Loading...

Your cart (4)

Product thumb

Basic hooded sweatshirt in pink

  • Color: Pink
  • Size: S
$15.00 $31.00
Product thumb

Mid-rise slim cropped fit jeans

  • Size: M
$76.00
Product thumb

Men fashion gray shoes

  • Color: Gray
  • Size: 10.5
$84.00
Subtotal: $198.65
Checkout

បញ្ហាទល់លាមក​ និងរបបអាហារក្នុងពេលមានផ្ទៃពោះ

ការកែប្រែរបបអាហារជាវិធីងាយបំផុតក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាទល់លាមកក្នុងពេលមានផ្ទៃពោះ។ ការកែតម្រូវរបបអាហារដែលមានភាពសមរម្យ អាចព្យាបាលទម្លាប់នៃការបន្ទោបង់មិនទៀងទាត់។ របបអាហារដែលល្អ អាចលុបបំបាត់បញ្ហាទល់លាមកបាននោះគឺ៖

សម្បូរអាហារសរសៃ៖  ការបរិភោគអាហារដែលសម្បូរដោយសរសៃ អាចធ្វើឲ្យអ្នកបន្ទោបង់បានស្រួល ព្រោះថាសរសៃទាំងនោះ នឹងបង្កើនចលនា របស់ពោះវៀន។ ដោយសារតែចលនាកន្ត្រាក់របស់ពោះវៀនបានត្រឡប់មកធម្មតាវិញនោះ បញ្ហាទល់លាមកក៏ត្រូវបានដោះស្រាយ។ សរសៃទាំងនោះ គឺជាកាបូអ៊ីដ្រាតខ្សែវែងដែលមិនងាយនឹងបំបែក ហើយបង្កើនបរិមាណអាហារក្នុងពោះអ្នក។ ជាតិសរសៃដែលគេស្គាល់ច្រើន គឺ សេលឡុយឡូស អេមីសេលឡុយឡូស លីញីន បេតាគ្លុយកង់ ប៉ិចទីន ហ្គាម និងមុយស៊ីឡាច បាយម៉ាន អូលីហ្គូសាក់ការីត និងសារធាតុតូចៗផ្សេងទៀតដូចជាក្រមួន ខាត់ធីន និងសាប់បឺរីន។ តម្រូវការអាហារសរសៃប្រចាំថ្ងៃសម្រាប់អ្នកដែលគ្មានផ្ទៃពោះគឺ ២៥ក្រាម តែវានឹងកើនឡើងចំពោះអ្នកមានផ្ទៃពោះ។ អាហារដែលសម្បូរដោយសរសៃមានដូចជាកន្ទក់ ស្ពៃក្រោប ផ្លែបឺរី ផ្កាខាត់ណា សឺលឺរី(Celery) ផ្លែឈើស្រស់ បន្លែបៃតង ផ្សិត គ្រឿងក្នុង សណ្តែក គ្រាប់ធញ្ញជាតិ ស្រូវសាលីគ្រាប់រុក្ខជាតិ ដំឡូង សារ៉ាយសមុទ្រខ្ទឹមបារាំង។ល។ ចៀសវាងការបរិភោគគ្រាប់ធញ្ញជាតិដែលត្រូវបានកែច្នៃរួចដូចជា នំប៉័ងធ្វើពីម្សៅ បាយស និងផាស្តាជាដើម។

• បំពេញជាតិទឹកឲ្យខ្លួនឯង៖  ការខ្វះជាតិទឹកអាចបណ្តាលឲ្យទល់លាមក។ នៅពេលដែលខ្លួនប្រាណអ្នកខ្វះទឹក យន្តការនៃការរក្សាជាតិទឹកនឹង ធ្វើឡើងដោយធ្វើការស្រូបទឹកកាន់តែច្រើនពីកាកសំណល់ដែលមានក្នុងពោះវៀនធំរបស់អ្នក ហើយលាមកនឹងក្លាយទៅជារឹងជាងមុន។ ដូចនេះហើយ វាជារឿងសំខាន់ណាស់ដែលអ្នកត្រូវផឹកទឹកឲ្យបានច្រើនដើម្បីរក្សាជាតិទឹកគ្រប់គ្រាន់ក្នុងរាងកាយ។ ទឹកផ្លែឈើមួយចំនួនដូចជាទឹកផ្លែព្រូនមាន សមត្ថភាពបញ្ចុះលាមក និងអាចជួយបន្ទន់លាមក។ ទឹកក្រូចឆ្មារ អាចជួយបង្កើនចលនារបស់ពោះវៀន។ ការផឹកទឹក ៨កែវក្នុងមួយថ្ងៃត្រូវបាន ចាត់ទុកថាជាបរិមាណដែលអាចឲ្យខ្លួនប្រាណយើងបាន។

• ធ្វើលំហាត់ប្រាណ៖ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណ ជាវិធីល្អបំផុតក្នុងការធ្វើឲ្យចលនាពោះវៀនដើរធម្មតាវិញ និងដោះស្រាយបញ្ហាទល់លាមក។​ វាជួយឲ្យ ចលនាកន្ត្រាក់ចុះក្រោមរបស់ពោះវៀនមកធម្មតាវិញ នោះបញ្ហាទល់លាមកត្រូវបានដោះស្រាយ។ ការធ្វើសកម្មភាពរាងកាយ ធ្វើឲ្យសរីរាង្គខាងក្នុង មានសុខភាពល្អ បង្កើនការធ្វើមេតាបូលីស និងព្យាបាលបញ្ហាទល់លាមក។

• ធ្វើតាមបែបធម្មជាតិ៖ ចៀសវាងការប្រើថ្នាំបញ្ចុះលាមកប្រសិនបើអាច។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកមិនអាចចៀសនឹងការប្រើថ្នាំសំយោគបានទេ អ្នកត្រូវ ទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យដាច់ខាតមុននឹងប្រើវា។ ភាគច្រើននៃថ្នាំបញ្ចុះលាមកដែលសំយោគជួយដោះស្រាយបញ្ហាទល់លាមកតិចតួចណាស់។ កាន់តែសំខាន់លើនេះទៅទៀតនោះ វាអាចនឹងមិនមានសុវត្ថិភាពទេចំពោះស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ ព្រោះវាអាចនឹងមានឥទ្ធិពលឲ្យស្បូនកន្ត្រាក់ថែមទៀត។ ប្រើប្រាស់វិធីបញ្ចុះលាមកបែបធម្មជាតិ និងព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហាទល់លាមកតាមរបៀបធម្មជាតិប្រសើរជាង។ បើទោះបីជាអ្នកសម្រេចចិត្តលេប ថ្នាំរុក្ខជាតិដែលព្យាបាលទល់លាមកក៏ដោយ អ្នកត្រូវពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យរបស់អ្នកជាមុនសិនពីផលរំខានដែលនឹងអាចកើតមាន និងសុវត្ថិភាព ដល់អ្នកដែលជាស្រី្តមានផ្ទៃពោះ។

• បរិភោគពពួកប្រូប៊ីយ៉ូទិច៖ បរិភោគពពួកប្រូប៊ីយ៉ូទិចក៏ជាវិធីល្អមួយក្នុងការធ្វើឲ្យសរីរាង្គខាងក្នុងមានសុខភាពល្អ និងលុបបំបាត់បញ្ហាទល់លាមក ផងដែរ។ ពពួកបាក់តេរីដែលមានក្នុងប្រហោងពោះវៀន គឺល្អសម្រាប់មុខងាធម្មតារបស់ពោះវៀន ហើយការបង្កើនចំនួនវាទៅតាមអាហារដូចជា យ៉ាអួ ជ្រក់ សូកូឡាខ្មៅ មានភាពប្រសើរក្នុងការធ្វើឲ្យសុខភាពនៃប្រព័ន្ធរំលាយអាហារទាំងមូលកាន់តែរឹងមាំដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទល់លាមក។

• បរិភោគសារធាតុរ៉ែឲ្យច្រើន៖ កាល់ស្យូម និងសូដ្យូមជាសារធាតុដែលសំខាន់សម្រាប់ការធ្វើឲ្យមានភាពទៀងទាត់នៃការបញ្ជាខួរក្បាលទៅលើចលនា របស់ពោះវៀន។ វិធីមួយដែលអាចដោះស្រាយបញ្ហាទល់លាមកបាន គឺបង្កើនបរិមាណកាល់ស្យូមក្នុងរបបអាហាររបស់អ្នកដូចជា ទឹកដោះគោ ផលិតផល ដែលធ្វើពីទឹកដោះគោ យ៉ាអួ រុក្ខជាតិរុយបាប (rhubarb)។ សូដ្យូម ជាធម្មតាមាននៅក្នុងអំបិលសម្ល ប៉ុន្តែមិនគួរបរិភោគអាហារប្រៃច្រើនពេក ព្រោះវាអាចធ្វើឲ្យសម្ពាធឈាមប្រែប្រួល(សូដ្យូមធ្វើឲ្យសម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់)។

