អារម្មណ៍ភ័យស្លន់ស្លោបណ្តាលមកពីបេះដូងឬ?

Jun 05, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
11K មើល

រួយកញ្ចឹងកសុទ្ធតែជាជំងឺលើសសម្ពាធឈាមឬ?

រួយកញ្ចឹងក ហាក់ត្រូវបានគេគិតជាញឹកញាប់ទៅលើរោគសញ្ញានៃជំងឺលើសសម្ពាធឈាម។ យ៉ាងណាមិញ យោងតាមការបកស្រាយរបស់វេជ្ជបណ្ឌិតវាអាចជាអាការៈបណ្តាលមកពីជំងឺផ្សេងដទៃទៀត ដែលអ្នកនឹងស្វែងយល់បានតាមរយៈករណីរបស់អ្នកអានម្នាក់ខាងក្រោម៖ សំណួរ៖ ខ្ញុំបាទមានអាយុ ៣៣ឆ្នាំ កម្ពស់ ១ម៉ែត្រ៦៣ ទម្ងន់ ៦១គីឡូក្រាម ជាកសិករមកពីខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំតែងមានអាការៈរួយកញ្ចឹងកជាញឹកញាប់ដោយមិនដឹងមូលហេតុក្នុងរយៈពេល ២អាទិត្យចុងក្រោយនេះ។ តើអាការៈនេះអាចទាក់ទងនឹងជំងឺលើសឈាមឬទេ? ចម្លើយ៖ យោងតាមអ្វីដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ គឺមិនអាចបញ្ជាក់ថាជាជំងឺលើសសម្ពាធឈាមនោះទេ ដោយសារតែគាត់មានអាយុត្រឹមតែ ៣៣ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ ទោះបីជាយ៉ាងណា ប្អូនក៏តម្រូវឲ្យធ្វើការពិនិត្យសម្ពាធឈាមផងដែរកាលណាលទ្ធផលសម្ពាធឈាម ១៤០ លើ៩០មិល្លីម៉ែត្របារ៉ត ពីរដងជាប់ៗគ្នានោះមានន័យថាមានជំងឺលើសសម្ពាធឈាម ដូច្នោះប្អូនត្រូវទៅជួបគ្រូពេទ្យទូទៅ ឬគ្រូពេទ្យសរសៃឈាមបេះដូងដើម្បីពិនិត្យ និងព្យាបាលឲ្យទាន់ពេលវេលា។ ផ្ទុយទៅវិញ អាការៈរួយកញ្ចឹងកក៏អាចបណ្តាលមកពីជំងឺមួយចំនួនដូចជា ការរលាកសន្លាក់ឆ្អឹងក ការសឹកសន្លាក់ឆ្អឹងក ការគេងកើយខ្នើយខុសទម្រង់ និងការមើលទូរស័ព្ទ ឬទូរទស្សន៍យូរពេកដែលអាចធ្វើឲ្យសាច់នៅកញ្ចឹងកកន្រ្តាក់រឹងផងដែរ។ ដូចនេះ ប្អូនគួរទៅជួបគ្រូពេទ្យជំនាញដើម្បីពិនិត្យសាច់ដុំកញ្ចឹងក ឬពេលខ្លះអាចឈានដល់ការថតឆ្លុះមើលស្ថានភាពឆ្អឹងកញ្ចឹងកថាមានសឹក ឬកៀបឆ្អឹងទេ ដោយឡែកអាការៈខាងលើមិនមានអ្វីទាក់ទងនឹងជំងឺបេះដូងឡើយ។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្ត្រាចារ្យមហាបរិញ្ញា សុខ ជួរ ឯកទេសជំងឺបេះដូង ប្រធានអ៊ុយនីតេជំងឺបេះដូងនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៧៩ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

បេះដូង និងសរសៃឈាម បេះដូង និងសរសៃឈាម

Mar 28, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
5.4K មើល

ឧស្សាហ៍ស្រវាំងភ្នែកអាចពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺអ្វី?

អាការៈស្រវាំងភ្នែក ឬងងឹតមុខ អាចកើតមានឡើងម្តងម្កាលនៅពេលរាងកាយមានការប្រែប្រួល ឬខ្វះខាតនូវសារធាតុចិញ្ចឹមណាមួយ ប៉ុន្តែប្រសិនរោគសញ្ញាទាំងនេះស្តែងឡើងជាញឹកញាប់ និងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ នោះវាអាចមានហេតុផលនៅពីក្រោយមួយចំនួនដែលទាមទារការពិគ្រោះយោបល់ និងប្រឹក្សាពីគ្រូពេទ្យឯកទេស។ សំណួរ៖ ខ្ញុំបាទមានអាយុ ៣៥ឆ្នាំ កម្ពស់ ១ម៉ែត្រ៦៤ទម្ងន់៦៤គីឡូក្រាម មកពីខេត្តសៀមរាប។ ខ្ញុំឧស្សាហ៍មានអាការៈស្រវាំងភ្នែក ហើយពេលខ្លះដូចជាមានអ្វីនៅដាមជាប់ភ្នែកមើលមិនច្បាស់ ដែលបញ្ហានេះច្រើនកើតមាននៅពេលដែលខ្ញុំក្រោកពីអង្គុយម្តងៗ ហើយថែមទាំងងងឹតមុខទៀតផង។ តើបញ្ហានេះបណ្តាលមកពីមូលហេតុអ្វី? តើគួរដោះស្រាយដោយវិធីណា? ចម្លើយ៖ ទាក់ទងនឹងអាការៈឧស្សាហ៍ស្រវាំងភ្នែកនិងមានដាមជាប់ភ្នែកមើលមិនច្បាស់ វាមិនអាចជាសញ្ញានៃជំងឺអ្វីមួយឲ្យពិតប្រាកដនោះទេ ប៉ុន្តែអាចជាអាការៈមួយនៃការលើសជាតិស្ករ។ ដូចនេះ យកល្អប្អូនគួរតែអញ្ជើញទៅពិនិត្យឈាម ដើម្បីស្រាយនូវរាល់ចម្ងល់ និងអាការៈនេះ។ ផ្ទុយទៅវិញ ចំពោះបញ្ហាដែលក្រោកពីអង្គុយម្តងៗស្រាប់តែងងឹតមុខរបស់ប្អូននោះ គឺមូលហេតុអាចកើតឡើងដោយសារការដឹកនាំឈាមទៅចិញ្ចឹមខួរក្បាលមិនបានគ្រប់គ្រាន់។ គួរបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើអាការៈបែបនេះកើតឡើងចំពោះមនុស្សចាស់ ឬអ្នកដែលមានអាយុច្រើននោះ គាត់អាចនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើការថតឆ្លុះសរសៃឈាមរកសញ្ញានៃការត្បៀតសរសៃឈាម។ ដោយឡែក ក្នុងករណីរបស់ប្អូនមានអាយុតិច ការត្បៀតសរសៃឈាមមិនសូវកើតឡើងនោះទេ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្អូននឹងតម្រូវឲ្យពិនិត្យសុខភាពទូទៅ ក្នុងបំណងរកឲ្យឃើញថាមានជំងឺណាមួយដែលផ្តល់ជាផលវិបាកទាំងនេះ និងគួរតែមកជួបជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញ ដើម្បីទទួលបានការណែនាំអំពីការព្យាបាលឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្ត្រាចារ្យវេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ជួរ ឯកទេសជំងឺបេះដូងប្រធានអ៊ុយនីតេជំងឺបេះដូងនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

បេះដូង និងសរសៃឈាម បេះដូង និងសរសៃឈាម បេះដូង និងសរសៃឈាម

Apr 18, 2018 |
6 ឆ្នាំមុន |
6.4K មើល

កាត់បន្ថយការឡើងសម្ពាធឈាម ជាមួយនឹងវិធីដ៏មានប្រសិទ្ធភាពទាំងនេះ...

សម្ពាធឈាម សំដៅដល់សម្ពាធនៃឈាមដែលហូរឆ្លងកាត់សរសៃឈាមរបស់រាងកាយអ្នក។ ប៉ុន្តែ នៅពេលកម្រិតឈាមលើសកំណត់ហូរឆ្លងកាត់សរសៃឈាម ជាហេតុបណ្ដាលឲ្យសម្ពាធឈាមរាងកាយមានការកើតឡើង។ សម្ពាធឈាម ត្រូវបានវាស់ស្ទង់ក្នុងដំណាក់កាលពីរលេខគឺ 120/80 ដំណាក់កាលលេខទី១ គឺវាស់ស្ទង់ថា តើបេះដូងអ្នកធ្វើការបូមឈាមជុំវិញសរសៃឈាមអាទ័រប្រកបដោយដោយប្រសិទ្ធភាព ឬយ៉ាងណា? លេខទី២ គឺវាស់ស្ទង់បេះដូងរបស់អ្នកបានសម្រាកសមស្រប ឬទេនៅចន្លោះចង្វាក់បេះដូង។ មនុស្សដែលមានសម្ពាធឈាមលើសពី140/90 (ឬលើសពីនេះ) វាធ្វើឲ្យកើតឡើងឱកាសនៃការកើតឡើងនៃជំងឺមួយចំនួនដូចជា ដំងឺដាច់សរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាល ការខ្សោយតម្រងនោម និងជំងឺបេះដូង។ ខាងក្រោមនេះ គឺជាវិធីសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាព ដែលអ្នកអាចអនុវត្តដើម្បីកាត់បន្ថយគ្រោះថា្នក់នៃការឡើងសម្ពាធឈាម៖ ១. កាត់បន្ថយការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង គឺជារឿងដ៏សំខាន់បំផុតក្នុងការអនុវត្ត ប្រសិនបើអ្នកចង់ឲ្យសម្ពាធឈាមរបស់អ្នកស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រង។ មិនថាអ្នកទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងជាប្រចាំ ឬពិសាច្រើនដល់ថ្នាក់ស្រវឹងខ្លាំងនោះទេ ក៏គ្រោះថ្នាក់នៅតែមានទ្រង់ទ្រាយធំសម្បើមគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដដែល ដូច្នេះ សូមកំណត់បរិមាណក្នុងការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងនេះឲ្យបានសមស្រប។ ២. មិនទទួលទានអាហារដែលប្រៃពេក សូមឲ្យប្រាកដថាអាហារអ្នកទទួលទានមិនប្រៃខ្លាំងនោះទេ។ អំបិលអាចបន្ថែមឲ្យអាហារមានរសជាតិឆ្ងាញ់ ប៉ុន្តែវាក៏អាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សម្ពាធឈាម ដោយបណ្តាលឲ្យស្រទាប់ខ្លាញ់កពូននៅក្នុងសរសៃឈាមអាកទ័ររបស់អ្នកផងដែរ។ ហេតុដូច្នេះ សូមកាត់បន្ថយអំបិលនៅក្នុងរបបអាហាររបស់អ្នក ហើយអ្នកនឹងឃើញភាពខុសប្លែកមិនខាន។ ៣. ធ្វើលំហាត់ប្រាណ មិនថាអ្នកប្រាថ្នាចង់សម្រកទម្ងន់ ឬរក្សារូបរាងឲ្យនៅដដែលនោះទេ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណគឺជាប្រការចាំបាច់ដែលអ្នកត្រូវធ្វើ។ សូមអនុវត្តការហាត់ប្រាណមួយឲ្យបានជាក់លាក់ ហើយត្រូវប្រកាន់ភ្ជាប់នូវទម្លាប់នោះ។ ការហាត់ប្រាណជួយឲ្យអ្នកមានទម្លាប់រហ័សរហួន មានភាពអំណត់ និងរក្សារាងកាយអ្នកឲ្យមានសុខភាពល្អ។ ៤. បង្កើនការស្រូបយកជាតិប៉ូតាស្យូម សារធាតុនេះជួយរក្សាតុល្យភាពជាតិទឹកនៅក្នុងរាងកាយរបស់អ្នក ក្រៅពីនេះវាមានប្រសិទ្ធភាពគ្រប់គ្រងជាតិអាស៊ីតទៀតផង។ ជាតិប៉ូតាស្យូមជួយគ្រប់គ្រងលំហូរឈាម ដែលហូរកាត់សរសៃអាទ័ររបស់អ្នក ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់អុកស៊ីសែនទៅកាន់សាច់ដុំរបស់អ្នក ។ ចំណីអាហារដូចជា ចេក ដំឡូងបារាំង ត្រសក់ ក្រូចពោធិ៍សាត់ ស្ពៃក្ដោប ប៉េះប៉ោះ ផ្កាខាត់ណា ស្លឹកផ្ទី អាហារទាំងនេះសម្បូរទៅដោយជាតិប៉ូតាស្យូម។ ៥. បញ្ឈប់ការជក់បារី ប្រសិនបើអ្នកជាអ្នកជក់បារី អ្នកចាំបាច់ត្រូវបញ្ឈប់វាឲ្យបានជាដាច់ខាត។ ការជក់បារីត្រូវបានគេឲ្យដឹងថាធ្វើឲ្យឡើងសម្អាធឈាម ពីព្រោះកាកសំណល់ជាតិពុលពីថ្នាំជក់ និងផ្សែងធ្វើឲ្យគ្រោះថ្នាក់ដល់កោសិកាឈាម និងសរសៃឈាម។ ៦. ទទួលទានពពួកបន្លែ និងផ្លែឈើ សូមប្រាកដថារបបអាហាររបស់អ្នកមាននូវបន្លែ និងផ្លែឈើច្រើនគួរសម។ ប្រភេទបន្លែ និងផ្លែឈើសម្បូរទៅដោយសារធាតុចិញ្ចឹម សារធាតុរ៉ែសំខាន់ៗ និងវីតាមីនច្រើនប្រភេទដែលជំនួយដល់ការគ្រប់គ្រងសម្ពាធឈាមឲ្យបានល្អ។ ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

គន្លឹះសុខភាព បេះដូង និងសរសៃឈាម

Mar 23, 2018 |
6 ឆ្នាំមុន |
3.9K មើល

អ្នកជំងឺលើសសម្ពាធឈាម គួរហាត់ប្រាណបែបណា ទើបល្អប្រសើរ?

