Loading...

Your cart (4)

Product thumb

Basic hooded sweatshirt in pink

  • Color: Pink
  • Size: S
$15.00 $31.00
Product thumb

Mid-rise slim cropped fit jeans

  • Size: M
$76.00
Product thumb

Men fashion gray shoes

  • Color: Gray
  • Size: 10.5
$84.00
Subtotal: $198.65
Checkout

[ខ្លឹមៗ] ផលវិបាកនានានៃជំងឺម៉្ញូបលើកុមារ          

ក្មេងនៅក្នុងទីក្រុងត្រូវបានគេរកឃើញថាកើតជំងឺម្ញ៉ូបច្រើនជាងក្មេងដែលរស់នៅជនបទ​។

​ជំងឺម្ញ៉ូបអាចកើតមាននៅលើកុមារតូចៗដែលឪពុកម្តាយអាចដឹងថាកូនរបស់ខ្លួនម្ញ៉ូបបានតាមរយៈការឃើញក្មេងធ្វើព្រិចភ្នែកឲ្យតូចនៅពេលសម្លឹងរបស់នៅឆ្ងាយហើយនៅពេលមើលទូរទស្សន៍ពួកគាត់តែងតែទៅឈរនៅជិតកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ និងជារឿយៗតែងតែប្រាប់មនុស្សធំថាគាត់មើលរបស់ឆ្ងាយមិនច្បាស់ទេ។ ក្នុងករណីជាមួយគ្នាផងនោះ​ប្រសិនបើកុមារមិនបានទទួលការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនិងការព្យាបាលមួយត្រឹមត្រូវកុមារអាចមានផលវិបាកជាច្រើនក្នុងការរស់នៅ ជាពិសេសការសិក្សារៀនសូត្រ។ផលវិបាកវាអាចនឹងកើតមានឡើងចំពោះកុមារផ្ទាល់ និងមនុស្សនៅជុំវិញខ្លួនរបស់គាត់ដូចជា៖
-វិវឌ្ឍទៅជាភ្នែកខ្ជិល (Lazy eyes)៖ 
ករណីម្ញ៉ូបនេះកើតឡើងលើកុមារតាំងពីពួកគាត់មានអាយុក្រោម៨ឆ្នាំហើយឪពុកម្តាយមិនបានដឹងថាកូនមានម្ញ៉ូប ឬមិនបានប្រើប្រាស់វ៉ែនតានោះ ពេលដែលគាត់មានអាយុច្រើនជាង៨ឆ្នាំ ភ្នែករបស់គាត់នឹងវិវឌ្ឍទៅជាភ្នែកខ្ជិលពោល គឺទោះបីជាគាត់ពាក់វ៉ែនតានៅពេលធំក៏ដោយក៏គាត់មិនអាចមើលឆ្ងាយច្បាស់ដែរ។
វិវឌ្ឍទៅភ្នែកស្រលៀង
-ការសិក្សាថយចុះ៖ ដោយសារតែកុមារមិនអាចមើលឃើញច្បាស់ នោះការចាប់យកមេរៀនរបស់គាត់ក៏មិនបានល្អដែរ។
-គ្រោះថ្នាក់ពេលបើកបរ៖ ការមើលមិនច្បាស់ធ្វើឲ្យអ្នកបើកបរពិបាកក្នុងការពិនិត្យមើលផ្លូវ ឬភ្នែកមិនរហ័ស។

ជាចុងក្រោយ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត  ចង់ផ្តាំទៅកាន់មាតាបិតាគ្រប់រូបថា គួរយកកូនទៅពិនិត្យភ្នែកមុនពេលពួកគាត់ចូលរៀន ដើម្បីការពារការវិវឌ្ឍទៅរកជំងឺភ្នែកខ្ជិល ឬស្រលៀង ហើយប្រសិនបើពួកគាត់ត្រូវបានរកឃើញថាមានម្ញ៉ូបហើយនោះ ត្រូវឲ្យកូនរបស់លោកអ្នកពាក់វ៉ែនតា ដើម្បីឲ្យកូនៗរបស់អ្នកមើលឃើញច្បាស់ និងការពារការវិវឌ្ឍទៅកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង និងមិនគួរមានជំនឿថា «ការពាក់វ៉ែនតានេះអាចធ្វើឲ្យម្ញ៉ូបកាន់តែឡើងដឺក្រេ» ។


បកស្រាយដោយ៖ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ស៊ុន សារិន  អនុប្រធានមន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង

ស្វែងយល់បន្ថែម៖ ម្ញ៉ូបជំងឺត្រូវតាមដានលើកុមារ

©2017រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ា​ដោយHealthtimeCorporationចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ


អត្ថបទទាក់ទង

មើលទាំងអស់

(ភ្នំពេញ)៖ ក្រុមហ៊ុន Herbalife កម្ពុជា ដែលជាក្រុមហ៊ុនសុខភាព និងសុខុមាលភាពលំដាប់ថ្នាក់ពិភពលោក រួមជាមួយនឹងលោកស្រី Susan Bowerman, នាយិកាជាន់ខ្ពស់ ផ្នែកការអប់រំ និងបណ្តុះបណ្តាលអាហារូបត្ថម្ភទូទាំងពិភពលោកនៅ Herbalife បានរួមគ្នាចែករំលែកពី ការតមអាហារបណ្តោះអាសន្នសម្រាប់អ្នកចាប់ផ្តើមដំបូង និងរបៀបជ្រើសរើសវិធីតមអាហារដែលល្អបំផុត។   ការតមអាហារ គឺជារបបអាហារដ៏ពេញនិយមមួយដែលអ្នកប្រហែលជាធ្លាប់ឮ។ ជារឿយៗ អ្នកតស៊ូមតិនឹងចែករំលែករឿងរ៉ាវអំពីការសម្រកទម្ងន់ សុខភាពប្រសើរជាងមុន និងថាមពលកាន់តែច្រើន ប៉ុន្តែវាជារឿងសំខាន់ដែលត្រូវដឹងពីមូលដ្ឋានមុននឹងសាកល្បងអ្វីថ្មី។   ការតមអាហារ ឬ IF គឺជាគំរូរបបអាហារដែលរយៈពេលនៃការញ៉ាំត្រូវបានជំនួសជាមួយនឹងរយៈពេលនៃការតមអាហារ។ តាមការពិត យើងភាគច្រើនធ្វើបែបនេះជារៀងរាល់ថ្ងៃ - យើងញ៉ាំក្នុងអំឡុងពេលភ្ញាក់ពីគេង ហើយយើងតមពេលយើងកំពុងគេង ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននៃ IF ពាក់ព័ន្ធនឹងការអូសបន្លាយពេលយូរដោយមិនញ៉ាំអាហារ ឬការទទួលទានបរិមាណកាឡូរីដែលមានកម្រិតអំឡុងពេលតមអាហារ។    អត្ថប្រយោជន៍នៃការតមអាហារបណ្តោះអាសន្ន អត្ថបទពិនិត្យឡើងវិញពីសាលាវេជ្ជសាស្ត្រសាកលវិទ្យាល័យ Johns Hopkins អះអាងថា ការតមអាហារមិនទៀងទាត់អាចផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍មួយចំនួន រួមទាំង៖ • បង្កើនការចងចាំ • ធ្វើអោយសម្ពាធឈាម និងចង្វាក់បេះដូងប្រសើរឡើង  • លើកកម្ពស់ការបាត់បង់ជាតិខ្លាញ់ក្នុងខ្លួន ជាពិសេសខ្លាញ់ក្បាលពោះ ដូច្នេះជួយកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងជំងឺធាត់ • កាត់បន្ថយការរលាករ៉ាំរ៉ៃក្នុងរាងកាយ ដែលត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងការវិវត្តនៃជំងឺរ៉ាំរ៉ៃទូទៅជាច្រើន។ ដោយសារយើងភាគច្រើនចំណាយពេលច្រើនម៉ោងនៅក្នុងស្ថានភាពអាហារ (ជាធម្មតា 12 ម៉ោងឬច្រើនជាងនេះ) អ្នកស្រាវជ្រាវខ្លះជឿថាការតមអាហារ អាចបង្កើនអាយុ ដែលសំដៅទៅលើរយៈពេលនៃជីវិតដែលអ្នកមានសុខភាពល្អ។   របៀបចាប់ផ្តើមការតមអាហារបណ្តោះអាសន្ន   ជាទូទៅ មានវិធីសាស្រ្តសំខាន់ពីរក្នុងការតមអាហារ ៖ ការតមអាហារដោយកំណត់ពេលវេលា និងការតមអាហារតាមកាលកំណត់។ ដោយមិនគិតពីវិធីសាស្រ្ត, គុណភាពទាំងមូលនៃរបបអាហារគឺជា គន្លឹះចាំបាច់។ មាន​ន័យ​ថា​រាល់​កាឡូរីទាំងអស់ គឺត្រូវតែមាន​សារធាតុ​ចិញ្ចឹម។ ការបរិភោគដោយកំណត់​ពេល​វេលា (TRE) ចំពោះការបរិភោគដោយកំណត់ពេលវេលា (TRE) ការបរិភោគរបស់អ្នកទាំងអស់ត្រូវបានបង្រួមទៅក្នុងចន្លោះពេលខ្លី ដែលជាធម្មតាប្រហែល 8 ម៉ោង ប៉ុន្តែអ្នកបរិភោគជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ឧទាហរណ៍ ក្នុងរយៈពេល 24 ម៉ោង ការទទួលទានអាហាររបស់អ្នកនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅចន្លោះម៉ោង 10 ព្រឹកដល់ម៉ោង 6 ល្ងាច។ ការតមអាហារតាមកាលកំណត់ណាមួយ ជាមួយនឹងវិធីសាស្រ្តនៃការតមអាហារតាមកាលកំណត់ណាមួយ ទម្រង់នៃការតមអាហារមួយចំនួនកើតឡើងយ៉ាងហោចណាស់ម្តងក្នុងមួយសប្តាហ៍។ មនុស្សមួយចំនួនតមអាហារទាំងស្រុងម្តង ឬពីរដងក្នុងមួយសប្តាហ៍; អ្នកផ្សេងទៀតអាចតមជារៀងរាល់ថ្ងៃ។  វិធីសាស្រ្តមួយផ្សេងទៀត គឺរបបអាហារដែលមានកាឡូរីទាប ពីរដងក្នុងមួយសប្តាហ៍ជាមួយនឹងការញ៉ាំធម្មតាក្នុងអំឡុងពេលប្រាំថ្ងៃផ្សេងទៀត (តមអាហារ 5:2)។ ជាទូទៅ ចំពោះ 2 ថ្ងៃដែលមានកាឡូរីទាបនោះ មានប្រហែល 500 ទៅ 600 កាឡូរី។ ភាពខុសគ្នាសំខាន់រវាងវិធីសាស្រ្តទាំងពីរនេះគឺភាពទៀងទាត់ដែលអ្នកទទួលទាន។ ជាមួយនឹងការទទួលទានអាហារដោយកំណត់ពេលវេលា អ្នកទទួលទានជាធម្មតា ប៉ុន្តែក្នុងរយៈពេលខ្លីជាង 24 ម៉ោង ហើយអ្នកមិនតមអាហារនៅថ្ងៃណាមួយឡើយ។  ជាមួយនឹងការតមអាហារតាមកាលកំណត់ណាមួយ មានថ្ងៃដែលអ្នកទទួលទានអាហារតិចគួរឱ្យកត់សម្គាល់ (ត្រឹមតែប្រហែល 500 កាឡូរី) សម្រាប់ពីរបីថ្ងៃក្នុងមួយសប្តាហ៍ ឬអាចមានរហូតដល់បីថ្ងៃក្នុងមួយសប្តាហ៍ដែលអ្នករំលងការបរិភោគទាំងស្រុង។   តើមានវិធីតមអាហារមួយប្រសើរជាងវិធីផ្សេងទៀតទេ? មនុស្សភាគច្រើនយល់ឃើញថា TRE ងាយស្រួលក្នុងការធ្វើតាម ដោយសារវាមិនតម្រូវឱ្យមានថ្ងៃនៃការទទួលទានកាឡូរីទាបពេក ឬគ្មានការទទួលទានទាល់តែសោះ។ អត្ថប្រយោជន៍មួយរបស់ TRE គឺថា ជាទូទៅវានាំទៅរកការគ្រប់គ្រងកាឡូរីតិចតួច ដោយមិនចាំបាច់រាប់កាឡូរីទេ ព្រោះមានអ្នកមានពេលតិចសម្រាប់ការបរិភោគ ឧទាហរណ៍ ទាំងនេះនឹងកាត់បន្ថយ អាហារសម្រន់ពេលយប់សម្រាប់មនុស្សជាច្រើន - ដែលអាចបណ្តាលឱ្យមានការសន្សំកាឡូរីយ៉ាងសំខាន់។ ម្យ៉ាងវិញទៀត មនុស្សមួយចំនួនប្រកាន់យកការតមអាហារតាមកាលកំណត់ណាមួយ ពីព្រោះពួកគេយល់ថាវាងាយស្រួលជាងក្នុងការរំលងអាហារទាំងស្រុងពីរបីដងក្នុងមួយសប្តាហ៍។​   ដំបូន្មានសម្រាប់អ្នកចាប់ផ្តើមដំបូង នេះគឺជាគន្លឹះទូទៅដែលមានប្រយោជន៍មួយចំនួន ប្រសិនបើអ្នកកំពុងស្វែងរកសាកល្បង IF ជាលើកដំបូង៖ • កុំកំណត់ថា ដោយសារតែអ្នកកំពុងតមអាហារ អ្នកអាចញ៉ាំអ្វីដែលអ្នកចង់បាន (ក្នុងបរិមាណណាក៏ដោយ) នៅពេលវេលាដែលនៅសល់។ វា​ជា​កំហុស​ធម្មតា ហើយ​វា​នឹង​មិន​ជួយ​អ្នក​ទទួល​បាន​លទ្ធផល​ដែល​អ្នក​បាន​ធ្វើ​នោះ​ទេ។ • មិនថាវិធីសាស្ត្រណាដែលអ្នកជ្រើសរើស ឬអនុវត្តន៍ក៏ដោយ គុណភាពនៃកាឡូរីរបស់អ្នកពិតជាសំខាន់ណាស់។ អ្នក​ត្រូវការបរិភោគសារធាតុចិញ្ចឹម​ទាំងអស់​ដែល​រាងកាយ​អ្នក​ត្រូវការ ប៉ុន្តែ​អ្នកនឹង​មាន​កាឡូរី​តិច​ជាងមុន។ • ជ្រើសរើសអាហារសម្បូរសារធាតុចិញ្ចឹម ដើម្បីប្រាកដថាអ្នកទទួលបានសារធាតុចិញ្ចឹមសំខាន់ៗក្នុងមួយកាឡូរី។ នេះរួមបញ្ចូលទាំងប្រូតេអ៊ីនគ្មានខ្លាញ់ អាហារទឹកដោះគោមានជាតិខ្លាញ់ទាប បន្លែ ផ្លែឈើ គ្រាប់ធញ្ញជាតិ និងសណ្តែក។ ម្សៅប្រូតេអ៊ីនអាចមានប្រយោជន៍ក្នុងការបំពេញតម្រូវការប្រូតេអ៊ីន នៅពេលអ្នកទទួលទានកាឡូរីតិចជាងមុន ហើយអាចត្រូវបានបន្ថែមទៅក្នុងទឹកក្រឡុក ទឹកដោះគោយ៉ាអួ និងស៊ុប។ • នៅថ្ងៃដែលអ្នកដាក់កម្រិតកាឡូរីយ៉ាងខ្លាំង – ឬរំលងការទទួលទានអាហារទាំងមូល – អ្នកអាចមានថាមពលខ្សោយ ឈឺក្បាល ឬ មិនស្រួលក្នុងការរំលាយអាហារមួយចំនួន។ ប្រសិនបើអ្នកជ្រើសរើសរំលងអាហារពេញមួយថ្ងៃ ត្រូវប្រាកដថាអ្នកទទួលទានជាតិទឹកឱ្យបានច្រើន។   • បន្ទាប់ពីការតមអាហារពេញលេញ សូមចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃបន្ទាប់ជាមួយនឹងអាហារ ដែលមានសុខភាពល្អ ប៉ុន្តែងាយរំលាយ (ដូចជា ទឹកដោះគោជូរ ទឹកក្រឡុក ឬស៊ុត) ហើយបន្ទាប់មកសម្រួលតាមវិធីទទួលទានរបបអាហារធម្មតារបស់អ្នកវិញ ហើយត្រូវប្រាកដថាអ្នករក្សាជាតិទឹកបានល្អ។   អំពីក្រុមហ៊ុន Herbalife ក្រុមហ៊ុន Herbalife (NYSE: HLF) គឺជាក្រុមហ៊ុនសុខភាព និងសុខុមាលភាពឈានមុខគេ និងជាសហគមន៍ដែលកំពុងផ្លាស់ប្តូរជីវិតរបស់មនុស្សជាមួយនឹងផលិតផលអាហារូបត្ថម្ភដ៏អស្ចារ្យ និងជាឱកាសអាជីវកម្មសម្រាប់អ្នកសមាជិកឯករាជ្យរបស់ខ្លួនចាប់តាំងពីឆ្នាំ 1980។ ក្រុមហ៊ុនផ្តល់ជូននូវផលិតផលដែលគាំទ្រដោយវិទ្យាសាស្រ្តដល់អ្នកប្រើប្រាស់នៅក្នុងទីផ្សារជាង90។ តាមរយៈសមាជិកឯករាជ្យដែលផ្តល់ជូននូវការបណ្តុះបណ្តាលមួយទល់មួយ និងផ្តល់ការគាំទ្រសហគមន៍ដោយបំផុសគំនិតឱ្យអតិថិជនប្រកាន់ខ្ជាប់នូវរបៀបរស់នៅដែលមានភាពសកម្ម។

