ជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល (ស្រ្តូក)
ជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល ឬជំងឺស្ត្រូកគឺជាមូលហេតុចម្បងទី៤នៃការស្លាប់នៅសហរដ្ឋអាមេរិច។ ប្រជាជនប្រមាណ ៨00,000នាក់មានបញ្ហាស្ត្រូកជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ ជំងឺស្ត្រូកកើតឡើងនៅពេលឈាមដែលទៅចិញ្ចឹមខួរក្បាលត្រូវបានកាត់ផ្តាច់ ឬកាត់បន្ថយ។ នៅពេលបញ្ហានេះកើតឡើងខួរក្បាលមិនអាចទទួលបានអុកស៊ីសែន ឬសារធាតុចិញ្ចឹមគ្រប់គ្រាន់ ជាហេតុនាំឲ្យកោសិកាខួរក្បាលស្លាប់។ ជំងឺនេះមាន៣ប្រភេទសំខាន់ៗគឺ Ischemic, hemorrhagic និង mini-stroke។ ដោយសារថាជំងឺលើសសម្ពាធឈាមគឺជាមូលហេតុមួយដែលបង្កឲ្យមាន hemorrhagic stroke ហេលស៍ថាមសូមលើកយកប្រធានបទជំងឺស្ត្រូកនេះមកបង្ហាញប្រិយមិត្តអ្នកអាន។
ជំងឺស្ត្រូក ច្រើនតែកើតនៅលើបុគ្គលដែលលើសទម្ងន់ អាយុ ៥៥ឆ្នាំ ឬច្រើនជាងនេះ ខ្លួនគាត់ផ្ទាល់ ឬ មានសមាជិកក្នុងគ្រួសារធ្លាប់មានជំងឺនេះ មិនសូវធ្វើលំហាត់ប្រាណ ពិសាស្រាបៀរច្រើន ឬក៏ប្រើប្រាស់ឱសថខុសច្បាប់។
ប្រភេទផ្សេងៗនៃស្ត្រូកមានមូលហេតុខុសៗគ្នា៖
• Ischemic strokes: ជាប្រភេទស្ត្រូកដែលមានច្រើនជាងគេរហូតដល់ប្រមាណ៨៥%។ ជំងឺស្ត្រូកប្រភេទនេះបង្កឡើងដោយមានការកកស្ទះ ឬការរួមតូចចង្អៀតនៃសរសៃឈាមក្រហមដែលចិញ្ចឹមខួរក្បាលនាំឲ្យខ្វះឈាមទៅចិញ្ចឹម។ ការកកស្ទះនេះដោយសារតែកំណកឈាមដែលបានមកពីសារធាតុខ្លាញ់ដែលស្ទះក្នុងសរសៃឈាមក្រហម។
• Hemorrhagic strokes: បង្កឡើងដោយសារសរសៃឈាមក្រហមក្នុងខួរក្បាលមានការហូរឈាម ឬដាច់តែម្តង។ ឈាមដែលហូរចេញនេះបានបង្កើតជាសម្ពាធ និងសង្កត់ទៅលើខួរក្បាល ធ្វើឲ្យមានការខូចខាត។ ការដាច់សរសៃឈាមនេះដោយសារស្ថានភាពដូចជាជំងឺលើសសម្ពាធឈាម
ការប៉ះទង្គិចក្បាល ការប្រើប្រាស់ឱសថមិនឲ្យឈាមកក និងការប៉ោងចេញនៃសរសៃឈាមក្រហម។
• Mini-stroke: កើតឡើងនៅពេលឈាមដែលទៅចិញ្ចឹមខួរក្បាលត្រូវបានកាត់ផ្តាច់រយៈពេលខ្លី។
ជំងឺស្ត្រូកប្រភេទនេះស្រដៀងនឹង ischemic strokes ត្រង់ថាទាំងពីរប្រភេទនេះសុទ្ធតែបង្កឡើងដោយកំណកឈាម។ ជំងឺស្ត្រូកកើតឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស ហើយរោគសញ្ញាតែងតែកើតមានភ្លាមៗតែម្តង។ រោគសញ្ញាសំខាន់ៗរបស់ជំងឺស្ត្រូករួមមាន៖
• ការភាន់ច្រឡំដែលរួមផ្សំទាំងការនិយាយ និងការយល់
• ឈឺក្បាលដែលអាចរួមផ្សំជាមួយការប៉ះពាល់លើស្មារតី ឬក្អួតចង្អោរ
• ស្ពឹកមុខ ដៃឬជើងជាពិសេស១ចំហៀងខ្លួន
• បញ្ហាលើគំហើញ
• បញ្ហាលើដំណើរ
ជំងឺស្ត្រូកអាចធ្វើឲ្យមានផលវិបាករយៈពេលខ្លី ឬវែងអាស្រ័យលើរយៈពេលនៃការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនិងការព្យាបាល។ ប្រភេទផ្សេងៗនៃជំងឺស្ត្រូក ត្រូវការវិធីព្យាបាលផ្សេងៗគ្នា៖
• Ischemic Strokes: ការព្យាបាលអាចធ្វើបានតាមរយៈការចាប់ផ្តើមជាមួយឱសថដូចជា Aspirin ឬ tissue plasminogen activator (TPA) ដែលអាចបំបែកកំណកឈាម និងការពារមិនឲ្យមានការបង្កើតមកទៀត
• Hemorrhagic Strokes: ការព្យាបាលអាចធ្វើបានតាមរយៈការចាប់ផ្តើមជាមួយឱសថដែលបន្ថយសម្ពាធនៅក្នុងខួរក្បាល បន្ថយសម្ពាធឈាមការពារការប្រកាច់ និងការពារការកន្ត្រាក់ភ្លាមៗនៃសរសៃឈាម
• ការស្តាកាយសម្បទាឲ្យត្រលប់មកស្ថានភាពល្អវិញ៖ អាចនឹងត្រូវបានអនុវត្តចំពោះអ្នកជំងឺស្ត្រូកវិធីសាស្ត្រ ល្អបំផុតដើម្បីការពារកុំឲ្យមានជំងឺស្ត្រូក គឺត្រូវចៀសវាងមូលហេតុដែលបង្កហើយវិធីល្អបំផុតនោះគឺការរស់នៅដោយមានសុខភាពល្អ។
លោកអ្នកអាចអនុវត្តដូចជា៖
• ចៀសវាងការប្រើប្រាស់ឱសថខុសច្បាប់
• ពិសាអាហារដែលសម្បូរបន្លែផ្លែឈើ និងមានជាតិខ្លាញ់ទាប
• ហាត់ប្រាណឲ្យបានទៀងទាត់
• រក្សាសម្ពាធឈាមនៅកម្រិតធម្មតា
• រក្សាជាតិស្ករក្នុងឈាមនៅកម្រិតធម្មតា
• រក្សាទម្ងន់ឲ្យបានល្អ
• បញ្ឈប់ការពិសាបារី និងស្រាបៀរ
© 2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Health Time Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ។