជាច្រើនរួមមាន៖ • ការប្រើប្រាស់ក្រដាសជូតមាត់មិនត្រឹមត្រូវ៖ ការទុកក្រដាសជូតមាត់ក្នុងហោប៉ៅរបស់អ្នកសម្រាប់ប្រើប្រាស់ឡើងវិញជារឿងដែលគួរឲ្យចៀសវាង។ អ្នកគួរបោះចោលក្រដាសជូតមាត់ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីការប្រើប្រាស់រួច ដោយសារមេរោគបានតោងលើក្រដាសនោះនៅពេលប្រើប្រាស់លើកទីមួយរួចមកហើយ • ការប៉ះពាល់វត្ថុណាមួយ៖ ប្រសិនបើអ្នកបានដឹងពីចំនួនវីរុសដែលមាននៅក្នុងបរិយាកាស នោះអ្នកប្រហែលជាត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នជាងមុនលើអ្វីដែលអ្នកបានប៉ះពាល់។ ជាក់ស្ដែង ប្រសិនបើអ្នកត្រូវប៉ះពាល់លើបង្កាន់ដៃជណ្តើរសាធារណៈ ចូរគ្របដៃរបស់អ្នកជាមួយនឹងក្រណាត់ ឬដៃអាវរបស់អ្នកដើម្បីរារាំងវីរុសពីការឆ្លងដោយផ្ទាល់លើស្បែករបស់អ្នក • ការចែករំលែក៖ ចៀសវាងការប្រើប្រាស់វត្ថុ ឬឧបករណ៍ណាមួយដូចជានៅសាលា ឬកន្លែងធ្វើការ ដោយគ្មានការប្រុងប្រយ័ត្ន ជាពិសេសការប្រើប្រាស់បន្ទាប់ពីបុគ្គលដែលកំពុងមានជំងឺ • ការមិនលាងសម្អាតដៃឲ្យបានទៀងទាត់៖ ជាទម្លាប់ដែលធ្វើឲ្យវីរុសផ្ដាសាយងាយឆ្លងចូលក្នុងខ្លួនអ្នកយ៉ាងងាយស្រួល។ អ្នកគួរលាងដៃឲ្យបានញឹកញាប់ដើម្បីបញ្ឈប់មេរោគឲ្យបានលឿនមុនឆ្លងចូលតាមច្រមុះ និងមាត់របស់អ្នក • រស់នៅមិនស្អាត និងគ្មានផាសុកភាព៖ អ្នកគួរបោសជូតសមា្អតផ្ទះ តុការងារ និងនៅតាមទីធ្លាជាពិសេសនៅពេលអ្នកណាម្នាក់ឈឺ។ បន្ថែមពីនោះគួររស់នៅជាមួយផាសុកភាពដោយកំណត់ការគេងឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ពិសាអាហារមានជីវជាតិ ញ៉ាំទឹកឲ្យបានញឹកញាប់ និងគ្រប់គ្រងភាពតានតឹង • មិនធ្វើលំហាត់ប្រាណ៖ ជាទូទៅសកម្មភាពហាត់ប្រាណឲ្យបានជាប្រចាំអាចជួយលើកកម្ពស់សុខភាពទូទៅ និងសុខុមាលភាពរបស់មនុស្សនិងកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺមួយចំនួន • មិនចាក់វ៉ាក់សាំង៖ ដោយហេតុថាជំងឺផ្ដាសាយអាចការពារបានតាមរយៈការចាក់វ៉ាក់សាំង ដូច្នេះអ្នកគួរទទួលបានការចាក់វ៉ាក់សាំងតាមការណែនាំរបស់វេជ្ជបណ្ឌិត។ ភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺផ្ដាសាយ បើទោះបីជំងឺផ្ដាសាយងាយនឹងធូរស្រាលក្នុងរយៈពេលខ្លីណាមួយ ប៉ុន្តែក្នុងករណីមេរោគមានសមត្ថភាពអាចរាលដាលទៅកាន់រាងកាយផ្សេងទៀតនោះវាអាចបង្កជាជំងឺផ្សេងដូចជា រលាកច្រមុះ ការឆ្លងរោគនៅត្រចៀក ឬរលាកទងសួតជាដើម។ ផលវិបាកនៃជំងឺខាងលើអាចឲ្យមានអាការៈក្អកជាប់លាប់ជាប្រចាំនិងអាចប្រែប្រួលកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរបើទោះបីជំងឺផ្ដាសាយបានជាសះស្បើយរួចទៅហើយ។ ជាក់ស្ដែង ប្រសិនស្ថានភាពជំងឺបានប្រែប្រួលនោះការព្យាបាលក៏ត្រូវការប្រើប្រាស់ឱសថច្រើន និងចំណាយរយៈពេលយូរដូច្នេះអ្នកត្រូវស្វែងរកការពិគ្រោះ និងព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលាក្នុងករណីអ្នកសង្កេតឃើញអាការៈផ្ដាសាយអូសបន្លាយច្រើនជាង ១០ថ្ងៃ ហើយមានរួមបញ្ចូលនូវរោគសញ្ញាផ្សេងទៀតដូចជា៖ • កម្ដៅខ្លួនកើនខ្លាំងលើសពី ៣៧ អង្សា ជាពិសេសលើកុមារ • សម្បោរពណ៌លឿង ឬបៃតង • ឈឺបំពង់ក ឬពិបាកដកដង្ហើម។ល។ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ដោយសារតែភាពរំខាននានាជាច្រើននៃជំងឺផ្ដាសាយបានបង្ខំឲ្យអ្នកជំងឺមួយចំនួនសម្រេចចិត្តសម្រាកនៅផ្ទះ ជាជាងការចេញទៅក្រៅ ឬបំពេញការងារផ្សេងៗ ដោយរង់ចាំឲ្យស្ថានភាពជំងឺបានប្រសើរឡើងវិញជាមុនសិន។ ជាក់ស្ដែង ផ្ដាសាយអាចចាត់ទុកបានជាជំងឺសាមញ្ញ តែអ្នកប្រហែលមិនដឹងទេថាវាអាចមានភាពស្មុគស្មាញ និងអាថ៌កំបាំងដែលអ្នកមិនធ្លាប់បានដឹង។ ក្នុងករណីលេចចេញសញ្ញាសាមញ្ញដូចជា ហៀរសម្បោរ ក្ដៅខ្លួន ឬស្ងួតបំពង់ក នោះអាចបញ្ជាក់បានថាអ្នកកំពុងរងការវាយលុកពីជំងឺផ្ដាសាយ។ ជាធម្មតាអាការៈផ្ដាសាយទាំងនោះអាចនឹងមានភាពធូរស្បើយ និងធ្វើឲ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ប្រសើរឡើងវិញបន្ទាប់ពីរយៈពេល ២ ទៅ ៣ថ្ងៃក្រោយ។ លក្ខណៈជំងឺផ្តាសាយ វាជាជំងឺមួយដែលបណ្តាលមកពីការចម្លងរោគដ៏តូចមួយដែលគេហៅថា វីរុស។ ជំងឺផ្តាសាយបណ្ដាលមកពីវីរុសជាង ២០០ ប្រភេទ ប៉ុន្តែជំងឺទូទៅ និងបង្កឡើងញឹកញាប់បំផុតគឺពពួក Rhinovirus ដែលទទួលខុសត្រូវយ៉ាងហោចណាស់ ៥០% នៃជំងឺផ្តាសាយ។ វីរុសផ្សេងៗទៀតដែលអាចបង្កឲ្យមានជំងឺផ្តាសាយ រួមមានមេរោគ Coronavirus, Respiratory syncytial virus, Parainfluenza និងជំងឺគ្រុនផ្តាសាយ។ នៅពេលមេរោគទាំងនោះឆ្លងតាមរយៈច្រមុះ និងបំពង់ក ប្រព័ន្ធការពាររាងកាយរបស់អ្នកនឹងធ្វើការប្រឆាំងជាមួយការចម្លងនោះដោយបង្កើតបានជាការរលាកនិងមានសម្បោរហើយអ្នកជំងឺថែមទាំងអាចមានអាការៈអស់កម្លាំង ឬល្ហិតល្ហៃទៀតផង។ ការចម្លង វីរុសផ្តាសាយអាចឆ្លងចូលក្នុងខ្លួនរបស់អ្នកតាមរយៈមាត់ ភ្នែក ច្រមុះ ឬបំពង់ក។ វីរុសអាចរាលដាលតាមរយៈតំណក់តូចៗនៅលើអាកាសនៅពេលមនុស្សម្នាក់ក្អកបន្ទាប់មកធ្វើការរីករាលដាលទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀតបានយ៉ាងងាយ។ ជំងឺនេះក៏អាចឆ្លងតាមការប៉ះពាល់ផ្ទាល់ដៃជាមួយអ្នកជំងឺ ឬដោយការចែករំលែកវត្ថុកខ្វក់ដូចជាឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ កន្សែងឧបករណ៍ក្មេងលេង  ឬទូរស័ព្ទ។ល។ រោគសញ្ញាជំងឺផ្តាសាយ រោគសញ្ញានៃជំងឺផ្តាសាយជាធម្មតានឹងកើតមានឡើងពី ១ថ្ងៃទៅ ៣ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការប៉ះពាល់នឹងវីរុសដែលបង្កឲ្យមានជំងឺផ្តាសាយ។ រោគសញ្ញាអាចប្រែប្រួលពីមនុស្សម្នាក់ទៅម្នាក់ ដែលជាទូទៅរោគសញ្ញាទាំងនោះមានដូចជា៖ • ឈឺក • ហៀរសម្បោរ ឬតឹងច្រមុះ • ក្អក • កណ្តាស់ • ឈឺក្បាល ឬឈឺខ្លួន។ ចំណែករោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរអាចមានដូចជា គ្រុនក្តៅឬឈឺសាច់ដុំ ដែលអាចជាសញ្ញាជំងឺផ្តាសាយធ្ងន់ (Flu) ជាជាងជំងឺផ្តាសាយធម្មតាហើយមនុស្សភាគច្រើននឹងមានភាពប្រសើរឡើងវិញក្នុងរយៈពេល ៧ ទៅ ១០ថ្ងៃ។ អត្ថបទ៖​ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨០ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ក្អកគួរឲ្យរំខានណាស់មែនទេ? ជឿជាក់ថានរណាៗក៏មិនចង់ជួបបញ្ហានេះដែរ! ហេតុនេះអត្ថបទខាងក្រោមនឹងបង្ហាញអ្នកពីមូលហេតុនិងវិធីសាស្រ្តការពារខ្លួនងាយៗដែលអាចអនុវត្តឲ្យក្លាយជាទម្លាប់បាន។ អ្វីខ្លះជាកត្តាជំរុញឲ្យក្អក? ក្អកជារេផ្លិចដ៏សំខាន់មួយដែលកើតឡើងរាល់ពេលមានការរំខាននានាដល់ដំណើរការរបស់ប្រព័ន្ធដង្ហើម។ ជាក់ស្តែង វាអាចបណ្តាលមកពី៖ + ការជក់បារី៖ សារធាតុគីមីដែលមានក្នុងបារីអាចរំខាន និងបំផ្លាញកោសិកាសួតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ការជក់បារីរយៈពេលយូរអាចបណ្តាលឲ្យសួតបង្កើតជាសារធាតុរំអិលយ៉ាងច្រើន ជាហេតុធ្វើឲ្យមានក្អកស្លេស្មជាប្រចាំ + កត្តាអាល្លែកហ្សុី៖ អាការៈនេះអាចកើតឡើងចំពោះបុគ្គលមួយចំនួនតូចដែលជាទូទៅ លម្អងផ្កា រោមសត្វ ជាកត្តាប្រឈមដែលកើតមានឡើងជាញឹកញាប់ + សារធាតុរំខានដែលមានក្នុងបរិស្ថាន៖ មានសារធាតុរំខានជាច្រើនដែលមានក្នុងបរិយាកាស និងនៅក្នុងផ្ទះ ដូចជាផ្សែង អ័ព្ទក៏អាចជះឥទ្ធិពលបានផងដែរ + ជំងឺផ្លូវដង្ហើមរ៉ាំរ៉ៃ៖ ការបង្ករោគដោយពពួកបាក់តេរី មួយចំនួន ព្រមទាំងជំងឺហឺតជាកត្តាចម្បងដែលបណ្តាលឲ្យមានជំងឺផ្លូវដង្ហើមរ៉ាំរ៉ៃ ដែលអាចមានដូចជាជំងឺស្ទះផ្លូវដង្ហើមរ៉ាំរ៉ៃ (COPD) ជំងឺក្រិនសួត (Pulmonary fibrosis) ជាដើម + ខ្យល់ពុល៖ ការរស់នៅក្នុងទីក្រុង ចរាចរណ៍មមាញឹក តំបន់ជិតរោងចក្រសុទ្ធតែអាចបង្កជាហានិភ័យខ្ពស់ប៉ះពាល់ដល់សុខភាពផ្លូវដង្ហើមដែលអ្នកអាចមើលរំលង។ ការពារបានយ៉ាងណាខ្លះ? ជាការពិត អ្នកនៅតែអាចការពារខ្លួនបានយ៉ាងប្រសើរក្នុងការទប់ទល់ពីបញ្ហាក្អកតាមរយៈការយល់ដឹងអំពីមូលហេតុបង្កចម្បងៗដែលបានរៀបរាប់ខាងលើដោយវិធីសាស្ត្រ ៧យ៉ាងសាមញ្ញៗមានដូចជា៖ ១. បញ្ឈប់ការជក់បារី បន្តិចម្តងៗតាមតែអាចធ្វើបាន ២. ប្រសិនជាអាច អ្នកគួរព្យាយាមជ្រើសរើសកន្លែងការងារណាដែលមិនប៉ះពាល់ដល់ផ្លូវដង្ហើម ៣. បន្ទប់គួរមានសំណើមជានិច្ច ៤. ព្យាយាមសង្កេត និងការពារខ្លួនពីកត្តាបង្កអាល្លែកហ្សុីមួយចំនួនដែលអ្នកធ្លាប់ប្រទះ ដែលអាចមានជាប្រភេទអាហារ លម្អងផ្កា រោមសត្វជាដើម។ គួរបញ្ជាក់ថា អ្នកអាចប្រើប្រាស់ថ្នាំប្រឆាំងអាល្លែកហ្សុីជាមុន នៅរាល់ពេលដែលអ្នកគិតថាអ្នកអាចប៉ះជាមួយកត្តាប្រឈមទាំងនោះ ៥. ប្រសិនបើអ្នកកំពុងមានជំងឺហឺត សូមព្យាយាមគ្រប់គ្រងជំងឺនេះឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យ ៦. លាងដៃឲ្យបានស្អាត និងញឹកញាប់ ដើម្បីចៀសវាងការបង្ករោគ ៧. រក្សាប្រព័ន្ធការពាររាងកាយឲ្យនៅមានសុខភាពល្អជានិច្ច តាមរយៈការទទួលទានរបបអាហារត្រឹមត្រូវ សម្បូរសារធាតុចិញ្ចឹម បន្លែ ផ្លែឈើ ដែលសម្បូរដោយវីតាមីន (វីតាមីន C និងវីតាមីនចម្រុះ) លំហាត់ប្រាណទៀងទាត់ សម្រាកឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ព្រមទាំងអនុវត្តការរស់នៅដែលមានអនាម័យ ដើម្បីគេចផុតពីការឆ្លងរោគនៅផ្លូវដង្ហើម។ គួររំឭកដែរថា ភាគច្រើននៃបញ្ហាក្អកគឺបណ្តាលមកពីជំងឺប្រព័ន្ធផ្លូវដង្ហើម ជាពិសេសគឺជំងឺផ្តាសាយ ជំងឺរលាកសួត និងជំងឺរបេងជាដើម ហេតុនេះសូមប្រុងប្រយ័ត្នជាមួយការឆ្លងរោគទាំងនោះ។ សម្រួលអាការៈនេះបែបណា? ការព្យាបាលអាស្រ័យទៅតាមមូលហេតុបង្ក ប៉ុន្តែក្នុងនោះអ្នកក៏អាចប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រខាងក្រោមដើម្បីសម្រាលភាពរំខានដែលកើតមានឡើង៖ - ការលាយទឹកក្តៅឧណ្ហៗ ជាមួយក្រូចឆ្មារ និងទឹកឃ្មុំ - ការពិសាទឹកក្ដៅឧណ្ហៗ ជំនួសឲ្យការទទួលទានទឹកត្រជាក់ - ចៀសវាងការបរិភោគអាហារប្រៃ បំពង និងហឹរ - កាត់បន្ថយការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង - ប្រើប្រាស់ថ្នាំបំបាត់ក្អកដែលអាចរកទិញបាននៅតាមឱសថស្ថាន ជាមួយការណែនាំប្រើប្រាស់ត្រឹមត្រូវ។ រក្សាប្រព័ន្ធការពាររាងកាយឲ្យរឹងមាំជាមួយការបញ្ចៀសពីកត្តាអាល្លែកហ្សុីនានា ជាវិធីសាស្ត្រដ៏ប្រសើរក្នុងការការពារពីបញ្ហាក្អក។ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៧៩ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

ក្អកស្លេស្ម គឺជាដំណើរការធម្មតារបស់ប្រព័ន្ធដង្ហើមដើម្បីជម្រុះចោលសារធាតុរំខានចេញប៉ុន្តែប្រសិនបើលក្ខខណ្ឌនេះបង្កភាពរំខានចំពោះអ្នក អ្នកប្រាកដជាត្រូវការវិធីសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាពនានាដើម្បីកម្ចាត់ភាពរំខានទាំងនោះ។ ជាក់ស្តែង អ្នកអាចអនុវត្តវិធីសាស្ត្រ ៧យ៉ាងដែលរួមបញ្ចូលទាំងឱសថធម្មជាតិដែលអ្នកអាចរកបានយ៉ាងងាយស្រួល ដែលមានដូចខាងក្រោម៖ ១. ផ្សើមខ្យល់ ការផ្សើមខ្យល់ជុំវិញបន្ទប់ អាចជួយធ្វើឲ្យស្លេស្មកាត់បន្ថយកម្រាស់ និងមិនអាចកកផ្តុំបាន។ ហេតុនេះអ្នកអាចប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីនបន្សើមខ្យល់ជាប្រចាំក្នុងអំឡុងពេលកើតមានបញ្ហានេះ។ គ្រាន់តែប្រាកដថាអ្នកត្រូវផ្លាស់ប្តូរទឹករៀងរាល់ថ្ងៃ និងសម្អាតម៉ាស៊ីនបន្សើមខ្យល់ឲ្យបានជាប្រចាំផង បើមិនដូច្នោះអ្នកអាចឆ្លងមេរោគតាមខ្យល់មិនស្អាតបែបនោះទៅវិញ។ ២. ពិសាទឹក ទឹកជាសារធាតុចាំបាច់ប្រចាំថ្ងៃ ហើយកាន់តែសំខាន់នៅពេលអ្នកកំពុងមានបញ្ហានេះ។ ការពិសាទឹកក្តៅឧណ្ហៗអាចធ្វើឲ្យស្លេស្មរាវ និងអាចជួយបំបាត់ភាពស្អិតរបស់វាបាន។ ព្យាយាមពិសាទឹកឲ្យបានច្រើន ឬអ្នកក៏អាចពិសាទឹកផ្លែឈើ ឬទឹកក្រូចឆ្មារបានផងដែរ។ ៣. គ្រឿងផ្សំសម្រួលដង្ហើម អ្នកអាចសាកល្បងពិសាអាហារ និងភេសជ្ជៈដែលមានក្រូច ខ្ញី ខ្ទឹម ឬទឹកឃ្មុំលាយជាមួយក្រូចឆ្មារ និងទឹកក្តៅផងដែរ។ មានការសិក្សាជាច្រើនបានបង្ហាញថា សារធាតុទាំងអស់នេះពិតជាមានប្រសិទ្ធភាពចំពោះការព្យាបាលក្អកស្ងួត ផ្តាសាយ ជាពិសេសក្អកស្លេស្មនេះតែម្តង។ ម៉្យាងគ្រឿងផ្សំដែលមានសារធាតុហឹរ ក៏ជួយសម្រួលផ្លូវដង្ហើម និងលំហូរស្លេស្មបានផងដែរ។ ៤. ខ្ពុរទឹកអំបិល ទឹកក្តៅឧណ្ហៗ លាយជាមួយអំបិលមានមុខងារសម្លាប់មេរោគ និងសម្រួលដង្ហើមត្រង់បំពង់កបានយ៉ាងប្រសើរ។ ដោយដំបូង អ្នកត្រូវលាយអំបិលប្រមាណ ១/២ ទៅ ២/៣ស្លាបព្រា ចូលទៅក្នុងទឹកក្តៅឧណ្ហៗ ១កែវ រួចកូរឲ្យរលាយសព្វ និងអាចយកទៅច្រោះបន្ថែមទៀតក៏បាន។ ចាប់ផ្តើមខ្ពុរដោយងើយកទៅលើ រយៈពេល៣០ ទៅ ៦០វិនាទី រួចខ្ជាក់ចេញ និងខ្ពុរទឹកស្អាតបន្តជាការស្រេច។ អ្នកអាចអនុវត្តវិធីសាស្ត្រនេះតាមត្រូវការ។ ៥. ប្រេងអឺកាលីបទីស (Eucalyptus oil) ប្រេងអឺកាលីបទីស ជាប្រភេទប្រេងដែលត្រូវបានយកមកប្រើប្រាស់យ៉ាងពេញនិយមសម្រាប់សម្រួលផ្លូវដង្ហើម។ ជាក់ស្តែង នាពេលបច្ចុប្បន្នប្រេងនេះតែងមានវត្តមាននៅក្នុងប្រេងខ្យល់ ប្រេងកូឡាជាដើម ប៉ុន្តែអ្នកក៏អាចស្វែងរកប្រភេទប្រេងនេះសុទ្ធនៅតាមទីផ្សារផងដែរ។ ប្រេងនេះមានប្រសិទ្ធភាពជួយកាត់ផ្តាច់ស្លេស្មមិនឲ្យជាប់គ្នា ជាហេតុធ្វើឲ្យអ្នកងាយស្រួលខាកស្តោះចេញមកក្រៅ។ អ្នកអាចលាបរឹតប្រេងនេះត្រង់តំបន់ក និងផ្នែកខាងក្រោយក ៣ដងក្នុងមួយថ្ងៃ។ ៦. តែទឹកឃ្មុំ យោងតាមការសិក្សាជាច្រើនបានដឹងថា ទឹកឃ្មុំមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការបន្ថយអាការៈក្អក។ ការសិក្សាទៅលើការព្យាបាលអាការៈក្អកពេលយប់លើកុមារដោយធ្វើការប្រៀបធៀបរវាងទឹកឃ្មុំខ្មៅនិងថ្នាំបំបាត់ក្អកប្រភេទ Dextromethorphan។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញថា ទឹកឃ្មុំអាចបំបាត់អាការៈក្អកគួរឲ្យកត់សម្គាល់បើប្រៀបទៅលើប្រសិទ្ធភាពនៃ Dextromethorphan។ បើទោះបីជាគុណប្រយោជន៍នៃទឹកឃ្មុំល្អជាង Dextromethorphan តែបន្តិចបន្តួចក៏ពិតមែន ក៏ម្តាយឪពុកភាគច្រើនជ្រើសរើសប្រើប្រាស់ទឹកឃ្មុំជាជាងថ្នាំ។ វិធីប្រើទឹកឃ្មុំសម្រាប់ព្យាបាលអាការៈក្អក គឺអ្នកគ្រាន់តែលាយទឹកឃ្មុំ ២ស្លាបព្រាកាហ្វេជាមួយនឹងទឹកក្តៅឧណ្ហៗឬទឹកតែ។ ផឹកទឹកឃ្មុំនេះម្តង ទៅពីរដងក្នុងមួយថ្ងៃ ប៉ុន្តែមិនត្រូវឲ្យទឹកឃ្មុំទៅក្មេងអាយុក្រោម ១ឆ្នាំហូបទេ។ ៧. ខ្ញី ខ្ញីអាចបំបាត់ទាំងក្អកស្ងួត និងក្អកស្លេស្ម ព្រោះវាមានប្រសិទ្ធភាពប្រឆាំងនឹងភាពរលាកបាន។ វាក៏អាចបំបាត់អាការៈចង្អោរ និងការឈឺចាប់។ ការសិក្សាមួយ បានណែនាំថា សារធាតុប្រឆាំងរលាកមួយចំនួននៅក្នុងខ្ញីអាចសម្អាតភ្នាសនៅតាមបំពង់ខ្យល់ដែលអាចកាត់បន្ថយអាការៈក្អកបាន។ ដាក់បន្ទះខ្ញីស្រស់ប្រហែល២០ទៅ៤០ក្រាម ឆុងជាមួយទឹកក្តៅមួយកែវ។ ទុកប្រហែលប៉ុន្មាននាទីមុនផឹក។ អ្នកអាចថែមទឹកឃ្មុំ ឬទឹកក្រូចឆ្មារដើម្បីបន្ថែមរសជាតិ។ គួរកត់សម្គាល់ថា តែខ្ញីអាចបណ្តាលឲ្យមានបញ្ហាក្រហាយក្រពះ។ ប្រសិនបើអ្នកបានសាកល្បងធម្មជាតិខាងលើមិនមានប្រសិទ្ធភាពទេនោះអ្នកគួរពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យដើម្បីពិនិត្យ និងតាមដានឲ្យបានកាន់តែច្បាស់ស្វែងរកមូលហេតុពិតប្រាកដ។ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៧៨ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