(ភ្នំពេញ)៖ ក្រុមហ៊ុន Herbalife កម្ពុជា ដែលជាក្រុមហ៊ុនសុខភាព និងសុខុមាលភាពលំដាប់ថ្នាក់ពិភពលោក រួមជាមួយនឹងលោកស្រី Susan Bowerman, នាយិកាជាន់ខ្ពស់ ផ្នែកការអប់រំ និងបណ្តុះបណ្តាលអាហារូបត្ថម្ភទូទាំងពិភពលោកនៅ Herbalife បានរួមគ្នាចែករំលែកពី មូលហេតុដែលអ្នកត្រូវការប្រូតេអ៊ីន និង របៀបដែលអាស៊ីតអាមីណូដើរតួនាទីក្នុងរាងកាយរបស់អ្នក។ អ្នកដឹងហើយថា វាសំខាន់ក្នុងការបរិភោគប្រូតេអ៊ីនជារៀងរាល់ថ្ងៃ ប៉ុន្តែតើអ្នកពិតជាដឹងថាហេតុអ្វីទេ? តើប្រូតេអ៊ីនជាអ្វី ហើយវាដើរតួនាទីអ្វីសម្រាប់រាងកាយរបស់អ្នក? យើងនឹងពន្យល់នៅខាងក្រោម ៖   ប្រូតេអ៊ីនគឺជាសារជាតិចម្បងក្នុងអាហារមួយដែលសំខាន់ខ្លាំងសម្រាប់អាហារដែលមានសុខភាពល្អ។ តាំងពីកុមារ អ្នកប្រហែលជាស្គាល់ថា ប្រូតេអ៊ីនអាចធ្វើឱ្យអ្នក “រឹងមាំ និងមានកម្លាំង”។ ទោះបីមានការលំបាកក្នុងការស្វែងរក ថាតើនរណាជាអ្នកបង្កើតពាក្យ “protein” (ពាក្យនេះបានបង្ហាញនៅក្នុងឯកសារវិទ្យាសាស្ត្រជាលើកដំបូងនៅឆ្នាំ 1838) ក៏ដោយ មិនមានការជំទាស់នោះទេថា ពាក្យនេះបានចេញពីពាក្យក្រិច "protos" ដែលមានន័យថា “លេខមួយ” ដើម្បីទទួលស្គាល់អំពីសារៈសំខាន់នៃប្រតេអ៊ីនក្នុងជីវិត។   អាស៊ីតអាមីណូគឺជាអ្វី? ហើយវាមានចំនួនប៉ុន្មាន?   ប្រូតេអ៊ីនដែលអ្នកបរិភោគ (និងប្រូតេអ៊ីនដែលមាននៅក្នុងរាងកាយរបស់អ្នក) ទាំងអស់ត្រូវបានបង្កើតឡើងពីអង្គធាតុតូចៗដែលមានឈ្មោះថា អាស៊ីតអាមីណូ។ អ្នកនឹងបានស្គាល់ថា អាស៊ីតអាមីណូត្រូវបានស្គាល់ជារឿយៗថាជា “បណ្តុំដើម្បីសាងសង់” ព្រោះអង្គធាតុតូចៗទាំងនេះត្រូវបានតម្រៀបគ្នាឡើង ដើម្បីបង្កើតប្រូតេអ៊ីន។    អាស៊ីតអាមីណូចំនួន 20 អាចត្រូវបានប្រើដើម្បីបង្កើតប្រូតេអ៊ីន – ទាំងប្រូតេអ៊ីនដែលអ្នកបរិភោគ និងប្រូតេអ៊ីនដែលរាងកាយរបស់អ្នកផលិត។ ហើយដូចជាពាក្យណាមួយមិនប្រាកដថា ប្រើតួអក្សរទាំង 26 ទាំងអស់ដើម្បីបង្កើតពាក្យនីមួយៗទេ ភាគច្រើននៃជាតិសរីរាង្គក៏មិនមានអាស៊ីតអាមីណូទាំង 20 គ្រប់គ្រាន់ដែរ។   ប៉ុន្តែអាស៊ីតអាមីណូក៏អាចត្រូវបានរៀបចំក្នុងលំដាប់ និងប្រវែងផ្សេងៗគ្នា ដើម្បីបង្កើតប្រូតេអ៊ីនផ្សេងៗ។ លំដាប់នៃអាស៊ីតអាមីណូនីមួយៗបញ្ជាក់ន័យនៃប្រូតេអ៊ីននោះ ព្រោះរចនាសម្ព័ន្ធចុងក្រោយនៃសង្វាក់អាស៊ីតអាមីណូកំណត់ថាប្រូតេអ៊ីននោះជាអ្វី ហើយវាដើរតួនាទីអ្វី។   តើមានប្រភេទនៃប្រូតេអ៊ីនអ្វីខ្លះនៅក្នុងអាហារ?   ប្រហែលជាអ្នកមិនដែលគិតអំពីរឿងនេះទេ ប៉ុន្តែមិនមែនប្រូតេអ៊ីននៅក្នុងអាហារទាំងអស់ស្មើគ្នាទេ។ លំដាប់អាស៊ីតអាមីណូដែលបង្កើតផ្នែកសនៃស៊ុត គឺខុសប្លែកពីការរៀបចំអាមីណូអាស៊ីតដែលបង្កើតប្រូតេអ៊ីននៅក្នុងទឹកដោះគោ។   នៅពេលអ្នកបរិភោគអាហារដែលផ្តល់ប្រូតេអ៊ីន វាគួរតែមានន័យថា អាហារខុសៗគ្នាមានប្រូតេអ៊ីនខុសៗគ្នា (និងភាគច្រើនមានច្រើនជាងមួយ) – ទោះបីវាត្រូវបានបង្កើតឡើងពីអាមីណូអាស៊ីតដូចគ្នាក៏ដោយ។   ឧទាហរណ៍៖ · នៅពេលអ្នកផឹកទឹកដោះគោ ឬយ៉ាអួរ អ្នកកំពុងទទួលបានប្រូតេអ៊ីនដែលមានឈ្មោះថា casein និង whey · នៅពេលអ្នកបរិភោគសាច់ ត្រីឬមាន់ អ្នកទទួលបានប្រូតេអ៊ីនដែលមានឈ្មោះថា collagen និង myosin · សណ្តែកមានជាតិសរីរាង្គដែលមានឈ្មោះថា legumins · ស៊ុតមានប្រូតេអ៊ីនច្រើន រួមទាំង avidin និង ovalbumin   ប្រូតេអ៊ីនទាំងនេះមានតែមួយគត់ ព្រោះវាត្រូវបានបង្កើតឡើងពីលំដាប់អាមីណូអាស៊ីតដែលគ្មាននរណាមានដូចពេលដែលប្រូតេអ៊ីនទាំងនេះត្រូវបានរំលាយ និងទទួលបានអាមីណូអាស៊ីត វាអាចត្រូវបានប្រើសម្រាប់ប្រូតេអ៊ីនក្នុងរាងកាយរបស់អ្នក។   ហេតុអ្វីបានជាអ្នកត្រូវការប្រូតេអ៊ីនប្រចាំថ្ងៃ? ការទទួលទានបរិមាណត្រឹមត្រូវ និងប្រភេទប្រូតេអ៊ីនប្រចាំថ្ងៃគឺមានសារៈសំខាន់ ព្រោះប្រសិនបើអ្នកមានការខ្វះខាតប្រូតេអ៊ីនជាប្រចាំនៅក្នុងរបបអាហាររបស់អ្នក រាងកាយរបស់អ្នកនឹងគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីចាប់ផ្តើមបំបែកប្រូតេអ៊ីននៅក្នុងខ្លួនរបស់អ្នក ដើម្បីផ្តល់អាស៊ីតអាមីណូដែលត្រូវការសម្រាប់ផលិតប្រូតេអ៊ីនសំខាន់ៗសម្រាប់រាងកាយ។ ខណៈពេលដែលដំណើរការនៃការបង្កើត និងបំបែកនេះកើតឡើងនៅក្នុងរាងកាយរបស់អ្នកគ្រប់ពេលវេលា ប្រព័ន្ធនេះដំណើរការបាន ដរាបណាមានអាស៊ីតអាមីណូគ្រប់គ្រាន់ដែលបានមកពីរបបអាហារ ដើម្បីរក្សាដំណើរការទាំងពីរឱ្យមានតុល្យភាព។   ប្រូតេអ៊ីនពេញលេញ និងមិនពេញលេញ ប្រភេទប្រូតេអ៊ីនដែលអ្នកញ៉ាំក៏សំខាន់ដែរ ក្នុងចំណោមអាស៊ីតអាមីណូទាំង 20 ដែលរាងកាយរបស់អ្នកប្រើដើម្បីផលិតប្រូតេអ៊ីនរាងកាយ 9 ក្នុងចំណោមពួកវាត្រូវបានគេហៅថា "ចាំបាច់" - ពួកគេត្រូវតែមកពីរបបអាហាររបស់អ្នកព្រោះរាងកាយរបស់អ្នកមិនអាចបង្កើតវាបាន (ទោះបីជាវាអាចផលិតអាស៊ីតអាមីណូ 11 ដែលនៅសល់ក៏ដោយ) ។   ប្រូតេអ៊ីនពេញលេញ ប្រូតេអ៊ីនពីប្រភពសត្វមានអាស៊ីតអាមីណូសំខាន់ៗទាំងអស់ ដូច្នេះពួកវាត្រូវបានគេហៅថា "ពេញលេញ" ។ ទាំងនេះរួមមាន: · សាច់ · ត្រី · ស៊ុត · ផលិតផលទឹកដោះគោ និងទឹកដោះគោ   សណ្តែកសៀង និងអាហារប្រូតេអ៊ីនដែលទទួលបានពីសណ្តែកសៀង ដូចជាតៅហ៊ូ ទឹកដោះគោ សណ្តែកសៀង ឬម្សៅប្រូតេអ៊ីនសណ្តែកសៀង ក៏ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាប្រូតេអ៊ីនពេញលេញផងដែរ។ ប្រូតេអ៊ីនមិនពេញលេញ លើកលែងតែសណ្តែកសៀង ប្រូតេអ៊ីនរុក្ខជាតិខ្វះអាស៊ីតអាមីណូសំខាន់មួយ ឬច្រើន ដូច្នេះពួកវាត្រូវបានចាត់ទុកថា "មិនពេញលេញ" ទាំងនេះរួមមាន៖ · សណ្តែក · គ្រាប់ · គ្រាប់ធញ្ញជាតិ   អ្នកហូបបួសធ្វើការជុំវិញបញ្ហានេះដោយការទទួលទានអាហារជាច្រើនប្រភេទ ដើម្បីធានាថាពួកគេទទួលបានសារធាតុចិញ្ចឹមពេញលេញនៃអាស៊ីតអាមីណូសំខាន់ៗនៅក្នុងរបបអាហាររបស់ពួកគេ។   អំពីក្រុមហ៊ុន Herbalife ក្រុមហ៊ុន Herbalife (NYSE: HLF) គឺជាក្រុមហ៊ុនសុខភាព និងសុខុមាលភាពឈានមុខគេ និងជាសហគមន៍ដែលកំពុងផ្លាស់ប្តូរជីវិតរបស់មនុស្សជាមួយនឹងផលិតផលអាហារូបត្ថម្ភដ៏អស្ចារ្យ និងជាឱកាសអាជីវកម្មសម្រាប់អ្នកសមាជិកឯករាជ្យរបស់ខ្លួនចាប់តាំងពីឆ្នាំ 1980។ ក្រុមហ៊ុនផ្តល់ជូននូវផលិតផលដែលគាំទ្រដោយវិទ្យាសាស្រ្តដល់អ្នកប្រើប្រាស់នៅក្នុងទីផ្សារជាង90។ តាមរយៈសមាជិកឯករាជ្យដែលផ្តល់ជូននូវការបណ្តុះបណ្តាលមួយទល់មួយ និងផ្តល់ការគាំទ្រសហគមន៍ដោយបំផុសគំនិតឱ្យអតិថិជនប្រកាន់ខ្ជាប់នូវរបៀបរស់នៅដែលមានភាពសកម្ម។​   

(ភ្នំពេញ)៖ ក្រុមហ៊ុន Herbalife កម្ពុជា ដែលជាក្រុមហ៊ុនសុខភាព និងសុខុមាលភាពលំដាប់ថ្នាក់ពិភពលោក បានចែករំលែកពីគន្លឹះរបៀបបង្កើតផែនការលំហាត់ប្រាណប្រចាំសប្តាហ៍ផ្ទាល់ខ្លួន។ សម្រាប់អ្នកខ្លះ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណ 30នាទីគឺ ល្អឥតខ្ចោះ រីឯសម្រាប់អ្នកខ្លះទៀត ការហាត់ប្រាណយូរជាងនេះគឺជាការចាំបាច់ ដើម្បីសម្រេចបានគោលដៅធ្វើលំហាត់ប្រាណ។ ដូច្នេះតើអ្នកដឹងថា តើអ្នកពិតជាត្រូវការចំណាយពេលធ្វើលំហាត់ប្រាណប៉ុន្មាន? សូមអានបន្ត ដើម្បីស្វែងយល់ពីរបៀបដែលអ្នកអាចបង្កើតផែនការហាត់ប្រាណផ្ទាល់ខ្លួន។ ទំហំមួយមិនអាចតម្រូវបានគ្រប់គ្នាទេ ចំពោះការហាត់ប្រាណ។ យើងទាំងអស់គ្នាសុទ្ធតែជាបុគ្គលដែលមានចំណូលចិត្តផ្ទាល់ខ្លួន ជាពិសេសនៅពេលនិយាយអំពីរាងកាយសមសួន។ យើងម្នាក់ៗមានប្រភេទរាងកាយតែមួយគត់របស់យើង (លុះត្រាតែអ្នកជាកូនភ្លោះដូចគ្នា) ហើយយើងម្នាក់ៗមានតម្រូវការ និងគោលដៅខុសៗគ្នា។ តើអ្នកត្រូវការលំហាត់ប្រាណប៉ុន្មាន អាស្រ័យលើគោលដៅរួមរបស់អ្នក។ អ្វីដែលអាចជាផែនការលំហាត់ប្រាណប្រចាំសប្តាហ៍ដ៏ល្អសម្រាប់អ្នកប្រហែលជាមិនល្អបំផុតសម្រាប់អ្នកផ្សេងនោះទេ។ អ្នកនឹងត្រូវការផែនការអាហារូបត្ថម្ភ និងការធ្វើលំហាត់ប្រាណដែលដំណើរការល្អបំផុតសម្រាប់កាលវិភាគផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នក និងកម្រិតកាយសម្បទាបច្ចុប្បន្ន។ តើយើងត្រូវការធ្វើលំហាត់ប្រាណរយៈពេលប៉ុន្មាន? មានប្រភពជាច្រើនដែលណែនាំការធ្វើលំហាត់ប្រាណប្រចាំសប្តាហ៍ 150នាទី (ប្រហែល 30 នាទី 5 ដងក្នុងមួយសប្តាហ៍) សម្រាប់ការសម្រកទម្ងន់ និងសុខភាពទូទៅ។ នេះត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ដោយសកម្មភាពរាងកាយកម្រិតមធ្យមទៅខ្លាំង។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ចូរនិយាយថាគោលដៅរបស់អ្នកដូចជាការរត់ម៉ារ៉ាតុង។ ក្នុងករណីនេះ អ្នកនឹងត្រូវហ្វឹកហាត់យូរជាង 30នាទីក្នុងពេលតែមួយ។ ប្រសិនបើគោលដៅរបស់អ្នកគឺសម្រកទម្ងន់ ឬកែលម្អកម្រិតសម្បទាទាំងមូលរបស់អ្នក 30 នាទីអាចជាអ្វីដែលអ្នកត្រូវការ។ ចំណាយពេលវេលាបន្ថែមទៀត ដើម្បីកំណត់ការហាត់ប្រាណរបស់អ្នក ការខិតខំ ដើម្បីសម្រេចបាននូវចំនួនអប្បបរមានៃសកម្មភាពដែលបានណែនាំ គឺមានសារៈសំខាន់សម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា។ នៅពេលអ្នកគិតអំពីវា 30 នាទីគឺជាការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងរយៈពេលខ្លី ហើយវាជាគោលដៅដែលអាចសម្រេចបាន។ ទោះបីជាពេលវេលាហាត់ប្រាណ 30 នាទីគឺគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការសម្រេចបាននូវអត្ថប្រយោជន៍សុខភាពដែលទាក់ទងនឹងការហាត់ប្រាណក៏ដោយ អ្នកគួរតែព្យាយាមកំណត់ពេលហាត់ប្រាណឱ្យបានយូរ។ នេះជាមូលហេតុ៖ • ប្រហែល 50 ទៅ 60 នាទីក្នុងមួយថ្ងៃនឹងអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកមានការផ្តោតអារម្មណ៍បន្ថែមលើខ្លួនអ្នក • ពេលវេលាបន្ថែមនេះអាចត្រូវបានប្រើសម្រាប់ការកម្តៅសាច់ដុំ និងហាត់ប្រាណ • អ្នកនឹងមិនចាំបាច់ពន្លឿនការហាត់ប្រាណរបស់អ្នកទេ។ ដកដង្ហើម រក្សាជាតិទឹក និងបញ្ចូលអាហារូបត្ថម្ភ ទៅក្នុងផែនការលំហាត់ប្រាណរបស់អ្នកតាមតម្រូវការ • អ្នកអាចបង្កើតទម្លាប់នៃការសរសេរនៅក្នុងសៀវភៅលំហាត់ប្រាណ • អ្នកនឹងមានពេលច្រើន ដើម្បីរៀបចំអាហារសម្រន់សុខភាព ក្រោយពេលធ្វើលំហាត់ប្រាណ។ ផែនការលំហាត់ប្រាណប្រចាំសប្តាហ៍របស់អ្នក មិនគួរជាអ្វីដែលធ្វើឱ្យអ្នកតានតឹងនោះទេ។ វាជាការប្រឆាំងដែលអ្នកត្រូវប្រញាប់ប្រញាល់ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីទម្លាប់ហាត់ប្រាណរបស់អ្នក ហើយវាធ្វើឱ្យអារម្មណ៍មិនល្អនៅពេលការធ្វើសកម្មភាពលើរាងកាយរបស់អ្នក។ ដឹងពីដែនកំណត់របស់អ្នក៖ ហេតុអ្វីការធ្វើលំហាត់ប្រាណលើស អាចផ្តល់ផលប៉ះពាល់ត្រលប់ទៅវិញនៅពេលហាត់ប្រាណហួសកម្រិត អាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់បាន។ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណរបស់អ្នកខ្លាំងពេកអាចមានគ្រោះថ្នាក់ដូចការមិនធ្វើអ្វីទាំងអស់។ នេះជាហេតុផលមួយចំនួនដែលធ្វើលំហាត់ប្រាណច្រើនពេក តែមិនបានផល៖ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណច្រើនពេកអាចប៉ះពាល់គោលដៅសម្រកទម្ងន់របស់អ្នក ការធ្វើលំហាត់ប្រាណរបស់អ្នកឱ្យខ្លាំងបំផុតពិតជាអាចបន្ថយការរំលាយអាហាររបស់អ្នក ហើយនោះក៏ដោយសារតែរាងកាយរបស់អ្នកព្យាយាមរក្សាថាមពល ដែលបណ្តាលឱ្យអ្នកដុតកាឡូរីតិចជាងមុន។ លើសពីនេះ ការបង្កើនកម្រិតអាំងតង់ស៊ីតេរបស់អ្នកដោយគ្មានការសម្រាកគ្រប់គ្រាន់អាចជំរុញការបញ្ចេញអរម៉ូន cortisol ដែលជាអរម៉ូនស្ត្រេសដែលភ្ជាប់ទៅនឹងការឡើងទម្ងន់។ សាច់ដុំរបស់អ្នកត្រូវការស្តារឡើងវិញ លំហាត់ប្រាណជួយជំរុញឱ្យមានទឹកភ្នែកតូចៗនៅក្នុងសរសៃសាច់ដុំរបស់អ្នក​ហើយនៅពេលដែលជាសះស្បើយ សាច់ដុំរបស់អ្នកនឹងកើនឡើង។ បើគ្មានរយៈពេលព្យាបាលគ្រប់គ្រាន់ និងអាហារូបត្ថម្ភគ្រប់គ្រាន់ទេ សាច់ដុំរបស់អ្នកនឹងមិនអាចបង្កើតឡើងវិញបានត្រឹមត្រូវនោះទេ។ ជំនួសមកវិញ អ្នកគួរមានពេលវេលាសម្រាក និងបំពេញថាមពលវិញ ដូច្នេះអ្នកគួរតែកំណត់ពេលសម្រាក និងបំពេញកម្លាំងឡើងវិញ ដើម្បីឲ្យសាច់ដុំរបស់អ្នកអាចងើបឡើងវិញបានលឿន។ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណច្រើនពេកអាចមិនល្អសម្រាប់សុខភាពទូទៅរបស់អ្នក ករណីធ្ងន់ធ្ងរនៃការធ្វើលំហាត់ប្រាណខ្លាំងពេកអាចនាំឱ្យអស់កម្លាំង ខ្សោះជាតិទឹក របួសធ្ងន់ធ្ងរ និងសូម្បីតែ rhabdomyolysis - ស្ថានភាពដែលកើតឡើងនៅពេលដែលជាលិកាសាច់ដុំបំបែក និងសរសៃសាច់ដុំចូលទៅក្នុងចរន្តឈាមរបស់អ្នក ដែលអាចបំផ្លាញថ្លើមរបស់អ្នក។   តើគួរធ្វើលំហាត់ប្រាណច្រើនប៉ុណ្ណា? ការដាក់កំហិតនៃការធ្វើលំហាត់ប្រាណដ៏លំបាករបស់អ្នកត្រឹម 3 ទៅ 4 ថ្ងៃក្នុងមួយសប្តាហ៍ ហើយអនុញ្ញាតឱ្យមានការសម្រាកមួយថ្ងៃ ឬពីរថ្ងៃគឺជាគំនិតដ៏ល្អ។ អ្នកត្រូវប្រាកដថាបានបញ្ចូលគ្នានូវការធ្វើលំហាត់ប្រាណដ៏ខ្លាំងក្លាជាមួយនឹងអាហារូបត្ថម្ភដ៏អស្ចារ្យផងដែរ។ ស្វែងយល់ពីរបៀបដែលប្រូតេអ៊ីន កាបូអ៊ីដ្រាត និងខ្លាញ់មានឥទ្ធិពលលើសកម្មភាពកីឡា។ មានតែអ្នកទេដែលដឹងថារាងកាយរបស់អ្នកល្អបំផុត ដូច្នេះដំបូន្មានដូចរាល់ដង គឺត្រូវយកចិត្តទុកដាក់លើអារម្មណ៍របស់អ្នក ជម្រុញ​ខ្លួន​ឯង​ឲ្យ​បាន​គ្រប់​គ្រាន់ ប៉ុន្តែ​មិន​ដល់​ចំណុច​ហត់​ទេ។   បង្កើតផែនការលំហាត់ប្រាណជាប់លាប់រៀងរាល់សប្តាហ៍ លំហាត់ប្រាណផ្តល់លទ្ធផលល្អបំផុតនៅពេលអ្នកធ្វើតាមទម្លាប់របស់អ្នក។ វាគ្រាន់តែជាផ្នែកនៃយុទ្ធសាស្ត្រសុខភាពទូទៅ ដើម្បីកែលម្អជីវិតរបស់អ្នក។ អ្នកគួរមានភាពសកម្ម កត់ត្រាតាមដានលទ្ធផលរបស់អ្នក យ៉ាងហោចណាស់ មានភាពសកម្មជាអប្បបរមាដែលមានសុខភាពល្អរៀងរាល់សប្តាហ៍។ ប្រសិនបើអ្នកជាអ្នកហាត់ប្រាណខ្លាំង ត្រូវប្រាកដថាអ្នកចំណាយពេលសម្រាកឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់។ នេះជាកាលវិភាគហាត់ប្រាណ/សម្រាក ដើម្បីផ្តល់ឱ្យអ្នកនូវគំនិតអំពីរបៀបដែលរៀបចំផែនការប្រចាំសប្តាហ៍៖ • ថ្ងៃច័ន្ទ៖ ការរត់ និងហាត់ប្រាណ កម្រិតអាំងតង់ស៊ីតេខ្ពស់ • ថ្ងៃអង្គារ៖ ជិះកង់ និងយូហ្គា កម្រិតអាំងតង់ស៊ីតេកម្រិតមធ្យម • ថ្ងៃពុធ៖ ការហ្វឹកហាត់ចន្លោះពេលទម្ងន់ខ្លួន កម្រិតអាំងតង់ស៊ីតេខ្ពស់ • ថ្ងៃព្រហស្បត្តិ៍៖ ជាថ្ងៃសម្រាកសកម្មសម្រាប់ការដើរកម្សាន្ត ឬឡើងភ្នំ កម្រិតអាំងតង់ស៊ីតេទាប • ថ្ងៃសុក្រ៖ ជិះកង់ និងរត់ កម្រិតអាំងតង់ស៊ីតេមធ្យម ប៉ុន្តែរយៈពេលវែង • ថ្ងៃសៅរ៍៖ សម្រាកយ៉ាងសកម្មសម្រាប់ការហែលទឹកសប្បាយជាលក្ខណៈគ្រួសារ ជិះទូកលេង កម្រិតអាំងតង់ស៊ីតេទាប • ថ្ងៃអាទិត្យ៖ សម្រាក   ជាធម្មតាអ្នកគួរកែសម្រួលកម្រិតអាំងតង់ស៊ីតេ និងរយៈពេលនៃការហាត់ប្រាណរបស់អ្នក ដើម្បីធានាថាការហាត់ប្រាណរបស់អ្នកមិនមានភាពតានតឹង និងរីករាយ។     ##### អំពីក្រុមហ៊ុន Herbalife ក្រុមហ៊ុន Herbalife (NYSE: HLF) គឺជាក្រុមហ៊ុនសុខភាព និងសុខុមាលភាពឈានមុខគេ និងជាសហគមន៍ដែលកំពុងផ្លាស់ប្តូរជីវិតរបស់មនុស្សជាមួយនឹងផលិតផលអាហារូបត្ថម្ភដ៏អស្ចារ្យ និងជាឱកាសអាជីវកម្មសម្រាប់អ្នកសមាជិកឯករាជ្យរបស់ខ្លួនចាប់តាំងពីឆ្នាំ 1980។ ក្រុមហ៊ុនផ្តល់ជូននូវផលិតផលដែលគាំទ្រដោយវិទ្យាសាស្រ្តដល់អ្នកប្រើប្រាស់នៅក្នុងទីផ្សារជាង90។ តាមរយៈសមាជិកឯករាជ្យដែលផ្តល់ជូននូវការបណ្តុះបណ្តាលមួយទល់មួយ និងផ្តល់ការគាំទ្រសហគមន៍ដោយបំផុសគំនិតឱ្យអតិថិជនប្រកាន់ខ្ជាប់នូវរបៀបរស់នៅដែលមានភាពសកម្ម

