Loading...

Your cart (4)

Product thumb

Basic hooded sweatshirt in pink

  • Color: Pink
  • Size: S
$15.00 $31.00
Product thumb

Mid-rise slim cropped fit jeans

  • Size: M
$76.00
Product thumb

Men fashion gray shoes

  • Color: Gray
  • Size: 10.5
$84.00
Subtotal: $198.65
Checkout

យល់ដឹងពីជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី១ជាមួយសាស្រ្តាចារ្យមហាបរិញ្ញា វេជ្ជបណ្ឌិត សេង សេរី

ប្រសិនបើអ្ននកចង់យល់ដឹងអំពីជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី១ សូមធ្វើការតាមដានជាមួយនឹងកិច្ចសម្ភាសន៍រវាងហេលស៍ថាម និង វេជ្ជបណ្ឌិត សេង សេរី អ្នកឯកទេសជំងឺទឹកនោមផ្អែម  ដែលកំពុងបម្រើការងារនៅមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ (ពេទ្យលោកសង្ឃ) និងមានគ្លីនិកផ្ទាល់ខ្លួនមួយផងដែរ។

ការប្រឈមទៅនឹងជំងឺ
ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី១ ច្រើនកើតមានតាំងពីកូនក្មេងហើយអ្នកជំងឺត្រូវតែព្យាបាលដោយការចាក់អាំងស៊ុយលីន ជារៀងរាល់ថ្ងៃតាមវេជ្ជបញ្ជារបស់គ្រូពេទ្យ។ អ្នកជំងឺអាចរស់នៅ រៀនសូត្រ ប្រកបការងារបានជាធម្មតាហើយមានអាយុយឺនយូរដូចអ្នកដទៃ គ្រាន់តែត្រូវការចាក់អាំងស៊ុយលីនមួយជីវិតតែប៉ុណ្ណោះ។

មាតាបិតាដែលមានកូនកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី១នេះ មិនត្រូវអស់សង្ឃឹម ឬបន្ទោសទៅលើបាបកម្ម ព្រេងវាសនានោះទេ គឺមាតាបិតាត្រូវតែបំពេញកាតព្វកិច្ចដែលជាគម្រូល្អ ដោយមានទំនួលខុសត្រូវខ្ពស់ដោយនាំកូនទៅជួបគ្រូពេទ្យឯកទេស ជួយលើកទឹកចិត្តកូនឲ្យប្រកាន់ខ្ជាប់ជាប្រចាំនូវដំបូន្មានគ្រូពេទ្យ មាតាបិតាត្រូវចងចាំថាកូនលោកអ្នកអាចមានប្រាជ្ញា ស្មារតីឆ្លាតវាងវៃ មិនចាញ់អ្នកដទៃឡើយ។

ផលវិបាកនៃជំងឺ
ជាក់ស្តែង អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី១ច្រើនក្នុងពិភពលោកដែលទទួលបានជោគជ័យក្នុងជីវិតទាក់ទងនឹងកម្លាំងកាយ ឬប្រាជ្ញាស្មារតី គឺគេអាចក្លាយជាអ្នកសិល្បៈ កីឡាករ និងអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តល្បីៗលើលោក។ ក្នុងនោះផងដែរ លោកBret Michaels ជាជនជាតិអាមេរិចមួយរូប ដែលបានកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី១នេះតាំងពីអាយុ៦ឆ្នាំ ហើយក៏បានធ្វើការចាក់អាំងស៊ុយលីនមួយថ្ងៃ៤ដង ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ សព្វថ្ងៃនេះ គាត់ជាអ្នកចម្រៀងរ៉ុកដ៏ល្បី ព្រមទាំងជាអ្នកនិពន្ធបទភ្លេងផង និងអ្នកដឹកនាំរឿងផងដ សិល្បករផង ហើយរកលុយបានរាប់លានដុល្លារ រហូតផ្តល់លុយជួយដល់សមាគមជំងឺទឹកនោមផ្អែមឲ្យខិតខំស្រាវជ្រាវរកថ្នាំមកព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែមឲ្យជាទៅថ្ងៃអនាគត។

នេះសរបញ្ជាក់ថា អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី១ ក៏នៅតែមានប្រាជ្ញាស្មារតី និងភាពឆ្លាតវៃដូចអ្នកធម្មតាផងដែរ។

ការប្រើប្រាស់ថ្នាំ
ថ្នាំអាំងស៊ុយលីន ជាអរម៉ូនអាំងស៊ុយលីនដែលគេចម្រាញ់វាដាក់ក្នុងដប អំពូល ជាស្ទីឡូ ឬ ជានាឡិកាសម្រាប់ចាក់ក្រោមស្បែកចូលក្នុងស្រទាប់ខ្លាញ់ ឬសរសៃព្យាបាលអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមឲ្យរស់នៅបានយូរដូចមនុស្សធម្មតា។ ចំពោះអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមខ្លះ ដែលកំពុងព្យាបាលដោយថ្នាំគ្រាប់ គ្រូពេទ្យអាចប្តូរមកចាក់អាំងស៊ុយលីនភ្លាមវិញ នៅក្នុងករណីមានការវះកាត់ជំងឺធ្ងន់ធ្ងរផ្សេងៗ ឬករណីពិសេសផ្សេងៗទៀត។

ថ្នាំនេះមានច្រើនប្រភេទ ដែលគ្រូពេទ្យឯកទេសជាអ្នកជ្រើសរើស អ្វីដែលសំខាន់នោះ គឺអ្នកជំងឺត្រូវចាំគ្រូពេទ្យប្រាប់ថា តើអ្នកត្រូវចាក់ប៉ុន្មានដងក្នុងមួយថ្ងៃ? ប៉ុន្មាននាទីមុនបាយ? ឬចាក់រាល់ថ្ងៃ នៅម៉ោងប៉ុន្មាន? ដោយមិនគិតពីពេលទទួលទានបាយ។ ជម្រើសទាំងនោះ គឺអាស្រ័យលើ រយៈពេលនៃការចាប់ផ្តើមធ្វើសកម្មមភាពរបស់ថ្នាំ រយៈពេលសកម្មភាពរបស់ថ្នាំខ្ពស់បំផុត និងរយៈពេលសកម្មភាពរបស់ថ្នាំធម្មតា៖
•ចាក់មួយថ្ងៃ៤ដង សម្រាប់ថ្នាំដែលមានសកម្មភាពបានចន្លោះពី៤ទៅ៦ម៉ោង
•ចាក់មួយថ្ងៃ២ដង សម្រាប់ថ្នាំដែលមានសកម្មភាពបាន១២ម៉ោង
•ចាក់មួយថ្ងៃ១ដង សម្រាប់ថ្នាំដែលមានសកម្មភាពបាន២៤ម៉ោង

វិធីប្រើប្រាស់ថ្នាំ
ចំពោះលក្ខណៈរូបនៃថ្នាំ ថ្នាំខ្លះយើងមើលទៅឃើញមានពណ៌សថ្លា ខ្លះពណ៌សល្អក់ ដូចទឹកបាយ។ ពេលចាក់ យើងត្រូវគ្រលែងវា២ទៅ៣ដង (ចៀសវាងកុំក្រឡុកវា ព្រោះវាធ្វើឲ្យបែកគ្រាប់ថ្នាំ ហើយបណ្តាលឲ្យបាត់បង់ប្រសិទ្ធភាពរបស់ថ្នាំ) ឲ្យវាមានល្បាយស្មើរសាច់ល្អ ទើបយើងចាក់វា។

អាំងស៊ុយលីនអាចចាក់ចូលទៅក្នុងសរសៃវ៉ែន ឬលាយបញ្ចូលក្នុងសេរ៉ូមបាន តែវិធីនេះមានតែគ្រូពេទ្យទេដែលអាចយល់ពីការប្រើប្រាស់របស់វាបាន។ កន្លែងចាក់អាំងស៊ុយលីនលើខ្លួនយើងមានច្រើនកន្លែង គឺនៅលើស្បែកពោះជុំវិញផ្ចិត នៅលើសាច់ដុំដើមដៃទាំងសងខាងនៅលើសាច់ដុំភ្លៅទាំងសងខាង និងនៅលើកំប៉េះគូថទាំងសងខាង។ អ្នកជំងឺត្រូវចាក់តាមទីកន្លែងដែលគ្រូពេទ្យរបស់អ្នកបានប្រាប់ មិនត្រូវចាក់តាមចិត្តឯងនោះទេ។

ជាទូទៅ យើងប្រើម្ជុលចាក់ក្រោមស្បែក បានសេចក្តីថាយើងចាក់ឲ្យថ្នាំចូលទៅក្នុងស្រទាប់ខ្លាញ់នៃខ្លួនយើង ទើបថ្នាំនោះមានប្រសិទ្ធភាពល្អតាមដែលយើងចង់បាន។ របៀបចាក់វាអាស្រ័យទៅនឹសណ្ឋានស្បែកពោះ និងប្រវែងរបស់ម្ជុល មានន័យថា ម្ជុលលើសពី១០មម ឡើងទៅ ហើយស្បែកពោះឲ្យជ្រួញបន្តិច ហើយយើងចាក់ទៅលើកន្លែងជ្រីវជ្រួញនោះ។ បើអ្នកមានស្បែកពោះក្រាស់ ឬដុះពោះ យើងអាចចាក់ត្រង់៩០អង្សាតែម្តង ចំពោះម្ជុលដែលមានប្រវែងតិចជាង៥មម គឺយើងអាចចាក់វាត្រង់៩០អង្សាតែម្តង។

ការទុកដាក់ថ្នាំ
អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមភាគច្រើនតែងមានកង្វល់ច្រើនអំពីការទុកដាក់អាំងស៊ុយលីន ហើយតែងតែយកលេសនេះ ដើម្បីបដិសេធការព្យាបាលថ្នាំនេះ។ តាមការពិតទៅ  អាំងស៊ុយលីនដែលត្រូវបានបើកគម្របហើយ យើងអាចរក្សាទុកតាមខ្លួនបានដដែល(ដូចជា សំពៀតខោអាវ សំពៀតកាបូបធ្វើការ ឬកាបូបលុយ ហើយចំពោះពពួកដូចស្ទីឡូ គេអាចទុកវាក្នុងហោប៉ៅអាវដូចប៊ិច)។ ធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យតែត្រូវពន្លឺថ្ងៃ និងកំដៅខ្លាំងពេក។ វាអាចរក្សាប្រសិទ្ធភាពរបស់វាល្អក្នុងខែទី១ ហើយដល់ខែទី២ ឬ៣ វាអាចបាត់បង់ប្រសិទ្ធភាពវាខ្លះៗ។

ដូច្នេះ អាំងស៊ុយលីនដែលយើងចង់ទុកប្រើច្រើនខែតទៅមុខទៀត ហើយមិនទាន់បើកគ្របប្រើ យើងគួរទុកវាក្នុងទូទឹកកក  ធុងទឹកកក(តែកុំឲ្យកក) ឬធ្វើការខ្ចប់ជាមួយនឹងថង់កៅស៊ូចងសណ្តូនជាមួយដុំថ្ម ហើយទម្លាក់ទៅក្នុងក្អម ពាង ឬអាងទឹកដែលនៅក្នុងម្លប់។

មានតែការចាក់ថ្នាំ និងតាមដានជាប្រចាំប៉ុណ្ណោះទើបអាចជួយឲ្យអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមចៀសផុតនូវសោកនាដកម្មជាច្រើនដែលអាចនឹងកើតមាន ហើយការរស់នៅទៀតសោតក៏បានយូរអង្វែង និងអាចប្រកបការងារចិញ្ចឹមជីវិតបានដូចអ្នកដែលគ្មានជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ ហេតុនេះហើយ សាមីខ្លួនផ្ទាល់ ក៏ដូចជាឳពុកអ្នកម្តាយនៃអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម គប្បីមើលថែទាំសុខភាពខ្លូនឲ្យបានឌិតដល់ ហើយប្រសិនបើមានចម្ងល់ ឬបញ្ហាចោទអ្វី ត្រូវធ្វើការសាកសួរ ឬប្រឹក្សាជាមួយនឹងគ្រូពេទ្យជំនាញ ដោយចៀសវាងជាដាច់ខាតនូវការជឿតាមតៗគ្នា។