សំណួរ ៖ ខ្ញុំបាទអាយុ៦៥ឆ្នាំ កម្ពស់១ម៉ែត្រ៦៤ ទម្ងន់៦៨គីឡូក្រាម រស់នៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ ខ្ញុំបាទមានជំងឺលើសឈាមប្រហែល២ខែមកហើយ ហើយគ្រូពេទ្យបានប្រាប់ឲ្យខ្ញុំធ្វើលំហាត់ប្រាណរាល់ថ្ងៃ។ ខ្ញុំបានធ្វើតាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យ ដោយដើរនៅសួនច្បារ ៣០នាទីជារៀងរាល់ព្រឹក។ តែកាលពីអាទិត្យមុននេះ ខ្ញុំបានទៅជួបវេជ្ជបណ្ឌិតម្នាក់ទៀត ដោយសារជង្គង់ខ្ញុំចេះតែឈឺ។ គាត់បានប្រាប់ខ្ញុំថា ខ្ញុំមានបញ្ហាពុកឆ្អឹង ព្រមទាំងប្រាប់ខ្ញុំកុំលើកអ្វីធ្ងន់ និងកុំសូវដើរច្រើនពេក។ តើខ្ញុំត្រូវហាត់ប្រាណយ៉ាងម៉េចវិញទៅ? តើបញ្ហាពុកឆ្អឹងរបស់ខ្ញុំនេះ អាចប៉ះពាល់ដល់ជំងឺលើសសម្ពាធឈាមរបស់ខ្ញុំដែរឬទេ? ចម្លើយ ៖ ឆ្លើយតបចំពោះសំណួរខាងលើ លោកអ៊ំ គួរធ្វើលំហាត់ប្រាណសាមញ្ញៗ ដូចជា ការដើរ ឬហែលទឹកជាដើម ដោយមិនចាំបាច់ហាត់ខ្លាំងក្លាពេកនោះទេ គ្រាន់តែធ្វើយ៉ាងណាឲ្យបានបញ្ចេញញើសមកក្រៅប៉ុណ្ណោះ។ សូមបញ្ជាក់លោកអ៊ំថា បញ្ហាពុកឆ្អឹង មិនមានផលប៉ះពាល់ដល់ជំងឺលើសឈាមរបស់លោកអ៊ំទេ គ្រាន់តែ ករណីខ្លះអាចមានផលវិបាកពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំ ដូចនេះលោកអ៊ំត្រូវគោរពតាមវេជ្ជបញ្ជា និងជួបគ្រូពេទ្យប្រសិនបើមានរោគសញ្ញាខុសធម្មតាណាមួយកើតឡើង។ បកស្រាយដោយ ៖ សាស្ត្រាចារ្យ វេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ជួរ ប្រធានផ្នែកជំងឺបេះដូងនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត និងជាប្រធានសមាគមជំងឺបេះដូងកម្ពុជា ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក លំហាត់ប្រាណ ត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក បេះដូង និងសរសៃឈាម

Feb 14, 2018 |
6 ឆ្នាំមុន |
20.2K មើល

របបអាហារមិនល្អអាចជាដើមចមនៃជំងឺ METABOLIC SYNDROME

អ្វីជានិយមន័យនៃ Metabolic Syndrome? ជាបណ្តុំនៃរោគសញ្ញាដូចជា លើសទម្ងន់ (ធាត់នៅក្បាលពោះ៖ Abdominal obesity) បូករួមជាមួយលើសសម្ពាធឈាម មានការកើនឡើងកូឡេស្តេរ៉ុល៖ Dyslipidemia (កើនឡើងជាតិទ្រីគ្លីសេរីត ឬការថយចុះ HDL) និងកើនឡើងកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម (Impaired glucose tolerance)។ ប្រសិនបុគ្គលម្នាក់ស្តែងចេញជាការលើសទម្ងន់ រួមជាមួយនឹងសញ្ញាមួយទៀតអាចជាលើសសម្ពាធឈាម ឬលើសជាតិស្ករ ខ្លាញ់ នោះគេអាចសន្មតថារាងកាយកំពុងតែប្រឈមទៅនឹងជំងឺ Metabolic Syndrome។ ម៉្យាងទៀតជំងឺ Metabolic Syndrome ក៏អាចជាផលវិបាកនៃជំងឺរ៉ាំរ៉ៃមួយចំនួន (a cluster of risk factor)ដូចជាជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺលើសសម្ពាធឈាម ឬជំងឺសរសៃបេះដូងជាដើម ដែលភាគរយនៃជំងឺគឺកើតឡើងទៅតាមកំណើននៃអាយុ។ បន្ថែមពីនោះនិយមន័យនៃជំងឺ Metabolic Syndromeក៏ត្រូវបានគេហៅឈ្មោះ ៥ប្រភេទទៀតផងដែរដូចជា Syndrome X ឬInsulin resistance ឬDeadly Quartet ឬ Reaven’s Syndromes។ មូលហេតុបង្កជំងឺ មូលហេតុចម្បងដែលបណ្តាលឲ្យមានជំងឺ Metabolic Syndrome គឺជាប់ទាក់ទងជាមួយជីវភាពរស់នៅរបស់បុគ្គលជាពិសេសអ្នកដែលមានវ័យចំណាស់ដូចជា៖ •អ្នកមិនធ្វើលំហាត់ប្រាណ •អ្នកបរិភោគអាហារច្រើន •អ្នកចូលចិត្តបរិភោគអាហារដូចជាពពួក Fast Food…….. •ប្រវត្តិគ្រួសារមានជំងឺធាត់ជាដើម។ ជំងឺបង្កមកពី Metabolic Syndrome ជំងឺដែលបណ្តាលមកពី Metabolic Syndromeមានដូចជា៖ •ជំងឺរឹងសរសៃឈាម •ជំងឺលើសជាតិអាស៊ីត •ជំងឺទឹកនោមផ្អែម •ជំងឺបេះដូង (ជំងឺស្ទះសរសៃឈាមបេះដូង៖ myocardial infarction និងជំងឺស្លោកបេះដូង៖ ischemic heart disease)។ ភាគច្រើនជំងឺដែលតែងស្តែងឡើងជាញឹកញាប់គឺជំងឺទឹកនោមផ្អែមជំងឺលើសសម្ពាធឈាម និងជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង។ រោគសញ្ញា សញ្ញាដំបូងដែលអាចកំណត់សម្គាល់បានគឺអ្នកជំងឺ៖ •ចាប់ផ្តើមលើសទម្ងន់ ធាត់ (ភាគច្រើននៅលើពោះ) ដោយរង្វាស់នៅលើពោះចំពោះបុរសលើសពី ៩០ ស.ម ចំណែកស្រ្តីគឺលើសពី ៨០ ស.ម •ស្បែកឡើងពណ៌ក្រម៉ៅ ឬមានដុំពកពណ៌ខ្មៅដុះនៅលើស្បែកជាពិសេសនៅត្រង់តំបន់កដែលតែងជួបជាញឹកញាប់ •គេងស្រម៉ុក។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ក្នុងករណីលេចឡើងនូវសញ្ញានៃ Metabolic Syndrome គេអាចចាប់ផ្តើមធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយ៖ •ធ្វើតេស្ត Body Scan ដើម្បីអាចដឹងពី BMI ៖ដែលកម្រិត BMI លើសពី ២៣ អាចចាត់ទុកថាមានបញ្ហាលើសទម្ងន់ និងលើសពី ២៨ អាចសន្មតថាមានជំងឺធាត់ (រង្វាស់សម្រាប់តំបន់អាស៊ី) •ធ្វើការពិនិត្យលើអ្នកដែលមានបញ្ហាគេងស្រម៉ុក (Obstruction Sleep Apnea) •ពិនិត្យឈាម៖ ដើម្បីកំណត់ពីកម្រិតជាតិស្ករខ្លាញ់ និងអាស៊ីតអ៊ុយរិច។ វិធីសាស្រ្តព្យាបាល ១. គួរផ្លាស់ប្តូររបៀបរស់នៅប្រចាំថ្ងៃដោយត្រូវ៖ •ធ្វើលំហាត់ប្រាណយ៉ាងតិច ៣០នាទី ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ឬអាចរហូតដល់ ៦០ ទៅ ៩០នាទី •បញ្ឈប់ការបរិភោគលើសកម្រិត ជាពិសេសជាតិផ្អែមនិងខ្លាញ់ •កាត់បន្ថយអាហារជាភេសជ្ជៈ ឬប៊ីយែរ ដែលជាដើមចមធ្វើឲ្យធាត់នៅតំបន់ពោះ និងឡើងជាតិទ្រីគ្លីសេរីត •គួរពិសាអាហារដែលសម្បូរទៅដោយជាតិសរសៃ បន្លែមានពណ៌បៃតង និងកាត់បន្ថយអាហារពពួក Fast Food។ ២. គ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺដែលបង្ក ដោយប្រើប្រាស់ឱសថដូចជា៖ •ឱសថ Fenofibrate, Niacin, Omeg-3 fattyacids ដើម្បីបញ្ចុះជាតិខ្លាញ់ដែលលើស (Triglyceride) •ចំពោះអ្នកមានកម្រិតជាតិស្ករលើសត្រូវទទួលការព្យាបាលដូចទៅនឹងអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម •ចំពោះអ្នកលើសឈាម ត្រូវព្យាបាលដូចអ្នកជំងឺលើសសម្ពាធឈាម។ វិធីសាស្រ្តការពារ វិធីសាស្រ្តក្នុងការការពារខ្លួនពីជំងឺ Metabolic Syndrome បុគ្គលទូទៅគួរតែ៖ •ធ្វើលំហាត់ប្រាណយ៉ាងតិច ៣ថ្ងៃក្នុងមួយសប្តាហ៍ (ម្តង ៣០នាទី)តែត្រូវជួបពិនិត្យជាមួយគ្រូពេទ្យមុនពេលជ្រើសរើសប្រភេទលំហាត់ប្រាណ •កាត់បន្ថយអាហារមានជាតិផ្អែម និងភេសជ្ជៈ •ចាប់យករបបអាហារដែលមានជាតិសរសៃ •ចំពោះមនុស្សក្នុងវ័យចំណាស់គួរប្រើប្រាស់ឱសថ Omega 3 ជាប្រចាំដើម្បីការពារពីបញ្ហាសរសៃឈាមរឹង។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរ គ្រប់អ្នកជំងឺ ឬបុគ្គលទូទៅទាំងអស់គួរធ្វើការពិនិត្យពីកម្រិតបេះដូងជាមុនសិន រាល់មុនពេលចាប់ផ្តើមធ្វើលំហាត់ប្រាណ ដោយហេតុថាការហាត់ប្រាណដែលលើសកម្រិតអាចបណ្តាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពទៅវិញ។ បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត លីវ ឈិញ ឯកទេសជំងឺបេះដូងនៅមជ្ឈមណ្ឌលបេះដូងនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត និងជាអគ្គលេខាធិការនៃសមាគម គ្រូពេទ្យបេះដូងកម្ពុជា ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ បេះដូង និងសរសៃឈាម

Feb 13, 2018 |
6 ឆ្នាំមុន |
8.6K មើល

ខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃនៅតែជាហានិភ័យខ្ពស់សម្រាប់គ្រប់គ្នា