(ភ្នំពេញ)៖ ក្រុមហ៊ុន Herbalife កម្ពុជា ដែលជាក្រុមហ៊ុនសុខភាព និងសុខុមាលភាពលំដាប់ថ្នាក់ពិភពលោក រួមជាមួយនឹងលោកស្រី Susan Bowerman, នាយិកាជាន់ខ្ពស់ ផ្នែកការអប់រំ និងបណ្តុះបណ្តាលអាហារូបត្ថម្ភទូទាំងពិភពលោកនៅ Herbalife បានរួមគ្នាចែករំលែកពី តើកាបូអ៊ីដ្រាតទាំងអស់សុទ្ធតែមិនល្អឬ?កាបូអ៊ីដ្រាតចម្រាញ់​ និង ​កាបូអ៊ីដ្រាត​មិន​ចម្រាញ់។   កាបូអ៊ីដ្រាតទទួលបានអត្រាមិនល្អក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ភាគច្រើនដោយសារតែមនុស្សភ្ជាប់កាបូអ៊ីដ្រាតជាមួយអាហារដូចជានំបុ័ងស ប៉ាស្តា និងអង្ករ បន្ថែមពីលើទឹកដោះគោជូរ និងទឹកផ្លែឈើដែលមានជាតិផ្អែម។ តាមការពិត មិនមែនកាបូអ៊ីដ្រាតទាំងអស់សុទ្ធតែអាក្រក់នោះទេ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅពេលដែលកាបូអ៊ីដ្រាតត្រូវបានចម្រាញ់ សារធាតុចិញ្ចឹមសំខាន់ៗ និងមានប្រយោជន៍ជាច្រើនអាចត្រូវបានដកចេញ។ ឧទាហរណ៍ យកស្រូវសាលីទាំងមូល នៅពេលដែលចម្រាញ់ទៅជាម្សៅពណ៌ស ម្សៅនៅចំកណ្តាលនៅតែមាន ប៉ុន្តែដំណើរការនេះចម្រាញ់ចេញ bran និង germ ផ្សេងៗទៀត។ ​Bran ជា​ប្រភព​ដ៏​ល្អ​នៃ​ជាតិ​សរសៃ និង​វីតាមីន ខណៈ​ germ ​មាន​វីតាមីន សារធាតុ​រ៉ែ និង​​​ខ្លាញ់​ល្អ។ នេះ​ជា​មូលហេតុ​ដែល​វា​សំខាន់​ក្នុង​ការ​យល់​ពី​ភាព​ខុស​គ្នា​រវាង​កាបូអ៊ីដ្រាត​ចម្រាញ់ និង​មិន​ចម្រាញ់។ តើកាបូអ៊ីដ្រាតល្អគឺជាអ្វី? ជ្រើសរើសកាបូអ៊ីដ្រាតដែលមិនចម្រាញ់ កាបូអ៊ីដ្រាតជួយឱ្យរាងកាយរបស់យើងដំណើរការបានត្រឹមត្រូវដោយបញ្ចូលថាមពលចម្បងសម្រាប់ខួរក្បាល និងកោសិកាឈាមក្រហមរបស់យើង។ កាបូអ៊ីដ្រាតដែលមានសុខភាពល្អបំផុតគឺជាសារធាតុដែលត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងស្ថានភាពដែលមិនចម្រាញ់ និងធម្មជាតិ ដោយគ្មានអ្វីត្រូវបានដកចេញទេ។ ចូរគិតអំពីសារធាតុ "ទាំងមូល" និង "មិនទាន់កែច្នៃ" ។ ប្រភពនៃកាបូអ៊ីដ្រាតល្អទាំងនេះរួមមាន គ្រាប់ធញ្ញជាតិ សណ្តែក ផ្លែឈើ និងបន្លែ ដែលសុទ្ធសឹងជាប្រភពដ៏ល្អនៃជាតិសរសៃ វីតាមីន សារធាតុរ៉ែ និងសារធាតុ Phytonutrients។ អ្នកដែលធ្វើតាមរបបអាហារកាបូអ៊ីដ្រាតទាបខ្លាំង ដូចជារបបអាហារ keto ហានិភ័យនោះគឺមិនទទួលបានសារធាតុចិញ្ចឹមទាំងនេះគ្រប់គ្រាន់ទេ។ វិធីដើម្បីទទួលបានកាបូអ៊ីដ្រាតល្អ ដើម្បីបញ្ចូលកាបូអ៊ីដ្រាតដែលមិនបានចម្រាញ់ទៅក្នុងរបបអាហាររបស់អ្នក សូមរកមើលអាហារនៅក្នុងដែលមិនទាន់កែច្នៃ។ ប្រសិនបើអ្នកកំពុងរៀបចំផ្លែឈើ បន្លែ ឬសូម្បីតែដំឡូងសម្រាប់អាហារ ចូរថែរក្សាសំបកនៅពេលដែលអាចធ្វើទៅបាន។ នៅពេលអ្នកណែនាំម្សៅគ្រាប់ធញ្ញជាតិ និងអង្ករសំរូបទៅក្នុងរបបអាហាររបស់អ្នក អ្នកប្រហែលជាត្រូវកែសម្រួលរសជាតិ និងភាពខុសគ្នាបន្តិច។ ប៉ុន្តែវាមានតម្លៃណាស់៖ បន្ថែមពីលើការផ្តល់សារធាតុចិញ្ចឹមច្រើន អាហារទាំងនេះជាទូទៅត្រូវបានបំពេញច្រើនជាង កាបូអ៊ីដ្រាតដែលត្រូវបានចម្រាញ់ ដោយសារតែជាតិសរសៃបន្ថែម។ វិធីកាត់បន្ថយកាបូអ៊ីដ្រាតកែច្នៃ ដើម្បីរក្សារបបអាហារដែលមានសុខភាពល្អ ចូរកាត់បន្ថយការទទួលទានកាបូអ៊ីដ្រាតចម្រាញ់ និងកែច្នៃរបស់អ្នក៖ នំបុ័ង នៅពេលស្វែងរកជម្រើសនំបុ័ងដែលមានសុខភាពល្អ សូមព្យាយាមជៀសវាងនំបុ័ងពណ៌ស ហើយយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះជម្រើសនំប៉័ងស្រូវសាឡីនៅចំពោះមុខអ្នក។ ក្រុមហ៊ុនផលិតជាច្រើនដាក់ស្លាកនំបុ័ងរបស់ពួកគេថាជា "multigrain" ប៉ុន្តែអ្នកត្រូវមើលបញ្ជីគ្រឿងផ្សំដើម្បីកំណត់ថាតើគ្រាប់ធញ្ញជាតិពិតជាគ្រាប់ធញ្ញជាតិទាំងអស់ហើយមិនចម្រាញ់។ ជាមួយនឹងនំបុ័ងស្រូវសាឡីទាំងមូល រកមើលស្រូវសាឡី 100% នៅខាងមុខ និង 100% នៃម្សៅស្រូវសាឡីទាំងមូលនៅក្នុងគ្រឿងផ្សំ។ ពាក្យ "ទាំងមូល" គឺជាគន្លឹះ - ប្រសិនបើវាគ្រាន់តែនិយាយថាម្សៅស្រូវសាឡីឧទាហរណ៍វាទំនងជាត្រូវបានចម្រាញ់។ ម្សៅ ប៉ាស្តា និងអង្ករ ដូចជានំប៉័ង នៅពេលទិញម្សៅ ប៉ាស្តា ឬអង្ករ វាជាការល្អបំផុតក្នុងការស្វែងរកផលិតផលគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ដូចជាម្សៅស្រូវសាលី ប៉ាស្តាគ្រាប់ធញ្ញជាតិ និងអង្ករសំរូប។ បើមិនដូច្នេះទេ ផលិតផលចម្រាញ់នឹងដកចេញ bran និង​ germ ដោយយកសារធាតុចិញ្ចឹមដូចជា ជាតិដែក ហ្វូឡាត និងវីតាមីន B ចេញ។ ទឹកផ្លែឈើ ជាមួយនឹងទឹកផ្លែឈើស្រស់ ឬ ទឹកជ្រលក់ផ្លែឈើ សំបកត្រូវបានដកចេញ ដែលនាំយកជាតិសរសៃធម្មជាតិ និងសារធាតុ Phytonutrients យ៉ាងច្រើនចេញ។ អ្នកអាចទៅរកផ្លែឈើទាំងមូលធៀបនឹងទឹកផ្លែឈើ ឬទឹកផ្លែប៉ោមដែលគ្មានជាតិផ្អែម ប្រសិនបើអ្នកចង់ទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ជាអតិបរមា។ លើសពីនេះ ទឹកផ្លែឈើមានបរិមាណតិចជាងផ្លែឈើទាំងមូល ប៉ុន្តែមានកាឡូរីច្រើនជាងការទទួលទានម្តង។ ទទួលបានច្រើនបំផុតពីកាបូអ៊ីដ្រាតរបស់អ្នក នេះគឺជាតិចនិចមួយចំនួនដើម្បីចាប់ផ្តើមផ្លាស់ប្តូរពីកាបូអ៊ីដ្រាតចម្រាញ់ទៅជាកាបូអ៊ីដ្រាតដែលមិនចម្រាញ់៖ • ព្យាយាមសាកល្បងជាមួយគ្រាប់ធញ្ញជាតិថ្មីទៅក្នុងអាហារប្រចាំថ្ងៃ។ ជំនួសឱ្យអង្ករ ប្តូរវាជាមួយអង្ករសំរូប ឬមី។ • ជំនួសឱ្យនំបុ័ងពណ៌សចម្រាញ់ ធញ្ញជាតិ និងអាហារសម្រន់ សូមសាកល្បងប្រភេទគ្រាប់ធញ្ញជាតិ 100% ជំនួសវិញ។ • នៅពេលធ្វើស៊ុប ឬសម្លដែលមានសាច់ច្រើន ព្យាយាមកាត់បន្ថយបរិមាណប្រូតេអ៊ីនសត្វ ហើយជំនួសវាដោយសណ្តែកកំប៉ុងមួយចំនួន។ • ដើម្បីផ្តាច់ខ្លួនចេញពីទឹកផ្លែឈើ និងរក្សាជាតិទឹក សូមសាកល្បងទទួលទានទឹកដែលមានក្លិនឈ្ងុយ ជាមួយនឹងការបន្ថែមផ្លែឈើ ឬបន្លែទាំងមូល។ អ្នក​នឹង​រៀន​រីករាយ​ជាមួយ​រសជាតិ​នៃ​អាហារ​ស្រស់ៗ​ក្នុង​ភេសជ្ជៈ​មាន​កាឡូរី​ទាប។   អំពីក្រុមហ៊ុន Herbalife ក្រុមហ៊ុន Herbalife (NYSE: HLF) គឺជាក្រុមហ៊ុនសុខភាព និងសុខុមាលភាពឈានមុខគេ និងជាសហគមន៍ដែលកំពុងផ្លាស់ប្តូរជីវិតរបស់មនុស្សជាមួយនឹងផលិតផលអាហារូបត្ថម្ភដ៏អស្ចារ្យ និងជាឱកាសអាជីវកម្មសម្រាប់អ្នកសមាជិកឯករាជ្យរបស់ខ្លួនចាប់តាំងពីឆ្នាំ 1980។ ក្រុមហ៊ុនផ្តល់ជូននូវផលិតផលដែលគាំទ្រដោយវិទ្យាសាស្រ្តដល់អ្នកប្រើប្រាស់នៅក្នុងទីផ្សារជាង 90 ។ តាមរយៈសមាជិកឯករាជ្យដែលផ្តល់ជូននូវការបណ្តុះបណ្តាលមួយទល់មួយ និងផ្តល់ការគាំទ្រសហគមន៍ដោយបំផុសគំនិតឱ្យអតិថិជនប្រកាន់ខ្ជាប់នូវរបៀបរស់នៅដែលមានភាពសកម្ម និងមានសុខភាពល្អដើម្បីរស់នៅក្នុងជីវិតដ៏ល្អបំផុតរបស់ពួកគេ។

(ភ្នំពេញ)៖ ក្រុមហ៊ុន Herbalife កម្ពុជា ដែលជាក្រុមហ៊ុនសុខភាព និងសុខុមាលភាពលំដាប់ថ្នាក់ពិភពលោក រួមជាមួយនឹងលោកស្រី Dana Ryan, ជានាយិកា និងជាគ្រូបង្វឹកផ្នែកអាហារូបត្ថម្ភ នៃការអប់រំទូទាំងពិភពលោកនៅក្រុមហ៊ុន Herbalife បានរួមគ្នាចែករំលែកពី អាហារូបត្ថម្ភបន្ថែម: អ្វីដែលត្រូវទទួលទាន មុន កំឡុងពេល និងក្រោយពេលហាត់ប្រាណ។ ប្រសិនបើ​អ្នក​ចង់​បង្កើន​សមត្ថភាព​កីឡា អ្នក​ប្រហែល​ជា​ត្រូវពិចារណា​ការទទួល​ទាន​អាហារូបត្ថម្ភ។ អាហារូបត្ថម្ភ និងផែនការកាយសម្បទាល្អដើរទន្ទឹមគ្នា ដូច្នេះអាហារូបត្ថម្ភល្អបំផុតគឺល្អដូចជា ទម្លាប់ហ្វឹកហាត់ និងរបបប្រចាំថ្ងៃរបស់អ្នក។ នេះ​ជា​មូលហេតុ​ដែល​វា​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ពិចារណា​មិន​ត្រឹមតែ​ថា​ តើអាហារូបត្ថម្ភណា​ដែល​ត្រូវ​ទទួលទាន​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ក៏​ត្រូវ​ប្រើ​នៅពេលណា​ដែរ​។ វិធីដើម្បីទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនបំផុតពីការហាត់ប្រាណ នៅពេលគិតអំពីអាហារូបត្ថម្ភដែលមានប្រសិទ្ធិភាពបំផុតដើម្បីធ្វើការហាត់ប្រាណ វាមានប្រយោជន៍ក្នុងការគិតអំពីពួកវាជា 3ដំណាក់កាល៖ មុន អំឡុងពេល និងក្រោយពេលហាត់ប្រាណ។ នេះ​ជា​ការណែនាំ​រហ័ស​សម្រាប់​ការ​បញ្ចូល​ថាមពល​អាហារូបត្ថម្ភ​ការ​ហាត់ប្រាណ​របស់អ្នក៖   មុនពេលហាត់ប្រាណ នៅពេលដែលអ្នកមានការប្រកួតធំ ឬវគ្គហាត់ប្រាណដ៏លំបាក វាជារឿងសំខាន់ក្នុងការរៀបចំ និងរៀបចំផែនការជាមុន។ អ្នក​ត្រូវ​ផ្តល់​កម្លាំង​ចិត្ត​ដល់​ខ្លួន​អ្នក​ ដោយ​ការ​ទទួល​ទាន​អាហារូបត្ថម្ភ ​មុន​ពេល​ហាត់​ប្រាណ​ជាមួយ​នឹង​ជាតិ​កាហ្វេអ៊ីន។ ជាតិកាហ្វេអ៊ីនជួយជំរុញដល់ការរំលាយអាហារក្នុងរាងកាយរបស់អ្នក ដែលមានប្រសិទ្ធិភាព ជួយរក្សាការផ្តោតអារម្មណ៍ និងកាត់បន្ថយភាពអស់កម្លាំង។ ស្រដៀងគ្នានេះដែរ អាហារូបត្ថម្ភ មុនពេលហាត់ប្រាណជាមួយនឹងសារធាតុនីទ្រីកអុកស៊ីដ ជួយឱ្យលំហូរឈាមមានសុខភាពល្អ។ សរសៃឈាមកាន់តែធំទូលាយជួយដល់ការបញ្ជូនសារធាតុចិញ្ចឹម និងអុកស៊ីហ្សែនទៅកាន់សាច់ដុំដែលកំពុងធ្វើការ អំឡុងពេលហាត់ប្រាណ ដែលបន្ទាប់មកជួយរក្សាការធ្វើសកម្មភាព។   កំឡុងពេលហាត់ប្រាណ ពេលហាត់ប្រាណ អ្នកនឹងចង់រក្សាជាតិទឹក និងថាមពល ដូច្នេះសូមរកមើលភេសជ្ជៈកីឡាដែលមានបរិមាណកាបូអ៊ីដ្រាត និងអេឡិចត្រូលីតល្អ! អេឡិចត្រូលីតអាចជំនួសសារធាតុចិញ្ចឹមដ៏មានតម្លៃដូចជា សូដ្យូម ប៉ូតាស្យូម ម៉ាញ៉េស្យូម និងកាល់ស្យូម ដែលបាត់បង់នៅពេលអ្នកបែកញើស។ ការរួមបញ្ចូលគ្នានៃកាបូអ៊ីដ្រាត និងអេឡិចត្រូលីតនឹងមិនត្រឹមតែជំនួសសារធាតុចិញ្ចឹមដ៏មានតម្លៃទាំងនោះប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏នឹងបន្តផ្គត់ផ្គង់សាច់ដុំរបស់អ្នកជាមួយនឹងជាតិគ្លុយកូសដែលត្រូវការដើម្បីរក្សាដំណើរការរបស់អ្នក។ ការហាត់ប្រាណកាន់តែយូរនិងកាន់តែខ្លាំង អ្នកត្រូវការកាន់តែច្រើន!   ក្រោយពេលហាត់ប្រាណ អាហារូបត្ថម្ភក្រោយពេលហាត់ប្រាណរបស់អ្នកមានគោលបំណង 2៖ 1. បំពេញអ្វីដែលបានបាត់បង់ 2. ត្រៀមសម្រាប់លំហាត់ប្រាណបន្ទាប់អ្នក នេះជាមូលហេតុដែលអ្នកចង់ផ្តោតលើប្រូតេអ៊ីន និងកាបូអ៊ីដ្រាតគុណភាពខ្ពស់។ ប្រូតេអ៊ីនជួសជុល និងបង្កើតសាច់ដុំឡើងវិញ ដែលល្អសម្រាប់ការបង្កើនម៉ាសសាច់ដុំគ្មានខ្លាញ់។ ប្រភេទនៃការហាត់ប្រាណដែលអ្នកធ្វើនឹង កំណត់សមាមាត្រនៃកាបូអ៊ីដ្រាតទៅនឹងប្រូតេអ៊ីនដែលអ្នកនឹងត្រូវការ។ • សម្រាប់ការហាត់ប្រាណខ្លាំងជាងមុន អ្នកនឹងត្រូវការកាបូអ៊ីដ្រាតបន្ថែមទៀត ហើយត្រូវរក្សាសមាមាត្រ 3ភាគ1 ជាមួយប្រូតេអ៊ីន។ ដោយសារតែអ្នកទំនងជាត្រូវការប្រូតេអ៊ីនយ៉ាងហោចណាស់20ក្រាម បន្ទាប់ពីការហាត់ប្រាណរបស់អ្នក អ្នកនឹងត្រូវការកាបូអ៊ីដ្រាតយ៉ាងតិច 60ក្រាមសម្រាប់ការហាត់ប្រាណ។ • សម្រាប់ការហាត់ប្រាណដោយផ្អែកលើកម្លាំង អ្នកនឹងមិនត្រូវការកាបូអ៊ីដ្រាតច្រើនទេ ដូច្នេះសូមព្យាយាមឱ្យសមាមាត្រ 1ភាគ1 មានន័យថាអ្នកត្រូវការកាបូអ៊ីដ្រាតប្រហែល 20ក្រាម ជាមួយនឹងប្រូតេអ៊ីន 20ក្រាម។ ប្រូតេអ៊ីនអាចមកពីអាហារទាំងមូលដូចជាសាច់មាន់ ឬត្រី។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ មនុស្សជាច្រើនមិនចូលចិត្តញ៉ាំភ្លាមៗ បន្ទាប់ពីការហាត់ប្រាណខ្លាំងនោះទេ ហើយវាមិនងាយស្រួលក្នុងការគណនាការទទួលទានប្រូតេអ៊ីនរបស់អ្នកពីអាហារនោះទេ។ អាហារក្រឡុកប្រូតេអ៊ីនគឺជាដំណោះស្រាយដ៏ល្អ និងងាយស្រួលបន្ទាប់ពីការហាត់ប្រាណ។ មិនថាការហាត់ប្រាណដែលអ្នកកំពុងធ្វើជាប្រភេទអ្វីនោះទេ អ្នកនឹងចង់ធ្វើឱ្យប្រាកដថាអ្នកទទួលបានអាហារក្រឡុកប្រូតេអ៊ីនក្រោយការហាត់ប្រាណភ្លាមៗបន្ទាប់ពីការហ្វឹកហាត់របស់អ្នក! អាហារក្រឡុកក្រោយពេលហាត់ប្រាណអាចមកពីប្រូតេអ៊ីនទឹកដោះគោ (whey ឬ casein) ឬពីប្រភពរុក្ខជាតិដូចជាសណ្តែក។ អ្វីដែលត្រូវរកមើលនៅក្នុងអាហារូបត្ថម្ភកីឡា និងកាយសម្បទា ការអានស្លាកសញ្ញាអាហារូបត្ថម្ភនៃផលិតផលរបបអាហារណាមួយគឺជាជំហានដំបូង ដែលធានាថាអ្នកកំពុងទទួលបានអ្វីដែលអ្នកត្រូវការ ដើម្បីបង្កើនលទ្ធផល។ អ្នកចង់ដឹងថាតើសារធាតុ macronutrients ប៉ុន្មានដែលអ្នកកំពុងប្រើ ព្រមទាំងមានអ្វីបន្ថែមទៀត។ នោះអាចនិយាយថា ខណៈពេលដែលការទទួលបានសារធាតុចិញ្ចឹមត្រឹមត្រូវគឺមានសារៈសំខាន់មិនគួរឱ្យជឿនៅពេលហាត់ប្រាណ វាជារឿងសំខាន់ដែលអាហារូបត្ថម្ភរបស់អ្នកល្អ។ ការស្វែងរកវិញ្ញាបនប័ត្រដូចជា NSF Certified for Sport® ផ្តល់ឱ្យអ្នកនូវទំនុកចិត្តថាផលិតផលរបស់អ្នកត្រូវបានសាកល្បងសម្រាប់សារធាតុហាមឃាត់ប្រឆាំងនឹងបញ្ជីសារធាតុហាមឃាត់របស់សមាគមប្រឆាំងសារធាតុញៀនពិភពលោក។ សរុបមក នៅពេលគិតអំពីការបន្ថែមទៅលើការហាត់ប្រាណ ចូរផ្តោតលើអាហារូបត្ថម្ភ និងបង្កើតទម្លាប់ដែលនឹងជួយអ្នក មុន កំឡុងពេល និងក្រោយវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនីមួយៗ។ វានឹងជួយអ្នកឱ្យសម្រេចគោលដៅរបស់អ្នកបានយ៉ាងវែងឆ្ងាយ!   អំពីក្រុមហ៊ុន Herbalife ក្រុមហ៊ុន Herbalife (NYSE: HLF) គឺជាក្រុមហ៊ុនសុខភាព និងសុខុមាលភាពឈានមុខគេ និងជាសហគមន៍ដែលកំពុងផ្លាស់ប្តូរជីវិតរបស់មនុស្សជាមួយនឹងផលិតផលអាហារូបត្ថម្ភដ៏អស្ចារ្យ និងជាឱកាសអាជីវកម្មសម្រាប់សមាជិកឯករាជ្យរបស់ខ្លួនចាប់តាំងពីឆ្នាំ 1980។ ក្រុមហ៊ុនផ្តល់​ជូននូវផលិតផលដែលគាំទ្រដោយវិទ្យាសាស្រ្តដល់អ្នកប្រើប្រាស់នៅក្នុងទីផ្សារជាង 90។ តាមរយៈសមាជិកឯករាជ្យដែលផ្តល់ជូននូវការ​បណ្តុះ​បណ្តាលមួយទល់មួយ និងផ្តល់ការគាំទ្រសហគមន៍ដោយបំផុសគំនិតឱ្យអតិថិជនប្រកាន់ខ្ជាប់នូវរបៀបរស់នៅដែលមានភាពសកម្ម និងមានសុខភាពល្អដើម្បីរស់នៅក្នុងជីវិតដ៏ល្អបំផុតរបស់ពួកគេ។