នៅរាល់ពេលសកម្មភាពផ្លូវដង្ហើមត្រូវទទួលរងការរំខាន រាងកាយរបស់យើងម្នាក់ៗមានសមត្ថភាពធ្វើការឆ្លើយតបទៅវិញ ដោយអ្នកអាចសង្កេតឃើញស្តែងមានឡើងតាមរយៈការក្អក។ ក្អក ត្រូវបានគេចែកចេញជា ២ប្រភេទ គឺក្អកស្លេស្ម និងក្អកស្ងួត ដែលប្រភេទក្អកទាំងពីរប្រភេទនេះបណ្តាលមកពីរេផ្លិចដោយស្វ័យប្រវត្តិនៃប្រព័ន្ធដង្ហើមក្នុងការរុញច្រានសារធាតុពីខាងក្រៅចេញដើម្បីបញ្ចៀសការបង្ករោគផ្សេងៗ។ យ៉ាងណាក៏ដោយមូលហេតុបង្ក និងលក្ខខណ្ឌដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្ភនៃប្រភេទក្អកទាំងពីរមានលក្ខណៈសម្គាល់ផ្សេងៗគ្នា។ អត្ថបទលេខមុន ហេលស៍ថាម ប្រូ បានបង្ហាញរួចមកហើយអំពីសញ្ញាណដែលអ្នកគួរយកចិត្តទុកដាក់ និងការណែនាំពីវិធីព្យាបាលមួយចំនួនចំពោះអាការៈក្អកស្ងួត ហើយលេខនេះ អ្នកអានទាំងអស់នឹងអាចបន្តការស្វែងយល់អំពីអាការៈ ក្អកស្លេស្ម វិញម្តង។ អ្វីជាក្អកស្លេស្ម? ស្លេស្មជាការដាច់ចេញនៃភ្នាសសើម (Mucus) ដែលបានផលិតនៅក្នុងសួត និងផ្លូវដង្ហើមដែលនៅជិតៗនោះ។ ប្រភេទនៃភ្នាសសើមនេះមានតួនាទីក្នុងការការពារមេរោគ និងសារធាតុផ្សេងទៀតដែលបានចូលទៅក្នុងផ្លូវដង្ហើម និងសួត ដោយធ្វើឲ្យសារធាតុរំខានទាំងនោះស្អិតជាប់ និងត្រូវបានបញ្ចេញតាមរយៈការក្អកមកខាងក្រៅវិញ។ មូលហេតុបង្ក ភាគច្រើនក្អកស្លេស្ម បណ្តាលមកពីការបង្ករោគដោយសារបាក់តេរី ឬមេរោគ ការច្រាលទឹកអាស៊ីតក្រពះ ឬបញ្ហាអាល្លែកហ្ស៊ីនានាដែលខុសប្លែកពីមូលហេតុរបស់ក្អកស្ងួត។ ជាក់ស្តែង ប្រសិនបើអ្នកនៅតែបន្តក្អកក្នុងរយៈពេល ២ទៅ៣សប្តាហ៍ដោយមិនបានធូរស្រាល ឬកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនោះមូលហេតុបង្កអាចមានដូចជា៖ - ជំងឺរលាកទងសួត៖ ក្នុងករណីស្រួចស្រាវ ការរលាកនេះអាចបណ្តាលមកពីពពួកបាក់តេរី ឬមេរោគ ប៉ុន្តែក្នុងករណីរ៉ាំរ៉ៃគឺអាចបណ្តាលមកពីការជក់បារី។ ស្លេស្មប្រភេទនេះអាចបញ្ចេញមកមានពណ៌លឿង ប្រផេះ ឬពណ៌បៃតង - ជំងឺរលាកសួត៖ ជាការបង្ករោគនៅក្នុងសួតដោយពពួកបាក់តេរី មេរោគ ឬផ្សិត ដែលអាចបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត ប្រសិនបើមិនបានព្យាបាលទាន់ពេលវេលា។ ស្លេស្ម ក្នុងការរលាកប្រភេទនេះអាចមានពណ៌លឿង បៃតង ត្នោត ឬមានលាយឡំទៅដោយឈាមទៀតផង - COPD ( Chronic Obstructive Pneumonia Disease)៖ ជាបណ្តុំនៃលក្ខខណ្ធដែលស្តែងឡើងជាការខូចខាតទាំងសរីរាង្គសួត និងទងសួតដែលភាគច្រើនមូលហេតុនៃជំងឺនេះគឺបណ្តាលមកពីការជក់បារី - Cystic Fibrosis៖ ជាប្រភេទជំងឺតំណពូជដែលបណ្តាលមកពីមានការខូចខាតហ្សែន ដោយសភាពផ្លូវដង្ហើមប្រែជារួមតូច ហើយត្រូវបានរាំងខ្ទប់ដោយសារស្លេស្ម ដែលជាហេតុបណ្តាលឲ្យរឹតតែពិបាកក្នុងការដកដង្ហើម។ ម៉្យាងស្លេស្មដែលឡើងក្រាស់នេះបានក្លាយជាលក្ខខណ្ឌដ៏អំណោយផលសម្រាប់ការលូតលាស់របស់បាក់តេរីទៀតផង - ជំងឺហឺត៖ អ្នកជំងឺដែលមានបញ្ហាហឺត តែងមានផ្លូវដង្ហើមដែលងាយទទួលរងប្រតិកម្មជាមួយសារធាតុដែលអាចបង្កឲ្យមានអាល្លែកហ្ស៊ី សារធាតុពុលពីបរិស្ថាន ឬការបង្ករោគនៅផ្លូវដង្ហើម។ ភាពងាយប្រតិកម្មនេះបណ្តាលឲ្យផ្លូវដង្ហើមទៅជារលាក ព្រមទាំងបង្កើតនូវស្លេស្មយ៉ាងច្រើន - ជំងឺរបេង៖ ជាជំងឺផ្លូវដង្ហើមដែលបង្កមកពីមេរោគឈ្មោះ មីកូបាក់តេរ៉ូម (Mycobacterium)។ សញ្ញាណនៃជំងឺនេះមានដូចជា ក្អកស្លេស្មរ៉ាំរ៉ៃពណ៌បៃតង ឬមានឈាម ស្រកទម្ងន់ ក្តៅខ្លួន រងាញាក់ និងបែកញើសពេលយប់ជាដើម។ ករណីប្រញាប់ស្វែងរកការព្យាបាល អ្នកត្រូវប្រញាប់ទៅជួបគ្រូពេទ្យឯកទេសប្រព័ន្ធផ្លូវដង្ហើមជាបន្ទាន់ក្នុងករណីដែល៖ - អាការៈ ក្អក កើតមានឡើងលើសពី ២ទៅ៣សប្តាហ៍ - ការព្យាបាលបែបធម្មជាតិ និងការប្រើប្រាស់ថ្នាំដោយគ្មានវេជ្ជបញ្ជា (OTC Drugs) មិនមានប្រសិទ្ធភាព - ក្តៅខ្លួនលើសពី ៣៨°C - សង្ស័យមានសញ្ញានៃជំងឺរបេង - ក្អកមានឈាម ស្លេស្មពណ៌បៃតង លឿង ប្រផេះ - ពិបាកក្នុងការដកដង្ហើម ដកដង្ហើមញាប់ ឈឺទ្រូង វិលមុខ ឬសន្លប់ជាដើម។ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

ជាទូទៅ នៅពេលអ្នកទៅជួបគ្រូពេទ្យដើម្បីព្យាបាលអាការៈក្អក ក្រុមគ្រូពេទ្យតែងសួរអ្នកថាតើជាប្រភេទក្អកស្លេស្ម ឬក្អកស្ងួតដោយហេតុថាមូលហេតុបង្កនិងវិធីសាស្ត្រព្យាបាលផ្សេងៗគ្នា ដែលជួនកាល អ្នកអាចពិបាកញែករវាងការក្អកទាំងពីរនេះណាស់។ ដូច្នេះអត្ថបទខាងក្រោមនឹងបង្ហាញលោកអ្នកឲ្យដឹងថា អ្នកបាន និងកំពុងក្អកស្ងួត ដើម្បីអ្នកអាចធ្វើការបែងចែកខ្លួនឯងបាន។ ក្អកស្ងួតគឺជាប្រភេទក្អកមិនបញ្ចេញស្លេស្ម ដែលវាអាចមានលក្ខណៈរមាស់ ឬដូចមានអ្វីម៉្យាងដែលនៅជាប់បំពង់ក។ ជាញឹកញាប់អាការៈនេះអាចបង្កមកពីមេរោគដូចជា ជំងឺផ្តាសាយ ឬពេលខ្លះក៏អាចបង្កមកពីបញ្ហាអាល្លែកហ្ស៊ី ឬបញ្ហាបំពង់កផងដែរ។ * មូលហេតុនៃក្អកស្ងួត បន្ថែមពីមូលហេតុដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ វាក៏អាចបណ្តាលមកពីបញ្ហាផ្សេងទៀតផងដែរ៖ - ជំងឺហឺត - ជំងឺច្រាលទឹកក្រពះ (Gastro-esophageal reflux) - ការជក់បារី - អាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះដែលបណ្តាលមកពីសារធាតុ ឬវត្ថុដែលអ្នកធ្លាប់អាល្លែកហ្ស៊ីជាមួយ មានដូចជា លម្អងធូលី ឬរោមសត្វជាដើម - ការរលាកបំពង់សំឡេង - ក្អកមាន់ ដែលជាប្រភេទជំងឺបង្កមកពីបាក់តេរី - រោគសញ្ញានៃការស្ទះផ្លូវដង្ហើមអំឡុងពេលគេង (Obstructive sleep apnea) - ទម្លាប់ក្អក ដែលជាទូទៅកើតឡើងតែនៅពេលថ្ងៃ ប៉ុន្តែមិនមែនបង្កមកពីមេរោគ ឬបាក់តេរីនោះទេ ហើយភាគច្រើនកើតឡើងចំពោះក្មេងៗ - ការដកដង្ហើមចូលនូវពពួកសារធាតុចម្លែកផ្សេងទៀតដោយចៃដន្យ ដែលអាចជាអាហារ ឬទឹក - ជំងឺសួតមួយចំនួន - អាចជាផលរំខានរបស់ថ្នាំមួយចំនួនដូចជា ថ្នាំលើសឈាមប្រភេទ ACE inhibitor (Angiotensin Converting Enzyme inhibitors)។ ក្រៅពីហេតុផលដែលតែងកើតឡើងជាញឹកញាប់ខាងលើ អាការៈនេះក៏អាចបង្កមកពីជំងឺបេះដូង ជំងឺស្ទះទងសួត (Pulmonary embolism) ឬជំងឺមហារីកសួតជាដើម។ គួរបញ្ជាក់ថា អាការៈនេះអាចកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនៅពេលដែល៖ - ការដកដង្ហើមជាមួយខ្យល់ស្ងួត ឬត្រជាក់ខ្លាំង - ខ្យល់កង្វក់ដែលអាចមានជាធូលី ផ្សែង - ស្រូបផ្សែងបារីដោយផ្ទាល់ ឬមិនផ្ទាល់ - ការប្រើប្រាស់សំឡេងច្រើន និងខ្លាំងពេក - ការផ្លាស់ប្តូរសីតុណ្ហភាព។ * វិធីសាស្ត្រព្យាបាល ក្អកស្ងួតដែលបណ្តាលមកពីការឆ្លងមេរោគ ដូចជាជំងឺផ្តាសាយ ជាធម្មតាអាចធូរស្រាលដោយខ្លួនឯងបានក្នុងរយៈពេល១ឬ២ សប្តាហ៍។ ការព្យាបាលបែបធម្មជាតិ រួមជាមួយការប្រើថ្នាំក្អកអាចជួយធ្វើឲ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ប្រសើរឡើង ដែលក្នុងនោះអ្នកអាចអនុវត្តតាមវិធីសាស្ត្រខាងក្រោម៖ ការព្យាបាលបែបធម្មជាតិ - ផឹកទឹកឲ្យបានច្រើន - លាយទឹកឃ្មុំជាមួយក្រូចឆ្មារ ដោយប្រើទឹកក្តៅជាមួយទឹកឃ្មុំ ១ទៅ២ស្លាបព្រានិងបន្ថែមក្រូចឆ្មារបន្តិច - ខ្ពុរមាត់ជាមួយទឹកអំបិល ករណីអ្នកមានបញ្ហាក្អកស្ងួតមកពី ផ្តាសាយ ឬឈឺក។ ការព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំ - ប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយការក្អកក្នុងរយៈពេលខ្លី ដែលមានសារធាតុសកម្មដូចជា Pholcodine, Dextromethorphan, Codeine, Dihydrocodeine, និង Pentoxyverine។ ថ្នាំប្រភេទនេះភាគច្រើនអាចរកទិញបាននៅតាមឱសថស្ថានដោយមិនចាំបាច់មានវេជ្ជបញ្ជា ប៉ុន្តែអ្នកត្រូវទទួលការណែនាំពីរបៀបប្រើប្រាស់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវពីឱសថការីជាមុនរាល់ពេលប្រើប្រាស់ - ជួនកាលអ្នកក៏អាចត្រូវបានប្រើប្រាស់ប្រភេទថ្នាំដែលមានការបូកបញ្ចូលគ្នារវាង ថ្នាំផ្តាសាយ អាល្លែកហ្ស៊ី និងថ្នាំក្អក ករណីមូលហេតុបណ្តាលមកពីជំងឺផ្តាសាយ ឬអាល្លែកហ្ស៊ី - ការប្រើប្រាស់ប្រភេទស្រៃ្ពយ៍បាញ់ច្រមុះ ឬមាត់ដែលមានសារធាតុសកម្មដូចជា ទឹកអំបិល (Saline nasal spray ) ឬ ថ្នាំប្រឆាំងរលាក (Corticosteroid nasal spray) - ការប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយការបញ្ចេញជាតិអាស៊ីតក្រពះ ក៏ត្រូវបានអនុវត្តចំពោះអ្នកមានបញ្ហាច្រាលទឹកក្រពះផងដែរ។ * សញ្ញាណដែលអ្នកគួរជួបគ្រូពេទ្យជាបន្ទាន់ - ក្អកមានឈាម - ពិបាកដកដង្ហើម ឬថប់ - ក្អករាល់ពេលយប់ ឬមានលាយឡំក្តៅខ្លួន - ជាអ្នកជក់បារីជាប់ជាប្រចាំ - មានលាយឡំជាមួយការឈឺក្បាល ឈឺត្រចៀក ក្អួត កន្ទួលរមាស់ ស្រកទម្ងន់ ឬឈឺសាច់ដុំពេញខ្លួន - ក្មេងអាយុក្រោម៦ខែ - ក្អកលើសពី ១០ថ្ងៃដោយមិនមានភាពប្រសើរ ឬកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ - ឬអ្នកមានជំងឺលើសឈាម ជំងឺបេះដូង ក្រពះ ពោះវៀន ឬជំងឺផ្លូវដង្ហើម។ គួរបញ្ជាក់ថា អ្នកគួរប្រាប់គ្រូពេទ្យរបស់អ្នក ករណីអ្នកមានបញ្ហាក្អកធ្ងន់ធ្ងរដែលបណ្តាលមកពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំលើសឈាមដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្តូរប្រភេទថ្នាំផ្សេងទៀតដែលអាចសមស្របជាងនេះ។ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

