Loading...

Your cart (4)

Product thumb

Basic hooded sweatshirt in pink

  • Color: Pink
  • Size: S
$15.00 $31.00
Product thumb

Black and white sport cap

$18.15
Product thumb

Mid-rise slim cropped fit jeans

  • Size: M
$76.00
Product thumb

Men fashion gray shoes

  • Color: Gray
  • Size: 10.5
$84.00
Subtotal: $198.65
Checkout
(096) 7888-017 info@healthtime.tips (096) 7888-017
ភាសាខ្មែរ ភាសាខ្មែរ
English English
ចូលគណនី
Createx Logo
  • Oct 11, 2019 |
  • 5 ឆ្នាំមុន |
  • 11.2K មើល

ជំងឺព្រូនក្រោមស្បែក៖ អាចកើតលើកុមារដែលចូលចិត្តលេងដី

នាពេលបច្ចុប្បន្នជំងឺសើស្បែកដែលបង្កដោយប៉ារ៉ាស៊ីត អាចចោទជាបញ្ហាមួយចំនួនហើយបញ្ហាទាំងនោះមានច្រើនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជាប្រទេសនៅតំបន់ត្រូពិច (Southern Asia) អាមេរិក និងប្រទេសអាហ្វ្រិកផងដែរ។ ជំងឺ Cutaneous Larva migrans ភាគច្រើនកើតឡើងលើកុមារជាងមនុស្សពេញវ័យពីព្រោះកុមារចូលចិត្តលេងដីខ្សាច់ និងដេកលើដីខ្សាច់ជាដើម។ និយមន័យ ជំងឺសើស្បែកដែលបង្កដោយប៉ារ៉ាស៊ីត ឬពាក្យបច្ចេកទេសហៅថា Cutaneous Larva migrans គឺជាជំងឺមួយដែលបង្កឡើងដោយពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតម្យ៉ាងដែលជាពពួកព្រូន Hookworm មានលក្ខណៈជាព្រូនដែលរស់នៅក្រោមស្បែក។ មូលហេតុចម្បង និងកត្តាប្រឈម មានមូលហេតុចម្បងជាច្រើនដែលបង្កឲ្យមានជំងឺសើស្បែកពីពពួកប៉ារ៉ាស៊ីត តែកត្តាសំខាន់ដែលបណ្តាលឲ្យមានជំងឺនេះគឺពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតដែលរស់នៅក្នុងពោះវៀនសត្វឆ្កែ ឆ្មា សត្វព្រៃ ហើយពងរបស់វានឹងវិវឌ្ឍទៅជាដង្កូវដែលរស់នៅក្នុងដីក្តៅ ឬដីខ្សាច់សើម។ ដោយឡែកការចម្លងនេះកើតឡើងនៅពេលដែលស្បែកប៉ះផ្ទាល់ទៅនឹងដីខ្សាច់ និងដង្កូវចូលទៅក្នុងស្បែកដែលមិនបានការពារជាធម្មតាមានដូចជាជើងប្រអប់ជើង គូទ ឬខ្នងជាដើម។ ក្រៅពីមូលហេតុចម្បងខាងលើ ក៏មានកត្តាជំរុញ ឬប្រឈមមួយចំនួនទៀតដែលធ្វើឲ្យមានបញ្ហានេះកើតឡើងរួមមាន៖ • ចំណង់ចំណូលចិត្ត និងមុខរបរដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការទំនាក់ទំនងជាមួយដីខ្សាច់ក្តៅ ឬដីខ្សាច់សើម • កុមារដែលចូលចិត្តលេងដីខ្សាច់ ឬអ្នកដើរលេងតាមឆ្នេរខ្សាច់ • ការធ្វើដំណើរទៅតំបន់ត្រូពិចជាដើម។ល។ រោគសញ្ញា និងរោគវិនិច្ឆ័យ ជាទូទៅ ជំងឺ Cutaneous Larva migrans នេះអាចលេចចេញជារោគសញ្ញាសម្គាល់ខុសពីធម្មតាដូចជា៖ រមាស់ និងកន្ទួលក្រហមដោយមានរាងដូចពស់។ ដោយឡែកចំពោះជំងឺសើស្បែកបង្កដោយពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតនេះអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានតាមរយៈការពិនិត្យទៅលើរោគសញ្ញាគ្លីនិក។ ម៉្យាងវិញទៀតយើងអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានតាមរយៈការពិនិត្យឈាម និងលាមក [Stool examination and Complete blood count (CBC)] ដើម្បីដឹងបន្ថែម និងឲ្យកាន់តែច្បាស់ថាពិតជាបង្កឡើងពីពពួកប៉ារ៉ាស៊ីត។ ការព្យាបាល និងផលវិបាក ជាទូទៅ ប្រសិនបើលោក លោកស្រី ឬអាណាព្យាបាលកុមារដែលមានបញ្ហាដូចបានរៀបរាប់ខាងលើត្រូវប្រញាប់មកពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសសើស្បែក ឬគ្រូពេទ្យជំនាញដើម្បីមកព្យាបាលឲ្យបានចំចំណុច និងត្រឹមត្រូវ។ លើសពីនេះ យើងក៏អាចព្យាបាលបញ្ហានេះបានដោយការប្រើប្រាស់ថ្នាំ Albendazole បានផងដែរ។ ប្រសិនបើមិនបានទទួលការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា និងមិនត្រឹមត្រូវនោះទេវានឹងផ្តល់ផលវិបាកអាចឲ្យមានការបង្ករោគនៅលើស្បែក និងរលាកសួតដោយកម្រ (Loeffler’s syndrome)។ វិធីសាស្រ្តការពារ ដោយហេតុថានាពេលបច្ចុប្បន្ន បញ្ហានេះកើតឡើងនៅប្រទេសកម្ពុជាច្រើន អ្នកគួរតែការពារខ្លួន ក៏ដូចជាកុមារដូចពាក្យស្លោកមួយបានពោលថា "ការពារគឺប្រសើរជាងព្យាបាល"។ វិធីល្អបំផុតដើម្បីការពារមិនឲ្យមានបញ្ហាស្បែកដែលបង្កដោយប៉ារ៉ាស៊ីត (ព្រូនក្រោមស្បែក) រួមមាន៖ • ចៀសវាងនៅជិតគ្នាដោយផ្ទាល់រវាងស្បែកទទេនឹងដី នៅកន្លែងដែលមានហានិភ័យនៃការឆ្លង • គេង ឬអង្គុយនៅលើឆ្នេរខ្សាច់ ត្រូវប្រើកន្សែង ឬកម្រាលមកក្រាលជាមុនសិន • ត្រូវពាក់ស្បែកជើងពេលអ្នកដើរលើឆ្នេរខ្សាច់ ឬនៅកន្លែងដែលអ្នកសង្ស័យថាមានលាមកសត្វ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ចាន់ សេង ឯកទេសសើស្បែក និងកាមរោគនៃ មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិនព្រះកុសុមៈ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៣ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ
ចែករំលែក
  • Sep 13, 2019 |
  • 5 ឆ្នាំមុន |
  • 10.5K មើល

លក្ខណៈសម្គាល់សំខាន់ៗនៃជំងឺរលាកទងសួតលើកុមារ

ការរលាកទងសួត គឺជាប្រភេទជំងឺឆ្លងកើតមានឡើងញឹកញាប់ចំពោះក្មេងតូច និងទារក ដោយសារមានការរលាក និងស្ទះក្នុងទងសួត (Bronchiole) ដែលភាគច្រើនបង្កឡើងពីវីរុស។ ជាធម្មតារយៈពេលនៃជំងឺរលាកទងសួត គឺនៅអំឡុងខែត្រជាក់។ ជំងឺរលាកទងសួត ចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងរោគសញ្ញាប្រហាក់ប្រហែលទៅនឹងជំងឺផ្តាសាយ ប៉ុន្តែវាអាចវិវឌ្ឍទៅជាក្អក ឮសំឡេងពេលដកដង្ហើម និងពេលខ្លះពិបាកដកដង្ហើម។  សញ្ញានៃការរលាកទងសួតអាចស្ថិតនៅពីច្រើនថ្ងៃទៅច្រើនសប្តាហ៍ ឬរហូតដល់មួយខែ។ កុមារភាគច្រើនបានធូរស្រាលដោយការសម្រាកព្យាបាលនៅផ្ទះ និងមានភាគរយតិចបំផុតដែលទាមទារឲ្យមានការព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ។ លក្ខណៈនៃជំងឺ ការរលាកដែលប៉ះពាល់ផ្នែកនៃសួតត្រង់ bronchioles ត្រូវបានហៅថាជាជំងឺរលាកទងសួត។ Bronchioles មានលក្ខណៈតូច បំពង់មែកធាងដែលដឹកនាំខ្យល់ចេញចូលពីសួត។ នៅពេលបំពង់នេះ ត្រូវបានឆ្លងមេរោគ វាឡើងហើម និងពេញដោយស្លេស្ម ដែលធ្វើឲ្យពិបាកក្នុងការដកដង្ហើម។ ជំងឺរលាកទងសួតជាធម្មតាប៉ះពាល់ដល់ក្មេងអាយុក្រោម ២ឆ្នាំ ដែលអាចជាដោយខ្លួនឯងចំពោះក្មេងភាគច្រើន ប៉ុន្តែកុមារខ្លះដែលមានជំងឺនេះត្រូវការជួបប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជាចាំបាច់។   ការចម្លងរោគ មូលហេតុចម្បងនៃការរលាកទងសួតគឺបណ្ដាលមកពីវីរុសមានឈ្មោះថា respiratory syncytial virus ឬ RSV។ វីរុសប្រភេទនេះរស់នៅក្នុងដំណក់ទឹកល្អិតៗ ដែលមាននៅក្នុងខ្យល់ពេលអ្នកជំងឺក្អក ឬកណ្តាស់ដែលអាចសាយភាយបានយ៉ាងងាយស្រួលពីមនុស្សម្នាក់ ទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀត។ រោគសញ្ញា ជាទូទៅ ការរលាកទងសួត ចាប់ផ្តើមដូចជាជំងឺផ្តាសាយដែរ ដែលកុមារតែងលេចឡើងនូវអាការៈដូចខាងក្រោម៖ • តឹងច្រមុះ ឬហៀរសម្បោរ • ក្អកដែលមានលក្ខណៈស្រាល • ក្តៅខ្លួនលើសពី៣៨ អង្សាសេ • ថយចុះចំណង់អាហារ។ នៅពេលការរលាកទងសួតកាន់តែវិវឌ្ឍធ្ងន់ធ្ងរ កុមារអាចលេចឡើងនូវសញ្ញាបន្ថែមរួមមាន៖ • ដកដង្ហើមញាប់ ឬមានបញ្ហាដង្ហើម៖ ចំពោះទារក សញ្ញាដំបូងអាចជាការផ្អាកដង្ហើមក្នុងរយៈពេលពី ១៥វិនាទី ឬ២០វិនាទី • ឮសំឡេងពេលដកដង្ហើម (ជាធម្មតាមានរយៈពេល៧ថ្ងៃ) • ក្អកធ្ងន់ធ្ងរ (រហូតដល់១៤ថ្ងៃ ឬយូរជាងនេះ) • មានបញ្ហាក្នុងការញ៉ាំ និងផឹក (ដោយសារសញ្ញាផ្សេងៗ)។ ការព្យាបាល ការព្យាបាលសំខាន់បំផុតនៃជំងឺរលាកទងសួត គឺត្រូវប្រាកដថាទារក ឬកូនរបស់អ្នកទទួលបានអុកស៊ីសែនគ្រប់គ្រាន់ ដោយគ្រូពេទ្យ ឬគិលានុបដ្ឋាកត្រូវបឺតស្លេស្មចេញពីច្រមុះកូនអ្នក ឬផ្តល់ខ្យល់មានសំណើម ឬអុកស៊ីសែនសម្រាប់ការដកដង្ហើម។ គួរបញ្ជាក់ថាគ្រូពេទ្យនឹងមិនផ្តល់ថ្នាំអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកទេ ព្រោះការរលាកទងសួតបង្កឡើងពីវីរុស ហើយអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកមិនមានប្រសិទ្ធភាពសម្លាប់វីរុសបានឡើយ។ ការថែទាំទារក ជាការពិតណាស់ គន្លឹះមួយចំនួនដែលឪពុកម្តាយគួរអនុវត្តដើម្បីជួយដល់កូនៗពីជំងឺរលាកទងសួតនេះរួមមាន៖ • ត្រូវប្រាកដថាកូនអ្នកទទួលបានជាតិទឹកគ្រប់គ្រាន់ • ប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ផ្តល់សំណើមក្នុងបន្ទប់គេងរបស់កូនអ្នក • បើកូនអ្នកមិនស្រួលដោយសារក្តៅខ្លួន អ្នកអាចព្យាបាលដោយប្រើប៉ារ៉ាសេតាម៉ុល ឬ Ibuprofen • ចៀសវាងការប្រើ Aspirin ចំពោះក្មេងអាយុតិចជាង ១៨ឆ្នាំ • សម្អាតច្រមុះកូនអ្នកជាមួយសូលុយស្យុងសេរ៉ូមប្រៃ • បើកូនអ្នកមានអាយុលើសពី១ឆ្នាំ អាចផ្តល់អាហារក្តៅឧណ្ហៗ សារធាតុរាវថ្លាដើម្បីសម្រួលបំពង់ក និងជួយកាត់បន្ថយស្លេស្ម • ឲ្យកូនអ្នកគេងកើយខ្នើយបើពួកគេអាយុលើសពីមួយឆ្នាំ (មិនត្រូវប្រើខ្នើយទេបើកូនអ្នកអាយុក្រោម ១ឆ្នាំ) • គួរគេងក្នុងបន្ទប់ជាមួយកូនអ្នក ដូច្នេះ អ្នកនឹងអាចដឹងភ្លាមៗប្រសិនពួកគេពិបាកដកដង្ហើម • មិនអនុញ្ញាតឲ្យមាននរណាម្នាក់ជក់បារីនៅក្បែរកូនអ្នកឡើយ។ ការការពារ អ្នកអាចកាត់បន្ថយឱកាសដែលកូនអ្នកនឹងកើតជំងឺរលាកទងសួតដោយ៖ • លាងសម្អាតដៃអ្នក និងដៃកូនរបស់អ្នកឲ្យបានញឹកញាប់ជាមួយសាប៊ូដុំ និងទឹក ឬប្រើអាល់កុលជូតដៃ • នៅឲ្យឆ្ងាយពីមនុស្សពេញវ័យ ឬក្មេងដែលឈឺ • ចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺផ្តាសាយជាប្រចាំចំពោះអ្នក និងកូនតូចរបស់អ្នក។ ជំងឺរលាកទងសួតអាចលាប់ឡើងវិញ ហើយការបង្ករោគអាចកើតឡើងលើសពីម្តងអំឡុងពេលជាមួយគ្នាក្នុងរដូវកាលនៃជំងឺផ្លូវដង្ហើម ហើយអ្នកជំងឺខ្លះអាចមានការបង្ករោគពីវីរុសពីរផ្សេងគ្នាក្នុងពេលតែមួយ។ បន្ថែមពីនោះ គ្រប់អ្នកជំងឺរលាកទងសួតត្រូវរក្សាគម្លាតឲ្យនៅដាច់ដោយឡែកពីអ្នកជំងឺផ្សេងទៀតដែលមាន និងគ្មានជំងឺរលាកទងសួត។ ប្រសិនបើចាំបាច់ អ្នកជំងឺដែលបង្កពីវីរុសដូចគ្នាអាចនៅបន្ទប់ជាមួយគ្នា ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយបម្រុងប្រយ័ត្នគួរតែត្រូវបានអនុវត្តជានិច្ច។ ការវិវឌ្ឍ គួរបញ្ជាក់ដែរថា កុមារដែលធ្លាប់មានជំងឺរលាកទងសួតអាចនឹងពិបាកដកដង្ហើម ឬដកដង្ហើមឮម្តងទៀតក្នុងកម្រិតតែ៥០% ប៉ុណ្ណោះ។ ម៉្យាងទៀតគេនៅមិនទាន់ច្បាស់ថា តើវីរុសអាចបង្កឲ្យមានជំងឺហឺតបន្ថែមទៀត ឬកុមារដែលមានជំងឺហឺតអាចប្រឈមខ្ពស់ទៅនឹងជំងឺរលាកទងសួតឬយ៉ាងណា។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត វ៉ាន សុខជា ឯកទេសរោគកុមារ សញ្ញាបត្រពីប្រទេសបារំាងនិងអូស្ត្រាលី បម្រើការនៅមន្ទីរពេទ្យកុមារជាតិ និងជាប្រធានមន្ទីរសំរាកព្យាបាលរោគកុមារ ម៉ាក់ស៊ីឃែរ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៣ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ ផ្លូវដង្ហើម និងសួត
ចែករំលែក
  • Aug 23, 2019 |
  • 5 ឆ្នាំមុន |
  • 26.7K មើល

សញ្ញាណាខ្លះបញ្ជាក់ថាអ្នកមានបញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវ?

