អាការៈស្លេកស្លាំង ឬខ្វះគ្រាប់ឈាមក្រហម អាចជារោគសញ្ញារបស់ជំងឺសាហាវមួយចំនួន!

Oct 11, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
11.4K មើល

ជំងឺព្រូនក្រោមស្បែក៖ អាចកើតលើកុមារដែលចូលចិត្តលេងដី

នាពេលបច្ចុប្បន្នជំងឺសើស្បែកដែលបង្កដោយប៉ារ៉ាស៊ីត អាចចោទជាបញ្ហាមួយចំនួនហើយបញ្ហាទាំងនោះមានច្រើនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជាប្រទេសនៅតំបន់ត្រូពិច (Southern Asia) អាមេរិក និងប្រទេសអាហ្វ្រិកផងដែរ។ ជំងឺ Cutaneous Larva migrans ភាគច្រើនកើតឡើងលើកុមារជាងមនុស្សពេញវ័យពីព្រោះកុមារចូលចិត្តលេងដីខ្សាច់ និងដេកលើដីខ្សាច់ជាដើម។ និយមន័យ ជំងឺសើស្បែកដែលបង្កដោយប៉ារ៉ាស៊ីត ឬពាក្យបច្ចេកទេសហៅថា Cutaneous Larva migrans គឺជាជំងឺមួយដែលបង្កឡើងដោយពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតម្យ៉ាងដែលជាពពួកព្រូន Hookworm មានលក្ខណៈជាព្រូនដែលរស់នៅក្រោមស្បែក។ មូលហេតុចម្បង និងកត្តាប្រឈម មានមូលហេតុចម្បងជាច្រើនដែលបង្កឲ្យមានជំងឺសើស្បែកពីពពួកប៉ារ៉ាស៊ីត តែកត្តាសំខាន់ដែលបណ្តាលឲ្យមានជំងឺនេះគឺពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតដែលរស់នៅក្នុងពោះវៀនសត្វឆ្កែ ឆ្មា សត្វព្រៃ ហើយពងរបស់វានឹងវិវឌ្ឍទៅជាដង្កូវដែលរស់នៅក្នុងដីក្តៅ ឬដីខ្សាច់សើម។ ដោយឡែកការចម្លងនេះកើតឡើងនៅពេលដែលស្បែកប៉ះផ្ទាល់ទៅនឹងដីខ្សាច់ និងដង្កូវចូលទៅក្នុងស្បែកដែលមិនបានការពារជាធម្មតាមានដូចជាជើងប្រអប់ជើង គូទ ឬខ្នងជាដើម។ ក្រៅពីមូលហេតុចម្បងខាងលើ ក៏មានកត្តាជំរុញ ឬប្រឈមមួយចំនួនទៀតដែលធ្វើឲ្យមានបញ្ហានេះកើតឡើងរួមមាន៖ • ចំណង់ចំណូលចិត្ត និងមុខរបរដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការទំនាក់ទំនងជាមួយដីខ្សាច់ក្តៅ ឬដីខ្សាច់សើម • កុមារដែលចូលចិត្តលេងដីខ្សាច់ ឬអ្នកដើរលេងតាមឆ្នេរខ្សាច់ • ការធ្វើដំណើរទៅតំបន់ត្រូពិចជាដើម។ល។ រោគសញ្ញា និងរោគវិនិច្ឆ័យ ជាទូទៅ ជំងឺ Cutaneous Larva migrans នេះអាចលេចចេញជារោគសញ្ញាសម្គាល់ខុសពីធម្មតាដូចជា៖ រមាស់ និងកន្ទួលក្រហមដោយមានរាងដូចពស់។ ដោយឡែកចំពោះជំងឺសើស្បែកបង្កដោយពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតនេះអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានតាមរយៈការពិនិត្យទៅលើរោគសញ្ញាគ្លីនិក។ ម៉្យាងវិញទៀតយើងអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានតាមរយៈការពិនិត្យឈាម និងលាមក [Stool examination and Complete blood count (CBC)] ដើម្បីដឹងបន្ថែម និងឲ្យកាន់តែច្បាស់ថាពិតជាបង្កឡើងពីពពួកប៉ារ៉ាស៊ីត។ ការព្យាបាល និងផលវិបាក ជាទូទៅ ប្រសិនបើលោក លោកស្រី ឬអាណាព្យាបាលកុមារដែលមានបញ្ហាដូចបានរៀបរាប់ខាងលើត្រូវប្រញាប់មកពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសសើស្បែក ឬគ្រូពេទ្យជំនាញដើម្បីមកព្យាបាលឲ្យបានចំចំណុច និងត្រឹមត្រូវ។ លើសពីនេះ យើងក៏អាចព្យាបាលបញ្ហានេះបានដោយការប្រើប្រាស់ថ្នាំ Albendazole បានផងដែរ។ ប្រសិនបើមិនបានទទួលការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា និងមិនត្រឹមត្រូវនោះទេវានឹងផ្តល់ផលវិបាកអាចឲ្យមានការបង្ករោគនៅលើស្បែក និងរលាកសួតដោយកម្រ (Loeffler’s syndrome)។ វិធីសាស្រ្តការពារ ដោយហេតុថានាពេលបច្ចុប្បន្ន បញ្ហានេះកើតឡើងនៅប្រទេសកម្ពុជាច្រើន អ្នកគួរតែការពារខ្លួន ក៏ដូចជាកុមារដូចពាក្យស្លោកមួយបានពោលថា "ការពារគឺប្រសើរជាងព្យាបាល"។ វិធីល្អបំផុតដើម្បីការពារមិនឲ្យមានបញ្ហាស្បែកដែលបង្កដោយប៉ារ៉ាស៊ីត (ព្រូនក្រោមស្បែក) រួមមាន៖ • ចៀសវាងនៅជិតគ្នាដោយផ្ទាល់រវាងស្បែកទទេនឹងដី នៅកន្លែងដែលមានហានិភ័យនៃការឆ្លង • គេង ឬអង្គុយនៅលើឆ្នេរខ្សាច់ ត្រូវប្រើកន្សែង ឬកម្រាលមកក្រាលជាមុនសិន • ត្រូវពាក់ស្បែកជើងពេលអ្នកដើរលើឆ្នេរខ្សាច់ ឬនៅកន្លែងដែលអ្នកសង្ស័យថាមានលាមកសត្វ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ចាន់ សេង ឯកទេសសើស្បែក និងកាមរោគនៃ មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិនព្រះកុសុមៈ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៣ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ

Sep 13, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
10.8K មើល

លក្ខណៈសម្គាល់សំខាន់ៗនៃជំងឺរលាកទងសួតលើកុមារ

ការរលាកទងសួត គឺជាប្រភេទជំងឺឆ្លងកើតមានឡើងញឹកញាប់ចំពោះក្មេងតូច និងទារក ដោយសារមានការរលាក និងស្ទះក្នុងទងសួត (Bronchiole) ដែលភាគច្រើនបង្កឡើងពីវីរុស។ ជាធម្មតារយៈពេលនៃជំងឺរលាកទងសួត គឺនៅអំឡុងខែត្រជាក់។ ជំងឺរលាកទងសួត ចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងរោគសញ្ញាប្រហាក់ប្រហែលទៅនឹងជំងឺផ្តាសាយ ប៉ុន្តែវាអាចវិវឌ្ឍទៅជាក្អក ឮសំឡេងពេលដកដង្ហើម និងពេលខ្លះពិបាកដកដង្ហើម។ សញ្ញានៃការរលាកទងសួតអាចស្ថិតនៅពីច្រើនថ្ងៃទៅច្រើនសប្តាហ៍ ឬរហូតដល់មួយខែ។ កុមារភាគច្រើនបានធូរស្រាលដោយការសម្រាកព្យាបាលនៅផ្ទះ និងមានភាគរយតិចបំផុតដែលទាមទារឲ្យមានការព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ។ លក្ខណៈនៃជំងឺ ការរលាកដែលប៉ះពាល់ផ្នែកនៃសួតត្រង់ bronchioles ត្រូវបានហៅថាជាជំងឺរលាកទងសួត។ Bronchioles មានលក្ខណៈតូច បំពង់មែកធាងដែលដឹកនាំខ្យល់ចេញចូលពីសួត។ នៅពេលបំពង់នេះ ត្រូវបានឆ្លងមេរោគ វាឡើងហើម និងពេញដោយស្លេស្ម ដែលធ្វើឲ្យពិបាកក្នុងការដកដង្ហើម។ ជំងឺរលាកទងសួតជាធម្មតាប៉ះពាល់ដល់ក្មេងអាយុក្រោម ២ឆ្នាំ ដែលអាចជាដោយខ្លួនឯងចំពោះក្មេងភាគច្រើន ប៉ុន្តែកុមារខ្លះដែលមានជំងឺនេះត្រូវការជួបប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជាចាំបាច់។ ការចម្លងរោគ មូលហេតុចម្បងនៃការរលាកទងសួតគឺបណ្ដាលមកពីវីរុសមានឈ្មោះថា respiratory syncytial virus ឬ RSV។ វីរុសប្រភេទនេះរស់នៅក្នុងដំណក់ទឹកល្អិតៗ ដែលមាននៅក្នុងខ្យល់ពេលអ្នកជំងឺក្អក ឬកណ្តាស់ដែលអាចសាយភាយបានយ៉ាងងាយស្រួលពីមនុស្សម្នាក់ ទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀត។ រោគសញ្ញា ជាទូទៅ ការរលាកទងសួត ចាប់ផ្តើមដូចជាជំងឺផ្តាសាយដែរ ដែលកុមារតែងលេចឡើងនូវអាការៈដូចខាងក្រោម៖ • តឹងច្រមុះ ឬហៀរសម្បោរ • ក្អកដែលមានលក្ខណៈស្រាល • ក្តៅខ្លួនលើសពី៣៨ អង្សាសេ • ថយចុះចំណង់អាហារ។ នៅពេលការរលាកទងសួតកាន់តែវិវឌ្ឍធ្ងន់ធ្ងរ កុមារអាចលេចឡើងនូវសញ្ញាបន្ថែមរួមមាន៖ • ដកដង្ហើមញាប់ ឬមានបញ្ហាដង្ហើម៖ ចំពោះទារក សញ្ញាដំបូងអាចជាការផ្អាកដង្ហើមក្នុងរយៈពេលពី ១៥វិនាទី ឬ២០វិនាទី • ឮសំឡេងពេលដកដង្ហើម (ជាធម្មតាមានរយៈពេល៧ថ្ងៃ) • ក្អកធ្ងន់ធ្ងរ (រហូតដល់១៤ថ្ងៃ ឬយូរជាងនេះ) • មានបញ្ហាក្នុងការញ៉ាំ និងផឹក (ដោយសារសញ្ញាផ្សេងៗ)។ ការព្យាបាល ការព្យាបាលសំខាន់បំផុតនៃជំងឺរលាកទងសួត គឺត្រូវប្រាកដថាទារក ឬកូនរបស់អ្នកទទួលបានអុកស៊ីសែនគ្រប់គ្រាន់ ដោយគ្រូពេទ្យ ឬគិលានុបដ្ឋាកត្រូវបឺតស្លេស្មចេញពីច្រមុះកូនអ្នក ឬផ្តល់ខ្យល់មានសំណើម ឬអុកស៊ីសែនសម្រាប់ការដកដង្ហើម។ គួរបញ្ជាក់ថាគ្រូពេទ្យនឹងមិនផ្តល់ថ្នាំអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកទេ ព្រោះការរលាកទងសួតបង្កឡើងពីវីរុស ហើយអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកមិនមានប្រសិទ្ធភាពសម្លាប់វីរុសបានឡើយ។ ការថែទាំទារក ជាការពិតណាស់ គន្លឹះមួយចំនួនដែលឪពុកម្តាយគួរអនុវត្តដើម្បីជួយដល់កូនៗពីជំងឺរលាកទងសួតនេះរួមមាន៖ • ត្រូវប្រាកដថាកូនអ្នកទទួលបានជាតិទឹកគ្រប់គ្រាន់ • ប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ផ្តល់សំណើមក្នុងបន្ទប់គេងរបស់កូនអ្នក • បើកូនអ្នកមិនស្រួលដោយសារក្តៅខ្លួន អ្នកអាចព្យាបាលដោយប្រើប៉ារ៉ាសេតាម៉ុល ឬ Ibuprofen • ចៀសវាងការប្រើ Aspirin ចំពោះក្មេងអាយុតិចជាង ១៨ឆ្នាំ • សម្អាតច្រមុះកូនអ្នកជាមួយសូលុយស្យុងសេរ៉ូមប្រៃ • បើកូនអ្នកមានអាយុលើសពី១ឆ្នាំ អាចផ្តល់អាហារក្តៅឧណ្ហៗ សារធាតុរាវថ្លាដើម្បីសម្រួលបំពង់ក និងជួយកាត់បន្ថយស្លេស្ម • ឲ្យកូនអ្នកគេងកើយខ្នើយបើពួកគេអាយុលើសពីមួយឆ្នាំ (មិនត្រូវប្រើខ្នើយទេបើកូនអ្នកអាយុក្រោម ១ឆ្នាំ) • គួរគេងក្នុងបន្ទប់ជាមួយកូនអ្នក ដូច្នេះ អ្នកនឹងអាចដឹងភ្លាមៗប្រសិនពួកគេពិបាកដកដង្ហើម • មិនអនុញ្ញាតឲ្យមាននរណាម្នាក់ជក់បារីនៅក្បែរកូនអ្នកឡើយ។ ការការពារ អ្នកអាចកាត់បន្ថយឱកាសដែលកូនអ្នកនឹងកើតជំងឺរលាកទងសួតដោយ៖ • លាងសម្អាតដៃអ្នក និងដៃកូនរបស់អ្នកឲ្យបានញឹកញាប់ជាមួយសាប៊ូដុំ និងទឹក ឬប្រើអាល់កុលជូតដៃ • នៅឲ្យឆ្ងាយពីមនុស្សពេញវ័យ ឬក្មេងដែលឈឺ • ចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺផ្តាសាយជាប្រចាំចំពោះអ្នក និងកូនតូចរបស់អ្នក។ ជំងឺរលាកទងសួតអាចលាប់ឡើងវិញ ហើយការបង្ករោគអាចកើតឡើងលើសពីម្តងអំឡុងពេលជាមួយគ្នាក្នុងរដូវកាលនៃជំងឺផ្លូវដង្ហើម ហើយអ្នកជំងឺខ្លះអាចមានការបង្ករោគពីវីរុសពីរផ្សេងគ្នាក្នុងពេលតែមួយ។ បន្ថែមពីនោះ គ្រប់អ្នកជំងឺរលាកទងសួតត្រូវរក្សាគម្លាតឲ្យនៅដាច់ដោយឡែកពីអ្នកជំងឺផ្សេងទៀតដែលមាន និងគ្មានជំងឺរលាកទងសួត។ ប្រសិនបើចាំបាច់ អ្នកជំងឺដែលបង្កពីវីរុសដូចគ្នាអាចនៅបន្ទប់ជាមួយគ្នា ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយបម្រុងប្រយ័ត្នគួរតែត្រូវបានអនុវត្តជានិច្ច។ ការវិវឌ្ឍ គួរបញ្ជាក់ដែរថា កុមារដែលធ្លាប់មានជំងឺរលាកទងសួតអាចនឹងពិបាកដកដង្ហើម ឬដកដង្ហើមឮម្តងទៀតក្នុងកម្រិតតែ៥០% ប៉ុណ្ណោះ។ ម៉្យាងទៀតគេនៅមិនទាន់ច្បាស់ថា តើវីរុសអាចបង្កឲ្យមានជំងឺហឺតបន្ថែមទៀត ឬកុមារដែលមានជំងឺហឺតអាចប្រឈមខ្ពស់ទៅនឹងជំងឺរលាកទងសួតឬយ៉ាងណា។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត វ៉ាន សុខជា ឯកទេសរោគកុមារ សញ្ញាបត្រពីប្រទេសបារំាងនិងអូស្ត្រាលី បម្រើការនៅមន្ទីរពេទ្យកុមារជាតិ និងជាប្រធានមន្ទីរសំរាកព្យាបាលរោគកុមារ ម៉ាក់ស៊ីឃែរ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៣ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ ផ្លូវដង្ហើម និងសួត