អ្នកអានមួយចំនួនប្រាកដជាបានដឹងរួចមកហើយពីលក្ខណៈទូទៅ និងរោគសញ្ញានានានៃជំងឺផ្ដាសាយ តាមរយៈការចេញផ្សាយរបស់ ហេលស៍ថាមនៅខែមុន។ ជាថ្មីម្ដងទៀតដើម្បីបង្កើនការយល់ដឹងពីជំងឺផ្ដាសាយឲ្យបានកាន់តែច្បាស់ និងចំណុចផ្សេងទៀតដែលអ្នកមិនធ្លាប់បានដឹងពីមុននោះអត្ថបទខាងក្រោមអាចជាបកស្រាយបន្ថែមសម្រាប់អ្នក។ ផ្ដាសាយត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជាការចម្លងសាមញ្ញទៅលើច្រមុះ និងបំពង់កដែលបង្កឡើងពីវីរុសជាង ២០០ប្រភេទខុសៗគ្នា។ ភាគច្រើនក្នុងករណីជំងឺផ្ដាសាយក្នុងកម្រិត ១០ ទៅ ៤០ភាគរយ ត្រូវបានបង្កឡើងដោយមេរោគមួយប្រភេទហៅថា Rhinovirus។ ចំណែក រោគសញ្ញានៃជំងឺផ្ដាសាយតែងស្ដែងចេញនៅរយៈពេល ២ទៅ៣ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការឆ្លងរោគ ហើយអ្នកជំងឺមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការចម្លងទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀតនៅថ្ងៃទី៣ ឬទី៤បន្ទាប់ពីរោគសញ្ញាលេចឡើង។ បើទោះបី ជំងឺផ្ដាសាយអាចធូរស្រាលក្នុងរយៈពេល ១ អាទិត្យ តែក្នុងករណីខ្លះក៏អាចកើនដល់ ២អាទិត្យ។ ភាពញឹកញាប់នៃការឆ្លងជំងឺផ្ដាសាយ មនុស្សពេញវ័យជាមធ្យមអាចមានជំងឺផ្ដាសាយ ២ ទៅ៤ដងក្នុងមួយឆ្នាំ ជាពិសេសសង្កេតឃើញកើតមានញឹកញាប់ទៅលើស្រ្តីដែលស្ថិតក្នុងវ័យចន្លោះ ២០ ទៅ ៣០ឆ្នាំ និងមានចំនួនច្រើនជាងការឆ្លងទៅលើបុរស។ ចំណែកបុគ្គលដែលមានវ័យច្រើនជាង ៦០ឆ្នាំ មានហានិភ័យទាបក្នុងការឆ្លងមេរោគផ្ដាសាយ។ ជាទូទៅ ជំងឺផ្ដាសាយងាយចម្លងពីមនុស្សម្នាក់ ទៅកាន់ម្នាក់ទៀតនៅក្នុងរដូវភ្លៀង ធ្លាក់ខ្យល់ ឬរងាចំណែកការឆ្លងតាមរដូវកាលអាចកើតមានឡើងផងដែរ ដូចជាកម្មវិធីដែលមានការប្រមូលផ្ដុំមនុស្សច្រើន ឬការចាប់ផ្ដើមបវេសនកាលថ្មីក្នុងការសិក្សារបស់កុមារពីព្រោះវាជាឱកាសបង្កើនការឆ្លងវីរុសផ្ដាសាយបានយ៉ាងងាយ។ កត្តាធ្វើឲ្យងាយចម្លងមេរោគផ្ដាសាយ ជាទូទៅ វីរុសផ្តាសាយអាចឆ្លងចូលក្នុងខ្លួនរបស់អ្នកតាមរយៈមាត់ ភ្នែក ឬច្រមុះ។ វាក៏អាចរីករាលដាលផងដែរតាមរយៈការប៉ះពាល់ផ្ទាល់ជាច្រើនរួមមាន៖ • ការប្រើប្រាស់ក្រដាសជូតមាត់មិនត្រឹមត្រូវ៖ ការទុកក្រដាសជូតមាត់ក្នុងហោប៉ៅរបស់អ្នកសម្រាប់ប្រើប្រាស់ឡើងវិញជារឿងដែលគួរឲ្យចៀសវាង។ អ្នកគួរបោះចោលក្រដាសជូតមាត់ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីការប្រើប្រាស់រួច ដោយសារមេរោគបានតោងលើក្រដាសនោះនៅពេលប្រើប្រាស់លើកទីមួយរួចមកហើយ • ការប៉ះពាល់វត្ថុណាមួយ៖ ប្រសិនបើអ្នកបានដឹងពីចំនួនវីរុសដែលមាននៅក្នុងបរិយាកាស នោះអ្នកប្រហែលជាត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នជាងមុនលើអ្វីដែលអ្នកបានប៉ះពាល់។ ជាក់ស្ដែង ប្រសិនបើអ្នកត្រូវប៉ះពាល់លើបង្កាន់ដៃជណ្តើរសាធារណៈ ចូរគ្របដៃរបស់អ្នកជាមួយនឹងក្រណាត់ ឬដៃអាវរបស់អ្នកដើម្បីរារាំងវីរុសពីការឆ្លងដោយផ្ទាល់លើស្បែករបស់អ្នក • ការចែករំលែក៖ ចៀសវាងការប្រើប្រាស់វត្ថុ ឬឧបករណ៍ណាមួយដូចជានៅសាលា ឬកន្លែងធ្វើការ ដោយគ្មានការប្រុងប្រយ័ត្ន ជាពិសេសការប្រើប្រាស់បន្ទាប់ពីបុគ្គលដែលកំពុងមានជំងឺ • ការមិនលាងសម្អាតដៃឲ្យបានទៀងទាត់៖ ជាទម្លាប់ដែលធ្វើឲ្យវីរុសផ្ដាសាយងាយឆ្លងចូលក្នុងខ្លួនអ្នកយ៉ាងងាយស្រួល។ អ្នកគួរលាងដៃឲ្យបានញឹកញាប់ដើម្បីបញ្ឈប់មេរោគឲ្យបានលឿនមុនឆ្លងចូលតាមច្រមុះ និងមាត់របស់អ្នក • រស់នៅមិនស្អាត និងគ្មានផាសុកភាព៖ អ្នកគួរបោសជូតសមា្អតផ្ទះ តុការងារ និងនៅតាមទីធ្លាជាពិសេសនៅពេលអ្នកណាម្នាក់ឈឺ។ បន្ថែមពីនោះគួររស់នៅជាមួយផាសុកភាពដោយកំណត់ការគេងឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ពិសាអាហារមានជីវជាតិ ញ៉ាំទឹកឲ្យបានញឹកញាប់ និងគ្រប់គ្រងភាពតានតឹង • មិនធ្វើលំហាត់ប្រាណ៖ ជាទូទៅសកម្មភាពហាត់ប្រាណឲ្យបានជាប្រចាំអាចជួយលើកកម្ពស់សុខភាពទូទៅ និងសុខុមាលភាពរបស់មនុស្សនិងកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺមួយចំនួន • មិនចាក់វ៉ាក់សាំង៖ ដោយហេតុថាជំងឺផ្ដាសាយអាចការពារបានតាមរយៈការចាក់វ៉ាក់សាំង ដូច្នេះអ្នកគួរទទួលបានការចាក់វ៉ាក់សាំងតាមការណែនាំរបស់វេជ្ជបណ្ឌិត។ ភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺផ្ដាសាយ បើទោះបីជំងឺផ្ដាសាយងាយនឹងធូរស្រាលក្នុងរយៈពេលខ្លីណាមួយ ប៉ុន្តែក្នុងករណីមេរោគមានសមត្ថភាពអាចរាលដាលទៅកាន់រាងកាយផ្សេងទៀតនោះវាអាចបង្កជាជំងឺផ្សេងដូចជា រលាកច្រមុះ ការឆ្លងរោគនៅត្រចៀក ឬរលាកទងសួតជាដើម។ ផលវិបាកនៃជំងឺខាងលើអាចឲ្យមានអាការៈក្អកជាប់លាប់ជាប្រចាំនិងអាចប្រែប្រួលកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរបើទោះបីជំងឺផ្ដាសាយបានជាសះស្បើយរួចទៅហើយ។ ជាក់ស្ដែង ប្រសិនស្ថានភាពជំងឺបានប្រែប្រួលនោះការព្យាបាលក៏ត្រូវការប្រើប្រាស់ឱសថច្រើន និងចំណាយរយៈពេលយូរដូច្នេះអ្នកត្រូវស្វែងរកការពិគ្រោះ និងព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលាក្នុងករណីអ្នកសង្កេតឃើញអាការៈផ្ដាសាយអូសបន្លាយច្រើនជាង ១០ថ្ងៃ ហើយមានរួមបញ្ចូលនូវរោគសញ្ញាផ្សេងទៀតដូចជា៖ • កម្ដៅខ្លួនកើនខ្លាំងលើសពី ៣៧ អង្សា ជាពិសេសលើកុមារ • សម្បោរពណ៌លឿង ឬបៃតង • ឈឺបំពង់ក ឬពិបាកដកដង្ហើម។ល។ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ដោយសារតែភាពរំខាននានាជាច្រើននៃជំងឺផ្ដាសាយបានបង្ខំឲ្យអ្នកជំងឺមួយចំនួនសម្រេចចិត្តសម្រាកនៅផ្ទះ ជាជាងការចេញទៅក្រៅ ឬបំពេញការងារផ្សេងៗ ដោយរង់ចាំឲ្យស្ថានភាពជំងឺបានប្រសើរឡើងវិញជាមុនសិន។ ជាក់ស្ដែង ផ្ដាសាយអាចចាត់ទុកបានជាជំងឺសាមញ្ញ តែអ្នកប្រហែលមិនដឹងទេថាវាអាចមានភាពស្មុគស្មាញ និងអាថ៌កំបាំងដែលអ្នកមិនធ្លាប់បានដឹង។ ក្នុងករណីលេចចេញសញ្ញាសាមញ្ញដូចជា ហៀរសម្បោរ ក្ដៅខ្លួន ឬស្ងួតបំពង់ក នោះអាចបញ្ជាក់បានថាអ្នកកំពុងរងការវាយលុកពីជំងឺផ្ដាសាយ។ ជាធម្មតាអាការៈផ្ដាសាយទាំងនោះអាចនឹងមានភាពធូរស្បើយ និងធ្វើឲ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ប្រសើរឡើងវិញបន្ទាប់ពីរយៈពេល ២ ទៅ ៣ថ្ងៃក្រោយ។ លក្ខណៈជំងឺផ្តាសាយ វាជាជំងឺមួយដែលបណ្តាលមកពីការចម្លងរោគដ៏តូចមួយដែលគេហៅថា វីរុស។ ជំងឺផ្តាសាយបណ្ដាលមកពីវីរុសជាង ២០០ ប្រភេទ ប៉ុន្តែជំងឺទូទៅ និងបង្កឡើងញឹកញាប់បំផុតគឺពពួក Rhinovirus ដែលទទួលខុសត្រូវយ៉ាងហោចណាស់ ៥០% នៃជំងឺផ្តាសាយ។ វីរុសផ្សេងៗទៀតដែលអាចបង្កឲ្យមានជំងឺផ្តាសាយ រួមមានមេរោគ Coronavirus, Respiratory syncytial virus, Parainfluenza និងជំងឺគ្រុនផ្តាសាយ។ នៅពេលមេរោគទាំងនោះឆ្លងតាមរយៈច្រមុះ និងបំពង់ក ប្រព័ន្ធការពាររាងកាយរបស់អ្នកនឹងធ្វើការប្រឆាំងជាមួយការចម្លងនោះដោយបង្កើតបានជាការរលាកនិងមានសម្បោរហើយអ្នកជំងឺថែមទាំងអាចមានអាការៈអស់កម្លាំង ឬល្ហិតល្ហៃទៀតផង។ ការចម្លង វីរុសផ្តាសាយអាចឆ្លងចូលក្នុងខ្លួនរបស់អ្នកតាមរយៈមាត់ ភ្នែក ច្រមុះ ឬបំពង់ក។ វីរុសអាចរាលដាលតាមរយៈតំណក់តូចៗនៅលើអាកាសនៅពេលមនុស្សម្នាក់ក្អកបន្ទាប់មកធ្វើការរីករាលដាលទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀតបានយ៉ាងងាយ។ ជំងឺនេះក៏អាចឆ្លងតាមការប៉ះពាល់ផ្ទាល់ដៃជាមួយអ្នកជំងឺ ឬដោយការចែករំលែកវត្ថុកខ្វក់ដូចជាឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ កន្សែងឧបករណ៍ក្មេងលេង  ឬទូរស័ព្ទ។ល។ រោគសញ្ញាជំងឺផ្តាសាយ រោគសញ្ញានៃជំងឺផ្តាសាយជាធម្មតានឹងកើតមានឡើងពី ១ថ្ងៃទៅ ៣ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការប៉ះពាល់នឹងវីរុសដែលបង្កឲ្យមានជំងឺផ្តាសាយ។ រោគសញ្ញាអាចប្រែប្រួលពីមនុស្សម្នាក់ទៅម្នាក់ ដែលជាទូទៅរោគសញ្ញាទាំងនោះមានដូចជា៖ • ឈឺក • ហៀរសម្បោរ ឬតឹងច្រមុះ • ក្អក • កណ្តាស់ • ឈឺក្បាល ឬឈឺខ្លួន។ ចំណែករោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរអាចមានដូចជា គ្រុនក្តៅឬឈឺសាច់ដុំ ដែលអាចជាសញ្ញាជំងឺផ្តាសាយធ្ងន់ (Flu) ជាជាងជំងឺផ្តាសាយធម្មតាហើយមនុស្សភាគច្រើននឹងមានភាពប្រសើរឡើងវិញក្នុងរយៈពេល ៧ ទៅ ១០ថ្ងៃ។ អត្ថបទ៖​ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨០ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ក្អកគួរឲ្យរំខានណាស់មែនទេ? ជឿជាក់ថានរណាៗក៏មិនចង់ជួបបញ្ហានេះដែរ! ហេតុនេះអត្ថបទខាងក្រោមនឹងបង្ហាញអ្នកពីមូលហេតុនិងវិធីសាស្រ្តការពារខ្លួនងាយៗដែលអាចអនុវត្តឲ្យក្លាយជាទម្លាប់បាន។ អ្វីខ្លះជាកត្តាជំរុញឲ្យក្អក? ក្អកជារេផ្លិចដ៏សំខាន់មួយដែលកើតឡើងរាល់ពេលមានការរំខាននានាដល់ដំណើរការរបស់ប្រព័ន្ធដង្ហើម។ ជាក់ស្តែង វាអាចបណ្តាលមកពី៖ + ការជក់បារី៖ សារធាតុគីមីដែលមានក្នុងបារីអាចរំខាន និងបំផ្លាញកោសិកាសួតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ការជក់បារីរយៈពេលយូរអាចបណ្តាលឲ្យសួតបង្កើតជាសារធាតុរំអិលយ៉ាងច្រើន ជាហេតុធ្វើឲ្យមានក្អកស្លេស្មជាប្រចាំ + កត្តាអាល្លែកហ្សុី៖ អាការៈនេះអាចកើតឡើងចំពោះបុគ្គលមួយចំនួនតូចដែលជាទូទៅ លម្អងផ្កា រោមសត្វ ជាកត្តាប្រឈមដែលកើតមានឡើងជាញឹកញាប់ + សារធាតុរំខានដែលមានក្នុងបរិស្ថាន៖ មានសារធាតុរំខានជាច្រើនដែលមានក្នុងបរិយាកាស និងនៅក្នុងផ្ទះ ដូចជាផ្សែង អ័ព្ទក៏អាចជះឥទ្ធិពលបានផងដែរ + ជំងឺផ្លូវដង្ហើមរ៉ាំរ៉ៃ៖ ការបង្ករោគដោយពពួកបាក់តេរី មួយចំនួន ព្រមទាំងជំងឺហឺតជាកត្តាចម្បងដែលបណ្តាលឲ្យមានជំងឺផ្លូវដង្ហើមរ៉ាំរ៉ៃ ដែលអាចមានដូចជាជំងឺស្ទះផ្លូវដង្ហើមរ៉ាំរ៉ៃ (COPD) ជំងឺក្រិនសួត (Pulmonary fibrosis) ជាដើម + ខ្យល់ពុល៖ ការរស់នៅក្នុងទីក្រុង ចរាចរណ៍មមាញឹក តំបន់ជិតរោងចក្រសុទ្ធតែអាចបង្កជាហានិភ័យខ្ពស់ប៉ះពាល់ដល់សុខភាពផ្លូវដង្ហើមដែលអ្នកអាចមើលរំលង។ ការពារបានយ៉ាងណាខ្លះ? ជាការពិត អ្នកនៅតែអាចការពារខ្លួនបានយ៉ាងប្រសើរក្នុងការទប់ទល់ពីបញ្ហាក្អកតាមរយៈការយល់ដឹងអំពីមូលហេតុបង្កចម្បងៗដែលបានរៀបរាប់ខាងលើដោយវិធីសាស្ត្រ ៧យ៉ាងសាមញ្ញៗមានដូចជា៖ ១. បញ្ឈប់ការជក់បារី បន្តិចម្តងៗតាមតែអាចធ្វើបាន ២. ប្រសិនជាអាច អ្នកគួរព្យាយាមជ្រើសរើសកន្លែងការងារណាដែលមិនប៉ះពាល់ដល់ផ្លូវដង្ហើម ៣. បន្ទប់គួរមានសំណើមជានិច្ច ៤. ព្យាយាមសង្កេត និងការពារខ្លួនពីកត្តាបង្កអាល្លែកហ្សុីមួយចំនួនដែលអ្នកធ្លាប់ប្រទះ ដែលអាចមានជាប្រភេទអាហារ លម្អងផ្កា រោមសត្វជាដើម។ គួរបញ្ជាក់ថា អ្នកអាចប្រើប្រាស់ថ្នាំប្រឆាំងអាល្លែកហ្សុីជាមុន នៅរាល់ពេលដែលអ្នកគិតថាអ្នកអាចប៉ះជាមួយកត្តាប្រឈមទាំងនោះ ៥. ប្រសិនបើអ្នកកំពុងមានជំងឺហឺត សូមព្យាយាមគ្រប់គ្រងជំងឺនេះឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យ ៦. លាងដៃឲ្យបានស្អាត និងញឹកញាប់ ដើម្បីចៀសវាងការបង្ករោគ ៧. រក្សាប្រព័ន្ធការពាររាងកាយឲ្យនៅមានសុខភាពល្អជានិច្ច តាមរយៈការទទួលទានរបបអាហារត្រឹមត្រូវ សម្បូរសារធាតុចិញ្ចឹម បន្លែ ផ្លែឈើ ដែលសម្បូរដោយវីតាមីន (វីតាមីន C និងវីតាមីនចម្រុះ) លំហាត់ប្រាណទៀងទាត់ សម្រាកឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ព្រមទាំងអនុវត្តការរស់នៅដែលមានអនាម័យ ដើម្បីគេចផុតពីការឆ្លងរោគនៅផ្លូវដង្ហើម។ គួររំឭកដែរថា ភាគច្រើននៃបញ្ហាក្អកគឺបណ្តាលមកពីជំងឺប្រព័ន្ធផ្លូវដង្ហើម ជាពិសេសគឺជំងឺផ្តាសាយ ជំងឺរលាកសួត និងជំងឺរបេងជាដើម ហេតុនេះសូមប្រុងប្រយ័ត្នជាមួយការឆ្លងរោគទាំងនោះ។ សម្រួលអាការៈនេះបែបណា? ការព្យាបាលអាស្រ័យទៅតាមមូលហេតុបង្ក ប៉ុន្តែក្នុងនោះអ្នកក៏អាចប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រខាងក្រោមដើម្បីសម្រាលភាពរំខានដែលកើតមានឡើង៖ - ការលាយទឹកក្តៅឧណ្ហៗ ជាមួយក្រូចឆ្មារ និងទឹកឃ្មុំ - ការពិសាទឹកក្ដៅឧណ្ហៗ ជំនួសឲ្យការទទួលទានទឹកត្រជាក់ - ចៀសវាងការបរិភោគអាហារប្រៃ បំពង និងហឹរ - កាត់បន្ថយការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង - ប្រើប្រាស់ថ្នាំបំបាត់ក្អកដែលអាចរកទិញបាននៅតាមឱសថស្ថាន ជាមួយការណែនាំប្រើប្រាស់ត្រឹមត្រូវ។ រក្សាប្រព័ន្ធការពាររាងកាយឲ្យរឹងមាំជាមួយការបញ្ចៀសពីកត្តាអាល្លែកហ្សុីនានា ជាវិធីសាស្ត្រដ៏ប្រសើរក្នុងការការពារពីបញ្ហាក្អក។ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៧៩ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