(ភ្នំពេញ)៖ ក្រុមហ៊ុន Herbalife កម្ពុជា ដែលជាក្រុមហ៊ុនសុខភាព និងសុខុមាលភាពលំដាប់ថ្នាក់ពិភពលោក រួមជាមួយនឹងលោកស្រី Susan Bowerman, នាយិកាជាន់ខ្ពស់ ផ្នែកការអប់រំ និងបណ្តុះបណ្តាលអាហារូបត្ថម្ភទូទាំងពិភពលោកនៅ Herbalife បានរួមគ្នាចែករំលែកពី ប្រភេទខ្លាញ់ដែលមានសុខភាពល្អ ៖ ការលើកឧទាហរណ៍ចំពោះខ្លាញ់ឆ្អែត និង ខ្លាញ់មិនឆ្អែត។ តើប្រភេទខ្លាញ់ដែលមានសុខភាពល្អមានអ្វីខ្លះ? វាអាចស្តាប់ទៅដូចជាភាពផ្ទុយគ្នា ប៉ុន្តែមានខ្លាញ់ដែលមិនត្រឹមតែល្អសម្រាប់អ្នកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែចាំបាច់សម្រាប់របបអាហារពេញលេញ និងជីវជាតិ។ ខ្លាញ់ដែលមានសុខភាពល្អក៏អាចជួយលើកកម្ពស់សុខភាពបេះដូងបានដែរ ដូច្នេះគ្មានហេតុផលដើម្បីជៀសវាងខ្លាញ់ទាំងអស់ក្នុងរបបអាហាររបស់អ្នកឡើយ។ គន្លឹះសំខាន់គឺការដឹងពីភាពខុសគ្នារវាងខ្លាញ់ដែលមានសុខភាពល្អ និងខ្លាញ់មិនល្អ ហើយសំខាន់ជាងនេះទៅទៀតគឺការដឹងពីប្រភពដ៏ល្អបំផុតនៃខ្លាញ់ដែលមានសុខភាពល្អ។ ចូរស្វែងយល់ឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅអំពីអាហារប្រភេទណាដែលពួកវាមាន និងមួយណាដែលស័ក្តិសមនឹងអ្នក។ ខ្លាញ់ឆ្អែត និង ខ្លាញ់មិនឆ្អែត៖ តើមួយណាល្អជាង? ខ្លាញ់ដែលអ្នកញ៉ាំអាចបែងចែកជាពីរប្រភេទធំៗ៖ ខ្លាញ់ឆ្អែត (មិនមានសុខភាពល្អ) និងខ្លាញ់មិនឆ្អែត (មានសុខភាពល្អ)។ • ខ្លាញ់មិនឆ្អែតត្រូវបានចាត់ទុកថាល្អសម្រាប់អ្នក ដោយសារពួកវាមានប្រភពមកពីអាហាររុក្ខជាតិ។ លើសពីនេះទៅទៀត ពួកគេអាចជួយរក្សាកម្រិតកូឡេស្តេរ៉ុលក្នុងឈាមរបស់អ្នកឱ្យស្ថិតក្នុងកម្រិតធម្មតា។ • ម្យ៉ាងវិញទៀត របបអាហារដែលមានជាតិខ្លាញ់ឆ្អែតច្រើន ដែលត្រូវបានរកឃើញជាចម្បងនៅក្នុងផលិតផលចម្រាញ់ចេញពីសត្វ ដូចជា ប៊ឺ ឈីស ទឹកដោះគោ និងសាច់ អាចរួមចំណែកដល់ការកើនឡើងកម្រិតកូឡេស្តេរ៉ុលក្នុងឈាម។ ខ្លាញ់មិនឆ្អែត Monounsaturated និង ខ្លាញ់ឆ្អែត Polyunsaturated ខ្លាញ់មិនឆ្អែតអាចត្រូវបានបំបែកជាពីរប្រភេទទៀតគឺ ខ្លាញ់មិនឆ្អែត monounsaturated និងខ្លាញ់ឆ្អែត polyunsaturated។ • អ្នកនឹងរកឃើញខ្លាញ់មិនឆ្អែត monounsaturated នៅក្នុងគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ប្រេងអូលីវ និងផ្លែបឺរ។ ពួកគេត្រូវបានចាត់ទុកថាមានសុខភាពល្អចំពោះបេះដូងនៅពេលទទួលទានក្នុងបរិមាណមធ្យម - និងជំនួសឱ្យខ្លាញ់ឆ្អែតដែលមិនសូវមានសុខភាពល្អ។   • ខ្លាញ់ឆ្អែត Polyunsaturated អាចត្រូវបានចាត់ថ្នាក់បន្ថែមទៀតជាខ្លាញ់ omega-3 ឬ omega-6។ ខណៈពេលដែលរាងកាយរបស់អ្នកត្រូវការទាំងពីរប្រភេទ អ្នកត្រូវការវានៅក្នុងតុល្យភាពត្រឹមត្រូវដើម្បីលើកកម្ពស់សុខភាព។ បញ្ហាសម្រាប់យើងភាគច្រើនគឺការទទួលទានខ្លាញ់អូមេហ្គា-៦ ច្រើនពេក (ភាគច្រើនមកពីអាហារចៀន អាហារសម្រន់ និងនំផ្អែមៗ) និងអូមេហ្គា-៣មិនបានគ្រប់គ្រាន់ (ផ្តល់ដោយត្រី គ្រាប់ គ្រាប់ធញ្ញជាតិ និងបន្លែបៃតង)។ ខ្លាញ់ដែលមានសុខភាពល្អ និងការសម្រកទម្ងន់៖ រក្សាកាឡូរីរបស់អ្នកក្នុងការត្រួតពិនិត្យ រឿងមួយដែលត្រូវចងចាំ - ខ្លាញ់បន្ថែមអាចបន្ថែមកាឡូរីទៅក្នុងរបបអាហាររបស់អ្នក។ ឧទាហរណ៍ប្រេងទាំងអស់ ដោយមិនគិតពីប្រភពរបស់វា មានប្រហែល 120 កាឡូរីក្នុងមួយស្លាបព្រា។ ដោយសារតែប្រេងអូលីវគឺជាខ្លាញ់ដែលមានសុខភាពល្អ មិនមែនមានន័យថាអ្នកគួរចាក់វាពេញអាហាររបស់អ្នកនោះទេ។ បរិមាណខ្លាញ់តិចតួចអាចបន្ថែមរសជាតិច្រើនដល់អាហារ ដូច្នេះត្រូវប្រើវាឱ្យតិច ហើយផ្តោតលើអាហារដែលមានសុខភាពល្អ។   បញ្ជីកំពូលរបស់ខ្ញុំនៃអាហារដែលមានជាតិខ្លាញ់ដែលមានសុខភាពល្អ អាហារដែលមានជាតិខ្លាញ់ដែលផ្តល់ផលល្អដល់សុខភាពបេះដូងរួមមាន គ្រាប់ពូជ និងគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ប្រេងអូលីវ អាហារសមុទ្រ និងផ្លែបឺរ។ នេះគឺជាវិធីមួយចំនួនដើម្បីធ្វើការបន្ថែមទៀតនៅក្នុងថ្ងៃរបស់អ្នក។ គ្រាប់ពូជ និងគ្រាប់ធញ្ញជាតិ គ្រាប់អាល់ម៉ុន ភីស្តាឈីអូ វ៉ាល់ណាត់ និងផ្លែប៉ែកានត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជា "គ្រាប់ធញ្ញជាតិ " ដែលមានអូមេហ្គា 3 ជំនួយសុខភាពបេះដូងច្រើនជាងសណ្តែកដី ។ ប្រេងអូលីវ ប្រេងអូលីវក៏ជាប្រភពដ៏ល្អបំផុតមួយនៃជាតិខ្លាញ់ monounsaturated សម្រាប់សុខភាពបេះដូងផងដែរ។ ប្រសិនបើរសជាតិនៃប្រេងអូលីវបន្ថែមកម្រិតជាតិប្រេងខ្លាំងពេកសម្រាប់អ្នក សូមរកមើលប្រេងអូលីវ "ស្រាល" ដែលមានកាឡូរីដូចគ្នានឹងប្រេងអូលីវធម្មតា ប៉ុន្តែមានរសជាតិស្រាលជាង។   អាហារសមុទ្រ ខ្លាញ់ត្រីធម្មជាតិមានផ្ទុកអូមេហ្គា 3 ដែលផ្តល់ផលល្អដល់សុខភាពបេះដូង ប៉ុន្តែយើងភាគច្រើនមិនញ៉ាំវាញឹកញាប់ទេ អាចពីរឬបីដងក្នុងមួយសប្តាហ៍។   ផ្លែបឺរ ផ្លែបឺរ គឺជាផ្លែឈើមួយប្រភេទដែលមានលក្ខណៈពិសេស និងជាប្រភពដ៏ល្អនៃប្រភេទខ្លាញ់មិនឆ្អែត monounsaturated ។ អ្នកអាចទទួលបានជាតិខ្លាញ់ក្នុងរបបអាហារដែលមានសុខភាពល្អ ប្រសិនអ្នកទទួលទានបានត្រឹមត្រូវ។ ខ្លាញ់ដែលមានសុខភាពល្អពីអាហារដូចជាត្រី គ្រាប់ធញ្ញជាតិ គ្រាប់អូលីវ និងប្រេងអូលីវ និងផ្លែបឺរ អាចជួយផ្តល់អាហារូបត្ថម្ភសំខាន់ៗដល់រាងកាយរបស់អ្នក ប៉ុន្តែកុំភ្លេចពិនិត្យមើលកាឡូរីទាំងនោះ។ ទោះបីជាពួកវាមានជាតិខ្លាញ់ដែលមានសុខភាពល្អក៏ដោយ ក៏កាឡូរីអាចបន្ថែមបានដែរ។   អំពីក្រុមហ៊ុន Herbalife ក្រុមហ៊ុន Herbalife (NYSE: HLF) គឺជាក្រុមហ៊ុនសុខភាព និងសុខុមាលភាពឈានមុខគេ និងជាសហគមន៍ដែលកំពុងផ្លាស់ប្តូរជីវិតរបស់មនុស្សជាមួយនឹងផលិតផលអាហារូបត្ថម្ភដ៏អស្ចារ្យ និងជាឱកាសអាជីវកម្មសម្រាប់អ្នកសមាជិកឯករាជ្យរបស់ខ្លួនចាប់តាំងពីឆ្នាំ 1980។ ក្រុមហ៊ុនផ្តល់ជូននូវផលិតផលដែលគាំទ្រដោយវិទ្យាសាស្រ្តដល់អ្នកប្រើប្រាស់នៅក្នុងទីផ្សារជាង90។ តាមរយៈសមាជិកឯករាជ្យដែលផ្តល់ជូននូវការបណ្តុះបណ្តាលមួយទល់មួយ និងផ្តល់ការគាំទ្រសហគមន៍ដោយបំផុសគំនិតឱ្យអតិថិជនប្រកាន់ខ្ជាប់នូវរបៀបរស់នៅដែលមានភាពសកម្ម។

ធ្លាប់ឆ្ងល់ទេ! ពេលខ្លះអ្នកបែរជាឃើញទារកមួយចំនួន ត្រូវបានគេអនុញ្ញាតឲ្យហែលទឹក ឬជ្រមុជទឹកលេងតាំងពីវ័យនៅតូចៗមកម្ល៉េះ ហើយមើលដូចជាគ្មានសុវត្ថិភាពសោះ តែតាមពិតនេះជាការបង្ហាញពីសមត្ថភាពដ៏អស្ចារ្យរបស់ពួកគេទៅវិញនោះទេ។ ជាក់ស្ដែងក្រៅពីភាពគួរឲ្យស្រលាញ់របស់ពួកគេ នៅមានរឿងអាថ៌កំបាំងផ្សេងទៀតដែលអ្នកមិនបានដឹង ហើយខាងក្រោមនេះ My Bébé ចង់បង្ហាញរឿងអស្ចារ្យទាំងនោះដែលកូនតូចរបស់អ្នកកំពុងមាន៖   សមត្ថភាពជ្រមុជទឹក ទារកកើតមកជាមួយរេផ្លិចក្នុងការជ្រមុជទឹកបាន ពីព្រោះរាងកាយពួកគេអាចសម្របខ្លួនជាមួយស្ថានភាពនៅក្នុងទឹក។ ពេលស្ថិតនៅក្នុងទឹក ចង្វាក់បេះដូងពួកគេនឹងថយចុះ រួមជាមួយការទប់ដង្ហើមបានយ៉ាងល្អ ហើយអ្វីដែលគួរឲ្យអស្ចារ្យទៀតនោះពួកគេអាចដកដង្ហើម និងលេបនៅក្នុងពេលជាមួយគ្នាដូចទៅនឹងសត្វត្រីដែរ ក្នុងវ័យ ២ ទៅ៣ខែដំបូង។ សមត្ថភាពបែបនេះត្រូវបានគេយល់ថា ពួកគេបានរៀនវានៅក្នុងស្បូនរបស់ម្ដាយ ប៉ុន្តែភាពអស្ចារ្យនេះនឹងបាត់បង់ទៅវិញនៅពេលពួកគេមានអាយុចាប់ពី ៦ខែឡើងទៅ។   មានឆ្អឹងដល់ទៅ ៣០០ តួលេខនេះមានចំនួនដល់ទៅ ៩៤ ច្រើនជាងមនុស្សពេញវ័យដែលមានត្រឹមតែ ២០៦ឆ្អឹងប៉ុណ្ណោះ​ ហើយដែលយើងមិនដែលបានដឹង យ៉ាងណាមិញឆ្អឹងរបស់ពួកគេនឹងចាប់ផ្ដើមរលាយចូលគ្នានៅពេលរាងកាយលូតលាស់ពេញវ័យបន្ដិចម្តងៗ។   ប្រើប្រាស់កន្ទបទឹកនោមច្រើននៅឆ្នាំដំបូង កន្ទបទឹកនោម និងកន្សែងអនាម័យដល់ទៅ ៣៣៦០ អាចនឹងត្រូវប្រើប្រាស់ក្នុងឆ្នាំដំបូងសម្រាប់ទារក ដោយសារពួកគេត្រូវការបញ្ចេញចោល ជូតសម្អាតមុខ ដៃ និងជើងច្រើនដង។ ពួកគេត្រូវការបត់ជើងតូចរៀងរាល់ ២០នាទីម្តង រហូតដល់តម្រងនោមចាប់ផ្ដើមរីកលូតលាស់ ហើយវាជារឿងល្អដែលការផលិតខោទឹកនោមសព្វថ្ងៃនេះអាចជក់ទឹកបាន និងមិនប៉ះពាល់ដល់ស្បែក។   មិនអាចបញ្ចេញទឹកភ្នែក ទារកទើបនឹងកើតតែងតែចាប់ផ្ដើមយំ តែពួកគេមិនអាចបញ្ចេញទឹកភ្នែកបានភ្លាមៗនោះទេ។ លក្ខណៈបែបនេះគឺដោយសារសារធាតុទឹកក្នុងក្រពេញទឹកភ្នែកមានក្នុងចំនួនតិចតួចដែលអាចគ្រាន់តែផ្សើមកែវភ្នែកតែប៉ុណ្ណោះ។ នៅពេលពួកគេមានអាយុ ៣ សប្ដាហ៍ ឬ ១ ខែ ក្រពេញទាំងនោះនឹងចាប់ផ្ដើមរីកធំ ហើយអាចបញ្ចេញទឹកភ្នែកបានដូចធម្មតា ។   មានញាណដឹងពីអារម្មណ៍ ទារកដែលមានអាយុ ២ ទៅ៣ខែឡើងទៅ​ អាចសម្គាល់បាននូវអារម្មណ៍សប្បាយរីករាយ កើតទុក្ខ ហើយចាប់ផ្ដើមយល់ពីអារម្មណ៍មនុស្សនៅជុំវិញខ្លួននៅពេលមានអាយុ ១ឆ្នាំ ឡើងទៅ នេះបើយោងតាមការសិក្សារបស់អ្នកជំនាញ។ ហើយអ្វីដែលកាន់តែភ្ញាក់ផ្អើលនោះ ពួកគេមិនគ្រាន់តែដឹងពីអារម្មណ៍របស់អ្នកនោះទេ ថែមទាំងអាចបង្ហាញអាការៈខ្វាយខ្វល់ទៀតផង។     ការចងចាំមុខ ក្នុងរយៈពេល ១អាទិត្យបន្ទាប់ពីកើត ទារកអាចចំណាំមុខរបស់អ្នកម៉ាក់ដែលតែងតែនៅក្បែរពួកគេរួចទៅហើយ។ នៅពេលពួកគេមានអាយុ ៦ខែ សមត្ថភាពចងចាំនឹងកាន់តែច្បាស់ជាងមនុស្សពេញវ័យទៅទៀត ជាមួយនឹងការចងចាំ ឬស្គាល់មុខបុគ្គលណាម្នាក់ក្នុងចំណោមហ្វូងមនុស្សជាច្រើន។   ការឆ្លើយតបនឹងចង្វាក់តន្រ្តី នេះមិនមែនគ្រាន់តែសំដៅលើដុងពីកំណើតខាងសិល្បៈនោះទេ ពីព្រោះថារាល់ទារកទាំងអស់សុទ្ធតែមានញាណទៅលើចង្វាក់តន្រ្តី។ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តបានបង្ហាញថា ទារកអាចបញ្ចេញកាយវិការដោយប្រើដៃ និងដងខ្លួនទៅលើចង្វាក់របស់ចម្រៀងបានយ៉ាងច្រើនប្រភេទ បើទោះបីពួកគេមិនអាចធ្វើចលនាខ្លាំងៗក៏ដោយ។ ជាមួយនឹងសមត្ថភាពបែបនេះ ទើបគេរំពឹងទុកថាវាអាចជួយឲ្យពួកគេរៀន និងវិភាគលើភាសានិយាយរបស់លោកប៉ា អ្នកម៉ាក់ ក៏ដូចជាភាសាដើមកំណើតរបស់ខ្លួន។   ប្រភព https://www.parents.com/baby/development/intellectual/6-things-you-may-not-know-your-baby-can-do/ https://babyandchild.ae/age-0-1/healthy-baby/article/1058/8-freaky-facts-about-babies-you-didn-t-know-before https://www.livescience.com/20802-newborn-baby-skills.html https://www.pbcexpo.com.au/blog/16-incredibly-cool-facts-about-your-bab

“កូនអើយ… កុំយំ! កុំយំណាកូនណា៎” ជាឃ្លាដែលប៉ាម៉ាក់ប្រើប្រាស់ញឹកញ៉ាប់ពេលទារកយំ តែម៉ាក់ៗដែលដឹងអត់ថា ការហាមកូនមិនឲ្យយំ អាចជាកំហុសមួយ។ ថ្ងៃនេះ My bébé ចង់ធ្វើការចែករំលែកនូវកំហុសឆ្គងតូចៗ ៧ ដែលប៉ាៗ ម៉ាក់ៗថ្មីថ្មោងប្រហែលជាកំពុងធ្វើ ដោយមិនដឹងខ្លួនថាវាអាចជះឥទ្ធិពលទៅលើពួកគេទាំងអំឡុងពេលក្នុងវ័យជាទារក និងរហូតឈានដល់ពេលពេញវ័យទៀតផង៖   ១. ហាមកូនមិនឲ្យយំ ប្រាកដណាស់ គ្មានប៉ាម៉ាក់ណាចង់ឲ្យកូនយំទេ តែពេលខ្លះ បើទោះជាអ្នកបានបញ្ចុកអាហារ និងផ្លាស់ប្តូរកន្ទបរួចរាល់អស់ទៅហើយ អាអូនអាចនៅតែយំ ព្រោះអាចជាវិធីសាស្រ្តក្នុងការសន្ទនាមួយរបស់ពួកគេ។​ ហេតុនេះ អ្នកមិនគួរលួងបង្ខំឲ្យគេបាត់យំភ្លាមៗឡើយ ផ្ទុយទៅវិញ អ្នកគួរផ្ដល់ពេលវេលាមួយចំនួនសម្រាប់ឲ្យពួកគេយំ ហើយអង្កេតមើលថាអ្វីដែលគេចង់បានបន្ថែមទៀត។ តែប្រសិនបើកូនតូចយំរហូតច្រើនម៉ោង និងមានរោគសញ្ញាមិនប្រក្រតីរួមមានក្ដៅខ្លួន កន្ទួលក្រហម ឬក្អួត អ្នកត្រូវប្រញាប់ស្វែងរកការព្យាបាលភ្លាមៗ។   ២. ដាស់កូនតូចឲ្យបៅពេលយប់ មតិមួយចំនួនលើកឡើងថាទឹកដោះម្ដាយមិនអាចឲ្យកូនឆ្អែតពេញមួយយប់នោះទេ ទើបមានម៉ាក់ៗខ្លះបង្ខំចិត្តដាស់ឲ្យកូនបៅនៅពេលយប់ ប៉ុន្តែនេះជាការយល់ខុសមួយ ពីព្រោះថាទឹកដោះម្ដាយមានជីវជាតិគ្រប់គ្រាន់រួចស្រេចទៅហើយ។ ផ្ទុយទៅវិញអ្នកគួរឲ្យកូនគេងបានស្កប់ស្កល់ ដែលនេះជាអ្វីដែលពួកគេត្រូវការបំផុត ហើយក្នុងពេលជាមួយគ្នាម៉ាក់ៗមានពេលវេលាក្នុងការគេងឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ផងដែរ។   ៣. កង្វះអនាម័យមាត់ធ្មេញ ម៉ាក់ៗថ្មីថ្មោង អាចធ្វេសប្រហែសក្នុងការថែរក្សាសុខភាពមាត់ធ្មេញរបស់កូនតូច។ ជាក់ស្ដែង កុំចាំដល់ពេលកូនមានធ្មេញគ្រប់គ្រាន់ទើបចាប់ផ្ដើមថែរក្សានោះ ដោយហេតុថាវាអាចហួសពេលក៏ថាបាន។ អ្នកអាចចាប់ផ្ដើមអនាម័យមាត់ធ្មេញពួកគេដោយ៖ ប្រើក្រណាត់ ឬក្រដាសសើម ជូតសម្អាតអញ្ចាញធ្មេញ ហើយអាចចាប់ផ្ដើមដុសធ្មេញនៅពេលពួកគេអាយុបាន ១ ឆ្នាំ ហាមបំបៅដោះកូនពេលយប់ជ្រៅ នៅពេលពួកគេឈានដល់វ័យចាប់ផ្ដើមមានធ្មេញ ពីព្រោះការធ្វើបែបនេះអាចឲ្យធ្មេញឆាប់វិវឌ្ឍទៅជាពុកបាន អាចបន្ថែមសារធាតុភ្លុយអ័រសម្រាប់សុខភាពមាត់ធ្មេញ ដោយអ្នកអាចស្វែងរក និងណែនាំតាមរយៈអ្នកជំនាញបាន។   ៤. មិនលេងជាមួយកូនតូច ការលេងរបស់កូនតូចគឺជាការលូតលាស់ ក៏ដូចជាការរៀនពីអ្វីដែលថ្មីៗដែរ។ ពិតណាស់ ការលេងនឹងផ្ដល់ភាពសប្បាយរីករាយ និងអាចជាឱកាសឲ្យពួកគេធ្វើការស្វែងរក ពិសោធន៍ថ្មីៗ និងបង្កើតកំហុសក្នុងពេលជាមួយគ្នា។ ប៉ាៗ ម៉ាក់ៗខ្លះ បែរជាមិនចាប់អារម្មណ៍ និងមើលរំលងពីការលេងរបស់កូនតូច ហើយបែរជាបណ្ដោយឲ្យពួកគេចំណាយពេលច្រើនជាមួយបច្ចេកវិទ្យាដូចជាការមើលទូរស័ព្ទដៃទៅវិញ ដោយពុំបានដឹងថាការលេងល្បែងសាមញ្ញជាមួយពួកគេ អាចជួយបន្ថែមនូវមេរៀនពីបំណិនជីវិតដូចជា ការផ្ដល់ក្ដីស្រលាញ់ របៀបទំនាក់ទំនង ការគិត និងការដោះស្រាយបញ្ហាជាដើម។   ៥. មិនផ្ដល់ក្ដីស្រលាញ់ និងយកចិត្តទុកដាក់ ភាពព្រងើយកន្ដើយ ឬការមិនបង្ហាញក្ដីស្រលាញ់របស់អ្នកអាចកំពុងប្រាប់អាអូនថា “ក្ដីស្រលាញ់គឺមានលក្ខខណ្ឌ”។ អាកប្បកិរិយាបែបនេះជាញឹកញាប់អាចបណ្ដាលឲ្យកូនតូចចាប់ផ្ដើមខ្វះភាពកក់ក្តៅ ខ្វះការគោរព និងខ្វះការជឿទុកចិត្តលើខ្លួនឯង។ ជាលទ្ធផលពួកគេអាចពិបាក និងមិនហ៊ានបង្ហាញអ្វីដែលពួកគេចង់បាន ឬតម្រួវការផ្សេងៗ។ ម្យ៉ាងទៀត ពួកគេអាចប្រែក្លាយជាបុគ្គលដែលគិតតែពីអារម្មណ៍មនុស្សជុំវិញខ្លួន និងសម្ដែងចេញកាយវិការតាមតែការចង់បានរបស់អ្នកដទៃ ឬអាចនិយាយបានថាពួកគេធ្វើអ្វីទាំងបង្ខំ ឬដោយការខ្លាចគេមាក់ងាយ។   ៦. បង្ហាញទំនាក់ទំនងមិនល្អ វិធីសាស្រ្តក្នុងការទាក់ទង ជាផ្លូវមួយដើម្បីបង្ហាញឲ្យពួកគេឃើញថាបរិយាកាស ឬសង្គមរបស់គេស្ថិតក្នុងស្ថានភាពបែបណា។ ការបង្ហាញរបស់អ្នកតាមការឱប ថើប ញញឹម និងផ្ដល់ឲ្យនូវវត្ថុណាមួយនោះ អាចឲ្យពួកគេមើលឃើញពីក្ដីស្រលាញ់ក្នុងពិភពដែលគេរស់នៅ ហើយគេនឹងឆ្លើយតបមកវិញដោយអាកប្បកិរិយាសប្បាយរីករាយ វិជ្ជមាន ថែមទាំងជួយពង្រឹងក្ដីស្រលាញ់រវាងអ្នកនិងពួកគេកាន់តែស្អិតរមួត។ ផ្ទុយទៅវិញ ការបង្ហាញសកម្មភាពបែបអវិជ្ជមាន អាចឲ្យការគិត និងទំនាក់ទំនងគ្មានភាពស្រស់បំព្រង ថែមទាំងបាត់ទំនុកចិត្តទៀតផង ដែលទាំងនេះមិនសំដៅតែលើទំនាក់ទំនងរវាងអ្នក និងកូនតូចនោះទេ ប៉ុន្តែការបង្ហាញទំនាក់ទំនងល្អជាមួយក្រុមគ្រួសារ និងមិត្តភ័ក្តដទៃទៀតក៏ជាមេរៀនដែលអាចពួកគេអាចចងចាំបានផងដែរ។   ៧. ឈ្លោះក្រកែកគ្នានៅមុខកូនតូច បើទោះបីជាក្មេងតូចអាយុទើបតែ ៣ខែ ក៏អាចទទួលអារម្មណ៍បែបនេះដែរ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់អ្នកជំនាញ។ យ៉ាងណាមិញ ការឈ្លោះក្រកែកគ្នាអាចចៀសមិនផុតក្នុងរង្វង់គ្រួសារនោះទេ តែដើម្បីបញ្ចៀសផលកាន់តែអាក្រក់ អ្នកគួរសួរខ្លួនឯងថាតើការឈ្លោះនោះញឹកញាប់ និងខ្លាំងក្នុងកម្រិតណា។ ការធ្វើបែបនេះអាចឲ្យអ្នកស្វែងរកដំណោះស្រាយជាជាងការប្រើប្រាស់ពាក្យសំដី និងអាកប្បកិរិយាធ្ងន់ៗដែលអាចប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍របស់កូនតូចរបស់អ្នក។   ម៉ាក់ៗ ត្រូវចាំថាការចិញ្ចឹមបីបាច់កូនប្រៀបបីដូចជាការក្រកួតប្រជែងផ្នែកអារម្មណ៍មួយ ដែលទាមទារនូវភាពអត់ធ្មត់ និរន្តភាព សេចក្ដីស្រលាញ់ និងការយោគយល់។ ពិតណាស់ អ្នកអាចនឹងព្រួយបារម្ភអំពីជម្រើស ឬវិធីសាស្រ្តក្នុងការថែទាំពួកគេ តែទោះជាយ៉ាងណាអ្នកអាចចាប់ផ្ដើមរៀនបន្តិចម្ដងៗ រួចក្លាហានក្នុងការកែប្រែកំហុសខុសឆ្គង នោះអ្នកនឹងអាចក្លាយជាអាណាព្យាបាលល្អមួយរូបដែលកូនអ្នកចង់បាន។   ប្រភព https://www.webmd.com/parenting/baby/features/10-mistakes-new-parents-make#2 https://www.healthline.com/health/parenting/bad-parenting#signs