មនុស្សគ្រប់រូបមានបេះដូង ដែលជាសរីរាង្គមួយមានតួនាទីច្របាច់នាំឈាមទៅចិញ្ចឹមគ្រប់ផ្នែកនៃដងខ្លួននៅពេលកន្ត្រាក់ ជាលទ្ធផលឲ្យឈាចេញតាមសរសៃឈាមក្រហម ដែលជាប្រភេទឈាមសម្បូរដោយអុកស៊ីសែន និងសារជាតិចិញ្ចឹម។ ជាក់ស្តែងសារពាង្គកាយទាំងអស់របស់មនុស្ស ត្រូវការជាចាំបាច់នូវសារធាតុ២យ៉ាងនេះ សូម្បីតែបេះដូង និងសរសៃឈាមខ្លួនឯងផ្ទាល់។ នៅពេលផ្នែកផ្សេងៗនៃរាងកាយប្រើប្រាស់អុកស៊ីសែន និងសារជាតិចិញ្ចឹមអស់ ឈាមក្រហមនឹងក្លាយជាឈាមខ្មៅ ដែលឈាមនេះត្រូវត្រឡប់ឡើងទៅបេះដូង និងទៅសួតវិញ តាមរយៈសរសៃឈាមវ៉ែន។ គ្រប់ផ្នែកនៃសារពាង្គកាយមនុស្សសុទ្ធតែមានសរសៃឈាមវ៉ែន ហើយសរសៃឈាមវ៉ែនដែលងាយទទួលរងការខូចខាតជាងគេ គឺបណ្តាសរសៃឈាមវ៉ែនដែលនៅនឹងជើង។ ជាទូទៅ សរសៃឈាមវ៉ែននៅនឹងជើងមាន២ជំពូកធំៗរួមមាន៖ •សរសៃឈាមវ៉ែនដែលនៅជ្រៅៗជាប់នឹងឆ្អឹង៖ សរសៃឈាមនេះមិនសូវមានចោទជាបញ្ហាខ្សោយនោះទេ •សរសៃឈាមវ៉ែនដែលនៅនឹងសើស្បែក៖ សរសៃឈាមងាយបណ្តាលឲ្យខ្សោយនិងវិវឌ្ឍទៅជាជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃភាគច្រើនបំផុត។ មូលហេតុនៃជំងឺ ធម្មជាតិតម្រូវឲ្យមានកត្តាជាច្រើនដែលឲ្យឈាមអាចឡើងពីជើងត្រឡប់ទៅបេះដូងវិញបាន សំខាន់ជាងគេនោះគឺ ការកន្ត្រាក់របស់សាច់ដុំកំភួនជើង មានន័យថា ធម្មជាតិតម្រូវឲ្យមនុស្សដើរ ដើម្បីឲ្យឈាមឡើងបន្តិចម្តងៗទៅកាន់បេះដូង ដូច្នេះរាល់កត្តាបង្កទាំងអស់ដែលប្រឆាំងនឹងធម្មជាតិកំណត់ខាងលើ នឹងបង្កជាជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃ។ កត្តាទាំងនោះរួមមាន ៖ -មនុស្សចាស់ -កត្តាតំណពូជ -អ្នកដំណើរតាមយន្តហោះរយៈពេលយូរ -អ្នកប្រឈមជាមួយកម្តៅថ្ងៃខ្លាំង -អ្នកចូលចិត្តស្លៀករឹតខ្លាំងពេក -អ្នកធ្វើការក្នុងការិយាល័យពុំសូវបានដើរ ឬអ្នកឈរយូរ -អ្នកចូលចិត្តញ៉ាំអាហារសម្បូរខ្លាញ់ -អ្នកមានបញ្ហាឆ្អឹងជើងដែលគាត់ដើរពុំរួច -អ្នកលើសទម្ងន់ -ស្ត្រីដែលប្រើប្រាស់ថ្នាំពន្យារកំណើត -ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ -អ្នកធ្លាប់មានប្រវត្តិកើតជំងឺនេះជាដើម។ តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវ វាជាប្រភេទជំងឺដែលមានការវិវឌ្ឍយឺត មិនបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតភ្លាមៗនោះទេ ប៉ុន្តែវាបានប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់រាងកាយរបស់អ្នកជំងឺរហូតដល់ជាង៥០% ប៉ះពាល់ដល់សង្គម៥០% និងប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍ធ្ងន់ធ្ងរ។ រោគសញ្ញាជាក់ស្តែង ជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃ មិនសូវជាមានរោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរទេ អ្នកជំងឺភាគច្រើនអាចមានអារម្មណ៍ហាក់ដូចជាធ្ងន់ៗជើង ចុកក្នុងកំភួនជើង ឬហើមនៅប្រអប់ជើង រមួលក្រពើ រមាស់ ស្ពឹកៗជើងញឹកញាប់។ ជំងឺនេះត្រូវបានបែងចែកជាដំណាក់កាលចាប់ពី០រហូតដល់ដំណាក់កាលទី៦ ដែលដំណាក់កាល០ ជើងគាត់ធម្មតាស្អាតគ្រាន់តែអាចមានសញ្ញាសង្ស័យ ដំណាក់កាល១អាចមានចេញជាសញ្ញាខៀវៗនៅជើង ដំណាក់កាល២អាចចេញមកសរសៃអង្កាញ់ៗហើយដំណាក់កាលបន្តទៀតអាចចេញជាដំបៅពិសេសនៅភ្នែកជើង វានឹងមិនជាសះស្បើយទេ ប្រសិនបើមិនធ្វើការវះកាត់យកសរសៃឈាមដែលខូចនោះចេញ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ គ្រូពេទ្យនឹងតម្រូវឲ្យអ្នកជំងឺធ្វើអេកូដើម្បីរករោគវិនិច្ឆ័យពីជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែននេះ គ្រាន់តែនៅដំណាក់កាល០ និងដំណាក់កាលទី១ ការធ្វើអេកូមិនអាចមានលទ្ធភាពឃើញនោះទេ ដូច្នេះដើម្បីឲ្យដឹងពិតប្រាកដ ត្រូវមើលលើទម្លាប់ប្រចាំថ្ងៃ និងការងារក៏ដូចជាមុខរបររបស់ពួកគាត់។ ការធ្វើអេកូបង្ហាញថា ឈាមដែលឡើងទៅហើយរត់ត្រឡប់មកវិញ បង្កឲ្យសរសៃឈាមវិវឌ្ឍជាអង្កាញ់ៗ អាចនឹងទៅជាកកឈាម ពេលនោះគាត់អាចប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ខ្ពស់ ព្រោះឈាមដែលកកនោះ អាចនឹងរំកិលទៅកាន់សរសៃឈាមជ្រៅៗ រហូតដល់សរសៃឈាមនៅសួត ធ្វើឲ្យស្ទះសរសៃឈាមនៅសួត (Pulmonary Embolism) ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតភ្លាមៗ។ វិធីក្នុងការព្យាបាល អ្នកជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនទាមទារ ធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឲ្យបានលឿនបំផុត ពោលគឺតាំងពីដំណាក់កាលដំបូង។ ដោយឡែក វិធីសាស្រ្តក្នុងការព្យាបាលមានច្រើនយ៉ាង៖ •ការព្យាបាលដោយប្រើប្រាស់ថ្នាំសម្រួលឲ្យឈាមឡើងទៅបេះដូង និងសួត បានស្រួល ព្រមទាំងជួយកាត់បន្ថយការវិវឌ្ឍរបស់ជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមនេះ។ •ប្រសិនបើដំណាក់កាលខ្សោយនោះចាប់ពីកម្រិតទី២ទៅ ការព្យាបាល គឺអាចធ្វើការវះកាត់ដកសរសៃឈាមនោះចេញ ឬការប្រើកាំរស្មី ឬការចាក់ថ្នាំបញ្ចូលក្នុងសរសៃឈាមដើម្បីឲ្យសរសៃឈាមស្វិតមកវិញ។ •ការព្យាបាលមួយប្រភេទទៀតគឺឲ្យអ្នកជំងឺពាក់ស្រោមជើងដែលផលិតដោយអ្នកជំនាញខាងវេជ្ជសាស្ត្រ។ ស្រោមជើងប្រភេទនេះ អាចពាក់បានសូម្បីតែអ្នកដែលកំពុងមានផ្ទៃពោះ ហើយមានការបែងចែកជាជំពូកផ្សេងៗនៃស្រោមជើងទៅតាមកម្រិតនៃការរឹតរបស់ស្រោមជើង និងដំណាក់កាលនៃជំងឺ។ ការការពារ ដើម្បីចៀសវាងពីជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃត្រូវប្តូររបៀបក្នុងការរស់នៅ ហើយកាត់បន្ថយនូវរាល់ហានិភ័យដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ។ បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ផាង ឯកទេសបេះដូង សរសៃឈាម នៅមជ្ឈមណ្ឌលបេះដូង នៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ បេះដូង និងសរសៃឈាម

Jun 05, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
11K មើល

រួយកញ្ចឹងកសុទ្ធតែជាជំងឺលើសសម្ពាធឈាមឬ?

រួយកញ្ចឹងក ហាក់ត្រូវបានគេគិតជាញឹកញាប់ទៅលើរោគសញ្ញានៃជំងឺលើសសម្ពាធឈាម។ យ៉ាងណាមិញ យោងតាមការបកស្រាយរបស់វេជ្ជបណ្ឌិតវាអាចជាអាការៈបណ្តាលមកពីជំងឺផ្សេងដទៃទៀត ដែលអ្នកនឹងស្វែងយល់បានតាមរយៈករណីរបស់អ្នកអានម្នាក់ខាងក្រោម៖ សំណួរ៖ ខ្ញុំបាទមានអាយុ ៣៣ឆ្នាំ កម្ពស់ ១ម៉ែត្រ៦៣ ទម្ងន់ ៦១គីឡូក្រាម ជាកសិករមកពីខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំតែងមានអាការៈរួយកញ្ចឹងកជាញឹកញាប់ដោយមិនដឹងមូលហេតុក្នុងរយៈពេល ២អាទិត្យចុងក្រោយនេះ។ តើអាការៈនេះអាចទាក់ទងនឹងជំងឺលើសឈាមឬទេ? ចម្លើយ៖ យោងតាមអ្វីដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ គឺមិនអាចបញ្ជាក់ថាជាជំងឺលើសសម្ពាធឈាមនោះទេ ដោយសារតែគាត់មានអាយុត្រឹមតែ ៣៣ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ ទោះបីជាយ៉ាងណា ប្អូនក៏តម្រូវឲ្យធ្វើការពិនិត្យសម្ពាធឈាមផងដែរកាលណាលទ្ធផលសម្ពាធឈាម ១៤០ លើ៩០មិល្លីម៉ែត្របារ៉ត ពីរដងជាប់ៗគ្នានោះមានន័យថាមានជំងឺលើសសម្ពាធឈាម ដូច្នោះប្អូនត្រូវទៅជួបគ្រូពេទ្យទូទៅ ឬគ្រូពេទ្យសរសៃឈាមបេះដូងដើម្បីពិនិត្យ និងព្យាបាលឲ្យទាន់ពេលវេលា។ ផ្ទុយទៅវិញ អាការៈរួយកញ្ចឹងកក៏អាចបណ្តាលមកពីជំងឺមួយចំនួនដូចជា ការរលាកសន្លាក់ឆ្អឹងក ការសឹកសន្លាក់ឆ្អឹងក ការគេងកើយខ្នើយខុសទម្រង់ និងការមើលទូរស័ព្ទ ឬទូរទស្សន៍យូរពេកដែលអាចធ្វើឲ្យសាច់នៅកញ្ចឹងកកន្រ្តាក់រឹងផងដែរ។ ដូចនេះ ប្អូនគួរទៅជួបគ្រូពេទ្យជំនាញដើម្បីពិនិត្យសាច់ដុំកញ្ចឹងក ឬពេលខ្លះអាចឈានដល់ការថតឆ្លុះមើលស្ថានភាពឆ្អឹងកញ្ចឹងកថាមានសឹក ឬកៀបឆ្អឹងទេ ដោយឡែកអាការៈខាងលើមិនមានអ្វីទាក់ទងនឹងជំងឺបេះដូងឡើយ។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្ត្រាចារ្យមហាបរិញ្ញា សុខ ជួរ ឯកទេសជំងឺបេះដូង ប្រធានអ៊ុយនីតេជំងឺបេះដូងនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៧៩ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

បេះដូង និងសរសៃឈាម បេះដូង និងសរសៃឈាម

Mar 28, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
5.4K មើល

ឧស្សាហ៍ស្រវាំងភ្នែកអាចពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺអ្វី?