ក្អកស្លេស្ម គឺជាដំណើរការធម្មតារបស់ប្រព័ន្ធដង្ហើមដើម្បីជម្រុះចោលសារធាតុរំខានចេញប៉ុន្តែប្រសិនបើលក្ខខណ្ឌនេះបង្កភាពរំខានចំពោះអ្នក អ្នកប្រាកដជាត្រូវការវិធីសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាពនានាដើម្បីកម្ចាត់ភាពរំខានទាំងនោះ។ ជាក់ស្តែង អ្នកអាចអនុវត្តវិធីសាស្ត្រ ៧យ៉ាងដែលរួមបញ្ចូលទាំងឱសថធម្មជាតិដែលអ្នកអាចរកបានយ៉ាងងាយស្រួល ដែលមានដូចខាងក្រោម៖ ១. ផ្សើមខ្យល់ ការផ្សើមខ្យល់ជុំវិញបន្ទប់ អាចជួយធ្វើឲ្យស្លេស្មកាត់បន្ថយកម្រាស់ និងមិនអាចកកផ្តុំបាន។ ហេតុនេះអ្នកអាចប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីនបន្សើមខ្យល់ជាប្រចាំក្នុងអំឡុងពេលកើតមានបញ្ហានេះ។ គ្រាន់តែប្រាកដថាអ្នកត្រូវផ្លាស់ប្តូរទឹករៀងរាល់ថ្ងៃ និងសម្អាតម៉ាស៊ីនបន្សើមខ្យល់ឲ្យបានជាប្រចាំផង បើមិនដូច្នោះអ្នកអាចឆ្លងមេរោគតាមខ្យល់មិនស្អាតបែបនោះទៅវិញ។ ២. ពិសាទឹក ទឹកជាសារធាតុចាំបាច់ប្រចាំថ្ងៃ ហើយកាន់តែសំខាន់នៅពេលអ្នកកំពុងមានបញ្ហានេះ។ ការពិសាទឹកក្តៅឧណ្ហៗអាចធ្វើឲ្យស្លេស្មរាវ និងអាចជួយបំបាត់ភាពស្អិតរបស់វាបាន។ ព្យាយាមពិសាទឹកឲ្យបានច្រើន ឬអ្នកក៏អាចពិសាទឹកផ្លែឈើ ឬទឹកក្រូចឆ្មារបានផងដែរ។ ៣. គ្រឿងផ្សំសម្រួលដង្ហើម អ្នកអាចសាកល្បងពិសាអាហារ និងភេសជ្ជៈដែលមានក្រូច ខ្ញី ខ្ទឹម ឬទឹកឃ្មុំលាយជាមួយក្រូចឆ្មារ និងទឹកក្តៅផងដែរ។ មានការសិក្សាជាច្រើនបានបង្ហាញថា សារធាតុទាំងអស់នេះពិតជាមានប្រសិទ្ធភាពចំពោះការព្យាបាលក្អកស្ងួត ផ្តាសាយ ជាពិសេសក្អកស្លេស្មនេះតែម្តង។ ម៉្យាងគ្រឿងផ្សំដែលមានសារធាតុហឹរ ក៏ជួយសម្រួលផ្លូវដង្ហើម និងលំហូរស្លេស្មបានផងដែរ។ ៤. ខ្ពុរទឹកអំបិល ទឹកក្តៅឧណ្ហៗ លាយជាមួយអំបិលមានមុខងារសម្លាប់មេរោគ និងសម្រួលដង្ហើមត្រង់បំពង់កបានយ៉ាងប្រសើរ។ ដោយដំបូង អ្នកត្រូវលាយអំបិលប្រមាណ ១/២ ទៅ ២/៣ស្លាបព្រា ចូលទៅក្នុងទឹកក្តៅឧណ្ហៗ ១កែវ រួចកូរឲ្យរលាយសព្វ និងអាចយកទៅច្រោះបន្ថែមទៀតក៏បាន។ ចាប់ផ្តើមខ្ពុរដោយងើយកទៅលើ រយៈពេល៣០ ទៅ ៦០វិនាទី រួចខ្ជាក់ចេញ និងខ្ពុរទឹកស្អាតបន្តជាការស្រេច។ អ្នកអាចអនុវត្តវិធីសាស្ត្រនេះតាមត្រូវការ។ ៥. ប្រេងអឺកាលីបទីស (Eucalyptus oil) ប្រេងអឺកាលីបទីស ជាប្រភេទប្រេងដែលត្រូវបានយកមកប្រើប្រាស់យ៉ាងពេញនិយមសម្រាប់សម្រួលផ្លូវដង្ហើម។ ជាក់ស្តែង នាពេលបច្ចុប្បន្នប្រេងនេះតែងមានវត្តមាននៅក្នុងប្រេងខ្យល់ ប្រេងកូឡាជាដើម ប៉ុន្តែអ្នកក៏អាចស្វែងរកប្រភេទប្រេងនេះសុទ្ធនៅតាមទីផ្សារផងដែរ។ ប្រេងនេះមានប្រសិទ្ធភាពជួយកាត់ផ្តាច់ស្លេស្មមិនឲ្យជាប់គ្នា ជាហេតុធ្វើឲ្យអ្នកងាយស្រួលខាកស្តោះចេញមកក្រៅ។ អ្នកអាចលាបរឹតប្រេងនេះត្រង់តំបន់ក និងផ្នែកខាងក្រោយក ៣ដងក្នុងមួយថ្ងៃ។ ៦. តែទឹកឃ្មុំ យោងតាមការសិក្សាជាច្រើនបានដឹងថា ទឹកឃ្មុំមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការបន្ថយអាការៈក្អក។ ការសិក្សាទៅលើការព្យាបាលអាការៈក្អកពេលយប់លើកុមារដោយធ្វើការប្រៀបធៀបរវាងទឹកឃ្មុំខ្មៅនិងថ្នាំបំបាត់ក្អកប្រភេទ Dextromethorphan។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញថា ទឹកឃ្មុំអាចបំបាត់អាការៈក្អកគួរឲ្យកត់សម្គាល់បើប្រៀបទៅលើប្រសិទ្ធភាពនៃ Dextromethorphan។ បើទោះបីជាគុណប្រយោជន៍នៃទឹកឃ្មុំល្អជាង Dextromethorphan តែបន្តិចបន្តួចក៏ពិតមែន ក៏ម្តាយឪពុកភាគច្រើនជ្រើសរើសប្រើប្រាស់ទឹកឃ្មុំជាជាងថ្នាំ។ វិធីប្រើទឹកឃ្មុំសម្រាប់ព្យាបាលអាការៈក្អក គឺអ្នកគ្រាន់តែលាយទឹកឃ្មុំ ២ស្លាបព្រាកាហ្វេជាមួយនឹងទឹកក្តៅឧណ្ហៗឬទឹកតែ។ ផឹកទឹកឃ្មុំនេះម្តង ទៅពីរដងក្នុងមួយថ្ងៃ ប៉ុន្តែមិនត្រូវឲ្យទឹកឃ្មុំទៅក្មេងអាយុក្រោម ១ឆ្នាំហូបទេ។ ៧. ខ្ញី ខ្ញីអាចបំបាត់ទាំងក្អកស្ងួត និងក្អកស្លេស្ម ព្រោះវាមានប្រសិទ្ធភាពប្រឆាំងនឹងភាពរលាកបាន។ វាក៏អាចបំបាត់អាការៈចង្អោរ និងការឈឺចាប់។ ការសិក្សាមួយ បានណែនាំថា សារធាតុប្រឆាំងរលាកមួយចំនួននៅក្នុងខ្ញីអាចសម្អាតភ្នាសនៅតាមបំពង់ខ្យល់ដែលអាចកាត់បន្ថយអាការៈក្អកបាន។ ដាក់បន្ទះខ្ញីស្រស់ប្រហែល២០ទៅ៤០ក្រាម ឆុងជាមួយទឹកក្តៅមួយកែវ។ ទុកប្រហែលប៉ុន្មាននាទីមុនផឹក។ អ្នកអាចថែមទឹកឃ្មុំ ឬទឹកក្រូចឆ្មារដើម្បីបន្ថែមរសជាតិ។ គួរកត់សម្គាល់ថា តែខ្ញីអាចបណ្តាលឲ្យមានបញ្ហាក្រហាយក្រពះ។ ប្រសិនបើអ្នកបានសាកល្បងធម្មជាតិខាងលើមិនមានប្រសិទ្ធភាពទេនោះអ្នកគួរពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យដើម្បីពិនិត្យ និងតាមដានឲ្យបានកាន់តែច្បាស់ស្វែងរកមូលហេតុពិតប្រាកដ។ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៧៨ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

នៅរាល់ពេលសកម្មភាពផ្លូវដង្ហើមត្រូវទទួលរងការរំខាន រាងកាយរបស់យើងម្នាក់ៗមានសមត្ថភាពធ្វើការឆ្លើយតបទៅវិញ ដោយអ្នកអាចសង្កេតឃើញស្តែងមានឡើងតាមរយៈការក្អក។ ក្អក ត្រូវបានគេចែកចេញជា ២ប្រភេទ គឺក្អកស្លេស្ម និងក្អកស្ងួត ដែលប្រភេទក្អកទាំងពីរប្រភេទនេះបណ្តាលមកពីរេផ្លិចដោយស្វ័យប្រវត្តិនៃប្រព័ន្ធដង្ហើមក្នុងការរុញច្រានសារធាតុពីខាងក្រៅចេញដើម្បីបញ្ចៀសការបង្ករោគផ្សេងៗ។ យ៉ាងណាក៏ដោយមូលហេតុបង្ក និងលក្ខខណ្ឌដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្ភនៃប្រភេទក្អកទាំងពីរមានលក្ខណៈសម្គាល់ផ្សេងៗគ្នា។ អត្ថបទលេខមុន ហេលស៍ថាម ប្រូ បានបង្ហាញរួចមកហើយអំពីសញ្ញាណដែលអ្នកគួរយកចិត្តទុកដាក់ និងការណែនាំពីវិធីព្យាបាលមួយចំនួនចំពោះអាការៈក្អកស្ងួត ហើយលេខនេះ អ្នកអានទាំងអស់នឹងអាចបន្តការស្វែងយល់អំពីអាការៈ ក្អកស្លេស្ម វិញម្តង។ អ្វីជាក្អកស្លេស្ម? ស្លេស្មជាការដាច់ចេញនៃភ្នាសសើម (Mucus) ដែលបានផលិតនៅក្នុងសួត និងផ្លូវដង្ហើមដែលនៅជិតៗនោះ។ ប្រភេទនៃភ្នាសសើមនេះមានតួនាទីក្នុងការការពារមេរោគ និងសារធាតុផ្សេងទៀតដែលបានចូលទៅក្នុងផ្លូវដង្ហើម និងសួត ដោយធ្វើឲ្យសារធាតុរំខានទាំងនោះស្អិតជាប់ និងត្រូវបានបញ្ចេញតាមរយៈការក្អកមកខាងក្រៅវិញ។ មូលហេតុបង្ក ភាគច្រើនក្អកស្លេស្ម បណ្តាលមកពីការបង្ករោគដោយសារបាក់តេរី ឬមេរោគ ការច្រាលទឹកអាស៊ីតក្រពះ ឬបញ្ហាអាល្លែកហ្ស៊ីនានាដែលខុសប្លែកពីមូលហេតុរបស់ក្អកស្ងួត។ ជាក់ស្តែង ប្រសិនបើអ្នកនៅតែបន្តក្អកក្នុងរយៈពេល ២ទៅ៣សប្តាហ៍ដោយមិនបានធូរស្រាល ឬកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនោះមូលហេតុបង្កអាចមានដូចជា៖ - ជំងឺរលាកទងសួត៖ ក្នុងករណីស្រួចស្រាវ ការរលាកនេះអាចបណ្តាលមកពីពពួកបាក់តេរី ឬមេរោគ ប៉ុន្តែក្នុងករណីរ៉ាំរ៉ៃគឺអាចបណ្តាលមកពីការជក់បារី។ ស្លេស្មប្រភេទនេះអាចបញ្ចេញមកមានពណ៌លឿង ប្រផេះ ឬពណ៌បៃតង - ជំងឺរលាកសួត៖ ជាការបង្ករោគនៅក្នុងសួតដោយពពួកបាក់តេរី មេរោគ ឬផ្សិត ដែលអាចបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត ប្រសិនបើមិនបានព្យាបាលទាន់ពេលវេលា។ ស្លេស្ម ក្នុងការរលាកប្រភេទនេះអាចមានពណ៌លឿង បៃតង ត្នោត ឬមានលាយឡំទៅដោយឈាមទៀតផង - COPD ( Chronic Obstructive Pneumonia Disease)៖ ជាបណ្តុំនៃលក្ខខណ្ធដែលស្តែងឡើងជាការខូចខាតទាំងសរីរាង្គសួត និងទងសួតដែលភាគច្រើនមូលហេតុនៃជំងឺនេះគឺបណ្តាលមកពីការជក់បារី - Cystic Fibrosis៖ ជាប្រភេទជំងឺតំណពូជដែលបណ្តាលមកពីមានការខូចខាតហ្សែន ដោយសភាពផ្លូវដង្ហើមប្រែជារួមតូច ហើយត្រូវបានរាំងខ្ទប់ដោយសារស្លេស្ម ដែលជាហេតុបណ្តាលឲ្យរឹតតែពិបាកក្នុងការដកដង្ហើម។ ម៉្យាងស្លេស្មដែលឡើងក្រាស់នេះបានក្លាយជាលក្ខខណ្ឌដ៏អំណោយផលសម្រាប់ការលូតលាស់របស់បាក់តេរីទៀតផង - ជំងឺហឺត៖ អ្នកជំងឺដែលមានបញ្ហាហឺត តែងមានផ្លូវដង្ហើមដែលងាយទទួលរងប្រតិកម្មជាមួយសារធាតុដែលអាចបង្កឲ្យមានអាល្លែកហ្ស៊ី សារធាតុពុលពីបរិស្ថាន ឬការបង្ករោគនៅផ្លូវដង្ហើម។ ភាពងាយប្រតិកម្មនេះបណ្តាលឲ្យផ្លូវដង្ហើមទៅជារលាក ព្រមទាំងបង្កើតនូវស្លេស្មយ៉ាងច្រើន - ជំងឺរបេង៖ ជាជំងឺផ្លូវដង្ហើមដែលបង្កមកពីមេរោគឈ្មោះ មីកូបាក់តេរ៉ូម (Mycobacterium)។ សញ្ញាណនៃជំងឺនេះមានដូចជា ក្អកស្លេស្មរ៉ាំរ៉ៃពណ៌បៃតង ឬមានឈាម ស្រកទម្ងន់ ក្តៅខ្លួន រងាញាក់ និងបែកញើសពេលយប់ជាដើម។ ករណីប្រញាប់ស្វែងរកការព្យាបាល អ្នកត្រូវប្រញាប់ទៅជួបគ្រូពេទ្យឯកទេសប្រព័ន្ធផ្លូវដង្ហើមជាបន្ទាន់ក្នុងករណីដែល៖ - អាការៈ ក្អក កើតមានឡើងលើសពី ២ទៅ៣សប្តាហ៍ - ការព្យាបាលបែបធម្មជាតិ និងការប្រើប្រាស់ថ្នាំដោយគ្មានវេជ្ជបញ្ជា (OTC Drugs) មិនមានប្រសិទ្ធភាព - ក្តៅខ្លួនលើសពី ៣៨°C - សង្ស័យមានសញ្ញានៃជំងឺរបេង - ក្អកមានឈាម ស្លេស្មពណ៌បៃតង លឿង ប្រផេះ - ពិបាកក្នុងការដកដង្ហើម ដកដង្ហើមញាប់ ឈឺទ្រូង វិលមុខ ឬសន្លប់ជាដើម។ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

ជាទូទៅ នៅពេលអ្នកទៅជួបគ្រូពេទ្យដើម្បីព្យាបាលអាការៈក្អក ក្រុមគ្រូពេទ្យតែងសួរអ្នកថាតើជាប្រភេទក្អកស្លេស្ម ឬក្អកស្ងួតដោយហេតុថាមូលហេតុបង្កនិងវិធីសាស្ត្រព្យាបាលផ្សេងៗគ្នា ដែលជួនកាល អ្នកអាចពិបាកញែករវាងការក្អកទាំងពីរនេះណាស់។ ដូច្នេះអត្ថបទខាងក្រោមនឹងបង្ហាញលោកអ្នកឲ្យដឹងថា អ្នកបាន និងកំពុងក្អកស្ងួត ដើម្បីអ្នកអាចធ្វើការបែងចែកខ្លួនឯងបាន។ ក្អកស្ងួតគឺជាប្រភេទក្អកមិនបញ្ចេញស្លេស្ម ដែលវាអាចមានលក្ខណៈរមាស់ ឬដូចមានអ្វីម៉្យាងដែលនៅជាប់បំពង់ក។ ជាញឹកញាប់អាការៈនេះអាចបង្កមកពីមេរោគដូចជា ជំងឺផ្តាសាយ ឬពេលខ្លះក៏អាចបង្កមកពីបញ្ហាអាល្លែកហ្ស៊ី ឬបញ្ហាបំពង់កផងដែរ។ * មូលហេតុនៃក្អកស្ងួត បន្ថែមពីមូលហេតុដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ វាក៏អាចបណ្តាលមកពីបញ្ហាផ្សេងទៀតផងដែរ៖ - ជំងឺហឺត - ជំងឺច្រាលទឹកក្រពះ (Gastro-esophageal reflux) - ការជក់បារី - អាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះដែលបណ្តាលមកពីសារធាតុ ឬវត្ថុដែលអ្នកធ្លាប់អាល្លែកហ្ស៊ីជាមួយ មានដូចជា លម្អងធូលី ឬរោមសត្វជាដើម - ការរលាកបំពង់សំឡេង - ក្អកមាន់ ដែលជាប្រភេទជំងឺបង្កមកពីបាក់តេរី - រោគសញ្ញានៃការស្ទះផ្លូវដង្ហើមអំឡុងពេលគេង (Obstructive sleep apnea) - ទម្លាប់ក្អក ដែលជាទូទៅកើតឡើងតែនៅពេលថ្ងៃ ប៉ុន្តែមិនមែនបង្កមកពីមេរោគ ឬបាក់តេរីនោះទេ ហើយភាគច្រើនកើតឡើងចំពោះក្មេងៗ - ការដកដង្ហើមចូលនូវពពួកសារធាតុចម្លែកផ្សេងទៀតដោយចៃដន្យ ដែលអាចជាអាហារ ឬទឹក - ជំងឺសួតមួយចំនួន - អាចជាផលរំខានរបស់ថ្នាំមួយចំនួនដូចជា ថ្នាំលើសឈាមប្រភេទ ACE inhibitor (Angiotensin Converting Enzyme inhibitors)។ ក្រៅពីហេតុផលដែលតែងកើតឡើងជាញឹកញាប់ខាងលើ អាការៈនេះក៏អាចបង្កមកពីជំងឺបេះដូង ជំងឺស្ទះទងសួត (Pulmonary embolism) ឬជំងឺមហារីកសួតជាដើម។ គួរបញ្ជាក់ថា អាការៈនេះអាចកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនៅពេលដែល៖ - ការដកដង្ហើមជាមួយខ្យល់ស្ងួត ឬត្រជាក់ខ្លាំង - ខ្យល់កង្វក់ដែលអាចមានជាធូលី ផ្សែង - ស្រូបផ្សែងបារីដោយផ្ទាល់ ឬមិនផ្ទាល់ - ការប្រើប្រាស់សំឡេងច្រើន និងខ្លាំងពេក - ការផ្លាស់ប្តូរសីតុណ្ហភាព។ * វិធីសាស្ត្រព្យាបាល ក្អកស្ងួតដែលបណ្តាលមកពីការឆ្លងមេរោគ ដូចជាជំងឺផ្តាសាយ ជាធម្មតាអាចធូរស្រាលដោយខ្លួនឯងបានក្នុងរយៈពេល១ឬ២ សប្តាហ៍។ ការព្យាបាលបែបធម្មជាតិ រួមជាមួយការប្រើថ្នាំក្អកអាចជួយធ្វើឲ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ប្រសើរឡើង ដែលក្នុងនោះអ្នកអាចអនុវត្តតាមវិធីសាស្ត្រខាងក្រោម៖ ការព្យាបាលបែបធម្មជាតិ - ផឹកទឹកឲ្យបានច្រើន - លាយទឹកឃ្មុំជាមួយក្រូចឆ្មារ ដោយប្រើទឹកក្តៅជាមួយទឹកឃ្មុំ ១ទៅ២ស្លាបព្រានិងបន្ថែមក្រូចឆ្មារបន្តិច - ខ្ពុរមាត់ជាមួយទឹកអំបិល ករណីអ្នកមានបញ្ហាក្អកស្ងួតមកពី ផ្តាសាយ ឬឈឺក។ ការព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំ - ប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយការក្អកក្នុងរយៈពេលខ្លី ដែលមានសារធាតុសកម្មដូចជា Pholcodine, Dextromethorphan, Codeine, Dihydrocodeine, និង Pentoxyverine។ ថ្នាំប្រភេទនេះភាគច្រើនអាចរកទិញបាននៅតាមឱសថស្ថានដោយមិនចាំបាច់មានវេជ្ជបញ្ជា ប៉ុន្តែអ្នកត្រូវទទួលការណែនាំពីរបៀបប្រើប្រាស់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវពីឱសថការីជាមុនរាល់ពេលប្រើប្រាស់ - ជួនកាលអ្នកក៏អាចត្រូវបានប្រើប្រាស់ប្រភេទថ្នាំដែលមានការបូកបញ្ចូលគ្នារវាង ថ្នាំផ្តាសាយ អាល្លែកហ្ស៊ី និងថ្នាំក្អក ករណីមូលហេតុបណ្តាលមកពីជំងឺផ្តាសាយ ឬអាល្លែកហ្ស៊ី - ការប្រើប្រាស់ប្រភេទស្រៃ្ពយ៍បាញ់ច្រមុះ ឬមាត់ដែលមានសារធាតុសកម្មដូចជា ទឹកអំបិល (Saline nasal spray ) ឬ ថ្នាំប្រឆាំងរលាក (Corticosteroid nasal spray) - ការប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយការបញ្ចេញជាតិអាស៊ីតក្រពះ ក៏ត្រូវបានអនុវត្តចំពោះអ្នកមានបញ្ហាច្រាលទឹកក្រពះផងដែរ។ * សញ្ញាណដែលអ្នកគួរជួបគ្រូពេទ្យជាបន្ទាន់ - ក្អកមានឈាម - ពិបាកដកដង្ហើម ឬថប់ - ក្អករាល់ពេលយប់ ឬមានលាយឡំក្តៅខ្លួន - ជាអ្នកជក់បារីជាប់ជាប្រចាំ - មានលាយឡំជាមួយការឈឺក្បាល ឈឺត្រចៀក ក្អួត កន្ទួលរមាស់ ស្រកទម្ងន់ ឬឈឺសាច់ដុំពេញខ្លួន - ក្មេងអាយុក្រោម៦ខែ - ក្អកលើសពី ១០ថ្ងៃដោយមិនមានភាពប្រសើរ ឬកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ - ឬអ្នកមានជំងឺលើសឈាម ជំងឺបេះដូង ក្រពះ ពោះវៀន ឬជំងឺផ្លូវដង្ហើម។ គួរបញ្ជាក់ថា អ្នកគួរប្រាប់គ្រូពេទ្យរបស់អ្នក ករណីអ្នកមានបញ្ហាក្អកធ្ងន់ធ្ងរដែលបណ្តាលមកពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំលើសឈាមដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្តូរប្រភេទថ្នាំផ្សេងទៀតដែលអាចសមស្របជាងនេះ។ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