អត្ថបទទាក់ទង

មើលទាំងអស់

នាពេលបច្ចុប្បន្នជំងឺសើស្បែកដែលបង្កដោយប៉ារ៉ាស៊ីត អាចចោទជាបញ្ហាមួយចំនួនហើយបញ្ហាទាំងនោះមានច្រើនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជាប្រទេសនៅតំបន់ត្រូពិច (Southern Asia) អាមេរិក និងប្រទេសអាហ្វ្រិកផងដែរ។ ជំងឺ Cutaneous Larva migrans ភាគច្រើនកើតឡើងលើកុមារជាងមនុស្សពេញវ័យពីព្រោះកុមារចូលចិត្តលេងដីខ្សាច់ និងដេកលើដីខ្សាច់ជាដើម។ និយមន័យ ជំងឺសើស្បែកដែលបង្កដោយប៉ារ៉ាស៊ីត ឬពាក្យបច្ចេកទេសហៅថា Cutaneous Larva migrans គឺជាជំងឺមួយដែលបង្កឡើងដោយពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតម្យ៉ាងដែលជាពពួកព្រូន Hookworm មានលក្ខណៈជាព្រូនដែលរស់នៅក្រោមស្បែក។ មូលហេតុចម្បង និងកត្តាប្រឈម មានមូលហេតុចម្បងជាច្រើនដែលបង្កឲ្យមានជំងឺសើស្បែកពីពពួកប៉ារ៉ាស៊ីត តែកត្តាសំខាន់ដែលបណ្តាលឲ្យមានជំងឺនេះគឺពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតដែលរស់នៅក្នុងពោះវៀនសត្វឆ្កែ ឆ្មា សត្វព្រៃ ហើយពងរបស់វានឹងវិវឌ្ឍទៅជាដង្កូវដែលរស់នៅក្នុងដីក្តៅ ឬដីខ្សាច់សើម។ ដោយឡែកការចម្លងនេះកើតឡើងនៅពេលដែលស្បែកប៉ះផ្ទាល់ទៅនឹងដីខ្សាច់ និងដង្កូវចូលទៅក្នុងស្បែកដែលមិនបានការពារជាធម្មតាមានដូចជាជើងប្រអប់ជើង គូទ ឬខ្នងជាដើម។ ក្រៅពីមូលហេតុចម្បងខាងលើ ក៏មានកត្តាជំរុញ ឬប្រឈមមួយចំនួនទៀតដែលធ្វើឲ្យមានបញ្ហានេះកើតឡើងរួមមាន៖ • ចំណង់ចំណូលចិត្ត និងមុខរបរដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការទំនាក់ទំនងជាមួយដីខ្សាច់ក្តៅ ឬដីខ្សាច់សើម • កុមារដែលចូលចិត្តលេងដីខ្សាច់ ឬអ្នកដើរលេងតាមឆ្នេរខ្សាច់ • ការធ្វើដំណើរទៅតំបន់ត្រូពិចជាដើម។ល។ រោគសញ្ញា និងរោគវិនិច្ឆ័យ ជាទូទៅ ជំងឺ Cutaneous Larva migrans នេះអាចលេចចេញជារោគសញ្ញាសម្គាល់ខុសពីធម្មតាដូចជា៖ រមាស់ និងកន្ទួលក្រហមដោយមានរាងដូចពស់។ ដោយឡែកចំពោះជំងឺសើស្បែកបង្កដោយពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតនេះអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានតាមរយៈការពិនិត្យទៅលើរោគសញ្ញាគ្លីនិក។ ម៉្យាងវិញទៀតយើងអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានតាមរយៈការពិនិត្យឈាម និងលាមក [Stool examination and Complete blood count (CBC)] ដើម្បីដឹងបន្ថែម និងឲ្យកាន់តែច្បាស់ថាពិតជាបង្កឡើងពីពពួកប៉ារ៉ាស៊ីត។ ការព្យាបាល និងផលវិបាក ជាទូទៅ ប្រសិនបើលោក លោកស្រី ឬអាណាព្យាបាលកុមារដែលមានបញ្ហាដូចបានរៀបរាប់ខាងលើត្រូវប្រញាប់មកពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសសើស្បែក ឬគ្រូពេទ្យជំនាញដើម្បីមកព្យាបាលឲ្យបានចំចំណុច និងត្រឹមត្រូវ។ លើសពីនេះ យើងក៏អាចព្យាបាលបញ្ហានេះបានដោយការប្រើប្រាស់ថ្នាំ Albendazole បានផងដែរ។ ប្រសិនបើមិនបានទទួលការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា និងមិនត្រឹមត្រូវនោះទេវានឹងផ្តល់ផលវិបាកអាចឲ្យមានការបង្ករោគនៅលើស្បែក និងរលាកសួតដោយកម្រ (Loeffler’s syndrome)។ វិធីសាស្រ្តការពារ ដោយហេតុថានាពេលបច្ចុប្បន្ន បញ្ហានេះកើតឡើងនៅប្រទេសកម្ពុជាច្រើន អ្នកគួរតែការពារខ្លួន ក៏ដូចជាកុមារដូចពាក្យស្លោកមួយបានពោលថា "ការពារគឺប្រសើរជាងព្យាបាល"។ វិធីល្អបំផុតដើម្បីការពារមិនឲ្យមានបញ្ហាស្បែកដែលបង្កដោយប៉ារ៉ាស៊ីត (ព្រូនក្រោមស្បែក) រួមមាន៖ • ចៀសវាងនៅជិតគ្នាដោយផ្ទាល់រវាងស្បែកទទេនឹងដី នៅកន្លែងដែលមានហានិភ័យនៃការឆ្លង • គេង ឬអង្គុយនៅលើឆ្នេរខ្សាច់ ត្រូវប្រើកន្សែង ឬកម្រាលមកក្រាលជាមុនសិន • ត្រូវពាក់ស្បែកជើងពេលអ្នកដើរលើឆ្នេរខ្សាច់ ឬនៅកន្លែងដែលអ្នកសង្ស័យថាមានលាមកសត្វ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ចាន់ សេង ឯកទេសសើស្បែក និងកាមរោគនៃ មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិនព្រះកុសុមៈ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៣ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ការរលាកទងសួត គឺជាប្រភេទជំងឺឆ្លងកើតមានឡើងញឹកញាប់ចំពោះក្មេងតូច និងទារក ដោយសារមានការរលាក និងស្ទះក្នុងទងសួត (Bronchiole) ដែលភាគច្រើនបង្កឡើងពីវីរុស។ ជាធម្មតារយៈពេលនៃជំងឺរលាកទងសួត គឺនៅអំឡុងខែត្រជាក់។ ជំងឺរលាកទងសួត ចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងរោគសញ្ញាប្រហាក់ប្រហែលទៅនឹងជំងឺផ្តាសាយ ប៉ុន្តែវាអាចវិវឌ្ឍទៅជាក្អក ឮសំឡេងពេលដកដង្ហើម និងពេលខ្លះពិបាកដកដង្ហើម។  សញ្ញានៃការរលាកទងសួតអាចស្ថិតនៅពីច្រើនថ្ងៃទៅច្រើនសប្តាហ៍ ឬរហូតដល់មួយខែ។ កុមារភាគច្រើនបានធូរស្រាលដោយការសម្រាកព្យាបាលនៅផ្ទះ និងមានភាគរយតិចបំផុតដែលទាមទារឲ្យមានការព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ។ លក្ខណៈនៃជំងឺ ការរលាកដែលប៉ះពាល់ផ្នែកនៃសួតត្រង់ bronchioles ត្រូវបានហៅថាជាជំងឺរលាកទងសួត។ Bronchioles មានលក្ខណៈតូច បំពង់មែកធាងដែលដឹកនាំខ្យល់ចេញចូលពីសួត។ នៅពេលបំពង់នេះ ត្រូវបានឆ្លងមេរោគ វាឡើងហើម និងពេញដោយស្លេស្ម ដែលធ្វើឲ្យពិបាកក្នុងការដកដង្ហើម។ ជំងឺរលាកទងសួតជាធម្មតាប៉ះពាល់ដល់ក្មេងអាយុក្រោម ២ឆ្នាំ ដែលអាចជាដោយខ្លួនឯងចំពោះក្មេងភាគច្រើន ប៉ុន្តែកុមារខ្លះដែលមានជំងឺនេះត្រូវការជួបប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជាចាំបាច់។   ការចម្លងរោគ មូលហេតុចម្បងនៃការរលាកទងសួតគឺបណ្ដាលមកពីវីរុសមានឈ្មោះថា respiratory syncytial virus ឬ RSV។ វីរុសប្រភេទនេះរស់នៅក្នុងដំណក់ទឹកល្អិតៗ ដែលមាននៅក្នុងខ្យល់ពេលអ្នកជំងឺក្អក ឬកណ្តាស់ដែលអាចសាយភាយបានយ៉ាងងាយស្រួលពីមនុស្សម្នាក់ ទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀត។ រោគសញ្ញា ជាទូទៅ ការរលាកទងសួត ចាប់ផ្តើមដូចជាជំងឺផ្តាសាយដែរ ដែលកុមារតែងលេចឡើងនូវអាការៈដូចខាងក្រោម៖ • តឹងច្រមុះ ឬហៀរសម្បោរ • ក្អកដែលមានលក្ខណៈស្រាល • ក្តៅខ្លួនលើសពី៣៨ អង្សាសេ • ថយចុះចំណង់អាហារ។ នៅពេលការរលាកទងសួតកាន់តែវិវឌ្ឍធ្ងន់ធ្ងរ កុមារអាចលេចឡើងនូវសញ្ញាបន្ថែមរួមមាន៖ • ដកដង្ហើមញាប់ ឬមានបញ្ហាដង្ហើម៖ ចំពោះទារក សញ្ញាដំបូងអាចជាការផ្អាកដង្ហើមក្នុងរយៈពេលពី ១៥វិនាទី ឬ២០វិនាទី • ឮសំឡេងពេលដកដង្ហើម (ជាធម្មតាមានរយៈពេល៧ថ្ងៃ) • ក្អកធ្ងន់ធ្ងរ (រហូតដល់១៤ថ្ងៃ ឬយូរជាងនេះ) • មានបញ្ហាក្នុងការញ៉ាំ និងផឹក (ដោយសារសញ្ញាផ្សេងៗ)។ ការព្យាបាល ការព្យាបាលសំខាន់បំផុតនៃជំងឺរលាកទងសួត គឺត្រូវប្រាកដថាទារក ឬកូនរបស់អ្នកទទួលបានអុកស៊ីសែនគ្រប់គ្រាន់ ដោយគ្រូពេទ្យ ឬគិលានុបដ្ឋាកត្រូវបឺតស្លេស្មចេញពីច្រមុះកូនអ្នក ឬផ្តល់ខ្យល់មានសំណើម ឬអុកស៊ីសែនសម្រាប់ការដកដង្ហើម។ គួរបញ្ជាក់ថាគ្រូពេទ្យនឹងមិនផ្តល់ថ្នាំអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកទេ ព្រោះការរលាកទងសួតបង្កឡើងពីវីរុស ហើយអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកមិនមានប្រសិទ្ធភាពសម្លាប់វីរុសបានឡើយ។ ការថែទាំទារក ជាការពិតណាស់ គន្លឹះមួយចំនួនដែលឪពុកម្តាយគួរអនុវត្តដើម្បីជួយដល់កូនៗពីជំងឺរលាកទងសួតនេះរួមមាន៖ • ត្រូវប្រាកដថាកូនអ្នកទទួលបានជាតិទឹកគ្រប់គ្រាន់ • ប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ផ្តល់សំណើមក្នុងបន្ទប់គេងរបស់កូនអ្នក • បើកូនអ្នកមិនស្រួលដោយសារក្តៅខ្លួន អ្នកអាចព្យាបាលដោយប្រើប៉ារ៉ាសេតាម៉ុល ឬ Ibuprofen • ចៀសវាងការប្រើ Aspirin ចំពោះក្មេងអាយុតិចជាង ១៨ឆ្នាំ • សម្អាតច្រមុះកូនអ្នកជាមួយសូលុយស្យុងសេរ៉ូមប្រៃ • បើកូនអ្នកមានអាយុលើសពី១ឆ្នាំ អាចផ្តល់អាហារក្តៅឧណ្ហៗ សារធាតុរាវថ្លាដើម្បីសម្រួលបំពង់ក និងជួយកាត់បន្ថយស្លេស្ម • ឲ្យកូនអ្នកគេងកើយខ្នើយបើពួកគេអាយុលើសពីមួយឆ្នាំ (មិនត្រូវប្រើខ្នើយទេបើកូនអ្នកអាយុក្រោម ១ឆ្នាំ) • គួរគេងក្នុងបន្ទប់ជាមួយកូនអ្នក ដូច្នេះ អ្នកនឹងអាចដឹងភ្លាមៗប្រសិនពួកគេពិបាកដកដង្ហើម • មិនអនុញ្ញាតឲ្យមាននរណាម្នាក់ជក់បារីនៅក្បែរកូនអ្នកឡើយ។ ការការពារ អ្នកអាចកាត់បន្ថយឱកាសដែលកូនអ្នកនឹងកើតជំងឺរលាកទងសួតដោយ៖ • លាងសម្អាតដៃអ្នក និងដៃកូនរបស់អ្នកឲ្យបានញឹកញាប់ជាមួយសាប៊ូដុំ និងទឹក ឬប្រើអាល់កុលជូតដៃ • នៅឲ្យឆ្ងាយពីមនុស្សពេញវ័យ ឬក្មេងដែលឈឺ • ចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺផ្តាសាយជាប្រចាំចំពោះអ្នក និងកូនតូចរបស់អ្នក។ ជំងឺរលាកទងសួតអាចលាប់ឡើងវិញ ហើយការបង្ករោគអាចកើតឡើងលើសពីម្តងអំឡុងពេលជាមួយគ្នាក្នុងរដូវកាលនៃជំងឺផ្លូវដង្ហើម ហើយអ្នកជំងឺខ្លះអាចមានការបង្ករោគពីវីរុសពីរផ្សេងគ្នាក្នុងពេលតែមួយ។ បន្ថែមពីនោះ គ្រប់អ្នកជំងឺរលាកទងសួតត្រូវរក្សាគម្លាតឲ្យនៅដាច់ដោយឡែកពីអ្នកជំងឺផ្សេងទៀតដែលមាន និងគ្មានជំងឺរលាកទងសួត។ ប្រសិនបើចាំបាច់ អ្នកជំងឺដែលបង្កពីវីរុសដូចគ្នាអាចនៅបន្ទប់ជាមួយគ្នា ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយបម្រុងប្រយ័ត្នគួរតែត្រូវបានអនុវត្តជានិច្ច។ ការវិវឌ្ឍ គួរបញ្ជាក់ដែរថា កុមារដែលធ្លាប់មានជំងឺរលាកទងសួតអាចនឹងពិបាកដកដង្ហើម ឬដកដង្ហើមឮម្តងទៀតក្នុងកម្រិតតែ៥០% ប៉ុណ្ណោះ។ ម៉្យាងទៀតគេនៅមិនទាន់ច្បាស់ថា តើវីរុសអាចបង្កឲ្យមានជំងឺហឺតបន្ថែមទៀត ឬកុមារដែលមានជំងឺហឺតអាចប្រឈមខ្ពស់ទៅនឹងជំងឺរលាកទងសួតឬយ៉ាងណា។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត វ៉ាន សុខជា ឯកទេសរោគកុមារ សញ្ញាបត្រពីប្រទេសបារំាងនិងអូស្ត្រាលី បម្រើការនៅមន្ទីរពេទ្យកុមារជាតិ និងជាប្រធានមន្ទីរសំរាកព្យាបាលរោគកុមារ ម៉ាក់ស៊ីឃែរ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៣ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺខ្សោយក្រលៀន (តម្រងនោម) គឺជាបញ្ហាចោទមួយធ្ងន់ធ្ងរផងដែរ។ ជាក់ស្តែង ប្រទេសកម្ពុជា ជំងឺខ្សោយក្រលៀនជាប្រធានបទក្តៅគគុកមួយដែលប្រជាជនកំពុងតែចាប់អារម្មណ៍ ហើយក៏មានការភ័យខ្លាចថែមទៀតផង។ តើអ្វីជាបញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវ? បញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវគឺជាការថយចុះភ្លាមៗនូវមុខងារនៃការច្រោះទឹកនោម ( La baisse brutale du debit de filtration glomerulaire) បណ្តាលឲ្យមានការចាល់នូវសារធាតុពុលក្នុងរាងកាយ (Hyperuricémie, Hypercréatininémie…)។ អ្វីជាមូលហេតុចម្បង និងកត្តាជំរុញនៃបញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវ? • ការខ្សោយក្រលៀនស្រួចស្រាវដោយការស្ទះផ្លូវបង្ហួរនោម (IRA Obstructive) ក្រួសក្នុងប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកនោម។ ក្នុងនោះក៏មានករណីពិសេសមួយចំនួនផងដែរ ដូចជាក្រួសស្ទះបង្ហូរទឹកនោមនៃបុគ្គលដែលមានតម្រងនោមតែម្ខាងពីកំណើត(Rein Unique)។ មួយវិញទៀតគឺក្រួសស្ទះក្នុងផ្លូវបង្ហូរទឹកនោមទាំងសងខាងតែម្តង (Lithiases Urinaires Obstructives Bilaterales) • ការខ្សោយក្រលៀនស្រួចស្រាវនៃមុខងារ (IRA Fonctionnelle) ការបាត់បង់ជាតិទឹកខាងក្រៅកោសិកាក្នុងករណីនេះមានដូចជា៖ បាត់បង់ជាតិទឹកតាមរយៈការក្អួត រាកខ្លាំង ការរលាកខ្លាំង ការនោមច្រើននៃអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬការនោមច្រើនក្រោយពេលវះកាត់ក្រួសក្នុងប្រព័ន្ធផ្លូវបង្ហូរទឹកនោម (Syndrome de leve d’ostacle) ការថយចុះនៃបរិមាណឈាម ទឹកនោមប្រៃធ្ងន់ធ្ងរ ក្រិនថ្លើមធ្ងន់ធ្ងរ ការចុះសម្ពាធឈាម និងការព្យាបាលដោយថ្នាំបញ្ចុះទឹកនោមហួសកម្រិត ឬមិនបានទៅពិនិត្យតាមដានជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត • ការខូចខាតទៅលើសាច់តម្រងនោមតែម្តង (IRA Organique)។ ក្រៅពីមូលហេតុចម្បងខាងលើ ក៏មានកត្តាជំរុញផ្សេងទៀតផងដែររួមមាន៖ ជំងឺដុំសាច់ប្រូស្តាត ដុំសាច់ប្លោកនោម មហារីកមាត់ស្បូន ឬដៃស្បូនដែលមានការរីករាលដាលស៊ីដល់ផ្លូវបង្ហូរទឹកនោម ឬអាចសង្កត់ទៅលើផ្លូវបង្ហូរទឹកនោម ព្រមទាំងមានការរលាកសាច់តម្រងនោមរុំារ៉ៃនិងការចុះខ្សោយក្រពេញលើតម្រងនោម (Insuffisance Surrénale)។ ក្នុងនេះផងដែរ គេសង្កេតឃើញថា បុគ្គលដែលងាយប្រឈមនឹងជំងឺនេះមានដូចជា៖ • ធ្លាប់មានប្រវត្តិកើតក្រួសក្នុងប្រព័ន្ធតម្រងនោម • លើសជាតិអាស៊ីតអ៊ុយរិច (+/- Calcul acideuique) • អ្នកជំងឺក្រិនថ្លើមធ្ងន់ធ្ងរ • តំណពូជជាដើម។ល។ តើបញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវនេះមានសញ្ញាសម្គាល់អ្វីខ្លះ? យើងអាចកត់សម្គាល់នូវរោគសញ្ញាខាងក្រោមដើម្បីជាគន្លឹះដែលអាចសង្ស័យថាជាការខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវ ដែលសញ្ញាទាំងនោះមានដូចជា៖ • ប្រវត្តិធ្លាប់មានក្រួសប្រព័ន្ធតម្រងនោម៖ ឈឺចុកចង្កេះដែលមានការរាលចាក់ទៅអវៈយវៈភេទខាងក្រៅដែលគេហៅថាចុកតម្រងនោម(Colique Néphrétique) • អ្នកជំងឺអាចមានអាការៈលើសសម្ពាធឈាមឈឺក្បាល មិនឃ្លានបាយ ហត់ ក្អួតចង្អោរ ស្រវាំងភ្នែក ប្រកាច់ សន្លប់ ថយចុះនូវបរិមាណទឹកនោម (Oligurie

បើយោងតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលបានចុះផ្សាយក្នុងវេបសាយវិទ្យាស្ថានសុខភាពជាតិអាមេរិក (PubMed) បានបង្ហាញថា ជំងឺឆ្លងនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោម (UTIs) នៅតែជាបញ្ហាសុខភាពសារធាណៈដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភដោយអត្រានៃការឆ្លងជំងឺនេះប្រចាំឆ្នាំមានប្រមាណជា ១៥០លាននាក់ដែលភាគច្រើននៃការបង្ករោគបណ្តាលមកពីបាក់តេរីកាចសាហាវមួយចំនួនដូចជា Escherichia coli (80%), Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis, Enterococcus faecalis និងStaphylococcus saprophyticus។ ដូចដែរមិត្តអ្នកអានបានជ្រាបខ្លះៗហើយថា ប្រព័ន្ធតម្រងនោមជាបណ្តុំសរីរាង្គផ្នែកខាងក្រោមនៃរាងកាយដែលមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបញ្ចេញជាតិពុល ត្រួតពិនិត្យសម្ពាធឈាមធ្វើឲ្យមានតុល្យភាពអេឡិចត្រូលីត្រ និងជាកត្តារួមចំណែកដ៏សំខាន់ក្នុងការផលិតគ្រាប់ឈាមក្រហមផងដែរ។ ប្រព័ន្ធតម្រងនោមរួមបញ្ចូលនូវសរីរាង្គតម្រងនោម ឬក្រលៀនចំនួន២ បង្ហួរនោមខាងលើ២ ប្លោកនោម១ និងបង្ហួរនោមខាងក្រោម១ សម្រាប់មនុស្សស្រី ដោយឡែកសម្រាប់មនុស្សប្រុស ប្រូស្តាតជាសរីរាង្គសម្គាល់១ បន្ថែមទៀតដែលស្ថិតនៅក្រោមប្លោកនោម។ និយមន័យ ការបង្ករោគលើប្រព័ន្ធតម្រងនោមគឺសំដៅលើការឈ្លានពានរបស់បាក់តេរីចំពោះសរីរាង្គណាមួយនៃប្រព័ន្ធតម្រងនោម ដែលជាទូទៅវាអាចបណ្តាលឲ្យមានការរលាក និងការបង្ករោគចំពោះសរីរាង្គទាំងនោះ។ ការបង្ករោគលើប្រព័ន្ធតម្រងនោមត្រូវបានបែងចែកជា ២ប្រភេទគឺ៖ • Infection Urinaire Haute ឬ Pyélonephrite/Pyelonephritis៖ ជាការបង្ករោគនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោមផ្នែកខាងលើដែលមានដូចជាតម្រងនោម ឬក្រលៀន និងបង្ហួរនោមផ្នែកខាងលើ។ ក្នុងនោះដែរ វាត្រូវបានបែងចែកជា ២ប្រភេទបន្ថែមទៀតគឺ Pyélonephrite obstructive ដែលបង្កឲ្យមានការស្ទះទឹកនោម (ជួនកាលអាចបណ្តាលមកពីក្រួស ឬដុំមហារីក) និង Pyélonephrite non obstructive ដែលមូលហេតុចម្បងគឺបណ្តាលមកពីការបង្ករោគតាមឈាម (Hématogène) ជាពិសេសក្នុងករណីអ្នកជំងឺដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្សោយដូចជាអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកប្រើថ្នាំបន្ថយប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ (Corticoide, Immunodépresseur) ស្រ្ដីមានផ្ទៃពោះ អ្នកជំងឺខ្សោយតម្រងនោម... ជាកត្តាធ្វើឲ្យមេរោគមានឱកាសឈ្លានពានបាន។ Infection Urinaire Haute តែងបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរដល់អាយុជីវិត។ • Infection Urinaire Basse៖ ជាការបង្ករោគនៅតម្រងនោមផ្នែកខាងក្រោម ដែលរាប់ចាប់ពីប្លោកនោម ប្រូស្តាត (សម្រាប់បុរស) និងបង្ហួរនោមខាងក្រោម។ ជាទូទៅ វាមិនបង្កជាគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរដល់អាយុជីវិតភ្លាមៗដូច InfectionUrinaire Haute ឡើយ។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា រហូតមកដល់ពេលនេះ អត្រានៃការបង្ករោគលើប្រព័ន្ធតម្រងនោមនៅតែមានចំនួនច្រើនគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដដែល ហើយអ្វីដែលជាកង្វល់បន្ថែមទៀតនោះគឺភាពស៊ាំនៃមេរោគបង្កទៅនឹងថ្នាំអង់ទីប៊ីយ៉ូទិក ឬថ្នាំផ្សះកាន់តែមានចំនួនច្រើនឡើងៗ។ មូលហេតុ និងបុគ្គលប្រឈម បាក់តេរីជាមូលហេតុចម្បងដែលតែងបង្កឲ្យមានការរលាកតម្រងនោម និងបង្ករោគនៅសរីរាង្គទាំងឡាយនៃប្រព័ន្ធតម្រងនោម។ ក្នុងនោះដែរគេសង្កេតឃើញថា បុគ្គលដែលងាយប្រឈមនឹងជំងឺនេះមានដូចជា៖ • បុគ្គលដែលមានការរួមភេទញឹកញាប់ • វ័យចាស់ដែលអាចចាប់ពីអាយុ ៦០ឆ្នាំឡើង • អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកជំងឺដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយទ្រុឌទ្រោមដែលអាចជាអ្នកជំងឺHIV ឬអ្នកកំពុងប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ • អ្នកជំងឺខ្សោយតម្រងនោម • ស្រ្ដីមានផ្ទៃពោះ • បុគ្គលដែលមានបញ្ហាស្ទះទឹកនោម ដែលអាចបណ្តាលមកពីក្រួសក្នុងតម្រងនោម ដុំមហារីក ឬការរីកនៃក្រពេញប្រូស្តាតជាដើម។  គួរកត់សម្គាល់ដែរថា ស្ត្រីមានឱកាសប្រឈមនឹងការកើតជំងឺឆ្លងនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោមជាងបុរស ដោយហេតុថា ជាលក្ខណៈធម្មជាតិស្ត្រីមានប្រវែងបង្ហួរនោមផ្នែកខាងក្រោមខ្លីជាងបុរស ដែលលក្ខខណ្ឌបែបនេះពិតជាអាចបង្កភាពងាយស្រួលដល់ការជ្រៀតចូលរបស់មេរោគ។ រោគសញ្ញា អ្នកអាចកត់សម្គាល់នូវសញ្ញាងាយៗខាងក្រោមដើម្បីជាគន្លឹះដែលអាចសង្ស័យថា ជាការបង្ករោគនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោម ដែលសញ្ញាទាំងនោះមានដូចជា៖ • ចំនួនដងនៃការបត់ជើងតូចខុសប្រក្រតី (អាចញឹកញាប់ជាងមុន ឬមិនបត់ជើងសោះ) • ក្រហាយ ពិបាកបត់ជើងតូច ឬអាចឈឺបត់ជើងភ្លាម ទឹកនោមបញ្ចេញមកភ្លាមៗ  • ទឹកនោមមានក្លិនអាក្រក់ សភាពល្អក់ ខ្ទុះ ឬមានឈាមមកលាយឡំជាមួយ។ ករណីមានឈាមបែបនេះគឺជាសញ្ញាដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភដែលអាចទាក់ទងនឹងការរលាកធ្ងន់ធ្ងរ ក្រួសតម្រងនោម ឬមហារីកជាដើម • បន្ថែមពីនេះ អ្នកជំងឺអាចស្តែងចេញជាអាការៈក្តៅខ្លួន ស្រៀវស្រាញ ដែលជាសញ្ញាសម្គាល់នៃការបង្ករោគនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោមផ្នែកខាងលើ (Infection Urinaire Haute)។ យន្តការនៃការបង្ករោគ ករណីដែលតែងកើតមានឡើងជាញឹកញាប់ចំពោះការបង្ករោគនៅតម្រងនោមនោះគឺការជ្រៀតចូលរបស់បាក់តេរីទៅក្នុងរាងកាយតាមរយៈបង្ហួរនោមផ្នែកខាងក្រោម។ បន្ទាប់មកបាក់តេរីចាប់ផ្តើមធ្វើការបែងចែកខ្លួនដើម្បីបង្កើនចំនួន ព្រមទាំងធ្វើដំណើរទៅកាន់តម្រងនោម ក្រលៀនដែលជាទីកន្លែងរស់នៅ និងបង្ករោគដ៏ល្អបំផុត។ រាល់ពេលមានបាក់តេរីចូលក្នុងរាងកាយខ្លួនរបស់យើងតែងធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងតបតដែលមានស្តែងជាអាការៈ និងសញ្ញាផ្សេងៗ។ ម៉្យាងក្រៅពីការចម្លងរោគតាមផ្លូវខាងក្រោមបាក់តេរីដែលស្ថិតនៅទីតាំងផ្សេងទៀតនៃរាងកាយក៏អាចបន្លាស់ទីតាមចរន្តឈាម ហើយមានសមត្ថភាពឈ្លានពាន និងបង្ករោគនៅតម្រងនោមបានដែរ។ ប៉ុន្តែករណីបែបនេះជាករណីដែលកម្រនឹងអាចកើតមានឡើងណាស់។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ដើម្បីបញ្ជាក់ច្បាស់អំពីមូលហេតុពិតប្រាកដដែលបណ្តាលឲ្យមានការបង្ករោគនៅតម្រងនោម ក្រុមគ្រូពេទ្យឯកទេសនឹងធ្វើការ៖ • ប្រមូលទឹកនោម និងវិភាគទឹកនោមរបស់អ្នកជំងឺតាមរយៈតេស្តម៉្យាងដែលមានឈ្មោះថា ECBU (Examine Cytobacteriologique des Urines)៖ ជាប្រភេទតេស្តដែលអាចពិនិត្យបានទាំងលក្ខណៈខាងក្រៅនៃទឹកនោមដោយផ្ទាល់ព្រមទាំងការបណ្តុះមេរោគជាមួយការធ្វើតេស្តថ្នាំផ្សះដែលអាចសម្លាប់មេរោគបានទៀតផង។ វិធីសាស្រ្តវិភាគទឹកនោមគឺជាវិធីសាស្ត្រដ៏ចាំបាច់ និងមិនអាចខានបាន ក្នុងការកំណត់រកអត្តសញ្ញាណពិតប្រាកដនៃមេរោគបង្កព្រមទាំងជាជំនួយក្នុងការព្យាបាលផងដែរ។ ក្រៅពីនេះ ក្រុមគ្រូពេទ្យក៏អាចពិនិត្យបន្ថែមតាមរយៈការធ្វើអេកូសាស្ត្រ ថតវិទ្យុសាស្ត្រ (ASP) ឬ Scanner ក្នុងករណីការធ្វើអេកូសាស្ត្រ និងថតវិទ្យុសាស្ត្រ(ASP) រករោគវិនិច្ឆ័យមិនឃើញ។ វិធីសាស្រ្តព្យាបាល ជាទូទៅ ការព្យាបាលត្រូវបានចែកចេញជា ២៖ ១ ការរលាកតម្រងនោមផ្នែកខាងក្រោម៖ • ពិនិត្យទឹកនោម(ECBU)  មុនឲ្យប្រើថ្នាំផ្សះ។ • ការជ្រើសរើសថ្នាំផ្សះ ដែលមានសមត្ថភាពប្រឆាំងនឹងបាក់តេរីបានច្រើនប្រភេទ (Antibiotique Larges Spectres) បន្ទាប់ពីយកទឹកនោមរួច។លទ្ធផល ECBU អាចបាននៅថ្ងៃទី ៣ ទៅ៥។ ក្រោយចេញលទ្ធផលបណ្តុះមេរោគ និងតេស្តភាពស៊ាំនៃថ្នាំផ្សះ អ្នកជំងឺប្រហែលជាអាចតម្រូវឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរប្រភេទថ្នាំផ្សះ ឬរក្សានូវការប្រើប្រភេទថ្នាំដដែល ទៅតាមលទ្ធផលបណ្តុះមេរោគ (Antibiogramme) បូករួមជាមួយការណែនាំអំពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងគ្រប់ចំនួន។ • រុករក និងព្យាបាលមូលហេតុ៖ ប្រូស្តាតរីកប៉ោងក្រួសស្ទះបង្ហួរខាងក្រោមត្បៀតបង្ហួរខាងក្រោមមានដុំសាច់បង្ហួរខាងក្រោម….។ ២ ការរលាកតម្រងនោមផ្នែកខាងលើ (អ្នកជំងឺត្រូវសម្រាកពេទ្យ) • Pyélonephrite aigue obstructive៖ បង្ហូរទឹកនោមដែលស្ទះជាបន្ទាន់ Drainage en urgence (Sonde JJ ឬ Néphrostomie) បញ្ចៀសការប្រមូលផ្តុំនៃមេរោគ (Choc septique) ពិនិត្យទឹកនោម(ECBU) មុនឲ្យប្រើថ្នាំផ្សះ (Antibiotique larges Spectres) បន្ទាប់មកទៀតរុករកនិងព្យាបាលមូលហេតុ ក្រួសស្ទះបង្ហួរខាងលើ មហារីកសរីរាង្គនៅក្បែរដូចជាមហារីកមាត់ស្បូន ពោះវៀនធំ… ដែលសង្កត់លើបង្ហួរនោម • Pyélonephrite aigue non obstructive៖ ពិនិត្យទឹកនោម(ECBU) បណ្តុះមេរោគក្នុងឈាម (Culture du sang)  មុនឲ្យប្រើថ្នាំផ្សះ(Antibiotique Larges Spectres) រុករក និងព្យាបាល មូលហេតុអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកជំងឺដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយទ្រុឌទ្រោម ដែលអាចជាអ្នកជំងឺ HIV ឬអ្នកកំពុងប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ។ ផលវិបាក ប្រសិនបើអ្នកជំងឺមិនបានទទួលការព្យាបាលត្រឹមត្រូវទេនោះ អ្នកជំងឺអាចប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ចំពោះសុខភាពដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភ៖ • ជាក់ស្តែង អ្នកជំងឺអាចនឹងបាត់បង់អាយុជីវិតដោយសារការឆ្លងមេរោគចូលក្នុងចរន្តឈាម (Septicémie) ដែលបង្កឲ្យមាន Choc Septique (ធ្លាក់សម្ពាធឈាមធ្ងន់ធ្ងរ) ក្នុងករណី Pyélonéphrite។ • ក្រៅពីនេះ មេរោគអាចនឹងមានភាពស៊ាំថ្នាំ (Résistances des antibiotiques) ចំពោះការមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការព្យាបាលឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ម៉្យាង កត្តានេះ ក៏អាចបណ្តាលឲ្យការព្យាបាលបន្ទាប់ជួបឧបសគ្គ ដោយហេតុថាការវិភាគ និងបណ្តុះមេរោគមិនអាចប្រព្រឹត្តទៅបាន (មេរោគបណ្តុះមិនដុះ)។ • ទាក់ទងនឹងការបង្ករោគនៅផ្នែកតម្រងនោមខាងក្រោម អ្នកជំងឺនឹងទទួលរងនូវការឈឺចាប់ ផលរំខានចំពោះសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ ព្រមទាំងអាចវិវឌ្ឍជាការហូរឈាម (Cystite hémorragique) ជាពិសេសបន្តការឆ្លងរាលដាលទៅផ្នែកខាងលើដែលហៅថា Pyélonephrite។ វិធីសាស្រ្តការពារ តាមពិត ទម្លាប់ងាយៗប្រចាំថ្ងៃបានចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយអត្រានៃការឆ្លងរោគនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោមយ៉ាងច្រើន។ សកម្មភាពទាំងនោះមានដូចជា៖ • ទម្លាប់ពិសាទឹកឲ្យបានច្រើន(៣លីត្រ ក្នុង២៤ម៉ោង) • ហាមទប់នោម ក្នុងរយៈពេលយូរ • រាល់ពេលបន្ទោបង់រួច ត្រូវលាងសម្អាតពីមុខទៅក្រោយ ដោយហេតុថា ទ្វារធំសម្បូរទៅដោយបាក់តេរីគ្រោះថ្នាក់ចំពោះតម្រងនោម • ត្រូវទៅបត់ជើងតូច រាល់ក្រោយពេលរួមភេទ (ទាំងប្រុស ទាំងស្រី) • រក្សាអនាម័យប្រដាប់ភេទឲ្យបានត្រឹមត្រូវ • ថែរក្សាសុខភាពឲ្យបានល្អ និងរឹងមាំ ចំពោះអ្នកមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្សោយ (HIV, Immunosuppresseur) អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម...។ រាល់ពេលមានសញ្ញាណណាមួយទាក់ទងភាពមិនប្រក្រតីនៃសុខភាពតម្រងនោមដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើសូមប្រញាប់អញ្ជើញទៅពិគ្រោះជាមួយក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញដោយចៀសវាងការប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះដោយខ្លួនឯងមិនត្រឹមត្រូវ និងមិនគ្រប់កម្រិតដែលផ្តល់ជាផលលំបាកធ្ងន់ធ្ងរទៅនឹងការស៊ាំថ្នាំផ្សះ នាំឲ្យមានការចំណាយថវិកា ពេលវេលាកាន់តែច្រើន ហើយអាចបណ្តាលឲ្យបាត់បង់ជីវិតទៀតផង។ បន្ថែមពីនេះ អនាម័យប្រដាប់ភេទ និងការថែរក្សាសុខភាពប្រចាំថ្ងៃនៅតែជាកត្តាសំខាន់ដែលមិនគួរមើលរំលង។  បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ឈុន សុខា ឯកទេសតម្រងនោម និងជាអនុប្រធានផ្នែកតម្រងនោមនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨១ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ការរលាកនៃក្រពេញភេទបុរស ឬក្រពេញប្រូស្តាត (Prostatitis) គឺជាជំងឺស្រួចស្រាវទាមទារនូវការព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។ បច្ចុប្បន្នជំងឺនេះហាក់មានការកើនឡើងច្រើននៅប្រទេសកម្ពុជា និងត្រូវបានរកឃើញជាញឹកញាប់ក្នុងចំណោមយុវវ័យពិសេសអ្នកមានដៃគូរួមភេទតែវាមិនត្រូវបានចាត់ចូលជាជំងឺតពូជឡើយ។ អ្វីជាមូលហេតុនៃការរលាកក្រពេញប្រូស្តាត? ជាទូទៅ ជំងឺរលាកក្រពេញប្រូស្តាតបង្កដោយមេរោគប្រភេទបាក់តេរី ដែលភាគច្រើនគឺ E.coli និងចំនួនតិចតួចផ្សេងទៀតរួមមាន Chlamydia ជាដើម។ បាក់តេរីបង្កទាំងនេះអាចឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀតតាមរយៈការរួមភេទដោយមិនបានការពារសម្រាប់អ្នកមានដៃគូរួមភេទច្រើន។ ចំណែកកត្តារួមផ្សំផ្សេងទៀតធ្វើឲ្យងាយកើតជំងឺនេះគឺដោយសារអ្នកជំងឺមានការរលាកពងស្វាស។ តើការរលាកនេះមានសញ្ញាសម្គាល់អ្វីខ្លះ? ក្នុងរយៈពេលពី ១សប្តាហ៍ ទៅ១០ថ្ងៃក្រោយបន្ទាប់ពីការឆ្លងមេរោគ ឬបន្ទាប់ពីរួមភេទដោយមិនបានការពារជាមួយអ្នកមានដៃគូរួមភេទច្រើន នោះអ្នកជំងឺអាចមានសញ្ញាក្តៅខ្លួន រងាញាក់ នោមញឹក-ក្តៅ-ក្រហាយ ទឹកនោមមានក្លិនស្អុយ ពណ៌ល្អក់ ពេលខ្លះ មានហូរខ្ទុះនៅចុងប្រដាប់ភេទ និងខ្លះទៀតមានឈាមនៅក្នុងទឹកកាម (ទឹកមេជីវិត) ដែលអ្នកជំងឺអាចសម្គាល់ឃើញនៅពេលរួមភេទ។ តើត្រូវធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យរបៀបណា? បន្ទាប់ពីលេចចេញនូវរោគសញ្ញាមិនប្រក្រតីអ្នកជំងឺត្រូវធ្វើការណាត់ជួបជាមួយគ្រូពេទ្យជាបន្ទាន់។ ករណីនេះដែរអ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើការត្រួតពិនិត្យតាម ២របៀបរួមមាន៖ • ការពិនិត្យគ្លីនិក៖ គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការសិក្សាលើរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ និងពិនិត្យបន្ថែមដោយលូកស្ទាបក្រពេញប្រូស្តាតតាមទ្វារលាមកដើម្បីរកសញ្ញាណនៃការក្តៅ រីក និងឈឺចាប់។ • ការពិនិត្យអមគ្លីនិក៖ គ្រូពេទ្យនឹងយកទឹកនោមរបស់អ្នកជំងឺទៅពិនិត្យ ដើម្បីរកឲ្យឃើញថាមានមេរោគអ្វីខ្លះ បន្ទាប់មកយកទឹកនោមទៅបណ្តុះរកប្រភេទមេរោគបង្កជាក់លាក់ដើម្បីអាចប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះឲ្យត្រូវនឹងប្រភេទមេរោគនោះ។ ម៉្យាងវិញទៀតអ្នកជំងឺអាចនឹងតម្រូវឲ្យថតអេកូសាស្ត្រករណីអ្នកជំងឺមានការបង្ករោគរហូតអាប់សែ ឬការកកខ្ទុះរួចទៅហើយ។ រលាកក្រពេញប្រូស្តាតត្រូវព្យាបាលដូចម្តេច? នៅពេលអ្នកជំងឺបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យរកឃើញថាមានការរលាកក្រពេញប្រូស្តាត ឬក្រពេញភេទនេះ គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការព្យាបាលដោយផ្អែកលើស្ថានភាពដោយឡែកៗនៃអ្នកជំងឺនៅពេលជួបពេទ្យ៖ • ករណីគ្មានអាប់សែ៖ អ្នកជំងឺនឹងត្រូវព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំចាក់ ៤៨ទៅ៧២ម៉ោង រួចបន្តប្រើថ្នាំផ្សះដោយលេបពី ២ទៅ៣សប្តាហ៍ ដោយមិនតម្រូវឲ្យសម្រាកពេទ្យនោះទេ។ • ករណីមានអាប់សែ៖ អ្នកជំងឺអាចនឹងត្រូវវះកាត់បង្ហូរខ្ទុះចេញ និងលាងសម្អាតឲ្យស្អាត រួមជាមួយការប្រើថ្នាំផ្សះក្នុងរយៈពេល ២ទៅ៣សប្តាហ៍ដោយឲ្យអ្នកជំងឺសម្រាកពេទ្យ។ គួរបញ្ជាក់ថា ការព្យាបាលនេះអាចនឹងតម្រូវឲ្យព្យាបាលទាំងអ្នកជំងឺ និងដៃគូរួមភេទរបស់អ្នកជំងឺផងដែរ ដើម្បីធានានូវការព្យាបាលឲ្យបានជាសះស្បើយ។ ករណីមិនបានព្យាបាលឲ្យទាន់ពេលវេលា អ្នកជំងឺនឹងបង្កជាការមានមេរោគក្នុងឈាមដែលបង្កើនការប្រឈមនឹងការរលាកខ្លាំងពេញខ្លួន និងប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិត។ តើអាចការពារពីការរលាកក្រពេញប្រូស្តាតបានដែរទេ? ជាការពិតណាស់ ដោយសារការរលាកក្រពេញប្រូស្តាតឆ្លងដោយសារការរួមភេទ ដូច្នេះអ្នកក៏អាចការពារខ្លួនបាន ដោយត្រូវការពារពីមូលហេតុនៃការឆ្លង៖ • ការពារបើមានដៃគូរួមភេទច្រើន ឬគួរមានដៃគូរួមភេទតែមួយ • ចៀសវាងការរួមភេទប្រសិនស្ត្រីធ្លាក់ស ឬមានបញ្ហារោគស្ត្រីផ្សេងទៀត។ ប្រសិនអ្នកមាននូវអាការៈមិនស្រួលលើបញ្ហាប្រព័ន្ធទឹកនោម ដូចជានោមញឹក ឈឺ ក្រហាយ មានខ្ទុះ ឬសញ្ញាសង្ស័យណាមួយ អ្នកត្រូវប្រឹក្សា និងពិនិត្យជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញដើម្បីទទួលបានការព្យាបាលមួយត្រឹមត្រូវ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងជាសះស្បើយ។ ចំពោះគ្រូពេទ្យ ឬអ្នកប្រកបវិជ្ជាជីវសុខាភិបាលគួរធ្វើការព្យាបាលស្របតាមបច្ចេកទេស និងការប្រើថ្នាំឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ចាន់ ប៊ុនថា ឯកទេសផ្នែកវះកាត់ប្រព័ន្ធទឹកមូត្រ នៃមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ និងជាប្រធានមន្ទីរសម្រាកព្យាបាលអុិនដ្រា អត្ថបទ៖​ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨១ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