ជំងឺខ្សោយក្រលៀន (តម្រងនោម) គឺជាបញ្ហាចោទមួយធ្ងន់ធ្ងរផងដែរ។ ជាក់ស្តែង ប្រទេសកម្ពុជា ជំងឺខ្សោយក្រលៀនជាប្រធានបទក្តៅគគុកមួយដែលប្រជាជនកំពុងតែចាប់អារម្មណ៍ ហើយក៏មានការភ័យខ្លាចថែមទៀតផង។ តើអ្វីជាបញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវ? បញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវគឺជាការថយចុះភ្លាមៗនូវមុខងារនៃការច្រោះទឹកនោម ( La baisse brutale du debit de filtration glomerulaire) បណ្តាលឲ្យមានការចាល់នូវសារធាតុពុលក្នុងរាងកាយ (Hyperuricémie, Hypercréatininémie…)។ អ្វីជាមូលហេតុចម្បង និងកត្តាជំរុញនៃបញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវ? • ការខ្សោយក្រលៀនស្រួចស្រាវដោយការស្ទះផ្លូវបង្ហួរនោម (IRA Obstructive) ក្រួសក្នុងប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកនោម។ ក្នុងនោះក៏មានករណីពិសេសមួយចំនួនផងដែរ ដូចជាក្រួសស្ទះបង្ហូរទឹកនោមនៃបុគ្គលដែលមានតម្រងនោមតែម្ខាងពីកំណើត(Rein Unique)។ មួយវិញទៀតគឺក្រួសស្ទះក្នុងផ្លូវបង្ហូរទឹកនោមទាំងសងខាងតែម្តង (Lithiases Urinaires Obstructives Bilaterales) • ការខ្សោយក្រលៀនស្រួចស្រាវនៃមុខងារ (IRA Fonctionnelle) ការបាត់បង់ជាតិទឹកខាងក្រៅកោសិកាក្នុងករណីនេះមានដូចជា៖ បាត់បង់ជាតិទឹកតាមរយៈការក្អួត រាកខ្លាំង ការរលាកខ្លាំង ការនោមច្រើននៃអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬការនោមច្រើនក្រោយពេលវះកាត់ក្រួសក្នុងប្រព័ន្ធផ្លូវបង្ហូរទឹកនោម (Syndrome de leve d’ostacle) ការថយចុះនៃបរិមាណឈាម ទឹកនោមប្រៃធ្ងន់ធ្ងរ ក្រិនថ្លើមធ្ងន់ធ្ងរ ការចុះសម្ពាធឈាម និងការព្យាបាលដោយថ្នាំបញ្ចុះទឹកនោមហួសកម្រិត ឬមិនបានទៅពិនិត្យតាមដានជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត • ការខូចខាតទៅលើសាច់តម្រងនោមតែម្តង (IRA Organique)។ ក្រៅពីមូលហេតុចម្បងខាងលើ ក៏មានកត្តាជំរុញផ្សេងទៀតផងដែររួមមាន៖ ជំងឺដុំសាច់ប្រូស្តាត ដុំសាច់ប្លោកនោម មហារីកមាត់ស្បូន ឬដៃស្បូនដែលមានការរីករាលដាលស៊ីដល់ផ្លូវបង្ហូរទឹកនោម ឬអាចសង្កត់ទៅលើផ្លូវបង្ហូរទឹកនោម ព្រមទាំងមានការរលាកសាច់តម្រងនោមរុំារ៉ៃនិងការចុះខ្សោយក្រពេញលើតម្រងនោម (Insuffisance Surrénale)។ ក្នុងនេះផងដែរ គេសង្កេតឃើញថា បុគ្គលដែលងាយប្រឈមនឹងជំងឺនេះមានដូចជា៖ • ធ្លាប់មានប្រវត្តិកើតក្រួសក្នុងប្រព័ន្ធតម្រងនោម • លើសជាតិអាស៊ីតអ៊ុយរិច (+/- Calcul acideuique) • អ្នកជំងឺក្រិនថ្លើមធ្ងន់ធ្ងរ • តំណពូជជាដើម។ល។ តើបញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវនេះមានសញ្ញាសម្គាល់អ្វីខ្លះ? យើងអាចកត់សម្គាល់នូវរោគសញ្ញាខាងក្រោមដើម្បីជាគន្លឹះដែលអាចសង្ស័យថាជាការខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវ ដែលសញ្ញាទាំងនោះមានដូចជា៖ • ប្រវត្តិធ្លាប់មានក្រួសប្រព័ន្ធតម្រងនោម៖ ឈឺចុកចង្កេះដែលមានការរាលចាក់ទៅអវៈយវៈភេទខាងក្រៅដែលគេហៅថាចុកតម្រងនោម(Colique Néphrétique) • អ្នកជំងឺអាចមានអាការៈលើសសម្ពាធឈាមឈឺក្បាល មិនឃ្លានបាយ ហត់ ក្អួតចង្អោរ ស្រវាំងភ្នែក ប្រកាច់ សន្លប់ ថយចុះនូវបរិមាណទឹកនោម (Oligurie

ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ
ចែករំលែក
  • Aug 02, 2019 |
  • 5 ឆ្នាំមុន |
  • 9.1K មើល

ជំងឺឆ្លងនៅតម្រងនោមមិនថយចុះតែភាពស៊ាំនៃថ្នាំព្យាបាលកើនឡើងគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ

បើយោងតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលបានចុះផ្សាយក្នុងវេបសាយវិទ្យាស្ថានសុខភាពជាតិអាមេរិក (PubMed) បានបង្ហាញថា ជំងឺឆ្លងនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោម (UTIs) នៅតែជាបញ្ហាសុខភាពសារធាណៈដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភដោយអត្រានៃការឆ្លងជំងឺនេះប្រចាំឆ្នាំមានប្រមាណជា ១៥០លាននាក់ដែលភាគច្រើននៃការបង្ករោគបណ្តាលមកពីបាក់តេរីកាចសាហាវមួយចំនួនដូចជា Escherichia coli (80%), Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis, Enterococcus faecalis និងStaphylococcus saprophyticus។ ដូចដែរមិត្តអ្នកអានបានជ្រាបខ្លះៗហើយថា ប្រព័ន្ធតម្រងនោមជាបណ្តុំសរីរាង្គផ្នែកខាងក្រោមនៃរាងកាយដែលមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបញ្ចេញជាតិពុល ត្រួតពិនិត្យសម្ពាធឈាមធ្វើឲ្យមានតុល្យភាពអេឡិចត្រូលីត្រ និងជាកត្តារួមចំណែកដ៏សំខាន់ក្នុងការផលិតគ្រាប់ឈាមក្រហមផងដែរ។ ប្រព័ន្ធតម្រងនោមរួមបញ្ចូលនូវសរីរាង្គតម្រងនោម ឬក្រលៀនចំនួន២ បង្ហួរនោមខាងលើ២ ប្លោកនោម១ និងបង្ហួរនោមខាងក្រោម១ សម្រាប់មនុស្សស្រី ដោយឡែកសម្រាប់មនុស្សប្រុស ប្រូស្តាតជាសរីរាង្គសម្គាល់១ បន្ថែមទៀតដែលស្ថិតនៅក្រោមប្លោកនោម។ និយមន័យ ការបង្ករោគលើប្រព័ន្ធតម្រងនោមគឺសំដៅលើការឈ្លានពានរបស់បាក់តេរីចំពោះសរីរាង្គណាមួយនៃប្រព័ន្ធតម្រងនោម ដែលជាទូទៅវាអាចបណ្តាលឲ្យមានការរលាក និងការបង្ករោគចំពោះសរីរាង្គទាំងនោះ។ ការបង្ករោគលើប្រព័ន្ធតម្រងនោមត្រូវបានបែងចែកជា ២ប្រភេទគឺ៖ • Infection Urinaire Haute ឬ Pyélonephrite/Pyelonephritis៖ ជាការបង្ករោគនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោមផ្នែកខាងលើដែលមានដូចជាតម្រងនោម ឬក្រលៀន និងបង្ហួរនោមផ្នែកខាងលើ។ ក្នុងនោះដែរ វាត្រូវបានបែងចែកជា ២ប្រភេទបន្ថែមទៀតគឺ Pyélonephrite obstructive ដែលបង្កឲ្យមានការស្ទះទឹកនោម (ជួនកាលអាចបណ្តាលមកពីក្រួស ឬដុំមហារីក) និង Pyélonephrite non obstructive ដែលមូលហេតុចម្បងគឺបណ្តាលមកពីការបង្ករោគតាមឈាម (Hématogène) ជាពិសេសក្នុងករណីអ្នកជំងឺដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្សោយដូចជាអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកប្រើថ្នាំបន្ថយប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ (Corticoide, Immunodépresseur) ស្រ្ដីមានផ្ទៃពោះ អ្នកជំងឺខ្សោយតម្រងនោម... ជាកត្តាធ្វើឲ្យមេរោគមានឱកាសឈ្លានពានបាន។ Infection Urinaire Haute តែងបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរដល់អាយុជីវិត។ • Infection Urinaire Basse៖ ជាការបង្ករោគនៅតម្រងនោមផ្នែកខាងក្រោម ដែលរាប់ចាប់ពីប្លោកនោម ប្រូស្តាត (សម្រាប់បុរស) និងបង្ហួរនោមខាងក្រោម។ ជាទូទៅ វាមិនបង្កជាគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរដល់អាយុជីវិតភ្លាមៗដូច InfectionUrinaire Haute ឡើយ។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា រហូតមកដល់ពេលនេះ អត្រានៃការបង្ករោគលើប្រព័ន្ធតម្រងនោមនៅតែមានចំនួនច្រើនគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដដែល ហើយអ្វីដែលជាកង្វល់បន្ថែមទៀតនោះគឺភាពស៊ាំនៃមេរោគបង្កទៅនឹងថ្នាំអង់ទីប៊ីយ៉ូទិក ឬថ្នាំផ្សះកាន់តែមានចំនួនច្រើនឡើងៗ។ មូលហេតុ និងបុគ្គលប្រឈម បាក់តេរីជាមូលហេតុចម្បងដែលតែងបង្កឲ្យមានការរលាកតម្រងនោម និងបង្ករោគនៅសរីរាង្គទាំងឡាយនៃប្រព័ន្ធតម្រងនោម។ ក្នុងនោះដែរគេសង្កេតឃើញថា បុគ្គលដែលងាយប្រឈមនឹងជំងឺនេះមានដូចជា៖ • បុគ្គលដែលមានការរួមភេទញឹកញាប់ • វ័យចាស់ដែលអាចចាប់ពីអាយុ ៦០ឆ្នាំឡើង • អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកជំងឺដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយទ្រុឌទ្រោមដែលអាចជាអ្នកជំងឺHIV ឬអ្នកកំពុងប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ • អ្នកជំងឺខ្សោយតម្រងនោម • ស្រ្ដីមានផ្ទៃពោះ • បុគ្គលដែលមានបញ្ហាស្ទះទឹកនោម ដែលអាចបណ្តាលមកពីក្រួសក្នុងតម្រងនោម ដុំមហារីក ឬការរីកនៃក្រពេញប្រូស្តាតជាដើម។  គួរកត់សម្គាល់ដែរថា ស្ត្រីមានឱកាសប្រឈមនឹងការកើតជំងឺឆ្លងនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោមជាងបុរស ដោយហេតុថា ជាលក្ខណៈធម្មជាតិស្ត្រីមានប្រវែងបង្ហួរនោមផ្នែកខាងក្រោមខ្លីជាងបុរស ដែលលក្ខខណ្ឌបែបនេះពិតជាអាចបង្កភាពងាយស្រួលដល់ការជ្រៀតចូលរបស់មេរោគ។ រោគសញ្ញា អ្នកអាចកត់សម្គាល់នូវសញ្ញាងាយៗខាងក្រោមដើម្បីជាគន្លឹះដែលអាចសង្ស័យថា ជាការបង្ករោគនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោម ដែលសញ្ញាទាំងនោះមានដូចជា៖ • ចំនួនដងនៃការបត់ជើងតូចខុសប្រក្រតី (អាចញឹកញាប់ជាងមុន ឬមិនបត់ជើងសោះ) • ក្រហាយ ពិបាកបត់ជើងតូច ឬអាចឈឺបត់ជើងភ្លាម ទឹកនោមបញ្ចេញមកភ្លាមៗ  • ទឹកនោមមានក្លិនអាក្រក់ សភាពល្អក់ ខ្ទុះ ឬមានឈាមមកលាយឡំជាមួយ។ ករណីមានឈាមបែបនេះគឺជាសញ្ញាដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភដែលអាចទាក់ទងនឹងការរលាកធ្ងន់ធ្ងរ ក្រួសតម្រងនោម ឬមហារីកជាដើម • បន្ថែមពីនេះ អ្នកជំងឺអាចស្តែងចេញជាអាការៈក្តៅខ្លួន ស្រៀវស្រាញ ដែលជាសញ្ញាសម្គាល់នៃការបង្ករោគនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោមផ្នែកខាងលើ (Infection Urinaire Haute)។ យន្តការនៃការបង្ករោគ ករណីដែលតែងកើតមានឡើងជាញឹកញាប់ចំពោះការបង្ករោគនៅតម្រងនោមនោះគឺការជ្រៀតចូលរបស់បាក់តេរីទៅក្នុងរាងកាយតាមរយៈបង្ហួរនោមផ្នែកខាងក្រោម។ បន្ទាប់មកបាក់តេរីចាប់ផ្តើមធ្វើការបែងចែកខ្លួនដើម្បីបង្កើនចំនួន ព្រមទាំងធ្វើដំណើរទៅកាន់តម្រងនោម ក្រលៀនដែលជាទីកន្លែងរស់នៅ និងបង្ករោគដ៏ល្អបំផុត។ រាល់ពេលមានបាក់តេរីចូលក្នុងរាងកាយខ្លួនរបស់យើងតែងធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងតបតដែលមានស្តែងជាអាការៈ និងសញ្ញាផ្សេងៗ។ ម៉្យាងក្រៅពីការចម្លងរោគតាមផ្លូវខាងក្រោមបាក់តេរីដែលស្ថិតនៅទីតាំងផ្សេងទៀតនៃរាងកាយក៏អាចបន្លាស់ទីតាមចរន្តឈាម ហើយមានសមត្ថភាពឈ្លានពាន និងបង្ករោគនៅតម្រងនោមបានដែរ។ ប៉ុន្តែករណីបែបនេះជាករណីដែលកម្រនឹងអាចកើតមានឡើងណាស់។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ដើម្បីបញ្ជាក់ច្បាស់អំពីមូលហេតុពិតប្រាកដដែលបណ្តាលឲ្យមានការបង្ករោគនៅតម្រងនោម ក្រុមគ្រូពេទ្យឯកទេសនឹងធ្វើការ៖ • ប្រមូលទឹកនោម និងវិភាគទឹកនោមរបស់អ្នកជំងឺតាមរយៈតេស្តម៉្យាងដែលមានឈ្មោះថា ECBU (Examine Cytobacteriologique des Urines)៖ ជាប្រភេទតេស្តដែលអាចពិនិត្យបានទាំងលក្ខណៈខាងក្រៅនៃទឹកនោមដោយផ្ទាល់ព្រមទាំងការបណ្តុះមេរោគជាមួយការធ្វើតេស្តថ្នាំផ្សះដែលអាចសម្លាប់មេរោគបានទៀតផង។ វិធីសាស្រ្តវិភាគទឹកនោមគឺជាវិធីសាស្ត្រដ៏ចាំបាច់ និងមិនអាចខានបាន ក្នុងការកំណត់រកអត្តសញ្ញាណពិតប្រាកដនៃមេរោគបង្កព្រមទាំងជាជំនួយក្នុងការព្យាបាលផងដែរ។ ក្រៅពីនេះ ក្រុមគ្រូពេទ្យក៏អាចពិនិត្យបន្ថែមតាមរយៈការធ្វើអេកូសាស្ត្រ ថតវិទ្យុសាស្ត្រ (ASP) ឬ Scanner ក្នុងករណីការធ្វើអេកូសាស្ត្រ និងថតវិទ្យុសាស្ត្រ(ASP) រករោគវិនិច្ឆ័យមិនឃើញ។ វិធីសាស្រ្តព្យាបាល ជាទូទៅ ការព្យាបាលត្រូវបានចែកចេញជា ២៖ ១ ការរលាកតម្រងនោមផ្នែកខាងក្រោម៖ • ពិនិត្យទឹកនោម(ECBU)  មុនឲ្យប្រើថ្នាំផ្សះ។ • ការជ្រើសរើសថ្នាំផ្សះ ដែលមានសមត្ថភាពប្រឆាំងនឹងបាក់តេរីបានច្រើនប្រភេទ (Antibiotique Larges Spectres) បន្ទាប់ពីយកទឹកនោមរួច។លទ្ធផល ECBU អាចបាននៅថ្ងៃទី ៣ ទៅ៥។ ក្រោយចេញលទ្ធផលបណ្តុះមេរោគ និងតេស្តភាពស៊ាំនៃថ្នាំផ្សះ អ្នកជំងឺប្រហែលជាអាចតម្រូវឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរប្រភេទថ្នាំផ្សះ ឬរក្សានូវការប្រើប្រភេទថ្នាំដដែល ទៅតាមលទ្ធផលបណ្តុះមេរោគ (Antibiogramme) បូករួមជាមួយការណែនាំអំពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងគ្រប់ចំនួន។ • រុករក និងព្យាបាលមូលហេតុ៖ ប្រូស្តាតរីកប៉ោងក្រួសស្ទះបង្ហួរខាងក្រោមត្បៀតបង្ហួរខាងក្រោមមានដុំសាច់បង្ហួរខាងក្រោម….។ ២ ការរលាកតម្រងនោមផ្នែកខាងលើ (អ្នកជំងឺត្រូវសម្រាកពេទ្យ) • Pyélonephrite aigue obstructive៖ បង្ហូរទឹកនោមដែលស្ទះជាបន្ទាន់ Drainage en urgence (Sonde JJ ឬ Néphrostomie) បញ្ចៀសការប្រមូលផ្តុំនៃមេរោគ (Choc septique) ពិនិត្យទឹកនោម(ECBU) មុនឲ្យប្រើថ្នាំផ្សះ (Antibiotique larges Spectres) បន្ទាប់មកទៀតរុករកនិងព្យាបាលមូលហេតុ ក្រួសស្ទះបង្ហួរខាងលើ មហារីកសរីរាង្គនៅក្បែរដូចជាមហារីកមាត់ស្បូន ពោះវៀនធំ… ដែលសង្កត់លើបង្ហួរនោម • Pyélonephrite aigue non obstructive៖ ពិនិត្យទឹកនោម(ECBU) បណ្តុះមេរោគក្នុងឈាម (Culture du sang)  មុនឲ្យប្រើថ្នាំផ្សះ(Antibiotique Larges Spectres) រុករក និងព្យាបាល មូលហេតុអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកជំងឺដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយទ្រុឌទ្រោម ដែលអាចជាអ្នកជំងឺ HIV ឬអ្នកកំពុងប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ។ ផលវិបាក ប្រសិនបើអ្នកជំងឺមិនបានទទួលការព្យាបាលត្រឹមត្រូវទេនោះ អ្នកជំងឺអាចប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ចំពោះសុខភាពដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភ៖ • ជាក់ស្តែង អ្នកជំងឺអាចនឹងបាត់បង់អាយុជីវិតដោយសារការឆ្លងមេរោគចូលក្នុងចរន្តឈាម (Septicémie) ដែលបង្កឲ្យមាន Choc Septique (ធ្លាក់សម្ពាធឈាមធ្ងន់ធ្ងរ) ក្នុងករណី Pyélonéphrite។ • ក្រៅពីនេះ មេរោគអាចនឹងមានភាពស៊ាំថ្នាំ (Résistances des antibiotiques) ចំពោះការមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការព្យាបាលឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ម៉្យាង កត្តានេះ ក៏អាចបណ្តាលឲ្យការព្យាបាលបន្ទាប់ជួបឧបសគ្គ ដោយហេតុថាការវិភាគ និងបណ្តុះមេរោគមិនអាចប្រព្រឹត្តទៅបាន (មេរោគបណ្តុះមិនដុះ)។ • ទាក់ទងនឹងការបង្ករោគនៅផ្នែកតម្រងនោមខាងក្រោម អ្នកជំងឺនឹងទទួលរងនូវការឈឺចាប់ ផលរំខានចំពោះសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ ព្រមទាំងអាចវិវឌ្ឍជាការហូរឈាម (Cystite hémorragique) ជាពិសេសបន្តការឆ្លងរាលដាលទៅផ្នែកខាងលើដែលហៅថា Pyélonephrite។ វិធីសាស្រ្តការពារ តាមពិត ទម្លាប់ងាយៗប្រចាំថ្ងៃបានចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយអត្រានៃការឆ្លងរោគនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោមយ៉ាងច្រើន។ សកម្មភាពទាំងនោះមានដូចជា៖ • ទម្លាប់ពិសាទឹកឲ្យបានច្រើន(៣លីត្រ ក្នុង២៤ម៉ោង) • ហាមទប់នោម ក្នុងរយៈពេលយូរ • រាល់ពេលបន្ទោបង់រួច ត្រូវលាងសម្អាតពីមុខទៅក្រោយ ដោយហេតុថា ទ្វារធំសម្បូរទៅដោយបាក់តេរីគ្រោះថ្នាក់ចំពោះតម្រងនោម • ត្រូវទៅបត់ជើងតូច រាល់ក្រោយពេលរួមភេទ (ទាំងប្រុស ទាំងស្រី) • រក្សាអនាម័យប្រដាប់ភេទឲ្យបានត្រឹមត្រូវ • ថែរក្សាសុខភាពឲ្យបានល្អ និងរឹងមាំ ចំពោះអ្នកមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្សោយ (HIV, Immunosuppresseur) អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម...។ រាល់ពេលមានសញ្ញាណណាមួយទាក់ទងភាពមិនប្រក្រតីនៃសុខភាពតម្រងនោមដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើសូមប្រញាប់អញ្ជើញទៅពិគ្រោះជាមួយក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញដោយចៀសវាងការប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះដោយខ្លួនឯងមិនត្រឹមត្រូវ និងមិនគ្រប់កម្រិតដែលផ្តល់ជាផលលំបាកធ្ងន់ធ្ងរទៅនឹងការស៊ាំថ្នាំផ្សះ នាំឲ្យមានការចំណាយថវិកា ពេលវេលាកាន់តែច្រើន ហើយអាចបណ្តាលឲ្យបាត់បង់ជីវិតទៀតផង។ បន្ថែមពីនេះ អនាម័យប្រដាប់ភេទ និងការថែរក្សាសុខភាពប្រចាំថ្ងៃនៅតែជាកត្តាសំខាន់ដែលមិនគួរមើលរំលង។  បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ឈុន សុខា ឯកទេសតម្រងនោម និងជាអនុប្រធានផ្នែកតម្រងនោមនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨១ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ
ចែករំលែក
  • Jul 26, 2019 |
  • 5 ឆ្នាំមុន |
  • 9.1K មើល