អ្នកអានមួយចំនួនប្រាកដជាបានដឹងរួចមកហើយពីលក្ខណៈទូទៅ និងរោគសញ្ញានានានៃជំងឺផ្ដាសាយ តាមរយៈការចេញផ្សាយរបស់ ហេលស៍ថាមនៅខែមុន។ ជាថ្មីម្ដងទៀតដើម្បីបង្កើនការយល់ដឹងពីជំងឺផ្ដាសាយឲ្យបានកាន់តែច្បាស់ និងចំណុចផ្សេងទៀតដែលអ្នកមិនធ្លាប់បានដឹងពីមុននោះអត្ថបទខាងក្រោមអាចជាបកស្រាយបន្ថែមសម្រាប់អ្នក។ ផ្ដាសាយត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជាការចម្លងសាមញ្ញទៅលើច្រមុះ និងបំពង់កដែលបង្កឡើងពីវីរុសជាង ២០០ប្រភេទខុសៗគ្នា។ ភាគច្រើនក្នុងករណីជំងឺផ្ដាសាយក្នុងកម្រិត ១០ ទៅ ៤០ភាគរយ ត្រូវបានបង្កឡើងដោយមេរោគមួយប្រភេទហៅថា Rhinovirus។ ចំណែក រោគសញ្ញានៃជំងឺផ្ដាសាយតែងស្ដែងចេញនៅរយៈពេល ២ទៅ៣ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការឆ្លងរោគ ហើយអ្នកជំងឺមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការចម្លងទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀតនៅថ្ងៃទី៣ ឬទី៤បន្ទាប់ពីរោគសញ្ញាលេចឡើង។ បើទោះបី ជំងឺផ្ដាសាយអាចធូរស្រាលក្នុងរយៈពេល ១ អាទិត្យ តែក្នុងករណីខ្លះក៏អាចកើនដល់ ២អាទិត្យ។ ភាពញឹកញាប់នៃការឆ្លងជំងឺផ្ដាសាយ មនុស្សពេញវ័យជាមធ្យមអាចមានជំងឺផ្ដាសាយ ២ ទៅ៤ដងក្នុងមួយឆ្នាំ ជាពិសេសសង្កេតឃើញកើតមានញឹកញាប់ទៅលើស្រ្តីដែលស្ថិតក្នុងវ័យចន្លោះ ២០ ទៅ ៣០ឆ្នាំ និងមានចំនួនច្រើនជាងការឆ្លងទៅលើបុរស។ ចំណែកបុគ្គលដែលមានវ័យច្រើនជាង ៦០ឆ្នាំ មានហានិភ័យទាបក្នុងការឆ្លងមេរោគផ្ដាសាយ។ ជាទូទៅ ជំងឺផ្ដាសាយងាយចម្លងពីមនុស្សម្នាក់ ទៅកាន់ម្នាក់ទៀតនៅក្នុងរដូវភ្លៀង ធ្លាក់ខ្យល់ ឬរងាចំណែកការឆ្លងតាមរដូវកាលអាចកើតមានឡើងផងដែរ ដូចជាកម្មវិធីដែលមានការប្រមូលផ្ដុំមនុស្សច្រើន ឬការចាប់ផ្ដើមបវេសនកាលថ្មីក្នុងការសិក្សារបស់កុមារពីព្រោះវាជាឱកាសបង្កើនការឆ្លងវីរុសផ្ដាសាយបានយ៉ាងងាយ។ កត្តាធ្វើឲ្យងាយចម្លងមេរោគផ្ដាសាយ ជាទូទៅ វីរុសផ្តាសាយអាចឆ្លងចូលក្នុងខ្លួនរបស់អ្នកតាមរយៈមាត់ ភ្នែក ឬច្រមុះ។ វាក៏អាចរីករាលដាលផងដែរតាមរយៈការប៉ះពាល់ផ្ទាល់ជាច្រើនរួមមាន៖ • ការប្រើប្រាស់ក្រដាសជូតមាត់មិនត្រឹមត្រូវ៖ ការទុកក្រដាសជូតមាត់ក្នុងហោប៉ៅរបស់អ្នកសម្រាប់ប្រើប្រាស់ឡើងវិញជារឿងដែលគួរឲ្យចៀសវាង។ អ្នកគួរបោះចោលក្រដាសជូតមាត់ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីការប្រើប្រាស់រួច ដោយសារមេរោគបានតោងលើក្រដាសនោះនៅពេលប្រើប្រាស់លើកទីមួយរួចមកហើយ • ការប៉ះពាល់វត្ថុណាមួយ៖ ប្រសិនបើអ្នកបានដឹងពីចំនួនវីរុសដែលមាននៅក្នុងបរិយាកាស នោះអ្នកប្រហែលជាត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នជាងមុនលើអ្វីដែលអ្នកបានប៉ះពាល់។ ជាក់ស្ដែង ប្រសិនបើអ្នកត្រូវប៉ះពាល់លើបង្កាន់ដៃជណ្តើរសាធារណៈ ចូរគ្របដៃរបស់អ្នកជាមួយនឹងក្រណាត់ ឬដៃអាវរបស់អ្នកដើម្បីរារាំងវីរុសពីការឆ្លងដោយផ្ទាល់លើស្បែករបស់អ្នក • ការចែករំលែក៖ ចៀសវាងការប្រើប្រាស់វត្ថុ ឬឧបករណ៍ណាមួយដូចជានៅសាលា ឬកន្លែងធ្វើការ ដោយគ្មានការប្រុងប្រយ័ត្ន ជាពិសេសការប្រើប្រាស់បន្ទាប់ពីបុគ្គលដែលកំពុងមានជំងឺ • ការមិនលាងសម្អាតដៃឲ្យបានទៀងទាត់៖ ជាទម្លាប់ដែលធ្វើឲ្យវីរុសផ្ដាសាយងាយឆ្លងចូលក្នុងខ្លួនអ្នកយ៉ាងងាយស្រួល។ អ្នកគួរលាងដៃឲ្យបានញឹកញាប់ដើម្បីបញ្ឈប់មេរោគឲ្យបានលឿនមុនឆ្លងចូលតាមច្រមុះ និងមាត់របស់អ្នក • រស់នៅមិនស្អាត និងគ្មានផាសុកភាព៖ អ្នកគួរបោសជូតសមា្អតផ្ទះ តុការងារ និងនៅតាមទីធ្លាជាពិសេសនៅពេលអ្នកណាម្នាក់ឈឺ។ បន្ថែមពីនោះគួររស់នៅជាមួយផាសុកភាពដោយកំណត់ការគេងឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ពិសាអាហារមានជីវជាតិ ញ៉ាំទឹកឲ្យបានញឹកញាប់ និងគ្រប់គ្រងភាពតានតឹង • មិនធ្វើលំហាត់ប្រាណ៖ ជាទូទៅសកម្មភាពហាត់ប្រាណឲ្យបានជាប្រចាំអាចជួយលើកកម្ពស់សុខភាពទូទៅ និងសុខុមាលភាពរបស់មនុស្សនិងកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺមួយចំនួន • មិនចាក់វ៉ាក់សាំង៖ ដោយហេតុថាជំងឺផ្ដាសាយអាចការពារបានតាមរយៈការចាក់វ៉ាក់សាំង ដូច្នេះអ្នកគួរទទួលបានការចាក់វ៉ាក់សាំងតាមការណែនាំរបស់វេជ្ជបណ្ឌិត។ ភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺផ្ដាសាយ បើទោះបីជំងឺផ្ដាសាយងាយនឹងធូរស្រាលក្នុងរយៈពេលខ្លីណាមួយ ប៉ុន្តែក្នុងករណីមេរោគមានសមត្ថភាពអាចរាលដាលទៅកាន់រាងកាយផ្សេងទៀតនោះវាអាចបង្កជាជំងឺផ្សេងដូចជា រលាកច្រមុះ ការឆ្លងរោគនៅត្រចៀក ឬរលាកទងសួតជាដើម។ ផលវិបាកនៃជំងឺខាងលើអាចឲ្យមានអាការៈក្អកជាប់លាប់ជាប្រចាំនិងអាចប្រែប្រួលកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរបើទោះបីជំងឺផ្ដាសាយបានជាសះស្បើយរួចទៅហើយ។ ជាក់ស្ដែង ប្រសិនស្ថានភាពជំងឺបានប្រែប្រួលនោះការព្យាបាលក៏ត្រូវការប្រើប្រាស់ឱសថច្រើន និងចំណាយរយៈពេលយូរដូច្នេះអ្នកត្រូវស្វែងរកការពិគ្រោះ និងព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលាក្នុងករណីអ្នកសង្កេតឃើញអាការៈផ្ដាសាយអូសបន្លាយច្រើនជាង ១០ថ្ងៃ ហើយមានរួមបញ្ចូលនូវរោគសញ្ញាផ្សេងទៀតដូចជា៖ • កម្ដៅខ្លួនកើនខ្លាំងលើសពី ៣៧ អង្សា ជាពិសេសលើកុមារ • សម្បោរពណ៌លឿង ឬបៃតង • ឈឺបំពង់ក ឬពិបាកដកដង្ហើម។ល។ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ដោយសារតែភាពរំខាននានាជាច្រើននៃជំងឺផ្ដាសាយបានបង្ខំឲ្យអ្នកជំងឺមួយចំនួនសម្រេចចិត្តសម្រាកនៅផ្ទះ ជាជាងការចេញទៅក្រៅ ឬបំពេញការងារផ្សេងៗ ដោយរង់ចាំឲ្យស្ថានភាពជំងឺបានប្រសើរឡើងវិញជាមុនសិន។ ជាក់ស្ដែង ផ្ដាសាយអាចចាត់ទុកបានជាជំងឺសាមញ្ញ តែអ្នកប្រហែលមិនដឹងទេថាវាអាចមានភាពស្មុគស្មាញ និងអាថ៌កំបាំងដែលអ្នកមិនធ្លាប់បានដឹង។ ក្នុងករណីលេចចេញសញ្ញាសាមញ្ញដូចជា ហៀរសម្បោរ ក្ដៅខ្លួន ឬស្ងួតបំពង់ក នោះអាចបញ្ជាក់បានថាអ្នកកំពុងរងការវាយលុកពីជំងឺផ្ដាសាយ។ ជាធម្មតាអាការៈផ្ដាសាយទាំងនោះអាចនឹងមានភាពធូរស្បើយ និងធ្វើឲ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ប្រសើរឡើងវិញបន្ទាប់ពីរយៈពេល ២ ទៅ ៣ថ្ងៃក្រោយ។ លក្ខណៈជំងឺផ្តាសាយ វាជាជំងឺមួយដែលបណ្តាលមកពីការចម្លងរោគដ៏តូចមួយដែលគេហៅថា វីរុស។ ជំងឺផ្តាសាយបណ្ដាលមកពីវីរុសជាង ២០០ ប្រភេទ ប៉ុន្តែជំងឺទូទៅ និងបង្កឡើងញឹកញាប់បំផុតគឺពពួក Rhinovirus ដែលទទួលខុសត្រូវយ៉ាងហោចណាស់ ៥០% នៃជំងឺផ្តាសាយ។ វីរុសផ្សេងៗទៀតដែលអាចបង្កឲ្យមានជំងឺផ្តាសាយ រួមមានមេរោគ Coronavirus, Respiratory syncytial virus, Parainfluenza និងជំងឺគ្រុនផ្តាសាយ។ នៅពេលមេរោគទាំងនោះឆ្លងតាមរយៈច្រមុះ និងបំពង់ក ប្រព័ន្ធការពាររាងកាយរបស់អ្នកនឹងធ្វើការប្រឆាំងជាមួយការចម្លងនោះដោយបង្កើតបានជាការរលាកនិងមានសម្បោរហើយអ្នកជំងឺថែមទាំងអាចមានអាការៈអស់កម្លាំង ឬល្ហិតល្ហៃទៀតផង។ ការចម្លង វីរុសផ្តាសាយអាចឆ្លងចូលក្នុងខ្លួនរបស់អ្នកតាមរយៈមាត់ ភ្នែក ច្រមុះ ឬបំពង់ក។ វីរុសអាចរាលដាលតាមរយៈតំណក់តូចៗនៅលើអាកាសនៅពេលមនុស្សម្នាក់ក្អកបន្ទាប់មកធ្វើការរីករាលដាលទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀតបានយ៉ាងងាយ។ ជំងឺនេះក៏អាចឆ្លងតាមការប៉ះពាល់ផ្ទាល់ដៃជាមួយអ្នកជំងឺ ឬដោយការចែករំលែកវត្ថុកខ្វក់ដូចជាឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ កន្សែងឧបករណ៍ក្មេងលេង  ឬទូរស័ព្ទ។ល។ រោគសញ្ញាជំងឺផ្តាសាយ រោគសញ្ញានៃជំងឺផ្តាសាយជាធម្មតានឹងកើតមានឡើងពី ១ថ្ងៃទៅ ៣ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការប៉ះពាល់នឹងវីរុសដែលបង្កឲ្យមានជំងឺផ្តាសាយ។ រោគសញ្ញាអាចប្រែប្រួលពីមនុស្សម្នាក់ទៅម្នាក់ ដែលជាទូទៅរោគសញ្ញាទាំងនោះមានដូចជា៖ • ឈឺក • ហៀរសម្បោរ ឬតឹងច្រមុះ • ក្អក • កណ្តាស់ • ឈឺក្បាល ឬឈឺខ្លួន។ ចំណែករោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរអាចមានដូចជា គ្រុនក្តៅឬឈឺសាច់ដុំ ដែលអាចជាសញ្ញាជំងឺផ្តាសាយធ្ងន់ (Flu) ជាជាងជំងឺផ្តាសាយធម្មតាហើយមនុស្សភាគច្រើននឹងមានភាពប្រសើរឡើងវិញក្នុងរយៈពេល ៧ ទៅ ១០ថ្ងៃ។ អត្ថបទ៖​ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨០ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ក្អកគួរឲ្យរំខានណាស់មែនទេ? ជឿជាក់ថានរណាៗក៏មិនចង់ជួបបញ្ហានេះដែរ! ហេតុនេះអត្ថបទខាងក្រោមនឹងបង្ហាញអ្នកពីមូលហេតុនិងវិធីសាស្រ្តការពារខ្លួនងាយៗដែលអាចអនុវត្តឲ្យក្លាយជាទម្លាប់បាន។ អ្វីខ្លះជាកត្តាជំរុញឲ្យក្អក? ក្អកជារេផ្លិចដ៏សំខាន់មួយដែលកើតឡើងរាល់ពេលមានការរំខាននានាដល់ដំណើរការរបស់ប្រព័ន្ធដង្ហើម។ ជាក់ស្តែង វាអាចបណ្តាលមកពី៖ + ការជក់បារី៖ សារធាតុគីមីដែលមានក្នុងបារីអាចរំខាន និងបំផ្លាញកោសិកាសួតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ការជក់បារីរយៈពេលយូរអាចបណ្តាលឲ្យសួតបង្កើតជាសារធាតុរំអិលយ៉ាងច្រើន ជាហេតុធ្វើឲ្យមានក្អកស្លេស្មជាប្រចាំ + កត្តាអាល្លែកហ្សុី៖ អាការៈនេះអាចកើតឡើងចំពោះបុគ្គលមួយចំនួនតូចដែលជាទូទៅ លម្អងផ្កា រោមសត្វ ជាកត្តាប្រឈមដែលកើតមានឡើងជាញឹកញាប់ + សារធាតុរំខានដែលមានក្នុងបរិស្ថាន៖ មានសារធាតុរំខានជាច្រើនដែលមានក្នុងបរិយាកាស និងនៅក្នុងផ្ទះ ដូចជាផ្សែង អ័ព្ទក៏អាចជះឥទ្ធិពលបានផងដែរ + ជំងឺផ្លូវដង្ហើមរ៉ាំរ៉ៃ៖ ការបង្ករោគដោយពពួកបាក់តេរី មួយចំនួន ព្រមទាំងជំងឺហឺតជាកត្តាចម្បងដែលបណ្តាលឲ្យមានជំងឺផ្លូវដង្ហើមរ៉ាំរ៉ៃ ដែលអាចមានដូចជាជំងឺស្ទះផ្លូវដង្ហើមរ៉ាំរ៉ៃ (COPD) ជំងឺក្រិនសួត (Pulmonary fibrosis) ជាដើម + ខ្យល់ពុល៖ ការរស់នៅក្នុងទីក្រុង ចរាចរណ៍មមាញឹក តំបន់ជិតរោងចក្រសុទ្ធតែអាចបង្កជាហានិភ័យខ្ពស់ប៉ះពាល់ដល់សុខភាពផ្លូវដង្ហើមដែលអ្នកអាចមើលរំលង។ ការពារបានយ៉ាងណាខ្លះ? ជាការពិត អ្នកនៅតែអាចការពារខ្លួនបានយ៉ាងប្រសើរក្នុងការទប់ទល់ពីបញ្ហាក្អកតាមរយៈការយល់ដឹងអំពីមូលហេតុបង្កចម្បងៗដែលបានរៀបរាប់ខាងលើដោយវិធីសាស្ត្រ ៧យ៉ាងសាមញ្ញៗមានដូចជា៖ ១. បញ្ឈប់ការជក់បារី បន្តិចម្តងៗតាមតែអាចធ្វើបាន ២. ប្រសិនជាអាច អ្នកគួរព្យាយាមជ្រើសរើសកន្លែងការងារណាដែលមិនប៉ះពាល់ដល់ផ្លូវដង្ហើម ៣. បន្ទប់គួរមានសំណើមជានិច្ច ៤. ព្យាយាមសង្កេត និងការពារខ្លួនពីកត្តាបង្កអាល្លែកហ្សុីមួយចំនួនដែលអ្នកធ្លាប់ប្រទះ ដែលអាចមានជាប្រភេទអាហារ លម្អងផ្កា រោមសត្វជាដើម។ គួរបញ្ជាក់ថា អ្នកអាចប្រើប្រាស់ថ្នាំប្រឆាំងអាល្លែកហ្សុីជាមុន នៅរាល់ពេលដែលអ្នកគិតថាអ្នកអាចប៉ះជាមួយកត្តាប្រឈមទាំងនោះ ៥. ប្រសិនបើអ្នកកំពុងមានជំងឺហឺត សូមព្យាយាមគ្រប់គ្រងជំងឺនេះឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យ ៦. លាងដៃឲ្យបានស្អាត និងញឹកញាប់ ដើម្បីចៀសវាងការបង្ករោគ ៧. រក្សាប្រព័ន្ធការពាររាងកាយឲ្យនៅមានសុខភាពល្អជានិច្ច តាមរយៈការទទួលទានរបបអាហារត្រឹមត្រូវ សម្បូរសារធាតុចិញ្ចឹម បន្លែ ផ្លែឈើ ដែលសម្បូរដោយវីតាមីន (វីតាមីន C និងវីតាមីនចម្រុះ) លំហាត់ប្រាណទៀងទាត់ សម្រាកឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ព្រមទាំងអនុវត្តការរស់នៅដែលមានអនាម័យ ដើម្បីគេចផុតពីការឆ្លងរោគនៅផ្លូវដង្ហើម។ គួររំឭកដែរថា ភាគច្រើននៃបញ្ហាក្អកគឺបណ្តាលមកពីជំងឺប្រព័ន្ធផ្លូវដង្ហើម ជាពិសេសគឺជំងឺផ្តាសាយ ជំងឺរលាកសួត និងជំងឺរបេងជាដើម ហេតុនេះសូមប្រុងប្រយ័ត្នជាមួយការឆ្លងរោគទាំងនោះ។ សម្រួលអាការៈនេះបែបណា? ការព្យាបាលអាស្រ័យទៅតាមមូលហេតុបង្ក ប៉ុន្តែក្នុងនោះអ្នកក៏អាចប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រខាងក្រោមដើម្បីសម្រាលភាពរំខានដែលកើតមានឡើង៖ - ការលាយទឹកក្តៅឧណ្ហៗ ជាមួយក្រូចឆ្មារ និងទឹកឃ្មុំ - ការពិសាទឹកក្ដៅឧណ្ហៗ ជំនួសឲ្យការទទួលទានទឹកត្រជាក់ - ចៀសវាងការបរិភោគអាហារប្រៃ បំពង និងហឹរ - កាត់បន្ថយការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង - ប្រើប្រាស់ថ្នាំបំបាត់ក្អកដែលអាចរកទិញបាននៅតាមឱសថស្ថាន ជាមួយការណែនាំប្រើប្រាស់ត្រឹមត្រូវ។ រក្សាប្រព័ន្ធការពាររាងកាយឲ្យរឹងមាំជាមួយការបញ្ចៀសពីកត្តាអាល្លែកហ្សុីនានា ជាវិធីសាស្ត្រដ៏ប្រសើរក្នុងការការពារពីបញ្ហាក្អក។ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៧៩ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