Urinary Incontinence គឺជារោគសញ្ញានៃការចេញទឹកនោមដោយមិនដឹងខ្លួន ឬមិនអាចគ្រប់គ្រងការបត់ជើងតូចបាន។ យោងតាមទិន្នន័យនៅប្រទេសអភិវឌ្ឍមួយចំនួនបានបង្ហាញថា បញ្ហានេះតែងកើតលើស្ត្ រី២ដងច្រើនជាងបុរស។ ក្នុងស្ថិតិនោះ ២៥%-៣០%ជាស្ត្រីអាយុចន្លោះពី ៥០ឆ្នាំ-៦៥ឆ្នាំ ១០%ជាស្ត្រីមិនធ្លាប់បានសម្រាលកូន ឬមិនធ្លាប់មានផ្ទៃពោះ ១៥-២០%ជាស្ត្រីសម្រាលដោយការវះកាត់ និង២០-៣០%ជាស្ត្រីធ្លាប់ឆ្លងទន្លេ ឬមានកូនច្រើន។ មូលហេតុ និងកត្តាជំរុញ អាស្រ័យដោយទម្រង់រូបរាងនៃប្រព័ន្ធតម្រងនោមរបស់បុរស និងស្ត្រីមានលក្ខណៈខុសគ្នា ដូច្នេះវាអាចមានមូលហេតុផ្សេងគ្នា៖ • ស្ត្រី៖ ភាគច្រើនបណ្តាលមកពីការថយចុះនៃមុខងារ ឬដំណើរការសាច់ដុំបាតផ្នែកខាងក្រោមដែលភ្ជាប់ពីឆ្អឹងខាងលើមកឆ្អឹងកញ្ចូញគូទមានតួនាទីទប់ទឹកនោម-លាមក មិនឲ្យហូរចេញផ្តេសផ្តាស និងបញ្ហាប្លោកនោមលៀនចេញមកក្រៅ • បុរស៖ កើតមានជាពិសេសចំពោះអ្នកដែលទើបតែវះកាត់ ឬកោសក្រពេញប្រូស្តាត។  ក្រៅពីនេះ លក្ខខណ្ឌខ្លះអាចជាកត្តាជំរុញផងដែរដូចជាអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ស្លាប់មួយចំហៀងខ្លួន ឬពិការជើងទាំងពីរកម្រើកមិនរួច អ្នកជំងឺរលាកខួរឆ្អឹងខ្នង អ្នកជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត ស្ត្រីអស់រដូវ ស្ត្រីមានកូនច្រើន អ្នកមានកម្រិតអ័រម៉ូនអឺស្ត្រូហ្សែនថយចុះ អ្នកលើសទម្ងន់ ក្អករ៉ាំរ៉ៃ ករណីជនពិការដែលពិបាកក្នុងការដើរអ្នកឧស្សាហ៍ទល់លាមក អ្នកញៀនស្រា ឬញៀនបារី អ្នកប្រើថ្នាំមួយចំនួន (ថ្នាំបំបាត់ការធ្លាក់ទឹកចិត្ត ថ្នាំបន្ថយការកន្ត្រាក់សាច់ដុំ ថ្នាំសរសៃប្រសាទ)។ សញ្ញាសម្គាល់ អ្នកជំងឺអាចដឹងដោយខ្លួនឯងថាមិនអាចគ្រប់គ្រងការបត់ជើងតូចបាន ឬទឹកនោមចេញមកដោយឯងៗអាស្រ័យនឹងប្រភេទនៃ Urinary Incontinence ខាងក្រោម៖ • Stress Incontinence៖ ការចេញទឹកនោមដោយឯងៗនៅពេលមានចលនាដូចជាសើច ក្អក កណ្តាស់ ហាត់កីឡា ឬធ្វើការងារធ្ងន់ៗដោយសារមានការកើនឡើងនូវសម្ពាធក្នុងពោះ សង្កត់ និងរុញទឹកនោមឲ្យចេញមកដោយខ្លួនឯង • Urge Incontinence៖ ការចេញទឹកនោមបន្ទាន់ដោយមិនដឹងខ្លួន ដែលតែងកើតមានឡើងនៅពេលយប់ • Mixed Incontinence៖ ការចេញទឹកនោមទាំង ២ប្រភេទខាងលើកើតរួមគ្នាដោយអ្នកជំងឺស្រាប់តែឈឺបត់ជើងតូចភ្លាមៗ ហើយគាត់ក្អក ឬកណ្តាស់ក្នុងពេលនោះ ធ្វើឲ្យទឹកនោមចេញមកភ្លាមៗ។ ការវិនិច្ឆ័យបញ្ជាក់ ដំបូងគ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការសាកសួរយ៉ាងលម្អិត និងក្បោះក្បាយអំពីប្រវត្តិរបស់អ្នកជំងឺ លើការមានផ្ទៃពោះការអស់រដូវ។ បើជាបុរសគ្រូពេទ្យនឹងសួរអំពីប្រវត្តិនៃការវះកាត់ក្រពេញប្រូស្តាត ឬការធ្លាប់មានរងរបួសផ្សេងៗ។ ក្រៅពីនេះ អ្នកជំងឺអាចនឹងត្រូវពិនិត្យគ្លីនិកបន្ថែមទៀតតាមរយៈ៖ • ការពិនិត្យដោយឈរ៖ អ្នកជំងឺតម្រូវឲ្យញ៉ាំទឹកដើម្បីមានទឹកនោមច្រើនបន្ទាប់មកឲ្យគាត់ប្រឹងក្អក ពេលនោះអ្នកជំងឺនឹងលេចចេញទឹកនោមមកជាមួយដែរ។ • ការពិនិត្យដោយគេង៖ ដំបូងគ្រូពេទ្យនឹងបាញ់ទឹកចូលក្នុងប្លោកនោមពី២៥០ ទៅ៣០០សេសេ រួចដកចេញមកវិញដោយឲ្យអ្នកជំងឺប្រឹងទប់ ឬប្រឹងខ្ជឹប។ តេស្តពិសេសចំពោះស្ត្រីមួយគឺ ប្រើម្រាមដៃ ២លើកបង្ហួរនោម (បន្ទាប់ពីបាញ់ទឹកចូល ៣០០សេសេ)។ ករណីខ្លះអ្នកជំងឺអាចនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើតេស្តបន្ថែមទៀតដោយយកសំឡីត្បារត្រចៀករុកចូលក្នុងបង្ហួរនោម និងតេស្តបញ្ជាក់ពីភាពខ្សោយ ដោយដាក់ម្រាមដៃ ២ចូលក្នុងទ្វារមាសហើយឲ្យអ្នកជំងឺខ្ជឹប។ លើសពីនេះអ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើតេស្តរកមើលការបង្ករោគនៅក្នុងទឹកនោម ការពិនិត្យអេកូសាស្ត្រដើម្បីរកសញ្ញាណមិនប្រក្រតីផ្សេងទៀតនិងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យពិសេសមួយទៀតហៅថា Balance urodynamics។ ម៉្យាងទៀត អ្នកជំងឺនឹងត្រូវបានណែនាំឲ្យកត់ត្រាបន្ថែមនូវពេលវេលា បរិមាណ ចំនួនដងក្នុងមួយថ្ងៃ និងលក្ខខណ្ឌណាមួយនៃការចេញទឹកនោមឯងៗរបស់គាត់ ដើម្បីអាចវាយតម្លៃការព្យាបាលនៅពេលអនាគត។ ការព្យាបាលសមស្រប ភាគច្រើននៃអ្នកជំងឺអាចទទួលបានការព្យាបាលជាសះស្បើយរហូតដល់ ៧០-៨០% ដែលការព្យាបាលត្រូវបានបែងចែកតាមកម្រិតរួមមាន៖ • ការព្យាបាលដោយមិនប្រើថ្នាំ ឬមិនវះ៖ អ្នកជំងឺនឹងត្រូវបានណែនាំឲ្យទទួលទានទឹកឲ្យបានច្រើន ២-៣លីត្រក្នុងមួយថ្ងៃ នៅពេលព្រឹក និងពេលថ្ងៃ ចៀសវាងការទទួលទានស្រា ឬគ្រឿងស្រវឹង និងហាមជក់បារី។ ករណីអ្នកជំងឺមាននូវកត្តាហានិភ័យរួមផ្សំណាមួយដូចខាងលើ គាត់ត្រូវធ្វើការព្យាបាល ឬកាត់បន្ថយកត្តាទាំងនោះដាច់ខាត។ • ការព្យាបាលដោយធ្វើឲ្យសាច់ដុំកម្រើកឡើងវិញ៖ អ្នកជំងឺត្រូវធ្វើលំហាត់ប្រាណ ឬយោគៈ និងអនុវត្តតិកនិក Rééducation vésicale រាល់ថ្ងៃ ដោយត្រូវគេងសន្ធឹងលើគ្រែ ដកដង្ហើមធម្មតាហើយប្រឹងខ្ជឹបសាច់ដុំដូចទប់បត់ជើងតូច និងបត់ជើងធំក្នុងរយៈពេល១០វិនាទី រួចរលាវិញ ១០វិនាទីទើបចាប់ផ្តើមខ្ជឹបម្តងទៀត រហូតបាន ១៥ដងក្នុង ១វគ្គ (១ថ្ងៃ៣វគ្គ ព្រឹក ថ្ងៃ និងល្ងាច)។ • ការព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំ៖ ធ្វើឡើងក្នុងករណីវិធីសាស្ត្រខាងលើបរាជ័យដើម្បីកុំឲ្យប្លោកនោមកន្ត្រាក់ខ្លាំង ដោយប្រើថ្នាំប្រភេទ Anticholinergics តាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យអាស្រ័យលើស្ថានភាពជាក់ស្តែងរបស់អ្នកជំងឺ។ តិកនិកទំនើបមួយទៀតក្នុងប្រទេសជឿនលឿន គឺការចាក់ឆ្អឹងខ្នងដើម្បីឲ្យសាច់ដុំកន្ត្រាក់ឡើងវិញ។ • ដំណាក់កាលចុងក្រោយអ្នកជំងឺនឹងត្រូវធ្វើការវះកាត់ ប្រសិនបើការព្យាបាលខាងលើមិនទទួលបានជោគជ័យ ឬបរាជ័យ ដោយប្រើតិកនិក TVT (Tension-free Vaginal Tape), TOT (Transobturator Tape) និងSphincter artificial។ ផលវិបាក និងការការពារ ករណីអ្នកជំងឺមិនធ្វើការព្យាបាលទេនោះ ផលវិបាកដែលអាចកើតមានដូចជា រំខានរហូតទៅជាស្ត្រេស មិនហ៊ានចេញក្រៅ ឬចូលរួមក្នុងសង្គម ប៉ះពាល់ដល់ការងារ និងសកម្មភាពផ្លូវភេទរបស់គាត់។ បន្ថែមពីនេះ អ្នកជំងឺអាចមានការរលាក ឡើងក្រហម ដំបៅ រហូតមានការបង្ករោគពីបាក់តេរី និងអាចវិវឌ្ឍរហូតមានមេរោគក្នុងឈាមដែលប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតទៀតផង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ Urinary Incontinence អាចចៀសវាងដោយលុបបំបាត់កត្តាហានិភ័យទាំងឡាយដូចជា លើសទម្ងន់ ទល់លាមក ធ្វើការងារ ឬហាត់កីឡាធ្ងន់ៗ ពិសាបារី ទទួលទានកាហ្វេ ស្ត្រេស និងហាត់តិកនិក Rééducation vesical ករណីសង្ស័យ។ រោគសញ្ញានៃការមិនអាចគ្រប់គ្រងការបត់ជើងតូចផ្តល់នូវរំខានខ្លាំង ដូច្នេះអ្នកជំងឺគួរជួបប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសផ្នែកតម្រងនោមដើម្បីការពារនូវផលវិបាកនាពេលអនាគតដែលអាចនឹងកើតមាន។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ទូច រ៉ាណូ ឯកទេសផ្នែកមូត្រសាស្រ្តនៅមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ និងមន្ទីរសម្រាកព្យាបាលតម្រងនោមភ្នំពេញ អត្ថបទ៖​ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨១ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ក្តីស្រឡាញ់កើតចេញពីចិត្ត សុខភាពកើតចេញពីការថែទាំ ពេលវេលានៅក្បែរគ្នាបានយូរប៉ុណ្ណាអាស្រ័យទៅលើការឲ្យតម្លៃលើក្តីស្រឡាញ់ពិតប្រាកដគឺ ការផ្តល់ពេលវេលា ការយកចិត្តទុកដាក់ជាប្រចាំ និងការថែទាំសុខភាព។ ទទួលបានក្តីស្រឡាញ់បែបនេះ តើមនុស្សជាទីស្រលាញ់របស់អ្នករំភើបយ៉ាងណាទៅណ៎? តែ... ត្រូវធ្វើបែបណាទៅ? វិធីសាស្ត្រងាយៗក្នុងឱកាស Pink Day ខាងមុខនេះ អ្នកអាចជូនកាដូពិសេសមួយដល់មនុស្សជាទីស្រឡាញ់របស់អ្នក ដើម្បីបញ្ជាក់ប្រាប់ថា អ្នកពិតជាស្រឡាញ់ពួកគាត់ពិតប្រាកដ ហើយកាដូនេះនឹងជាអ្នករំលឹកអ្នក ឲ្យអ្នក បង្ហាញក្តីស្រឡាញ់ទៅពួកគាត់ជាប្រចាំ។ កាដូពិសេសនោះ អាចជាអ្វី? យើងខ្ញុំសូមណែនាំ នូវម៉ាស៊ីនវាស់ជាតិស្ករឃែរសេន (Caresens) ដែលអាចឲ្យលោកអ្នកវាស់ជាតិស្ករដោយខ្លួនឯងបាន។ ឧបករណ៍នេះ មិនមែនប្រើបានតែអ្នកដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមប៉ុណ្ណោះទេ តាយាយ ប៉ាម៉ាក់ចាស់ៗ ក៏គួរតែមានម៉ាស៊ីនប្រភេទនេះផងដែរ ដើម្បីធ្វើការតាមដានជាតិស្ករក្នុងឈាមរបស់ពួកគាត់ ហើយអាចការពារពីជំងឺទឹកនោមផ្អែមថែមទៀត។ ពេលដែលកាដូនេះទៅដល់ដៃពួកគាត់ អ្នកត្រូវឆ្លៀតពេលនៅក្បែរពួកគាត់ យកចិត្តទុកដាក់ពួកគាត់ និងថែទាំសុខភាពគាត់ជាប្រចាំ បើទោះបីជាពួកគាត់អាចប្រើម៉ាស៊ីននេះដោយខ្លួនឯងក៏ដោយ ព្រោះនេះទើបជាក្តីស្រឡាញ់ពិតប្រាកដ។ ក្រៅពីនេះ អ្នកតមអាហារដើម្បីសម្រកទម្ងន់ ក៏ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នលើកម្រិតជាតិស្ករក្នុងខ្លួនគាត់ដែរ ដើម្បីឲ្យការសម្រកទម្ងន់មានប្រសិទ្ធភាព និងសុវត្ថិភាព។ ក្នុងឱកាសថ្ងៃនៃក្តីស្រលាញ់នេះ ឧបករណ៍ម៉ាស៊ីនវាស់ជាតិស្ករម៉ាក CareSens ដែលជាម៉ាស៊ីនតេស្តជាតិស្ករលេខ១ មកពីប្រទេសកូរ៉េ បានរៀបចំនូវកម្មវិធីយកម៉ាស៊ីនចាស់ប្តូរម៉ាស៊ីនថ្មី ដោយលោកអ្នកគ្រាន់តែយកម៉ាស៊ីនវាស់ជាតិស្ករណាមួយក៏បាន មកប្តូរយកម៉ាស៊ីនវាស់ជាតិស្ករថ្មីម៉ាក CareSens មួយគ្រឿងដោយឥតគិតថ្លៃ។ កម្មវិធីប្តូរនេះ មាននៅតាមបណ្តាឱសថស្ថានដៃគូទូទាំងប្រទេសរបស់យើង ដូចជា៖ រាជធានីភ្នំពេញ មាននៅ ឱសថស្ថាន អរុណរស្មីថ្មី ឱសថស្ថាន សួនសុវណ្ណ ឱសថស្ថាន HELPY ឱសថស្ថាន វិសារ ឱសថស្ថាន NORM ឱសថស្ថាន ធីតាសុភ័ក្ត្រ ឱសថស្ថាន ដេវាល់ដា ឱសថស្ថាន ឌីនីកា ឱសថស្ថាន ពន្លឺបញ្ចពណ៌ ឱសថស្ថាន មេឌីធិច ឱសថស្ថាន សុភ័ក្ត្រមិត្តសែនសុខ ឱសថស្ថាន អង្គរឧត្តម ខេត្តកំពង់ចាម ឱសថស្ថាន នាគព័ន្ធ ឱសថស្ថាន អង្គរធំ ខេត្តសៀមរាប ឱសថស្ថាន ខ្មែរ អង្គរ ឱសថស្ថាន ព្រះវិហារ ឱសថស្ថាន ព្រះវិហារ ១ ឱសថស្ថាន ព្រះវិហារ ២ ខេត្តកំពត៖​ ឱសថស្ថាន រិទ្ធិយ៉ា កាន់តែអស្ចារ្យជាងនេះទៀត Caresens នឹងចាប់ឆ្នោតជូនរង្វាន់ចំនួន៥ ដែលមួយរង្វាន់ៗ គឺ ម៉ាស៊ីនតេស្តជាតិស្ករ Caresens មួយឈុត ដោយលោកអ្នកគ្រាន់តែ Like page Caresens Glucose Meter (https://www.facebook.com/caresensglucosemeter) Share Page Caresens Glucose Meter ហើយ Inbox លេខទូរស័ព្ទ និងទីតាំងរបស់លោកអ្នក នោះលោកអ្នកនឹងអាចមានឱកាសឈ្នះរង្វាន់ដោយការចាប់ឆ្នោត។ រង្វាន់នឹងប្រកាសនៅថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ ក្នុង Page Caresens Glucose Meter។ ស្រឡាញ់សុខភាពអ្នក តេស្តឃែរសេន(Caresens) ជាប្រចាំ ------------------------------------------------------- ប្រសិនបើអ្នកមានទាន់ដឹងពីរបៀបប្រើប្រាស់ អាចសាកសួរតាមឱសថស្ថាន ដែលអ្នកជាវ ឬអានពីការប្រើប្រាស់នៅទីនេះ https://healthtime.tips/km/library/article/2167។ ហើយសម្រាប់ពត៌មានបន្ថែម សូមទំនាក់ទំនងមកកាន់ផេកហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់យើងខ្ញុំគឺ CareSens Glucose Meter ឬតាមតំណភ្ជាប់ https://www.facebook.com/caresensglucosemeter