ជំងឺរលាកក្រពេញប្រូស្តាតដែលបុរសគួរប្រុងប្រយ័ត្ន

ការរលាកនៃក្រពេញភេទបុរស ឬក្រពេញប្រូស្តាត (Prostatitis) គឺជាជំងឺស្រួចស្រាវទាមទារនូវការព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។ បច្ចុប្បន្នជំងឺនេះហាក់មានការកើនឡើងច្រើននៅប្រទេសកម្ពុជា និងត្រូវបានរកឃើញជាញឹកញាប់ក្នុងចំណោមយុវវ័យពិសេសអ្នកមានដៃគូរួមភេទតែវាមិនត្រូវបានចាត់ចូលជាជំងឺតពូជឡើយ។ អ្វីជាមូលហេតុនៃការរលាកក្រពេញប្រូស្តាត? ជាទូទៅ ជំងឺរលាកក្រពេញប្រូស្តាតបង្កដោយមេរោគប្រភេទបាក់តេរី ដែលភាគច្រើនគឺ E.coli និងចំនួនតិចតួចផ្សេងទៀតរួមមាន Chlamydia ជាដើម។ បាក់តេរីបង្កទាំងនេះអាចឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀតតាមរយៈការរួមភេទដោយមិនបានការពារសម្រាប់អ្នកមានដៃគូរួមភេទច្រើន។ ចំណែកកត្តារួមផ្សំផ្សេងទៀតធ្វើឲ្យងាយកើតជំងឺនេះគឺដោយសារអ្នកជំងឺមានការរលាកពងស្វាស។ តើការរលាកនេះមានសញ្ញាសម្គាល់អ្វីខ្លះ? ក្នុងរយៈពេលពី ១សប្តាហ៍ ទៅ១០ថ្ងៃក្រោយបន្ទាប់ពីការឆ្លងមេរោគ ឬបន្ទាប់ពីរួមភេទដោយមិនបានការពារជាមួយអ្នកមានដៃគូរួមភេទច្រើន នោះអ្នកជំងឺអាចមានសញ្ញាក្តៅខ្លួន រងាញាក់ នោមញឹក-ក្តៅ-ក្រហាយ ទឹកនោមមានក្លិនស្អុយ ពណ៌ល្អក់ ពេលខ្លះ មានហូរខ្ទុះនៅចុងប្រដាប់ភេទ និងខ្លះទៀតមានឈាមនៅក្នុងទឹកកាម (ទឹកមេជីវិត) ដែលអ្នកជំងឺអាចសម្គាល់ឃើញនៅពេលរួមភេទ។ តើត្រូវធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យរបៀបណា? បន្ទាប់ពីលេចចេញនូវរោគសញ្ញាមិនប្រក្រតីអ្នកជំងឺត្រូវធ្វើការណាត់ជួបជាមួយគ្រូពេទ្យជាបន្ទាន់។ ករណីនេះដែរអ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើការត្រួតពិនិត្យតាម ២របៀបរួមមាន៖ • ការពិនិត្យគ្លីនិក៖ គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការសិក្សាលើរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ និងពិនិត្យបន្ថែមដោយលូកស្ទាបក្រពេញប្រូស្តាតតាមទ្វារលាមកដើម្បីរកសញ្ញាណនៃការក្តៅ រីក និងឈឺចាប់។ • ការពិនិត្យអមគ្លីនិក៖ គ្រូពេទ្យនឹងយកទឹកនោមរបស់អ្នកជំងឺទៅពិនិត្យ ដើម្បីរកឲ្យឃើញថាមានមេរោគអ្វីខ្លះ បន្ទាប់មកយកទឹកនោមទៅបណ្តុះរកប្រភេទមេរោគបង្កជាក់លាក់ដើម្បីអាចប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះឲ្យត្រូវនឹងប្រភេទមេរោគនោះ។ ម៉្យាងវិញទៀតអ្នកជំងឺអាចនឹងតម្រូវឲ្យថតអេកូសាស្ត្រករណីអ្នកជំងឺមានការបង្ករោគរហូតអាប់សែ ឬការកកខ្ទុះរួចទៅហើយ។ រលាកក្រពេញប្រូស្តាតត្រូវព្យាបាលដូចម្តេច? នៅពេលអ្នកជំងឺបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យរកឃើញថាមានការរលាកក្រពេញប្រូស្តាត ឬក្រពេញភេទនេះ គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការព្យាបាលដោយផ្អែកលើស្ថានភាពដោយឡែកៗនៃអ្នកជំងឺនៅពេលជួបពេទ្យ៖ • ករណីគ្មានអាប់សែ៖ អ្នកជំងឺនឹងត្រូវព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំចាក់ ៤៨ទៅ៧២ម៉ោង រួចបន្តប្រើថ្នាំផ្សះដោយលេបពី ២ទៅ៣សប្តាហ៍ ដោយមិនតម្រូវឲ្យសម្រាកពេទ្យនោះទេ។ • ករណីមានអាប់សែ៖ អ្នកជំងឺអាចនឹងត្រូវវះកាត់បង្ហូរខ្ទុះចេញ និងលាងសម្អាតឲ្យស្អាត រួមជាមួយការប្រើថ្នាំផ្សះក្នុងរយៈពេល ២ទៅ៣សប្តាហ៍ដោយឲ្យអ្នកជំងឺសម្រាកពេទ្យ។ គួរបញ្ជាក់ថា ការព្យាបាលនេះអាចនឹងតម្រូវឲ្យព្យាបាលទាំងអ្នកជំងឺ និងដៃគូរួមភេទរបស់អ្នកជំងឺផងដែរ ដើម្បីធានានូវការព្យាបាលឲ្យបានជាសះស្បើយ។ ករណីមិនបានព្យាបាលឲ្យទាន់ពេលវេលា អ្នកជំងឺនឹងបង្កជាការមានមេរោគក្នុងឈាមដែលបង្កើនការប្រឈមនឹងការរលាកខ្លាំងពេញខ្លួន និងប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិត។ តើអាចការពារពីការរលាកក្រពេញប្រូស្តាតបានដែរទេ? ជាការពិតណាស់ ដោយសារការរលាកក្រពេញប្រូស្តាតឆ្លងដោយសារការរួមភេទ ដូច្នេះអ្នកក៏អាចការពារខ្លួនបាន ដោយត្រូវការពារពីមូលហេតុនៃការឆ្លង៖ • ការពារបើមានដៃគូរួមភេទច្រើន ឬគួរមានដៃគូរួមភេទតែមួយ • ចៀសវាងការរួមភេទប្រសិនស្ត្រីធ្លាក់ស ឬមានបញ្ហារោគស្ត្រីផ្សេងទៀត។ ប្រសិនអ្នកមាននូវអាការៈមិនស្រួលលើបញ្ហាប្រព័ន្ធទឹកនោម ដូចជានោមញឹក ឈឺ ក្រហាយ មានខ្ទុះ ឬសញ្ញាសង្ស័យណាមួយ អ្នកត្រូវប្រឹក្សា និងពិនិត្យជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញដើម្បីទទួលបានការព្យាបាលមួយត្រឹមត្រូវ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងជាសះស្បើយ។ ចំពោះគ្រូពេទ្យ ឬអ្នកប្រកបវិជ្ជាជីវសុខាភិបាលគួរធ្វើការព្យាបាលស្របតាមបច្ចេកទេស និងការប្រើថ្នាំឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ចាន់ ប៊ុនថា ឯកទេសផ្នែកវះកាត់ប្រព័ន្ធទឹកមូត្រ នៃមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ និងជាប្រធានមន្ទីរសម្រាកព្យាបាលអុិនដ្រា អត្ថបទ៖​ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨១ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ
ចែករំលែក
  • Jul 19, 2019 |
  • 5 ឆ្នាំមុន |
  • 4.9K មើល