ក្អកស្លេស្ម គឺជាដំណើរការធម្មតារបស់ប្រព័ន្ធដង្ហើមដើម្បីជម្រុះចោលសារធាតុរំខានចេញប៉ុន្តែប្រសិនបើលក្ខខណ្ឌនេះបង្កភាពរំខានចំពោះអ្នក អ្នកប្រាកដជាត្រូវការវិធីសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាពនានាដើម្បីកម្ចាត់ភាពរំខានទាំងនោះ។ ជាក់ស្តែង អ្នកអាចអនុវត្តវិធីសាស្ត្រ ៧យ៉ាងដែលរួមបញ្ចូលទាំងឱសថធម្មជាតិដែលអ្នកអាចរកបានយ៉ាងងាយស្រួល ដែលមានដូចខាងក្រោម៖ ១. ផ្សើមខ្យល់ ការផ្សើមខ្យល់ជុំវិញបន្ទប់ អាចជួយធ្វើឲ្យស្លេស្មកាត់បន្ថយកម្រាស់ និងមិនអាចកកផ្តុំបាន។ ហេតុនេះអ្នកអាចប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីនបន្សើមខ្យល់ជាប្រចាំក្នុងអំឡុងពេលកើតមានបញ្ហានេះ។ គ្រាន់តែប្រាកដថាអ្នកត្រូវផ្លាស់ប្តូរទឹករៀងរាល់ថ្ងៃ និងសម្អាតម៉ាស៊ីនបន្សើមខ្យល់ឲ្យបានជាប្រចាំផង បើមិនដូច្នោះអ្នកអាចឆ្លងមេរោគតាមខ្យល់មិនស្អាតបែបនោះទៅវិញ។ ២. ពិសាទឹក ទឹកជាសារធាតុចាំបាច់ប្រចាំថ្ងៃ ហើយកាន់តែសំខាន់នៅពេលអ្នកកំពុងមានបញ្ហានេះ។ ការពិសាទឹកក្តៅឧណ្ហៗអាចធ្វើឲ្យស្លេស្មរាវ និងអាចជួយបំបាត់ភាពស្អិតរបស់វាបាន។ ព្យាយាមពិសាទឹកឲ្យបានច្រើន ឬអ្នកក៏អាចពិសាទឹកផ្លែឈើ ឬទឹកក្រូចឆ្មារបានផងដែរ។ ៣. គ្រឿងផ្សំសម្រួលដង្ហើម អ្នកអាចសាកល្បងពិសាអាហារ និងភេសជ្ជៈដែលមានក្រូច ខ្ញី ខ្ទឹម ឬទឹកឃ្មុំលាយជាមួយក្រូចឆ្មារ និងទឹកក្តៅផងដែរ។ មានការសិក្សាជាច្រើនបានបង្ហាញថា សារធាតុទាំងអស់នេះពិតជាមានប្រសិទ្ធភាពចំពោះការព្យាបាលក្អកស្ងួត ផ្តាសាយ ជាពិសេសក្អកស្លេស្មនេះតែម្តង។ ម៉្យាងគ្រឿងផ្សំដែលមានសារធាតុហឹរ ក៏ជួយសម្រួលផ្លូវដង្ហើម និងលំហូរស្លេស្មបានផងដែរ។ ៤. ខ្ពុរទឹកអំបិល ទឹកក្តៅឧណ្ហៗ លាយជាមួយអំបិលមានមុខងារសម្លាប់មេរោគ និងសម្រួលដង្ហើមត្រង់បំពង់កបានយ៉ាងប្រសើរ។ ដោយដំបូង អ្នកត្រូវលាយអំបិលប្រមាណ ១/២ ទៅ ២/៣ស្លាបព្រា ចូលទៅក្នុងទឹកក្តៅឧណ្ហៗ ១កែវ រួចកូរឲ្យរលាយសព្វ និងអាចយកទៅច្រោះបន្ថែមទៀតក៏បាន។ ចាប់ផ្តើមខ្ពុរដោយងើយកទៅលើ រយៈពេល៣០ ទៅ ៦០វិនាទី រួចខ្ជាក់ចេញ និងខ្ពុរទឹកស្អាតបន្តជាការស្រេច។ អ្នកអាចអនុវត្តវិធីសាស្ត្រនេះតាមត្រូវការ។ ៥. ប្រេងអឺកាលីបទីស (Eucalyptus oil) ប្រេងអឺកាលីបទីស ជាប្រភេទប្រេងដែលត្រូវបានយកមកប្រើប្រាស់យ៉ាងពេញនិយមសម្រាប់សម្រួលផ្លូវដង្ហើម។ ជាក់ស្តែង នាពេលបច្ចុប្បន្នប្រេងនេះតែងមានវត្តមាននៅក្នុងប្រេងខ្យល់ ប្រេងកូឡាជាដើម ប៉ុន្តែអ្នកក៏អាចស្វែងរកប្រភេទប្រេងនេះសុទ្ធនៅតាមទីផ្សារផងដែរ។ ប្រេងនេះមានប្រសិទ្ធភាពជួយកាត់ផ្តាច់ស្លេស្មមិនឲ្យជាប់គ្នា ជាហេតុធ្វើឲ្យអ្នកងាយស្រួលខាកស្តោះចេញមកក្រៅ។ អ្នកអាចលាបរឹតប្រេងនេះត្រង់តំបន់ក និងផ្នែកខាងក្រោយក ៣ដងក្នុងមួយថ្ងៃ។ ៦. តែទឹកឃ្មុំ យោងតាមការសិក្សាជាច្រើនបានដឹងថា ទឹកឃ្មុំមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការបន្ថយអាការៈក្អក។ ការសិក្សាទៅលើការព្យាបាលអាការៈក្អកពេលយប់លើកុមារដោយធ្វើការប្រៀបធៀបរវាងទឹកឃ្មុំខ្មៅនិងថ្នាំបំបាត់ក្អកប្រភេទ Dextromethorphan។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញថា ទឹកឃ្មុំអាចបំបាត់អាការៈក្អកគួរឲ្យកត់សម្គាល់បើប្រៀបទៅលើប្រសិទ្ធភាពនៃ Dextromethorphan។ បើទោះបីជាគុណប្រយោជន៍នៃទឹកឃ្មុំល្អជាង Dextromethorphan តែបន្តិចបន្តួចក៏ពិតមែន ក៏ម្តាយឪពុកភាគច្រើនជ្រើសរើសប្រើប្រាស់ទឹកឃ្មុំជាជាងថ្នាំ។ វិធីប្រើទឹកឃ្មុំសម្រាប់ព្យាបាលអាការៈក្អក គឺអ្នកគ្រាន់តែលាយទឹកឃ្មុំ ២ស្លាបព្រាកាហ្វេជាមួយនឹងទឹកក្តៅឧណ្ហៗឬទឹកតែ។ ផឹកទឹកឃ្មុំនេះម្តង ទៅពីរដងក្នុងមួយថ្ងៃ ប៉ុន្តែមិនត្រូវឲ្យទឹកឃ្មុំទៅក្មេងអាយុក្រោម ១ឆ្នាំហូបទេ។ ៧. ខ្ញី ខ្ញីអាចបំបាត់ទាំងក្អកស្ងួត និងក្អកស្លេស្ម ព្រោះវាមានប្រសិទ្ធភាពប្រឆាំងនឹងភាពរលាកបាន។ វាក៏អាចបំបាត់អាការៈចង្អោរ និងការឈឺចាប់។ ការសិក្សាមួយ បានណែនាំថា សារធាតុប្រឆាំងរលាកមួយចំនួននៅក្នុងខ្ញីអាចសម្អាតភ្នាសនៅតាមបំពង់ខ្យល់ដែលអាចកាត់បន្ថយអាការៈក្អកបាន។ ដាក់បន្ទះខ្ញីស្រស់ប្រហែល២០ទៅ៤០ក្រាម ឆុងជាមួយទឹកក្តៅមួយកែវ។ ទុកប្រហែលប៉ុន្មាននាទីមុនផឹក។ អ្នកអាចថែមទឹកឃ្មុំ ឬទឹកក្រូចឆ្មារដើម្បីបន្ថែមរសជាតិ។ គួរកត់សម្គាល់ថា តែខ្ញីអាចបណ្តាលឲ្យមានបញ្ហាក្រហាយក្រពះ។ ប្រសិនបើអ្នកបានសាកល្បងធម្មជាតិខាងលើមិនមានប្រសិទ្ធភាពទេនោះអ្នកគួរពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យដើម្បីពិនិត្យ និងតាមដានឲ្យបានកាន់តែច្បាស់ស្វែងរកមូលហេតុពិតប្រាកដ។ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៧៨ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

នៅរាល់ពេលសកម្មភាពផ្លូវដង្ហើមត្រូវទទួលរងការរំខាន រាងកាយរបស់យើងម្នាក់ៗមានសមត្ថភាពធ្វើការឆ្លើយតបទៅវិញ ដោយអ្នកអាចសង្កេតឃើញស្តែងមានឡើងតាមរយៈការក្អក។ ក្អក ត្រូវបានគេចែកចេញជា ២ប្រភេទ គឺក្អកស្លេស្ម និងក្អកស្ងួត ដែលប្រភេទក្អកទាំងពីរប្រភេទនេះបណ្តាលមកពីរេផ្លិចដោយស្វ័យប្រវត្តិនៃប្រព័ន្ធដង្ហើមក្នុងការរុញច្រានសារធាតុពីខាងក្រៅចេញដើម្បីបញ្ចៀសការបង្ករោគផ្សេងៗ។ យ៉ាងណាក៏ដោយមូលហេតុបង្ក និងលក្ខខណ្ឌដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្ភនៃប្រភេទក្អកទាំងពីរមានលក្ខណៈសម្គាល់ផ្សេងៗគ្នា។ អត្ថបទលេខមុន ហេលស៍ថាម ប្រូ បានបង្ហាញរួចមកហើយអំពីសញ្ញាណដែលអ្នកគួរយកចិត្តទុកដាក់ និងការណែនាំពីវិធីព្យាបាលមួយចំនួនចំពោះអាការៈក្អកស្ងួត ហើយលេខនេះ អ្នកអានទាំងអស់នឹងអាចបន្តការស្វែងយល់អំពីអាការៈ ក្អកស្លេស្ម វិញម្តង។ អ្វីជាក្អកស្លេស្ម? ស្លេស្មជាការដាច់ចេញនៃភ្នាសសើម (Mucus) ដែលបានផលិតនៅក្នុងសួត និងផ្លូវដង្ហើមដែលនៅជិតៗនោះ។ ប្រភេទនៃភ្នាសសើមនេះមានតួនាទីក្នុងការការពារមេរោគ និងសារធាតុផ្សេងទៀតដែលបានចូលទៅក្នុងផ្លូវដង្ហើម និងសួត ដោយធ្វើឲ្យសារធាតុរំខានទាំងនោះស្អិតជាប់ និងត្រូវបានបញ្ចេញតាមរយៈការក្អកមកខាងក្រៅវិញ។ មូលហេតុបង្ក ភាគច្រើនក្អកស្លេស្ម បណ្តាលមកពីការបង្ករោគដោយសារបាក់តេរី ឬមេរោគ ការច្រាលទឹកអាស៊ីតក្រពះ ឬបញ្ហាអាល្លែកហ្ស៊ីនានាដែលខុសប្លែកពីមូលហេតុរបស់ក្អកស្ងួត។ ជាក់ស្តែង ប្រសិនបើអ្នកនៅតែបន្តក្អកក្នុងរយៈពេល ២ទៅ៣សប្តាហ៍ដោយមិនបានធូរស្រាល ឬកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនោះមូលហេតុបង្កអាចមានដូចជា៖ - ជំងឺរលាកទងសួត៖ ក្នុងករណីស្រួចស្រាវ ការរលាកនេះអាចបណ្តាលមកពីពពួកបាក់តេរី ឬមេរោគ ប៉ុន្តែក្នុងករណីរ៉ាំរ៉ៃគឺអាចបណ្តាលមកពីការជក់បារី។ ស្លេស្មប្រភេទនេះអាចបញ្ចេញមកមានពណ៌លឿង ប្រផេះ ឬពណ៌បៃតង - ជំងឺរលាកសួត៖ ជាការបង្ករោគនៅក្នុងសួតដោយពពួកបាក់តេរី មេរោគ ឬផ្សិត ដែលអាចបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត ប្រសិនបើមិនបានព្យាបាលទាន់ពេលវេលា។ ស្លេស្ម ក្នុងការរលាកប្រភេទនេះអាចមានពណ៌លឿង បៃតង ត្នោត ឬមានលាយឡំទៅដោយឈាមទៀតផង - COPD ( Chronic Obstructive Pneumonia Disease)៖ ជាបណ្តុំនៃលក្ខខណ្ធដែលស្តែងឡើងជាការខូចខាតទាំងសរីរាង្គសួត និងទងសួតដែលភាគច្រើនមូលហេតុនៃជំងឺនេះគឺបណ្តាលមកពីការជក់បារី - Cystic Fibrosis៖ ជាប្រភេទជំងឺតំណពូជដែលបណ្តាលមកពីមានការខូចខាតហ្សែន ដោយសភាពផ្លូវដង្ហើមប្រែជារួមតូច ហើយត្រូវបានរាំងខ្ទប់ដោយសារស្លេស្ម ដែលជាហេតុបណ្តាលឲ្យរឹតតែពិបាកក្នុងការដកដង្ហើម។ ម៉្យាងស្លេស្មដែលឡើងក្រាស់នេះបានក្លាយជាលក្ខខណ្ឌដ៏អំណោយផលសម្រាប់ការលូតលាស់របស់បាក់តេរីទៀតផង - ជំងឺហឺត៖ អ្នកជំងឺដែលមានបញ្ហាហឺត តែងមានផ្លូវដង្ហើមដែលងាយទទួលរងប្រតិកម្មជាមួយសារធាតុដែលអាចបង្កឲ្យមានអាល្លែកហ្ស៊ី សារធាតុពុលពីបរិស្ថាន ឬការបង្ករោគនៅផ្លូវដង្ហើម។ ភាពងាយប្រតិកម្មនេះបណ្តាលឲ្យផ្លូវដង្ហើមទៅជារលាក ព្រមទាំងបង្កើតនូវស្លេស្មយ៉ាងច្រើន - ជំងឺរបេង៖ ជាជំងឺផ្លូវដង្ហើមដែលបង្កមកពីមេរោគឈ្មោះ មីកូបាក់តេរ៉ូម (Mycobacterium)។ សញ្ញាណនៃជំងឺនេះមានដូចជា ក្អកស្លេស្មរ៉ាំរ៉ៃពណ៌បៃតង ឬមានឈាម ស្រកទម្ងន់ ក្តៅខ្លួន រងាញាក់ និងបែកញើសពេលយប់ជាដើម។ ករណីប្រញាប់ស្វែងរកការព្យាបាល អ្នកត្រូវប្រញាប់ទៅជួបគ្រូពេទ្យឯកទេសប្រព័ន្ធផ្លូវដង្ហើមជាបន្ទាន់ក្នុងករណីដែល៖ - អាការៈ ក្អក កើតមានឡើងលើសពី ២ទៅ៣សប្តាហ៍ - ការព្យាបាលបែបធម្មជាតិ និងការប្រើប្រាស់ថ្នាំដោយគ្មានវេជ្ជបញ្ជា (OTC Drugs) មិនមានប្រសិទ្ធភាព - ក្តៅខ្លួនលើសពី ៣៨°C - សង្ស័យមានសញ្ញានៃជំងឺរបេង - ក្អកមានឈាម ស្លេស្មពណ៌បៃតង លឿង ប្រផេះ - ពិបាកក្នុងការដកដង្ហើម ដកដង្ហើមញាប់ ឈឺទ្រូង វិលមុខ ឬសន្លប់ជាដើម។ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

ជាទូទៅ នៅពេលអ្នកទៅជួបគ្រូពេទ្យដើម្បីព្យាបាលអាការៈក្អក ក្រុមគ្រូពេទ្យតែងសួរអ្នកថាតើជាប្រភេទក្អកស្លេស្ម ឬក្អកស្ងួតដោយហេតុថាមូលហេតុបង្កនិងវិធីសាស្ត្រព្យាបាលផ្សេងៗគ្នា ដែលជួនកាល អ្នកអាចពិបាកញែករវាងការក្អកទាំងពីរនេះណាស់។ ដូច្នេះអត្ថបទខាងក្រោមនឹងបង្ហាញលោកអ្នកឲ្យដឹងថា អ្នកបាន និងកំពុងក្អកស្ងួត ដើម្បីអ្នកអាចធ្វើការបែងចែកខ្លួនឯងបាន។ ក្អកស្ងួតគឺជាប្រភេទក្អកមិនបញ្ចេញស្លេស្ម ដែលវាអាចមានលក្ខណៈរមាស់ ឬដូចមានអ្វីម៉្យាងដែលនៅជាប់បំពង់ក។ ជាញឹកញាប់អាការៈនេះអាចបង្កមកពីមេរោគដូចជា ជំងឺផ្តាសាយ ឬពេលខ្លះក៏អាចបង្កមកពីបញ្ហាអាល្លែកហ្ស៊ី ឬបញ្ហាបំពង់កផងដែរ។ * មូលហេតុនៃក្អកស្ងួត បន្ថែមពីមូលហេតុដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ វាក៏អាចបណ្តាលមកពីបញ្ហាផ្សេងទៀតផងដែរ៖ - ជំងឺហឺត - ជំងឺច្រាលទឹកក្រពះ (Gastro-esophageal reflux) - ការជក់បារី - អាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះដែលបណ្តាលមកពីសារធាតុ ឬវត្ថុដែលអ្នកធ្លាប់អាល្លែកហ្ស៊ីជាមួយ មានដូចជា លម្អងធូលី ឬរោមសត្វជាដើម - ការរលាកបំពង់សំឡេង - ក្អកមាន់ ដែលជាប្រភេទជំងឺបង្កមកពីបាក់តេរី - រោគសញ្ញានៃការស្ទះផ្លូវដង្ហើមអំឡុងពេលគេង (Obstructive sleep apnea) - ទម្លាប់ក្អក ដែលជាទូទៅកើតឡើងតែនៅពេលថ្ងៃ ប៉ុន្តែមិនមែនបង្កមកពីមេរោគ ឬបាក់តេរីនោះទេ ហើយភាគច្រើនកើតឡើងចំពោះក្មេងៗ - ការដកដង្ហើមចូលនូវពពួកសារធាតុចម្លែកផ្សេងទៀតដោយចៃដន្យ ដែលអាចជាអាហារ ឬទឹក - ជំងឺសួតមួយចំនួន - អាចជាផលរំខានរបស់ថ្នាំមួយចំនួនដូចជា ថ្នាំលើសឈាមប្រភេទ ACE inhibitor (Angiotensin Converting Enzyme inhibitors)។ ក្រៅពីហេតុផលដែលតែងកើតឡើងជាញឹកញាប់ខាងលើ អាការៈនេះក៏អាចបង្កមកពីជំងឺបេះដូង ជំងឺស្ទះទងសួត (Pulmonary embolism) ឬជំងឺមហារីកសួតជាដើម។ គួរបញ្ជាក់ថា អាការៈនេះអាចកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនៅពេលដែល៖ - ការដកដង្ហើមជាមួយខ្យល់ស្ងួត ឬត្រជាក់ខ្លាំង - ខ្យល់កង្វក់ដែលអាចមានជាធូលី ផ្សែង - ស្រូបផ្សែងបារីដោយផ្ទាល់ ឬមិនផ្ទាល់ - ការប្រើប្រាស់សំឡេងច្រើន និងខ្លាំងពេក - ការផ្លាស់ប្តូរសីតុណ្ហភាព។ * វិធីសាស្ត្រព្យាបាល ក្អកស្ងួតដែលបណ្តាលមកពីការឆ្លងមេរោគ ដូចជាជំងឺផ្តាសាយ ជាធម្មតាអាចធូរស្រាលដោយខ្លួនឯងបានក្នុងរយៈពេល១ឬ២ សប្តាហ៍។ ការព្យាបាលបែបធម្មជាតិ រួមជាមួយការប្រើថ្នាំក្អកអាចជួយធ្វើឲ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ប្រសើរឡើង ដែលក្នុងនោះអ្នកអាចអនុវត្តតាមវិធីសាស្ត្រខាងក្រោម៖ ការព្យាបាលបែបធម្មជាតិ - ផឹកទឹកឲ្យបានច្រើន - លាយទឹកឃ្មុំជាមួយក្រូចឆ្មារ ដោយប្រើទឹកក្តៅជាមួយទឹកឃ្មុំ ១ទៅ២ស្លាបព្រានិងបន្ថែមក្រូចឆ្មារបន្តិច - ខ្ពុរមាត់ជាមួយទឹកអំបិល ករណីអ្នកមានបញ្ហាក្អកស្ងួតមកពី ផ្តាសាយ ឬឈឺក។ ការព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំ - ប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយការក្អកក្នុងរយៈពេលខ្លី ដែលមានសារធាតុសកម្មដូចជា Pholcodine, Dextromethorphan, Codeine, Dihydrocodeine, និង Pentoxyverine។ ថ្នាំប្រភេទនេះភាគច្រើនអាចរកទិញបាននៅតាមឱសថស្ថានដោយមិនចាំបាច់មានវេជ្ជបញ្ជា ប៉ុន្តែអ្នកត្រូវទទួលការណែនាំពីរបៀបប្រើប្រាស់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវពីឱសថការីជាមុនរាល់ពេលប្រើប្រាស់ - ជួនកាលអ្នកក៏អាចត្រូវបានប្រើប្រាស់ប្រភេទថ្នាំដែលមានការបូកបញ្ចូលគ្នារវាង ថ្នាំផ្តាសាយ អាល្លែកហ្ស៊ី និងថ្នាំក្អក ករណីមូលហេតុបណ្តាលមកពីជំងឺផ្តាសាយ ឬអាល្លែកហ្ស៊ី - ការប្រើប្រាស់ប្រភេទស្រៃ្ពយ៍បាញ់ច្រមុះ ឬមាត់ដែលមានសារធាតុសកម្មដូចជា ទឹកអំបិល (Saline nasal spray ) ឬ ថ្នាំប្រឆាំងរលាក (Corticosteroid nasal spray) - ការប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយការបញ្ចេញជាតិអាស៊ីតក្រពះ ក៏ត្រូវបានអនុវត្តចំពោះអ្នកមានបញ្ហាច្រាលទឹកក្រពះផងដែរ។ * សញ្ញាណដែលអ្នកគួរជួបគ្រូពេទ្យជាបន្ទាន់ - ក្អកមានឈាម - ពិបាកដកដង្ហើម ឬថប់ - ក្អករាល់ពេលយប់ ឬមានលាយឡំក្តៅខ្លួន - ជាអ្នកជក់បារីជាប់ជាប្រចាំ - មានលាយឡំជាមួយការឈឺក្បាល ឈឺត្រចៀក ក្អួត កន្ទួលរមាស់ ស្រកទម្ងន់ ឬឈឺសាច់ដុំពេញខ្លួន - ក្មេងអាយុក្រោម៦ខែ - ក្អកលើសពី ១០ថ្ងៃដោយមិនមានភាពប្រសើរ ឬកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ - ឬអ្នកមានជំងឺលើសឈាម ជំងឺបេះដូង ក្រពះ ពោះវៀន ឬជំងឺផ្លូវដង្ហើម។ គួរបញ្ជាក់ថា អ្នកគួរប្រាប់គ្រូពេទ្យរបស់អ្នក ករណីអ្នកមានបញ្ហាក្អកធ្ងន់ធ្ងរដែលបណ្តាលមកពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំលើសឈាមដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្តូរប្រភេទថ្នាំផ្សេងទៀតដែលអាចសមស្របជាងនេះ។ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