អាការៈស្រវាំងភ្នែក ឬងងឹតមុខ អាចកើតមានឡើងម្តងម្កាលនៅពេលរាងកាយមានការប្រែប្រួល ឬខ្វះខាតនូវសារធាតុចិញ្ចឹមណាមួយ ប៉ុន្តែប្រសិនរោគសញ្ញាទាំងនេះស្តែងឡើងជាញឹកញាប់ និងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ នោះវាអាចមានហេតុផលនៅពីក្រោយមួយចំនួនដែលទាមទារការពិគ្រោះយោបល់ និងប្រឹក្សាពីគ្រូពេទ្យឯកទេស។ សំណួរ៖ ខ្ញុំបាទមានអាយុ ៣៥ឆ្នាំ កម្ពស់ ១ម៉ែត្រ៦៤ទម្ងន់៦៤គីឡូក្រាម មកពីខេត្តសៀមរាប។ ខ្ញុំឧស្សាហ៍មានអាការៈស្រវាំងភ្នែក ហើយពេលខ្លះដូចជាមានអ្វីនៅដាមជាប់ភ្នែកមើលមិនច្បាស់ ដែលបញ្ហានេះច្រើនកើតមាននៅពេលដែលខ្ញុំក្រោកពីអង្គុយម្តងៗ ហើយថែមទាំងងងឹតមុខទៀតផង។ តើបញ្ហានេះបណ្តាលមកពីមូលហេតុអ្វី? តើគួរដោះស្រាយដោយវិធីណា? ចម្លើយ៖ ទាក់ទងនឹងអាការៈឧស្សាហ៍ស្រវាំងភ្នែកនិងមានដាមជាប់ភ្នែកមើលមិនច្បាស់ វាមិនអាចជាសញ្ញានៃជំងឺអ្វីមួយឲ្យពិតប្រាកដនោះទេ ប៉ុន្តែអាចជាអាការៈមួយនៃការលើសជាតិស្ករ។ ដូចនេះ យកល្អប្អូនគួរតែអញ្ជើញទៅពិនិត្យឈាម ដើម្បីស្រាយនូវរាល់ចម្ងល់ និងអាការៈនេះ។ ផ្ទុយទៅវិញ ចំពោះបញ្ហាដែលក្រោកពីអង្គុយម្តងៗស្រាប់តែងងឹតមុខរបស់ប្អូននោះ គឺមូលហេតុអាចកើតឡើងដោយសារការដឹកនាំឈាមទៅចិញ្ចឹមខួរក្បាលមិនបានគ្រប់គ្រាន់។ គួរបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើអាការៈបែបនេះកើតឡើងចំពោះមនុស្សចាស់ ឬអ្នកដែលមានអាយុច្រើននោះ គាត់អាចនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើការថតឆ្លុះសរសៃឈាមរកសញ្ញានៃការត្បៀតសរសៃឈាម។ ដោយឡែក ក្នុងករណីរបស់ប្អូនមានអាយុតិច ការត្បៀតសរសៃឈាមមិនសូវកើតឡើងនោះទេ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្អូននឹងតម្រូវឲ្យពិនិត្យសុខភាពទូទៅ ក្នុងបំណងរកឲ្យឃើញថាមានជំងឺណាមួយដែលផ្តល់ជាផលវិបាកទាំងនេះ និងគួរតែមកជួបជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញ ដើម្បីទទួលបានការណែនាំអំពីការព្យាបាលឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្ត្រាចារ្យវេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ជួរ ឯកទេសជំងឺបេះដូងប្រធានអ៊ុយនីតេជំងឺបេះដូងនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

បេះដូង និងសរសៃឈាម បេះដូង និងសរសៃឈាម បេះដូង និងសរសៃឈាម

Apr 18, 2018 |
6 ឆ្នាំមុន |
6.4K មើល

កាត់បន្ថយការឡើងសម្ពាធឈាម ជាមួយនឹងវិធីដ៏មានប្រសិទ្ធភាពទាំងនេះ...

សម្ពាធឈាម សំដៅដល់សម្ពាធនៃឈាមដែលហូរឆ្លងកាត់សរសៃឈាមរបស់រាងកាយអ្នក។ ប៉ុន្តែ នៅពេលកម្រិតឈាមលើសកំណត់ហូរឆ្លងកាត់សរសៃឈាម ជាហេតុបណ្ដាលឲ្យសម្ពាធឈាមរាងកាយមានការកើតឡើង។ សម្ពាធឈាម ត្រូវបានវាស់ស្ទង់ក្នុងដំណាក់កាលពីរលេខគឺ 120/80 ដំណាក់កាលលេខទី១ គឺវាស់ស្ទង់ថា តើបេះដូងអ្នកធ្វើការបូមឈាមជុំវិញសរសៃឈាមអាទ័រប្រកបដោយដោយប្រសិទ្ធភាព ឬយ៉ាងណា? លេខទី២ គឺវាស់ស្ទង់បេះដូងរបស់អ្នកបានសម្រាកសមស្រប ឬទេនៅចន្លោះចង្វាក់បេះដូង។ មនុស្សដែលមានសម្ពាធឈាមលើសពី140/90 (ឬលើសពីនេះ) វាធ្វើឲ្យកើតឡើងឱកាសនៃការកើតឡើងនៃជំងឺមួយចំនួនដូចជា ដំងឺដាច់សរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាល ការខ្សោយតម្រងនោម និងជំងឺបេះដូង។ ខាងក្រោមនេះ គឺជាវិធីសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាព ដែលអ្នកអាចអនុវត្តដើម្បីកាត់បន្ថយគ្រោះថា្នក់នៃការឡើងសម្ពាធឈាម៖ ១. កាត់បន្ថយការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង គឺជារឿងដ៏សំខាន់បំផុតក្នុងការអនុវត្ត ប្រសិនបើអ្នកចង់ឲ្យសម្ពាធឈាមរបស់អ្នកស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រង។ មិនថាអ្នកទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងជាប្រចាំ ឬពិសាច្រើនដល់ថ្នាក់ស្រវឹងខ្លាំងនោះទេ ក៏គ្រោះថ្នាក់នៅតែមានទ្រង់ទ្រាយធំសម្បើមគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដដែល ដូច្នេះ សូមកំណត់បរិមាណក្នុងការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងនេះឲ្យបានសមស្រប។ ២. មិនទទួលទានអាហារដែលប្រៃពេក សូមឲ្យប្រាកដថាអាហារអ្នកទទួលទានមិនប្រៃខ្លាំងនោះទេ។ អំបិលអាចបន្ថែមឲ្យអាហារមានរសជាតិឆ្ងាញ់ ប៉ុន្តែវាក៏អាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សម្ពាធឈាម ដោយបណ្តាលឲ្យស្រទាប់ខ្លាញ់កពូននៅក្នុងសរសៃឈាមអាកទ័ររបស់អ្នកផងដែរ។ ហេតុដូច្នេះ សូមកាត់បន្ថយអំបិលនៅក្នុងរបបអាហាររបស់អ្នក ហើយអ្នកនឹងឃើញភាពខុសប្លែកមិនខាន។ ៣. ធ្វើលំហាត់ប្រាណ មិនថាអ្នកប្រាថ្នាចង់សម្រកទម្ងន់ ឬរក្សារូបរាងឲ្យនៅដដែលនោះទេ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណគឺជាប្រការចាំបាច់ដែលអ្នកត្រូវធ្វើ។ សូមអនុវត្តការហាត់ប្រាណមួយឲ្យបានជាក់លាក់ ហើយត្រូវប្រកាន់ភ្ជាប់នូវទម្លាប់នោះ។ ការហាត់ប្រាណជួយឲ្យអ្នកមានទម្លាប់រហ័សរហួន មានភាពអំណត់ និងរក្សារាងកាយអ្នកឲ្យមានសុខភាពល្អ។ ៤. បង្កើនការស្រូបយកជាតិប៉ូតាស្យូម សារធាតុនេះជួយរក្សាតុល្យភាពជាតិទឹកនៅក្នុងរាងកាយរបស់អ្នក ក្រៅពីនេះវាមានប្រសិទ្ធភាពគ្រប់គ្រងជាតិអាស៊ីតទៀតផង។ ជាតិប៉ូតាស្យូមជួយគ្រប់គ្រងលំហូរឈាម ដែលហូរកាត់សរសៃអាទ័ររបស់អ្នក ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់អុកស៊ីសែនទៅកាន់សាច់ដុំរបស់អ្នក ។ ចំណីអាហារដូចជា ចេក ដំឡូងបារាំង ត្រសក់ ក្រូចពោធិ៍សាត់ ស្ពៃក្ដោប ប៉េះប៉ោះ ផ្កាខាត់ណា ស្លឹកផ្ទី អាហារទាំងនេះសម្បូរទៅដោយជាតិប៉ូតាស្យូម។ ៥. បញ្ឈប់ការជក់បារី ប្រសិនបើអ្នកជាអ្នកជក់បារី អ្នកចាំបាច់ត្រូវបញ្ឈប់វាឲ្យបានជាដាច់ខាត។ ការជក់បារីត្រូវបានគេឲ្យដឹងថាធ្វើឲ្យឡើងសម្អាធឈាម ពីព្រោះកាកសំណល់ជាតិពុលពីថ្នាំជក់ និងផ្សែងធ្វើឲ្យគ្រោះថ្នាក់ដល់កោសិកាឈាម និងសរសៃឈាម។ ៦. ទទួលទានពពួកបន្លែ និងផ្លែឈើ សូមប្រាកដថារបបអាហាររបស់អ្នកមាននូវបន្លែ និងផ្លែឈើច្រើនគួរសម។ ប្រភេទបន្លែ និងផ្លែឈើសម្បូរទៅដោយសារធាតុចិញ្ចឹម សារធាតុរ៉ែសំខាន់ៗ និងវីតាមីនច្រើនប្រភេទដែលជំនួយដល់ការគ្រប់គ្រងសម្ពាធឈាមឲ្យបានល្អ។ ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

គន្លឹះសុខភាព បេះដូង និងសរសៃឈាម

Mar 23, 2018 |
6 ឆ្នាំមុន |
3.9K មើល

អ្នកជំងឺលើសសម្ពាធឈាម គួរហាត់ប្រាណបែបណា ទើបល្អប្រសើរ?

សំណួរ ៖ ខ្ញុំបាទអាយុ៦៥ឆ្នាំ កម្ពស់១ម៉ែត្រ៦៤ ទម្ងន់៦៨គីឡូក្រាម រស់នៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ ខ្ញុំបាទមានជំងឺលើសឈាមប្រហែល២ខែមកហើយ ហើយគ្រូពេទ្យបានប្រាប់ឲ្យខ្ញុំធ្វើលំហាត់ប្រាណរាល់ថ្ងៃ។ ខ្ញុំបានធ្វើតាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យ ដោយដើរនៅសួនច្បារ ៣០នាទីជារៀងរាល់ព្រឹក។ តែកាលពីអាទិត្យមុននេះ ខ្ញុំបានទៅជួបវេជ្ជបណ្ឌិតម្នាក់ទៀត ដោយសារជង្គង់ខ្ញុំចេះតែឈឺ។ គាត់បានប្រាប់ខ្ញុំថា ខ្ញុំមានបញ្ហាពុកឆ្អឹង ព្រមទាំងប្រាប់ខ្ញុំកុំលើកអ្វីធ្ងន់ និងកុំសូវដើរច្រើនពេក។ តើខ្ញុំត្រូវហាត់ប្រាណយ៉ាងម៉េចវិញទៅ? តើបញ្ហាពុកឆ្អឹងរបស់ខ្ញុំនេះ អាចប៉ះពាល់ដល់ជំងឺលើសសម្ពាធឈាមរបស់ខ្ញុំដែរឬទេ? ចម្លើយ ៖ ឆ្លើយតបចំពោះសំណួរខាងលើ លោកអ៊ំ គួរធ្វើលំហាត់ប្រាណសាមញ្ញៗ ដូចជា ការដើរ ឬហែលទឹកជាដើម ដោយមិនចាំបាច់ហាត់ខ្លាំងក្លាពេកនោះទេ គ្រាន់តែធ្វើយ៉ាងណាឲ្យបានបញ្ចេញញើសមកក្រៅប៉ុណ្ណោះ។ សូមបញ្ជាក់លោកអ៊ំថា បញ្ហាពុកឆ្អឹង មិនមានផលប៉ះពាល់ដល់ជំងឺលើសឈាមរបស់លោកអ៊ំទេ គ្រាន់តែ ករណីខ្លះអាចមានផលវិបាកពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំ ដូចនេះលោកអ៊ំត្រូវគោរពតាមវេជ្ជបញ្ជា និងជួបគ្រូពេទ្យប្រសិនបើមានរោគសញ្ញាខុសធម្មតាណាមួយកើតឡើង។ បកស្រាយដោយ ៖ សាស្ត្រាចារ្យ វេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ជួរ ប្រធានផ្នែកជំងឺបេះដូងនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត និងជាប្រធានសមាគមជំងឺបេះដូងកម្ពុជា ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក លំហាត់ប្រាណ ត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក បេះដូង និងសរសៃឈាម