ផលវិបាកនៃការមិនអាចគ្រប់គ្រងការបត់ជើងតូចបាន

Urinary Incontinence គឺជារោគសញ្ញានៃការចេញទឹកនោមដោយមិនដឹងខ្លួន ឬមិនអាចគ្រប់គ្រងការបត់ជើងតូចបាន។ យោងតាមទិន្នន័យនៅប្រទេសអភិវឌ្ឍមួយចំនួនបានបង្ហាញថា បញ្ហានេះតែងកើតលើស្ត្ រី២ដងច្រើនជាងបុរស។ ក្នុងស្ថិតិនោះ ២៥%-៣០%ជាស្ត្រីអាយុចន្លោះពី ៥០ឆ្នាំ-៦៥ឆ្នាំ ១០%ជាស្ត្រីមិនធ្លាប់បានសម្រាលកូន ឬមិនធ្លាប់មានផ្ទៃពោះ ១៥-២០%ជាស្ត្រីសម្រាលដោយការវះកាត់ និង២០-៣០%ជាស្ត្រីធ្លាប់ឆ្លងទន្លេ ឬមានកូនច្រើន។ មូលហេតុ និងកត្តាជំរុញ អាស្រ័យដោយទម្រង់រូបរាងនៃប្រព័ន្ធតម្រងនោមរបស់បុរស និងស្ត្រីមានលក្ខណៈខុសគ្នា ដូច្នេះវាអាចមានមូលហេតុផ្សេងគ្នា៖ • ស្ត្រី៖ ភាគច្រើនបណ្តាលមកពីការថយចុះនៃមុខងារ ឬដំណើរការសាច់ដុំបាតផ្នែកខាងក្រោមដែលភ្ជាប់ពីឆ្អឹងខាងលើមកឆ្អឹងកញ្ចូញគូទមានតួនាទីទប់ទឹកនោម-លាមក មិនឲ្យហូរចេញផ្តេសផ្តាស និងបញ្ហាប្លោកនោមលៀនចេញមកក្រៅ • បុរស៖ កើតមានជាពិសេសចំពោះអ្នកដែលទើបតែវះកាត់ ឬកោសក្រពេញប្រូស្តាត។  ក្រៅពីនេះ លក្ខខណ្ឌខ្លះអាចជាកត្តាជំរុញផងដែរដូចជាអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ស្លាប់មួយចំហៀងខ្លួន ឬពិការជើងទាំងពីរកម្រើកមិនរួច អ្នកជំងឺរលាកខួរឆ្អឹងខ្នង អ្នកជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត ស្ត្រីអស់រដូវ ស្ត្រីមានកូនច្រើន អ្នកមានកម្រិតអ័រម៉ូនអឺស្ត្រូហ្សែនថយចុះ អ្នកលើសទម្ងន់ ក្អករ៉ាំរ៉ៃ ករណីជនពិការដែលពិបាកក្នុងការដើរអ្នកឧស្សាហ៍ទល់លាមក អ្នកញៀនស្រា ឬញៀនបារី អ្នកប្រើថ្នាំមួយចំនួន (ថ្នាំបំបាត់ការធ្លាក់ទឹកចិត្ត ថ្នាំបន្ថយការកន្ត្រាក់សាច់ដុំ ថ្នាំសរសៃប្រសាទ)។ សញ្ញាសម្គាល់ អ្នកជំងឺអាចដឹងដោយខ្លួនឯងថាមិនអាចគ្រប់គ្រងការបត់ជើងតូចបាន ឬទឹកនោមចេញមកដោយឯងៗអាស្រ័យនឹងប្រភេទនៃ Urinary Incontinence ខាងក្រោម៖ • Stress Incontinence៖ ការចេញទឹកនោមដោយឯងៗនៅពេលមានចលនាដូចជាសើច ក្អក កណ្តាស់ ហាត់កីឡា ឬធ្វើការងារធ្ងន់ៗដោយសារមានការកើនឡើងនូវសម្ពាធក្នុងពោះ សង្កត់ និងរុញទឹកនោមឲ្យចេញមកដោយខ្លួនឯង • Urge Incontinence៖ ការចេញទឹកនោមបន្ទាន់ដោយមិនដឹងខ្លួន ដែលតែងកើតមានឡើងនៅពេលយប់ • Mixed Incontinence៖ ការចេញទឹកនោមទាំង ២ប្រភេទខាងលើកើតរួមគ្នាដោយអ្នកជំងឺស្រាប់តែឈឺបត់ជើងតូចភ្លាមៗ ហើយគាត់ក្អក ឬកណ្តាស់ក្នុងពេលនោះ ធ្វើឲ្យទឹកនោមចេញមកភ្លាមៗ។ ការវិនិច្ឆ័យបញ្ជាក់ ដំបូងគ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការសាកសួរយ៉ាងលម្អិត និងក្បោះក្បាយអំពីប្រវត្តិរបស់អ្នកជំងឺ លើការមានផ្ទៃពោះការអស់រដូវ។ បើជាបុរសគ្រូពេទ្យនឹងសួរអំពីប្រវត្តិនៃការវះកាត់ក្រពេញប្រូស្តាត ឬការធ្លាប់មានរងរបួសផ្សេងៗ។ ក្រៅពីនេះ អ្នកជំងឺអាចនឹងត្រូវពិនិត្យគ្លីនិកបន្ថែមទៀតតាមរយៈ៖ • ការពិនិត្យដោយឈរ៖ អ្នកជំងឺតម្រូវឲ្យញ៉ាំទឹកដើម្បីមានទឹកនោមច្រើនបន្ទាប់មកឲ្យគាត់ប្រឹងក្អក ពេលនោះអ្នកជំងឺនឹងលេចចេញទឹកនោមមកជាមួយដែរ។ • ការពិនិត្យដោយគេង៖ ដំបូងគ្រូពេទ្យនឹងបាញ់ទឹកចូលក្នុងប្លោកនោមពី២៥០ ទៅ៣០០សេសេ រួចដកចេញមកវិញដោយឲ្យអ្នកជំងឺប្រឹងទប់ ឬប្រឹងខ្ជឹប។ តេស្តពិសេសចំពោះស្ត្រីមួយគឺ ប្រើម្រាមដៃ ២លើកបង្ហួរនោម (បន្ទាប់ពីបាញ់ទឹកចូល ៣០០សេសេ)។ ករណីខ្លះអ្នកជំងឺអាចនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើតេស្តបន្ថែមទៀតដោយយកសំឡីត្បារត្រចៀករុកចូលក្នុងបង្ហួរនោម និងតេស្តបញ្ជាក់ពីភាពខ្សោយ ដោយដាក់ម្រាមដៃ ២ចូលក្នុងទ្វារមាសហើយឲ្យអ្នកជំងឺខ្ជឹប។ លើសពីនេះអ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើតេស្តរកមើលការបង្ករោគនៅក្នុងទឹកនោម ការពិនិត្យអេកូសាស្ត្រដើម្បីរកសញ្ញាណមិនប្រក្រតីផ្សេងទៀតនិងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យពិសេសមួយទៀតហៅថា Balance urodynamics។ ម៉្យាងទៀត អ្នកជំងឺនឹងត្រូវបានណែនាំឲ្យកត់ត្រាបន្ថែមនូវពេលវេលា បរិមាណ ចំនួនដងក្នុងមួយថ្ងៃ និងលក្ខខណ្ឌណាមួយនៃការចេញទឹកនោមឯងៗរបស់គាត់ ដើម្បីអាចវាយតម្លៃការព្យាបាលនៅពេលអនាគត។ ការព្យាបាលសមស្រប ភាគច្រើននៃអ្នកជំងឺអាចទទួលបានការព្យាបាលជាសះស្បើយរហូតដល់ ៧០-៨០% ដែលការព្យាបាលត្រូវបានបែងចែកតាមកម្រិតរួមមាន៖ • ការព្យាបាលដោយមិនប្រើថ្នាំ ឬមិនវះ៖ អ្នកជំងឺនឹងត្រូវបានណែនាំឲ្យទទួលទានទឹកឲ្យបានច្រើន ២-៣លីត្រក្នុងមួយថ្ងៃ នៅពេលព្រឹក និងពេលថ្ងៃ ចៀសវាងការទទួលទានស្រា ឬគ្រឿងស្រវឹង និងហាមជក់បារី។ ករណីអ្នកជំងឺមាននូវកត្តាហានិភ័យរួមផ្សំណាមួយដូចខាងលើ គាត់ត្រូវធ្វើការព្យាបាល ឬកាត់បន្ថយកត្តាទាំងនោះដាច់ខាត។ • ការព្យាបាលដោយធ្វើឲ្យសាច់ដុំកម្រើកឡើងវិញ៖ អ្នកជំងឺត្រូវធ្វើលំហាត់ប្រាណ ឬយោគៈ និងអនុវត្តតិកនិក Rééducation vésicale រាល់ថ្ងៃ ដោយត្រូវគេងសន្ធឹងលើគ្រែ ដកដង្ហើមធម្មតាហើយប្រឹងខ្ជឹបសាច់ដុំដូចទប់បត់ជើងតូច និងបត់ជើងធំក្នុងរយៈពេល១០វិនាទី រួចរលាវិញ ១០វិនាទីទើបចាប់ផ្តើមខ្ជឹបម្តងទៀត រហូតបាន ១៥ដងក្នុង ១វគ្គ (១ថ្ងៃ៣វគ្គ ព្រឹក ថ្ងៃ និងល្ងាច)។ • ការព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំ៖ ធ្វើឡើងក្នុងករណីវិធីសាស្ត្រខាងលើបរាជ័យដើម្បីកុំឲ្យប្លោកនោមកន្ត្រាក់ខ្លាំង ដោយប្រើថ្នាំប្រភេទ Anticholinergics តាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យអាស្រ័យលើស្ថានភាពជាក់ស្តែងរបស់អ្នកជំងឺ។ តិកនិកទំនើបមួយទៀតក្នុងប្រទេសជឿនលឿន គឺការចាក់ឆ្អឹងខ្នងដើម្បីឲ្យសាច់ដុំកន្ត្រាក់ឡើងវិញ។ • ដំណាក់កាលចុងក្រោយអ្នកជំងឺនឹងត្រូវធ្វើការវះកាត់ ប្រសិនបើការព្យាបាលខាងលើមិនទទួលបានជោគជ័យ ឬបរាជ័យ ដោយប្រើតិកនិក TVT (Tension-free Vaginal Tape), TOT (Transobturator Tape) និងSphincter artificial។ ផលវិបាក និងការការពារ ករណីអ្នកជំងឺមិនធ្វើការព្យាបាលទេនោះ ផលវិបាកដែលអាចកើតមានដូចជា រំខានរហូតទៅជាស្ត្រេស មិនហ៊ានចេញក្រៅ ឬចូលរួមក្នុងសង្គម ប៉ះពាល់ដល់ការងារ និងសកម្មភាពផ្លូវភេទរបស់គាត់។ បន្ថែមពីនេះ អ្នកជំងឺអាចមានការរលាក ឡើងក្រហម ដំបៅ រហូតមានការបង្ករោគពីបាក់តេរី និងអាចវិវឌ្ឍរហូតមានមេរោគក្នុងឈាមដែលប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតទៀតផង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ Urinary Incontinence អាចចៀសវាងដោយលុបបំបាត់កត្តាហានិភ័យទាំងឡាយដូចជា លើសទម្ងន់ ទល់លាមក ធ្វើការងារ ឬហាត់កីឡាធ្ងន់ៗ ពិសាបារី ទទួលទានកាហ្វេ ស្ត្រេស និងហាត់តិកនិក Rééducation vesical ករណីសង្ស័យ។ រោគសញ្ញានៃការមិនអាចគ្រប់គ្រងការបត់ជើងតូចផ្តល់នូវរំខានខ្លាំង ដូច្នេះអ្នកជំងឺគួរជួបប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសផ្នែកតម្រងនោមដើម្បីការពារនូវផលវិបាកនាពេលអនាគតដែលអាចនឹងកើតមាន។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ទូច រ៉ាណូ ឯកទេសផ្នែកមូត្រសាស្រ្តនៅមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ និងមន្ទីរសម្រាកព្យាបាលតម្រងនោមភ្នំពេញ អត្ថបទ៖​ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨១ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ
ចែករំលែក
  • Jul 08, 2019 |
  • 5 ឆ្នាំមុន |
  • 2.9K មើល

ទម្លាប់មិនល្អជំរុញឲ្យមានក្រួសក្នុងតម្រងនោម

ក្រួសក្នុងតម្រងនោម កើតឡើងនៅពេលដែលដុំរឹងតូចៗធម្មតាដែលមានក្នុងទឹកនោមមិនត្រូវបានបញ្ចេញចោល និងចាប់ផ្តើមប្រមូលផ្តុំបង្កើតបានជាដុំរឹងកាន់តែធំឡើងៗនិងអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិត ប្រសិនបើមិនបានការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ។ ជាក់ស្តែងមូលហេតុដែលជំរុញឲ្យកើតជាក្រួសតម្រងនោមមានច្រើន ដោយរួមបញ្ចូលទាំងកត្តាតំណពូជ និងសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃមិនល្អជាច្រើនរួមមាន៖ - ពិសាទឹកមិនគ្រប់គ្រាន់ បុគ្គលដែលមិនសូវចូលចិត្តញ៉ាំទឹក មានភាពប្រឈមខ្ពស់ក្នុងការកកើតក្រួសតម្រងនោម ដោយហេតុថាបរិមាណទឹកកាន់តែច្រើនការភ្ជាប់គ្នានៃដុំរឹងតូចត្រូវបានកាត់បន្ថយ ព្រមទាំងត្រូវបានបញ្ចេញជាញឹកញាប់។ ជាមធ្យមអ្នកគួរទទួលទានទឹកយ៉ាងតិច ២លីត្រក្នុង ១ថ្ងៃ តែទោះជាយ៉ាងណាតម្រូវការទឹកប្រចាំថ្ងៃអាចប្រែប្រួល អាស្រ័យទៅតាមតំបន់រស់នៅ (ក្តៅ ឬត្រជាក់) សកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃជាដើម។  - ប្រភេទអាហារសម្បូរអុកសាឡាត (Oxalate) ក្រួសក្នុងតម្រងនោមមានច្រើនប្រភេទដែលភាគច្រើននៃប្រភេទក្រួសទាំងនោះកើតឡើងនៅពេលកាល់ស្យូម និងអុកសាឡាតចាប់ភ្ជាប់គ្នាអំឡុងពេលដែលតម្រងនោមកំពុងផលិតទឹកនោម។ អុកសាឡាត ជាសារធាតុគីមីម៉្យាងដែលសម្បូរនៅក្នុងអាហារសុខភាពដូចជាប្រភេទស្ពៃខ្មៅ សណ្តែកដី សូកូឡា តែ ដំឡូងលឿងជាដើម។ ហេតុនេះអ្នកប្រហែលគួរតែបន្ថយការបរិភោគអាហារប្រភេទនេះ ប្រសិនបើអ្នកធ្លាប់មានប្រវត្តិកើតក្រួសនេះពីមុនមក។ - អាហារប្រៃខ្លាំង  របបអាហារដែលមានផ្ទុកអំបិលច្រើនពេកអាចបង្កើននូវបរិមាណកាល់ស្យូមនៅក្នុងតម្រងនោម ហើយអាចបង្កើនហានិភ័យនៃការកកើតក្រួសតម្រងនោមផងដែរ។ អាហារទាំងនោះមានដូចជា ប្រភេទអាហារកំប៉ុង មី កញ្ចប់ អាហារផ្អាប់ សាច់ប្រឡាក់ជាដើម។ អ្នកអាចទទួលទានអំបិលជាមធ្យមប្រមាណ ២០០០មិល្លីក្រាម (២ ក្រាម) ក្នុង ១ ថ្ងៃ។ - សាច់ កត្តាមួយទៀតដែលអាចបង្កឲ្យមានហានិភ័យនៃជំងឺនេះគឺ ទឹកនោមមានលក្ខណៈអាស៊ីតខ្លាំងពេក ដែលជាទូទៅបណ្តាលមកពីការបរិភោគសាច់ក្រហម (សាច់គោ សាច់ជ្រូក...) លៀស គ្រំ ខ្យង ខ្ចៅក្នុងបរិមាណច្រើន។ ម៉្យាងវិញទៀត ប្រូតេអីុនទាំងនេះអាចបង្កើនកម្រិតកាល់ស្យូម និងបន្ថយកម្រិតស៊ីត្រាត (Citrate) ក្នុងទឹកនោមដែលជាមូលហេតុចម្បងជំរុញឲ្យដុំក្រួសកើតឡើង។ - ការប្រើប្រាស់ឱសថ ជាក់ស្តែង ជំងឺក្រួសក្នុងតម្រងនោមក៏អាចបង្កមកពីការប្រើប្រាស់ឱសថមួយចំនួនលើសកម្រិត និងរយៈពេលយូរផងដែរ ដែលឱសថទាំងនោះមានដូចជា Magnesium Trisilicate Ciprofloxacin Sulfa medications Triamterene Indinavir និងEphedrine ដែលត្រូវបានប្រើតែឯង ឬរួមបញ្ចូលគ្នាជាមួយ Guaifenesin។ សូមចងចាំថា រាល់ពេលប្រើប្រាស់ថ្នាំ ត្រូវប្រឹក្សាជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត ឬឱសថការីជាមុនសិន។ កាត់បន្ថយសកម្មភាពទាំងនេះ ដើម្បីរក្សាសុខភាពតម្រងនោមរបស់អ្នក។ ម៉្យាងគួរចងចាំថារាល់ពេលកើតមានអាការៈមិនប្រក្រតីណាមួយទាក់ទងនឹងតម្រងនោម សូមអញ្ជើញរួសរាន់ទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ។ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៧៩ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ
ចែករំលែក
  • Jul 02, 2019 |
  • 5 ឆ្នាំមុន |
  • 6.5K មើល

ការកើនឡើងយ៉ាងគំហុកនៃជំងឺគ្រុនឈាមលើមនុស្សធំ

ជំងឺគ្រុនឈាម ជាទូទៅត្រូវបានដឹងថាជាជំងឺដែលងាយនឹងរងគ្រោះទៅលើកុមារ ក៏ប៉ុន្តែជំងឺនេះក៏អាចកើតមានចំពោះមនុស្សពេញវ័យ ឬមនុស្សធំផងដែរ។ បច្ចុប្បន្ន ជំងឺគ្រុនឈាមហាក់បីដូចជាក្លាយទៅជាប្រធានបទក្តៅគគុកមួយបន្ទាប់ពីមានការកើនឡើងយ៉ាងគំហុកជាច្រើនករណីនៃជំងឺគ្រុនឈាមក្នុងរយៈពេលថ្មីៗនេះ ទាំងនៅលើកុមារ និងមនុស្សធំ។ ក្នុងនោះដែរតាមរយៈសារព័ត៌មានផ្សេងៗបានបង្ហាញឲ្យឃើញអំពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ក្រុមការងារជំនាញនៃក្រសួងសុខាភិបាល ដែលបាននឹងកំពុងពង្រឹងបន្ថែមនៅយុទ្ធនាការផ្សេងៗដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងទៅនឹងជំងឺគ្រុនឈាមនេះផងដែរ។ ដោយឡែក យោងទៅតាមទិន្នន័យនៃការអង្កេតផ្ទាល់នៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត បានបង្ហាញឲ្យឃើញថាក្នុងរយៈពេលថ្មីៗកន្លងទៅនេះ ករណីនៃជំងឺគ្រុនឈាមលើមនុស្សពេញវ័យមានចំនួនច្រើនបានកើតឡើងក្នុងចំណោមអ្នកជំងឺដែលមកទទួលការព្យាបាលនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែតបើប្រៀបធៀបទៅនឹងតួលេខនៃឆ្នាំចាស់កន្លងទៅ។ ក្នុងចំណោមនោះ ករណីដែលផ្ទៀងផ្ទាត់ដោយតេស្ត Serology NS1 ផ្តល់លទ្ធផលវិជ្ជមាន ក៏ដូចជាករណីផ្សេងទៀតផ្តល់លទ្ធផលវិជ្ជមានក្នុងតេស្ត Serology IgM, IgG គឺមានចំនួនច្រើន និងមានករណីមួយចំនួនទៀតដែលមិនមានលេចចេញជាលទ្ធផលវិជ្ជមានលើ Serology NS1 ក៏ដូចជា Serology IgM, IgG ប៉ុន្តែមានការលេចឡើងនូវសញ្ញាគ្លីនិកសង្ស័យមួយចំនួនដែលពុំមែនមានន័យថាអ្នកជំងឺមិនមានជំងឺគ្រុនឈាមឡើយ (តែករណីនេះគឺមានចំនួនតិច បើប្រៀបធៀបទៅនឹងករណីជំងឺគ្រុនឈាមដែលមានលទ្ធផលវិជ្ជមានទៅលើ Serology NS1, IgM, IgG)។ និយមន័យនៃជំងឺគ្រុនឈាម ជំងឺគ្រុនឈាមចំពោះមនុស្សធំ មិនខុសពីជំងឺគ្រុនឈាមកើតលើកុមារឡើយដោយវាកើតឡើងពីការខាំរបស់មូសខ្លាញី Aedes ដែលមានផ្ទុកនូវពពួកមេរោគ Flavirvirus ហើយមានការចាក់បញ្ចូលនៃពពួកមេរោគនេះទៅក្នុងខ្លួនរបស់មនុស្សបន្ទាប់ពីមានការខាំរបស់មូសខាងលើ ដែលបណ្តាលឲ្យមនុស្សត្រូវធ្លាក់ខ្លួនឈឺក្នុងពេលបន្ទាប់មកទៀត។ ជំងឺនេះត្រូវបានហៅថាជំងឺគ្រុនឈាមដោយសារតែវាអាចផ្តល់ជារោគសញ្ញាគ្រុនក្តៅ និងមានភ្ជាប់មកជាមួយ (ឬអាចគ្មានដោយកម្រ) នូវរោគសញ្ញានៃការហូរឈាម។ ប្រភេទនៃជំងឺគ្រុនឈាមដែលកើតលើមនុស្សពេញវ័យ គ្រុនឈាមត្រូវបានបែងចែកចេញជាបីប្រភេទផ្សេងៗគ្នា Dengue Fever, Dengue Hemorrhagic Fever និង Dengue Shock Syndrome។ ជាទូទៅមនុស្សធំច្រើនតែមានទំនោរនឹងកើតមានជំងឺគ្រុនឈាមកម្រិត Dengue Fever ច្រើនជាង Dengue Hemorrhagic Fever ផ្ទុយពីកុមារដែលច្រើនតែកើត Dengue Hemorrhagic Fever ច្រើនជាង Dengue Fever ប៉ុន្តែប្រសិនបើមនុស្សធំមាន Dengue Hemorrhagic Fever វិញនោះស្ថានភាពនឹងអាក្រក់ជាងការដែលកើតលើកុមារ។ យន្តការនៃជំងឺគ្រុនឈាម មេរោគគ្រុនឈាមនឹងត្រូវបានចម្លងទៅកាន់មនុស្សក្រោយពីមូសខ្លាញី Aedes ខាំ ដែលដំបូងមេរោគនេះគឺនៅក្រោមស្បែកប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែភ្នាក់ងារបង្ហាញអង់ទីហ្សែនរបស់ខ្លួនយើង ដែលជាពពួក Antigen-presenting cells (APCs) ជាអ្នកចាប់យកមេរោគនេះទៅទីកន្លែងផ្សេងៗ ហើយនាំយករហូតដល់ក្នុងសរសៃឈាមដើម្បីឲ្យរាងកាយផលិតជាអង់ទីករកម្ចាត់មេរោគទាំងនេះ។ ពេលជាមួយគ្នានេះដែរសរីរាង្គរបស់អ្នកជំងឺក៏បានបញ្ចេញនូវពពួកសារធាតុគីមីមួយចំនួនក្នុងរាងកាយរបស់យើងគឺពពួក Proinflammatory ដូចជាពពួក Interleukins និងCytokines មួយចំនួន ដែលសារធាតុទាំងនោះអាចទៅបំផ្លាញសរសៃឈាមរបស់អ្នកជំងឺហើយអាចបង្កឲ្យមានការហូរឈាម។ គួរបញ្ជាក់ថា កម្រិតនៃជំងឺគ្រុនឈាមក៏ត្រូវបានសម្គាល់ដោយចលនការ Proinflammation នេះផ្ទាល់ផងដែរ ហើយកម្រិតនីមួយៗកើតឡើងអាស្រ័យនឹងការឆ្លើយតបនៃរាងកាយរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ។    កត្តាប្រឈម ដូចគ្នាផងដែរ កត្តាប្រឈមនៃជំងឺគ្រុនឈាមចំពោះមនុស្សធំគឺ ពុំមានមូលហេតុដែលពិសេសជាងករណីកើតលើកុមារឡើយ មានន័យថាមិនថាអ្នកមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម លើសឈាម អ្នកពិសាស្រាច្រើន ឬអ្នកដែលមានសុខភាពខ្សោយអ្វីនោះឡើយគឺសុទ្ធតែអាចប្រឈមនឹងជំងឺនេះបានដូចគ្នាឲ្យតែគាត់ត្រូវបានមូសខ្លាញីខាំ (ជាពិសេសការស្ថិតនៅទីកន្លែងងងឹតក្នុងពេលថ្ងៃ)។ រោគសញ្ញា ចំពោះមនុស្សធំដែលច្រើនមានជំងឺគ្រុនឈាមអាចចេញជារោគសញ្ញាដូចជា៖ •កម្រិត Dengue Fever (DF)៖ ក្តៅខ្លួន (កើតមានលើសឹងគ្រប់អ្នក) ឈឺក្បាល ក្អួត ចង្អោរ និងការឈឺសាច់ដុំ ឬឈឺចុកចាប់នៅក្នុងសន្លាក់ ហើយពេលខ្លះអាចលេចចេញជាកន្ទួលក្រហមនៅលើស្បែក។ •កម្រិត Dengue Hemorrhagic Fever(DHF)៖ រោគសញ្ញានៃការហូរចេញនូវពពួកប្លាស្មាពីក្នុងសសៃឈាម ឬហៅថា Plasma leakage syndrome។ ការហូរចេញនូវពពួកប្លាស្មាពីក្នុងសរសៃឈាម ឬហៅថាPlasma leakage syndrome នេះអាចបង្កឲ្យអ្នកជំងឺបាត់បង់សារធាតុរាវក្នុងសរសៃឈាមដែលអាចបណ្តាលឲ្យអ្នកជំងឺស្ថិតក្នុងសភាពធ្ងន់ធ្ងរ ដោយមានការធ្លាក់ចុះនូវសម្ពាធឈាម “Hypovolemic shock”។ យើងអាចដឹងបានតាមរយៈការកើនឡើងនៃកំហាប់អេម៉ាតូគ្រីតក្នុងឈាមហើយដែលលទ្ធផលនេះអាចបង្ហាញតាមរយៈការបូមឈាមពិនិត្យមើលអេម៉ូក្រាមរបស់អ្នកជំងឺ។ ការហូរឈាមក៏អាចកើតមានឡើង ហើយអាចមានសភាពជាការហូរឈាមធ្ងន់ធ្ងរនិងហូរឈាមតិចតួច ដែលក្នុងនោះករណីហូរឈាមតិចតួចមានដូចជាការហូរឈាមក្រោមស្បែក (Purpura ឬ Petechiae) ដែលច្រើនកើតមាននៅលើដៃ និងជើង  ឬហូរឈាមអញ្ចាញធ្មេញនៅពេលដុសធ្មេញ ឬខ្លះហូរឈាមច្រមុះជាដើម។ រីឯការដែលហូរឈាមខ្លាំងអាចមានជាការហូរឈាមតាមប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ (ការក្អួតឈាម ឬការបត់ជើងចេញឈាម) ហើយដែលករណីខ្លះធ្ងន់ធ្ងររហូតដល់ត្រូវការការបញ្ចូលឈាមទៀតផង។ •កម្រិតធ្ងន់ធ្ងរ Dengue Shock Syndrome(DSS)៖ អាចនឹងមានការធ្លាក់ចុះនៃសម្ពាធឈាម ជីពចរដើរញាប់ ដែលជាទូទៅបណ្តាលមកពីអ្នកជំងឺបាត់បង់កម្រិតច្រើននូវពពួកប្លាស្មា (អាចដឹងបានតាមរយៈការកើនឡើងនៃកំហាប់អេម៉ាតូគ្រីតក្នុងឈាមហើយដែលលទ្ធផលនេះអាចបង្ហាញតាមរយៈការបូមឈាមពិនិត្យមើលអេម៉ូក្រាមរបស់អ្នកជំងឺ) ឬការបាត់បង់ឈាម (អាចដឹងបានតាមរយៈការថយចុះនៃកំហាប់អេម៉ាតូគ្រីតក្នុងឈាមហើយដែលលទ្ធផលនេះអាចបង្ហាញតាមរយៈការបូមឈាមពិនិត្យមើលអេម៉ូក្រាមរបស់អ្នកជំងឺ) ដោយសារការខូចខាតនៃសរសៃឈាម។ ជាធម្មតាជញ្ជាំងសរសៃឈាមទប់មិនឲ្យមានការហូរចេញនៃប្លាស្មាពីសរសៃឈាមឡើយ តែកាលណាមានមេរោគគ្រុនឈាម វាអាចទៅបង្កើតជាបណ្តុំអង់ទីករអង់ទីហ្សែន ដែលនាំឲ្យមានការបញ្ចេញសារធាតុ Proinflammatory ទៅបំផ្លាញស្រទាប់សរសៃឈាម ធ្វើឲ្យមានការហូរឈាម រួចក៏បង្កឲ្យមានការធ្លាក់ទាបនៃបរិមាណឈាម ដែលហៅថា Hypovolemic shock។ កម្រិតទី៣ នៃជំងឺគ្រុនឈាមនេះគឺជាកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរដែលទាមទារឲ្យមានការព្យាបាលកម្រិតសង្គ្រោះបន្ទាន់ (ICU)។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យចំពោះជំងឺគ្រុនឈាមជាដំណាក់កាលដ៏សំខាន់បំផុតសម្រាប់គ្រូពេទ្យក្នុងការសន្និដ្ឋានអំពីជំងឺ ក្នុងនោះការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យរួមមាន៖ 1. ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យលើរោគសញ្ញាគ្លីនិក៖  មេរោគគ្រុនឈាមគឺប្រភេទជាវីរុស ដែលអាចស្តែងជារោគសញ្ញាប្រហាក់ប្រហែលទៅនឹងការចម្លងរោគដោយពពួកវីរុសដទៃទៀតដូចជាជំងឺផ្តាសាយជាដើមដែលអាចមានរោគសញ្ញាដូចជាការក្តៅខ្លួន ឈឺសាច់ដុំ ក្អួតចង្អោរ ឈឺក្បាល (តែគ្រុនឈាមនឹងពុំមានអាការៈហៀរសម្បោរឡើយ) រួមនឹងសញ្ញាមួយចំនួនទៀតដូចជាការឡើងកន្ទួលក្រហមលើស្បែក និងការហូរឈាមតិច ឬច្រើនផងដែរ។ ក្នុងនោះការធ្វើតេស្តនៅលើស្បែកដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថា Tourniquet Test ដោយក្រុមគ្រូពេទ្យក៏អាចដាក់ឲ្យមានការសង្ស័យផងដែរចំពោះជំងឺគ្រុនឈាមនេះបើសិនជាតេស្តនេះបង្ហាញលទ្ធផលវិជ្ជមាន។ 2. ការមើលឈាម Hemogramme ឬ Full Blood Count (FBC)៖  ជាការរាប់គ្រាប់ឈាម ស ក្រហម និងប្លាកែត ដែលអាចជាសញ្ញានៃការវាយលុកដោយមេរោគគ្រុនឈាមបើ៖ - មានការធ្លាក់ចុះនៃប្លាកែត (តែជំងឺឆ្លងបង្កដោយវីរុស និងបាក់តេរីមួយចំនួនក៏បង្កឲ្យមានការធ្លាក់ចុះនៃប្លាកែតផងដែរ) - មានការកើនឡើងនៃ Hematocrit (កំហាប់ឈាមខាប់) ដោយសារមេរោគគ្រុនឈាមអាចបង្កឲ្យមានការហូរចេញនៃប្លាស្មាដែលធ្វើឲ្យបាត់បង់បរិមាណទឹករបស់ឈាមដែលស្ថិតនៅក្នុងសរសៃឈាម - មានការថយចុះនៃកំហាប់អេម៉ាតូគ្រីតក្នុងឈាមហើយដែលលទ្ធផលនេះអាចបង្ហាញឲ្យដឹងថាអាចមានការហូរឈាមក្នុងផ្នែកណាមួយនៃសរីរាង្គរបស់អ្នកជំងឺ - មានការថយចុះ ឬមានការកើនឡើងបន្តិចបន្តួចរបស់គ្រាប់ឈាមស។ 3. តេស្តឈាមរកអង់ទីហ្សែន (Serology NS1)៖ ជាការវាស់បរិមាណ អង់ទីហ្សែន NS1 នៅក្នុងឈាមរបស់អ្នកជំងឺ។ ក៏ប៉ុន្តែចំពោះតេស្តនេះផ្ទាល់ពុំអាចបង្ហាញលទ្ធផលទេប្រសិនបើអ្នកជំងឺចេញរោគសញ្ញាបាន ៤ ឬ ៥ថ្ងៃ រួចមកហើយនោះ ដោយសារតែអង់ទីហ្សែនដែលបញ្ចេញដោយមេរោគបានបាត់ទៅវិញទៅហើយ។ 4. តេស្តឈាមរកអង់ទីករ (Serology antibod)៖   ក្នុងករណីដែលអ្នកជំងឺបានចេញរោគសញ្ញាលើសពី ៤ ទៅ៥ថ្ងៃមកហើយតាមរយៈតេស្តនេះគ្រូពេទ្យនឹងតាមដានរកមើលអង់ទីករ IgM ឬ IgG ដែលមិនបាត់ទៅវិញទោះអង់ទីហ្សែនរបស់មេរោគបានបាត់ទៅហើយក៏ដោយ។ 5. តេស្ត PCR Virus (Polymerase chain reaction)៖  ជាការពិនិត្យឈាមរកមើល DNAរបស់វីរុសផ្ទាល់តែម្តង។ ដោយឡែក តេស្តនេះគឺមានតម្លៃថ្លៃ ហើយដែលគេនឹងមិនប្រើប្រាស់សម្រាប់ធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជាទូទៅឡើយ។ ការព្យាបាលជំងឺគ្រុនឈាម មកដល់បច្ចុប្បន្នពុំមានការព្យាបាលជាក់លាក់ណាមួយសម្រាប់ជំងឺគ្រុនឈាមឡើយនៅទូទាំងសកលលោកដូចនេះការព្យាបាលរបស់វាគឺអាស្រ័យនឹងរោគសញ្ញាដែលស្តែងចេញ។ - ករណីអ្នកជំងឺមាន Dengue Fever៖ ដែលមិនបណ្តាលឲ្យមានការហូរឈាមខ្លាំងទេនោះគាត់ក៏មិនតម្រូវឲ្យសម្រាកព្យាបាលនៅពេទ្យ ឬបញ្ចូលសេរ៉ូមឡើយ គឺគ្រាន់តែសម្រាកនៅផ្ទះ និងពិសាទឹកឲ្យបានច្រើនប៉ុណ្ណោះ (មេរោគអាចធ្វើឲ្យសារធាតុប្លាស្មាជ្រាបចេញពីសរសៃឈាមក្នុងចំនួនតិចតួចដែលអាចនាំឲ្យមានការខ្វះជាតិទឹកក្នុងសរសៃឈាម)។ - ករណីអ្នកជំងឺមាន Dengue Hemorrhagic Fever៖ ដែលអាចបង្កឲ្យមានការបាត់បង់ចំនួនច្រើននៃសារធាតុប្លាស្មា ក៏ដូចជាអាចមានការបាត់បង់សារធាតុឈាមបន្ទាប់ពីមានការហូរឈាមក្នុងសរីរាង្គផ្សេងៗ នោះអ្នកជំងឺអាចនឹងត្រូវការការចាក់បញ្ចូលឈាម។ ប៉ុន្តែគ្រូពេទ្យនឹងសាកល្បងធ្វើការបញ្ចូលសូលុយស្យុងមួយចំនួនជាមុនដូចជា Colloid ឬករណីខ្លះគេបញ្ចូលតែសេរ៉ូមដើម្បីបង្គ្រប់ជាតិទឹកហើយបើសិនជាលទ្ធផលល្អគេនឹងមិនធ្វើការបញ្ចូលឈាមឡើយ។ ជាសរុបមកការព្យាបាលចំពោះជំងឺគ្រុនឈាមគឺមានការខុសគ្នាទៅតាមករណីនីមួយៗដែលនឹងត្រូវសម្រេចចិត្តដោយគ្រូពេទ្យក្រោយពីធ្វើការវិនិច្ឆ័យយ៉ាងល្អិតល្អន់ទៅលើស្ថានភាពរបស់អ្នកជំងឺ ឯការបញ្ចូលឈាមនឹងធ្វើទៅតាមក្រឹត្យក្រមដែលបានកំណត់ត្រឹមត្រូវដើម្បីចៀសវាងនូវផលវិបាកដោយសារការព្យាបាលទៅលើអ្នកជំងឺ។ ម្យ៉ាងទៀតជាទូទៅចំពោះមនុស្សធំដែលកើតមានជំងឺគ្រុនឈាមនឹងត្រូវបានណែនាំឲ្យចូលសម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យ ជាពិសេសគឺករណីមាន Dengue Hemorrhagic Fever (ដែលអាចចូលផ្នែកទូទៅ ឬផ្នែកសង្គ្រោះបន្ទាន់) ហើយក្នុងករណី Dengue Shock Syndrome គឺតម្រូវឲ្យចូលក្នុងផ្នែកសង្គ្រោះបន្ទាន់តែម្តង។ ទាក់ទងនឹងការតមចំណីអំឡុងពេលព្យាបាលក្នុងករណីជំងឺឆ្លងជាទូទៅដែលមិនថាជាជំងឺគ្រុនឈាមឬគ្រុនពោះវៀនវាជាការយល់ច្រឡំមួយរបស់ប្រជាជនភាគច្រើន។ ក្នុងករណីនេះ គ្រូពេទ្យនឹងណែនាំឲ្យមានការពិសាអាហារមានជីវជាតិឲ្យបានច្រើន ដើម្បីបំប៉នដល់សរីរាង្គនិងជាពិសេសដល់ពពួកគ្រាប់ឈាមសដែលជាអ្នកប្រឆាំងនឹងមេរោគក្នុងខ្លួនរបស់យើង។ ករណីត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន ក្នុងករណីដែលមានរោគសញ្ញាក្តៅខ្លួន ហើយមានការសង្ស័យថាអាចជាជំងឺគ្រុនឈាម និងមុនពេលធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យច្បាស់លាស់នោះអ្នកជំងឺគួរចៀសវាងការប្រើប្រាស់ថ្នាំដោយខ្លួនឯង ក្នុងនោះរួមមានពពួក NSAIDs និងអាស្ពីរីនជាដើម ពីព្រោះឱសថអាស្ពីរីនមានមុខងារទប់មិនឲ្យប្លាកែតចាប់ជាប់គ្នាដែលអំណោយផលដល់រោគសញ្ញានៃការហូរឈាម ជាហេតុអាចបង្កឲ្យមានការគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងក្នុងករណីដែលមានជំងឺគ្រុនឈាម។ ដូចគ្នាផងដែរ ពពួក NSAIDs ក៏អាចបង្កការគ្រោះថ្នាក់ដោយការហូរឈាមនេះផងដែរ។ ចំពោះការប្រើប្រាស់ថ្នាំពពួក ប៉ារ៉ាសេតាម៉ុល ក៏គួរតែមានការប្រុងប្រយ័ត្នផងដែរដោយមិនគួរប្រើប្រាស់ឲ្យលើសពីកម្រិតនៃការប្រើប្រាស់ឡើយ។ ម្យ៉ាងទៀតអ្នកជំងឺក៏ត្រូវប្រយ័ត្នប្រយែងចំពោះកត្តាដែលបណ្តាលឲ្យមានការហូរឈាមដូចជាការដួល បុកទង្គិច និងកោសខ្យល់ជាដើម ទោះបីក្នុងកម្រិតស្រាលក៏ដោយ ដោយសារមេរោគគ្រុនឈាមអាចបំផ្លាញសរសៃឈាម និងប្លាកែតស្រាប់ធ្វើឲ្យងាយទទួលរងការប៉ះទង្គិចជាងធម្មតា (គ្រោះថ្នាក់បំផុតប្រសិនបើវាបង្កឲ្យមានការហូរឈាមនៅខាងក្នុង)។ ការការពារជំងឺគ្រុនឈាម ការពារជំងឺគ្រុនឈាមសម្រាប់មនុស្សធំមិនខុសពីកុមារឡើយ គឺតម្រូវឲ្យធ្វើការស្លៀកពាក់ជិតៗ និងបើអាចគឺសម្លៀកបំពាក់ដែលមានពណ៌ចាំងៗ ឬពណ៌ស្រស់ ហើយគួរព្យាយាមកុំស្ថិតនៅទីកន្លែងងងឹត ការលាបផលិតផលការពារមូសនៅលើស្បែក និងការគេងក្នុងមុងជាដើម ដែលនេះជាការការពារបុគ្គល។ រីឯការការពារជារួម គឺការបំបាត់ទឹកថ្លុក ប្រើថ្នាំអាល់បែតក្នុងពាង កម្ទេចសម្បកកង់ និងសម្ភារៈដែលអាចដក់ទឹកបាន។ ចំពោះការការពារដោយវ៉ាក់សាំង គឺកំពុងតែស្ថិតនៅក្នុងការពិភាក្សាគ្នាក្នុងចំណោមអង្គការសុខភាពពិភពលោកនៅឡើយ ហើយក៏នៅមិនទាន់មានការប្រើប្រាស់ទូលំទូលាយក្នុងពិភពលោកដែរបើទោះបីជាវ៉ាក់សាំងរបស់ជំងឺគ្រុនឈាមនេះត្រូវបានផលិត និងចរាចរណ៍តាំងពីឆ្នាំ ២០១៦មកម្ល៉េះក៏ដោយ។ ផលវិបាកនៃជំងឺគ្រុនឈាម ផលវិបាកនៃគ្រុនឈាមគឺ ការហូរឈាម ឬឈានដល់មាន Shock Syndrome (ការធ្លាក់ទាបនៃសម្ពាធឈាម) ដែលអាចគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិត។ អាចមានការប៉ះពាល់ដោយកម្រផងដែរ ទៅលើសរីរាង្គថ្លើមដោយសារមេរោគគ្រុនឈាមនេះដែលអាចបង្កឲ្យមានរលាកថ្លើមស្រួចស្រាវធ្ងន់ធ្ងររហូតប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិត (Fulminant hepatic failure)។ ជារួមមក លោកវេជ្ជបណ្ឌិត បូរី សុថ្ថារិទ្ធ បានក្រើនរំលឹកម្តងទៀតចំពោះអ្នកជំងឺដែលសង្ស័យថាមានជំងឺគ្រុនឈាម ជាពិសេសពេលក្តៅខ្លួននៅអំឡុងពេលខែវស្សា ត្រូវចៀសវាងការប្រើប្រាស់ថ្នាំដោយខ្លួនឯង មុនពេលដឹងមូលហេតុច្បាស់លាស់ព្រមទាំងរួសរាន់ទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យដែលនៅជិតបំផុត ឬមន្ទីរពេទ្យធំដែលមានលទ្ធភាពក្នុងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានរហ័ស។ លោកក៏បានលើកទឹកចិត្តផងដែរដល់ក្រុមគ្រូពេទ្យឲ្យបន្តធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឲ្យបានច្បាស់លាស់ (តាមរយៈការវិភាគរោគសញ្ញាគ្លីនិក និងការវិភាគទៅលើលទ្ធផលឈាម អេម៉ូក្រាម ដែលសុទ្ធតែអាចធ្វើទៅបានស្ទើរតែនៅគ្រប់កន្លែងទាំងអស់) ដើម្បីចៀសវាងក្នុងការបណ្តោយឲ្យជំងឺនេះវិវឌ្ឍទៅរកស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរ និងផ្តល់ការព្យាបាលដែលសមស្របទៅនឹងករណីរបស់អ្នកជំងឺ។ ការបង្ការនិងការពារជំងឺគ្រុនឈាម គឺចាប់ផ្តើមពីយើងទាំងអស់គ្នា បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត បូរី សុថ្ថារិទ្ធ ឯកទេសវេជ្ជសាស្រ្តទូទៅ (Internal Medicine) និងជំងឺឆ្លងនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ
ចែករំលែក
  • Jun 21, 2019 |
  • 5 ឆ្នាំមុន |
  • 4.8K មើល