Aug 23, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
27.3K មើល

សញ្ញាណាខ្លះបញ្ជាក់ថាអ្នកមានបញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវ?

ជំងឺខ្សោយក្រលៀន (តម្រងនោម) គឺជាបញ្ហាចោទមួយធ្ងន់ធ្ងរផងដែរ។ ជាក់ស្តែង ប្រទេសកម្ពុជា ជំងឺខ្សោយក្រលៀនជាប្រធានបទក្តៅគគុកមួយដែលប្រជាជនកំពុងតែចាប់អារម្មណ៍ ហើយក៏មានការភ័យខ្លាចថែមទៀតផង។ តើអ្វីជាបញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវ? បញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវគឺជាការថយចុះភ្លាមៗនូវមុខងារនៃការច្រោះទឹកនោម ( La baisse brutale du debit de filtration glomerulaire) បណ្តាលឲ្យមានការចាល់នូវសារធាតុពុលក្នុងរាងកាយ (Hyperuricémie, Hypercréatininémie…)។ អ្វីជាមូលហេតុចម្បង និងកត្តាជំរុញនៃបញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវ? • ការខ្សោយក្រលៀនស្រួចស្រាវដោយការស្ទះផ្លូវបង្ហួរនោម (IRA Obstructive) ក្រួសក្នុងប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកនោម។ ក្នុងនោះក៏មានករណីពិសេសមួយចំនួនផងដែរ ដូចជាក្រួសស្ទះបង្ហូរទឹកនោមនៃបុគ្គលដែលមានតម្រងនោមតែម្ខាងពីកំណើត(Rein Unique)។ មួយវិញទៀតគឺក្រួសស្ទះក្នុងផ្លូវបង្ហូរទឹកនោមទាំងសងខាងតែម្តង (Lithiases Urinaires Obstructives Bilaterales) • ការខ្សោយក្រលៀនស្រួចស្រាវនៃមុខងារ (IRA Fonctionnelle) ការបាត់បង់ជាតិទឹកខាងក្រៅកោសិកាក្នុងករណីនេះមានដូចជា៖ បាត់បង់ជាតិទឹកតាមរយៈការក្អួត រាកខ្លាំង ការរលាកខ្លាំង ការនោមច្រើននៃអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬការនោមច្រើនក្រោយពេលវះកាត់ក្រួសក្នុងប្រព័ន្ធផ្លូវបង្ហូរទឹកនោម (Syndrome de leve d’ostacle) ការថយចុះនៃបរិមាណឈាម ទឹកនោមប្រៃធ្ងន់ធ្ងរ ក្រិនថ្លើមធ្ងន់ធ្ងរ ការចុះសម្ពាធឈាម និងការព្យាបាលដោយថ្នាំបញ្ចុះទឹកនោមហួសកម្រិត ឬមិនបានទៅពិនិត្យតាមដានជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត • ការខូចខាតទៅលើសាច់តម្រងនោមតែម្តង (IRA Organique)។ ក្រៅពីមូលហេតុចម្បងខាងលើ ក៏មានកត្តាជំរុញផ្សេងទៀតផងដែររួមមាន៖ ជំងឺដុំសាច់ប្រូស្តាត ដុំសាច់ប្លោកនោម មហារីកមាត់ស្បូន ឬដៃស្បូនដែលមានការរីករាលដាលស៊ីដល់ផ្លូវបង្ហូរទឹកនោម ឬអាចសង្កត់ទៅលើផ្លូវបង្ហូរទឹកនោម ព្រមទាំងមានការរលាកសាច់តម្រងនោមរុំារ៉ៃនិងការចុះខ្សោយក្រពេញលើតម្រងនោម (Insuffisance Surrénale)។ ក្នុងនេះផងដែរ គេសង្កេតឃើញថា បុគ្គលដែលងាយប្រឈមនឹងជំងឺនេះមានដូចជា៖ • ធ្លាប់មានប្រវត្តិកើតក្រួសក្នុងប្រព័ន្ធតម្រងនោម • លើសជាតិអាស៊ីតអ៊ុយរិច (+/- Calcul acideuique) • អ្នកជំងឺក្រិនថ្លើមធ្ងន់ធ្ងរ • តំណពូជជាដើម។ល។ តើបញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវនេះមានសញ្ញាសម្គាល់អ្វីខ្លះ? យើងអាចកត់សម្គាល់នូវរោគសញ្ញាខាងក្រោមដើម្បីជាគន្លឹះដែលអាចសង្ស័យថាជាការខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវ ដែលសញ្ញាទាំងនោះមានដូចជា៖ • ប្រវត្តិធ្លាប់មានក្រួសប្រព័ន្ធតម្រងនោម៖ ឈឺចុកចង្កេះដែលមានការរាលចាក់ទៅអវៈយវៈភេទខាងក្រៅដែលគេហៅថាចុកតម្រងនោម(Colique Néphrétique) • អ្នកជំងឺអាចមានអាការៈលើសសម្ពាធឈាមឈឺក្បាល មិនឃ្លានបាយ ហត់ ក្អួតចង្អោរ ស្រវាំងភ្នែក ប្រកាច់ សន្លប់ ថយចុះនូវបរិមាណទឹកនោម (Oligurie

ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ

Aug 02, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
9.2K មើល

ជំងឺឆ្លងនៅតម្រងនោមមិនថយចុះតែភាពស៊ាំនៃថ្នាំព្យាបាលកើនឡើងគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ

បើយោងតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលបានចុះផ្សាយក្នុងវេបសាយវិទ្យាស្ថានសុខភាពជាតិអាមេរិក (PubMed) បានបង្ហាញថា ជំងឺឆ្លងនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោម (UTIs) នៅតែជាបញ្ហាសុខភាពសារធាណៈដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភដោយអត្រានៃការឆ្លងជំងឺនេះប្រចាំឆ្នាំមានប្រមាណជា ១៥០លាននាក់ដែលភាគច្រើននៃការបង្ករោគបណ្តាលមកពីបាក់តេរីកាចសាហាវមួយចំនួនដូចជា Escherichia coli (80%), Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis, Enterococcus faecalis និងStaphylococcus saprophyticus។ ដូចដែរមិត្តអ្នកអានបានជ្រាបខ្លះៗហើយថា ប្រព័ន្ធតម្រងនោមជាបណ្តុំសរីរាង្គផ្នែកខាងក្រោមនៃរាងកាយដែលមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបញ្ចេញជាតិពុល ត្រួតពិនិត្យសម្ពាធឈាមធ្វើឲ្យមានតុល្យភាពអេឡិចត្រូលីត្រ និងជាកត្តារួមចំណែកដ៏សំខាន់ក្នុងការផលិតគ្រាប់ឈាមក្រហមផងដែរ។ ប្រព័ន្ធតម្រងនោមរួមបញ្ចូលនូវសរីរាង្គតម្រងនោម ឬក្រលៀនចំនួន២ បង្ហួរនោមខាងលើ២ ប្លោកនោម១ និងបង្ហួរនោមខាងក្រោម១ សម្រាប់មនុស្សស្រី ដោយឡែកសម្រាប់មនុស្សប្រុស ប្រូស្តាតជាសរីរាង្គសម្គាល់១ បន្ថែមទៀតដែលស្ថិតនៅក្រោមប្លោកនោម។ និយមន័យ ការបង្ករោគលើប្រព័ន្ធតម្រងនោមគឺសំដៅលើការឈ្លានពានរបស់បាក់តេរីចំពោះសរីរាង្គណាមួយនៃប្រព័ន្ធតម្រងនោម ដែលជាទូទៅវាអាចបណ្តាលឲ្យមានការរលាក និងការបង្ករោគចំពោះសរីរាង្គទាំងនោះ។ ការបង្ករោគលើប្រព័ន្ធតម្រងនោមត្រូវបានបែងចែកជា ២ប្រភេទគឺ៖ • Infection Urinaire Haute ឬ Pyélonephrite/Pyelonephritis៖ ជាការបង្ករោគនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោមផ្នែកខាងលើដែលមានដូចជាតម្រងនោម ឬក្រលៀន និងបង្ហួរនោមផ្នែកខាងលើ។ ក្នុងនោះដែរ វាត្រូវបានបែងចែកជា ២ប្រភេទបន្ថែមទៀតគឺ Pyélonephrite obstructive ដែលបង្កឲ្យមានការស្ទះទឹកនោម (ជួនកាលអាចបណ្តាលមកពីក្រួស ឬដុំមហារីក) និង Pyélonephrite non obstructive ដែលមូលហេតុចម្បងគឺបណ្តាលមកពីការបង្ករោគតាមឈាម (Hématogène) ជាពិសេសក្នុងករណីអ្នកជំងឺដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្សោយដូចជាអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកប្រើថ្នាំបន្ថយប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ (Corticoide, Immunodépresseur) ស្រ្ដីមានផ្ទៃពោះ អ្នកជំងឺខ្សោយតម្រងនោម... ជាកត្តាធ្វើឲ្យមេរោគមានឱកាសឈ្លានពានបាន។ Infection Urinaire Haute តែងបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរដល់អាយុជីវិត។ • Infection Urinaire Basse៖ ជាការបង្ករោគនៅតម្រងនោមផ្នែកខាងក្រោម ដែលរាប់ចាប់ពីប្លោកនោម ប្រូស្តាត (សម្រាប់បុរស) និងបង្ហួរនោមខាងក្រោម។ ជាទូទៅ វាមិនបង្កជាគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរដល់អាយុជីវិតភ្លាមៗដូច InfectionUrinaire Haute ឡើយ។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា រហូតមកដល់ពេលនេះ អត្រានៃការបង្ករោគលើប្រព័ន្ធតម្រងនោមនៅតែមានចំនួនច្រើនគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដដែល ហើយអ្វីដែលជាកង្វល់បន្ថែមទៀតនោះគឺភាពស៊ាំនៃមេរោគបង្កទៅនឹងថ្នាំអង់ទីប៊ីយ៉ូទិក ឬថ្នាំផ្សះកាន់តែមានចំនួនច្រើនឡើងៗ។ មូលហេតុ និងបុគ្គលប្រឈម បាក់តេរីជាមូលហេតុចម្បងដែលតែងបង្កឲ្យមានការរលាកតម្រងនោម និងបង្ករោគនៅសរីរាង្គទាំងឡាយនៃប្រព័ន្ធតម្រងនោម។ ក្នុងនោះដែរគេសង្កេតឃើញថា បុគ្គលដែលងាយប្រឈមនឹងជំងឺនេះមានដូចជា៖ • បុគ្គលដែលមានការរួមភេទញឹកញាប់ • វ័យចាស់ដែលអាចចាប់ពីអាយុ ៦០ឆ្នាំឡើង • អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកជំងឺដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយទ្រុឌទ្រោមដែលអាចជាអ្នកជំងឺHIV ឬអ្នកកំពុងប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ • អ្នកជំងឺខ្សោយតម្រងនោម • ស្រ្ដីមានផ្ទៃពោះ • បុគ្គលដែលមានបញ្ហាស្ទះទឹកនោម ដែលអាចបណ្តាលមកពីក្រួសក្នុងតម្រងនោម ដុំមហារីក ឬការរីកនៃក្រពេញប្រូស្តាតជាដើម។ គួរកត់សម្គាល់ដែរថា ស្ត្រីមានឱកាសប្រឈមនឹងការកើតជំងឺឆ្លងនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោមជាងបុរស ដោយហេតុថា ជាលក្ខណៈធម្មជាតិស្ត្រីមានប្រវែងបង្ហួរនោមផ្នែកខាងក្រោមខ្លីជាងបុរស ដែលលក្ខខណ្ឌបែបនេះពិតជាអាចបង្កភាពងាយស្រួលដល់ការជ្រៀតចូលរបស់មេរោគ។ រោគសញ្ញា អ្នកអាចកត់សម្គាល់នូវសញ្ញាងាយៗខាងក្រោមដើម្បីជាគន្លឹះដែលអាចសង្ស័យថា ជាការបង្ករោគនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោម ដែលសញ្ញាទាំងនោះមានដូចជា៖ • ចំនួនដងនៃការបត់ជើងតូចខុសប្រក្រតី (អាចញឹកញាប់ជាងមុន ឬមិនបត់ជើងសោះ) • ក្រហាយ ពិបាកបត់ជើងតូច ឬអាចឈឺបត់ជើងភ្លាម ទឹកនោមបញ្ចេញមកភ្លាមៗ • ទឹកនោមមានក្លិនអាក្រក់ សភាពល្អក់ ខ្ទុះ ឬមានឈាមមកលាយឡំជាមួយ។ ករណីមានឈាមបែបនេះគឺជាសញ្ញាដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភដែលអាចទាក់ទងនឹងការរលាកធ្ងន់ធ្ងរ ក្រួសតម្រងនោម ឬមហារីកជាដើម • បន្ថែមពីនេះ អ្នកជំងឺអាចស្តែងចេញជាអាការៈក្តៅខ្លួន ស្រៀវស្រាញ ដែលជាសញ្ញាសម្គាល់នៃការបង្ករោគនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោមផ្នែកខាងលើ (Infection Urinaire Haute)។ យន្តការនៃការបង្ករោគ ករណីដែលតែងកើតមានឡើងជាញឹកញាប់ចំពោះការបង្ករោគនៅតម្រងនោមនោះគឺការជ្រៀតចូលរបស់បាក់តេរីទៅក្នុងរាងកាយតាមរយៈបង្ហួរនោមផ្នែកខាងក្រោម។ បន្ទាប់មកបាក់តេរីចាប់ផ្តើមធ្វើការបែងចែកខ្លួនដើម្បីបង្កើនចំនួន ព្រមទាំងធ្វើដំណើរទៅកាន់តម្រងនោម ក្រលៀនដែលជាទីកន្លែងរស់នៅ និងបង្ករោគដ៏ល្អបំផុត។ រាល់ពេលមានបាក់តេរីចូលក្នុងរាងកាយខ្លួនរបស់យើងតែងធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងតបតដែលមានស្តែងជាអាការៈ និងសញ្ញាផ្សេងៗ។ ម៉្យាងក្រៅពីការចម្លងរោគតាមផ្លូវខាងក្រោមបាក់តេរីដែលស្ថិតនៅទីតាំងផ្សេងទៀតនៃរាងកាយក៏អាចបន្លាស់ទីតាមចរន្តឈាម ហើយមានសមត្ថភាពឈ្លានពាន និងបង្ករោគនៅតម្រងនោមបានដែរ។ ប៉ុន្តែករណីបែបនេះជាករណីដែលកម្រនឹងអាចកើតមានឡើងណាស់។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ដើម្បីបញ្ជាក់ច្បាស់អំពីមូលហេតុពិតប្រាកដដែលបណ្តាលឲ្យមានការបង្ករោគនៅតម្រងនោម ក្រុមគ្រូពេទ្យឯកទេសនឹងធ្វើការ៖ • ប្រមូលទឹកនោម និងវិភាគទឹកនោមរបស់អ្នកជំងឺតាមរយៈតេស្តម៉្យាងដែលមានឈ្មោះថា ECBU (Examine Cytobacteriologique des Urines)៖ ជាប្រភេទតេស្តដែលអាចពិនិត្យបានទាំងលក្ខណៈខាងក្រៅនៃទឹកនោមដោយផ្ទាល់ព្រមទាំងការបណ្តុះមេរោគជាមួយការធ្វើតេស្តថ្នាំផ្សះដែលអាចសម្លាប់មេរោគបានទៀតផង។ វិធីសាស្រ្តវិភាគទឹកនោមគឺជាវិធីសាស្ត្រដ៏ចាំបាច់ និងមិនអាចខានបាន ក្នុងការកំណត់រកអត្តសញ្ញាណពិតប្រាកដនៃមេរោគបង្កព្រមទាំងជាជំនួយក្នុងការព្យាបាលផងដែរ។ ក្រៅពីនេះ ក្រុមគ្រូពេទ្យក៏អាចពិនិត្យបន្ថែមតាមរយៈការធ្វើអេកូសាស្ត្រ ថតវិទ្យុសាស្ត្រ (ASP) ឬ Scanner ក្នុងករណីការធ្វើអេកូសាស្ត្រ និងថតវិទ្យុសាស្ត្រ(ASP) រករោគវិនិច្ឆ័យមិនឃើញ។ វិធីសាស្រ្តព្យាបាល ជាទូទៅ ការព្យាបាលត្រូវបានចែកចេញជា ២៖ ១ ការរលាកតម្រងនោមផ្នែកខាងក្រោម៖ • ពិនិត្យទឹកនោម(ECBU) មុនឲ្យប្រើថ្នាំផ្សះ។ • ការជ្រើសរើសថ្នាំផ្សះ ដែលមានសមត្ថភាពប្រឆាំងនឹងបាក់តេរីបានច្រើនប្រភេទ (Antibiotique Larges Spectres) បន្ទាប់ពីយកទឹកនោមរួច។លទ្ធផល ECBU អាចបាននៅថ្ងៃទី ៣ ទៅ៥។ ក្រោយចេញលទ្ធផលបណ្តុះមេរោគ និងតេស្តភាពស៊ាំនៃថ្នាំផ្សះ អ្នកជំងឺប្រហែលជាអាចតម្រូវឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរប្រភេទថ្នាំផ្សះ ឬរក្សានូវការប្រើប្រភេទថ្នាំដដែល ទៅតាមលទ្ធផលបណ្តុះមេរោគ (Antibiogramme) បូករួមជាមួយការណែនាំអំពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងគ្រប់ចំនួន។ • រុករក និងព្យាបាលមូលហេតុ៖ ប្រូស្តាតរីកប៉ោងក្រួសស្ទះបង្ហួរខាងក្រោមត្បៀតបង្ហួរខាងក្រោមមានដុំសាច់បង្ហួរខាងក្រោម….។ ២ ការរលាកតម្រងនោមផ្នែកខាងលើ (អ្នកជំងឺត្រូវសម្រាកពេទ្យ) • Pyélonephrite aigue obstructive៖ បង្ហូរទឹកនោមដែលស្ទះជាបន្ទាន់ Drainage en urgence (Sonde JJ ឬ Néphrostomie) បញ្ចៀសការប្រមូលផ្តុំនៃមេរោគ (Choc septique) ពិនិត្យទឹកនោម(ECBU) មុនឲ្យប្រើថ្នាំផ្សះ (Antibiotique larges Spectres) បន្ទាប់មកទៀតរុករកនិងព្យាបាលមូលហេតុ ក្រួសស្ទះបង្ហួរខាងលើ មហារីកសរីរាង្គនៅក្បែរដូចជាមហារីកមាត់ស្បូន ពោះវៀនធំ… ដែលសង្កត់លើបង្ហួរនោម • Pyélonephrite aigue non obstructive៖ ពិនិត្យទឹកនោម(ECBU) បណ្តុះមេរោគក្នុងឈាម (Culture du sang) មុនឲ្យប្រើថ្នាំផ្សះ(Antibiotique Larges Spectres) រុករក និងព្យាបាល មូលហេតុអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកជំងឺដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយទ្រុឌទ្រោម ដែលអាចជាអ្នកជំងឺ HIV ឬអ្នកកំពុងប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ។ ផលវិបាក ប្រសិនបើអ្នកជំងឺមិនបានទទួលការព្យាបាលត្រឹមត្រូវទេនោះ អ្នកជំងឺអាចប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ចំពោះសុខភាពដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភ៖ • ជាក់ស្តែង អ្នកជំងឺអាចនឹងបាត់បង់អាយុជីវិតដោយសារការឆ្លងមេរោគចូលក្នុងចរន្តឈាម (Septicémie) ដែលបង្កឲ្យមាន Choc Septique (ធ្លាក់សម្ពាធឈាមធ្ងន់ធ្ងរ) ក្នុងករណី Pyélonéphrite។ • ក្រៅពីនេះ មេរោគអាចនឹងមានភាពស៊ាំថ្នាំ (Résistances des antibiotiques) ចំពោះការមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការព្យាបាលឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ម៉្យាង កត្តានេះ ក៏អាចបណ្តាលឲ្យការព្យាបាលបន្ទាប់ជួបឧបសគ្គ ដោយហេតុថាការវិភាគ និងបណ្តុះមេរោគមិនអាចប្រព្រឹត្តទៅបាន (មេរោគបណ្តុះមិនដុះ)។ • ទាក់ទងនឹងការបង្ករោគនៅផ្នែកតម្រងនោមខាងក្រោម អ្នកជំងឺនឹងទទួលរងនូវការឈឺចាប់ ផលរំខានចំពោះសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ ព្រមទាំងអាចវិវឌ្ឍជាការហូរឈាម (Cystite hémorragique) ជាពិសេសបន្តការឆ្លងរាលដាលទៅផ្នែកខាងលើដែលហៅថា Pyélonephrite។ វិធីសាស្រ្តការពារ តាមពិត ទម្លាប់ងាយៗប្រចាំថ្ងៃបានចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយអត្រានៃការឆ្លងរោគនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោមយ៉ាងច្រើន។ សកម្មភាពទាំងនោះមានដូចជា៖ • ទម្លាប់ពិសាទឹកឲ្យបានច្រើន(៣លីត្រ ក្នុង២៤ម៉ោង) • ហាមទប់នោម ក្នុងរយៈពេលយូរ • រាល់ពេលបន្ទោបង់រួច ត្រូវលាងសម្អាតពីមុខទៅក្រោយ ដោយហេតុថា ទ្វារធំសម្បូរទៅដោយបាក់តេរីគ្រោះថ្នាក់ចំពោះតម្រងនោម • ត្រូវទៅបត់ជើងតូច រាល់ក្រោយពេលរួមភេទ (ទាំងប្រុស ទាំងស្រី) • រក្សាអនាម័យប្រដាប់ភេទឲ្យបានត្រឹមត្រូវ • ថែរក្សាសុខភាពឲ្យបានល្អ និងរឹងមាំ ចំពោះអ្នកមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្សោយ (HIV, Immunosuppresseur) អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម...។ រាល់ពេលមានសញ្ញាណណាមួយទាក់ទងភាពមិនប្រក្រតីនៃសុខភាពតម្រងនោមដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើសូមប្រញាប់អញ្ជើញទៅពិគ្រោះជាមួយក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញដោយចៀសវាងការប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះដោយខ្លួនឯងមិនត្រឹមត្រូវ និងមិនគ្រប់កម្រិតដែលផ្តល់ជាផលលំបាកធ្ងន់ធ្ងរទៅនឹងការស៊ាំថ្នាំផ្សះ នាំឲ្យមានការចំណាយថវិកា ពេលវេលាកាន់តែច្រើន ហើយអាចបណ្តាលឲ្យបាត់បង់ជីវិតទៀតផង។ បន្ថែមពីនេះ អនាម័យប្រដាប់ភេទ និងការថែរក្សាសុខភាពប្រចាំថ្ងៃនៅតែជាកត្តាសំខាន់ដែលមិនគួរមើលរំលង។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ឈុន សុខា ឯកទេសតម្រងនោម និងជាអនុប្រធានផ្នែកតម្រងនោមនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨១ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ

Jul 26, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
9.2K មើល

ជំងឺរលាកក្រពេញប្រូស្តាតដែលបុរសគួរប្រុងប្រយ័ត្ន

ការរលាកនៃក្រពេញភេទបុរស ឬក្រពេញប្រូស្តាត (Prostatitis) គឺជាជំងឺស្រួចស្រាវទាមទារនូវការព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។ បច្ចុប្បន្នជំងឺនេះហាក់មានការកើនឡើងច្រើននៅប្រទេសកម្ពុជា និងត្រូវបានរកឃើញជាញឹកញាប់ក្នុងចំណោមយុវវ័យពិសេសអ្នកមានដៃគូរួមភេទតែវាមិនត្រូវបានចាត់ចូលជាជំងឺតពូជឡើយ។ អ្វីជាមូលហេតុនៃការរលាកក្រពេញប្រូស្តាត? ជាទូទៅ ជំងឺរលាកក្រពេញប្រូស្តាតបង្កដោយមេរោគប្រភេទបាក់តេរី ដែលភាគច្រើនគឺ E.coli និងចំនួនតិចតួចផ្សេងទៀតរួមមាន Chlamydia ជាដើម។ បាក់តេរីបង្កទាំងនេះអាចឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀតតាមរយៈការរួមភេទដោយមិនបានការពារសម្រាប់អ្នកមានដៃគូរួមភេទច្រើន។ ចំណែកកត្តារួមផ្សំផ្សេងទៀតធ្វើឲ្យងាយកើតជំងឺនេះគឺដោយសារអ្នកជំងឺមានការរលាកពងស្វាស។ តើការរលាកនេះមានសញ្ញាសម្គាល់អ្វីខ្លះ? ក្នុងរយៈពេលពី ១សប្តាហ៍ ទៅ១០ថ្ងៃក្រោយបន្ទាប់ពីការឆ្លងមេរោគ ឬបន្ទាប់ពីរួមភេទដោយមិនបានការពារជាមួយអ្នកមានដៃគូរួមភេទច្រើន នោះអ្នកជំងឺអាចមានសញ្ញាក្តៅខ្លួន រងាញាក់ នោមញឹក-ក្តៅ-ក្រហាយ ទឹកនោមមានក្លិនស្អុយ ពណ៌ល្អក់ ពេលខ្លះ មានហូរខ្ទុះនៅចុងប្រដាប់ភេទ និងខ្លះទៀតមានឈាមនៅក្នុងទឹកកាម (ទឹកមេជីវិត) ដែលអ្នកជំងឺអាចសម្គាល់ឃើញនៅពេលរួមភេទ។ តើត្រូវធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យរបៀបណា? បន្ទាប់ពីលេចចេញនូវរោគសញ្ញាមិនប្រក្រតីអ្នកជំងឺត្រូវធ្វើការណាត់ជួបជាមួយគ្រូពេទ្យជាបន្ទាន់។ ករណីនេះដែរអ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើការត្រួតពិនិត្យតាម ២របៀបរួមមាន៖ • ការពិនិត្យគ្លីនិក៖ គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការសិក្សាលើរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ និងពិនិត្យបន្ថែមដោយលូកស្ទាបក្រពេញប្រូស្តាតតាមទ្វារលាមកដើម្បីរកសញ្ញាណនៃការក្តៅ រីក និងឈឺចាប់។ • ការពិនិត្យអមគ្លីនិក៖ គ្រូពេទ្យនឹងយកទឹកនោមរបស់អ្នកជំងឺទៅពិនិត្យ ដើម្បីរកឲ្យឃើញថាមានមេរោគអ្វីខ្លះ បន្ទាប់មកយកទឹកនោមទៅបណ្តុះរកប្រភេទមេរោគបង្កជាក់លាក់ដើម្បីអាចប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះឲ្យត្រូវនឹងប្រភេទមេរោគនោះ។ ម៉្យាងវិញទៀតអ្នកជំងឺអាចនឹងតម្រូវឲ្យថតអេកូសាស្ត្រករណីអ្នកជំងឺមានការបង្ករោគរហូតអាប់សែ ឬការកកខ្ទុះរួចទៅហើយ។ រលាកក្រពេញប្រូស្តាតត្រូវព្យាបាលដូចម្តេច? នៅពេលអ្នកជំងឺបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យរកឃើញថាមានការរលាកក្រពេញប្រូស្តាត ឬក្រពេញភេទនេះ គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការព្យាបាលដោយផ្អែកលើស្ថានភាពដោយឡែកៗនៃអ្នកជំងឺនៅពេលជួបពេទ្យ៖ • ករណីគ្មានអាប់សែ៖ អ្នកជំងឺនឹងត្រូវព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំចាក់ ៤៨ទៅ៧២ម៉ោង រួចបន្តប្រើថ្នាំផ្សះដោយលេបពី ២ទៅ៣សប្តាហ៍ ដោយមិនតម្រូវឲ្យសម្រាកពេទ្យនោះទេ។ • ករណីមានអាប់សែ៖ អ្នកជំងឺអាចនឹងត្រូវវះកាត់បង្ហូរខ្ទុះចេញ និងលាងសម្អាតឲ្យស្អាត រួមជាមួយការប្រើថ្នាំផ្សះក្នុងរយៈពេល ២ទៅ៣សប្តាហ៍ដោយឲ្យអ្នកជំងឺសម្រាកពេទ្យ។ គួរបញ្ជាក់ថា ការព្យាបាលនេះអាចនឹងតម្រូវឲ្យព្យាបាលទាំងអ្នកជំងឺ និងដៃគូរួមភេទរបស់អ្នកជំងឺផងដែរ ដើម្បីធានានូវការព្យាបាលឲ្យបានជាសះស្បើយ។ ករណីមិនបានព្យាបាលឲ្យទាន់ពេលវេលា អ្នកជំងឺនឹងបង្កជាការមានមេរោគក្នុងឈាមដែលបង្កើនការប្រឈមនឹងការរលាកខ្លាំងពេញខ្លួន និងប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិត។ តើអាចការពារពីការរលាកក្រពេញប្រូស្តាតបានដែរទេ? ជាការពិតណាស់ ដោយសារការរលាកក្រពេញប្រូស្តាតឆ្លងដោយសារការរួមភេទ ដូច្នេះអ្នកក៏អាចការពារខ្លួនបាន ដោយត្រូវការពារពីមូលហេតុនៃការឆ្លង៖ • ការពារបើមានដៃគូរួមភេទច្រើន ឬគួរមានដៃគូរួមភេទតែមួយ • ចៀសវាងការរួមភេទប្រសិនស្ត្រីធ្លាក់ស ឬមានបញ្ហារោគស្ត្រីផ្សេងទៀត។ ប្រសិនអ្នកមាននូវអាការៈមិនស្រួលលើបញ្ហាប្រព័ន្ធទឹកនោម ដូចជានោមញឹក ឈឺ ក្រហាយ មានខ្ទុះ ឬសញ្ញាសង្ស័យណាមួយ អ្នកត្រូវប្រឹក្សា និងពិនិត្យជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញដើម្បីទទួលបានការព្យាបាលមួយត្រឹមត្រូវ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងជាសះស្បើយ។ ចំពោះគ្រូពេទ្យ ឬអ្នកប្រកបវិជ្ជាជីវសុខាភិបាលគួរធ្វើការព្យាបាលស្របតាមបច្ចេកទេស និងការប្រើថ្នាំឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ចាន់ ប៊ុនថា ឯកទេសផ្នែកវះកាត់ប្រព័ន្ធទឹកមូត្រ នៃមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ និងជាប្រធានមន្ទីរសម្រាកព្យាបាលអុិនដ្រា អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨១ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ

Jul 19, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
4.9K មើល

ផលវិបាកនៃការមិនអាចគ្រប់គ្រងការបត់ជើងតូចបាន

Urinary Incontinence គឺជារោគសញ្ញានៃការចេញទឹកនោមដោយមិនដឹងខ្លួន ឬមិនអាចគ្រប់គ្រងការបត់ជើងតូចបាន។ យោងតាមទិន្នន័យនៅប្រទេសអភិវឌ្ឍមួយចំនួនបានបង្ហាញថា បញ្ហានេះតែងកើតលើស្ត្ រី២ដងច្រើនជាងបុរស។ ក្នុងស្ថិតិនោះ ២៥%-៣០%ជាស្ត្រីអាយុចន្លោះពី ៥០ឆ្នាំ-៦៥ឆ្នាំ ១០%ជាស្ត្រីមិនធ្លាប់បានសម្រាលកូន ឬមិនធ្លាប់មានផ្ទៃពោះ ១៥-២០%ជាស្ត្រីសម្រាលដោយការវះកាត់ និង២០-៣០%ជាស្ត្រីធ្លាប់ឆ្លងទន្លេ ឬមានកូនច្រើន។ មូលហេតុ និងកត្តាជំរុញ អាស្រ័យដោយទម្រង់រូបរាងនៃប្រព័ន្ធតម្រងនោមរបស់បុរស និងស្ត្រីមានលក្ខណៈខុសគ្នា ដូច្នេះវាអាចមានមូលហេតុផ្សេងគ្នា៖ • ស្ត្រី៖ ភាគច្រើនបណ្តាលមកពីការថយចុះនៃមុខងារ ឬដំណើរការសាច់ដុំបាតផ្នែកខាងក្រោមដែលភ្ជាប់ពីឆ្អឹងខាងលើមកឆ្អឹងកញ្ចូញគូទមានតួនាទីទប់ទឹកនោម-លាមក មិនឲ្យហូរចេញផ្តេសផ្តាស និងបញ្ហាប្លោកនោមលៀនចេញមកក្រៅ • បុរស៖ កើតមានជាពិសេសចំពោះអ្នកដែលទើបតែវះកាត់ ឬកោសក្រពេញប្រូស្តាត។ ក្រៅពីនេះ លក្ខខណ្ឌខ្លះអាចជាកត្តាជំរុញផងដែរដូចជាអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ស្លាប់មួយចំហៀងខ្លួន ឬពិការជើងទាំងពីរកម្រើកមិនរួច អ្នកជំងឺរលាកខួរឆ្អឹងខ្នង អ្នកជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត ស្ត្រីអស់រដូវ ស្ត្រីមានកូនច្រើន អ្នកមានកម្រិតអ័រម៉ូនអឺស្ត្រូហ្សែនថយចុះ អ្នកលើសទម្ងន់ ក្អករ៉ាំរ៉ៃ ករណីជនពិការដែលពិបាកក្នុងការដើរអ្នកឧស្សាហ៍ទល់លាមក អ្នកញៀនស្រា ឬញៀនបារី អ្នកប្រើថ្នាំមួយចំនួន (ថ្នាំបំបាត់ការធ្លាក់ទឹកចិត្ត ថ្នាំបន្ថយការកន្ត្រាក់សាច់ដុំ ថ្នាំសរសៃប្រសាទ)។ សញ្ញាសម្គាល់ អ្នកជំងឺអាចដឹងដោយខ្លួនឯងថាមិនអាចគ្រប់គ្រងការបត់ជើងតូចបាន ឬទឹកនោមចេញមកដោយឯងៗអាស្រ័យនឹងប្រភេទនៃ Urinary Incontinence ខាងក្រោម៖ • Stress Incontinence៖ ការចេញទឹកនោមដោយឯងៗនៅពេលមានចលនាដូចជាសើច ក្អក កណ្តាស់ ហាត់កីឡា ឬធ្វើការងារធ្ងន់ៗដោយសារមានការកើនឡើងនូវសម្ពាធក្នុងពោះ សង្កត់ និងរុញទឹកនោមឲ្យចេញមកដោយខ្លួនឯង • Urge Incontinence៖ ការចេញទឹកនោមបន្ទាន់ដោយមិនដឹងខ្លួន ដែលតែងកើតមានឡើងនៅពេលយប់ • Mixed Incontinence៖ ការចេញទឹកនោមទាំង ២ប្រភេទខាងលើកើតរួមគ្នាដោយអ្នកជំងឺស្រាប់តែឈឺបត់ជើងតូចភ្លាមៗ ហើយគាត់ក្អក ឬកណ្តាស់ក្នុងពេលនោះ ធ្វើឲ្យទឹកនោមចេញមកភ្លាមៗ។ ការវិនិច្ឆ័យបញ្ជាក់ ដំបូងគ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការសាកសួរយ៉ាងលម្អិត និងក្បោះក្បាយអំពីប្រវត្តិរបស់អ្នកជំងឺ លើការមានផ្ទៃពោះការអស់រដូវ។ បើជាបុរសគ្រូពេទ្យនឹងសួរអំពីប្រវត្តិនៃការវះកាត់ក្រពេញប្រូស្តាត ឬការធ្លាប់មានរងរបួសផ្សេងៗ។ ក្រៅពីនេះ អ្នកជំងឺអាចនឹងត្រូវពិនិត្យគ្លីនិកបន្ថែមទៀតតាមរយៈ៖ • ការពិនិត្យដោយឈរ៖ អ្នកជំងឺតម្រូវឲ្យញ៉ាំទឹកដើម្បីមានទឹកនោមច្រើនបន្ទាប់មកឲ្យគាត់ប្រឹងក្អក ពេលនោះអ្នកជំងឺនឹងលេចចេញទឹកនោមមកជាមួយដែរ។ • ការពិនិត្យដោយគេង៖ ដំបូងគ្រូពេទ្យនឹងបាញ់ទឹកចូលក្នុងប្លោកនោមពី២៥០ ទៅ៣០០សេសេ រួចដកចេញមកវិញដោយឲ្យអ្នកជំងឺប្រឹងទប់ ឬប្រឹងខ្ជឹប។ តេស្តពិសេសចំពោះស្ត្រីមួយគឺ ប្រើម្រាមដៃ ២លើកបង្ហួរនោម (បន្ទាប់ពីបាញ់ទឹកចូល ៣០០សេសេ)។ ករណីខ្លះអ្នកជំងឺអាចនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើតេស្តបន្ថែមទៀតដោយយកសំឡីត្បារត្រចៀករុកចូលក្នុងបង្ហួរនោម និងតេស្តបញ្ជាក់ពីភាពខ្សោយ ដោយដាក់ម្រាមដៃ ២ចូលក្នុងទ្វារមាសហើយឲ្យអ្នកជំងឺខ្ជឹប។ លើសពីនេះអ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើតេស្តរកមើលការបង្ករោគនៅក្នុងទឹកនោម ការពិនិត្យអេកូសាស្ត្រដើម្បីរកសញ្ញាណមិនប្រក្រតីផ្សេងទៀតនិងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យពិសេសមួយទៀតហៅថា Balance urodynamics។ ម៉្យាងទៀត អ្នកជំងឺនឹងត្រូវបានណែនាំឲ្យកត់ត្រាបន្ថែមនូវពេលវេលា បរិមាណ ចំនួនដងក្នុងមួយថ្ងៃ និងលក្ខខណ្ឌណាមួយនៃការចេញទឹកនោមឯងៗរបស់គាត់ ដើម្បីអាចវាយតម្លៃការព្យាបាលនៅពេលអនាគត។ ការព្យាបាលសមស្រប ភាគច្រើននៃអ្នកជំងឺអាចទទួលបានការព្យាបាលជាសះស្បើយរហូតដល់ ៧០-៨០% ដែលការព្យាបាលត្រូវបានបែងចែកតាមកម្រិតរួមមាន៖ • ការព្យាបាលដោយមិនប្រើថ្នាំ ឬមិនវះ៖ អ្នកជំងឺនឹងត្រូវបានណែនាំឲ្យទទួលទានទឹកឲ្យបានច្រើន ២-៣លីត្រក្នុងមួយថ្ងៃ នៅពេលព្រឹក និងពេលថ្ងៃ ចៀសវាងការទទួលទានស្រា ឬគ្រឿងស្រវឹង និងហាមជក់បារី។ ករណីអ្នកជំងឺមាននូវកត្តាហានិភ័យរួមផ្សំណាមួយដូចខាងលើ គាត់ត្រូវធ្វើការព្យាបាល ឬកាត់បន្ថយកត្តាទាំងនោះដាច់ខាត។ • ការព្យាបាលដោយធ្វើឲ្យសាច់ដុំកម្រើកឡើងវិញ៖ អ្នកជំងឺត្រូវធ្វើលំហាត់ប្រាណ ឬយោគៈ និងអនុវត្តតិកនិក Rééducation vésicale រាល់ថ្ងៃ ដោយត្រូវគេងសន្ធឹងលើគ្រែ ដកដង្ហើមធម្មតាហើយប្រឹងខ្ជឹបសាច់ដុំដូចទប់បត់ជើងតូច និងបត់ជើងធំក្នុងរយៈពេល១០វិនាទី រួចរលាវិញ ១០វិនាទីទើបចាប់ផ្តើមខ្ជឹបម្តងទៀត រហូតបាន ១៥ដងក្នុង ១វគ្គ (១ថ្ងៃ៣វគ្គ ព្រឹក ថ្ងៃ និងល្ងាច)។ • ការព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំ៖ ធ្វើឡើងក្នុងករណីវិធីសាស្ត្រខាងលើបរាជ័យដើម្បីកុំឲ្យប្លោកនោមកន្ត្រាក់ខ្លាំង ដោយប្រើថ្នាំប្រភេទ Anticholinergics តាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យអាស្រ័យលើស្ថានភាពជាក់ស្តែងរបស់អ្នកជំងឺ។ តិកនិកទំនើបមួយទៀតក្នុងប្រទេសជឿនលឿន គឺការចាក់ឆ្អឹងខ្នងដើម្បីឲ្យសាច់ដុំកន្ត្រាក់ឡើងវិញ។ • ដំណាក់កាលចុងក្រោយអ្នកជំងឺនឹងត្រូវធ្វើការវះកាត់ ប្រសិនបើការព្យាបាលខាងលើមិនទទួលបានជោគជ័យ ឬបរាជ័យ ដោយប្រើតិកនិក TVT (Tension-free Vaginal Tape), TOT (Transobturator Tape) និងSphincter artificial។ ផលវិបាក និងការការពារ ករណីអ្នកជំងឺមិនធ្វើការព្យាបាលទេនោះ ផលវិបាកដែលអាចកើតមានដូចជា រំខានរហូតទៅជាស្ត្រេស មិនហ៊ានចេញក្រៅ ឬចូលរួមក្នុងសង្គម ប៉ះពាល់ដល់ការងារ និងសកម្មភាពផ្លូវភេទរបស់គាត់។ បន្ថែមពីនេះ អ្នកជំងឺអាចមានការរលាក ឡើងក្រហម ដំបៅ រហូតមានការបង្ករោគពីបាក់តេរី និងអាចវិវឌ្ឍរហូតមានមេរោគក្នុងឈាមដែលប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតទៀតផង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ Urinary Incontinence អាចចៀសវាងដោយលុបបំបាត់កត្តាហានិភ័យទាំងឡាយដូចជា លើសទម្ងន់ ទល់លាមក ធ្វើការងារ ឬហាត់កីឡាធ្ងន់ៗ ពិសាបារី ទទួលទានកាហ្វេ ស្ត្រេស និងហាត់តិកនិក Rééducation vesical ករណីសង្ស័យ។ រោគសញ្ញានៃការមិនអាចគ្រប់គ្រងការបត់ជើងតូចផ្តល់នូវរំខានខ្លាំង ដូច្នេះអ្នកជំងឺគួរជួបប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសផ្នែកតម្រងនោមដើម្បីការពារនូវផលវិបាកនាពេលអនាគតដែលអាចនឹងកើតមាន។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ទូច រ៉ាណូ ឯកទេសផ្នែកមូត្រសាស្រ្តនៅមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ និងមន្ទីរសម្រាកព្យាបាលតម្រងនោមភ្នំពេញ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨១ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺផ្សេងៗ