Feb 14, 2018 |
6 ឆ្នាំមុន |
20.2K មើល

របបអាហារមិនល្អអាចជាដើមចមនៃជំងឺ METABOLIC SYNDROME

អ្វីជានិយមន័យនៃ Metabolic Syndrome? ជាបណ្តុំនៃរោគសញ្ញាដូចជា លើសទម្ងន់ (ធាត់នៅក្បាលពោះ៖ Abdominal obesity) បូករួមជាមួយលើសសម្ពាធឈាម មានការកើនឡើងកូឡេស្តេរ៉ុល៖ Dyslipidemia (កើនឡើងជាតិទ្រីគ្លីសេរីត ឬការថយចុះ HDL) និងកើនឡើងកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម (Impaired glucose tolerance)។ ប្រសិនបុគ្គលម្នាក់ស្តែងចេញជាការលើសទម្ងន់ រួមជាមួយនឹងសញ្ញាមួយទៀតអាចជាលើសសម្ពាធឈាម ឬលើសជាតិស្ករ ខ្លាញ់ នោះគេអាចសន្មតថារាងកាយកំពុងតែប្រឈមទៅនឹងជំងឺ Metabolic Syndrome។ ម៉្យាងទៀតជំងឺ Metabolic Syndrome ក៏អាចជាផលវិបាកនៃជំងឺរ៉ាំរ៉ៃមួយចំនួន (a cluster of risk factor)ដូចជាជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺលើសសម្ពាធឈាម ឬជំងឺសរសៃបេះដូងជាដើម ដែលភាគរយនៃជំងឺគឺកើតឡើងទៅតាមកំណើននៃអាយុ។ បន្ថែមពីនោះនិយមន័យនៃជំងឺ Metabolic Syndromeក៏ត្រូវបានគេហៅឈ្មោះ ៥ប្រភេទទៀតផងដែរដូចជា Syndrome X ឬInsulin resistance ឬDeadly Quartet ឬ Reaven’s Syndromes។ មូលហេតុបង្កជំងឺ មូលហេតុចម្បងដែលបណ្តាលឲ្យមានជំងឺ Metabolic Syndrome គឺជាប់ទាក់ទងជាមួយជីវភាពរស់នៅរបស់បុគ្គលជាពិសេសអ្នកដែលមានវ័យចំណាស់ដូចជា៖ •អ្នកមិនធ្វើលំហាត់ប្រាណ •អ្នកបរិភោគអាហារច្រើន •អ្នកចូលចិត្តបរិភោគអាហារដូចជាពពួក Fast Food…….. •ប្រវត្តិគ្រួសារមានជំងឺធាត់ជាដើម។ ជំងឺបង្កមកពី Metabolic Syndrome ជំងឺដែលបណ្តាលមកពី Metabolic Syndromeមានដូចជា៖ •ជំងឺរឹងសរសៃឈាម •ជំងឺលើសជាតិអាស៊ីត •ជំងឺទឹកនោមផ្អែម •ជំងឺបេះដូង (ជំងឺស្ទះសរសៃឈាមបេះដូង៖ myocardial infarction និងជំងឺស្លោកបេះដូង៖ ischemic heart disease)។ ភាគច្រើនជំងឺដែលតែងស្តែងឡើងជាញឹកញាប់គឺជំងឺទឹកនោមផ្អែមជំងឺលើសសម្ពាធឈាម និងជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង។ រោគសញ្ញា សញ្ញាដំបូងដែលអាចកំណត់សម្គាល់បានគឺអ្នកជំងឺ៖ •ចាប់ផ្តើមលើសទម្ងន់ ធាត់ (ភាគច្រើននៅលើពោះ) ដោយរង្វាស់នៅលើពោះចំពោះបុរសលើសពី ៩០ ស.ម ចំណែកស្រ្តីគឺលើសពី ៨០ ស.ម •ស្បែកឡើងពណ៌ក្រម៉ៅ ឬមានដុំពកពណ៌ខ្មៅដុះនៅលើស្បែកជាពិសេសនៅត្រង់តំបន់កដែលតែងជួបជាញឹកញាប់ •គេងស្រម៉ុក។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ក្នុងករណីលេចឡើងនូវសញ្ញានៃ Metabolic Syndrome គេអាចចាប់ផ្តើមធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយ៖ •ធ្វើតេស្ត Body Scan ដើម្បីអាចដឹងពី BMI ៖ដែលកម្រិត BMI លើសពី ២៣ អាចចាត់ទុកថាមានបញ្ហាលើសទម្ងន់ និងលើសពី ២៨ អាចសន្មតថាមានជំងឺធាត់ (រង្វាស់សម្រាប់តំបន់អាស៊ី) •ធ្វើការពិនិត្យលើអ្នកដែលមានបញ្ហាគេងស្រម៉ុក (Obstruction Sleep Apnea) •ពិនិត្យឈាម៖ ដើម្បីកំណត់ពីកម្រិតជាតិស្ករខ្លាញ់ និងអាស៊ីតអ៊ុយរិច។ វិធីសាស្រ្តព្យាបាល ១. គួរផ្លាស់ប្តូររបៀបរស់នៅប្រចាំថ្ងៃដោយត្រូវ៖ •ធ្វើលំហាត់ប្រាណយ៉ាងតិច ៣០នាទី ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ឬអាចរហូតដល់ ៦០ ទៅ ៩០នាទី •បញ្ឈប់ការបរិភោគលើសកម្រិត ជាពិសេសជាតិផ្អែមនិងខ្លាញ់ •កាត់បន្ថយអាហារជាភេសជ្ជៈ ឬប៊ីយែរ ដែលជាដើមចមធ្វើឲ្យធាត់នៅតំបន់ពោះ និងឡើងជាតិទ្រីគ្លីសេរីត •គួរពិសាអាហារដែលសម្បូរទៅដោយជាតិសរសៃ បន្លែមានពណ៌បៃតង និងកាត់បន្ថយអាហារពពួក Fast Food។ ២. គ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺដែលបង្ក ដោយប្រើប្រាស់ឱសថដូចជា៖ •ឱសថ Fenofibrate, Niacin, Omeg-3 fattyacids ដើម្បីបញ្ចុះជាតិខ្លាញ់ដែលលើស (Triglyceride) •ចំពោះអ្នកមានកម្រិតជាតិស្ករលើសត្រូវទទួលការព្យាបាលដូចទៅនឹងអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម •ចំពោះអ្នកលើសឈាម ត្រូវព្យាបាលដូចអ្នកជំងឺលើសសម្ពាធឈាម។ វិធីសាស្រ្តការពារ វិធីសាស្រ្តក្នុងការការពារខ្លួនពីជំងឺ Metabolic Syndrome បុគ្គលទូទៅគួរតែ៖ •ធ្វើលំហាត់ប្រាណយ៉ាងតិច ៣ថ្ងៃក្នុងមួយសប្តាហ៍ (ម្តង ៣០នាទី)តែត្រូវជួបពិនិត្យជាមួយគ្រូពេទ្យមុនពេលជ្រើសរើសប្រភេទលំហាត់ប្រាណ •កាត់បន្ថយអាហារមានជាតិផ្អែម និងភេសជ្ជៈ •ចាប់យករបបអាហារដែលមានជាតិសរសៃ •ចំពោះមនុស្សក្នុងវ័យចំណាស់គួរប្រើប្រាស់ឱសថ Omega 3 ជាប្រចាំដើម្បីការពារពីបញ្ហាសរសៃឈាមរឹង។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរ គ្រប់អ្នកជំងឺ ឬបុគ្គលទូទៅទាំងអស់គួរធ្វើការពិនិត្យពីកម្រិតបេះដូងជាមុនសិន រាល់មុនពេលចាប់ផ្តើមធ្វើលំហាត់ប្រាណ ដោយហេតុថាការហាត់ប្រាណដែលលើសកម្រិតអាចបណ្តាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពទៅវិញ។ បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត លីវ ឈិញ ឯកទេសជំងឺបេះដូងនៅមជ្ឈមណ្ឌលបេះដូងនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត និងជាអគ្គលេខាធិការនៃសមាគម គ្រូពេទ្យបេះដូងកម្ពុជា ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ បេះដូង និងសរសៃឈាម

Feb 13, 2018 |
6 ឆ្នាំមុន |
8.6K មើល

ខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃនៅតែជាហានិភ័យខ្ពស់សម្រាប់គ្រប់គ្នា

មនុស្សគ្រប់រូបមានបេះដូង ដែលជាសរីរាង្គមួយមានតួនាទីច្របាច់នាំឈាមទៅចិញ្ចឹមគ្រប់ផ្នែកនៃដងខ្លួននៅពេលកន្ត្រាក់ ជាលទ្ធផលឲ្យឈាចេញតាមសរសៃឈាមក្រហម ដែលជាប្រភេទឈាមសម្បូរដោយអុកស៊ីសែន និងសារជាតិចិញ្ចឹម។ ជាក់ស្តែងសារពាង្គកាយទាំងអស់របស់មនុស្ស ត្រូវការជាចាំបាច់នូវសារធាតុ២យ៉ាងនេះ សូម្បីតែបេះដូង និងសរសៃឈាមខ្លួនឯងផ្ទាល់។ នៅពេលផ្នែកផ្សេងៗនៃរាងកាយប្រើប្រាស់អុកស៊ីសែន និងសារជាតិចិញ្ចឹមអស់ ឈាមក្រហមនឹងក្លាយជាឈាមខ្មៅ ដែលឈាមនេះត្រូវត្រឡប់ឡើងទៅបេះដូង និងទៅសួតវិញ តាមរយៈសរសៃឈាមវ៉ែន។ គ្រប់ផ្នែកនៃសារពាង្គកាយមនុស្សសុទ្ធតែមានសរសៃឈាមវ៉ែន ហើយសរសៃឈាមវ៉ែនដែលងាយទទួលរងការខូចខាតជាងគេ គឺបណ្តាសរសៃឈាមវ៉ែនដែលនៅនឹងជើង។ ជាទូទៅ សរសៃឈាមវ៉ែននៅនឹងជើងមាន២ជំពូកធំៗរួមមាន៖ •សរសៃឈាមវ៉ែនដែលនៅជ្រៅៗជាប់នឹងឆ្អឹង៖ សរសៃឈាមនេះមិនសូវមានចោទជាបញ្ហាខ្សោយនោះទេ •សរសៃឈាមវ៉ែនដែលនៅនឹងសើស្បែក៖ សរសៃឈាមងាយបណ្តាលឲ្យខ្សោយនិងវិវឌ្ឍទៅជាជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃភាគច្រើនបំផុត។ មូលហេតុនៃជំងឺ ធម្មជាតិតម្រូវឲ្យមានកត្តាជាច្រើនដែលឲ្យឈាមអាចឡើងពីជើងត្រឡប់ទៅបេះដូងវិញបាន សំខាន់ជាងគេនោះគឺ ការកន្ត្រាក់របស់សាច់ដុំកំភួនជើង មានន័យថា ធម្មជាតិតម្រូវឲ្យមនុស្សដើរ ដើម្បីឲ្យឈាមឡើងបន្តិចម្តងៗទៅកាន់បេះដូង ដូច្នេះរាល់កត្តាបង្កទាំងអស់ដែលប្រឆាំងនឹងធម្មជាតិកំណត់ខាងលើ នឹងបង្កជាជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃ។ កត្តាទាំងនោះរួមមាន ៖ -មនុស្សចាស់ -កត្តាតំណពូជ -អ្នកដំណើរតាមយន្តហោះរយៈពេលយូរ -អ្នកប្រឈមជាមួយកម្តៅថ្ងៃខ្លាំង -អ្នកចូលចិត្តស្លៀករឹតខ្លាំងពេក -អ្នកធ្វើការក្នុងការិយាល័យពុំសូវបានដើរ ឬអ្នកឈរយូរ -អ្នកចូលចិត្តញ៉ាំអាហារសម្បូរខ្លាញ់ -អ្នកមានបញ្ហាឆ្អឹងជើងដែលគាត់ដើរពុំរួច -អ្នកលើសទម្ងន់ -ស្ត្រីដែលប្រើប្រាស់ថ្នាំពន្យារកំណើត -ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ -អ្នកធ្លាប់មានប្រវត្តិកើតជំងឺនេះជាដើម។ តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវ វាជាប្រភេទជំងឺដែលមានការវិវឌ្ឍយឺត មិនបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតភ្លាមៗនោះទេ ប៉ុន្តែវាបានប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់រាងកាយរបស់អ្នកជំងឺរហូតដល់ជាង៥០% ប៉ះពាល់ដល់សង្គម៥០% និងប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍ធ្ងន់ធ្ងរ។ រោគសញ្ញាជាក់ស្តែង ជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃ មិនសូវជាមានរោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរទេ អ្នកជំងឺភាគច្រើនអាចមានអារម្មណ៍ហាក់ដូចជាធ្ងន់ៗជើង ចុកក្នុងកំភួនជើង ឬហើមនៅប្រអប់ជើង រមួលក្រពើ រមាស់ ស្ពឹកៗជើងញឹកញាប់។ ជំងឺនេះត្រូវបានបែងចែកជាដំណាក់កាលចាប់ពី០រហូតដល់ដំណាក់កាលទី៦ ដែលដំណាក់កាល០ ជើងគាត់ធម្មតាស្អាតគ្រាន់តែអាចមានសញ្ញាសង្ស័យ ដំណាក់កាល១អាចមានចេញជាសញ្ញាខៀវៗនៅជើង ដំណាក់កាល២អាចចេញមកសរសៃអង្កាញ់ៗហើយដំណាក់កាលបន្តទៀតអាចចេញជាដំបៅពិសេសនៅភ្នែកជើង វានឹងមិនជាសះស្បើយទេ ប្រសិនបើមិនធ្វើការវះកាត់យកសរសៃឈាមដែលខូចនោះចេញ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ គ្រូពេទ្យនឹងតម្រូវឲ្យអ្នកជំងឺធ្វើអេកូដើម្បីរករោគវិនិច្ឆ័យពីជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែននេះ គ្រាន់តែនៅដំណាក់កាល០ និងដំណាក់កាលទី១ ការធ្វើអេកូមិនអាចមានលទ្ធភាពឃើញនោះទេ ដូច្នេះដើម្បីឲ្យដឹងពិតប្រាកដ ត្រូវមើលលើទម្លាប់ប្រចាំថ្ងៃ និងការងារក៏ដូចជាមុខរបររបស់ពួកគាត់។ ការធ្វើអេកូបង្ហាញថា ឈាមដែលឡើងទៅហើយរត់ត្រឡប់មកវិញ បង្កឲ្យសរសៃឈាមវិវឌ្ឍជាអង្កាញ់ៗ អាចនឹងទៅជាកកឈាម ពេលនោះគាត់អាចប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ខ្ពស់ ព្រោះឈាមដែលកកនោះ អាចនឹងរំកិលទៅកាន់សរសៃឈាមជ្រៅៗ រហូតដល់សរសៃឈាមនៅសួត ធ្វើឲ្យស្ទះសរសៃឈាមនៅសួត (Pulmonary Embolism) ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតភ្លាមៗ។ វិធីក្នុងការព្យាបាល អ្នកជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនទាមទារ ធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឲ្យបានលឿនបំផុត ពោលគឺតាំងពីដំណាក់កាលដំបូង។ ដោយឡែក វិធីសាស្រ្តក្នុងការព្យាបាលមានច្រើនយ៉ាង៖ •ការព្យាបាលដោយប្រើប្រាស់ថ្នាំសម្រួលឲ្យឈាមឡើងទៅបេះដូង និងសួត បានស្រួល ព្រមទាំងជួយកាត់បន្ថយការវិវឌ្ឍរបស់ជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមនេះ។ •ប្រសិនបើដំណាក់កាលខ្សោយនោះចាប់ពីកម្រិតទី២ទៅ ការព្យាបាល គឺអាចធ្វើការវះកាត់ដកសរសៃឈាមនោះចេញ ឬការប្រើកាំរស្មី ឬការចាក់ថ្នាំបញ្ចូលក្នុងសរសៃឈាមដើម្បីឲ្យសរសៃឈាមស្វិតមកវិញ។ •ការព្យាបាលមួយប្រភេទទៀតគឺឲ្យអ្នកជំងឺពាក់ស្រោមជើងដែលផលិតដោយអ្នកជំនាញខាងវេជ្ជសាស្ត្រ។ ស្រោមជើងប្រភេទនេះ អាចពាក់បានសូម្បីតែអ្នកដែលកំពុងមានផ្ទៃពោះ ហើយមានការបែងចែកជាជំពូកផ្សេងៗនៃស្រោមជើងទៅតាមកម្រិតនៃការរឹតរបស់ស្រោមជើង និងដំណាក់កាលនៃជំងឺ។ ការការពារ ដើម្បីចៀសវាងពីជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃត្រូវប្តូររបៀបក្នុងការរស់នៅ ហើយកាត់បន្ថយនូវរាល់ហានិភ័យដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ។ បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ផាង ឯកទេសបេះដូង សរសៃឈាម នៅមជ្ឈមណ្ឌលបេះដូង នៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ បេះដូង និងសរសៃឈាម