ពិបាកបញ្ចេញទឹកនោមអាចជាសញ្ញានៃជំងឺរីកក្រពេញប្រូស្តាត

ជំងឺរីកក្រពេញប្រូស្តាត គឺជាការរីកក្រពេញភេទដែលកើតឡើងទៅលើតែបុរសប៉ុណ្ណោះ។ បើយោងទៅតាមការសិក្សា ជំងឺនេះមិនមែនជាជំងឺតំណពូជនោះទេ តែវាកើតឡើងដោយសារមានបម្រែបម្រួលអាយុកាលនៃអ្នកជំងឺដោយអាចប្រទះឃើញជារោគសញ្ញាភាគច្រើនទៅលើបុរសក្នុងវ័យចន្លោះពី ៤៨ ទៅ៥០ឆ្នាំឡើងទៅ។ ទំនាក់ទំនងនៃការរីកក្រពេញប្រូស្ដាត បម្រែបម្រួលនៃអាយុជាកត្តាដែលជំរុញឲ្យមានឥទ្ធិពលដល់ការប្រែប្រួលនៃអ័រម៉ូនភេទរបស់បុរសពី Hydrotestosterone ក្រោមអំពើរបស់អង់ស៊ីមម៉្យាងឈ្មោះ 5-Alpha reductase ក្លាយទៅជា Dihydrotestosterone ដែលជាអ័រម៉ូនមួយទៅភ្ញោចកោសិកានៃក្រពេញប្រូស្តាតឲ្យរីកធំពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃយ៉ាងស្ងៀមស្ងាត់ ហើយការកើនទំហំនៃប្រូស្តាតនេះបានធ្វើឲ្យបំពង់បង្ហូរទឹកនោមក៏ដូចជាទឹកកាមដែលរត់ឆ្លងកាត់ទៅជាត្បៀតតូច ឬបិទរន្ធជិតតែម្ដងទើបអ្នកជំងឺស្ដែងចេញជារោគសញ្ញានានា។      មូលហេតុបង្ក និងកត្តាប្រឈម ដោយសារតែការរីកនៃក្រពេញប្រូស្តាតត្រូវបានគេប្រទះឃើញនៅលើតែបុរសដែលមានវ័យចំណាស់ និងបុគ្គលដែលមានសកម្មភាពផ្លូវភេទច្រើននោះអាចសបញ្ជាក់ថាមូលហេតុចម្បង និងតែមួយគត់ដែលបង្កឲ្យមានជំងឺនេះគឺបណ្ដាលមកពីការប្រែប្រួលវ័យដោយក្រពេញនេះត្រូវបានដំណើរការចាប់តាំងតែពីពេញវ័យមកម៉្លេះ ហើយចាប់ផ្ដើមរីកទំហំនៅពេលដែលខិតទៅរកវ័យចំណាស់។ ជាក់ស្ដែងការរីកនៃទំហំរបស់ក្រពេញនេះអាចកើតមានជាទូទៅទៅលើបុរសទាំងអស់ ដោយពុំមានរងឥទ្ធិពលជំរុញផ្សេងទៀតណាមួយឡើយ។ រោគសញ្ញា ជាទូទៅការលេចឡើងនូវរោគសញ្ញាដំបូង អ្នកជំងឺតែងតែមានការធ្វេសប្រហែសមិនបានចាប់អារម្មណ៍ ដោយសារតែវាមិនមានភាពធ្ងន់ធ្ងរដែលជំរុញឲ្យអ្នកជំងឺទៅពិគ្រោះ ឬព្យាបាលភ្លាមឡើយ ក្នុងនោះមានដូចជា៖ • ការបញ្ចេញទឹកនោមខ្សោយ • ការបញ្ចេញទឹកនោមយូរក្រអស់ • នោមញឹក (៤ ទៅ៥ដង) នៅពេលយប់ ដែលស្ដែងបញ្ជាក់ថាប្រូស្តាតចាប់ផ្ដើមរីកទំហំ។ បន្ទាប់ពីការលេចឡើងនូវរោគសញ្ញាខាងលើ ការរីកទំហំនៃក្រពេញប្រូស្តាតកាន់តែវិវឌ្ឍទៅមុខរហូតដល់ដំណាក់កាលមួយដែលធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺស្ទះទឹកនោម ឬនោមចេញតក់ៗ និងនោមញឹកខ្លាំង (លើសពី១០ដងក្នុងមួយយប់) ដែលធ្វើឲ្យមានការរំខានដល់ដំណេកជាដើម ទើបអ្នកជំងឺខ្នះខ្នែងស្វែងរកការពិនិត្យ និងព្យាបាល។ វិធីសាស្រ្តធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ដើម្បីឲ្យការកំណត់រោគវិនិច្ឆ័យមានភាពច្បាស់លាស់យើងត្រូវពឹងផ្អែកទៅលើរោគសញ្ញាគ្លីនិក និងនីតិវិធីអមវេជ្ជសាស្រ្តមួយចំនួន។ ក្រៅពីរោគសញ្ញាដែលអ្នកជំងឺបានត្អូញត្អែរខាងលើ វេជ្ជបណ្ឌិតនឹងធ្វើការពិនិត្យផ្ទាល់ទៅលើក្រពេញប្រូស្តាតតាមរយៈការលូកបាត(Rectal Examination) ដែលអាចឲ្យដឹងពីទំហំ រូបរាង និងលក្ខណៈទូទៅនៃក្រពេញនេះ។ វិធីសាស្រ្តលូកបាតនេះអាចឲ្យយើងដឹងថាប្រូស្តាតមានទំហំធំខុសពីធម្មតា និងបាត់ផ្នត់នៅចំកណ្ដាលដែលជាលក្ខណៈទូទៅរបស់វា ហើយក្រៅពីនេះការលូកស្ទាបទៅលើប្រូស្តាតក៏អាចឲ្យយើងទាត់ចោលនូវរោគវិនិច្ឆ័យដែលមានរោគសញ្ញាស្រដៀងគ្នាដូចជា ជំងឺរលាកក្រពេញប្រូស្តាតរ៉ាំរ៉ៃ និងការដុះដុំសាច់នៅលើក្រពេញប្រូស្តាតជាដើម។ បន្ថែមពីលើរោគសញ្ញាគ្លីនិកខាងលើអ្នកជំងឺនឹងត្រូវបានស្នើសុំឲ្យទទួលការពិនិត្យអេកូសាស្រ្ត(Ultrasonography) ដែលអាចបញ្ជាក់កាន់តែច្បាស់ពីទំហំជាក់លាក់នៃប្រូសា្តតក៏ដូចជាការរីករាលដាលនៃកោសិកាប្រូស្តាតចូលទៅក្នុងប្លោកនោម។ ការធ្វើតេស្តឈាមក៏ត្រូវបានចូលរួមចំណែកក្នុងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យផងដែរ ដោយធ្វើការស្នើសុំការពិនិត្យមុខងារតម្រងនោម និងការពិនិត្យរក Prostate specific antigen(PSA) ក្នុងករណីដែលគេសង្ស័យថាជាមហារីកក្រពេញប្រូស្តាត។ វិធីសាស្រ្ដក្នុងការព្យាបាល គោលការណ៍នៃការព្យាបាលជំងឺនេះត្រូវបានចែកចេញជាពីរដែលអាស្រ័យទៅលើរោគសញ្ញា និងទំហំនៃក្រពេញប្រូស្តាត៖ • ការព្យាបាលដោយប្រើប្រាស់ថ្នាំ៖ ធ្វើឡើងនៅពេលដែលទំហំនៃប្រូស្តាតតូចជាង ៤០ក្រាម និងមានផលរំខានតិច ដោយអាចប្រើប្រាស់នូវថ្នាំ ២ប្រភេទគឺថ្នាំដែលធ្វើឲ្យសាច់ដុំនៅជុំវិញកប្លោកនោមរលា និងថ្នាំដែលអាចជួយទប់ស្កាត់ការរីក ឬកើនចំនួននៃកោសិកាក្រពេញប្រូសា្តត (5-alpha reductas inhibitor) ដែលប្រសិទ្ធភាពនៃថ្នាំទាំង ២នេះនឹងជួយកាត់បន្ថយនូវរោគសញ្ញាមួយចំនួនខាងលើ។ • ការព្យាបាលដោយការវះកាត់៖ ជាការព្យាបាលត្រូវបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីបរាជ័យក្នុងការប្រើប្រាស់ថ្នាំ ឬក្នុងករណីដែលប្រូស្តាតមានទំហំធំជាង ឬស្មើ៤០ក្រាម ហើយមានផលរំខានខ្ពស់ដូចជាស្ទះនោមជាដើម។ មធ្យោបាយក្នុងការវះកាត់ត្រូវបានចែកចេញជាពីរទៀតគឺការវះបើកដើម្បីកាត់យកក្រពេញប្រូស្តាត និងការវះកោសសាច់ប្រូស្តាតពីខាងក្នុង។ ការសម្រេចជ្រើសយកការកោសនៃសាច់ប្រូស្តាតនឹងប្រព្រឹត្តិទៅនៅពេលដែលប្រូសា្តតមានទំហំពី ៥០ ទៅ៦០ក្រាម ឬឈានដល់៩០ក្រាម ដែលវាអាស្រ័យទៅលើល្បឿននិងជំនាញនៃវេជ្ជបណ្ឌិតវះកាត់តាមរយៈការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាថ្មីហៅថា” Bipolar” ដែលអាចជួយឃាត់ឈាមបានល្អអំឡុងពេលវះកោស ហើយវិធីសាស្រ្តនេះមានផលវិបាកតិចក្រោយពេលវះ និងអាចជាសះស្បើយឆាប់រហ័ស។ ចំណែកឯការវះបើកកាត់យកប្រូស្តាតទាំងមូលគឺត្រូវបានគេជ្រើសរើសនៅពេលដែលប្រូស្តាតមានទំហំលើសពី ៩០ក្រាមឡើងទៅដែលគេត្រូវវះបើកចូលទៅតាមប្លោកនោមដើម្បីលូកកាត់ប្រូស្តាតនោះចេញ។ ផលវិបាក ការដែលពន្យារ ឬមិនបានទទួលនូវការព្យាបាលបន្ទាប់ពីមានការលេចឡើងនូវរោគសញ្ញានៃជំងឺរីកក្រពេញប្រូស្តាត នោះការវិវឌ្ឍនៃទំហំក្រពេញនឹងកាន់តែរីកធំឡើង ដែលបង្កជាផលវិបាកស្ទះនោមភ្លាមៗ ធ្វើឲ្យមានការឈឺចាប់មិនអាចទ្រាំបាន និងត្រូវធ្វើការវះបើកកាត់យកប្រូស្តាតជាដាច់ខាតដោយពុំអាចប្រើថ្នាំ ឬវះកោសបានឡើយ ព្រោះថាដំណាក់កាលនេះប្រូស្តាតអាចនឹងមានទំហំធំខ្លាំងចាប់ពី ១០០ទៅ១៥០ក្រាម។ ប្រសិនបើអ្នកជំងឺបានទទួលការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា នោះគាត់នឹងមិនប្រឈមទៅនឹងផលវិបាកក្នុងការវះកាត់ដូចជា៖ • ការបាត់បង់ឈាមច្រើនអំឡុងពេលវះកាត់ ដែលអាចឈានដល់ការបញ្ចូលឈាម • ការបន្សល់ទុកស្លាកស្នាមនៅក្រោមផ្ចិត និងការវះបើកប្លោកនោម • ចំណាយពេលទៅលើការជាសះស្បើយរហូតទៅដល់ ១០ថ្ងៃ ឬលើសពីនេះដែលផលវិបាកទាំងនេះមិនមានកើតឡើងទៅលើការវះកោសក្រពេញប្រូស្តាតឡើយ។ រាល់ការមានផលរំខានសម្រាប់បុរសទៅលើការបញ្ចេញទឹកនោម ដូចជាពិបាកនោម នោមខ្សោយ នោមយូរ និងនោមញឹកសូមរួសរាន់មកពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញដើម្បីទទួលបាននូវការព្យាបាលទាន់ពេលវេលាចំណាយពេលតិច និងមានផលវិបាកទាប។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ចាន់ ប៊ុនថា ឯកទេសផ្នែកវះកាត់ប្រព័ន្ធទឹកមូត្រមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ និងជាប្រធានមន្ទីរសម្រាកព្យាបាលអុិនដ្រា។ អត្ថបទ៖​ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨០ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ
ចែករំលែក
  • Jun 14, 2019 |
  • 5 ឆ្នាំមុន |
  • 11.2K មើល