កូនយំម្ដងៗ មិនបានបញ្ជាក់ថាពួកគេចេះតាឃ្លានតែមួយមុខនោះទេ ដោយពេលខ្លះវាអាចបណ្ដាលមកពីវិបត្តិសុខភាពណាមួយក៏ថាបាន។ ដោយហេតុថាពួកគេស្ថិតក្នុងវ័យតូច មិនអាចនិយាយបាន នោះទើបលោកប៉ា អ្នកម៉ាក់ខ្លះមិនបានដឹងពីបញ្ហាណាមួយឲ្យពិតប្រាកដ ហើយភាពបារម្ភក៏កើតមានឡើង។ យ៉ាងណាមិញ បញ្ហាសុខភាពទូទៅភាគច្រើនគឺបណ្ដាលមកពីកង្វះអនាម័យ ដោយរួមបញ្ចូលពីកត្តាពួកគេផ្ទាល់ អនាម័យក្នុងផ្ទះ និងភាពស្អាតបាតរបស់លោកប៉ា អ្នកម៉ាក់ផងដែរ។ តោះដើម្បីជាចំណេះដឹងបន្ថែម My Bébe នឹងនាំលោកប៉ាអ្នកម៉ាក់ឲ្យស្វែងយល់ពីបញ្ហាសុខភាពទូទៅដែលអាចជួបប្រទះលើកូនតូចញឹកញាប់ ក៏ដូចជាការការពារផងដែរ៖   បញ្ហាទី១៖ ស្បែក ស្នាមកន្ទួលក្រហមតូចៗ ឬបញ្ហាក្រមរលើស្បែកក្បាលអាចមើលទៅហាក់ដូចជាបញ្ហាតូចតាចនិងសាមញ្ញ តែតាមពិតវាបានបង្កភាពរំខានថែមទាំងផ្ដល់ការឈឺចាប់ដល់កូនតូចរបស់អ្នកទៅវិញនោះទេ។ ភាគច្រើនការកើតឡើងបញ្ហាស្បែកទាំងនេះបណ្ដាលមកពីមូលហេតុផ្សេងៗគ្នាទៅតាមស្ថានភាពជំងឺ ហើយអាចជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាអនាម័យដែលរួមមាន៖ ១. កន្ទួលក្រហមលើស្បែក​ ​ឬហៅថា Diaper Rash៖ ភាគច្រើនលេចឡើងនៅតំបន់គូទរបស់ទារកបណ្ដាលមកពីការស្លៀកផ្អាប់ទុកយូរនូវខោទឹកនោមដែលសើម ឬរឹងខ្លាំងពេក មួយចំនួនទៀតអាចជាបញ្ហាអាល្លែកហ្ស៊ីជាមួយនឹងថ្នាំពណ៌ ឬសារធាតុសម្រាប់ផលិតខោទឹកនោមទាំងនោះតែម្ដង។ ដូចនេះ អ្នកគួរធ្វើការពិនិត្យ និងជ្រើសរើសកន្ទបទឹកនោមប្រភេទណាដែលធានាបានពីសុវត្ថិភាពនិងគួរ­ឧហ្សាស៍ផ្លាស់ប្ដូរកន្ទបឲ្យបានញឹកញាប់។ ២. ក្រមរលើស្បែកក្បាល ឬហៅថា Cradle Cap៖ ការករជាក្រមរសៗនៅលើស្បែកក្បាលរបស់ទារក មួយផ្នែកអាចបណ្ដាលមកពីបញ្ហាអ័រម៉ូន និងកង្វះខាតអនាម័យតាមរយៈការសម្អាត។ យ៉ាងណាវិញបញ្ហានេះមិនមែនជាជំងឺឆ្លងធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ ដោយអ្នកអាចដោះស្រាយបានដោយគ្រាន់តែធ្វើការសម្អាតស្បែកក្បាលរបស់ពួកគេជាមួយសាប៊ូដែលមានសារធាតុស្រាលៗឲ្យបានជាប្រចាំ។   បញ្ហាទី២៖ ផ្លូវដង្ហើម បរិយាកាសមិនស្អាត និងការឆ្លងតាមដំណក់ទឹកបណ្ដាលមកពីការកណ្ដាស់ ឬសម្បោរជាមូលហេតុមួយដែលទារកងាយឆ្លងបំផុត បង្កឲ្យមានបញ្ហាផ្លូវដង្ហើមនិងភាគច្រើនកើតមានលើទារកអាយុ ១២ខែដំបូងដែលរួមមាន៖ ១. ផ្ដាសាយធម្មតា៖ អ្នកអាចសង្កេតដឹងតាមរយៈរោគសញ្ញាដូចជា កណ្ដាស់ ហៀរសម្បោរ ក្អក ការមិនចង់ញ៉ាំអាហារ រួមនឹងបញ្ហាឈឺបំពង់ក ដែលបណ្ដាលមកពីការឆ្លងចូលនូវវីរុសជាង ២០០ប្រភេទ ពីមនុស្សម្នាក់ទៅម្នាក់ទៀត ឬតាមការប៉ះពាល់ដៃ និងវត្ថុនានា។ ជំងឺនេះអាចបាត់ទៅវិញនៅរយៈពេល ៧ថ្ងៃបន្ទាប់ តែអ្នកអាចជួយសម្រួលអាការៈរបស់កូនតូចតាមវិធីសាស្រ្តដូចជា លាងសម្អាតច្រមុះដែលស្ទះដោយសារសម្បោរ ឧហ្សាហ៍សម្អាតមុខ និងដៃ ហើយសម្រាប់ក្នុងករណីប្រើប្រាស់ឱសថអ្នកត្រូវពិភាក្សាជាមួយអ្នកជំនាញជាមុនសិន។ ២. ផ្ដាសាយធំ៖ អាចមានរោគសញ្ញាស្រដៀងនឹងផ្ដាសាយធម្មតា តែទារកអាចមានបញ្ហាឡើងកម្ដៅ និងអស់កម្លាំងខ្លាំងដោយពួកគេមិនអាចលេងដូចសព្វមួយដងបាន។ សម្រាប់ដំណោះស្រាយអ្នកគួរស្វែងរកការព្យាបាលពីសំណាក់អ្នកជំនាញផ្នែកកុមារ និងបន្តអនុវត្តអនាម័យបន្ថែមទៀត។ ប្រសិនក្នុងករណីទារកមិនបានធូរស្បើយ ឬកាន់តែពិបាកដកដង្ហើម អ្នកគួរទៅពិគ្រោះជាមួយអ្នកជំនាញម្ដងទៀត ពីព្រោះវាអាចជាជំងឺផ្លូវដង្ហើមធ្ងន់ធ្ងរ។   បញ្ហាទី៣៖ ឆ្លងរោគនៅត្រចៀក ការចម្លងរោគនៅត្រចៀកក៏ជាបញ្ហាសុខភាពមួយផ្នែកដែលភាគច្រើនកើតលើទារកអាយុក្រោម ៣ឆ្នាំ និងជាវ័យមានប្រព័ន្ធភាពស៊ាំខ្សោយនៅឡើយ។ ជាទូទៅជំងឺនេះអាចលេចឡើងអំឡុងពេល ឬបន្ទាប់ពីមានជំងឺផ្ដាសាយ ឬបណ្ដាលមកពីការឆ្លងមេរោគពីពពួកវីរុស និងបាក់តេរីដទៃទៀត។ ទារកអាចប្រែជាយំច្រើន ក្ដៅខ្លួន ឧស្សាហ៍ទាញស្លឹកត្រចៀកដោយសារការឈឺចាប់ មិនញ៉ាំអាហារ ស្បែកក្នុងត្រចៀកមានពណ៌ក្រហមខុសធម្មតា ឬត្រចៀកហាក់ស្ងួតពេក ដែលទាំងនេះសុទ្ធសឹងតែបង្ហាញពីរោគសញ្ញានៃជំងឺត្រចៀក។ ដូចនេះ ការការពារទារកពីការឆ្លងជំងឺផ្ដាសាយជាវិធីបង្ការចម្បងមុនគេ ដោយអ្នកគួររក្សាអនាម័យតាមរយៈការសម្អាតដៃឲ្យបានញឹកញាប់ និងកាត់បន្ថយឲ្យពួកគេស្ថិតក្នុងស្ថានភាពដែលមានការជួបជុំច្រើន។ ចំណែកការព្យាបាលបញ្ហាឆ្លងរោគនៅត្រចៀកវិញ អ្នកអាចស្វែងរកការព្យាបាលពីវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញពីព្រោះក្នុងស្ថានភាពជំងឺមួយចំនួនគឺតម្រូវឲ្យប្រើប្រាស់ឱសថ បន្ថែមពីនោះអ្នកម៉ាក់គួរឲ្យកូនតូចបៅដោះឲ្យបានច្រើនដើម្បីពង្រឹងប្រព័ន្ធភាពស៊ាំក្នុងការជាសះស្បើយពីជំងឺបានឆាប់រហ័ស។   បញ្ហាទី៤៖ ប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ ផលិតផលទឹកដោះគោ ការមិនបានសម្អាតដបទឹកដោះគោ ឬភាពគ្មានអនាម័យក្នុងការបំបៅដោះកូន អាចឲ្យពួកគេងាយប៉ះពាល់ទៅនឹងវិបត្តិផ្នែកប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ ដែលជាទូទៅកើតមានច្រើនមានបំផុតនោះគឺ៖ ១. ជំងឺរាក៖ ប្រសិនក្នុងករណីលាមកប្រែជារាវខ្លាំង ឬរហូតអាចហៀរចេញពីកន្ទបទឹកនោម និងរាកច្រើនដងទៀតនោះ ពួកគេកំពុងតែមានបញ្ហារាកហើយ។ ភាគច្រើននៃមូលហេតុនេះអាចបណ្ដាលមកពីរបបអាហារជាពិសេសគឺផលិតផលទឹកដោះគោតែម្ដង បូករួមនឹងការខ្វះអនាម័យ។ យ៉ាងណាមិញ កុមារតូចៗជាវ័យមួយក្នុងការសម្របខ្លួនទៅនឹងស្ថានភាពសុខភាពនានា ដោយពួកគេអាចជាសះស្បើយទៅវិញដោយឯកឯងក្នុងរយៈពេលណាមួយ តែអ្នកក៏ត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ បន្តការរក្សាអនាម័យ និងសង្កេតមើលពីសញ្ញាមិនប្រក្រតីណាមួយដែលតម្រូវឲ្យមានការព្យាបាល។ ២. ជ្រាំងអណ្ដាត៖​ ទារកស្ថិតក្នុងអាយុក្រោម ២ខែ ងាយនឹងមានបញ្ហាជ្រាំងអណ្ដាតជាងគេ ដោយអណ្ដាតពួកគេអាចប្រែជាពណ៌ស ពិបាកបៅ និងបង្កការឈឺចាប់។ ភាគច្រើននៃជំងឺនេះបង្កពីពពួកផ្សិត ដែលពេលខ្លះអាចកើតឡើងនៅពេលអ្នកម៉ាក់មិនបានសម្អាត និងសម្ងួតក្បាលដោះឲ្យបានស្អាតនៅពេលបំបៅដោះម្ដងៗ។ សម្រាប់ការព្យាបាលគឺអាចប្រើប្រាស់ឱសថប្រឆាំងនឹងមេរោគផ្សិត ហើយក្នុងអំឡុងជាមួយគ្នា អ្នកម៉ាក់គួររក្សាអនាម័យឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន ដោយត្រូវធានាថាក្បាលដោះត្រូវបានសម្អាត និងសម្ងួតឲ្យបានស្ងួតមុនធ្វើការបំបៅ។   ឯកសារយោង៖ https://www.webmd.com/children/guide/childhood-skin-problems#1 https://www.aboutkidshealth.ca/Article?contentid=507&language=English https://www.webmd.com/cold-and-flu/ear-infection/features/child-ear-infection#1 https://www.healthline.com/health/baby/baby-diarrhea#causes  

ទារកដែលទើបនឹងកើត ឬកូនតូចៗត្រូវការការយកចិត្តទុកដាក់ និងថែរក្សាអនាម័យជាប្រចាំដើម្បីបញ្ចៀសបានពី ការប្រឈមទៅនឹងសុខភាពរាងកាយនានា និងធានាឲ្យបានសុខភាពពេញលេញនៅពេលដែលពួកគេធំដឹងក្ដី។ ដោយហេតុថាពួកគេជាវ័យដែលងាយប្រឈមនឹងការឆ្លងមេរោគ នោះការរក្សាបានភាពស្អាត និងអនាម័យជាភារកិច្ចចាំបាច់ដែលលោកប៉ា និងអ្នកម៉ាក់ត្រូវស្វែងយល់ និងអនុវត្តឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន។ My Bébé ដឹងថាម៉ាក់ៗ ក៏ដូចជាប៉ាៗដែលទើបនឹងមានបុត្រជាលើកដំបូង ប្រហែលជាមិនទាន់ដឹងពីវិធីសាស្រ្តក្នុងការរក្សាអនាម័យសម្រាប់ទារកនៅឡើយទេ ដូច្នះ My Bébé សូមចែករំលែកនូវគន្លឹះមួយចំនួនដើម្បីឲ្យម៉ាក់ៗក្លាយជាម្តាយដំបូងដ៏ជំនាញ និងឆ្លាតវៃ៖   ១. ងូតទឹកឲ្យទារក ការពិតទៅ រាងកាយទារកមានសភាពស្អាតរួចស្រាប់ទៅហើយ ព្រោះពួកគេកម្រប៉ះពាល់នឹងសារធាតុកង្វក់នានា តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការងូតទឹកគឺជាការចាំបាច់បំផុតសម្រាប់ធានាឲ្យបានភាពស្អាត និងអនាម័យខ្ពស់។ សម្រាប់ទារក៣ខែដំបូង លោកអ្នកអាចងូតទឹកឲ្យទារករៀងរាល់២ថ្ងៃម្តង នេះបើយោងតាមការបកស្រាយដោយវេជ្ជបណ្ឌិត វ៉ាន សុខជា ឯកទេសរោគកុមារ និងជាប្រធានមន្ទីរសម្រាកព្យាបាលរោគកុមារ ម៉ាក់ស៊ីឃែរ។ បន្ទាប់មក អ្នកអាចងូតទឹកឲ្យពួកគេជារៀងរាល់ថ្ងៃ  ឬប្រែប្រួលទៅតាមរដូវកាល ឬស្ថានភាពសុខភាពនានា ពេលដែលទារកមានអាយុលើសពី៣ខែ។  នៅពេលងូតទឹកម្ដងៗ អ្នកគួរសម្អាតសក់ និងដងខ្លួនជាមួយសាប៊ូផលិតឡើងសម្រាប់ស្បែកទារកដែលមិនមានបូកបញ្ចូលនូវសារធាតុកាត់នាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពស្បែកនោះឡើយ។   ២. បោកខោអាវ និងការប្តូរកន្ទបឲ្យទារក ភាពកខ្វក់នានាអាចតោងជាប់លើសម្លៀកបំពាក់របស់ទារកដែលអ្នកមិននឹកស្មានដល់ ដូច្នេះការផ្លាស់ប្តូរកន្ទប និងបោកខោអាវជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃការធ្វើអនាម័យផងដែរ។ អ្នកត្រូវត្រួតពិនិត្យកន្ទប និងផ្លាស់ប្តូរឲ្យបានញឹកញាប់ដើម្បីចៀសវាងបញ្ហារលាក ឬមេរោគផ្សេងៗ។ សម្រាប់ខោអាវ អ្នកអាចបោកដោយប្រើប្រាស់សាប៊ូដែលមានសមត្ថភាពកម្ចាត់បាក់តេរី តែគ្មានសារធាតុកាត់នោះទេ។ បន្ទាប់ពីធ្វើការបោកសម្អាតរួចរាល់ អ្នកអាចហាលសម្លៀកបំពាក់ទាំងនោះក្នុងម៉ាស៊ីនសម្ងួត ឬខាងក្នុងផ្ទះ ដើម្បីបង្ការការឆ្លងមេរោគពីបរិយាកាសខាងក្រៅ។ មួយវិញទៀត កុមារអាចនឹងងាយក្អែរ ឬធ្វើឲ្យខោអាវរបស់ពួកគេងាយប្រលាក់ ដែលអ្នកអាចធ្វើការផ្លាស់ប្តូរសម្លៀកបំពាក់ពួកគេពី ៣ ទៅ ៤ដងក្នុងមួយថ្ងៃ។   ៣. លាងដបទឹកដោះគោ ឬសម្ភារៈផ្សេងៗ លោកប៉ា អ្នកម៉ាក់គួរត្រៀមទុកកំប៉ុងទឹកដោះគោក្នុងចំនួនច្រើនសម្រាប់ដាក់អាហារដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។ កំប៉ុងទាំងអស់ ត្រូវលាងនិងសម្លាប់មេរោគជាមួយទឹកក្ដៅ ឬសាប៊ូដែលផលិតឡើងសម្រាប់តែលាងសម្អាតកំប៉ុងទឹកដោះគោ និងសម្ភារៈក្មេងលេងតែប៉ុណ្ណោះ។ បន្ទាប់ពីលាងរួចរាល់​ អ្នកអាចទុកវាចោលក្នុងឆ្នាំងដែលមានទឹកក្ដៅនោះជាមួយនឹងគម្របបិតជិត ហើយអាចយកចេញក្នុងករណីដែលអ្នកត្រូវប្រើប្រាស់តែប៉ុណ្ណោះ។ ត្រូវចាំថា កំប៉ុងដែលប្រើប្រាស់រួចត្រូវដាក់ឲ្យឆ្ងាយពីកំប៉ុងថ្មី ដើម្បីចៀសវាងក្នុងការភ័ន្តច្រឡំប្រើប្រាស់កំប៉ុងដែលមិនទាន់បានធ្វើការសម្លាប់មេរោគ។ ក្រៅពីនេះ អ្នកក៏កុំភ្លេចលាងសម្អាតសម្ភារៈក្មេងលេង ឬជូតជាមួយនឹងទឹកសាប៊ូឲ្យបានញឹកញាប់ផងដែរ។   ៤. កាត់តម្រឹមក្រចក និងសក់ សក់ និងក្រចករបស់ទារកអាចដុះលឿនដែលអ្នកគួរសង្កេតមើលដើម្បីធ្វើការកាត់ចោលខ្លះ។ ការធ្វើបែបនេះអាចជួយឲ្យកូនតូចចៀសផុតពីធូលីដី ឬមេរោគនានាដែលកំពុងតោងភ្ជាប់។ មួយវិញទៀត ការតម្រឹមក្រចកនិងសក់បែបនេះក៏អាចធ្វើឲ្យអ្នកងាយស្រួលក្នុងការសម្អាតម្រាមដៃ និងស្បែកក្បាលរបស់ពួកគេផងដែរ។ អ្នកអាចកាត់ក្រចក ឬសក់ នៅពេលដែលពួកគេកំពុងគេងលក់ ហើយស្របពេលជាមួយគ្នាអ្នកត្រូវមានបម្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ចៀសសវាងការដាច់រលាត់ដែលអាចឲ្យទារកងាយមានជំងឺតេតាណូស។   ៥. ប៉ះពាល់ទារក ការប៉ះពាល់ទារកដោយការពរ បី និងឱបក៏ជាប្រភពនៃការចម្លងភាពកង្វក់ទៅកាន់ពួកគេបានដូចគ្នា ដូចនេះលោកប៉ា អ្នកម៉ាក់ និងសមាជិកគ្រួសារផ្សេងទៀតគួរសម្អាតដៃជាមួយសាប៊ូកម្ចាត់បាក់តេរីឲ្យបានស្អាតជាមុនសិនមុនពេលចាប់កាន់កូនតូច។   ក្រៅពីនេះ អ្នកគួរចៀសវាងអនុវត្តនូវតំណមមួយចំនួនពីបុរាណដូចជាការតមទឹក បន្តក់ទឹកដោះក្នុងភ្នែក ឬលាបប្រេងក្រឡាលើក្បាលទារកជាដើម ដែលជាហេតុបណ្ដាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចំពោះសុខភាពណាមួយ។ ត្រូវចាំថាកូនតូចមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្សោយជាងមនុស្សធំ ដូចនេះគួរដាក់ឲ្យពួកគេនៅក្នុងបរិយាកាសដែលមានខ្យល់ចេញចូលបានគ្រប់គ្រាន់ និងគប្បីថែរក្សាអនាម័យតាមការណែនាំខាងលើ។ My​​ Bébé សង្ឃឹមថាម៉ាក់ៗទាំងអស់គ្នាប្រាកដជាអាចធ្វើជាម៉ាក់ៗដ៏ជំនាញ និងឆ្លាតវៃបាន!   ប្រភព https://www.thehealthsite.com/pregnancy/8-tips-to-keep-your-newborn-clean-93392/  