Jun 05, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
11K មើល

រួយកញ្ចឹងកសុទ្ធតែជាជំងឺលើសសម្ពាធឈាមឬ?

រួយកញ្ចឹងក ហាក់ត្រូវបានគេគិតជាញឹកញាប់ទៅលើរោគសញ្ញានៃជំងឺលើសសម្ពាធឈាម។ យ៉ាងណាមិញ យោងតាមការបកស្រាយរបស់វេជ្ជបណ្ឌិតវាអាចជាអាការៈបណ្តាលមកពីជំងឺផ្សេងដទៃទៀត ដែលអ្នកនឹងស្វែងយល់បានតាមរយៈករណីរបស់អ្នកអានម្នាក់ខាងក្រោម៖ សំណួរ៖ ខ្ញុំបាទមានអាយុ ៣៣ឆ្នាំ កម្ពស់ ១ម៉ែត្រ៦៣ ទម្ងន់ ៦១គីឡូក្រាម ជាកសិករមកពីខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំតែងមានអាការៈរួយកញ្ចឹងកជាញឹកញាប់ដោយមិនដឹងមូលហេតុក្នុងរយៈពេល ២អាទិត្យចុងក្រោយនេះ។ តើអាការៈនេះអាចទាក់ទងនឹងជំងឺលើសឈាមឬទេ? ចម្លើយ៖ យោងតាមអ្វីដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ គឺមិនអាចបញ្ជាក់ថាជាជំងឺលើសសម្ពាធឈាមនោះទេ ដោយសារតែគាត់មានអាយុត្រឹមតែ ៣៣ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ ទោះបីជាយ៉ាងណា ប្អូនក៏តម្រូវឲ្យធ្វើការពិនិត្យសម្ពាធឈាមផងដែរកាលណាលទ្ធផលសម្ពាធឈាម ១៤០ លើ៩០មិល្លីម៉ែត្របារ៉ត ពីរដងជាប់ៗគ្នានោះមានន័យថាមានជំងឺលើសសម្ពាធឈាម ដូច្នោះប្អូនត្រូវទៅជួបគ្រូពេទ្យទូទៅ ឬគ្រូពេទ្យសរសៃឈាមបេះដូងដើម្បីពិនិត្យ និងព្យាបាលឲ្យទាន់ពេលវេលា។ ផ្ទុយទៅវិញ អាការៈរួយកញ្ចឹងកក៏អាចបណ្តាលមកពីជំងឺមួយចំនួនដូចជា ការរលាកសន្លាក់ឆ្អឹងក ការសឹកសន្លាក់ឆ្អឹងក ការគេងកើយខ្នើយខុសទម្រង់ និងការមើលទូរស័ព្ទ ឬទូរទស្សន៍យូរពេកដែលអាចធ្វើឲ្យសាច់នៅកញ្ចឹងកកន្រ្តាក់រឹងផងដែរ។ ដូចនេះ ប្អូនគួរទៅជួបគ្រូពេទ្យជំនាញដើម្បីពិនិត្យសាច់ដុំកញ្ចឹងក ឬពេលខ្លះអាចឈានដល់ការថតឆ្លុះមើលស្ថានភាពឆ្អឹងកញ្ចឹងកថាមានសឹក ឬកៀបឆ្អឹងទេ ដោយឡែកអាការៈខាងលើមិនមានអ្វីទាក់ទងនឹងជំងឺបេះដូងឡើយ។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្ត្រាចារ្យមហាបរិញ្ញា សុខ ជួរ ឯកទេសជំងឺបេះដូង ប្រធានអ៊ុយនីតេជំងឺបេះដូងនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៧៩ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

បេះដូង និងសរសៃឈាម បេះដូង និងសរសៃឈាម

Mar 28, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
5.4K មើល

ឧស្សាហ៍ស្រវាំងភ្នែកអាចពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺអ្វី?

អាការៈស្រវាំងភ្នែក ឬងងឹតមុខ អាចកើតមានឡើងម្តងម្កាលនៅពេលរាងកាយមានការប្រែប្រួល ឬខ្វះខាតនូវសារធាតុចិញ្ចឹមណាមួយ ប៉ុន្តែប្រសិនរោគសញ្ញាទាំងនេះស្តែងឡើងជាញឹកញាប់ និងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ នោះវាអាចមានហេតុផលនៅពីក្រោយមួយចំនួនដែលទាមទារការពិគ្រោះយោបល់ និងប្រឹក្សាពីគ្រូពេទ្យឯកទេស។ សំណួរ៖ ខ្ញុំបាទមានអាយុ ៣៥ឆ្នាំ កម្ពស់ ១ម៉ែត្រ៦៤ទម្ងន់៦៤គីឡូក្រាម មកពីខេត្តសៀមរាប។ ខ្ញុំឧស្សាហ៍មានអាការៈស្រវាំងភ្នែក ហើយពេលខ្លះដូចជាមានអ្វីនៅដាមជាប់ភ្នែកមើលមិនច្បាស់ ដែលបញ្ហានេះច្រើនកើតមាននៅពេលដែលខ្ញុំក្រោកពីអង្គុយម្តងៗ ហើយថែមទាំងងងឹតមុខទៀតផង។ តើបញ្ហានេះបណ្តាលមកពីមូលហេតុអ្វី? តើគួរដោះស្រាយដោយវិធីណា? ចម្លើយ៖ ទាក់ទងនឹងអាការៈឧស្សាហ៍ស្រវាំងភ្នែកនិងមានដាមជាប់ភ្នែកមើលមិនច្បាស់ វាមិនអាចជាសញ្ញានៃជំងឺអ្វីមួយឲ្យពិតប្រាកដនោះទេ ប៉ុន្តែអាចជាអាការៈមួយនៃការលើសជាតិស្ករ។ ដូចនេះ យកល្អប្អូនគួរតែអញ្ជើញទៅពិនិត្យឈាម ដើម្បីស្រាយនូវរាល់ចម្ងល់ និងអាការៈនេះ។ ផ្ទុយទៅវិញ ចំពោះបញ្ហាដែលក្រោកពីអង្គុយម្តងៗស្រាប់តែងងឹតមុខរបស់ប្អូននោះ គឺមូលហេតុអាចកើតឡើងដោយសារការដឹកនាំឈាមទៅចិញ្ចឹមខួរក្បាលមិនបានគ្រប់គ្រាន់។ គួរបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើអាការៈបែបនេះកើតឡើងចំពោះមនុស្សចាស់ ឬអ្នកដែលមានអាយុច្រើននោះ គាត់អាចនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើការថតឆ្លុះសរសៃឈាមរកសញ្ញានៃការត្បៀតសរសៃឈាម។ ដោយឡែក ក្នុងករណីរបស់ប្អូនមានអាយុតិច ការត្បៀតសរសៃឈាមមិនសូវកើតឡើងនោះទេ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្អូននឹងតម្រូវឲ្យពិនិត្យសុខភាពទូទៅ ក្នុងបំណងរកឲ្យឃើញថាមានជំងឺណាមួយដែលផ្តល់ជាផលវិបាកទាំងនេះ និងគួរតែមកជួបជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញ ដើម្បីទទួលបានការណែនាំអំពីការព្យាបាលឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្ត្រាចារ្យវេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ជួរ ឯកទេសជំងឺបេះដូងប្រធានអ៊ុយនីតេជំងឺបេះដូងនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

បេះដូង និងសរសៃឈាម បេះដូង និងសរសៃឈាម បេះដូង និងសរសៃឈាម

Apr 18, 2018 |
6 ឆ្នាំមុន |
6.4K មើល

កាត់បន្ថយការឡើងសម្ពាធឈាម ជាមួយនឹងវិធីដ៏មានប្រសិទ្ធភាពទាំងនេះ...