អ្នកអានមួយចំនួនប្រាកដជាបានដឹងរួចមកហើយពីលក្ខណៈទូទៅ និងរោគសញ្ញានានានៃជំងឺផ្ដាសាយ តាមរយៈការចេញផ្សាយរបស់ ហេលស៍ថាមនៅខែមុន។ ជាថ្មីម្ដងទៀតដើម្បីបង្កើនការយល់ដឹងពីជំងឺផ្ដាសាយឲ្យបានកាន់តែច្បាស់ និងចំណុចផ្សេងទៀតដែលអ្នកមិនធ្លាប់បានដឹងពីមុននោះអត្ថបទខាងក្រោមអាចជាបកស្រាយបន្ថែមសម្រាប់អ្នក។ ផ្ដាសាយត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជាការចម្លងសាមញ្ញទៅលើច្រមុះ និងបំពង់កដែលបង្កឡើងពីវីរុសជាង ២០០ប្រភេទខុសៗគ្នា។ ភាគច្រើនក្នុងករណីជំងឺផ្ដាសាយក្នុងកម្រិត ១០ ទៅ ៤០ភាគរយ ត្រូវបានបង្កឡើងដោយមេរោគមួយប្រភេទហៅថា Rhinovirus។ ចំណែក រោគសញ្ញានៃជំងឺផ្ដាសាយតែងស្ដែងចេញនៅរយៈពេល ២ទៅ៣ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការឆ្លងរោគ ហើយអ្នកជំងឺមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការចម្លងទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀតនៅថ្ងៃទី៣ ឬទី៤បន្ទាប់ពីរោគសញ្ញាលេចឡើង។ បើទោះបី ជំងឺផ្ដាសាយអាចធូរស្រាលក្នុងរយៈពេល ១ អាទិត្យ តែក្នុងករណីខ្លះក៏អាចកើនដល់ ២អាទិត្យ។ ភាពញឹកញាប់នៃការឆ្លងជំងឺផ្ដាសាយ មនុស្សពេញវ័យជាមធ្យមអាចមានជំងឺផ្ដាសាយ ២ ទៅ៤ដងក្នុងមួយឆ្នាំ ជាពិសេសសង្កេតឃើញកើតមានញឹកញាប់ទៅលើស្រ្តីដែលស្ថិតក្នុងវ័យចន្លោះ ២០ ទៅ ៣០ឆ្នាំ និងមានចំនួនច្រើនជាងការឆ្លងទៅលើបុរស។ ចំណែកបុគ្គលដែលមានវ័យច្រើនជាង ៦០ឆ្នាំ មានហានិភ័យទាបក្នុងការឆ្លងមេរោគផ្ដាសាយ។ ជាទូទៅ ជំងឺផ្ដាសាយងាយចម្លងពីមនុស្សម្នាក់ ទៅកាន់ម្នាក់ទៀតនៅក្នុងរដូវភ្លៀង ធ្លាក់ខ្យល់ ឬរងាចំណែកការឆ្លងតាមរដូវកាលអាចកើតមានឡើងផងដែរ ដូចជាកម្មវិធីដែលមានការប្រមូលផ្ដុំមនុស្សច្រើន ឬការចាប់ផ្ដើមបវេសនកាលថ្មីក្នុងការសិក្សារបស់កុមារពីព្រោះវាជាឱកាសបង្កើនការឆ្លងវីរុសផ្ដាសាយបានយ៉ាងងាយ។ កត្តាធ្វើឲ្យងាយចម្លងមេរោគផ្ដាសាយ ជាទូទៅ វីរុសផ្តាសាយអាចឆ្លងចូលក្នុងខ្លួនរបស់អ្នកតាមរយៈមាត់ ភ្នែក ឬច្រមុះ។ វាក៏អាចរីករាលដាលផងដែរតាមរយៈការប៉ះពាល់ផ្ទាល់ជាច្រើនរួមមាន៖ • ការប្រើប្រាស់ក្រដាសជូតមាត់មិនត្រឹមត្រូវ៖ ការទុកក្រដាសជូតមាត់ក្នុងហោប៉ៅរបស់អ្នកសម្រាប់ប្រើប្រាស់ឡើងវិញជារឿងដែលគួរឲ្យចៀសវាង។ អ្នកគួរបោះចោលក្រដាសជូតមាត់ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីការប្រើប្រាស់រួច ដោយសារមេរោគបានតោងលើក្រដាសនោះនៅពេលប្រើប្រាស់លើកទីមួយរួចមកហើយ • ការប៉ះពាល់វត្ថុណាមួយ៖ ប្រសិនបើអ្នកបានដឹងពីចំនួនវីរុសដែលមាននៅក្នុងបរិយាកាស នោះអ្នកប្រហែលជាត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នជាងមុនលើអ្វីដែលអ្នកបានប៉ះពាល់។ ជាក់ស្ដែង ប្រសិនបើអ្នកត្រូវប៉ះពាល់លើបង្កាន់ដៃជណ្តើរសាធារណៈ ចូរគ្របដៃរបស់អ្នកជាមួយនឹងក្រណាត់ ឬដៃអាវរបស់អ្នកដើម្បីរារាំងវីរុសពីការឆ្លងដោយផ្ទាល់លើស្បែករបស់អ្នក • ការចែករំលែក៖ ចៀសវាងការប្រើប្រាស់វត្ថុ ឬឧបករណ៍ណាមួយដូចជានៅសាលា ឬកន្លែងធ្វើការ ដោយគ្មានការប្រុងប្រយ័ត្ន ជាពិសេសការប្រើប្រាស់បន្ទាប់ពីបុគ្គលដែលកំពុងមានជំងឺ • ការមិនលាងសម្អាតដៃឲ្យបានទៀងទាត់៖ ជាទម្លាប់ដែលធ្វើឲ្យវីរុសផ្ដាសាយងាយឆ្លងចូលក្នុងខ្លួនអ្នកយ៉ាងងាយស្រួល។ អ្នកគួរលាងដៃឲ្យបានញឹកញាប់ដើម្បីបញ្ឈប់មេរោគឲ្យបានលឿនមុនឆ្លងចូលតាមច្រមុះ និងមាត់របស់អ្នក • រស់នៅមិនស្អាត និងគ្មានផាសុកភាព៖ អ្នកគួរបោសជូតសមា្អតផ្ទះ តុការងារ និងនៅតាមទីធ្លាជាពិសេសនៅពេលអ្នកណាម្នាក់ឈឺ។ បន្ថែមពីនោះគួររស់នៅជាមួយផាសុកភាពដោយកំណត់ការគេងឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ពិសាអាហារមានជីវជាតិ ញ៉ាំទឹកឲ្យបានញឹកញាប់ និងគ្រប់គ្រងភាពតានតឹង • មិនធ្វើលំហាត់ប្រាណ៖ ជាទូទៅសកម្មភាពហាត់ប្រាណឲ្យបានជាប្រចាំអាចជួយលើកកម្ពស់សុខភាពទូទៅ និងសុខុមាលភាពរបស់មនុស្សនិងកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺមួយចំនួន • មិនចាក់វ៉ាក់សាំង៖ ដោយហេតុថាជំងឺផ្ដាសាយអាចការពារបានតាមរយៈការចាក់វ៉ាក់សាំង ដូច្នេះអ្នកគួរទទួលបានការចាក់វ៉ាក់សាំងតាមការណែនាំរបស់វេជ្ជបណ្ឌិត។ ភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺផ្ដាសាយ បើទោះបីជំងឺផ្ដាសាយងាយនឹងធូរស្រាលក្នុងរយៈពេលខ្លីណាមួយ ប៉ុន្តែក្នុងករណីមេរោគមានសមត្ថភាពអាចរាលដាលទៅកាន់រាងកាយផ្សេងទៀតនោះវាអាចបង្កជាជំងឺផ្សេងដូចជា រលាកច្រមុះ ការឆ្លងរោគនៅត្រចៀក ឬរលាកទងសួតជាដើម។ ផលវិបាកនៃជំងឺខាងលើអាចឲ្យមានអាការៈក្អកជាប់លាប់ជាប្រចាំនិងអាចប្រែប្រួលកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរបើទោះបីជំងឺផ្ដាសាយបានជាសះស្បើយរួចទៅហើយ។ ជាក់ស្ដែង ប្រសិនស្ថានភាពជំងឺបានប្រែប្រួលនោះការព្យាបាលក៏ត្រូវការប្រើប្រាស់ឱសថច្រើន និងចំណាយរយៈពេលយូរដូច្នេះអ្នកត្រូវស្វែងរកការពិគ្រោះ និងព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលាក្នុងករណីអ្នកសង្កេតឃើញអាការៈផ្ដាសាយអូសបន្លាយច្រើនជាង ១០ថ្ងៃ ហើយមានរួមបញ្ចូលនូវរោគសញ្ញាផ្សេងទៀតដូចជា៖ • កម្ដៅខ្លួនកើនខ្លាំងលើសពី ៣៧ អង្សា ជាពិសេសលើកុមារ • សម្បោរពណ៌លឿង ឬបៃតង • ឈឺបំពង់ក ឬពិបាកដកដង្ហើម។ល។ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ដោយសារតែភាពរំខាននានាជាច្រើននៃជំងឺផ្ដាសាយបានបង្ខំឲ្យអ្នកជំងឺមួយចំនួនសម្រេចចិត្តសម្រាកនៅផ្ទះ ជាជាងការចេញទៅក្រៅ ឬបំពេញការងារផ្សេងៗ ដោយរង់ចាំឲ្យស្ថានភាពជំងឺបានប្រសើរឡើងវិញជាមុនសិន។ ជាក់ស្ដែង ផ្ដាសាយអាចចាត់ទុកបានជាជំងឺសាមញ្ញ តែអ្នកប្រហែលមិនដឹងទេថាវាអាចមានភាពស្មុគស្មាញ និងអាថ៌កំបាំងដែលអ្នកមិនធ្លាប់បានដឹង។ ក្នុងករណីលេចចេញសញ្ញាសាមញ្ញដូចជា ហៀរសម្បោរ ក្ដៅខ្លួន ឬស្ងួតបំពង់ក នោះអាចបញ្ជាក់បានថាអ្នកកំពុងរងការវាយលុកពីជំងឺផ្ដាសាយ។ ជាធម្មតាអាការៈផ្ដាសាយទាំងនោះអាចនឹងមានភាពធូរស្បើយ និងធ្វើឲ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ប្រសើរឡើងវិញបន្ទាប់ពីរយៈពេល ២ ទៅ ៣ថ្ងៃក្រោយ។ លក្ខណៈជំងឺផ្តាសាយ វាជាជំងឺមួយដែលបណ្តាលមកពីការចម្លងរោគដ៏តូចមួយដែលគេហៅថា វីរុស។ ជំងឺផ្តាសាយបណ្ដាលមកពីវីរុសជាង ២០០ ប្រភេទ ប៉ុន្តែជំងឺទូទៅ និងបង្កឡើងញឹកញាប់បំផុតគឺពពួក Rhinovirus ដែលទទួលខុសត្រូវយ៉ាងហោចណាស់ ៥០% នៃជំងឺផ្តាសាយ។ វីរុសផ្សេងៗទៀតដែលអាចបង្កឲ្យមានជំងឺផ្តាសាយ រួមមានមេរោគ Coronavirus, Respiratory syncytial virus, Parainfluenza និងជំងឺគ្រុនផ្តាសាយ។ នៅពេលមេរោគទាំងនោះឆ្លងតាមរយៈច្រមុះ និងបំពង់ក ប្រព័ន្ធការពាររាងកាយរបស់អ្នកនឹងធ្វើការប្រឆាំងជាមួយការចម្លងនោះដោយបង្កើតបានជាការរលាកនិងមានសម្បោរហើយអ្នកជំងឺថែមទាំងអាចមានអាការៈអស់កម្លាំង ឬល្ហិតល្ហៃទៀតផង។ ការចម្លង វីរុសផ្តាសាយអាចឆ្លងចូលក្នុងខ្លួនរបស់អ្នកតាមរយៈមាត់ ភ្នែក ច្រមុះ ឬបំពង់ក។ វីរុសអាចរាលដាលតាមរយៈតំណក់តូចៗនៅលើអាកាសនៅពេលមនុស្សម្នាក់ក្អកបន្ទាប់មកធ្វើការរីករាលដាលទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀតបានយ៉ាងងាយ។ ជំងឺនេះក៏អាចឆ្លងតាមការប៉ះពាល់ផ្ទាល់ដៃជាមួយអ្នកជំងឺ ឬដោយការចែករំលែកវត្ថុកខ្វក់ដូចជាឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ កន្សែងឧបករណ៍ក្មេងលេង  ឬទូរស័ព្ទ។ល។ រោគសញ្ញាជំងឺផ្តាសាយ រោគសញ្ញានៃជំងឺផ្តាសាយជាធម្មតានឹងកើតមានឡើងពី ១ថ្ងៃទៅ ៣ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការប៉ះពាល់នឹងវីរុសដែលបង្កឲ្យមានជំងឺផ្តាសាយ។ រោគសញ្ញាអាចប្រែប្រួលពីមនុស្សម្នាក់ទៅម្នាក់ ដែលជាទូទៅរោគសញ្ញាទាំងនោះមានដូចជា៖ • ឈឺក • ហៀរសម្បោរ ឬតឹងច្រមុះ • ក្អក • កណ្តាស់ • ឈឺក្បាល ឬឈឺខ្លួន។ ចំណែករោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរអាចមានដូចជា គ្រុនក្តៅឬឈឺសាច់ដុំ ដែលអាចជាសញ្ញាជំងឺផ្តាសាយធ្ងន់ (Flu) ជាជាងជំងឺផ្តាសាយធម្មតាហើយមនុស្សភាគច្រើននឹងមានភាពប្រសើរឡើងវិញក្នុងរយៈពេល ៧ ទៅ ១០ថ្ងៃ។ អត្ថបទ៖​ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨០ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ក្អកគួរឲ្យរំខានណាស់មែនទេ? ជឿជាក់ថានរណាៗក៏មិនចង់ជួបបញ្ហានេះដែរ! ហេតុនេះអត្ថបទខាងក្រោមនឹងបង្ហាញអ្នកពីមូលហេតុនិងវិធីសាស្រ្តការពារខ្លួនងាយៗដែលអាចអនុវត្តឲ្យក្លាយជាទម្លាប់បាន។ អ្វីខ្លះជាកត្តាជំរុញឲ្យក្អក? ក្អកជារេផ្លិចដ៏សំខាន់មួយដែលកើតឡើងរាល់ពេលមានការរំខាននានាដល់ដំណើរការរបស់ប្រព័ន្ធដង្ហើម។ ជាក់ស្តែង វាអាចបណ្តាលមកពី៖ + ការជក់បារី៖ សារធាតុគីមីដែលមានក្នុងបារីអាចរំខាន និងបំផ្លាញកោសិកាសួតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ការជក់បារីរយៈពេលយូរអាចបណ្តាលឲ្យសួតបង្កើតជាសារធាតុរំអិលយ៉ាងច្រើន ជាហេតុធ្វើឲ្យមានក្អកស្លេស្មជាប្រចាំ + កត្តាអាល្លែកហ្សុី៖ អាការៈនេះអាចកើតឡើងចំពោះបុគ្គលមួយចំនួនតូចដែលជាទូទៅ លម្អងផ្កា រោមសត្វ ជាកត្តាប្រឈមដែលកើតមានឡើងជាញឹកញាប់ + សារធាតុរំខានដែលមានក្នុងបរិស្ថាន៖ មានសារធាតុរំខានជាច្រើនដែលមានក្នុងបរិយាកាស និងនៅក្នុងផ្ទះ ដូចជាផ្សែង អ័ព្ទក៏អាចជះឥទ្ធិពលបានផងដែរ + ជំងឺផ្លូវដង្ហើមរ៉ាំរ៉ៃ៖ ការបង្ករោគដោយពពួកបាក់តេរី មួយចំនួន ព្រមទាំងជំងឺហឺតជាកត្តាចម្បងដែលបណ្តាលឲ្យមានជំងឺផ្លូវដង្ហើមរ៉ាំរ៉ៃ ដែលអាចមានដូចជាជំងឺស្ទះផ្លូវដង្ហើមរ៉ាំរ៉ៃ (COPD) ជំងឺក្រិនសួត (Pulmonary fibrosis) ជាដើម + ខ្យល់ពុល៖ ការរស់នៅក្នុងទីក្រុង ចរាចរណ៍មមាញឹក តំបន់ជិតរោងចក្រសុទ្ធតែអាចបង្កជាហានិភ័យខ្ពស់ប៉ះពាល់ដល់សុខភាពផ្លូវដង្ហើមដែលអ្នកអាចមើលរំលង។ ការពារបានយ៉ាងណាខ្លះ? ជាការពិត អ្នកនៅតែអាចការពារខ្លួនបានយ៉ាងប្រសើរក្នុងការទប់ទល់ពីបញ្ហាក្អកតាមរយៈការយល់ដឹងអំពីមូលហេតុបង្កចម្បងៗដែលបានរៀបរាប់ខាងលើដោយវិធីសាស្ត្រ ៧យ៉ាងសាមញ្ញៗមានដូចជា៖ ១. បញ្ឈប់ការជក់បារី បន្តិចម្តងៗតាមតែអាចធ្វើបាន ២. ប្រសិនជាអាច អ្នកគួរព្យាយាមជ្រើសរើសកន្លែងការងារណាដែលមិនប៉ះពាល់ដល់ផ្លូវដង្ហើម ៣. បន្ទប់គួរមានសំណើមជានិច្ច ៤. ព្យាយាមសង្កេត និងការពារខ្លួនពីកត្តាបង្កអាល្លែកហ្សុីមួយចំនួនដែលអ្នកធ្លាប់ប្រទះ ដែលអាចមានជាប្រភេទអាហារ លម្អងផ្កា រោមសត្វជាដើម។ គួរបញ្ជាក់ថា អ្នកអាចប្រើប្រាស់ថ្នាំប្រឆាំងអាល្លែកហ្សុីជាមុន នៅរាល់ពេលដែលអ្នកគិតថាអ្នកអាចប៉ះជាមួយកត្តាប្រឈមទាំងនោះ ៥. ប្រសិនបើអ្នកកំពុងមានជំងឺហឺត សូមព្យាយាមគ្រប់គ្រងជំងឺនេះឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យ ៦. លាងដៃឲ្យបានស្អាត និងញឹកញាប់ ដើម្បីចៀសវាងការបង្ករោគ ៧. រក្សាប្រព័ន្ធការពាររាងកាយឲ្យនៅមានសុខភាពល្អជានិច្ច តាមរយៈការទទួលទានរបបអាហារត្រឹមត្រូវ សម្បូរសារធាតុចិញ្ចឹម បន្លែ ផ្លែឈើ ដែលសម្បូរដោយវីតាមីន (វីតាមីន C និងវីតាមីនចម្រុះ) លំហាត់ប្រាណទៀងទាត់ សម្រាកឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ព្រមទាំងអនុវត្តការរស់នៅដែលមានអនាម័យ ដើម្បីគេចផុតពីការឆ្លងរោគនៅផ្លូវដង្ហើម។ គួររំឭកដែរថា ភាគច្រើននៃបញ្ហាក្អកគឺបណ្តាលមកពីជំងឺប្រព័ន្ធផ្លូវដង្ហើម ជាពិសេសគឺជំងឺផ្តាសាយ ជំងឺរលាកសួត និងជំងឺរបេងជាដើម ហេតុនេះសូមប្រុងប្រយ័ត្នជាមួយការឆ្លងរោគទាំងនោះ។ សម្រួលអាការៈនេះបែបណា? ការព្យាបាលអាស្រ័យទៅតាមមូលហេតុបង្ក ប៉ុន្តែក្នុងនោះអ្នកក៏អាចប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រខាងក្រោមដើម្បីសម្រាលភាពរំខានដែលកើតមានឡើង៖ - ការលាយទឹកក្តៅឧណ្ហៗ ជាមួយក្រូចឆ្មារ និងទឹកឃ្មុំ - ការពិសាទឹកក្ដៅឧណ្ហៗ ជំនួសឲ្យការទទួលទានទឹកត្រជាក់ - ចៀសវាងការបរិភោគអាហារប្រៃ បំពង និងហឹរ - កាត់បន្ថយការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង - ប្រើប្រាស់ថ្នាំបំបាត់ក្អកដែលអាចរកទិញបាននៅតាមឱសថស្ថាន ជាមួយការណែនាំប្រើប្រាស់ត្រឹមត្រូវ។ រក្សាប្រព័ន្ធការពាររាងកាយឲ្យរឹងមាំជាមួយការបញ្ចៀសពីកត្តាអាល្លែកហ្សុីនានា ជាវិធីសាស្ត្រដ៏ប្រសើរក្នុងការការពារពីបញ្ហាក្អក។ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៧៩ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