កំហុសធំបំផុតនោះគឺ ឪពុកម្តាយ ចាំទាល់តែក្មេងធំ ទើបនិយាយណែនាំ ពីការគ្រប់គ្រងលុយ! ការស្រាវជ្រាវបង្ហាញឲ្យឃើញថា ក្មេងអាចទទួលចំណេះដឹងចាប់ពីអាយុ៣ឆ្នាំទៅ! នោះជាពេលដែលលោកអ្នកត្រូវបង្រៀនគេ! ខាងក្រោមជាគន្លឹះខ្លះៗ ១ បង្រៀនឲ្យគេក្លាយជាអ្នកគីតដែលមានភាពបត់បែន! នាំពួកគេទៅសារមន្ទីរ ឲ្យគេ បញ្ចេញគំនិតពីរូបភាព ឬចម្លាក់នីមួយៗ ហើយឲ្យគេ រៀនគូសវាសរួចបកស្រាយ! ឲ្យក្មេងរៀនកែច្នៃរបស់ដែលចាស់ៗ ថាអាចកែយ៉ាងម៉េចឲ្យប្រើប្រាស់បាន! វិធីនេះនឹងធ្វើឲ្យគេចេះសន្សំសំចៃ ស្រឡាញ់បរិស្ថាន និងបង្កើនការច្នៃប្រឌិត   ២ ដើម្បីឲ្យក្មេងចេះចាត់ចែងលុយ អ្នកត្រូវឲ្យគេដឹងពីភាពខុសគ្នារវាងរបស់ដែលចង់បាន និងរបស់ដែលត្រូវការ! ឲ្យកូនអ្នកនូវថង់ ឬប្រអប់ចំនួន២ មួយសម្រាប់សន្សំ មួយសម្រាប់ចាយ ហើយរាល់ពេលទទួលអាំងប៉ាវ ឬលុយផ្សេងៗ សួរកូនអ្នកថា ឥឡូវដាក់ប៉ុន្មានក្នុងសន្សំ និងប៉ុន្មានក្នុងលុយសម្រាប់ចាយ! ឲ្យកូនលោកអ្នក កាត់រូបផ្សេងៗពីទស្សនាវដ្តី ឬសរសេររបស់៥​ ទៅ១០ ដែលកូនអ្នកពេញចិត្ត! រួចសួរថា របស់ណាដែលវាចង់បាន និងរបស់ណាដែលវាត្រូវការ?   ៣ គន្លឹះសំខាន់នៃការសម្រេចចិត្តដ៏ឆ្លាតវៃ គឺគិតពីភាពខុសគ្នានៃលទ្ធផលអនាគត នៃជម្រើសនីមួយៗ! វិធីងាយជាងគេដែលធ្វើឲ្យក្មេងយល់ពីការសម្រេចចិត្តគឺ និយាយពីមូលហេតុពេលដែលអ្នកកំពុងសម្រេចចិត្ត! ឧទាហរណ៍ថា យើងចង់ទិញទូរស័ព្ទថ្មី តែម៉ាសុីនត្រជាក់កំពុងខូច អញ្ចឹងយើងត្រូវសន្សំលុយសម្រាប់ជួសជុលម៉ាសុីនត្រជាក់ បើមិនអញ្ចឹងដល់ខែក្តៅ យើងនឹងពិបាក។ អញ្ចឹងជួសជុលម៉ាសុីនត្រជាក់សិន ហើយសល់លុយបានទិញទូរស័ព្ទ! ម៉្យាងទៀត ពេលកូនអ្នកចង់ទិញហ្គេមមកលេង អាចសួរថាយើងចាំបាច់ត្រូវតែមានវានៅផ្ទះ ឬយើងអាចជួល ឬទៅលេងនៅកន្លែងគេម្តងម្កាលបាន? នាំមកជូនដោយ ហាងលក់របស់របរក្មេងលេងបែបវិទ្យាសាស្រ្ត DreamKid! 

លោកប៉ា អ្នកម៉ាក់គ្រប់រូបតែងមានកង្វល់ចំពោះកូនៗជាទីស្រលាញ់របស់ខ្លួន ពាក់ព័ន្ធនឹងការអភិវឌ្ឍផ្នែកស្មារតី និងចិត្តគំនិត ហើយតែងតែព្យាយាមរិះរកវិធីអប់រំពួកគេដើម្បីឲ្យកូនក្លាយជាបុគ្គលដែលមានចិត្តគំនិតល្អប្រសើរ។ ការបណ្តុះកូនឲ្យមានចិត្តគំនិតល្អប្រសើរតាំងពីកុមារភាពទៅនឹងក្លាយជាប្រយោជន៍ដ៏ល្អសម្រាប់ពួកគេនាថ្ងៃអនាគត។ ដើម្បីជាជំនួយដល់លោកប៉ាអ្នកម៉ាក់ទាំងឡាយ យើងនឹងលើកយកនូវគន្លឹះ ៧ ចំណុចជួយឲ្យកុមារមានចិត្តគំនិតល្អប្រសើរ៖ ១. ធ្វើជាគំរូរបស់កូន ដោយសារតែឪពុកម្តាយជាអ្នកដែលជិតស្និទ្ធ និងមានទំនាក់ទំនងស្អិតរមួតនឹងកូនជាងគេ ដូច្នេះការចូលរួមចំណែកពីលោកអ្នកជារឿងមួយសំខាន់។ ឪពុកម្តាយប្រៀបដូចជាកញ្ចក់ឆ្លុះសម្រាប់កុមារ ដោយសារស្ថិតនៅក្នុងវ័យនេះ កុមារអាចរៀនសូត្រចេះចាំបានយ៉ាងងាយនូវរាល់សកម្មភាព មិនថាជាកាយវិការ ពាក្យសម្តី ទម្លាប់ ឬអាកប្បកិរិយាផ្សេងៗ។ មាតាបិតាគួរគប្បីបង្ហាញនូវទម្លាប់ ឬអាកប្បកិរិយាល្អៗឲ្យកូនៗអនុវត្តតាម។ ២. លើកសរសើរនៅពេលជោគជ័យ ជាជាងផ្តោតទៅលើថាតើកូនរបស់លោកអ្នកជោគជ័យ ឬមិនជោគជ័យលើរឿងអ្វីមួយ ឪពុកម្តាយគួរតែសាកល្បងលើកសរសើរ លើកទឹកចិត្តចំពោះការព្យាយាម និងប្រឹងប្រែងរបស់ពួកគេ។ នេះមិនត្រឹមតែជួយកូនៗក្នុងការជំនះឧបសគ្គ ថែមទាំងអាចជួយបណ្តុះគំនិត ពង្រឹងស្មារតីក្លាហានដែលជាកត្តាជំរុញឲ្យមានភាពជោគជ័យក្នុងជីវិត។ ៣. យកចិត្តទុកដាក់លើសកម្មភាព និងអាកប្បកិរិយាកូនៗ ការសង្កេតដោយយកចិត្តទុកដាក់លើសកម្មភាព និងអាកប្បកិរិយាកូនៗរបស់លោកអ្នកមានសារៈសំខាន់មិនត្រឹមតែធ្វើឲ្យឪពុកម្តាយមានឱកាសស្វែងយល់ពីកូនៗនោះទេ ថែមទាំងធ្វើឲ្យកុមារមានភាពក្លាហានក្នុងការបង្ហាញពីគំនិតនិងអារម្មណ៍របស់ពួកគេ។ កុមារតែងបង្ហាញអារម្មណ៍របស់គេតាមរយៈអាកប្បកិរិយា និងពាក្យសម្តី។ ដូច្នេះនៅពេលពួកគេមានកាយវិការ ឬសម្តីប្លែកខុសពីធម្មតា វាអាចជាសញ្ញាបង្ហាញថាកុមារមានបញ្ហាណាមួយដែលត្រូវការជំនួយការណែនាំ ឬការលើកទឹកចិត្ត។ ឪពុកម្តាយត្រូវព្យាយាមចំណាយពេលវេលាស្វែងយល់ សួរសំណួរនិងស្តាប់ពួកគេឲ្យបានច្រើន មិនថាជាចំណង់ចំណូលចិត្ត សកម្មភាព តម្រូវការ ឬបញ្ហាដែលពួកគេជួបប្រទះ។ ៤. បង្កើតទម្លាប់ល្អក្នុងការរស់នៅ ការបរិភាគអាហារមានតុល្យភាព ការសម្រាកបានគ្រប់គ្រាន់ និងធ្វើលំហាត់ប្រាណទៀងទាត់ជាគន្លឹះសំខាន់ ដែលវាមិនត្រឹមតែ ជួយឲ្យកុមារលូតលាស់ផ្នែករាងកាយ និងបង្កើតទម្លាប់ល្អសម្រាប់ខ្លួនគេតែប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងជួយអភិវឌ្ឍនូវបញ្ញាស្មារតីរបស់កុមារផងដែរ។ ឪពុកម្តាយគួរតែផ្តល់និងលើកទឹកចិត្តឲ្យកូនបរិភោគអាហារទាំងឡាយណាដែលផ្តល់ផលល្អដល់សុខភាព រួមទាំងចំណាយពេលធ្វើសកម្មភាពផ្សេងៗដូចជាលេងកីឡា ធ្វើដំណើរកម្សាន្តនានា ចូលរួមសកម្មភាពផ្សេងៗ និងណែនាំពួកគេឲ្យមានទម្លាប់គេងល្អ។ ៥. ផ្តល់បរិយាកាសរស់នៅល្អ ការផ្តល់ឲ្យកុមារនូវបរិយាកាសរស់នៅប្រកបដោយក្តីស្រលាញ់ ភាពកក់ក្តៅ ការជឿជាក់ និងការយល់ចិត្តក៏ជាកត្តាមួយសំខាន់ដែរ។ កុមារមួយចំនួនដែលរស់នៅក្នុងស្ថានភាពខ្វះភាពកក់ក្តៅ ខ្វះភាពស្និទ្ធស្នាល បាត់បង់ទំនុកចិត្ត អាចបណ្តាលឲ្យពួកគេមិនអាច គ្រប់គ្រងអារម្មណ៍បាន និងក្លាយជាកុមារមានបញ្ហាផ្នែកស្មារតី។ កុមារមួយចំនួនត្រូវធំធាត់មកប្រឈមមុខនឹងស្ថានភាពបែបនេះតែម្នាក់ឯង ជាហេតុបណ្តាលឲ្យមានបញ្ហាក្នុងការលូតលាស់ចិត្តគំនិតរបស់ពួកគេ។  ៦. ផ្តល់ឱកាសសម្រាប់កូនៗអ្នក ការផ្តល់ឱកាសឲ្យកូនរបស់លោកអ្នកមានឯករាជ្យភាពខ្លះ ក៏ជាកត្តាដ៏ចាំបាច់មួយសម្រាប់ពង្រឹងចិត្តគំនិតរបស់កុមារ។ នៅពេលកូនៗជួបបញ្ហា ឪពុកម្តាយអាចជួយពួកគេស្វែងយល់ពីបញ្ហានោះ ហើយបង្រៀនឲ្យពួកគេចេះរកដំណោះស្រាយ។ លោកអ្នកគួរតែសាកល្បងផ្តល់ឱកាសឲ្យពួកគេអាចសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯងបាន។ឋ កាលណាពួកគេមានសេរីភាពក្នុងការគិត ពេលនោះផ្លូវចិត្តរបស់ពួកគេក៏មានភាពរឹងមាំផងដែរ។ ៧. ពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេស ឬអ្នកជំនាញចិត្តសាស្ត្រ ប្រសិនបើលោកអ្នកសង្ស័យថាកូនមានបញ្ហាផ្លូវចិត្តលោកអ្នកគួរតែស្វែងរកការពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេស ឬអ្នកជំនាញផ្នែកចិត្តសាស្ត្រដើម្បីទប់ស្កាត់ និងព្យាបាលបញ្ហានេះ។ ផលវិបាកនៃការប៉ះពាល់ផ្លូវចិត្តរបស់កុមារនឹងបណ្តាលឲ្យកុមារមានគំនិតអវិជ្ជមានចំពោះខ្លួនឯង មានឥរិយាបថមិនល្អនៅសាលារៀន ក៏ដូចជាក្នុងជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។ ឪពុកម្តាយមានតួនាទីសំខាន់ណាស់ក្នុងការធានាការលូតលាស់ផ្នែកចិត្តគំនិត និងស្មារតីរបស់កូនៗខ្លួន។ ការយកចិត្តទុកដាក់ថែរក្សាសុខភាពចិត្តគំនិតរបស់កូននៅវ័យកុមារភាព នឹងផ្តល់ផលល្អដល់ពួកគេនាថ្ងៃអនាគត។ គន្លឹះ ៧ចំណុចខាងលើអាចជួយឲ្យលោកប៉ាអ្នកម៉ាក់ទាំងឡាយស្វែងយល់ អនុវត្តតាម និងកែប្រែប្រសិនបើការប្រព្រឹត្តនាពេលកន្លងមកមានកំហុសឆ្គង។  អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៤ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជាធម្មតាខួរឆ្អឹងមានតួនាទីផលិតនូវកោសិកាពូជដើមរបស់គ្រាប់ឈាមចំនួនរាប់រយពាន់លានជារៀងរាល់ថ្ងៃ​ ហើយវាក៏ជាទីតាំងដែលអនុញ្ញាតឲ្យកោសិកាពូជដើម (Hematopoietic stem cell) ទាំងនេះអាចរីកលូតលាស់ និងបំបែកខ្លួនជាច្រើនដំណាក់កាល មុននឹងប្រែក្លាយជាកោសិកាគ្រាប់ឈាមដែលអាចបំពេញមុខងារបាន។ កោសិកាឈាមដែលមានមុខងារទាំងនោះមានដូចជា កោសិកាឈាមក្រហមដែលមានមុខងារដឹកនាំអុកស៊ីសែន កោសិកាឈាមសដែលមាននាទីការពាររាងកាយពីជំងឺ និងផ្លាកែតដែលមាននាទីជួយឲ្យឈាមកកនៅពេលមានរបួស តែនៅពេលមានជំងឺមហារីកឈាមកើតឡើង មុខងារនៃកោសិកាឈាមទាំងនេះក៏ត្រូវបានបាត់បង់។ ជំងឺមហារីកឈាម (Leukemia) ដែលប្រជាជនខ្មែរភាគច្រើននិយមហៅថាជំងឺឈាមសស៊ីឈាមក្រហម ជាការកើនឡើងនូវប្រភេទកោសិកាខ្ចី (Blast Cell) មិនមែនជាការកើនឡើងកោសិកាឈាមស។ ជំងឺនេះត្រូវបានបែងចែកជា២ប្រភេទធំៗគឺ ប្រភេទមហារីកឈាមធ្ងន់ធ្ងរ ឬស្រួចស្រាវ ដែលអាចងាយនឹងបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត និងប្រភេទមហារីកឈាមរ៉ាំរ៉ៃ ដែលមិនសូវស្តែងចេញជារោគសញ្ញាគ្រោះថ្នាក់ភ្លាមៗនោះទេ។ និយមន័យនៃជំងឺមហារីកឈាមស្រួចស្រាវ វាជាជំងឺកាចសាហាវ និងធ្ងន់ធ្ងរ ដែលកើតឡើងពីការវិវឌ្ឍមិនប្រក្រតីនៃកោសិកាពូជដើមរបស់គ្រាប់ឈាម (Hematopoietic stem cell) នៅក្នុងខួរឆ្អឹងដោយសារតែមានការបង្អាក់លើការវិវឌ្ឍនៃកោសិកាខ្ចីដែលគេហៅថា កោសិកាប្លាស (Blast​ Cell) ជាហេតុធ្វើឲ្យវាមិនអាចវិវឌ្ឍជាកោសិកាមានមុខងារពេញលេញបន្តទៀតបាន។ ជាទូទៅជំងឺនេះត្រូវបានបែងចែកជា ២ប្រភេទបន្តទៀតគឺ Acute Myeloid Leukemia (AML) និងAcute Lymphoid Leukemia (ALL)។ មូលហេតុចម្បង និងកត្តាប្រឈម រហូតមកទល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ មិនទាន់មានអ្នកប្រាជ្ញនៅលើសកលលោកណាម្នាក់បានដឹងអំពីមូលហេតុពិតប្រាកដនៃការបង្កជាជំងឺនេះឡើយ។ ប៉ុន្តែ វាអាចទាក់ទងនឹងកត្តាប្រឈមមួយចំនួនក្នុងនោះមានដូចជា៖ • តំណពូជ៖ ជាទូទៅអ្នកដែលមានសាច់ញាតិកើតជំងឺមហារីកឈាម អាចនឹងមានឱកាសប្រឈមនឹងការកើតជំងឺនេះ ខ្ពស់ជាងអ្នកដែលគ្មានសាច់ញាតិកើតបញ្ហានេះ • លក្ខខណ្ឌនៃការរស់នៅ៖ ទីតាំងរស់នៅដែលមានបរិស្ថានមិនស្អាត មានដូចជា ការបង្ហូរចោលនូវកាកសំណល់មិនល្អនៃរោងចក្រដែលមានផ្ទុកសារធាតុគីមី និងផ្សែងពុល • លក្ខខណ្ឌការងារ៖ អ្នកដែលធ្វើការក្នុងរោងពុម្ព ជ្រលក់ទឹកថ្នាំ ការពុលដោយការប្រើប្រាស់ថ្នាំការប្រើប្រាស់ថ្នាំកសិកម្មផ្សេងៗ ការប៉ះផ្ទាល់ដោយមិនមានសម្លៀកបំពាក់ ឬសម្ភារៈការពារត្រឹមត្រូវ • ការប្រើប្រាស់ថ្នាំ៖ អ្នកដែលធ្លាប់មានប្រវត្តិប្រើប្រាស់ថ្នាំ ឬកាំរស្មីដើម្បីកម្ចាត់មេរោគមហារីកពីមុនមក ឬប្រើប្រាស់ថ្នាំដោយមិនមានវេជ្ជបញ្ជាត្រឹមត្រូវ លើសកម្រិត និងរយៈពេលយូរ ដូចជាប្រភេទថ្នាំផ្សះ (Antibiotic) Chloramphenicol។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ប្រជាជនគ្រប់វ័យទាំងអស់មិនថា ប្រុស ឬស្រី ក្មេង ឬចាស់សុទ្ធតែអាចកើតជំងឺនេះបានដូចគ្នា។ គ្រាន់តែ កូនក្មេងប្រឈមនឹងការកើតជំងឺមហារីកឈាមប្រភេទ ALL ជាង AML ចំណែកមនុស្សចាស់ប្រឈមនឹងការកើតជំងឺមហារីកឈាមប្រភេទ AML ជាង ALL។ រោគសញ្ញា និងយន្តការជំងឺ ដោយសារកោសិកាប្លាស (Blast Cell) មិនអាចវិវឌ្ឍបន្តទៀតបាន នោះកោសិកាដែលមានមុខងារពេញលេញថ្មីៗ ដូចជា កោសិកាឈាមក្រហម កោសិកាឈាមស និងផ្លាកែត នឹងមិនអាចកើតឡើងបានល្អ ឬកើតឡើងបានខ្លះ មិនគ្រប់ចំនួនដើម្បីបំពេញមុខងារធម្មតារបស់វា។ ហេតុការណ៍នេះ បណ្តាលឲ្យរាងកាយទាំងមូលនឹងអាចប្រឈមនឹងបញ្ហាយ៉ាងច្រើនទាក់ទងកង្វះខាតកោសិកាមានមុខងារ និងការកើនឡើងនៃកោសិកាខ្ចី ដែលរោគសញ្ញាទាំងនោះរួមមាន៖ • កង្វះកោសិកាឈាមក្រហម៖ អ្នកជំងឺអាចហត់អស់កម្លាំង ស្លេកស្លាំង ឈឺក្បាល ហុឹងត្រចៀក និងអាចឈានដល់ការគាំងបេះដូងក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរ • កង្វះកោសិកាឈាមស៖ ធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺងាយរងនឹងការចម្លងរោគពីខាងក្រៅ • កង្វះកោសិកាផ្លាកែត៖ អ្នកជំងឺប្រឈមខ្ពស់ក្នុងការហូរឈាមដែលអាចស្តែងចេញជាការហូរឈាមខ្មៅតាមលាមក ឬអាចស្តែងចេញជាអាការៈដូចជា Stroke ប្រសិនបើមានការដាច់សរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាល • ការកើនឡើងកោសិកាខ្ចី (Blast Cell)៖ ជាប្រភេទកោសិកាធំៗ ដែលវាបណ្តាលឲ្យមានការស្ទះលំហូរឈាម ដែលអាចបង្កឲ្យគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត ករណីស្ទះលំហូរឈាមនៅសរីរាង្គសំខាន់ៗដូចជា ខួរក្បាល បេះដូង សួត និងតម្រងនោម(Leukostasis Syndrome) ដែលអាការៈទាំងនោះអាចស្តែងចេញជា ការស្ទះសរសៃឈាមខួរក្បាលដោយកោសិកាឈាម (Stroke Ischemic by Blast) ការស្ទះនៅសរសៃឈាមសួត (PulmonaryEmbolism) ដែលអាចស្តែងចេញជាហត់ ដង្ហក់ គាំងបេះដូង (myocardial infarction) និងអាចបណ្តាលឲ្យខូចតម្រងនោមជាដើម។ ក្នុងករណីខ្លះ អ្នកជំងឺអាចមានរោគសញ្ញាដទៃទៀតដូចជាហើម ឬចេញឈាមតាមអញ្ចាញធ្មេញ ឈាមច្រមុះ ភ្នាសក្នុងកញ្ចក់ភ្នែកឡើងក្រហមដោយមានហូរឈាម ហើម ឬរីកកូនកណ្តុរ ថ្លើមរីកធំ និងសរីរាង្គអណ្តើករីកធំផងដែរ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ជាធម្មតា ក្រុមគ្រូពេទ្យនឹងតម្រូវឲ្យអ្នកជំងឺធ្វើតេស្តដូចជា៖ • ការបូមឈាម៖ វិធីសាស្រ្តដែលងាយក្នុងការកំណត់រកអត្តសញ្ញាណកោសិកា និងរាប់ចំនួនប្រភេទកោសិកាឈាមដែលមាននៅក្នុងចរន្តឈាម។ ប៉ុន្តែ ការធ្វើតេស្តឈាមតែមួយមុខមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ដើម្បីកំណត់បានថា ជាជំងឺមហារីកឈាមស្រួចស្រាវនោះទេ។ • ការបូមយកទឹកខួរឆ្អឹង (Bone Marrow Aspiration /Myelogram)៖ ដើម្បីបញ្ជាក់ពីស្ថានភាព ឬបញ្ហានៃការវិវឌ្ឍរបស់កោសិកាខួរឆ្អឹង និងកំណត់រកចំនួនកោសិកាប្លាស (Blast Cell) ក្នុងការបញ្ជាក់កាន់តែច្បាស់ថា ជាជំងឺមហារីកឈាមមែន ឬយ៉ាងណា។ • ការធ្វើ Flow Cytometry, Cytogenetic Analysis, Fluorescence In Situ Hybridization (FISH) Analysis៖ ជាវិធីសាស្រ្តថ្មីដែលអាចកំណត់បាននូវប្រភេទមហារីកឈាម និងធ្វើនិទស្សន៍ដើម្បីឲ្យដឹងជាមុននូវភាពជោគជ័យ និងបរាជ័យនៃការព្យាបាលពេលអនាគត។   ការព្យាបាល នាពេលបច្ចុប្បន្ន ជំងឺមហារីកឈាមស្រួចស្រាវនេះមិនអាចត្រូវបានព្យាបាលឲ្យជាសះស្បើយ១០០% បានទាំងស្រុងភ្លាមៗឡើយ ដោយការព្យាបាលនេះមានគោលដៅបង្អាក់សកម្មភាពជំងឺ កម្ចាត់កោសិកាមហារីកឲ្យបាត់អស់ និងឲ្យដំណើរការខួរឆ្អឹងត្រលប់មកភាពប្រក្រតីឡើងវិញ (Complete Remission)។ បើអ្នកជំងឺទទួលបាននូវComplete Remission នេះលើសពី ៥ ឆ្នាំ យើងអាចសន្និដ្ឋានបានថា អ្នកជំងឺបានជាសះស្បើយពីជំងឺដ៏កាចសាហាវនេះ។ការព្យាបាលនេះរួមមាន៖ • ការព្យាបាលផ្លូវចិត្ត៖ តាមរយៈការលើកទឹកចិត្តពន្យល់អំពីជំងឺឲ្យកាន់តែច្បាស់ទៅដល់អ្នកជំងឺផ្ទាល់ និងក្រុមគ្រួសារ ដើម្បីជួយផ្តល់កម្លាំងចិត្តបន្ថែមដល់អ្នកជំងឺ • ការចាក់បញ្ចូលប្រភេទកោសិកាឈាមដែលខ្វះ មានដូចជា កោសិកាឈាមក្រហម ផ្លាកែត ឬការចាក់ថ្នាំដើម្បីបង្កើនកោសិកាស • ការប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមី៖ ដើម្បីឲ្យខួរឆ្អឹងបញ្ឈប់ការផលិតកោសិកាមហារីក និងជំនួសមកវិញនូវការផលិតគ្រាប់ឈាមល្អ ក្នុងគោលបំណងដើម្បីទទួលបាននូវ Complete Remission • ការចាក់បញ្ចូល និងផ្សាំទឹកខួរឆ្អឹងថ្មី (Bone Marrow Transplantation)៖ គឺដើម្បីឲ្យទឹកខួរឆ្អឹងថ្មី អាចផលិតបាននូវប្រភេទកោសិកាឈាមដែលល្អវិញ។ ជាទូទៅ ការព្យាបាលអាចត្រូវបានធ្វើឡើងជាច្រើនដំណាក់កាល ចំណាយរយៈពេលយូរដែលអាចមានរយៈពេលពី ៦ខែ ទៅ ២ឆ្នាំ (ទាំងការព្យាបាលដោយសម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យ និងការប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្តនៅផ្ទះ) ព្រមទាំងចំណាយអស់ថវិកាច្រើនគួរសមអាស្រ័យទៅតាមប្រភេទ និងសភាពធ្ងន់ធ្ងររបស់ជំងឺដែលគាត់មាន។ ការតាមដានបន្ត  បន្ទាប់ពីការព្យាបាលនៅពេលអ្នកជំងឺទទួលបាន Complete Remission អ្នកជំងឺតម្រូវឲ្យធ្វើការតាមដានដោយការបូមឈាម បូមទឹកខួរឆ្អឹងរបស់គាត់ ដើម្បីវិភាគ និងបញ្ជាក់ពីសមត្ថភាពល្អក្នុងការផលិតគ្រាប់ឈាមឡើងវិញ។ អ្នកជំងឺត្រូវមកបន្តការតាមដាន តាមការណាត់ជួប និងពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យដែលអាចមានរយៈពេលដល់ទៅ ៥ឆ្នាំ ឬលើសពីនេះ។ ផលវិបាក ប្រសិនបើអ្នកជំងឺមិនបានមកទទួលការព្យាបាលឬមានភាពយឺតយ៉ាវក្នុងការមកទទួលការព្យាបាលដែលត្រឹមត្រូវនោះ អ្នកជំងឺអាចនឹងកើតមានជាផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរ និងអាចឈានដល់ការបាត់បង់ជីវិតដោយសារ កង្វះខាតអុកស៊ីសែន និងសារធាតុចិញ្ចឹមដើម្បីប្រើប្រាស់ ការបង្ករោគនៅក្នុងឈាម (Septicemia) ការហូរឈាមខ្លាំង (Hemorrhage) ការស្ទះសរសៃឈាមខួរក្បាល (Stroke Ischemic/ Stroke Hemorrhagic) ការត្បៀតឬស្ទះសរសៃឈាមបេះដូង ការស្ទះដំណកដង្ហើម និងការខូចតម្រងនោមជាដើម។ វិធីសាស្រ្តការពារខ្លួន ដើម្បីការពារខ្លួនពីជំងឺដ៏កាចសាហាវមួយនេះ អ្នកគួរអនុវត្តនូវវិធីសាស្រ្តមួយចំនួនដូចខាងក្រោម៖ • ចៀសវាងការប៉ះផ្ទាល់ជាមួយសារធាតុគីមីដែលចេញពីរោងពុម្ព ទឹកថ្នាំជ្រលក់ពណ៌ ថ្នាំកសិកម្មនានា តាមរយៈការពាក់ម៉ាស ស្រោមដៃ ស្រោមជើង ដែលអាចការពារបានជិតល្អ បូករួមជាមួយការស្លៀកពាក់ដែលគ្របដណ្តប់ពេញទាំងខ្លួនរាល់ពេលធ្វើកិច្ចការ • គួរចៀសវាងការរស់នៅជិតតំបន់រោងចក្រដែលបង្ហូរកាកសំណល់គីមី និងឧស្ម័នពុលដែលមិនបានធ្វើប្រព្រឹត្តកម្មជាមុន • ចៀសវាងការប្រើប្រាស់ថ្នាំដើម្បីព្យាបាលជំងឺផ្សេងៗដោយខ្លួនឯង ឬចៀសវាងការប្រើប្រាស់ថ្នាំដោយមិនមានវេជ្ជបញ្ជាត្រឹមត្រូវ ប្រើប្រាស់ថ្នាំលើសកម្រិត និងរយៈពេលយូរ ជាពិសេសប្រភេទថ្នាំផ្សះ (Antibiotic)។ សូមប្រជាជនទាំងអស់ ជាពិសេសបុគ្គលដែលមានសមាជិកគ្រួសារធ្លាប់មានប្រវត្តិកើតមានជំងឺនេះត្រូវមកពិនិត្យសុខភាពឲ្យបានជាប្រចាំតាមក្បួនវេជ្ជសាស្រ្ត បើទោះបីជាអ្នកមិនទាន់ឈឺក៏ដោយ។ ម៉្យាងវិញទៀត អ្នកគួរស្វែងរកការព្យាបាលនៅទីកន្លែងណាដែលអាចមានលទ្ធភាព និងមានគ្រូពេទ្យជំនាញក្នុងការព្យាបាល ជាជាងទទួលការព្យាបាលមិនបានត្រឹមត្រូវដែលអាចប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិត ចំណាយពេលវេលា និងថវិកាច្រើន។យ៉ាងណាមិញ សូមឲ្យអាជ្ញាធរដែនដី និងភាគីពាក់ព័ន្ធ ទាំងអស់បន្តចុះត្រួតពិនិត្យ និងចាត់វិធានការចំពោះបណ្តារោងចក្រណា ដែលមិនបានគ្រប់គ្រងកាកសំណល់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ដែលអាចនឹងប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន និងសុខភាពប្រជាជនក្បែរនោះផងដែរ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត កៅ វណ្ណារិទ្ធ ឯកទេសជំងឺមហារីក ជំងឺឈាម នៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ   