ជំងឺក្រួសផ្លូវទឹកនោមអាចនឹងងាយលាប់ឡើងវិញ

ក្រួសនៅផ្លូវទឹកនោម ជាជំងឺមួយមានអត្រាឈឺខ្ពស់ចន្លោះពី ៥%ទៅ១០% នៃប្រជាជនទាំងអស់។ ជំងឺនេះច្រើនកើតនៅអាយុចន្លោះពី ២០ឆ្នាំទៅ៦០ឆ្នាំហើយបុរសប្រឈមខ្ពស់ជាងស្ត្រីដល់ទៅ ៣ដង។ បច្ចុប្បន្ន គេសង្កេតឃើញថាអត្រានៃអ្នកកើតជំងឺក្រួសក្នុងផ្លូវទឹកនោមហាក់កើនឡើងជាលំដាប់ ហើយអ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះ គឺ៦០%នៃអ្នកជំងឺដែលព្យាបាលជាពីដំបូងអាចលាប់ឡើងវិញម្តងទៀតរវាង១០ឆ្នាំ ក្រោយមក។ ប្រភេទនៃក្រួសនៅផ្លូវទឹកនោម យោងតាមលក្ខណៈឃ្មឹករបស់ក្រួសនៅផ្លូវទឹកនោមវាត្រូវបានចែកចេញជាពីរប្រភេទធំៗគឺ៖ • ប្រភេទ Radio opaque៖ ក្រួសដែលថតឃើញដោយកាំរស្មីអុិច • ប្រភេទ Radio transparent៖ ប្រភេទក្រួសដែលថតកាំរស្មីអុិចមើលមិនឃើញ។ ប្រសិនបើផ្អែកតាមសមាសធាតុគីមីរបស់ក្រួសក្នុងផ្លូវទឹកនោមវិញ វាត្រូវបានបែងចែកជា ៥ប្រភេទធំផ្សេងគ្នា៖ • Phosphate de Calcium មានប្រហែល ១៣% • Oxalate de Calcium ៧០% • Phosphate ammoniaco-magnésien ១% • Calcul cystinique ២% • Calcul acide urique ១០%។ មូលហេតុបង្កឲ្យមានក្រួស • កត្តាចំណីអាហារ៖ ការទទួលទានអាហារមួយចំនួនលើសពីតម្រូវការរបស់រាងកាយដែលនឹងត្រូវបញ្ចេញចោលតាមទឹកនោមយូរទៅវានឹងបង្កជាគ្រាប់គ្រីសស្តាល់តូចៗ រួចផ្តុំគ្នាបានទៅជាក្រួស។ អាហារទាំងអស់នោះរួមមានប្រភេទអាហារសម្បូរកាល់ស្យូម (ទឹកដោះគោ) ជាតិប្រូតេអុីន (សាច់) អាហារសម្បូរជាតិអុកសាឡាដ(សូកូឡា តែ)។ ជាមួយគ្នានេះ វាហាក់ដូចជាដោយសារតែអ្នកជំងឺទទួលទានជាតិសរសៃដូចជាបន្លែបានតិចពេកដែរ។ • តំណពូជ៖ ករណីប្រភេទ Calcul cystinique តែងបង្កឡើងពីហ្សែនមួយនៅក្នុងក្រូម៉ូសូមរបស់អ្នកជំងឺ។ • ការបង្ករោគនៅផ្លូវទឹកនោម (Infections urinaires)៖ មេរោគដែលបង្កជំងឺក្នុងទឹកនោមអាចធ្វើឲ្យមានជំងឺក្រួស ហើយក្រួសក៏ជាសម្បុកបង្កមេរោគវិលចុះឡើង (Vice-Versa)។ ឧទាហរណ៍មេរោគមួយប្រភេទហៅថា ប្រូតេអុីស (Proteus)។ • កម្រិតជាតិអាស៊ីតក្នុងទឹកនោម៖ ជាទូទៅកម្រិតជាតិអាស៊ីតធម្មតានៃទឹកនោមគឺ ៥.៨ បើកម្រិតជាតិអាស៊ីតខ្ពស់ ឬទាបជាងធម្មតាវានឹងសម្រួលឲ្យមានការប្រមូលកម្ទេចតូចៗ ទៅជាក្រួស។ • រូបរាងខុសធម្មតានៃតម្រងនោមពីកំណើត៖ ករណីខ្លះតម្រងនោមមានដក់ទឹកនោមជាប្រចាំ ឬទឹកនោមវិលវល់មិនបញ្ចេញចោលអស់ងាយនឹងឲ្យមានការប្រមូលផ្តុំ ចុណ្ណភាគតូចៗ រហូតបង្កើតជាក្រួស។ • ការប្រើថ្នាំ៖ ប្រហែល១%នៃអ្នកជំងឺក្រួសក្នុងផ្លូវទឹកនោមបង្កពីការប្រើថ្នាំរយៈពេលយូរ ដូចជាថ្នាំប្រឆាំងនឹងវីរុស ពិសេសវីរុស HIV ជាដើម។ ក្រៅពីមូលហេតុចម្បងខាងលើ បុគ្គលដែលងាយប្រឈមនឹងជំងឺនេះអាចមាន អ្នកដែលទទួលទានទឹកតិចពេក និងអ្នកជំងឺដែលស្ថិតក្នុងពិការភាពមិនអាចធ្វើចលនាបានច្រើន។ល។ អាការៈនៃអ្នកជំងឺក្រួសផ្លូវទឹកនោម សញ្ញាមួយចំនួនដែលអាចសង្ស័យថាជាជំងឺក្រួសស្តែងចេញទៅតាមទីតាំង៖សរីរាង្គផ្នែកខាងលើ (Haut appareil urinaire) ឬផ្នែកខាងក្រោម (Bas appareil urinaire) រួមមាន៖ • ផ្នែកខាងលើ៖ អ្នកជំងឺដឹងនឹងមកជួបគ្រូពេទ្យដោយសារមាននូវសញ្ញាឈឺចុកចាប់ខ្លាំង (Colique néphrétique) ចាប់ផ្តើមនៅចង្កេះចាក់មកក្រលៀន គល់ភ្លៅ និងដល់ប្រដាប់ភេទខាងក្រៅ។ ពេលខ្លះអ្នកជំងឺមានសភាពធ្ងន់ៗនៅចង្កេះ ឬពុំមានលេចចេញនូវការឈឺចាប់ណាមួយទាំងអស់ដែលចុងក្រោយអាចធ្វើឲ្យខូចតម្រងនោមដោយមិនដឹងខ្លួនតែម្តង។ ក្រៅពីនេះអ្នកជំងឺអាចមានលេចចេញនូវសញ្ញានោមឈាម មានការបង្ករោគនៅផ្លូវទឹកនោម (Infection urinaire) និងគ្មានទឹកនោម(Anurie)។ • ផ្នែកខាងក្រោម៖ អ្នកជំងឺភាគច្រើនស្តែងចេញជាសញ្ញាពិបាកបត់ជើងតូច ឬឈឺចាប់ពេលបត់ជើងតូច បត់ជើងតូចអាក់ៗ ឬស្ទះនោម និងមានការរលាកផ្លូវទឹកនោមញឹកញាប់។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យក្រួសផ្លូវទឹកនោម អ្នកជំងឺក្រួសនៅផ្លូវទឹកនោមតម្រូវឲ្យធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយគ្រូពេទ្យឯកទេសដូចខាងក្រោម៖ • សាកសួរប្រវត្តិរបស់អ្នកជំងឺទាក់ទងនឹងហានិភ័យនានាដែលអ្នកជំងឺអាចមាន • ការពិនិត្យលើខ្លួនអ្នកជំងឺ៖ មើល ស្ទាប គោះ ស្តាប់(Inspection-Palpation-Percussion-Auscultation) • ការត្រួតពិនិត្យអមគ្លីនិកដូចជា អេកូតម្រងនោមការថតកាំរស្មីអុិច • Urographie Intraveineuse (UIV) ដែលជាការចាក់ថ្នាំចូលតាមសរសៃឈាមហើយជាតិថ្នាំចេញតាមផ្លូវទឹកនោម • ការថតស្គែនដែលមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ និងច្បាស់លាស់ • ការពិនិត្យឈាមបន្ថែម • ការពិនិត្យទឹកនោមរកមើលថាមានឈាមក្នុងទឹកនោមឬអត់ ឬរកសញ្ញានៃការបង្កដោយមេរោគក្នុងទឹកនោម។ ការព្យាបាលក្រួសក្នុងតម្រងនោម ភាគច្រើនប្រសិទ្ធភាពនៃការព្យាបាលក្រួសក្នុងតម្រងនោមអាចមានការប្រែប្រួលតាមកម្រិតភាពធ្ងន់ធ្ងរនិងរយៈពេលកើត ដែលរួមមាន២ យ៉ាង៖ ការព្យាបាលរោគសញ្ញា៖  - ជួយអ្នកជំងឺឲ្យបាត់ឈឺចាប់ដោយប្រើថ្នាំ  - ប្រសិនមានការបង្ករោគ នោះអ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យព្យាបាលសញ្ញានៃការក្លាយរោគនោះ  - បង្ហូរទឹកនោមដែលស្ទះ ដោយប្រើបច្ចេកទេសពិសេស៖ ចោះតម្រងនោមតាមចង្កេះ ឬ តាមបំពង់ខាងក្នុងខ្លួន (JJ Stent)។ ការព្យាបាលមូលហេតុ ករណីក្រួសតម្រងនោមនៅផ្នែកខាងលើ៖ - ការព្យាបាលទី ១គឺ បាញ់ពីខាងក្រៅខ្លួន (Lithtitie extra corporelle: LEC)៖ ក្នុងករណីក្រួសមានទំហំចន្លោះពី ១០ ទៅ១៥មិល្លីម៉ែត្រមិនមានក្លាយមេរោគនិងមិនមានស្ទះទឹកនោមដែលការបាញ់ម្តងមានប្រសិទ្ធភាព៥០% ប៉ុន្តែអ្នកជំងឺអាចបាញ់បានច្រើនដង ក្នុងរយៈពេល១ខែម្តង។ ជាទូទៅអ្នកជំងឺនឹងនោមឈាមបន្ទាប់ពីបាញ់ ប្រសិនបាញ់ញឹកខ្លាំងពេកនឹងបង្កឲ្យខូចតម្រងនោម - វិធីសាស្ត្រទី២គឺ ចោះតាមចង្កេះ (Néphrolithotomie per cutanée: NLPC)៖ ជាវិធីចោះតម្រងនោមតាមចង្កេះ និងមានប្រើនូវឧបករណ៍ឆ្លុះរួចយកក្រួសចេញ ក្រោយពីបំបែកក្រួសជាដុំតូចៗ។ វាអាចមានផលវិបាកមួយចំនួនដូចជាករណីប៉ះចំសរសៃឈាមដែលនាំឲ្យមានការហូរឈាម ឬមានឆ្លងសរសៃឈាមនៅកន្លែងចោះ៖ Fistule artério-veineuse - វិធីសាស្ត្រទី៣គឺ វិធីឆ្លុះបំបែកក្រួស (Urétéro rénoscopie flexible)៖ ជាវិធីសាស្រ្តទំនើបដែលមានការស៊កឧបករណ៍ឆ្លុះតាមបង្ហួរនោមឡើងទៅដល់ក្រួស ហើយបំបែកក្រួសជាបំណែកតូចៗ - វិធីសាស្រ្តទី៤គឺ វះបែបបុរាណ (Chirurgie de la lithase urinaire)៖ វះយកក្រួសចេញបើតម្រងនោមនៅល្អ ឬអាចកាត់តម្រងនោមចោលតែម្តងបើមានក្រួសច្រើន ឬតម្រងនោមខូចខ្លាំង។ ករណីក្រួសផ្លូវទឹកនោមផ្នែកខាងក្រោម ច្រើនកើតលើបុរសដែលជាផលវិបាកនៃការរីកធំរបស់ក្រពេញប្រូស្តាត គឺអាចព្យាបាលដោយវិធីឆ្លុះ ឬដោយវះយកក្រួសចេញ។ - ប្រើថ្នាំរំលាយ៖ មិនមានប្រសិទ្ធភាពគ្រប់ប្រភេទក្រួសទេ។ វិធីនេះអាចបានផលល្អលើប្រភេទក្រួស ដែលថតដោយកាំរស្មីអុិចមិនឃើញ ជាពិសេសក្រួសដែលកើតពីអាស៊ីតអ៊ុយរិច។ បើមានដក់ទឹកក្នុងតម្រងនោម ត្រូវតែរកវិធីបង្ហូរ(Drainage) ទឹកនោមសិន។ ករណីមិនបានទទួលការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ ឬព្យាបាលមិនទាន់ពេលអ្នកជំងឺអាចប្រឈមនឹងការបង្ករោគនៅក្នុងទឹកនោម ឬមេរោគអាចចូលទៅដល់ក្នុងឈាម (Septicemia) ដែលអាចបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិត។ ក្រួសក៏អាចបង្កឲ្យខ្សោយ និងខូចតម្រងនោមផងដែរ។ គួរបញ្ជាក់ថា ១០ឆ្នាំក្រោយការព្យាបាល ហើយអ្នកជំងឺអាចនឹងលាប់ ឬរើឡើងវិញក្នុងអត្រា៦០% ប្រសិនអ្នកជំងឺមិនការពារខ្លួនឲ្យបានជាប់លាប់ទេនោះ។ ដើម្បីការពារពីការកើតក្រួសក្នុងផ្លូវទឹកនោម ឬកុំឲ្យលាប់ឡើងវិញ ចាំបាច់ត្រូវព្យាបាលមូលហេតុដែលបង្កក្រួស (បើអាចធ្វើបាន) ហើយត្រូវទទួលទានទឹកឲ្យបានច្រើន (២ ទៅ ២,៥លីត្រ)ក្នុងមួយថ្ងៃ កាត់បន្ថយប្រភេទអាហារដែលអាចនាំឲ្យកកើតក្រួស និងបន្ថែមរបបអាហារដែលមានជាតិសរសៃឲ្យបានច្រើនបំផុត ព្រមទាំងហាត់ប្រាណទៀងទាត់ និងត្រួតពិនិត្យសុខភាពជាប្រចាំតាមការណែនាំ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត គួច ហាច ឯកទេសវះកាត់តម្រងនោម អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ​ ៨០ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ ​​​​​​

ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ
ចែករំលែក
  • Apr 18, 2019 |
  • 5 ឆ្នាំមុន |
  • 4.1K មើល

នរណាខ្លះអាចប្រឈមនឹងជំងឺពុកឆ្អឹង?

បច្ចុប្បន្នជំងឺពុកឆ្អឹងហាក់មានការកើនឡើងខ្ពស់សមាមាត្រទៅនឹងវ័យ និងអាយុរបស់មនុស្ស ដោយក្នុងនោះ ៣៩ភាគរយមានជំងឺពុកឆ្អឹងជាស្រ្តីដែលមានអាយុចាប់ពី ៦៥ឆ្នាំឡើងទៅ និង៧០ភាគរយចំពោះស្រ្តីក្រោយអាយុ ៨០ឆ្នាំ។ ដោយឡែកមានតែ ១៥ភាគរយតែប៉ុណ្ណោះ ដែលកើតឡើងចំពោះបុរសដែលមានវ័យចាប់ពី ៥០ឆ្នាំឡើង និង៨៥ភាគរយជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងកត្តាតំណពូជ។ ជំងឺពុកឆ្អឹង ជំងឺពុកឆ្អឹងជាជំងឺទូទៅដែលភាគច្រើនកើតនៅលើគ្រោងឆ្អឹងទាំងមូល ហើយវាមានលក្ខណៈថយចុះទ្រុឌទ្រោមនៃកំហាប់មូលដ្ឋានរបស់ឆ្អឹង និងមានការប្រែប្រួលនៃរចនាសម្ព័ន្ធតូចៗរបស់ឆ្អឹង ដែលជាមូលហេតុចម្បងធ្វើឲ្យគ្រោងឆ្អឹងផុយស្រួយខ្លាំងអាចប្រឈមមុខខ្ពស់នឹងការប្រេះស្រាំ និងបាក់បែកឆ្អឹងផងដែរ។ មូលហេតុចម្បង មានមូលហេតុចម្បងជាច្រើនដែលបង្កឲ្យមានជំងឺពុកឆ្អឹង តែកត្តាសំខាន់ដែលធ្វើឲ្យមានជំងឺនេះឡើងរួមមាន៖ • កត្តាតំណពូជ • អ្នកវ័យចំណាស់ដែលមានអាយុចាប់ពី ៦៥ឆ្នាំឡើងទៅ • មាឌតូចល្អិត (មានរង្វាស់កម្ពស់ធៀបនឹងទម្ងន់ទាប BMI

គន្លឹះសុខភាព គន្លឹះសុខភាព ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ
ចែករំលែក
  • Nov 10, 2018 |
  • 6 ឆ្នាំមុន |
  • 4.6K មើល

ស្បែកជ្រីវជ្រួញអាចកែខៃបានទេ?

ស្នាមជ្រួញ ត្រូវបានគេកត់សម្គាល់ឃើញជាញឹកញាប់នៅត្រង់កន្ទុយភ្នែក ថ្ងាស ពិសេសកណ្តាលចិញ្ចើម ជុំវិញបបូរមាត់ ផ្នែកក ប្រអប់ដៃ និងដើមដៃជាដើម។ តើស្នាមជ្រួញទាំងនោះ កើតមានដោយសារអ្វី? តើយើងអាចទប់ស្កាត់ការលេចឡើងនូវស្នាមទាំងនោះបានទេ? ចុះបើកើតហើយ តើអាចធ្វើការព្យាបាលឲ្យបាត់វិញបានទេ? និយមន័យ និងមូលហេតុបង្កភាពជ្រួញលើស្បែក ភាពជ្រីវជ្រួញ ត្រូវបានគេឲ្យនិយមន័យថាជាលទ្ធផលនៃភាពចាស់របស់ស្បែក ដែលជាទូទៅបណ្តាលមកពីការវិវឌ្ឍនៃវ័យរបស់មនុស្ស ការខ្វះជាតិទឹកនៅលើស្រទាប់ស្បែក ការប៉ះពាល់ជាមួយពន្លឺព្រះអាទិត្យ ការជក់បារី និងការពិសាគ្រឿងស្រវឹងជាដើម។ ក្រៅពីកត្តាដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ កត្តាមួយចំនួនទៀត ក៏បានចូលរួមចំណែកក្នុងការជំរុញឲ្យស្បែកវិវឌ្ឍទៅរកភាពជ្រីវជ្រួញផងដែរ ដូចជា៖ •  ការសម្តែងសកម្មភាពទឹកមុខមួយចំនួន៖ សើច ឬញាក់មុខ ញាក់មាត់ដដែលៗច្រើនដង •  ការប៉ះពាល់ជាមួយកម្តៅថ្ងៃច្រើន •  ការប្រើប្រាស់ឡេ ឬម្សៅលាយ ដែលមានសារធាតុកាត់៖ បង្កឲ្យស្បែកបាត់បង់ជាតិទឹក និងធ្វើឲ្យស្បែកស្តើងងាយនឹងខូចពេលប៉ះពាល់ជាមួយកម្តៅថ្ងៃ។ សញ្ញាប្រាប់មុនពីការវិវឌ្ឍទៅរកភាពជ្រីវជ្រួញ មានកត្តាមួយចំនួន ដែលអាចបញ្ជាក់ប្រាប់មុនថាស្បែករបស់យើងកំពុងវិវឌ្ឍទៅរកភាពជ្រីវជ្រួញដូចជា៖ •  ជរាភាព •  បញ្ហាស្បែកស្ងួត •  ការបាត់បង់ភាពយឺតនៃស្បែកជាដើម។ វិធីសាស្ត្រព្យាបាលបញ្ហាស្បែកជ្រីវជ្រួញ បញ្ហាស្បែកជ្រីវជ្រួញអាចធ្វើការស្រោចស្រង់បានតាមរយៈវិធីសាស្ត្រមួយចំនួន ដូចជា៖ •  ប្រើប្រាស់ផលិតផលលាបលើស្បែកមួយចំនួនដូចជា ពពួក Topical Retinoids និងប្រភេទឡេផ្តល់សំណើម •  ការបញ្ចូលវីតាមីន •  ការអ៊ុតស្បែកមុខ •  ការភៀលស្បែកមុខ •  ការចាក់ Botox ឬបាញ់ឡាស៊ែរ។ ចំពោះអ្នកមានបញ្ហាស្បែកជ្រួញខ្លាំង គេអាចធ្វើការព្យាបាលដោយចាក់បំពេញស្បែកមុខ (Filler)។ វិធីសាស្រ្តការពារពីបញ្ហាជ្រីវជ្រួញ បើទោះបីជាស្បែករបស់យើងវិវឌ្ឍទៅរកភាពជ្រួញតាមវ័យរបស់យើងក៏ដោយ តែក៏មានវិធីសាស្ត្រការពារមួយចំនួន ដែលអាចជួយទប់ស្កាត់នូវល្បឿន នៃការកកើតស្នាមទាំងនេះផងដែរ។ វិធីសាស្ត្រទាំងនោះរួមមាន៖ •  ចៀសវាងការត្រូវកម្តៅថ្ងៃខ្លាំង •  ញុំាទឹកឲ្យបានច្រើន •  ញុំាអាហារសុខភាពឲ្យបានត្រឹមត្រូវ •  ធ្វើលំហាត់ប្រាណឲ្យបានទៀងទាត់ •  ប្រើប្រាស់ឡេផ្តល់សំណើម និងឡេការពារកម្តៅថ្ងៃជាប្រចាំ •  គេងឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ យ៉ាងហោចណាស់ ៧ ទៅ៨ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ •  ចៀសវាងការប្រើប្រាស់នូវផលិតផលដែលមានសារធាតុជាតិកាត់ស្បែក •  បញ្ឈប់ការជក់បារី និងគ្រឿងស្រវឹង។ គ្រប់យុវវ័យត្រូវចៀសវាងការប្រើប្រាស់ផលិតផលដែលកាត់ស្បែកដូចជា ម្សៅ ឬឡេលាយ ដើម្បីកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ទៅថ្ងៃអនាគត។ ប្រសិនបើមានបញ្ហាស្បែកណាមួយ ចាំបាច់គួរទៅពិនិត្យ និងពិគ្រោះជាមួយនឹងគ្រូពេទ្យជំនាញសើស្បែក ឬគ្លីនិកដែលមានជំនាញឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ស័ក្ត សេដ្ឋសារក្ស ជំនាញសើស្បែក នៅ អេស វី គ្លីនិក & ឡាស៊ែរ ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ  

ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ ស្បែក កាមរោគ​ និងសម្រស់
ចែករំលែក
Top