ក្អកស្លេស្ម គឺជាដំណើរការធម្មតារបស់ប្រព័ន្ធដង្ហើមដើម្បីជម្រុះចោលសារធាតុរំខានចេញប៉ុន្តែប្រសិនបើលក្ខខណ្ឌនេះបង្កភាពរំខានចំពោះអ្នក អ្នកប្រាកដជាត្រូវការវិធីសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាពនានាដើម្បីកម្ចាត់ភាពរំខានទាំងនោះ។ ជាក់ស្តែង អ្នកអាចអនុវត្តវិធីសាស្ត្រ ៧យ៉ាងដែលរួមបញ្ចូលទាំងឱសថធម្មជាតិដែលអ្នកអាចរកបានយ៉ាងងាយស្រួល ដែលមានដូចខាងក្រោម៖ ១. ផ្សើមខ្យល់ ការផ្សើមខ្យល់ជុំវិញបន្ទប់ អាចជួយធ្វើឲ្យស្លេស្មកាត់បន្ថយកម្រាស់ និងមិនអាចកកផ្តុំបាន។ ហេតុនេះអ្នកអាចប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីនបន្សើមខ្យល់ជាប្រចាំក្នុងអំឡុងពេលកើតមានបញ្ហានេះ។ គ្រាន់តែប្រាកដថាអ្នកត្រូវផ្លាស់ប្តូរទឹករៀងរាល់ថ្ងៃ និងសម្អាតម៉ាស៊ីនបន្សើមខ្យល់ឲ្យបានជាប្រចាំផង បើមិនដូច្នោះអ្នកអាចឆ្លងមេរោគតាមខ្យល់មិនស្អាតបែបនោះទៅវិញ។ ២. ពិសាទឹក ទឹកជាសារធាតុចាំបាច់ប្រចាំថ្ងៃ ហើយកាន់តែសំខាន់នៅពេលអ្នកកំពុងមានបញ្ហានេះ។ ការពិសាទឹកក្តៅឧណ្ហៗអាចធ្វើឲ្យស្លេស្មរាវ និងអាចជួយបំបាត់ភាពស្អិតរបស់វាបាន។ ព្យាយាមពិសាទឹកឲ្យបានច្រើន ឬអ្នកក៏អាចពិសាទឹកផ្លែឈើ ឬទឹកក្រូចឆ្មារបានផងដែរ។ ៣. គ្រឿងផ្សំសម្រួលដង្ហើម អ្នកអាចសាកល្បងពិសាអាហារ និងភេសជ្ជៈដែលមានក្រូច ខ្ញី ខ្ទឹម ឬទឹកឃ្មុំលាយជាមួយក្រូចឆ្មារ និងទឹកក្តៅផងដែរ។ មានការសិក្សាជាច្រើនបានបង្ហាញថា សារធាតុទាំងអស់នេះពិតជាមានប្រសិទ្ធភាពចំពោះការព្យាបាលក្អកស្ងួត ផ្តាសាយ ជាពិសេសក្អកស្លេស្មនេះតែម្តង។ ម៉្យាងគ្រឿងផ្សំដែលមានសារធាតុហឹរ ក៏ជួយសម្រួលផ្លូវដង្ហើម និងលំហូរស្លេស្មបានផងដែរ។ ៤. ខ្ពុរទឹកអំបិល ទឹកក្តៅឧណ្ហៗ លាយជាមួយអំបិលមានមុខងារសម្លាប់មេរោគ និងសម្រួលដង្ហើមត្រង់បំពង់កបានយ៉ាងប្រសើរ។ ដោយដំបូង អ្នកត្រូវលាយអំបិលប្រមាណ ១/២ ទៅ ២/៣ស្លាបព្រា ចូលទៅក្នុងទឹកក្តៅឧណ្ហៗ ១កែវ រួចកូរឲ្យរលាយសព្វ និងអាចយកទៅច្រោះបន្ថែមទៀតក៏បាន។ ចាប់ផ្តើមខ្ពុរដោយងើយកទៅលើ រយៈពេល៣០ ទៅ ៦០វិនាទី រួចខ្ជាក់ចេញ និងខ្ពុរទឹកស្អាតបន្តជាការស្រេច។ អ្នកអាចអនុវត្តវិធីសាស្ត្រនេះតាមត្រូវការ។ ៥. ប្រេងអឺកាលីបទីស (Eucalyptus oil) ប្រេងអឺកាលីបទីស ជាប្រភេទប្រេងដែលត្រូវបានយកមកប្រើប្រាស់យ៉ាងពេញនិយមសម្រាប់សម្រួលផ្លូវដង្ហើម។ ជាក់ស្តែង នាពេលបច្ចុប្បន្នប្រេងនេះតែងមានវត្តមាននៅក្នុងប្រេងខ្យល់ ប្រេងកូឡាជាដើម ប៉ុន្តែអ្នកក៏អាចស្វែងរកប្រភេទប្រេងនេះសុទ្ធនៅតាមទីផ្សារផងដែរ។ ប្រេងនេះមានប្រសិទ្ធភាពជួយកាត់ផ្តាច់ស្លេស្មមិនឲ្យជាប់គ្នា ជាហេតុធ្វើឲ្យអ្នកងាយស្រួលខាកស្តោះចេញមកក្រៅ។ អ្នកអាចលាបរឹតប្រេងនេះត្រង់តំបន់ក និងផ្នែកខាងក្រោយក ៣ដងក្នុងមួយថ្ងៃ។ ៦. តែទឹកឃ្មុំ យោងតាមការសិក្សាជាច្រើនបានដឹងថា ទឹកឃ្មុំមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការបន្ថយអាការៈក្អក។ ការសិក្សាទៅលើការព្យាបាលអាការៈក្អកពេលយប់លើកុមារដោយធ្វើការប្រៀបធៀបរវាងទឹកឃ្មុំខ្មៅនិងថ្នាំបំបាត់ក្អកប្រភេទ Dextromethorphan។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញថា ទឹកឃ្មុំអាចបំបាត់អាការៈក្អកគួរឲ្យកត់សម្គាល់បើប្រៀបទៅលើប្រសិទ្ធភាពនៃ Dextromethorphan។ បើទោះបីជាគុណប្រយោជន៍នៃទឹកឃ្មុំល្អជាង Dextromethorphan តែបន្តិចបន្តួចក៏ពិតមែន ក៏ម្តាយឪពុកភាគច្រើនជ្រើសរើសប្រើប្រាស់ទឹកឃ្មុំជាជាងថ្នាំ។ វិធីប្រើទឹកឃ្មុំសម្រាប់ព្យាបាលអាការៈក្អក គឺអ្នកគ្រាន់តែលាយទឹកឃ្មុំ ២ស្លាបព្រាកាហ្វេជាមួយនឹងទឹកក្តៅឧណ្ហៗឬទឹកតែ។ ផឹកទឹកឃ្មុំនេះម្តង ទៅពីរដងក្នុងមួយថ្ងៃ ប៉ុន្តែមិនត្រូវឲ្យទឹកឃ្មុំទៅក្មេងអាយុក្រោម ១ឆ្នាំហូបទេ។ ៧. ខ្ញី ខ្ញីអាចបំបាត់ទាំងក្អកស្ងួត និងក្អកស្លេស្ម ព្រោះវាមានប្រសិទ្ធភាពប្រឆាំងនឹងភាពរលាកបាន។ វាក៏អាចបំបាត់អាការៈចង្អោរ និងការឈឺចាប់។ ការសិក្សាមួយ បានណែនាំថា សារធាតុប្រឆាំងរលាកមួយចំនួននៅក្នុងខ្ញីអាចសម្អាតភ្នាសនៅតាមបំពង់ខ្យល់ដែលអាចកាត់បន្ថយអាការៈក្អកបាន។ ដាក់បន្ទះខ្ញីស្រស់ប្រហែល២០ទៅ៤០ក្រាម ឆុងជាមួយទឹកក្តៅមួយកែវ។ ទុកប្រហែលប៉ុន្មាននាទីមុនផឹក។ អ្នកអាចថែមទឹកឃ្មុំ ឬទឹកក្រូចឆ្មារដើម្បីបន្ថែមរសជាតិ។ គួរកត់សម្គាល់ថា តែខ្ញីអាចបណ្តាលឲ្យមានបញ្ហាក្រហាយក្រពះ។ ប្រសិនបើអ្នកបានសាកល្បងធម្មជាតិខាងលើមិនមានប្រសិទ្ធភាពទេនោះអ្នកគួរពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យដើម្បីពិនិត្យ និងតាមដានឲ្យបានកាន់តែច្បាស់ស្វែងរកមូលហេតុពិតប្រាកដ។ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៧៨ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

នៅរាល់ពេលសកម្មភាពផ្លូវដង្ហើមត្រូវទទួលរងការរំខាន រាងកាយរបស់យើងម្នាក់ៗមានសមត្ថភាពធ្វើការឆ្លើយតបទៅវិញ ដោយអ្នកអាចសង្កេតឃើញស្តែងមានឡើងតាមរយៈការក្អក។ ក្អក ត្រូវបានគេចែកចេញជា ២ប្រភេទ គឺក្អកស្លេស្ម និងក្អកស្ងួត ដែលប្រភេទក្អកទាំងពីរប្រភេទនេះបណ្តាលមកពីរេផ្លិចដោយស្វ័យប្រវត្តិនៃប្រព័ន្ធដង្ហើមក្នុងការរុញច្រានសារធាតុពីខាងក្រៅចេញដើម្បីបញ្ចៀសការបង្ករោគផ្សេងៗ។ យ៉ាងណាក៏ដោយមូលហេតុបង្ក និងលក្ខខណ្ឌដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្ភនៃប្រភេទក្អកទាំងពីរមានលក្ខណៈសម្គាល់ផ្សេងៗគ្នា។ អត្ថបទលេខមុន ហេលស៍ថាម ប្រូ បានបង្ហាញរួចមកហើយអំពីសញ្ញាណដែលអ្នកគួរយកចិត្តទុកដាក់ និងការណែនាំពីវិធីព្យាបាលមួយចំនួនចំពោះអាការៈក្អកស្ងួត ហើយលេខនេះ អ្នកអានទាំងអស់នឹងអាចបន្តការស្វែងយល់អំពីអាការៈ ក្អកស្លេស្ម វិញម្តង។ អ្វីជាក្អកស្លេស្ម? ស្លេស្មជាការដាច់ចេញនៃភ្នាសសើម (Mucus) ដែលបានផលិតនៅក្នុងសួត និងផ្លូវដង្ហើមដែលនៅជិតៗនោះ។ ប្រភេទនៃភ្នាសសើមនេះមានតួនាទីក្នុងការការពារមេរោគ និងសារធាតុផ្សេងទៀតដែលបានចូលទៅក្នុងផ្លូវដង្ហើម និងសួត ដោយធ្វើឲ្យសារធាតុរំខានទាំងនោះស្អិតជាប់ និងត្រូវបានបញ្ចេញតាមរយៈការក្អកមកខាងក្រៅវិញ។ មូលហេតុបង្ក ភាគច្រើនក្អកស្លេស្ម បណ្តាលមកពីការបង្ករោគដោយសារបាក់តេរី ឬមេរោគ ការច្រាលទឹកអាស៊ីតក្រពះ ឬបញ្ហាអាល្លែកហ្ស៊ីនានាដែលខុសប្លែកពីមូលហេតុរបស់ក្អកស្ងួត។ ជាក់ស្តែង ប្រសិនបើអ្នកនៅតែបន្តក្អកក្នុងរយៈពេល ២ទៅ៣សប្តាហ៍ដោយមិនបានធូរស្រាល ឬកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនោះមូលហេតុបង្កអាចមានដូចជា៖ - ជំងឺរលាកទងសួត៖ ក្នុងករណីស្រួចស្រាវ ការរលាកនេះអាចបណ្តាលមកពីពពួកបាក់តេរី ឬមេរោគ ប៉ុន្តែក្នុងករណីរ៉ាំរ៉ៃគឺអាចបណ្តាលមកពីការជក់បារី។ ស្លេស្មប្រភេទនេះអាចបញ្ចេញមកមានពណ៌លឿង ប្រផេះ ឬពណ៌បៃតង - ជំងឺរលាកសួត៖ ជាការបង្ករោគនៅក្នុងសួតដោយពពួកបាក់តេរី មេរោគ ឬផ្សិត ដែលអាចបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត ប្រសិនបើមិនបានព្យាបាលទាន់ពេលវេលា។ ស្លេស្ម ក្នុងការរលាកប្រភេទនេះអាចមានពណ៌លឿង បៃតង ត្នោត ឬមានលាយឡំទៅដោយឈាមទៀតផង - COPD ( Chronic Obstructive Pneumonia Disease)៖ ជាបណ្តុំនៃលក្ខខណ្ធដែលស្តែងឡើងជាការខូចខាតទាំងសរីរាង្គសួត និងទងសួតដែលភាគច្រើនមូលហេតុនៃជំងឺនេះគឺបណ្តាលមកពីការជក់បារី - Cystic Fibrosis៖ ជាប្រភេទជំងឺតំណពូជដែលបណ្តាលមកពីមានការខូចខាតហ្សែន ដោយសភាពផ្លូវដង្ហើមប្រែជារួមតូច ហើយត្រូវបានរាំងខ្ទប់ដោយសារស្លេស្ម ដែលជាហេតុបណ្តាលឲ្យរឹតតែពិបាកក្នុងការដកដង្ហើម។ ម៉្យាងស្លេស្មដែលឡើងក្រាស់នេះបានក្លាយជាលក្ខខណ្ឌដ៏អំណោយផលសម្រាប់ការលូតលាស់របស់បាក់តេរីទៀតផង - ជំងឺហឺត៖ អ្នកជំងឺដែលមានបញ្ហាហឺត តែងមានផ្លូវដង្ហើមដែលងាយទទួលរងប្រតិកម្មជាមួយសារធាតុដែលអាចបង្កឲ្យមានអាល្លែកហ្ស៊ី សារធាតុពុលពីបរិស្ថាន ឬការបង្ករោគនៅផ្លូវដង្ហើម។ ភាពងាយប្រតិកម្មនេះបណ្តាលឲ្យផ្លូវដង្ហើមទៅជារលាក ព្រមទាំងបង្កើតនូវស្លេស្មយ៉ាងច្រើន - ជំងឺរបេង៖ ជាជំងឺផ្លូវដង្ហើមដែលបង្កមកពីមេរោគឈ្មោះ មីកូបាក់តេរ៉ូម (Mycobacterium)។ សញ្ញាណនៃជំងឺនេះមានដូចជា ក្អកស្លេស្មរ៉ាំរ៉ៃពណ៌បៃតង ឬមានឈាម ស្រកទម្ងន់ ក្តៅខ្លួន រងាញាក់ និងបែកញើសពេលយប់ជាដើម។ ករណីប្រញាប់ស្វែងរកការព្យាបាល អ្នកត្រូវប្រញាប់ទៅជួបគ្រូពេទ្យឯកទេសប្រព័ន្ធផ្លូវដង្ហើមជាបន្ទាន់ក្នុងករណីដែល៖ - អាការៈ ក្អក កើតមានឡើងលើសពី ២ទៅ៣សប្តាហ៍ - ការព្យាបាលបែបធម្មជាតិ និងការប្រើប្រាស់ថ្នាំដោយគ្មានវេជ្ជបញ្ជា (OTC Drugs) មិនមានប្រសិទ្ធភាព - ក្តៅខ្លួនលើសពី ៣៨°C - សង្ស័យមានសញ្ញានៃជំងឺរបេង - ក្អកមានឈាម ស្លេស្មពណ៌បៃតង លឿង ប្រផេះ - ពិបាកក្នុងការដកដង្ហើម ដកដង្ហើមញាប់ ឈឺទ្រូង វិលមុខ ឬសន្លប់ជាដើម។ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

ជាទូទៅ នៅពេលអ្នកទៅជួបគ្រូពេទ្យដើម្បីព្យាបាលអាការៈក្អក ក្រុមគ្រូពេទ្យតែងសួរអ្នកថាតើជាប្រភេទក្អកស្លេស្ម ឬក្អកស្ងួតដោយហេតុថាមូលហេតុបង្កនិងវិធីសាស្ត្រព្យាបាលផ្សេងៗគ្នា ដែលជួនកាល អ្នកអាចពិបាកញែករវាងការក្អកទាំងពីរនេះណាស់។ ដូច្នេះអត្ថបទខាងក្រោមនឹងបង្ហាញលោកអ្នកឲ្យដឹងថា អ្នកបាន និងកំពុងក្អកស្ងួត ដើម្បីអ្នកអាចធ្វើការបែងចែកខ្លួនឯងបាន។ ក្អកស្ងួតគឺជាប្រភេទក្អកមិនបញ្ចេញស្លេស្ម ដែលវាអាចមានលក្ខណៈរមាស់ ឬដូចមានអ្វីម៉្យាងដែលនៅជាប់បំពង់ក។ ជាញឹកញាប់អាការៈនេះអាចបង្កមកពីមេរោគដូចជា ជំងឺផ្តាសាយ ឬពេលខ្លះក៏អាចបង្កមកពីបញ្ហាអាល្លែកហ្ស៊ី ឬបញ្ហាបំពង់កផងដែរ។ * មូលហេតុនៃក្អកស្ងួត បន្ថែមពីមូលហេតុដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ វាក៏អាចបណ្តាលមកពីបញ្ហាផ្សេងទៀតផងដែរ៖ - ជំងឺហឺត - ជំងឺច្រាលទឹកក្រពះ (Gastro-esophageal reflux) - ការជក់បារី - អាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះដែលបណ្តាលមកពីសារធាតុ ឬវត្ថុដែលអ្នកធ្លាប់អាល្លែកហ្ស៊ីជាមួយ មានដូចជា លម្អងធូលី ឬរោមសត្វជាដើម - ការរលាកបំពង់សំឡេង - ក្អកមាន់ ដែលជាប្រភេទជំងឺបង្កមកពីបាក់តេរី - រោគសញ្ញានៃការស្ទះផ្លូវដង្ហើមអំឡុងពេលគេង (Obstructive sleep apnea) - ទម្លាប់ក្អក ដែលជាទូទៅកើតឡើងតែនៅពេលថ្ងៃ ប៉ុន្តែមិនមែនបង្កមកពីមេរោគ ឬបាក់តេរីនោះទេ ហើយភាគច្រើនកើតឡើងចំពោះក្មេងៗ - ការដកដង្ហើមចូលនូវពពួកសារធាតុចម្លែកផ្សេងទៀតដោយចៃដន្យ ដែលអាចជាអាហារ ឬទឹក - ជំងឺសួតមួយចំនួន - អាចជាផលរំខានរបស់ថ្នាំមួយចំនួនដូចជា ថ្នាំលើសឈាមប្រភេទ ACE inhibitor (Angiotensin Converting Enzyme inhibitors)។ ក្រៅពីហេតុផលដែលតែងកើតឡើងជាញឹកញាប់ខាងលើ អាការៈនេះក៏អាចបង្កមកពីជំងឺបេះដូង ជំងឺស្ទះទងសួត (Pulmonary embolism) ឬជំងឺមហារីកសួតជាដើម។ គួរបញ្ជាក់ថា អាការៈនេះអាចកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនៅពេលដែល៖ - ការដកដង្ហើមជាមួយខ្យល់ស្ងួត ឬត្រជាក់ខ្លាំង - ខ្យល់កង្វក់ដែលអាចមានជាធូលី ផ្សែង - ស្រូបផ្សែងបារីដោយផ្ទាល់ ឬមិនផ្ទាល់ - ការប្រើប្រាស់សំឡេងច្រើន និងខ្លាំងពេក - ការផ្លាស់ប្តូរសីតុណ្ហភាព។ * វិធីសាស្ត្រព្យាបាល ក្អកស្ងួតដែលបណ្តាលមកពីការឆ្លងមេរោគ ដូចជាជំងឺផ្តាសាយ ជាធម្មតាអាចធូរស្រាលដោយខ្លួនឯងបានក្នុងរយៈពេល១ឬ២ សប្តាហ៍។ ការព្យាបាលបែបធម្មជាតិ រួមជាមួយការប្រើថ្នាំក្អកអាចជួយធ្វើឲ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ប្រសើរឡើង ដែលក្នុងនោះអ្នកអាចអនុវត្តតាមវិធីសាស្ត្រខាងក្រោម៖ ការព្យាបាលបែបធម្មជាតិ - ផឹកទឹកឲ្យបានច្រើន - លាយទឹកឃ្មុំជាមួយក្រូចឆ្មារ ដោយប្រើទឹកក្តៅជាមួយទឹកឃ្មុំ ១ទៅ២ស្លាបព្រានិងបន្ថែមក្រូចឆ្មារបន្តិច - ខ្ពុរមាត់ជាមួយទឹកអំបិល ករណីអ្នកមានបញ្ហាក្អកស្ងួតមកពី ផ្តាសាយ ឬឈឺក។ ការព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំ - ប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយការក្អកក្នុងរយៈពេលខ្លី ដែលមានសារធាតុសកម្មដូចជា Pholcodine, Dextromethorphan, Codeine, Dihydrocodeine, និង Pentoxyverine។ ថ្នាំប្រភេទនេះភាគច្រើនអាចរកទិញបាននៅតាមឱសថស្ថានដោយមិនចាំបាច់មានវេជ្ជបញ្ជា ប៉ុន្តែអ្នកត្រូវទទួលការណែនាំពីរបៀបប្រើប្រាស់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវពីឱសថការីជាមុនរាល់ពេលប្រើប្រាស់ - ជួនកាលអ្នកក៏អាចត្រូវបានប្រើប្រាស់ប្រភេទថ្នាំដែលមានការបូកបញ្ចូលគ្នារវាង ថ្នាំផ្តាសាយ អាល្លែកហ្ស៊ី និងថ្នាំក្អក ករណីមូលហេតុបណ្តាលមកពីជំងឺផ្តាសាយ ឬអាល្លែកហ្ស៊ី - ការប្រើប្រាស់ប្រភេទស្រៃ្ពយ៍បាញ់ច្រមុះ ឬមាត់ដែលមានសារធាតុសកម្មដូចជា ទឹកអំបិល (Saline nasal spray ) ឬ ថ្នាំប្រឆាំងរលាក (Corticosteroid nasal spray) - ការប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយការបញ្ចេញជាតិអាស៊ីតក្រពះ ក៏ត្រូវបានអនុវត្តចំពោះអ្នកមានបញ្ហាច្រាលទឹកក្រពះផងដែរ។ * សញ្ញាណដែលអ្នកគួរជួបគ្រូពេទ្យជាបន្ទាន់ - ក្អកមានឈាម - ពិបាកដកដង្ហើម ឬថប់ - ក្អករាល់ពេលយប់ ឬមានលាយឡំក្តៅខ្លួន - ជាអ្នកជក់បារីជាប់ជាប្រចាំ - មានលាយឡំជាមួយការឈឺក្បាល ឈឺត្រចៀក ក្អួត កន្ទួលរមាស់ ស្រកទម្ងន់ ឬឈឺសាច់ដុំពេញខ្លួន - ក្មេងអាយុក្រោម៦ខែ - ក្អកលើសពី ១០ថ្ងៃដោយមិនមានភាពប្រសើរ ឬកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ - ឬអ្នកមានជំងឺលើសឈាម ជំងឺបេះដូង ក្រពះ ពោះវៀន ឬជំងឺផ្លូវដង្ហើម។ គួរបញ្ជាក់ថា អ្នកគួរប្រាប់គ្រូពេទ្យរបស់អ្នក ករណីអ្នកមានបញ្ហាក្អកធ្ងន់ធ្ងរដែលបណ្តាលមកពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំលើសឈាមដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្តូរប្រភេទថ្នាំផ្សេងទៀតដែលអាចសមស្របជាងនេះ។ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

Top