និយមន័យ ជំងឺរបើកសរសៃបាតភ្នែក គឺជាការដាច់រហែកចេញពីគ្នារវាងស្រទាប់កោសិកាពណ៌របស់បាតភ្នែក និងកោសិកាចាប់ពន្លឺនៃសរសៃបាតភ្នែកដែលគេហៅថារ៉េទីន (Retina)។ មូលហេតុបង្ក មានមូលហេតុជាច្រើនដែលបង្កឲ្យមានជំងឺនេះ តែកត្តាសំខាន់ដែលធ្វើឲ្យមានការរបើកនេះ គឺការប្រែជាស្តើងនៃសរសៃបាតភ្នែកដែលបណ្តាលមកពី៖ • ជរាភាពនៃសរីរាង្គភ្នែក • ចំណុចខ្សោយ ឬកន្លែងងាយដាច់រហែកផុយនៅជុំវិញបរិវេណសរសៃបាតភ្នែក • ការប៉ះទង្គិច៖ ករណីប៉ះខ្លាំងលើសរសៃបាតភ្នែក អាចបណ្តាលឲ្យដាច់រហែក ឬមានប្រហោង • បញ្ហាម៉្ញូបដែលមានដឺក្រេខ្ពស់ • អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលមិនបានគ្រប់គ្រងស្ករបានល្អ។ បុគ្គលដែលប្រឈមខ្ពស់នឹងការកើតជំងឺរបើកសរសៃបាតភ្នែកនេះ មានដូចជា៖ • មនុស្សចាស់៖ សរសៃបាតភ្នែករបស់ពួកគាត់មានភាពខ្សោយស្តើង • អ្នកមានភ្នែកម៉្ញូបខ្ពស់ជាង៨០០៖ ភ្នែកម៉្ញូបជាប្រភេទភ្នែកមានប្រវែង វែងខុសពីភ្នែកធម្មតា ដូចនេះ វាធ្វើឲ្យមានការទាញទៅលើសរសៃបាតភ្នែក នាំឲ្យបាតភ្នែកស្តើង និងអាចមានប្រហោង • អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ដែលមិនបានព្យាបាលដិតដល់ បណ្តោយឲ្យស្ករឡើងខ្ពស់ពេក ធ្វើឲ្យមានកកខ្លាញ់នៅភ្នែក ឬមានសរសៃឈាមនៅបាតភ្នែក នាំឲ្យមានដុះកោសិកាថ្មី ដាច់រហែក បាតភ្នែក។ រោគសញ្ញានៃជំងឺរបើកសរសៃបាតភ្នែក ជំងឺនេះ កើតឡើងដំបូងស្ទើរមិនមានលេចចេញរោគសញ្ញា។ អ្នកជំងឺ ដែលមានជំងឺរបើកសរសៃបាតភ្នែកអាចមានរោគសញ្ញាដូចជា៖ • អ្នកជំងឺអាចឃើញមានដុំពណ៌ខ្មៅ ហោះចុះហោះឡើងនៅពីមុខហើយច្រើនទៅៗ • អ្នកជំងឺ ឃើញផ្លេកបន្ទោរពណ៌សពេលក្រឡេកឆ្វេងស្តាំនៅពេលយប់ • បើការរបើកទៅបាំងលើប្រស្រីភ្នែក អ្នកជំងឺនឹងមានអារម្មណ៍ថាមានផ្ទាំងខ្មៅមកបាំងនៅលើ ឬពីក្រោម ឬពីចំហៀងដែលផ្ទាំងនោះនឹងបិទបន្តិចម្តងៗ រហូតដល់បិទប្រស្រីភ្នែកទាំងស្រុងដែលធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺមិនអាចមើលឃើញបាន។ យន្តការនៃជំងឺរបើកសរសៃបាតភ្នែក យន្តការនៃការធ្វើឲ្យរបើកសរសៃបាតភ្នែកនេះ គឺអាស្រ័យទៅតាមមូលហេតុដូចជា៖ • អ្នកជំងឺខ្លះនៅបរិវេណជុំវិញបាតភ្នែកមានចំណុចខ្សោយស្រាប់ ដែលធ្វើឲ្យសរសៃបាតភ្នែកស្តើងខ្លាំង ដូច្នេះពេលញីភ្នែក ឬប៉ះទង្គិចតិចតួច អាចបណ្តាលឲ្យប្រហោង និងរហែក • ការប៉ះទង្គិចខ្លាំងទៅលើភ្នែក អាចធ្វើឲ្យទាញសរសៃបាតភ្នែកដាច់ពីគ្នា ឬឲ្យប្រហោង និងរហែកចេញពីគ្នា។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ជំងឺរបើកសរសៃបាតភ្នែក អាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ដូចជា៖ • វាស់ការមើលឃើញរបស់អ្នកជំងឺថាតើធ្លាក់ចុះ ឬនៅធម្មតា • វាស់សម្ពាធក្នុងភ្នែក៖   - ករណីសម្ពាធក្នុងភ្នែកគ្មានការប្រែប្រួលបង្ហាញថាអ្នកជំងឺទើបកើតជំងឺនេះ   - ករណីសម្ពាធក្នុងភ្នែកទាបខ្លាំង ឬទន់ខ្លាំង ជាងភ្នែកម្ខាងទៀត បញ្ជាក់ថាអ្នកជំងឺកើតជំងឺនេះយូរហើយ។ • ពិនិត្យមើលសរសៃបាតភ្នែកទាំងមូល ដើម្បីពិនិត្យមើលពី៖    - ទំហំរបើក   - កន្លែងរបើក   - ថាតើវាមានបាំងចំកន្លែងចាប់រូបភាព ឬអត់   - មានទឹកច្រើន ឬតិចក្នុងសរសៃបាតភ្នែក។ ការព្យាបាល ករណីអ្នកជំងឺមើលឃើញមានដុំពណ៌ខ្មៅហោះ ឬឃើញផ្លេកបន្ទោរនៅពេលយប់ នោះអ្នកជំងឺត្រូវប្រញាប់មកជួបជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញចក្ខុរោគ ដើម្បីពិនិត្យ និងទទួលការព្យាបាល។ ជំងឺរបើកសរសៃបាតភ្នែកនេះ អាចព្យាបាលឲ្យជាសះស្បើយបានប្រសិនបើអ្នកជំងឺមកទទួលការព្យាបាលបានទាន់ពេលវេលា។ បើគ្រាន់តែដាច់រហែក ឬប្រហោង បញ្ជាក់ថានៅដំណាក់កាលដំបូង ការព្យាបាលត្រូវធ្វើដោយ ការបាញ់កាំរស្មីព័ទ្ធជុំវិញប្រហោងនោះ ដើម្បីការពារការរបើក។ បើប្រហោងនោះមានទឹកជ្រាបចូល វាជាជំងឺរបើកសរសៃបាតភ្នែកពិតប្រាកដ ការព្យាបាលត្រូវធ្វើ ដោយការវះកាត់ អាស្រ័យទៅតាមទំហំ ទីតាំង រយៈពេលរបើក ប្រើកងស៊ីលីកូនព័ទ្ធជុំវិញដើម្បីរឹតបន្តឹងកុំឲ្យដាច់ ឬចាក់ស៊ីលីកូន ឬហ្គាសចូលភ្នែកជាមួយការបាញ់កាំរស្មីទប់ ដើម្បីការពារការរបើកម្តងទៀត។ ផលវិបាក ជំងឺរបើកសរសៃបាតភ្នែក គឺជាជំងឺធ្ងន់មួយដែលអាចធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺឈានដល់ការបាត់គំហើញទាំងស្រុង ប្រសិនបើទទួលការព្យាបាលមិនបានទាន់ពេលវេលា។ ម្យ៉ាងទៀត ការព្យាបាលអាចនឹងមិនទទួលបានលទ្ធផលល្អទេ ប្រសិនបើទំហំនៃការរបើកធំ និងមានរយៈពេលយូរ។ វិធីសាស្ត្រការពារ ជំងឺរបើកសរសៃបាតភ្នែក មិនមែនថាមិនអាចការពារបានទេ។ មានវិធីសាស្ត្រមួយចំនួនដែល​អាចធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺចៀសពីជំងឺនេះបាន៖ • មនុស្សចាស់គួរមកពិនិត្យសរសៃបាតភ្នែកឲ្យបានទៀងទាត់ • អ្នកមានបញ្ហាម៉្ញូបធំជាងលេខ៨០០ ត្រូវធ្វើការពិនិត្យសរសៃបាតភ្នែកឲ្យបានទៀងទាត់ • អ្នកដែលមានហានិភ័យខ្ពស់ កុំញីភ្នែកខ្លាំងៗ ឬធ្វើសកម្មភាពណាប៉ះពាល់ដល់ភ្នែកខ្លាំង • អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមត្រូវទទួលការព្យាបាលឲ្យទាន់ពេលបើទុកដល់របើក ពិបាកព្យាបាល។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត អៀ រស្មី ឯកទេសចក្ខុរោគនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាព ខ្មែរ-សូវៀត និងគ្លីនិកឯកទេសភ្នែក ម៉េង រ័ត្ននីន ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

និយមន័យនៃជំងឺ Macular Pucker Macular Pucker គឺជាជំងឺមួយកើតឡើងនៅនឹងស្រទាប់ខាងលើនៃរ៉េទីនផ្នែកកណ្តាល ដែលជាទីតាំង ទទួលរូបភាព ពន្លឺ និងព័ត៌មានឲ្យភ្នែក អាចមើលឃើញ។ ករណីជំងឺនេះ បង្កឲ្យទៅជាស្នាមនៅខាងលើស្រទាប់រ៉េទីន និងធ្វើឲ្យរ៉េទីនវិវឌ្ឍ ទៅជាជ្រួញផងដែរ។ មូលហេតុ និងកត្តាប្រឈម បុគ្គលដែលងាយប្រឈមនឹងជំងឺនេះ រួមមាន៖ • អ្នកជំងឺម៉្ញូបខ្ពស់ • អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម • មនុស្សចាស់ មានវ័យចាប់ពីអាយុ៥០ឆ្នាំឡើងទៅ • អ្នកមានជំងឺភ្នែកមួយចំនួនដូចជា ជំងឺរលាកបាតភ្នែក ជំងឺរលាកកញ្ចក់ភ្នែក បញ្ហាសរសៃឈាម នៅស្រទាប់រ៉េទីន និងការប៉ះទង្គិចចំភ្នែកជាដើម។ រោគសញ្ញា និងយន្តការ រោគសញ្ញានៃ Macular Pucker ស្តែងឡើងតាមរយៈការប៉ះពាល់គំហើញ៖ • ស្រវាំងភ្នែក • មើលវត្ថុ ឬរូបភាពអ្វីមួយដូចជាទឹករលក • មិនសូវច្បាស់ត្រង់ចំណុចកណ្តាល។ យ៉ាងណាមិញ ចំពោះយន្តការរបស់ជំងឺ Macular Pucker គឺនៅពេលដែលអ្នកជំងឺមានអាយុ៥០ឆ្នាំ ឡើងទៅ ស្រទាប់ Vitreous gel ប្រែប្រួលពីលក្ខណៈចាហួយទៅជាទឹក ហើយរបូតចេញ ពីស្រទាប់រ៉េទីន ធ្វើឲ្យរ៉េទីនមានភាពជ្រួញ និងមានស្នាម ដែលជាហេតុបង្កឲ្យទៅជាជំងឺ Macular Pucker។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យទៅលើជំងឺ Macular Pucker គឺផ្អែកទៅលើកត្តាពីរយ៉ាង៖ • ការសាកសួរពីរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺដូចជា ស្រវាំងភ្នែក​ ឬការមើលឃើញរូបភាពជាទឹករលក ដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ។ • គ្រូពេទ្យនឹងតម្រូវឲ្យអ្នកជំងឺពិនិត្យស្រទាប់បាតភ្នែកដោយប្រើម៉ាស៊ីន Optical Coherence Tomography (OCT) ដើម្បីឲ្យដឹងថាស្រទាប់បាតភ្នែក ឬរ៉េទីនមានអ្វីនៅពីលើ ដោយចំណាយតែ១០នាទី ក្នុងការដឹងពីលទ្ធផលថាមានជំងឺ Macular Pucker ឬEpiretinal membrane។ ការព្យាបាល និងផលវិបាក ការព្យាបាលធ្វើឡើងក្រោយពីគ្រូពេទ្យធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យច្បាស់លាស់ បើករណីអ្នកជំងឺមានរោគសញ្ញាស្រាល ឬគ្រាន់តែ ស្រវាំងភ្នែក នោះគាត់នឹង មិនតម្រូវឲ្យធ្វើការវះកាត់នោះទេ។ ដោយឡែក បើសិនគាត់មានលេចចេញជារោគសញ្ញា ធ្ងន់ធ្ងរ ឬប៉ះពាល់ទៅលើគំហើញខ្លាំង គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការវះកាត់តាមរបៀបម៉្យាងដែលហៅថា Vitrectomy ដោយវះយកចេញនូវ Vitreous gel និងជំនួសមកវិញដោយសេរ៉ូមប្រៃ។ បន្ទាប់មក គ្រូពេទ្យនឹង ធ្វើការកាត់យកនូវស្នាម នៅពីលើស្រទាប់បាតភ្នែកនោះចេញ ដែលវាជាមូលហេតុបង្កឲ្យមាន Macular Pucker នេះឡើង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រោយពីការព្យាបាល អ្នកជំងឺនឹងទទួលបានគំហើញតែពាក់កណ្តាល ប៉ុណ្ណោះ។ ដោយឡែក បើអ្នកជំងឺមិនបានទទួលការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា ឬយឺតយ៉ាវក្នុងការព្យាបាល គាត់នឹងអាច បាត់បង់គំហើញកាន់តែធំទៅៗ និងរហូតដល់មិនអាចធ្វើការព្យាបាលដោយជោគជ័យបាន។ វិធីសាស្រ្តការពារ ដើម្បីការពារពីជំងឺ Macular Pucker ចាំបាច់ត្រូវត្រួតពិនិត្យភ្នែកជាប្រចាំទាំងផ្នែកខាងក្នុង និងបាតភ្នែក ការពារមិនឲ្យមានការប៉ះទង្គិច រក្សាអនាម័យភ្នែកឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងបរិភោគអាហារមានវីតាមីន ឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ស៊ុន សារិន ឯកទេសចក្ខុរោគ មានតួនាទីជាអនុប្រធានមន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