ការវាស់ជាតិស្ករដោយខ្លួនឯង ពិតជាមានសារសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះការការពារការវិវឌ្ឍនៃជំងឺ និងចូលរួមក្នុងការតាមដានប្រសិទ្ធភាពនៃការព្យាបាលឲ្យបានកាន់តែប្រសើរជាពិសេសសម្រាប់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ក៏ប៉ុន្តែការថែរក្សាឧបករណ៍វាស់ជាតិស្ករ និងបន្ទះតេស្តរបស់វាឲ្យស្ថិតក្នុងស្ថានភាពល្អ និងត្រឹមត្រូវ គឺរឹតតែសំខាន់សម្រាប់ធានាបាននូវលទ្ធផល ដែលមានលក្ខណៈច្បាស់លាស់សម្រាប់ការតាមដាន។  ខាងក្រោមជាចំណុចសំខាន់ៗក្នុងការថែទាំងឧបករណ៍វាស់ជាតិស្ករដែលអ្នកមិនគួរមើលរំលង។ មុនពេលប្រើប្រាស់៖ ត្រូវប្រាកដថាដៃរបស់អ្នកស្អាតនិងស្ងួតល្អ មុនពេលចាប់កាន់ឧបករណ៍  មើលជំហានណែនាំពីការជួសយកសំណាកឈាមរហូតដល់ការសូកបញ្ចូលបន្ទះតេស្ត ពិនិត្យមើលថ្ងៃផុតកំណត់នៃបន្ទះតេស្តជាមុនសិនមុនពេលវាស់ជាតិស្ករក្នុងឈាម  លាងសម្អាតដៃឲ្យបានស្អាតមុនពេលជួសយកសំណាកឈាមដាក់លើបន្ទះតេស្ត។ ក្រោយពេលប្រើប្រាស់៖  ធ្វើការជូតសម្អាតឧបករណ៍ជាមួយនឹងក្រណាត់ស្ងួតឲ្យបានសព្វ ដើម្បីប្រាកដថា ឧបករណ៍មិនមានតោងប្រឡាក់ដោយកម្ទេចធូលី ឬកាកសំណល់ផ្សេងៗ ត្រូវធ្វើការសម្អាតក្រណាត់ដែលជូតឲ្យបានញឹកញាប់តាមដែលអាចធ្វើបានផងដែរ អាចប្រើប្រាស់សារធាតុសម្អាតដែលមានលក្ខណៈស្រាលសម្រាប់សម្អាតផងដែរ ដោយត្រូវប្រាកដថាមិនមានសារធាតុរាវហូរចូលក្នុងឧបករណ៍ និងជូតសម្ងួតឲ្យបានឆាប់រហ័ស រក្សាទុកឧបករណ៍ និងបន្ទះតេស្តនៅក្នុងប្រអប់ ឬកាបូបវេចខ្ចប់ដើមរបស់វាជានិច្ច រក្សាទុកនៅកន្លែងស្ងួត ស្អាត និងត្រជាក់គ្រប់ពេល។ អ្នកអាចធ្វើការស្វែងយល់បន្ថែមអំពីការប្រើប្រាស់ និងការថែទាំឧបករណ៍វាស់ជាតិស្កររបស់អ្នក ទៅតាមការណែនាំដែលភ្ជាប់មកជាមួយនឹងឧបករណ៍ ឬទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ជាមួយនឹងអ្នកផ្គត់ផ្គង់ក៏បាន។  ©2021 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ ។  