Nov 06, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
3.2K មើល

វិធីសាស្រ្តគ្រប់គ្រងការញ៉ាំអាហារអំឡុងពេលព្យាបាលជំងឺមហារីក

ចំពោះអ្នកជំងឺដែលបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឃើញថាមានជំងឺមហារីក អាចប្រឈមនឹងអាការៈអស់កម្លាំង បាត់បង់ចំណង់អាហារ ស្រកទម្ងន់ ការផ្លាស់ប្តូររសជាតិ ចង្អោរ ដំបៅមាត់ ឬបំពង់ក និងពិបាកដកដង្ហើមជាដើម។ ជាក់ស្ដែង របបអាហារ និងការរក្សាទម្ងន់នឹងជួយអ្នកជំងឺមហារីកឲ្យរក្សាបាននូវថាមពល និងកម្លាំង ហើយវាថែមទាំងជួយដល់ការព្យាបាលមហារីករបស់ពួកគេឲ្យកាន់តែល្អប្រសើរឡើងផងដែរ។ សំណួរ៖ តើគួរគ្រប់គ្រងបញ្ហាមួយចំនួនដែលកើតមានឡើងអំឡុងពេលព្យាបាលមហារីកដោយរបៀបណា? ចម្លើយ៖ ការគ្រប់គ្រង និងដំណោះស្រាយអាចមានផ្សេងៗគ្នាទៅតាមបញ្ហាដែលកើតមានដូចជា៖ ១. ការថយចុះចំណង់អាហារ • គួរទទួលទានអាហារតិចៗឲ្យបានញឹកញាប់ និងអាហារសម្រន់ដែលសម្បូរដោយកាល់ឡូរី និងប្រូតេអុីនខ្ពស់។ • ធ្វើឲ្យរាល់អាហារដែលអ្នកញ៉ាំអាចរាប់បាន ដោយត្រូវកាត់បន្ថយអាហារមានកាល់ឡូរីទាប និងជាតិទឹក ឧទាហរណ៍ អ្នកអាចញ៉ាំស៊ុបប្រភេទក្រែម ជំនួសប្រភេទស៊ុបជាទឹកធម្មតា។ • ទទួលទាននៅពេលអ្នកឃ្លានខ្លាំង៖ ប្រសិនអ្នកមានថាមពលច្រើន និងឃ្លានខ្លាំងនៅពេលព្រឹកអ្នកគួរញ៉ាំអាហារពេលព្រឹកឲ្យបានច្រើន ហើយអាចទទួលទានអាហារបន្ទាប់បន្សំ និងអាហារសម្រន់បន្តឲ្យបានពេញមួយថ្ងៃ។ ២. អស់កម្លាំង (ចុះខ្សោយ) • ជ្រើសរើសអាហារងាយៗដូចជា អាហារក្លាសេ ឬអាហារស្រាប់ដើម្បីជួយឲ្យការរៀបចំអាហារកាន់តែងាយស្រួល និងធ្វើឲ្យអ្នកមានថាមពលក្នុងការញ៉ាំ។ • ទុកឲ្យគ្រួសារ ឬមិត្តភក្តិជួយធ្វើអាហារដែលអ្នកចូលចិត្ត ឬចេញទៅញ៉ាំនៅខាងក្រៅ និងត្រូវកុម៉្មង់តិច ឬតែពាក់កណ្តាល។ • ជ្រើសរើសប្រភេទអាហារទន់ៗ ឬមានជាតិទឹកដែលតម្រូវឲ្យប្រើកម្លាំងតិចក្នុងការទំពារ ឬលេប។ ៣. ការផ្លាស់ប្តូររសជាតិ • ព្យាយាមលាងសម្អាតមាត់របស់អ្នកជាមួយនឹងម្សៅសូដា និងទឹក (១/៤ស្លាបព្រាក្នុងទឹកមួយពែង) មុនពេលទទួលទានអាហារ។ • សាកល្បងភ្លក់អាហារដែលមានរសជាតិស្រាលៗដូចជា ល្បាយដំឡូងបារាំង (mashed potatoes) នំបុ័ង និងប័រ បង្អែមមានក្រែមច្រើន (pudding) ធញ្ញជាតិប្រភេទក្តៅ (hot cereals) បាយ ផាស្តា ឬគុយទាវ និងទឹកដោះគោ។ • សាកល្បងប្រឡាក់សាច់ជាមួយទឹកស៊ីអុីវ ឬទឹកផ្លែឈើផ្អែម។ • ប្រសិនអ្នកជក់បារី សូមបញ្ឈប់ការជក់ នោះវានឹងធ្វើឲ្យរសជាតិអាហាររបស់អ្នកកាន់តែប្រសើរ និងអាចជួយឲ្យឡើងគីឡូ រួមទាំងអនុគ្រោះដល់ការព្យាបាលឲ្យបានកាន់តែល្អ។ ៤. ពិបាកទំពារ ឬលេប • ចៀសវាងអាហារដែលមានជាតិអាស៊ីត ក្តៅពេក ឬត្រជាក់ពេក ហឹរពេករឹង ឬស្ងួតពេក។ • សម្រាប់អ្នកមានដំបៅមាត់ អាចជ្រើសរើសអាហារទន់ មានជាតិក្រែមដូចជា ស៊ុបប្រភេទក្រែម (cream soups) បង្អែមធ្វើពីទឹកដោះគោ និងស៊ុត (custard) បង្អែមមានក្រែមច្រើន (pudding) បង្អែមតៅហ៊ូ ទឹកដោះគោក្រឡុក និងធញ្ញជាតិប្រភេទក្តៅ (hot cereals)។ • លេបថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់មុនពេលទទួលទានអាហារ តាមវេជ្ជបញ្ជាគ្រូពេទ្យរបស់អ្នក។ • សម្រាប់អ្នកមាត់ស្ងួត អាចញ៉ាំអាហារទន់ និងមានជាតិទឹកដូចជា សាំងវិចដែលមានសម្បកនំបុ័ង និងគ្រឿងផ្សំទន់ៗ ផាស្តាជាមួយទឹកជ្រលក់សម្ល ស៊ុតចៀន សាឡាដប៉េងប៉ោះ ឈីសពណ៌សធ្វើពីទឹកដោះគោ សាឡាដផ្លែឈើនិងនំបុ័ងអាំងបែបបារាំង។ • ញ៉ាំទឹកពី ៨-១០ កែវជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយកាត់បន្ថយការទទួលទានកាហ្វេ តែ និងភេសជ្ជៈកូកាព្រោះវាធ្វើឲ្យកាន់តែស្ងួត។ ៥. ចង្អោរ • ទទួលទានជាតិទឹកតិចៗឲ្យបានញឹកញាប់ជាប្រចាំថ្ងៃ ក្នុងកម្រិត ៨-១០ កែវជារៀងរាល់ថ្ងៃហើយជម្រើសដ៏ល្អគឺ ភេសជ្ជៈដែលមានជាតិខ្ញី ទឹកស៊ុប ឬការ៉េមផ្លែឈើ។ • ញ៉ាំអាហារប្រភេទម្សៅស្ងួតរាល់ ១-២ម៉ោងម្តងតាមដែលអាចទៅរួច ដោយអ្នកអាចសាកល្បងនំស្រួយ នំបុ័ងអាំង នំបុ័ងដុត ធញ្ញជាតិបែបស្ងួត បាយ ឬដូណាត់។ • លេបថ្នាំបំបាត់អាការៈចង្អោរតាមវេជ្ជបញ្ជាគ្រូពេទ្យ។ អនុវត្តតាមការណែនាំខាងលើ នោះអ្នកនឹងមានអារម្មណ៍កាន់តែប្រសើរ! បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត Turobova Tatiana ឯកទេសជំងឺមហារីកកុមារនៃមន្ទីរពេទ្យសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិសែនសុខ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៤ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម

Oct 18, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
7K មើល

ជំងឺដំបៅត្រៀមមហារីក និងមហារីកមាត់ស្បូន៖ ការការពារ តាមដានរោគ និងព្យាបាល

ជំងឺមហារីកស្បូនស្ថិតក្នុងចំណាត់ថ្នាក់លេខ៤ ទូទាំងពិភពលោក ដែលជាមូលហេតុបណ្តាលឲ្យស្រ្តីស្លាប់ តែចំពោះប្រទេសកម្ពុជាជំងឺមហារីកមាត់ស្បូនជាមូលហេតុនាំមុខគេដែលបណ្តាលឲ្យស្រ្តីស្លាប់ក្នុងចំណោមមហារីកទាំងអស់ដែលកើតលើស្រ្តី។ មូលហេតុបង្ក មូលហេតុចម្បងដែលបង្កឲ្យមានជំងឺមហារីកមាត់ស្បូនគឺ HPV (Human Papilloma Virus)។ របៀបចម្លង ជំងឺមហារីកមាត់ស្បូនអាចឆ្លងតាមរយៈការរួមភេទជាមួយដៃគូដែលមានផ្ទុកមេរោគ HPV ជាច្រើនដងទើបអាចបង្កឲ្យមានដំបៅត្រៀមមហារីកជាច្រើនឆ្នាំមិនមានការតាមដាន និងព្យាបាលទើបឈានទៅដល់មហារីកមាត់ស្បូន។ រោគសញ្ញា ជាទូទៅ ការលេចឡើងនូវរោគសញ្ញានៃមហារីកមាត់ស្បូនរួមមាន៖ • មានធ្លាក់ឈាមចន្លោះឈាមរដូវ • រដូវមិនទៀងទាត់ ឬមកមានលក្ខណៈច្រើន • មានធ្លាក់ឈាមក្រោយពេលរួមភេទ • ធ្លាក់ឈាមមុនពេលមានរដូវ • ធ្លាក់សរញឹកញាប់ • ឈឺណែនលើថ្ងាសញឹកញាប់។ ការស្រាវជ្រាវរកដំបៅត្រៀមមហារីកនៅមាត់ស្បូន និងរោគវិនិច្ឆ័យ (Cervical Cancer Screening and Diagnostic) • VIA • HPV DAN Testing • Colposcopy • Pap Smear • Cervical Biopsies ការការពារ ជំងឺមហារីកមាត់ស្បូន ដើម្បីការពារពីដំបៅត្រៀមមហារីកមាត់ស្បូន និងបង្ការជំងឺមហារីកមាត់ស្បូនរួមមាន៖ ១. Primary Prevention៖ HPV Vaccination ២. Secondary Prevention៖ Regular Screening • VIA • HPV Test • Pap Smear • Vaccination + Regular Screening = You best defence, Early Treatment ជំងឺមហារីកមាត់ស្បូនអាចបង្ការបានដោយ • ការចាក់វ៉ាក់សាំង • ពិនិត្យមាត់ស្បូនឲ្យបានទៀងទាត់ • ព្យាបាលឲ្យទាន់ដំណាក់កាលមិនឲ្យវិវឌ្ឍទៅជាមហារីក។ បកស្រាយដោយ៖ លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត គ្រួច រ៉ាយ៉ូណែត វេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញផ្នែកសម្ភព និងរោគស្រ្តី និងជាប្រធានផ្នែកពិគ្រោះជំងឺក្រៅនៃមជ្ឈមណ្ឌលជាតិគាំពារមាតា និងទារក អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពី ទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៣ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម

Aug 30, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
3.9K មើល

សូមកុំមើលរំលងសញ្ញាដំបូងនៃជំងឺមហារីកឈាមដ៏កាចសាហាវ

ជំងឺមហារីកឈាម ឬភាសាបច្ចេកទេសហៅថា Leukemia គឺជាមហារីកនៃជាលិកាបង្កើតឈាម រួមបញ្ចូលទាំងខួរឆ្អឹងខ្នង និងប្រព័ន្ធទឹករងៃ។ ជំងឺមហារីកឈាមជាធម្មតាពាក់ព័ន្ធនឹងកោសិកាឈាមស។ ខួរឆ្អឹងខ្នងរបស់អ្នកជំងឺមហារីកឈាម គឺផលិតកោសិកាឈាមសមិនធម្មតាដែលមិនអាចបំពេញមុខងារបានល្អ និងមិនអាចការពាររាងកាយប្រឆាំងនឹងការបង្ករោគ។ ចំពោះការព្យាបាលជំងឺមហារីកឈាមគឺវាអាស្រ័យនឹងប្រភេទនៃមហារីកឈាមនិងកត្តាផ្សេងទៀតជាច្រើន។ មូលហេតុ និងកត្តាហានិភ័យ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមិនទាន់អាចបញ្ជាក់បានអំពីមូលហេតុពិតប្រាកដដែលបង្កជាជំងឺមហារីកឈាមឡើយ។ វាហាក់ដូចជាវិវឌ្ឍមកពីកត្តារួមគ្នានៃហ្សែន និងបរិស្ថាន (វិទ្យុសកម្ម)។ ម៉្យាងវិញទៀត ជំងឺមហារីកឈាមកើតមានឡើងអាស្រ័យនឹងកត្តារួមផ្សំខាងក្រោម៖ - បញ្ហាហ្សែន៖ ហ្សែនខុសធម្មតាហាក់ដើរតួនាទីក្នុងការវិវឌ្ឍនៃជំងឺមហារីកឈាម ដែលបញ្ហាហ្សែនទាំងនោះមានដូចជា Down syndrome។ - ប្រវត្តិគ្រួសារធ្លាប់មានជំងឺមហារីកឈាម៖ ប្រសិនសមាជិកណាមួយនៃគ្រួសាររបស់អ្នកត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឃើញមានជំងឺមហារីកឈាម នោះហានិភ័យរបស់អ្នកអាចត្រូវបានកើនឡើង។ - ការជក់បារី៖ អាចបង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកឈាមស្រួចស្រាវ (Acute myelogenous leukemia)។ - ការប្រឈមនឹងសារធាតុគីមី៖ ការប៉ះពាល់ជាមួយសារធាតុគីមីមួយចំនួនដូចជា បង់ហ្សែន (Benzene) ដែលត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងប្រេងឥន្ទនៈនិងត្រូវបានប្រើក្នុងរោងចក្រគីមី គឺវាទាក់ទងនឹងហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកឈាមប្រភេទខ្លះ។ - ការព្យាបាលមហារីកពីមុន៖ អ្នកដែលធ្លាប់ព្យាបាលដោយថ្នាំគីមី ឬបាញ់កាំរស្មីក្នុងការព្យាបាលជំងឺមហារីក មានការកើនឡើងនូវហានិភ័យនៃការវិវឌ្ឍទៅជាប្រភេទជំងឺមហារីកឈាមមួយចំនួន។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មនុស្សភាគច្រើនដែលមានកត្តាហានិភ័យខាងលើអាចនឹងមិនកើតជំងឺមហារីកឈាមឡើយហើយមនុស្សមួយចំនួនផ្សេងទៀតដែលមានជំងឺមហារីកឈាមអាចនឹងគ្មាននូវហានិភ័យខាងលើ។ ចំណាត់ថ្នាក់នៃជំងឺមហារីកឈាម គ្រូពេទ្យឯកទេសបានបែងចែកចំណាត់ថ្នាក់នៃជំងឺមហារីកឈាមដោយផ្អែកលើ៖ ១. ល្បឿននៃការវិវឌ្ឍ - ជំងឺមហារីកឈាមស្រួចស្រាវ៖ កោសិកាឈាមខុសធម្មតាគឺជាកោសិកាឈាមដែលមិនពេញវ័យ (Blasts)។ កោសិកាឈាមនេះ មិនអាចបំពេញមុខងារធម្មតារបស់ខ្លួនបានទេ ហើយវាបំបែកខ្លួនយ៉ាងលឿន ដូច្នេះស្ថានភាពជំងឺនឹងកាន់តែអាក្រក់ឆាប់រហ័ស។ មហារីកឈាមស្រួចស្រាវទាមទារការព្យាបាលឲ្យទាន់ពេលវេលា។ - ជំងឺមហារីកឈាមរ៉ាំរ៉ៃ៖ មហារីកឈាមរ៉ាំរ៉ៃមានច្រើនប្រភេទ និងកើតមានចំពោះកោសិកាឈាមពេញវ័យភាគច្រើន។ កោសិកាឈាមទាំងនេះចម្លងយឺតៗជាបន្តបន្ទាប់។ ទម្រង់ខ្លះនៃជំងឺមហារីកឈាមរ៉ាំរ៉ៃពុំមានលេចចេញនូវសញ្ញាណាមួយក្នុងដំណាក់កាលដំបូងឡើយ ហើយអាចមិនត្រូវបានសម្គាល់ឃើញ ឬវិនិច្ឆ័យដឹងជាច្រើនឆ្នាំ។ ២. ប្រភេទនៃកោសិកាពាក់ព័ន្ធ - Acute lymphocytic leukemia (ALL)៖ នេះជាប្រភេទជំងឺមហារីកឈាមដែលភាគច្រើនកើតចំពោះក្មេងតូចៗ និងអាចកើតចំពោះមនុស្សពេញវ័យផងដែរ។ - Acute myelogenous leukemia (AML)៖ មហារីកឈាមស្រួចស្រាវនេះជាជំងឺមហារីកឈាមទូទៅមួយ ដែលកើតមានទាំងក្មេងតូចនិងមនុស្សពេញវ័យ តែភាគច្រើនកើតចំពោះមនុស្សពេញវ័យ។ - Chronic lymphocytic leukemia (CLL)៖ មហារីកឈាមរ៉ាំរ៉ៃដែលកើតមានចំពោះមនុស្សពេញវ័យភាគច្រើន។ - Chronic myelogenous leukemia (CML)៖ ប្រភេទមហារីកឈាមនេះមានផលប៉ះពាល់សំខាន់ចំពោះមនុស្សពេញវ័យ។ អ្នកជំងឺមហារីកឈាមរ៉ាំរ៉ៃនេះ (CML) អាចមានសញ្ញាសម្គាល់តិចតួច ឬគ្មានសញ្ញាអ្វីទាំងអស់ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនខែ ឬច្រើនឆ្នាំ មុនពេលវាចូលដល់ដំណាក់កាលដែលកោសិកាឈាមលូតលាស់យ៉ាងលឿន។ - ប្រភេទផ្សេងទៀត៖ ប្រភេទជំងឺមហារីកឈាមកម្រផ្សេងទៀតរួមមាន Hairy cell leukemia, Myelodysplastic syndromes និង Myeloproliferative disorders។ រោគសញ្ញានៃជំងឺមហារីកឈាម រោគសញ្ញានៃមហារីកឈាមជាញឹកញាប់គឺមិនច្បាស់លាស់ និងមិនជាក់លាក់។ ជាក់ស្តែង សញ្ញាជាធម្មតាភាគច្រើនរួមមានដូចខាងក្រោម៖ - គ្រុនក្តៅ ឬញាក់ ដែលមិនអាចពិពណ៌នាបាន - ខ្សោយ និងអស់កម្លាំងជាប្រចាំ - ងាយថប់ដង្ហើម ឬពិបាកដកដង្ហើម - មានការឆ្លងមេរោគញឹកញាប់ - ស្រកទម្ងន់ - បាត់បង់ចំណង់អាហារ - ឡើងកូនកណ្តុរ ថ្លើម និង/ឬអណ្តើក រីកធំ - ឈឺចាប់នៅពោះ - ហូរឈាម (ឈាមច្រមុះ ឈាមរដូវ និងឈាមពេលដុសធ្មេញ ញឹកញាប់) - មានស្នាមក្រហមតូច និងធំលើស្បែក - បែកញើសច្រើន ពិសេសពេលយប់ - ឈឺឆ្អឹង និងសន្លាក់ - ករណីកម្រ មហារីកឈាមអាចត្រូវបានរកឃើញដោយការពិនិត្យឈាមក្នុងលក្ខខណ្ឌខ្លះ។ សូមចងចាំថា អ្នកអាចនឹងមើលរំលងសញ្ញាដំបូងនៃជំងឺមហារីកឈាមព្រោះវាមានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលទៅនឹងជំងឺផ្តាសាយនិងជំងឺមួយចំនួនផ្សេងទៀត។ ដូច្នេះ សូមប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យរបស់អ្នកប្រសិនអ្នកមាននូវសញ្ញាប្រចាំណាមួយដែលធ្វើឲ្យអ្នកបារម្ភ ឬសង្ស័យ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត Turobova Tatiana ប្រធានផ្នែកជំងឺមហារីកនៃមន្ទីរពេទ្យសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិសែនសុខ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម លេខ ៨២ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម

Jul 05, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
5.4K មើល

សញ្ញាជំងឺមហារីកលំពែងដែលអ្នកមិនចាប់អារម្មណ៍

លំពែង ជាសរីរាង្គមួយក្នុងចំណោមសរីរាង្គជាច្រើនដែលគ្រប់គ្នាស្ទើរតែមិននឹងនាដល់។ ជាទូទៅ មុខងារចម្បងរបស់វាគឺជួយដល់ការរំលាយអាហារ និងគ្រប់គ្រងកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម។ ប្រជាជនប្រមាណក្រោម ២% នឹងត្រូវបានរកឃើញថាមានជំងឺមហារីកលំពែងក្នុងជីវិតរស់នៅរបស់ពួកគេ។ កត្តាហានិភ័យនៃមហារីកលំពែង • ការរលាកលំពែងរ៉ាំរ៉ៃ • ប្រវត្តិគ្រួសារធ្លាប់មានជំងឺមហារីកលំពែង និងហ្សែនដែលអាចបង្កើនហានិភ័យនៃមហារីក (ដូចជា Lynch syndrome ជាដើម) • មានជំងឺទឹកនោមផ្អែមលើសពី ៥ឆ្នាំ • ទទួលទានអាហារប្រភេទសាច់ពណ៌ក្រហម ឬសាច់កែច្នៃច្រើន • ជក់បារី • លើសទម្ងន់ • ភេទ (កើតលើបុរសច្រើនជាងស្ត្រី) • អាយុ (ភាគច្រើនកើតលើមនុស្សចាស់លើសពី៦០ឆ្នាំ តែក៏មានករណីកើតលើអ្នកដែលមានអាយុ២០-៣០ឆ្នាំដែរ) • ជាតិសាសន៍ (បុគ្គលដែលស្ថិតក្នុងជាតិសាសន៍អាហ្វ្រិច-អាមេរិកមានហានិភ័យខ្ពស់ជាងគេក្នុងការវិវឌ្ឍទៅជាមហារីកលំពែង)។ ការព្យាករមហារីកលំពែង ជាទូទៅស្ទើរតែមិនអាចធ្វើបាន ហើយវាក៏ស្ថិតក្នុងអត្រាការស្លាប់ខ្ពស់បំផុតក្នុងចំណោមមហារីកផ្សេងទៀតផងដែរ។ ជាក់ស្តែងត្រឹម ៨%ប៉ុណ្ណោះនៃអ្នកជំងឺមហារីកលំពែងរស់នៅបាន ៥ឆ្នាំបន្ទាប់ពីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយហេតុថាមហារីកលំពែងពិបាកកំណត់រកនៅដំណាក់កាលដំបូង។ ម៉្យាងលំពែងស្ថិតនៅជ្រៅក្នុងរាងកាយដែលដុំសាច់ដំបូងមិនអាចត្រូវបានមើលឃើញ ឬមានអារម្មណ៍ដឹង និងមិនសូម្បីអាចសម្គាល់បាន រហូតមហារីកបានរាលដាលទៅសរីរាង្គផ្សេងទៀត។ ដូច្នេះ វាពិតជាសំខាន់ណាស់ក្នុងការស្វែងយល់អំពីសញ្ញានៃមហារីកលំពែង។ សញ្ញាទូទៅនៃមហារីកលំពែងដែលអ្នកត្រូវដឹង ១. ភ្នែក និងស្បែកឡើងលឿង៖ មហារីកលំពែងចាប់ផ្តើមនៅផ្នែកក្បាលលំពែងដែលនៅជិតបំពង់ទឹកប្រមាត់។ ដុំសាច់សង្កត់ និងបិតទៅលើបំពង់ទឹកប្រមាត់ដែលនាំទឹកប្រមាត់ពីថ្លើម និងថង់ទឹកប្រមាត់កាត់តាមលំពែងទៅកាត់ពោះវៀនតូច។ តួនាទីរបស់ទឹកប្រមាត់គឺដើម្បីបំផ្លាញប៊ីលីរុយប៊ីន (Bilirubin) ដែលជាកាកសំណល់នៃកោសិកាឈាមក្រហម ដូច្នេះនៅពេលដំណើរការនេះមិនអាចធ្វើបានប៊ីលីរុយប៊ីនលើសបង្កជាសញ្ញាលឿងលើស្បែក និងភ្នែក។ ២. ហើមពោះ៖ នេះគឺជាសញ្ញាដំបូងមួយដែលគ្រប់គ្នាតែងកត់សម្គាល់ឃើញ ប៉ុន្តែវាបែរជាត្រូវបានយល់ថាជាសញ្ញាតូចតាចមិនគួរឲ្យបារម្ភ និងពុំចាំបាច់ទៅជួបគ្រូពេទ្យ។ ៣. បាត់បង់ចំណង់អាហារ និងចង្អោរ៖ មហារីកលំពែងលូតលាស់ក្នុងពោះដែលវាអាចផ្តល់សម្ពាធដល់សរីរាង្គជុំវិញរួមទាំងក្រពះផងដែរ។ ជាលទ្ធផលអ្នកជំងឺមានអាម្មណ៍ចង្អោរ ឬមានអារម្មណ៍ថាឆ្អែតសូម្បីតែមិនបានញ៉ាំអ្វីសោះជាច្រើនម៉ោង។ លើសពីនេះអ្នកជំងឺក៏អាចមានអារម្មណ៍ថាឈឺសូម្បីតែពេលញ៉ាំ។ ៤. ស្រកទម្ងន់៖ ការបាត់បង់ចំណង់នៃការទទួលទានអាហារ អាចងាយនឹងធ្វើឲ្យមានការស្រកចុះនូវទម្ងន់ខ្លួនលឿន ដែលជាធម្មតាកំណត់ដោយការថយចុះលើសពី៥%នៃទម្ងន់ខ្លួន ក្នុងចន្លោះពី៦ខែ ដល់១ឆ្នាំ។ ៥. ឈឺខ្នងចង្កេះ៖ នៅពេលមហារីកលំពែងលូតលាស់ វាសង្កត់ ឬផ្តល់សម្ពាធដល់ឆ្អឹងកងខ្នងផ្នែកខាងក្រោម និងសាច់ដុំខ្នង បង្កឲ្យមានការឈឺចាប់ថេរ។ បើការឈឺចាប់នេះនៅតែបន្តជាដរាប អ្នកត្រូវស្វែងរកការត្រួតពិនិត្យភ្លាម។ ៦. ទឹកនោមពណ៌ស្រអាប់៖ ពណ៌ស្រអាប់នៃទឹកនោមជាញឹកញាប់ត្រូវបានសម្គាល់ថាជាសញ្ញាណដំបូងនៃមហារីកលំពែងដែរ។ ដោយសារតែដុំសាច់បង្កឲ្យទឹកប្រមាត់ចេញតិច និងកម្រិតប៊ីលីរុយប៊ីនក្នុងឈាមកើនឡើង ទឹកនោមក្លាយជាពណ៌ត្នោត។ ប្រសិនអ្នកព្យាយាមបង្កើនការញ៉ាំទឹក ប៉ុន្តែទឹកនោមនៅមិនប្រែពណ៌មកធម្មតាវិញ វាដល់ពេលដែលអ្នកត្រូវត្រួតពិនិត្យរកសញ្ញាដំបូងនៃមហារីកលំពែងហើយ។ ៧. រមាស់ជាប្រចាំ៖ គ្រប់ការរមាស់ស្បែកទាំងអស់គឺជាសញ្ញាព្រមានដំបូងនៃជំងឺមហារីកលំពែង។ ដោយសារប៊ីលីរុយប៊ីនកើនឡើងក្នុងស្បែក ជាមូលហេតុធ្វើឲ្យរមាស់មុនលេចចេញសញ្ញាលឿងស្បែក។ ដូច្នេះបើអ្នកមិនអាចរកឃើញនូវសញ្ញានៃការរមាស់របស់អ្នកដូចជា សត្វខាំ ឬប្រតិកម្មអាល្លែកហ្ស៊ី និងមិនជាបន្ទាប់ពីលាបថ្នាំទេនោះអ្នកត្រូវជួបគ្រូពេទ្យដើម្បីត្រួតពិនិត្យជាបន្ទាន់។ ៨. លាមកពណ៌ស្លេក និងមានក្លិនស្អុយ៖ លាមកពណ៌ប្រផេះ ឬស្លេកជាងធម្មតា និងមានខ្លាញ់ គឺជាសញ្ញាមិនល្អនោះទេ។ វាកើតឡើងដោយសារតែការប្រែប្រួលនៃដំណើរការប៊ីលីរុយប៊ីន ដែលជាធម្មតាវាត្រូវបានបញ្ចេញចោលតាមរយៈពោះវៀនជាលាមក និងមានពណ៌ត្នោតចាស់ ប៉ុន្តែនៅពេលទឹកប្រមាត់មិនមានគ្រប់គ្រាន់ព្រោះដុំសាច់បានទៅរារាំង ទើបធ្វើឲ្យប៊ីលីរុយប៊ីនមិនអាចបញ្ចេញចោលបាន និងបែរជាប្រមូលផ្ដុំនៅក្នុងប្រព័ន្ធរាងកាយទៅវិញ ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យពណ៌ និងរូបរាងលាមកមានសភាពប្រែប្រួល។ នេះអាចបញ្ជាក់បានថាជាមូលហេតុនៃមហារីកលំពែង។ ៩. ឈឺពោះ៖ ការឈឺចាប់ដែលមិនមានភាពច្បាស់លាស់អាចជាសញ្ញាដំបូងនៃជំងឺមហារីកលំពែង ដោយសារតែទីតាំងលំពែងនៅក្រោយ ផ្នែកខាងក្រោមពោះ ក្រោយក្រពះ ដុំសាច់នោះអាចធ្វើឲ្យអ្នកឈឺក្រពះផ្នែកខាងក្រោម ដោយមិនគិតលើអ្វីដែលអ្នកបានញ៉ាំ។ ចងចាំថាវាតែងតែល្អបំផុតក្នុងការត្រួតពិនិត្យនូវសញ្ញាសង្ស័យនិងបញ្ជាក់ថាពុំមានបញ្ហា ជាជាងបាត់បង់អ្វីមួយដែលសំខាន់! បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត Turobova Tatiana ឯកទេសមហារីកចំពោះកុមារ និងមហារីកទូទៅ ព្រមទាំងជាប្រធានផ្នែកជំងឺមហារីកនៅមន្ទីរពេទ្យសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិសែនសុខ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨០ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម

May 29, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
3.9K មើល

តើស្ករអាចបណ្តាលឲ្យកើតជំងឺមហារីកមែនទេ?

ស្ករជាសារធាតុម៉្យាងដែលសឹងតែអាចមានក្នុងអាហារគ្រប់ប្រភេទ និងទទួលបានការពេញនិយមជាខ្លាំង។ ប៉ុន្តែ តើស្ករដែលយើងតែងបរិភោគរាល់ថ្ងៃពិតជាអាចបង្កឲ្យមានជំងឺមហារីកមែនទេ? ម៉្យាង តើប្រភេទស្ករទាំងអស់សុទ្ធតែអាចបង្កជាជំងឺមហារីក? សំណួរ៖ សំណួរមួយដែលតែងត្រូវបានចោទសួរពីសារធារណជននោះគឺ តើការបរិភោគស្ករមានទំនាក់ទំនងជាមួយជំងឺមហារីកដែរឬទេ? ចម្លើយ៖ ការឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួរនេះគឺមិនងាយស្រួលនោះទេ។ ជាក់ស្តែងការសិក្សាបែបវិទ្យាសាស្ត្របានបង្ហាញថា ការបរិភោគស្ករបរិមាណច្រើនលើសលប់ និងរយៈពេលយូរអាចបង្កជាការកកើតខ្លាញ់ក្នុងរាងកាយកាន់តែច្រើនឡើងៗដែលអាចបង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកច្រើនប្រភេទ (មហារីកសុដន់ ឬមហារីកពោះវៀនធំ...)។ អាហារដែលសម្បូរស្ករអាចជំនួសតួនាទីសំខាន់ៗរបស់អាហារដែលសម្បូរទៅដោយជីវជាតិ (មានដូចជាវីតាមីន ជាតិរ៉ែ អាហារប្រភេទសរសៃ) ក្នុងការប្រឆាំងនឹងជំងឺមហារីកនៅក្នុងរាងកាយរបស់យើង។ កោសិកាទាំងអស់នៅក្នុងរាងកាយ រួមបញ្ចូលទាំងកោសិកាមហារីក ជាប្រភេទកោសិកាដែលប្រើប្រាស់ស្ករសម្រាប់បង្កើតថាមពលដើម្បីដំណើរការមុខងារប្រចាំថ្ងៃនានា។ រាងកាយរបស់យើងមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការត្រួតពិនិត្យកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមដូច្នេះគ្រប់កោសិកាទាំងអស់សុទ្ធតែអាចទទួលបានការផ្គត់ផ្គង់ថាមពលគ្រប់គ្រាន់ និងមានស្ថេរភាព។ តើស្ករបានមកពីណា? ស្ករ ឬហៅម៉្យាងទៀតថា កាបូហាយដ្រេត ត្រូវបានរកឃើញក្នុងធម្មជាតិនៅក្នុងប្រភេទអាហារដូចជាបន្លែ ផ្លែឈើ គ្រាប់ធញ្ញជាតិ សណ្តែក សណ្តែកបាយ និងប្រភេទអាហារដែលមានសារធាតុទឹកដោះគោមួយចំនួនទៀត។ ស្ករក៏ត្រូវបានគេបន្ថែមក្នុងអាហារដូចជា ភេសជ្ជៈផ្អែម គ្រាប់ធញ្ញជាតិកែច្នៃ ស្ករគ្រាប់ នំដុត និងបង្អែមជាដើម ។ តើយើងគួរចៀសវាងការបរិភោគស្ករគ្រប់ប្រភេទឬទេ? វាពិតជាពិបាកណាស់ក្នុងការចៀសវាងការបរិភោគគ្រប់ប្រភេទស្ករនៅក្នុងអាហាររបស់ពួកយើង។ បើទោះបីយើងអាចកាត់ផ្តាច់អាហារដែលមានបរិមាណស្ករទាំងនោះបានពិតមែន ក៏ដំណើរការក្នុងរាងកាយរបស់យើងនឹងបំបែកស្ករស្តុកទុកក្នុងសាច់ដុំ និងការបំបែកខ្លាញ់ស្តុកទុក ដើម្បីបង្កើតស្ករ ដែលកោសិកាផ្សេងៗត្រូវការ។ ប្រសិនបើករណីនេះកើតឡើង យើងអាចបាត់បង់ម៉ាស់សាច់ដុំ ទម្ងន់ កម្លាំង និងថាមពលរបស់រាងកាយទាំងមូល។ ក្នុងអំឡុងពេលព្យាបាលមហារីក ការបាត់បង់ទាំងនេះអាចបណ្តាលឲ្យមានការពន្យារពេលការព្យាបាល និងពន្យារពេលការជាសះស្បើយនៃជំងឺផងដែរ។ ហេតុនេះសម្រាប់អ្នកជំងឺមហារីក គួរតែត្រូវបានផ្តល់អនុសាសន៍ឲ្យ៖ - បរិភោគ បន្លែ ផ្លែឈើ គ្រាប់់ធញ្ញជាតិ សណ្តែកនិងសណ្តែកបាយ ដែលសុទ្ធតែជាប្រភេទអាហារផ្ទុកទៅដោយស្ករធម្មជាតិ និងមានសារធាតុប្រឆាំងជំងឺមហារីក មានដូចជា វីតាមីន ជាតិរ៉ែ និងPhytochemicals ផ្សេងៗទៀត។ - កាត់បន្ថយនូវប្រភេទអាហារដែលបន្ថែមស្ករខាងក្រៅនានា។ តើអ្នកជំងឺមហារីកអាចកាត់បន្ថយការទទួលទានស្ករបន្ថែមតាមរបៀបណា? 1) អានស្លាកព័ត៌មានអាហារដើម្បីកំណត់ពីបរិមាណស្ករបន្ថែម៖ ដោយអ្នកអាចស្វែងរកពាក្យស្ករស (Sugar) ស្ករពណ៌ត្នោត (Brown Sugar) ស្កររាវ ស្ករដុំ (Icing Sugar) ស្ករអំពៅ (Cane Sugar) សេរ៉ូពោតដែលមានបរិមាណខ្ពស់ Fructose (High Fructose Corn Syrup) ទឹកឃ្មុំ ទឹកផ្លែឈើដែលមានកំហាប់ខ្ពស់, Molasses, Agave syrup, Maple syrup, Maltodextrin, Maltsyrup, Demerara។ ឈ្មោះផ្សេងទៀតសម្រាប់សម្គាល់ស្ករ គឺពាក្យទាំងឡាយណាដែលបញ្ចប់ដោយ "ose" ដូចជា Sucrose, Fructose, Glucose, Glucose-fructose, Maltose, Dextrose, និង Galactose។ ប្រសិនបើពាក្យទាំងនេះត្រូវបានបញ្ចូលក្នុងតារាងគ្រឿងផ្សំនៅផ្នែកខាងលើបំផុត នេះមានន័យថាស្ករជាសារធាតុចម្បងដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងផលិតផលដែលអ្នកកំពុងបរិភោគ។ 2) កម្រិតការទទួលទានភេសជ្ជៈដែលមានជាតិស្ករច្រើន៖ ឧទាហរណ៍ ភេសជ្ជៈផ្អែមដែលគ្មានជាតិអាល់កុល កាហ្វេ ឬតែដែលបន្ថែមស្ករ និងភេសជ្ជៈផ្តល់ថាមពលនានា។ សូមជ្រើសរើសភេសជ្ជៈដែលគ្មានផ្ទុកស្ករបន្ថែម (Added Sugar) តាមដែលអាចធ្វើបាន។ កាហ្វេ តែដែលគ្មានស្ករ ទឹកសុទ្ធ និងទឹកដោះគោគឺជាជម្រើសល្អសម្រាប់អ្នក។ ប្រសិនបើអ្នកត្រូវការកាល់ឡូរីបន្ថែម សូមព្យាយាមទទួលទានភេសជ្ជៈដែលផ្តល់កាល់ឡូរីខ្ពស់បែបធម្មជាតិនិងសុខភាពល្អ ដែលរួមមាន ផ្លែឈើទាំងមូល ប្រូតេអីុន និងអាហារប្រភេទសរសៃ។ 3) បន្ថយបរិមាណអាហារកែច្នៃ៖ ជាធម្មតា អាហារកែច្នៃតែងមានកម្រិតស្ករច្រើន ដូច្នេះអ្នកគួរជំនួសប្រភេទអាហារទាំងនេះ ដោយអាហារសុខភាពវិញ។ 4) រីករាយជាមួយបង្អែមនៅក្នុងឱកាសពិសេស និងបរិមាណតិច៖ ផ្លែឈើផ្អែមធម្មជាតិគឺជាជម្រើសល្អប្រចាំថ្ងៃ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត Turobova Tatiana ឯកទេសមហារីកចំពោះកុមារ និងមហារីកទូទៅព្រមទាំងជាប្រធានផ្នែកជំងឺមហារីកនៅមន្ទីរពេទ្យសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិសែនសុខ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៧៨ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយ

មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម

May 27, 2019 |
5 ឆ្នាំមុន |
6.1K មើល

ប្រជ្រុយចាប់ផ្តើមប្លែករូបរាងអាចជាសញ្ញានៃមហារីកប្រជ្រុយ

នាពេលបច្ចុប្បន្នជំងឺមហារីកប្រជ្រុយគេសង្កេតឃើញមិនមានបម្រែបម្រួល ឬកើនឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះទេ ប៉ុន្តែវាកើតឡើងទៅតាមវ័យ និងកត្តាអាយុរបស់មនុស្ស ដោយក្នុងនោះភាគច្រើនកើតទៅលើស្រ្តីច្រើនជាងបុរសពិសេសអ្នកដែលមានអាយុចាប់ពី ៥០ឆ្នាំឡើងទៅ ហើយវាពាក់ព័ន្ធនឹងកត្តាតំណពូជផងដែរ។ និយមន័យ ជំងឺមហារីកប្រជ្រុយ ឬពាក្យបច្ចេកទេសហៅថា Melanoma គឺជាជំងឺមួយដែលកើតឡើងពីបណ្តុំនៃកោសិកា Melanocytes (កោសិកាផលិតជាតិពណ៌) ដោយភាគច្រើនកើតនៅតំបន់ដែលត្រូវពន្លឺព្រះអាទិត្យកាំរស្មីយូវី (UV) ពិសេសនៅលើថ្ងាស ខ្ទង់ច្រមុះ បបូរមាត់ផ្នែកខាងលើ ថ្ពាល់សងខាង បាតដៃ ម្រាមដៃ ក្រចក និងបាតជើង ម្រាមជើងជាដើម។ មូលហេតុចម្បង និងកត្តាប្រឈម មានមូលហេតុចម្បងជាច្រើនដែលបង្កឲ្យមានជំងឺមហារីកប្រជ្រុយ តែកត្តាសំខាន់ដែលធ្វើឲ្យមានជំងឺនេះឡើងរួមមាន៖ • កត្តាតំណពូជ • អ្នកវ័យចំណាស់ដែលមានអាយុចាប់ពី ៥០ឆ្នាំឡើងទៅ • ការប៉ះពន្លឺកាំរស្មីយូវី (UV) • ប្រជ្រុយដែលប្រឈមនឹងពន្លឺព្រះអាទិត្យ។ ចំណែកបុគ្គលដែលមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការប្រឈមចំពោះបញ្ហាជំងឺនេះរួមមាន៖ • បុគ្គលដែលមានប្រវត្តិគ្រួសារកើតជំងឺមហារីកប្រជ្រុយ • បុគ្គលដែលមានប្រជ្រុយប្លែកខុសពីធម្មតា ឬច្រើន • បុគ្គលដែលធ្វើការក្រោមពន្លឺកាំរស្មីយូវី (UV)ញឹកញាប់។ រោគសញ្ញា និងយន្តការ ជាទូទៅ ជំងឺមហារីកប្រជ្រុយកម្រលេចចេញជារោគសញ្ញាសម្គាល់ ឬប្រែប្រួលខ្លាំងនោះទេ ប៉ុន្តែវាតែងវិវឌ្ឍបន្តិចម្តងៗខុសពីធម្មតា ឬក្លាយជាកោសិកាមហារីកតែម្តង។ ជាក់ស្ដែង វាបង្ហាញឲ្យឃើញតាមរយៈការប្រែប្រួលនូវ៖ • ទំហំរបស់ប្រជ្រុយប្រែប្រួលលឿន • ប្រជ្រុយមានលក្ខណៈប្រេះ ឬទ្រុឌខូង • ការប្រែពណ៌របស់ប្រជ្រុយទៅជាក្រហម ឬត្នោត ឬខ្មៅខ្លាំង • គែមរបស់ប្រជ្រុយប្រែប្រួលដោយផ្នែកមិនសមមាត្រនឹងរូបរាងចាស់ជាដើម។ ដោយឡែក ប្រជ្រុយគេសង្កេតឃើញមាន ២ សណ្ឋានគឺ៖ • ប្រភេទទី១៖ ប្រជ្រុយដែលដុះមានលក្ខណៈសើស្បែកជួនកាលវាដុះកប់ជ្រៅចូលទៅក្នុងស្បែក។ • ប្រភេទទី២៖ គឺមានលក្ខណៈដុះពងសាច់ពីលើស្បែក ហើយវិវឌ្ឍក្លាយទៅជាដុំពកពណ៌ខ្មៅ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ជំងឺមហារីកប្រជ្រុយអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានតាមរយៈការពិនិត្យទៅលើសញ្ញាគ្លីនិក។ ម៉្យាងវិញទៀតយើងអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានតាមរយៈការច្រឹបយកសាច់ទៅវិភាគដើម្បីឲ្យដឹងថាវាជាប្រជ្រុយមហារីកមែន ឬអត់។ ការព្យាបាល និងផលវិបាក ឈ្មោះថាមហារីកប្រជ្រុយមិនមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរទេ ព្រោះយើងអាចមើលឃើញវានឹងភ្នែកនៅពេលវាមានការប្រែប្រួលរូបរាង លុះត្រាតែអ្នកមិនមានការចាប់អារម្មណ៍ហើយបណ្តោយឲ្យវាតាមដំណើរ នោះវានឹងក្លាយជាកាចសាហាវដូចមហារីកដទៃទៀតដែរ។ ផ្ទុយទៅវិញបើលោកអ្នកមានប្រជ្រុយនៅលើបាតដៃ បាតជើង ម្រាមដៃម្រាមជើង ក្រចកដៃក្រចកជើង លោកអ្នកចូរប្រុងប្រយ័ត្នព្រោះវាកាចសាហាវខ្លាំងនៅពេលវាចាប់ផ្តើមមានស្នាមប្រេះ ឬបែកមានន័យថាវាបានសាយភាយរួចស្រេចទៅហើយ។ ជាទូទៅប្រសិនបើអ្នកជំងឺត្រូវបានរកឃើញថាមានជំងឺមហារីកប្រជ្រុយនោះការព្យាបាលនឹងធ្វើតាមវិធីសាស្រ្ត ២យ៉ាងសំខាន់ៗគឺ៖ • ការចាក់ថ្នាំគីមី ឬបាញ់កាំរស្មីឡាស៊ែរដើម្បីបំផ្លាញកោសិកាមហារីក។ • ការវះកាត់យកសាច់ដុះ ឬប្រជ្រុយមហារីកចេញ។ ប្រសិនបើមិនបានទទួលការព្យាបាលត្រឹមត្រូវនិងទាន់ពេលវេលានោះអ្នកជំងឺអាចមានគ្រោះថ្នាក់ដោយសារតែកោសិកាបានរីករាលដាលនៅក្នុងរាងកាយដូចជំងឺមហារីកដទៃទៀត។ វិធីសាស្រ្តការពារ ដោយហេតុថានាពេលបច្ចុប្បន្ន បញ្ហានេះកម្រជួបប្រទះ ប៉ុន្តែអ្នកគួរតែការពារខ្លួនពីជំងឺនេះដោយ៖ • ស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ឲ្យជិត • ចៀសវាងការត្រូវពន្លឺព្រះអាទិត្យ ប្រសិនបើអ្នកមានបញ្ហា ឬរោគសញ្ញាដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ សូមប្រញាប់មកពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសសើស្បែក ដើម្បីធ្វើការពិនិត្យ និងធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឲ្យបានច្បាស់លាស់ ព្រមទាំងទទួលបានការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ និងទាន់ពេលវេលា។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ប៉ុក សាវឿន ឯកទេសសើស្បែក ឡាស៊ែ និងកាមរោគ និងជាប្រធានគ្លីនិកជាតិសើស្បែក និងកាមរោគ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៧៩ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម

Your cart (4)

Basic hooded sweatshirt in pink

Black and white sport cap

Mid-rise slim cropped fit jeans

Men fashion gray shoes

អាការៈស្លេកស្លាំង ឬខ្វះគ្រាប់ឈាមក្រហម អាចជារោគសញ្ញារបស់ជំងឺសាហាវមួយចំនួន!

អត្ថបទទាក់ទង

ជំងឺព្រូនក្រោមស្បែក៖ អាចកើតលើកុមារដែលចូលចិត្តលេងដី

លក្ខណៈសម្គាល់សំខាន់ៗនៃជំងឺរលាកទងសួតលើកុមារ

សញ្ញាណាខ្លះបញ្ជាក់ថាអ្នកមានបញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវ?

ជំងឺឆ្លងនៅតម្រងនោមមិនថយចុះតែភាពស៊ាំនៃថ្នាំព្យាបាលកើនឡើងគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ

ជំងឺរលាកក្រពេញប្រូស្តាតដែលបុរសគួរប្រុងប្រយ័ត្ន

ផលវិបាកនៃការមិនអាចគ្រប់គ្រងការបត់ជើងតូចបាន

វិធីសាស្រ្តគ្រប់គ្រងការញ៉ាំអាហារអំឡុងពេលព្យាបាលជំងឺមហារីក

ជំងឺដំបៅត្រៀមមហារីក និងមហារីកមាត់ស្បូន៖ ការការពារ តាមដានរោគ និងព្យាបាល

សូមកុំមើលរំលងសញ្ញាដំបូងនៃជំងឺមហារីកឈាមដ៏កាចសាហាវ

សញ្ញាជំងឺមហារីកលំពែងដែលអ្នកមិនចាប់អារម្មណ៍

តើស្ករអាចបណ្តាលឲ្យកើតជំងឺមហារីកមែនទេ?

ប្រជ្រុយចាប់ផ្តើមប្លែករូបរាងអាចជាសញ្ញានៃមហារីកប្រជ្រុយ