តើអ្វីទៅជាមហារីកក្នុងគ្រាប់ភ្នែក? មហារីកក្នុងគ្រាប់ភ្នែក ឬដែលពាក្យបច្ចេកទេសហៅថា Retinoblastoma គឺជាប្រភេទមហារីក ក្នុងគ្រាប់ភ្នែក ដែលច្រើនកើតមកពីកោសិកាមិនធម្មតារបស់ស្រទាប់រ៉េទីន។ ភាគច្រើននៃជំងឺនេះ គេសង្កេតឃើញ មានលើកុមារអាយុក្រោម ៥ឆ្នាំ និង ក្រុមកុមារអាយុ១២ខែ ទៅ២៤ខែ ជាមធ្យម ១៨ខែ។ បច្ចុប្បន្ន ជំងឺមហារីកក្នុងគ្រាប់ភ្នែកមានការប្រែប្រួលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នៅលើពិភពលោក ហើយ ត្រូវបានគេសិក្សាថា វាកើតមានប្រហែលជា ១១ករណីក្នុងចំណោមកុមារ ១លាននាក់ដែលមានអាយុតិចជាង ៥ឆ្នាំ។ ដោយហេតុថាមិនទាន់ មានការសិក្សាណាមួយពីជំងឺនេះនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ទិន្នន័យពិតប្រាកដរបស់ជំងឺនេះក៏មិនទាន់ត្រូវបានគេដឹង ផងដែរ។ ប៉ុន្តែ បើយើងក្រឡេក​មើលទៅប្រទេសជិតខាងរបស់យើងដូចជា វៀតណាម និងថៃ យើងសង្កេតឃើញថា ប្រទេសវៀតណាមមាន១៨.៩ ករណីក្នុងចំណោមកុមារ១លាននាក់ដែលមានអាយុចន្លោះពី០ ទៅ ៤ឆ្នាំ ខណៈពេលដែល ប្រទេសថៃមាន ១០ករណីក្នុងចំណោមកុមារ១លាននាក់ដែលមានអាយុចន្លោះពី០ ទៅ ៤ឆ្នាំដូចគ្នា។ មូលហេតុ និងកត្តាប្រឈម មូលហេតុចម្បងដែលបង្កឲ្យមានជំងឺមហារីកក្នុងគ្រាប់ភ្នែក គឺវាបណ្តាលមកពីកត្តាបម្រែបម្រួលសេនេទិច របស់ក្រម៉ូសូមទី១៣ ហើយដែលវាអាចជាកត្តាតំណពូជ ឬមិនមែនតំណពូជ។ ករណីតំណពូជ ប្រហែល ៦% ទៅ១០% កុមារអាចនឹងឆាប់កើតមានជំងឺមហារីកក្នុងគ្រាប់ភ្នែក និងកើតលើភ្នែកទាំងសងខាង ប្រមាណប្រហែល៣០% ពិសេសប្រឈមខ្ពស់ចំពោះកុមារអាយុតិចជាង៥ឆ្នាំ។ រោគសញ្ញាជាក់ស្តែង អាការៈនៃជំងឺមហារីកគ្រាប់ភ្នែកដែលច្រើនជួបប្រទះញឹកញាប់រួមមាន៖ • ប្រស្រីភ្នែកឡើងពណ៌ស ដូចជាភ្នែកសត្វឆ្មាពេលយប់ • ភ្នែកស្រលៀង • ឈឺភ្នែក ភ្នែកក្រហម និងទឹកដក់ក្នុងភ្នែក • គំហើញថយចុះ • ឈាមនៅថតមុខនៃភ្នែក រីកប្រស្រីភ្នែក និងភ្នែកលៀនជាដើម • លើសពីនេះក៏មានសញ្ញាមួយចំនួនដែលមានលក្ខណៈស្រដៀងនឹងរោគសញ្ញានេះមាន ភ្នែកឡើងបាយ  ទឹកចាហួយនៅក្នុងភ្នែកផ្នែកខាងមុខស្រអាប់ ជំងឺសរសៃបាតភ្នែក ក្មេងកើតមិនគ្រប់ខែ និងជំងឺតុសូការីយ៉ាស៊ីស។ យន្តការនៃជំងឺមហារីកក្នុងគ្រាប់ភ្នែក ហ្សែនទប់ដុំRB1 ស្ថិតនៅលើដៃក្រូម៉ូសូមទី១៣ ទៅតំបន់ទី១៤ មានតួនាទីធ្វើឲ្យមានរបៀបរៀបរយសម្រាប់ នុយក្លេអូប្រូតេអ៊ីននៃRB ដែលជាធម្មតាវាទប់ស្កាត់ទៅនឹងការបែងចែកកោសិកាមិនធម្មតា។ ដូចនេះ ប្រសិនបើ មានបម្រែបម្រួលខ្លះៗនៅក្នុងហ្សែនទប់ដុំRB1 វានឹងបង្កឲ្យទៅជាមហារីកក្នុងគ្រាប់ភ្នែកតែម្តង។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ដើម្បីអាចបញ្ជាក់ថាជាជំងឺមហារីកក្នុងគ្រាប់ភ្នែក អ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដូចជា៖ • ពង្រីកប្រស្រីភ្នែក៖ ថត ឬឆ្លុះមើលសរសៃបាតភ្នែក ដោយឧបករណ៍ Indirect ophthalmoscopy ដើម្បីឲ្យដឹងថាវាជាដុំដែលបង្កឡើងដោយមហារីកក្នុងគ្រាប់ភ្នែក ឬក៏មិនមែន។ • Ultrasonography៖ ដើម្បីចង់ដឹងថាជាដុំរបស់មហារីកក្នុងគ្រាប់ភ្នែក។ • CT Scan៖ ឲ្យដឹងថាដុំមហារីក នឹងវិវឌ្ឍចេញនៅខាងក្នុង ឬនៅខាងក្រៅ ហើយអាចឲ្យយើងដឹងថា ដុំនេះមានរាលដាលទៅកោសិកាសរីរាង្គដទៃ ជាពិសេសពីប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទរហូតដល់ខួរក្បាល។ ការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ ជំងឺមហារីកក្នុងគ្រាប់ភ្នែកត្រូវធ្វើការព្យាបាលទៅតាមដំណាក់កាលនីមួយៗ ដោយត្រូវមានការចូលរួមពី គ្រូពេទ្យឯកទេសភ្នែក គ្រូពេទ្យវះកាត់សរសៃប្រសាទ និងគ្រូពេទ្យព្យាបាលជំងឺមហារីក ផងដែរ។ ករណីស្រាល ការព្យាបាលមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ និងអាចជាសះស្បើយបាន ប៉ុន្តែបើជាដំណាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរ នោះការព្យាបាល មិនសូវបានជោគជ័យទេ។ ជាទូទៅ ការព្យាបាលទាំងនោះរួមមាន៖ • ការប្រើវិទ្យុសកម្ម ដើម្បីបំផ្លាញដុំមហារីក • ការដុតនឹងធាតុត្រជាក់ ដើម្បីបំផ្លាញដុំមហារីក • ការបាញ់កាំរស្មីឡាស៊ែ និងការចាក់ថ្នាំគីមី ដើម្បីបំផ្លាញដុំមហារីក និងមិនឲ្យកោសិកាមហារីកដុះរាលដាល ទៅកាន់ខួរក្បាល និងសរីរាង្គផ្សេងៗទៀត។ • ការវះកាត់យកគ្រាប់ភ្នែកចេញ ដើម្បីកុំឲ្យរីករាលដាលទៅសរីរាង្គដទៃទៀត ក្នុងករណី ធ្ងន់ធ្ងរ។ ផលវិបាក កុមារអាចនឹងត្រូវស្លាប់ដោយសារជំងឺមហារីកក្នុងគ្រាប់ភ្នែក ក្នុងអំឡុងអាយុ ២ទៅ៤ឆ្នាំ ប្រសិនបើ មិនមាន ការព្យាបាលទាន់ពេលវេលាទេនោះ។ ផ្ទុយមកវិញ អត្រានៃការជាសះស្បើយអាចរហូតដល់ ៩៥% បើអ្នកជំងឺ ឆាប់ទទួលបានការព្យាបាល និងត្រូវធ្វើការតាមដានឲ្យបានទៀងទាត់។ ទាក់ទងនឹងការតាមដានបន្ទាប់ពី ការព្យាបាលរួច ត្រូវធ្វើតាមដំណាក់កាល ដំបូង ៣ ទៅ ៤ខែម្តង បន្ទាប់មក ៦ខែម្តង ១ឆ្នាំម្ដង រហូតដល់៩ឆ្នាំក្រោយ ព្រោះដុំមហារីកប្រភេទនេះ វានឹងអាចបង្កឲ្យកើតឡើងវិញក្នុងករណីខ្លះ។ វិធីសាស្រ្តការពារ គ្មានវិធីសាស្ត្រណាមួយដើម្បីការពារពីមហារីកក្នុងគ្រាប់ភ្នែកនេះបាននៅឡើយទេមកដល់បច្ចុប្បន្ន ដោយហេតុថា វាជាជំងឺតំណពូជ ឬកើតពីកំណើត។ ប្រសិនបើឪពុកម្ដាយ ឬអាណាព្យាបាល សង្ស័យ ឬឃើញរោគសញ្ញាមហារីក ក្នុងគ្រាប់ភ្នែកដូចខាងលើ ឬសមាជិកគ្រួសារដែលមាន មហារីកក្នុងគ្រាប់ភ្នែកពីមុនមក ត្រូវតែមកពិនិត្យ និងព្យាបាលជាមួយនឹងគ្រូពេទ្យឯកទេសភ្នែក ឲ្យបានលឿនបំផុតតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ដើម្បីកាត់បន្ថយ ឬការពារ ពីភាពពិការភ្នែក ឬប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតផងដែរ។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្ត្រាចារ្យវេជ្ជបណ្ឌិត គង់ ពិសិដ្ឋ ឯកទេសចក្ខុរោគ  និងឯកទេសជាន់ខ្ពស់សរសៃបាតភ្នែក មានតួនាទីជាអនុប្រធានមន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង និងជាប្រធានមន្ទីរពេទ្យភ្នែកដុកទ័រ គង់ ពិសិដ្ឋ ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ  

និយមន័យជំងឺ Macular Hole Macular Hole គឺសំដៅលើប្រហោងប្រស្រីបាតភ្នែកនៅពីក្រោយកូនក្រមុំភ្នែក ជាទីតាំងសំខាន់ដែលសរសៃប្រសាទភ្នែកទទួលរូបភាព ពន្លឺ និងព័ត៌មានឲ្យភ្នែកអាចមើលឃើញ។ Macular Hole ត្រូវបានបែងចែកទៅតាមរូបរាង ដែលរួមមាន ២ធំៗខាងក្រោម៖ -Full Thickness Macular Hole៖ សំដៅទៅលើរន្ធប្រស្រីភ្នែកខូចទាំងស្រុងបង្កើតបានជាប្រហោង។ ពេលនោះគំហើញរបស់អ្នកជំងឺចាប់ផ្តើមធ្លាក់ចុះ ហើយមើលឃើញខ្មៅកណ្តាល ឬជួនកាល ឃើញដូចទឹករលកជាដើម។ -Partial-Thickness MacularHole៖ អ្នកជំងឺមិនទាន់មានការប៉ះពាល់ដល់គំហើញធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ ដែលពួកគាត់អាចមើលឃើញច្បាស់នៅឡើយ ឬគំហើញអាចនឹងថយចុះប្រហាក់ប្រហែល ៥០ភាគរយ ឬក៏អាចឃើញរូបភាពវៀច។ មូលហេតុ និងកត្តាជំរុញ - ៨០ ភាគរយនៃ Macular Hole ទាក់ទងនឹងវ័យ ពិសេសចាប់ពី ៦០ ទៅ៧០ឆ្នាំ ដែលកើតលើស្រ្តី ច្រើនជាងបុរសពីរដង។ - អ្នកដែលមានជំងឺលើសរសៃឈាមបាតភ្នែកដូចជា អ្នកជំងឺលើសឈាម ទឹកនោមផ្អែម អ្នកជំងឺស្ទះសរសៃឈាមបាតភ្នែក ឬអ្នកជំងឺ AMD(ជំងឺខូចបាតភ្នែកម៉្យាងដោយសារវ័យចំណាស់)។ - ការប៉ះទង្គិចជាមួយវត្ថុទាលចំភ្នែក ដែលធ្វើឲ្យខូចរចនាសម្ព័ន្ធភ្នែកខាងក្នុង។ - អ្នកជំងឺដែលធ្លាប់បានព្យាបាលដោយកាំរស្មីឡាស៊ែរ (ករណីកម្រ)។ សញ្ញាសម្គាល់ អ្នកជំងឺ Macular Hole មិនបង្ហាញជាសញ្ញាឈឺចាប់អ្វីនោះទេ ភាគច្រើន គាត់រកឃើញចៃដន្យដោយខ្លួនឯងនូវអាការៈ ដូចជាស្រវាំងផ្សែងៗពិបាកក្នុងការមើលជិត និងឆ្ងាយ ឃើញរូបភាពឬអក្សរតូចជាងភ្នែកម្ខាងទៀត ហើយអាចមានស្រមោលខ្មៅនៅចំកណ្តាល ឬទឹករលក។ ពេលខ្លះអ្នកជំងឺអាចសង្កេតឃើញថា ភ្នែកចាញ់ពន្លឺខុសធម្មតាជាដើម។   យន្តការនៃ Macular Hole - ទ្រឹស្តីពីមុន៖ កំណត់ថា កាលណាដល់អាយុ៦០ឆ្នាំឡើង សរសៃប្រសាទនៅត្រង់ប្រស្រីបាតភ្នែកចាប់ផ្តើមបង្កើតឲ្យមានកូនប្រហោងតូចដុះ យូរទៅក៏ក្លាយទៅជា Macular Hole។ - ទ្រឹស្តីបច្ចុប្បន្ន៖ ធម្មតា នៅផ្នែកខាងលើរបស់ស្រទាប់រ៉េទីន (សរសៃប្រសាទបាតភ្នែក) មានសរីរាង្គមួយហៅថា Vitreous body ស្ថិតជាប់នឹងផ្ទៃខាងលើនៃស្រទាប់រ៉េទីន។ នៅពេលអាយុកាន់តែច្រើន Vitreous body ចាប់ផ្តើមផ្លាស់ប្តូររូបរាងទៅជាមិនស្អិតតោងជាប់ ដែលបណ្តាលឲ្យទាញប្រស្រីបាតភ្នែកខូចទ្រង់ទ្រាយ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនៃ Macular Hole ករណីសង្ស័យ អ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យពិនិត្យបាតភ្នែក(Fundoscopy) ហើយម៉្យាងវិញទៀត គ្រូពេទ្យអាចនឹងពិនិត្យដោយប្រើឧបករណ៍វិភាគឈ្មោះOptical Coherence Tomography(OCT)ដើម្បីដឹងពីទំហំនៃប្រហោង និងអាចសន្និដ្ឋានពីលទ្ធភាពក្នុងការព្យាបាល។ ការព្យាបាល និងការពារ អ្នកជំងឺ Macular Hole ត្រូវព្យាបាលដោយការវះកាត់បូមយក Vitreous body នេះចេញ បន្ទាប់មកចាក់ហ្គាសទៅភ្ជិតរន្ធនោះ ដែលអាចនឹងតម្រូវឲ្យអ្នកជំងឺគេងផ្កាប់មុខប្រហែល១០ថ្ងៃ។ ប្រសិនមិនបានទទួលការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ ឬយឺតយ៉ាវអាចប៉ះពាល់ដល់ទីតាំងគំហើញ នឹងអាចវិវឌ្ឍទៅជាគំហើញខ្សោយ ។    ដើម្បីការពារពី Macular Hole ចាំបាច់ត្រូវអញ្ជើញមកពិនិត្យភ្នែកជាប្រចាំ យ៉ាងហោចណាស់មួយឆ្នាំម្តងទោះបីគ្មានសញ្ញាអ្វីក៏ដោយ ជាពិសេសមនុស្សដែលមានវ័យចាប់ពី ៥០ឆ្នាំឡើង ឬក៏មានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃមួយចំនួនដូចជា ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺលើសសម្ពាធឈាម មានប្រវត្តិប៉ះទង្គិចភ្នែក ឬអ្នកមានកម្រិតម៉្ញូបខ្ពស់  (ចាប់ពី ៥០០ ដឺក្រេឡើង) …… សម្រាប់វេជ្ជបណ្ឌិតទូទៅ ប្រសិនបើមានអ្នកជំងឺត្អូញប្រាប់ថា គាត់មើលឃើញស្រមោលតូចខ្មៅធ្វើចលនាក្នុង ឬផ្នែកកន្ទុយភ្នែក សូមមេត្តាណែនាំអ្នកជំងឺឲ្យមកជួបពិភាក្សាជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសភ្នែក ដើម្បីកំណត់រោគវិនិច្ឆ័យ និងព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត សាលី ធារិទ្ធ ឯកទេសជាន់ខ្ពស់ជំងឺបាតភ្នែក និងជាប្រធានផ្នែកឯកទេសបាតភ្នែកនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត  ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

Floaters ជាកំណកកករ ដែលកើតមានក្នុងទឹកបាតភ្នែក(Vitreous)។ ជាធម្មតា ទឹកបាតភ្នែក ជាសារធាតុរាវ ថ្លាគ្មានពណ៌ អន្ធិលៗដូចជែល ស្ថិតនៅផ្នែកខាងក្រោយភ្នែក។ សារធាតុរាវនេះមានប្រមាណជា ៨០%នៃគ្រាប់ភ្នែកទាំងមូល ហើយមានតួនាទីជួយការពារភ្នែក ព្រមទាំងរក្សាឲ្យបាននូវទ្រង់ទ្រាយគ្រាប់ភ្នែកផងដែរ។ មូលហេតុ និងកត្តាប្រឈម Floaters កើតឡើងដោយសារតែមានការប្រែប្រួលសភាពទឹកបាតភ្នែក បង្កើតបានជាសរសៃៗ ឬដុំកំណកបាំងនៅពីមុខរ៉េទីន ដែលអាចពាក់ព័់ន្ធនឹងកត្តាជាច្រើនដូចជា៖ •    វ័យចំណាស់ ៖ ដោយសារនៅពេលអាយុ ច្រើន Vitreous នឹងប្រែរាវជាងមុនបណ្តាលឲ្យរបើកចេញពីស្រទាប់បាតភ្នែក (Posterior  Vitreous Detachments) បង្កើតបានជាសរសៃៗ ឬដុំកំណកដែលអាចបាំងពន្លឺឆ្លងកាត់ភ្នែកបាន។ •    ការរលាកផ្នែកខាងក្រោយនៃបាតភ្នែក ៖ នៅពេលជាលិកាភ្នែក ផ្នែកខាងក្រោយរលាកទឹកនៅក្នុងបាតភ្នែកប្រែក្លាយជាល្អក់កករ ឬស្រអាប់។ •    ការហូរឈាមក្នុងភ្នែក ៖ ករណីនេះអាចកើតមានចំពោះអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម លើសឈាមស្ទះសរសៃឈាម និងរបួសជាដើម។ •    ការប្រើប្រាស់ថ្នាំមួយចំនួន៖ ស៊ីលីកូន ឬថ្នាំមួយចំនួនទៀតអាចនៅសេសសល់ក្នុង Vitreous  ក្រោយការចាក់បញ្ចូលអំឡុងពេលវះកាត់ បង្កើតបានជាពពុះដែលអាចជាស្រមោលបាំងពន្លឺចូលភ្នែកបាន។ •    ការរហែកស្រទាប់បាតភ្នែក ៖ អាចបណ្តាលមកពីការកន្រ្តាក់ខ្លាំងពីទឹកបាតភ្នែក ដែលនាំឲ្យរហែកស្រទាប់រ៉េទីន ហើយបង្កើតជាកំណក ឬការហូរឈាម។ បន្ថែមពីនេះ Floaters ក៏អាចកើតមានចំពោះអ្នកជំងឺដែលធ្លាប់វះកាត់ភ្នែក អ្នកមានភ្នែកម៉្ញូប អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកជំងឺរលាកបាតភ្នែក ករណីមានការប៉ះទង្គិចភ្នែក ឬគ្រោះថ្នាក់ទៅលើភ្នែកជាដើម។ រោគសញ្ញា ជាទូទៅ អ្នកជំងឺតែងមើលឃើញស្រមោលខ្មៅៗហោះចុះឡើងក្នុងភ្នែក ហើយកាន់តែច្បាស់ នៅពេលមើលទៅតំបន់ដែលមានផ្ទៃភ្លឺ ដូចជាផ្ទៃមេឃពណ៌ខៀវ ឬជញ្ជាំងពណ៌ស។  លើសពីនេះ ក៏មានសញ្ញារួមផ្សំផងដែរដូចជា ការមើលឃើញជាសញ្ញាផ្លេកបន្ទោរ ភ្លឹបភ្លែត (Flash of Light or Photopia)  ។ ការកំណត់រោគវិនិច្ឆ័យ កាលណាមានបញ្ហានេះកើតឡើង គ្រូពេទ្យឯកទេសនឹងពិនិត្យភ្នែកដោយដាក់ថ្នាំពង្រីកប្រស្រីភ្នែក ដើម្បីឆ្លុះមើលបាតភ្នែក ហើយអាចនឹងឃើញជារង្វង់មូល កំណកសៗ ឬសរសៃ អណ្តែតក្នុងសារធាតុរាវបាតភ្នែក (Vitreous)។ សារធាតុទាំងអស់នេះហើយដែលចាំងស្រមោលទៅលើបាតភ្នែក ហើយបង្កើតបានជាស្រមោលខ្មៅដែលអ្នកជំងឺមើលឃើញ។ ការព្យាបាល Floaters មិនតម្រូវឲ្យមានការព្យាបាលនោះទេដោយហេតុថាវាមិនបានផ្តល់គ្រោះថ្នាក់ដល់គំហើញធ្ងន់ធ្ងរ ហើយយូរៗទៅ អ្នកជំងឺអាចនឹងសម្របជាមួយបញ្ហានេះដោយខ្លួនឯង។ ប៉ុន្តែករណីអ្នកជំងឺមានការប្រេះបាតភ្នែករហែកបាតភ្នែកនោះ គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការព្យាបាលដោយបាញ់កាំរស្មីឡាស៊ែរ។ គួរបញ្ជាក់ថា ប្រមាណជា៤០%នៃ Floaters ស្រួចស្រាវ អាចមាន Posterior Vitreous Detachment ហើយក្នុងនោះ៩%ផ្សេងទៀតអាចមានដល់រហែកបាតភ្នែក។ ម៉្យាង ប្រសិនមិនមានការព្យាបាលឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងទាន់ពេលវេលាទេនោះ អ្នកជំងឺ៥០% អាចប្រឈមនឹងការរបើកបាតភ្នែក។ វិធីសាស្រ្តការពារ •    បរិភោគអាហារដែលមានសារធាតុចិញ្ចឹមគ្រប់គ្រាន់ដល់ភ្នែក ដូចជា បន្លែបៃតង ការ៉ុត និងសាច់ •    ការពារភ្នែកពីពន្លឺខ្លាំង ដូចជាព្រះអាទិត្យ កុំព្យូទ័រ ទូរស័ព្ទ ឡាស៊ែរ ដោយពាក់វ៉ែនតា ការពារ ឬបន្ថយពន្លឺ •    ចៀសវាងពីការប៉ះទង្គិច ឬគ្រោះថ្នាក់ទៅលើភ្នែក •    ពិនិត្យភ្នែកជាប្រចាំ និងទទួលការព្យាបាលភ្នែកឲ្យបានត្រឹមត្រូវ •    បង្ការកុំឲ្យកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងលើសឈាម ជាដើម។ ករណីមានបញ្ហាភ្នែក គួរប្រញាប់មកទទួលការពិនិត្យ និងព្យាបាលដោយគ្រូពេទ្យឯកទេសភ្នែកឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងទាន់ពេលវេលា ដើម្បីកាត់បន្ថយបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរដែលពិបាក ឬមិនអាចព្យាបាលបាន។ សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមទំនាក់ទំនង គ្លីនិកភ្នែកអូឡាំពិក ០១៧ ៥៧៥៥៦៧ ឬ ០៧៨ ៣៧៩៧៩៨ អ៊ីម៉ែល៖ longchhour@yahoo.com បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ឈួរ ឡុង ឯកទេសចក្ខុរោគ និងឯកទេសជាន់ខ្ពស់ជំងឺបាតភ្នែក មានតួនាទីជាអនុប្រធានផ្នែកចក្ខុរោគ នៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត និងជាប្រធានគ្លីនិកភ្នែកអូឡាំពិក ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

Top