អ្វីទៅជាជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២? ជំងឺទឹកនោមផ្អែម គឺជាជំងឺរ៉ាំរ៉ៃដែលអ្នកជំងឺមានជាតិស្ករលើសនៅក្នុងឈាម។ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមនេះ ឬក៏យើងហៅពាក្យម៉្យាងទៀតថាជំងឺលើសជាតិស្ករក្នុងឈាម ពាក្យទាំងពីរនេះមានន័យដូចគ្នា។ ជំងឺនេះគឺបណ្តាលមកពីលំពែងដំណើរការមិនប្រក្រតី ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យជាតិស្ករក្នុងឈាមរបស់អ្នកជំងឺកើនឡើង។ ជំងឺទឹកនោមផ្អែម មាន៣ប្រភេទគឺ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី១ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២ និងជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលកើតលើស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ។ ប៉ុន្តែចំនួនអ្នកជំងឺដែលមានច្រើនលើសលប់ជាងគេនោះគឺជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២។ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២ នេះគឺបណ្តាលមកពីលំពែងដែលដំណើរការមិនប្រក្រតីផលិតអាំងស៊ុយលីន ដែលជាអ័រម៉ូនម៉្យាងសម្រាប់នាំជាតិស្ករចូលទៅក្នុងរាងកាយរបស់យើងដើម្បីបំលែងទៅជាថាមពល។ លំពែងមិនអាចផលិតអាំងស៊ុយលីនក្នុងបរិមាណមួយគ្រប់គ្រាន់ ហើយមុខងាររបស់អាំងស៊ុយលីនក៏ថយចុះទៀតដែលជាហេតុធ្វើឲ្យជាតិស្ករនៅក្នុងឈាមរបស់អ្នកជំងឺកើនឡើង។ ដើម្បីគ្រប់គ្រង ឬធ្វើការព្យាបាលជំងឺនេះ តើមានវិធីសាស្រ្តអ្វីខ្លះ? ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬជំងឺលើសជាតិស្ករក្នុងឈាមនេះគឺជាជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ។ ការព្យាបាលដើម្បីគ្រប់គ្រងជាតិស្ករឲ្យបានល្អ បង្ការផលវិបាកនានាឲ្យអ្នកជំងឺរស់នៅបានយូរអង្វែងប្រកបដោយផាសុកភាព មានចំណុច២ធំៗ៖ - ការព្យាបាលទី១ គេហៅថាការព្យាបាលដោយមិនប្រើថ្នាំ គឺទាក់ទងទៅនឹងរបបចំណីអាហារ ការហាត់ប្រាណ ការផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់នៃការរស់នៅ។ល។ - ការព្យាបាលទី២ គឺការព្យាបាលដោយថ្នាំ ចំពោះជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២ អាចលេបថ្នាំគ្រាប់ ឬប្រើថ្នាំចាក់ទៅតាមវេជ្ជបញ្ជារបស់គ្រូពេទ្យ។ វិធីសាស្រ្តក្នុងការព្យាបាលទាំងពីរនេះ ការប្រើថ្នាំនិងការព្យាបាលដោយមិនប្រើថ្នាំសុទ្ធតែមានសារសំខាន់ដូចគ្នាមិនអាចអត់មួយណាបាននោះទេ។ អ្នកជំងឺមិនអាចធ្វើតែលំហាត់ប្រាណ ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់នៃការរស់នៅដោយមិនទទួលទានថ្នាំបាននោះទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតអ្នកជំងឺដែលទទួលទានថ្នាំហើយមិនព្រមធ្វើរបបចំណីអាហារ ឬក៏ហាត់ប្រាណ ក៏មិនល្អដូចគ្នា។ នៅប្រទេសកម្ពុជា តើអ្វីជាបញ្ហាប្រឈមដែលទាក់ទងនឹងអ្នកជំងឺក្នុងការព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២? បញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនដែលបានជួបប្រទះតាមរយៈការសិក្សានាពេលកន្លងមកយើងឃើញថា៖ - អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើង មួយភាគធំមិនបានដឹងខ្លួនថាខ្លួនមានជំងឺប្រភេទនេះទេ ពីព្រោះជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី ២នៅក្នុងដំណាក់កាលដំបូងមិនមានរោគសញ្ញាដែលជាហេតុធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺមិនបានចាប់អារម្មណ៍។ - អ្នកជំងឺមិនសូវចាប់អារម្មណ៍នៅក្នុងការមកតាមដានពិនិត្យជាមួយគ្រូពេទ្យឲ្យបានជាប់លាប់ច្រើន តែប្រើឱសថតៗគ្នា ឬក៏ប្រើប្រាស់វេជ្ជបញ្ជាពីមុនៗមកដោយមិនព្រមទៅតាមដានដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្តូរទៅតាមដំណាក់កាលនៃជំងឺ។ - អ្នកជំងឺមិនសូវចាប់អារម្មណ៍ស្វែងយល់អំពីរបៀបនៃការថែទាំខ្លួន អ្នកជំងឺមួយចំនួនគិតថាការដែលទទួលទានថ្នាំបានជាប់លាប់គឺគ្រប់គ្រាន់ហើយ។ - អ្នកជំងឺមិនសូវតាមដានជាតិស្ករជាប្រចាំទេ ហើយគាត់ជោះជាតិស្ករភាគច្រើនតែពេលព្រឹកមិនទាន់ទទួលទានអាហារ ព្រោះគាត់យល់ថាការជោះជាតិស្ករក្រោយទទួលទានអាហារគឺយកជាការមិនបាន។ តើអ្នកជំងឺត្រូវសហការដូចម្តេចខ្លះក្នុងពេលព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២របស់ខ្លួន? ការព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែមឬជំងឺលើសជាតិស្ករក្នុងឈាមនេះ មានលក្ខណៈពិសេស ពីព្រោះអ្នកជំងឺក្រៅអំពីជាតិស្ករនៅក្នុងឈាមត្រូវចាប់អារម្មណ៍ចំណុចដទៃៗទៀត ដូចជាបញ្ហាសម្ពាធឈាមគឺត្រូវរក្សាកុំឲ្យសម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់។ ករណីដែលសម្ពាធឈាមខ្ពស់ត្រូវប្រញាប់រូតរះទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ។ បន្ទាប់មកទៀតអ្នកជំងឺ ត្រូវចាប់អារម្មណ៍កម្រិតជាតិខ្លាញ់នៅក្នុងឈាមដែរ ព្រោះថាបើព្យាបាលតែជាតិស្ករ ព្យាបាលតែសម្ពាធឈាម ហើយមិនបានគិតពីជាតិខ្លាញ់នៅក្នុងឈាម ក៏មិនជោគជ័យដែរ។ ដូចនេះយ៉ាងហោចណាស់មួយឆ្នាំម្តង អ្នកជំងឺត្រូវពិនិត្យមើលជាតិខ្លាញ់នៅក្នុងឈាម។ អ្នកជំងឺក៏ត្រូវតាមដានពិនិត្យមុខងារតម្រងនោមជាប្រចាំផងដែរ ព្រោះថាជំងឺទឹកនោមផ្អែមឬជំងឺលើសជាតិស្ករនៅក្នុងឈាមនេះអាចបណ្តាលឲ្យមានផល់ប៉ះពាល់ទៅលើតម្រងនោម ធ្វើឲ្យខូចតម្រងនោម ខ្សោយតម្រងនោម លាងឈាមជាដើម។ លើសពីនោះទៅទៀត អ្នកជំងឺត្រូវតាមដានភ្នែកជាប្រចាំ។ ទោះបីមានរោគសញ្ញា ឬមិនមានរោគសញ្ញាអ្នកជំងឺត្រូវពិនិត្យបាតភ្នែកជាប្រចាំ ព្រោះថាការលើសជាតិស្កររយៈពេលយូរអាចធ្វើឲ្យសរសៃឈាមនៅបាតភ្នែកខូច។ ក្រៅពីនេះអ្នកជំងឺត្រូវពិនិត្យថែទាំជើងពីព្រោះអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមងាយនឹងដំបៅជើង ហើយត្រូវការពេលវេលាយូរជាងអ្នកមិនមានជំងឺទឹកនោម ផ្អែមដើម្បីធ្វើឲ្យដំបៅជើងនោះជាសះស្បើយ ដូច្នេះត្រូវតែពិនិត្យជើងជាប្រចាំ។ អ្នកជំងឺ ក៏ត្រូវបញ្ឈប់ជាដាច់ខាតនូវការជក់បារី ពីព្រោះការជក់បារីបន្ថែមពីលើជំងឺទឹកនោមផ្អែម ធ្វើឲ្យសរសៃឈាមងាយនឹងមានបញ្ហាដូចជាកកស្ទះ។ ចុងក្រោយអ្នកជំងឺត្រូវប្រឹក្សាជាប្រចាំជាមួយគ្រូពេទ្យព្រោះថាឱសថដែលទទួលទានត្រូវនៅពេលនេះអាចនឹងមិនត្រូវនៅពេលក្រោយ ហើយគួរចៀសវាងការប្រើប្រាស់ថ្នាំតៗគ្នា។ តើគ្រូពេទ្យគួរធ្វើអ្វីខ្លះដើម្បីបង្កើនការចូលរួមរបស់អ្នកជំងឺក្នុងការគ្រប់គ្រងជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២? តើអ្នកជំងឺគួរធ្វើបែបណាដែរ? តើគួរមានតួអង្គណាខ្លះទៀតចូលរួមដើម្បីជួយឲ្យការគ្រប់គ្រងជំងឺនេះបានកាន់តែប្រសើរ? ដោយសារជំងឺទឹកនោមផ្អែមជាជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ ដូច្នេះការថែទាំសុខភាពគឺត្រូវធ្វើជារឿយៗ និងខ្ជាប់ខ្ជួន។ ជំងឺនេះទាមទារឲ្យមានការសហការខ្ពស់ពីវេជ្ជបណ្ឌិត និងអ្នកជំងឺ ក៏ដូចជាក្រុមគ្រួសារផ្ទាល់ដែរ ពីព្រោះវេជ្ជបណ្ឌិតមានកាតព្វកិច្ចណែនាំអប់រំអ្នកជំងឺអំពីវិធីសាស្ត្រនៅក្នុងការថែទាំខ្លួនក៏ដូចជាធ្វើការព្យាបាលដោយប្រើប្រាស់ឱសថ ដោយជ្រើសរើសឱសថណាសមស្របទៅនឹងលក្ខខណ្ឌរបស់អ្នកជំងឺនីមួយៗ។ ជាងនេះទៅទៀត វេជ្ជបណ្ឌិតត្រូវមានកាតព្វកិច្ចក្នុងការផលិតជាឯកសារអប់រំនានាដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់អ្នកជំងឺព្រោះថាអ្នកជំងឺគាត់ត្រូវការឯកសារទាំងអស់នោះជាភាសាជាតិដើម្បីបង្កើនការថែទាំខ្លួនរបស់ពួកគាត់។ ថ្មីៗនេះយើងបានបង្កើតជាកម្មវិធីទូរស័ព្ទ ”Carnet Dia” សម្រាប់អ្នកជំងឺ។ លើសពីនោះទៅទៀត អ្នកជំងឺ និងក្រុមគ្រួសារត្រូវខិតខំស្វែងយល់អំពីវិធីសាស្ត្រនៅក្នុងការថែទាំ ហើយការចូលរួមនេះទៀតសោតតាមរយៈការសិក្សាធំៗនៅប្រទេសជឿនលឿនឃើញថាបើមានការចូលរួមពីក្រុមគ្រួសារនោះអ្នកជំងឺគឺមានការវិវឌ្ឍល្អជាងអ្នកជំងឺតែម្នាក់ឯងតស៊ូជាមួយនឹងជំងឺរ៉ាំរ៉ៃមួយនេះ។ អ្នកជំងឺនិងក្រុមគ្រួសារគួរគប្បីស្គាល់អំពីវិធីសាស្ត្រមួយចំនួននៅក្នុងការថែទាំដូចជាការជោះជាតិស្ករ ត្រូវជោះជាតិស្ករជាប្រចាំហើយយកកំណត់ត្រានេះទៅជូនគ្រូពេទ្យរាល់ពេលដែលមានការណាត់ជួបពិគ្រោះជំងឺ។ អ្នកជំងឺ និងក្រុមគ្រួសារគប្បីយល់ដឹងអំពីវិធីសាស្ត្រនានាក្នុងការថែទាំជើង និងស្វែងយល់អំពីហានិភ័យនានា ឬក៏កត្តាប្រឈមដែលធ្វើឲ្យមានដំបៅជើងជាដើម។ លើសពីនោះទៅទៀត ក្រុមគ្រួសារនិងអ្នកជំងឺត្រូវស្វែងយល់ពីការជួយខ្លួនឯង ក្នុងករណីដែលជាតិស្ករចុះជ្រុល។ តើលោកគ្រូមានចំណាប់អារម្មណ៍បែបណាដែរចំពោះយុទ្ធនាការ "ថ្ងៃដំបូងរបស់ខ្ញុំជាមួយជំងឺទឹកនោមផ្អែម"ដែលផ្តួចផ្តើមដោយក្រុមហ៊ុន Servier? ចំណាប់អារម្មណ៍ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ខ្ញុំចំពោះកម្មវិធី My First Day របស់ Servier International នេះ គឺមានសារៈសំខាន់ណាស់ជាប្រភពព័ត៌មានជាក់លាក់ប្រកបដោយលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រសម្រាប់បងប្អូនយើងយកទៅធ្វើការរក្សាទុកនិងធ្វើការសិក្សា ពីព្រោះយើងដឹងហើយថាបច្ចុប្បន្ននេះ តាមរយៈបណ្តាញសង្គមគឺថាសម្បូរទៅដោយព័ត៌មានដែលមិនពិតដែលបំពុលដល់បងប្អូនអ្នកជំងឺក៏ដូចជាក្រុមគ្រួសារ។ My First Day ជាប្រភពនៃការស្វែងយល់ និងជាប្រភពនៃចំណេះដឹងសម្រាប់អ្នកជំងឺដែលធ្វើឡើងដោយបង្កើតជាភាសាជាតិ ពីព្រោះអ្នកជំងឺត្រូវការឯកសារជាភាសាជាតិដើម្បីយកទៅស្វែងយល់។ ហើយការព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែមនេះមិនតម្រូវឲ្យទៅធ្វើការព្យាបាលដល់បរទេសដែលអ្នកជំងឺមិនអាចធ្វើការទំនាក់ទំនងល្អបានដោយការលំបាកខាងភាសាក្តី ពីព្រោះបើខ្វះការស្វែងយល់ ខ្វះការយល់ដឹងគឺការព្យាបាលរបស់អ្នកជំងឺមិនបានដល់គោលដៅនោះទេ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ស៊ុំ សត្ថា ឯកទេសក្រពេញអ័រម៉ូន និងទឹកនោមផ្អែម សព្វថ្ងៃបម្រើការនៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ហើយក៏ជាគ្រូបង្ហាត់បង្រៀន នៅសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រ សុខាភិបាល ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

ការមានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃនៅក្នុងវ័យណាមួយ សុទ្ធតែមិនអំណោយផលទៅដល់ស្ថានភាពសុខភាពទូទៅនោះទេ។ ចុះចំណែកស្រ្តីដែលស្ថិតក្នុងវ័យត្រៀមអស់រដូវវិញ តើត្រូវរៀបចំការតាមដាន និងគ្រប់គ្រងបែបណា ប្រសិនសព្វថ្ងៃកំពុងប្រឈមទៅនឹងជំងឺទឹកនោមផ្អែមរួចទៅហើយ? សំណួរ៖ ខ្ញុំអាយុ ៥៥ឆ្នាំ ភេទស្រី ទម្ងន់ ៦០គីឡូក្រាម កម្ពស់ ១ម៉ែត្រ៥០ ជាស្រ្តីមេផ្ទះ។ ខ្ញុំមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងលើសឈាមមកជាង ១០ឆ្នាំមកហើយ។ ខ្ញុំក៏ត្រូវបានឲ្យប្រើប្រាស់ថ្នាំសម្រាប់ជំងឺទាំងពីរជាប្រចាំផងដែរ។ខ្ញុំកំពុងព្រួយបារម្ភថាជំងឺទាំងពីរអាចនឹងធ្វើឲ្យខ្ញុំមានបញ្ហាក្នុងការគ្រប់គ្រងនៅពេលដែលខ្ញុំអស់រដូវ ពីព្រោះបច្ចុប្បន្នខ្ញុំកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលត្រៀមអស់រដូវផង។ តើខ្ញុំគួរធ្វើយ៉ាងដូចម្តេច? ចម្លើយ៖ ជាធម្មតា ប្រសិនវ័យកាន់តែច្រើន ជាពិសេសស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលត្រៀមអស់រដូវផងនោះ បញ្ហាប្រឈមនានានឹងអាចកើតមានឡើង។ ជម្រើសដែលល្អគួរតែអញ្ជើញទៅជួបគ្រូពេទ្យឲ្យបានទៀងទាត់ នោះគ្រូពេទ្យអាចមានលទ្ធភាពតាមដានរាល់ផលវិបាកផ្សេងៗ ដោយហេតុថាស្ថានភាពជំងឺមានរយៈពេលដល់ទៅ១០ឆ្នាំ ហើយក៏កំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលអស់រដូវទៀតផង។ ម៉្យាងទៀតអ្នកក៏គួរធ្វើការបញ្ចុះទម្ងន់ និងរក្សាលំនឹងជាតិស្ករឲ្យមានស្ថេរភាពផងដែរ។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្ត្រាចារ្យវេជ្ជបណ្ឌិត ទូច ឃុនប្រធានផ្នែកជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងជានាយករងមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

ជាមួយប្រសិទ្ធភាពបញ្ឈប់ការលូតលាស់របស់បាក់តេរីនៃឱសថ Levofloxacin ត្រូវបានចាត់ចូលនៅក្នុងក្រុមអង់ទីប៊ីយ៉ូទិក Fluoroquinolone សម្រាប់ប្រើប្រាស់ក្នុងការព្យាបាលការបង្ករោគពីបាក់តេរីជាច្រើនប្រភេទ ដោយឡែក ឱសថនេះគ្មានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ការបង្ករោគដោយពពួកវីរុសដូចជា ជំងឺផ្តាសាយធម្មតា ឬគ្រុនផ្តាសាយនោះទេ។ ការប្រើប្រាស់ឱសថ Levofloxacin ត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់ព្យាបាលការចម្លងមេរោគពីពពួកបាក់តេរីដែលមាននៅលើ៖ • ស្បែក • ប្រហោងឆ្អឹងច្រមុះ ថ្ពាល់ និងថ្ងាស (Sinuses) • តម្រងនោម • ប្លោកនោម • ក្រពេញប្រូស្តាត • ជំងឺរលាកទងសួត ឬសួត ។ល។ សកម្មភាពរបស់ឱសថ ប្រសិទ្ធភាពសម្លាប់មេរោគរបស់ Levofloxacin ស័ក្តិសមចំពោះបាក់តេរីជាច្រើនប្រភេទ ដែលរួមបញ្ចូលទាំងប្រភេទក្នុងក្រុម Gram-positive និងGram-negative ដោយវាទៅធ្វើការបង្អាក់នូវសកម្មភាពរបស់ DNA gyrase និងTopoisomerase IV របស់បាក់តេរី។ Topoisomerase IV មានតួនាទីក្នុងការបំបែកខ្លួនជាពីររបស់ DNA ចំណែក DNA gyrase រ៉ាប់រងក្នុងការភ្ជាប់គ្នាឡើងវិញនៃខ្សែ DNA របស់បាក់តេរី នោះសកម្មភាពបំបាត់ចោលនៃដំណើរការទាំងពីរនៃឱសថ Levofloxacin បានធ្វើឲ្យការបំបែកខ្លួនរបស់កោសិកាបាក់តេរីមិនអាចប្រព្រឹត្តទៅបាន។ ការស្រូបចូលរបស់ឱសថធ្វើឡើងបានយ៉ាងឆាប់រហ័សជាមួយនឹងកំហាប់ពេញលេញបន្ទាប់ពីការលេបដែលដូចគ្នាទៅនឹងការស្រូបចូលនៃឱសថតាមរយៈការចាក់ ក្នុងរយៈពេលបាន៦០នាទី។ឱសថបានធ្វើការចែកចាយទៅកាន់កោសិការបស់រាងកាយ ដែលកំហាប់បានជ្រាបទៅកាន់ស្បែកក្នុងរយៈពេល៣ម៉ោង បន្ទាប់ពីការលេប ចំណែករយៈពេលនៃការបញ្ចេញចោលពាក់កណ្តាល ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី៦ទៅ៨ម៉ោង តាមរយៈទឹកនោម។ កម្រិត និងរបៀបប្រើប្រាស់ ចំនួនកម្រិត ចន្លោះពេល និងរយៈពេលនៃការប្រើប្រាស់ឱសថ Levofloxacin ត្រូវផ្អែកលើស្ថានភាព និងប្រភេទជំងឺសម្រាប់បុគ្គលម្នាក់ៗ ដែលជាទូទៅ៖ • សម្រាប់មនុស្សពេញវ័យ៖ កម្រិតប្រើប្រាស់ចាប់ពី ២៥០មីលីក្រាម ទៅ ៧៥០ មីលីក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ • សម្រាប់កុមារ៖ ត្រូវមានការណែនាំពីសំណាក់វេជ្ជបណ្ឌិត។  គួរប្រើប្រាស់ឱសថឲ្យបានត្រឹមត្រូវទៅតាមវេជ្ជបញ្ជា និងទៀងទាត់ ទើបរោគសញ្ញាអាចចាប់ផ្តើមធូរស្រាល។ ផ្ទុយទៅវិញ ការប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះមិនបានត្រឹមត្រូវ ឬមិនគ្រប់ចំនួន អាចបង្កឲ្យជំងឺបែរជាមានភាពស៊ាំទៅនឹងឱសថបាន។ ផលរំខានឱសថ ឱសថអាចបង្កជាផលរំខានទូទៅមួយចំនួនដូចជា ចង្អោរ ទល់លាមក រាក ឈឺក្បាល ឬធីងធោង ជាដើម ហើយម៉្យាងទៀតអ្នកគួរបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ភ្លាមៗ ប្រសិនសង្កេតឃើញមានរោគសញ្ញា៖ • ឈឺពោះ ឬរាកខ្លាំង • ចង្វាក់បេះដូងញាប់ ដង្ហើមខ្លី • មានសញ្ញាកន្ទួលក្រហមលើស្បែក • ច្របូកច្របល់ រវើរវាយ ឬបាក់ទឹកចិត្ត • ឈឺសាច់ដុំ • មានបញ្ហាចង្វាក់ដង្ហើម • រាងកាយចុះខ្សោយភ្លាមៗ។ អន្តរកម្មឱសថ ឱសថមួយចំនួនអាចទៅបន្ថយប្រសិទ្ធភាពរបស់ Levofloxacin ក្នុងករណីប្រើប្រាស់ក្នុងពេលជាមួយគ្នាដូចជា៖ • ឱសថប្រឆាំងការចេញជាតិអាស៊ីត (Antacids) ដែលមានសារធាតុផ្សំពី ម៉ាញ៉េស្យូម ឬអាលុយមីញ៉ូម ដូចជា Maalox Mylanta ឬ Rolaids • ឱសថ Didanosine (Videx) ក្រោមទម្រង់ជាម្សៅ ឬគ្រាប់ដែលអាចទំពាបាន • ពពួកវីតាមីន ឬថ្នាំបំប៉នដែលមាន អាលុយមីញ៉ូម ដែក ម៉ាញ៉េស្យូម ឬស័ង្កសី ជាសារធាតុផ្សំ។ ក្នុងករណីប្រើប្រាស់ឱសថខាងលើក្នុងពេលជាមួយគ្នា អ្នកគួរលេបឱសថ Levofloxacin ២ ម៉ោងមុន ឬក្រោយ។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរ ឱសថ Levofloxacin ដែលអ្នកអាចរកបាននៅលើទីផ្សារអាចមានឈ្មោះដូចជា Leflox ឬLevocin ជាដើម។ ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

កត្តាតំណពូជបានក្លាយទៅជាការព្រួយបារម្ភរបស់ប្រជាជនលើជំងឺទឹកនោមផ្អែម តួយ៉ាងដូចជាករណីរបស់មិត្តអ្នកអានយើងម្នាក់ដែលមានសមាជិកគ្រួសារកើតជំងឺនេះ។ តើវាពិតជាជំងឺតំណពូជមែនឬទេ? សូមតាមដានទាំងអស់គ្នា៖ សំណួរ៖ នាងខ្ញុំអាយុ ២៣ឆ្នាំ ភេទស្រី កម្ពស់ ១ម៉ែត្រ៦៥ ទម្ងន់ ៧៥ គីឡូក្រាម ជានិស្សិត។ ឪពុកម្តាយរបស់ខ្ញុំត្រូវបានរកឃើញថាមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមជាបន្តបន្ទាប់ ហើយខ្ញុំបារម្ភថាខ្ញុំក៏អាចប្រឈមនឹងជំងឺនេះដូចគ្នាផងដែរ ដោយសារខ្ញុំក៏លើសទម្ងន់តាំងពីអាយុជាង១០ឆ្នាំមកម្លេះ។ តើខ្ញុំគួរធ្វើដូចម្តេចដើម្បីចៀសវាងពីការកើតជំងឺនេះ? ចម្លើយ៖ ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ ២ អាចជាប់ទាក់ទងនឹងកត្តាដូចជា៖ • កត្តាតំណពូជ (ប្រវត្តិគ្រួសារមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម) • លើសទម្ងន់ • របបអាហារមិនល្អ (អាហារដែលមានកាល់ឡូរីខ្ពស់) • មិនសូវធ្វើលំហាត់ប្រាណ • កត្តាអាយុ (វ័យកាន់តែច្រើនប្រឈមកាន់តែខ្ពស់) • អ្នកធ្លាប់មានបញ្ហាលើសសម្ពាធឈាម • អ្នកបម្រុងនឹងឡើងជាតិស្ករ • ស្រ្តីដែលធ្លាប់មានជំងឺទឹកនោមផ្អែមពេលមានផ្ទៃពោះ។ តាមស្ថានភាពខាងលើ ប្អូនមានបញ្ហាលើសទម្ងន់ដល់ទៅជាង ២០គីឡូក្រាម និងកត្តាតំណពូជផងដែរ នោះមធ្យោបាយដែលល្អបំផុតគឺ ប្អូនត្រូវព្យាយាមសម្រកទម្ងន់ ពីព្រោះផ្អែកតាមការសិក្សាបានបង្ហាញថា វាអាចកាត់បន្ថយអត្រានៃការប្រឈមនឹងជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ ២បានខ្ពស់ដោយគ្រាន់តែបញ្ចុះទម្ងន់ប្រហែល ១០%នៃទម្ងន់ខ្លួន ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ នោះការវិវឌ្ឍទៅរកជំងឺទឹកនោមផ្អែមអាចថយចុះដល់ទៅ ៥៨%។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្ត្រាចារ្យ វេជ្ជបណ្ឌិត ទូច ឃុនប្រធានផ្នែកជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងជានាយករងមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

Top