សម្ពាធឈាម សំដៅដល់សម្ពាធនៃឈាមដែលហូរឆ្លងកាត់សរសៃឈាមរបស់រាងកាយអ្នក។ ប៉ុន្តែ នៅពេលកម្រិតឈាមលើសកំណត់ហូរឆ្លងកាត់សរសៃឈាម ជាហេតុបណ្ដាលឲ្យសម្ពាធឈាមរាងកាយមានការកើតឡើង។ សម្ពាធឈាម ត្រូវបានវាស់ស្ទង់ក្នុងដំណាក់កាលពីរលេខគឺ 120/80 ដំណាក់កាលលេខទី១ គឺវាស់ស្ទង់ថា តើបេះដូងអ្នកធ្វើការបូមឈាមជុំវិញសរសៃឈាមអាទ័រប្រកបដោយដោយប្រសិទ្ធភាព ឬយ៉ាងណា? លេខទី២ គឺវាស់ស្ទង់បេះដូងរបស់អ្នកបានសម្រាកសមស្រប ឬទេនៅចន្លោះចង្វាក់បេះដូង។ មនុស្សដែលមានសម្ពាធឈាមលើសពី140/90 (ឬលើសពីនេះ) វាធ្វើឲ្យកើតឡើងឱកាសនៃការកើតឡើងនៃជំងឺមួយចំនួនដូចជា ដំងឺដាច់សរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាល ការខ្សោយតម្រងនោម និងជំងឺបេះដូង។ ខាងក្រោមនេះ គឺជាវិធីសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាព ដែលអ្នកអាចអនុវត្តដើម្បីកាត់បន្ថយគ្រោះថា្នក់នៃការឡើងសម្ពាធឈាម៖ ១. កាត់បន្ថយការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង គឺជារឿងដ៏សំខាន់បំផុតក្នុងការអនុវត្ត ប្រសិនបើអ្នកចង់ឲ្យសម្ពាធឈាមរបស់អ្នកស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រង។ មិនថាអ្នកទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងជាប្រចាំ ឬពិសាច្រើនដល់ថ្នាក់ស្រវឹងខ្លាំងនោះទេ ក៏គ្រោះថ្នាក់នៅតែមានទ្រង់ទ្រាយធំសម្បើមគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដដែល ដូច្នេះ សូមកំណត់បរិមាណក្នុងការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងនេះឲ្យបានសមស្រប។ ២. មិនទទួលទានអាហារដែលប្រៃពេក សូមឲ្យប្រាកដថាអាហារអ្នកទទួលទានមិនប្រៃខ្លាំងនោះទេ។ អំបិលអាចបន្ថែមឲ្យអាហារមានរសជាតិឆ្ងាញ់ ប៉ុន្តែវាក៏អាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សម្ពាធឈាម ដោយបណ្តាលឲ្យស្រទាប់ខ្លាញ់កពូននៅក្នុងសរសៃឈាមអាកទ័ររបស់អ្នកផងដែរ។ ហេតុដូច្នេះ សូមកាត់បន្ថយអំបិលនៅក្នុងរបបអាហាររបស់អ្នក ហើយអ្នកនឹងឃើញភាពខុសប្លែកមិនខាន។ ៣. ធ្វើលំហាត់ប្រាណ មិនថាអ្នកប្រាថ្នាចង់សម្រកទម្ងន់ ឬរក្សារូបរាងឲ្យនៅដដែលនោះទេ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណគឺជាប្រការចាំបាច់ដែលអ្នកត្រូវធ្វើ។ សូមអនុវត្តការហាត់ប្រាណមួយឲ្យបានជាក់លាក់ ហើយត្រូវប្រកាន់ភ្ជាប់នូវទម្លាប់នោះ។ ការហាត់ប្រាណជួយឲ្យអ្នកមានទម្លាប់រហ័សរហួន មានភាពអំណត់ និងរក្សារាងកាយអ្នកឲ្យមានសុខភាពល្អ។ ៤. បង្កើនការស្រូបយកជាតិប៉ូតាស្យូម សារធាតុនេះជួយរក្សាតុល្យភាពជាតិទឹកនៅក្នុងរាងកាយរបស់អ្នក ក្រៅពីនេះវាមានប្រសិទ្ធភាពគ្រប់គ្រងជាតិអាស៊ីតទៀតផង។ ជាតិប៉ូតាស្យូមជួយគ្រប់គ្រងលំហូរឈាម ដែលហូរកាត់សរសៃអាទ័ររបស់អ្នក ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់អុកស៊ីសែនទៅកាន់សាច់ដុំរបស់អ្នក ។ ចំណីអាហារដូចជា ចេក ដំឡូងបារាំង ត្រសក់ ក្រូចពោធិ៍សាត់ ស្ពៃក្ដោប ប៉េះប៉ោះ ផ្កាខាត់ណា ស្លឹកផ្ទី អាហារទាំងនេះសម្បូរទៅដោយជាតិប៉ូតាស្យូម។ ៥. បញ្ឈប់ការជក់បារី ប្រសិនបើអ្នកជាអ្នកជក់បារី អ្នកចាំបាច់ត្រូវបញ្ឈប់វាឲ្យបានជាដាច់ខាត។ ការជក់បារីត្រូវបានគេឲ្យដឹងថាធ្វើឲ្យឡើងសម្អាធឈាម ពីព្រោះកាកសំណល់ជាតិពុលពីថ្នាំជក់ និងផ្សែងធ្វើឲ្យគ្រោះថ្នាក់ដល់កោសិកាឈាម និងសរសៃឈាម។ ៦. ទទួលទានពពួកបន្លែ និងផ្លែឈើ សូមប្រាកដថារបបអាហាររបស់អ្នកមាននូវបន្លែ និងផ្លែឈើច្រើនគួរសម។ ប្រភេទបន្លែ និងផ្លែឈើសម្បូរទៅដោយសារធាតុចិញ្ចឹម សារធាតុរ៉ែសំខាន់ៗ និងវីតាមីនច្រើនប្រភេទដែលជំនួយដល់ការគ្រប់គ្រងសម្ពាធឈាមឲ្យបានល្អ។ ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

គន្លឹះសុខភាព បេះដូង និងសរសៃឈាម

Mar 23, 2018 |
6 ឆ្នាំមុន |
3.9K មើល

អ្នកជំងឺលើសសម្ពាធឈាម គួរហាត់ប្រាណបែបណា ទើបល្អប្រសើរ?

សំណួរ ៖ ខ្ញុំបាទអាយុ៦៥ឆ្នាំ កម្ពស់១ម៉ែត្រ៦៤ ទម្ងន់៦៨គីឡូក្រាម រស់នៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ ខ្ញុំបាទមានជំងឺលើសឈាមប្រហែល២ខែមកហើយ ហើយគ្រូពេទ្យបានប្រាប់ឲ្យខ្ញុំធ្វើលំហាត់ប្រាណរាល់ថ្ងៃ។ ខ្ញុំបានធ្វើតាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យ ដោយដើរនៅសួនច្បារ ៣០នាទីជារៀងរាល់ព្រឹក។ តែកាលពីអាទិត្យមុននេះ ខ្ញុំបានទៅជួបវេជ្ជបណ្ឌិតម្នាក់ទៀត ដោយសារជង្គង់ខ្ញុំចេះតែឈឺ។ គាត់បានប្រាប់ខ្ញុំថា ខ្ញុំមានបញ្ហាពុកឆ្អឹង ព្រមទាំងប្រាប់ខ្ញុំកុំលើកអ្វីធ្ងន់ និងកុំសូវដើរច្រើនពេក។ តើខ្ញុំត្រូវហាត់ប្រាណយ៉ាងម៉េចវិញទៅ? តើបញ្ហាពុកឆ្អឹងរបស់ខ្ញុំនេះ អាចប៉ះពាល់ដល់ជំងឺលើសសម្ពាធឈាមរបស់ខ្ញុំដែរឬទេ? ចម្លើយ ៖ ឆ្លើយតបចំពោះសំណួរខាងលើ លោកអ៊ំ គួរធ្វើលំហាត់ប្រាណសាមញ្ញៗ ដូចជា ការដើរ ឬហែលទឹកជាដើម ដោយមិនចាំបាច់ហាត់ខ្លាំងក្លាពេកនោះទេ គ្រាន់តែធ្វើយ៉ាងណាឲ្យបានបញ្ចេញញើសមកក្រៅប៉ុណ្ណោះ។ សូមបញ្ជាក់លោកអ៊ំថា បញ្ហាពុកឆ្អឹង មិនមានផលប៉ះពាល់ដល់ជំងឺលើសឈាមរបស់លោកអ៊ំទេ គ្រាន់តែ ករណីខ្លះអាចមានផលវិបាកពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំ ដូចនេះលោកអ៊ំត្រូវគោរពតាមវេជ្ជបញ្ជា និងជួបគ្រូពេទ្យប្រសិនបើមានរោគសញ្ញាខុសធម្មតាណាមួយកើតឡើង។ បកស្រាយដោយ ៖ សាស្ត្រាចារ្យ វេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ជួរ ប្រធានផ្នែកជំងឺបេះដូងនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត និងជាប្រធានសមាគមជំងឺបេះដូងកម្ពុជា ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក លំហាត់ប្រាណ ត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក បេះដូង និងសរសៃឈាម

Feb 14, 2018 |
6 ឆ្នាំមុន |
20.2K មើល

របបអាហារមិនល្អអាចជាដើមចមនៃជំងឺ METABOLIC SYNDROME

អ្វីជានិយមន័យនៃ Metabolic Syndrome? ជាបណ្តុំនៃរោគសញ្ញាដូចជា លើសទម្ងន់ (ធាត់នៅក្បាលពោះ៖ Abdominal obesity) បូករួមជាមួយលើសសម្ពាធឈាម មានការកើនឡើងកូឡេស្តេរ៉ុល៖ Dyslipidemia (កើនឡើងជាតិទ្រីគ្លីសេរីត ឬការថយចុះ HDL) និងកើនឡើងកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម (Impaired glucose tolerance)។ ប្រសិនបុគ្គលម្នាក់ស្តែងចេញជាការលើសទម្ងន់ រួមជាមួយនឹងសញ្ញាមួយទៀតអាចជាលើសសម្ពាធឈាម ឬលើសជាតិស្ករ ខ្លាញ់ នោះគេអាចសន្មតថារាងកាយកំពុងតែប្រឈមទៅនឹងជំងឺ Metabolic Syndrome។ ម៉្យាងទៀតជំងឺ Metabolic Syndrome ក៏អាចជាផលវិបាកនៃជំងឺរ៉ាំរ៉ៃមួយចំនួន (a cluster of risk factor)ដូចជាជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺលើសសម្ពាធឈាម ឬជំងឺសរសៃបេះដូងជាដើម ដែលភាគរយនៃជំងឺគឺកើតឡើងទៅតាមកំណើននៃអាយុ។ បន្ថែមពីនោះនិយមន័យនៃជំងឺ Metabolic Syndromeក៏ត្រូវបានគេហៅឈ្មោះ ៥ប្រភេទទៀតផងដែរដូចជា Syndrome X ឬInsulin resistance ឬDeadly Quartet ឬ Reaven’s Syndromes។ មូលហេតុបង្កជំងឺ មូលហេតុចម្បងដែលបណ្តាលឲ្យមានជំងឺ Metabolic Syndrome គឺជាប់ទាក់ទងជាមួយជីវភាពរស់នៅរបស់បុគ្គលជាពិសេសអ្នកដែលមានវ័យចំណាស់ដូចជា៖ •អ្នកមិនធ្វើលំហាត់ប្រាណ •អ្នកបរិភោគអាហារច្រើន •អ្នកចូលចិត្តបរិភោគអាហារដូចជាពពួក Fast Food…….. •ប្រវត្តិគ្រួសារមានជំងឺធាត់ជាដើម។ ជំងឺបង្កមកពី Metabolic Syndrome ជំងឺដែលបណ្តាលមកពី Metabolic Syndromeមានដូចជា៖ •ជំងឺរឹងសរសៃឈាម •ជំងឺលើសជាតិអាស៊ីត •ជំងឺទឹកនោមផ្អែម •ជំងឺបេះដូង (ជំងឺស្ទះសរសៃឈាមបេះដូង៖ myocardial infarction និងជំងឺស្លោកបេះដូង៖ ischemic heart disease)។ ភាគច្រើនជំងឺដែលតែងស្តែងឡើងជាញឹកញាប់គឺជំងឺទឹកនោមផ្អែមជំងឺលើសសម្ពាធឈាម និងជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង។ រោគសញ្ញា សញ្ញាដំបូងដែលអាចកំណត់សម្គាល់បានគឺអ្នកជំងឺ៖ •ចាប់ផ្តើមលើសទម្ងន់ ធាត់ (ភាគច្រើននៅលើពោះ) ដោយរង្វាស់នៅលើពោះចំពោះបុរសលើសពី ៩០ ស.ម ចំណែកស្រ្តីគឺលើសពី ៨០ ស.ម •ស្បែកឡើងពណ៌ក្រម៉ៅ ឬមានដុំពកពណ៌ខ្មៅដុះនៅលើស្បែកជាពិសេសនៅត្រង់តំបន់កដែលតែងជួបជាញឹកញាប់ •គេងស្រម៉ុក។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ក្នុងករណីលេចឡើងនូវសញ្ញានៃ Metabolic Syndrome គេអាចចាប់ផ្តើមធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយ៖ •ធ្វើតេស្ត Body Scan ដើម្បីអាចដឹងពី BMI ៖ដែលកម្រិត BMI លើសពី ២៣ អាចចាត់ទុកថាមានបញ្ហាលើសទម្ងន់ និងលើសពី ២៨ អាចសន្មតថាមានជំងឺធាត់ (រង្វាស់សម្រាប់តំបន់អាស៊ី) •ធ្វើការពិនិត្យលើអ្នកដែលមានបញ្ហាគេងស្រម៉ុក (Obstruction Sleep Apnea) •ពិនិត្យឈាម៖ ដើម្បីកំណត់ពីកម្រិតជាតិស្ករខ្លាញ់ និងអាស៊ីតអ៊ុយរិច។ វិធីសាស្រ្តព្យាបាល ១. គួរផ្លាស់ប្តូររបៀបរស់នៅប្រចាំថ្ងៃដោយត្រូវ៖ •ធ្វើលំហាត់ប្រាណយ៉ាងតិច ៣០នាទី ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ឬអាចរហូតដល់ ៦០ ទៅ ៩០នាទី •បញ្ឈប់ការបរិភោគលើសកម្រិត ជាពិសេសជាតិផ្អែមនិងខ្លាញ់ •កាត់បន្ថយអាហារជាភេសជ្ជៈ ឬប៊ីយែរ ដែលជាដើមចមធ្វើឲ្យធាត់នៅតំបន់ពោះ និងឡើងជាតិទ្រីគ្លីសេរីត •គួរពិសាអាហារដែលសម្បូរទៅដោយជាតិសរសៃ បន្លែមានពណ៌បៃតង និងកាត់បន្ថយអាហារពពួក Fast Food។ ២. គ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺដែលបង្ក ដោយប្រើប្រាស់ឱសថដូចជា៖ •ឱសថ Fenofibrate, Niacin, Omeg-3 fattyacids ដើម្បីបញ្ចុះជាតិខ្លាញ់ដែលលើស (Triglyceride) •ចំពោះអ្នកមានកម្រិតជាតិស្ករលើសត្រូវទទួលការព្យាបាលដូចទៅនឹងអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម •ចំពោះអ្នកលើសឈាម ត្រូវព្យាបាលដូចអ្នកជំងឺលើសសម្ពាធឈាម។ វិធីសាស្រ្តការពារ វិធីសាស្រ្តក្នុងការការពារខ្លួនពីជំងឺ Metabolic Syndrome បុគ្គលទូទៅគួរតែ៖ •ធ្វើលំហាត់ប្រាណយ៉ាងតិច ៣ថ្ងៃក្នុងមួយសប្តាហ៍ (ម្តង ៣០នាទី)តែត្រូវជួបពិនិត្យជាមួយគ្រូពេទ្យមុនពេលជ្រើសរើសប្រភេទលំហាត់ប្រាណ •កាត់បន្ថយអាហារមានជាតិផ្អែម និងភេសជ្ជៈ •ចាប់យករបបអាហារដែលមានជាតិសរសៃ •ចំពោះមនុស្សក្នុងវ័យចំណាស់គួរប្រើប្រាស់ឱសថ Omega 3 ជាប្រចាំដើម្បីការពារពីបញ្ហាសរសៃឈាមរឹង។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរ គ្រប់អ្នកជំងឺ ឬបុគ្គលទូទៅទាំងអស់គួរធ្វើការពិនិត្យពីកម្រិតបេះដូងជាមុនសិន រាល់មុនពេលចាប់ផ្តើមធ្វើលំហាត់ប្រាណ ដោយហេតុថាការហាត់ប្រាណដែលលើសកម្រិតអាចបណ្តាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពទៅវិញ។ បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត លីវ ឈិញ ឯកទេសជំងឺបេះដូងនៅមជ្ឈមណ្ឌលបេះដូងនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត និងជាអគ្គលេខាធិការនៃសមាគម គ្រូពេទ្យបេះដូងកម្ពុជា ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ បេះដូង និងសរសៃឈាម

Feb 13, 2018 |
6 ឆ្នាំមុន |
8.6K មើល

ខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃនៅតែជាហានិភ័យខ្ពស់សម្រាប់គ្រប់គ្នា

មនុស្សគ្រប់រូបមានបេះដូង ដែលជាសរីរាង្គមួយមានតួនាទីច្របាច់នាំឈាមទៅចិញ្ចឹមគ្រប់ផ្នែកនៃដងខ្លួននៅពេលកន្ត្រាក់ ជាលទ្ធផលឲ្យឈាចេញតាមសរសៃឈាមក្រហម ដែលជាប្រភេទឈាមសម្បូរដោយអុកស៊ីសែន និងសារជាតិចិញ្ចឹម។ ជាក់ស្តែងសារពាង្គកាយទាំងអស់របស់មនុស្ស ត្រូវការជាចាំបាច់នូវសារធាតុ២យ៉ាងនេះ សូម្បីតែបេះដូង និងសរសៃឈាមខ្លួនឯងផ្ទាល់។ នៅពេលផ្នែកផ្សេងៗនៃរាងកាយប្រើប្រាស់អុកស៊ីសែន និងសារជាតិចិញ្ចឹមអស់ ឈាមក្រហមនឹងក្លាយជាឈាមខ្មៅ ដែលឈាមនេះត្រូវត្រឡប់ឡើងទៅបេះដូង និងទៅសួតវិញ តាមរយៈសរសៃឈាមវ៉ែន។ គ្រប់ផ្នែកនៃសារពាង្គកាយមនុស្សសុទ្ធតែមានសរសៃឈាមវ៉ែន ហើយសរសៃឈាមវ៉ែនដែលងាយទទួលរងការខូចខាតជាងគេ គឺបណ្តាសរសៃឈាមវ៉ែនដែលនៅនឹងជើង។ ជាទូទៅ សរសៃឈាមវ៉ែននៅនឹងជើងមាន២ជំពូកធំៗរួមមាន៖ •សរសៃឈាមវ៉ែនដែលនៅជ្រៅៗជាប់នឹងឆ្អឹង៖ សរសៃឈាមនេះមិនសូវមានចោទជាបញ្ហាខ្សោយនោះទេ •សរសៃឈាមវ៉ែនដែលនៅនឹងសើស្បែក៖ សរសៃឈាមងាយបណ្តាលឲ្យខ្សោយនិងវិវឌ្ឍទៅជាជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃភាគច្រើនបំផុត។ មូលហេតុនៃជំងឺ ធម្មជាតិតម្រូវឲ្យមានកត្តាជាច្រើនដែលឲ្យឈាមអាចឡើងពីជើងត្រឡប់ទៅបេះដូងវិញបាន សំខាន់ជាងគេនោះគឺ ការកន្ត្រាក់របស់សាច់ដុំកំភួនជើង មានន័យថា ធម្មជាតិតម្រូវឲ្យមនុស្សដើរ ដើម្បីឲ្យឈាមឡើងបន្តិចម្តងៗទៅកាន់បេះដូង ដូច្នេះរាល់កត្តាបង្កទាំងអស់ដែលប្រឆាំងនឹងធម្មជាតិកំណត់ខាងលើ នឹងបង្កជាជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃ។ កត្តាទាំងនោះរួមមាន ៖ -មនុស្សចាស់ -កត្តាតំណពូជ -អ្នកដំណើរតាមយន្តហោះរយៈពេលយូរ -អ្នកប្រឈមជាមួយកម្តៅថ្ងៃខ្លាំង -អ្នកចូលចិត្តស្លៀករឹតខ្លាំងពេក -អ្នកធ្វើការក្នុងការិយាល័យពុំសូវបានដើរ ឬអ្នកឈរយូរ -អ្នកចូលចិត្តញ៉ាំអាហារសម្បូរខ្លាញ់ -អ្នកមានបញ្ហាឆ្អឹងជើងដែលគាត់ដើរពុំរួច -អ្នកលើសទម្ងន់ -ស្ត្រីដែលប្រើប្រាស់ថ្នាំពន្យារកំណើត -ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ -អ្នកធ្លាប់មានប្រវត្តិកើតជំងឺនេះជាដើម។ តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវ វាជាប្រភេទជំងឺដែលមានការវិវឌ្ឍយឺត មិនបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតភ្លាមៗនោះទេ ប៉ុន្តែវាបានប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់រាងកាយរបស់អ្នកជំងឺរហូតដល់ជាង៥០% ប៉ះពាល់ដល់សង្គម៥០% និងប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍ធ្ងន់ធ្ងរ។ រោគសញ្ញាជាក់ស្តែង ជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃ មិនសូវជាមានរោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរទេ អ្នកជំងឺភាគច្រើនអាចមានអារម្មណ៍ហាក់ដូចជាធ្ងន់ៗជើង ចុកក្នុងកំភួនជើង ឬហើមនៅប្រអប់ជើង រមួលក្រពើ រមាស់ ស្ពឹកៗជើងញឹកញាប់។ ជំងឺនេះត្រូវបានបែងចែកជាដំណាក់កាលចាប់ពី០រហូតដល់ដំណាក់កាលទី៦ ដែលដំណាក់កាល០ ជើងគាត់ធម្មតាស្អាតគ្រាន់តែអាចមានសញ្ញាសង្ស័យ ដំណាក់កាល១អាចមានចេញជាសញ្ញាខៀវៗនៅជើង ដំណាក់កាល២អាចចេញមកសរសៃអង្កាញ់ៗហើយដំណាក់កាលបន្តទៀតអាចចេញជាដំបៅពិសេសនៅភ្នែកជើង វានឹងមិនជាសះស្បើយទេ ប្រសិនបើមិនធ្វើការវះកាត់យកសរសៃឈាមដែលខូចនោះចេញ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ គ្រូពេទ្យនឹងតម្រូវឲ្យអ្នកជំងឺធ្វើអេកូដើម្បីរករោគវិនិច្ឆ័យពីជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែននេះ គ្រាន់តែនៅដំណាក់កាល០ និងដំណាក់កាលទី១ ការធ្វើអេកូមិនអាចមានលទ្ធភាពឃើញនោះទេ ដូច្នេះដើម្បីឲ្យដឹងពិតប្រាកដ ត្រូវមើលលើទម្លាប់ប្រចាំថ្ងៃ និងការងារក៏ដូចជាមុខរបររបស់ពួកគាត់។ ការធ្វើអេកូបង្ហាញថា ឈាមដែលឡើងទៅហើយរត់ត្រឡប់មកវិញ បង្កឲ្យសរសៃឈាមវិវឌ្ឍជាអង្កាញ់ៗ អាចនឹងទៅជាកកឈាម ពេលនោះគាត់អាចប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ខ្ពស់ ព្រោះឈាមដែលកកនោះ អាចនឹងរំកិលទៅកាន់សរសៃឈាមជ្រៅៗ រហូតដល់សរសៃឈាមនៅសួត ធ្វើឲ្យស្ទះសរសៃឈាមនៅសួត (Pulmonary Embolism) ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតភ្លាមៗ។ វិធីក្នុងការព្យាបាល អ្នកជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនទាមទារ ធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឲ្យបានលឿនបំផុត ពោលគឺតាំងពីដំណាក់កាលដំបូង។ ដោយឡែក វិធីសាស្រ្តក្នុងការព្យាបាលមានច្រើនយ៉ាង៖ •ការព្យាបាលដោយប្រើប្រាស់ថ្នាំសម្រួលឲ្យឈាមឡើងទៅបេះដូង និងសួត បានស្រួល ព្រមទាំងជួយកាត់បន្ថយការវិវឌ្ឍរបស់ជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមនេះ។ •ប្រសិនបើដំណាក់កាលខ្សោយនោះចាប់ពីកម្រិតទី២ទៅ ការព្យាបាល គឺអាចធ្វើការវះកាត់ដកសរសៃឈាមនោះចេញ ឬការប្រើកាំរស្មី ឬការចាក់ថ្នាំបញ្ចូលក្នុងសរសៃឈាមដើម្បីឲ្យសរសៃឈាមស្វិតមកវិញ។ •ការព្យាបាលមួយប្រភេទទៀតគឺឲ្យអ្នកជំងឺពាក់ស្រោមជើងដែលផលិតដោយអ្នកជំនាញខាងវេជ្ជសាស្ត្រ។ ស្រោមជើងប្រភេទនេះ អាចពាក់បានសូម្បីតែអ្នកដែលកំពុងមានផ្ទៃពោះ ហើយមានការបែងចែកជាជំពូកផ្សេងៗនៃស្រោមជើងទៅតាមកម្រិតនៃការរឹតរបស់ស្រោមជើង និងដំណាក់កាលនៃជំងឺ។ ការការពារ ដើម្បីចៀសវាងពីជំងឺខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃត្រូវប្តូររបៀបក្នុងការរស់នៅ ហើយកាត់បន្ថយនូវរាល់ហានិភ័យដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ។ បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ផាង ឯកទេសបេះដូង សរសៃឈាម នៅមជ្ឈមណ្ឌលបេះដូង នៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ បេះដូង និងសរសៃឈាម

Your cart (4)

Basic hooded sweatshirt in pink

Black and white sport cap

Mid-rise slim cropped fit jeans

Men fashion gray shoes

អារម្មណ៍ភ័យស្លន់ស្លោបណ្តាលមកពីបេះដូងឬ?

អត្ថបទទាក់ទង

រួយកញ្ចឹងកសុទ្ធតែជាជំងឺលើសសម្ពាធឈាមឬ?

ឧស្សាហ៍ស្រវាំងភ្នែកអាចពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺអ្វី?

កាត់បន្ថយការឡើងសម្ពាធឈាម ជាមួយនឹងវិធីដ៏មានប្រសិទ្ធភាពទាំងនេះ...

អ្នកជំងឺលើសសម្ពាធឈាម គួរហាត់ប្រាណបែបណា ទើបល្អប្រសើរ?

របបអាហារមិនល្អអាចជាដើមចមនៃជំងឺ METABOLIC SYNDROME

ខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃនៅតែជាហានិភ័យខ្ពស់សម្រាប់គ្រប់គ្នា

រួយកញ្ចឹងកសុទ្ធតែជាជំងឺលើសសម្ពាធឈាមឬ?

ឧស្សាហ៍ស្រវាំងភ្នែកអាចពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺអ្វី?

កាត់បន្ថយការឡើងសម្ពាធឈាម ជាមួយនឹងវិធីដ៏មានប្រសិទ្ធភាពទាំងនេះ...

អ្នកជំងឺលើសសម្ពាធឈាម គួរហាត់ប្រាណបែបណា ទើបល្អប្រសើរ?

របបអាហារមិនល្អអាចជាដើមចមនៃជំងឺ METABOLIC SYNDROME

ខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃនៅតែជាហានិភ័យខ្ពស់សម្រាប់គ្រប់គ្នា

រួយកញ្ចឹងកសុទ្ធតែជាជំងឺលើសសម្ពាធឈាមឬ?

ឧស្សាហ៍ស្រវាំងភ្នែកអាចពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺអ្វី?

កាត់បន្ថយការឡើងសម្ពាធឈាម ជាមួយនឹងវិធីដ៏មានប្រសិទ្ធភាពទាំងនេះ...

អ្នកជំងឺលើសសម្ពាធឈាម គួរហាត់ប្រាណបែបណា ទើបល្អប្រសើរ?

របបអាហារមិនល្អអាចជាដើមចមនៃជំងឺ METABOLIC SYNDROME

ខ្សោយសរសៃឈាមវ៉ែនរ៉ាំរ៉ៃនៅតែជាហានិភ័យខ្ពស់សម្រាប់គ្រប់គ្នា