• បរិភោគប្រេង៖ ប្រេងល្អ គឺសំខាន់សម្រាប់ការរក្សាទម្លាប់នៃការបន្ទោរបង់។ ប្រេងម៉ូណូ និងប៉ូលីសាក់ការីតដែលមាននៅក្នុងប្រេងផ្លែប៊័រ ប្រេងអូលីវ
ប្រេងគ្រាប់ផ្លែឈើ ប្រេងនៃថ្លើមត្រីម័ររុយ ប្រេងធ្មៃ ប្រេងផ្កាព្រីមរ៉ូស(evening primrose) ប្រេងប្លេកខឺរ៉េន (blackcurrant) ឬប្រេងបូរ៉េក
(borage oil) អាចជួយក្នុងពេលអ្នកទល់លាមក ដោយវាបង្កើនចលនារុញចុះក្រោមរបស់ពោះវៀន។ ប៉ុន្តែ អ្នកគួរចៀសវាងប្រភេទប្រេងឆ្អែត ព្រោះវាអាចនឹងផ្តល់ផលអាក្រក់ដល់បេះដូង និងអាចបណ្តាលឲ្យមានផលវិបាកទាក់ទងនឹងបញ្ហាបេះដូង និងសរសៃឈាម។

ចំណុចសំខាន់ចុងក្រោយក្រៅពីការបរិភោគអាហារដែលសម្បូរសរសៃ និងផឹកទឹកច្រើន អ្នកត្រូវបង្កើនការបរិភាគផ្លែឈើ និងបន្លែដើម្បីប៉ះប៉ូវឡើងវិញ នូវសារធាតុចិញ្ចឹមដែលបាត់បង់។ ចៀសវាងបរិភោគច្រើនពេក ព្រោះវាអាចនាំឲ្យអ្នកទៅជារាកវិញដែលជាអាការៈអាក្រក់ជាងការទល់លាមកទៅទៀត ដោយសារតែការរាកនឹងធ្វើឲ្យអ្នកបាត់បង់ជាតិទឹកនិងអេឡិចត្រូលីតពីក្នុងខ្លួន ហើយនាំឲ្យមានស្ថានភាពកាន់តែស្មុគស្មាញទៀត។ 


យកចិត្តទុកដាក់ចំពោះរបបអាហាររបស់អ្នកនៅក្នុងដំណាក់កាលដំបូងនៃការមានផ្ទៃពោះ អាចជួយបង្ការអ្នកពីផលវិបាកនៃការទល់លាមក។  ត្រូវ​គិតគូរយ៉ាងម៉ត់ចត់ទៅលើអាហាររបស់អ្នក ទើបបញ្ហាទល់លាមកអាចនឹងដោះស្រាយបានឆាប់រហ័ស។ អ្នកត្រូវទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យរោគស្រ្តីជាប្រចាំ មុនពេលអ្នកចាប់ផ្តើមផ្លាស់ប្តូររបបអាហារណាមួយ ឬប្រើប្រាស់ថ្នាំណាមួយ។ ដោយមានវិធានការថែទាំនិងបម្រុងប្រយ័ត្នទៅលើសុខភាពអ្នក នោះអ្នកនឹងមិនមានការព្រួយបារម្ភថាបញ្ហាទល់លាមកអាចរើឡើងវិញហើយក្លាយជាបញ្ហាធំសម្រាប់អ្នកទេក្នុងពេលមានផ្ទៃពោះ៕

អត្ថបទដោយ Dr. Anna Roslyakova

©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Health Time Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ។

 


Related Articles

View All

នាពេលបច្ចុប្បន្នជំងឺសើស្បែកដែលបង្កដោយប៉ារ៉ាស៊ីត អាចចោទជាបញ្ហាមួយចំនួនហើយបញ្ហាទាំងនោះមានច្រើនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជាប្រទេសនៅតំបន់ត្រូពិច (Southern Asia) អាមេរិក និងប្រទេសអាហ្វ្រិកផងដែរ។ ជំងឺ Cutaneous Larva migrans ភាគច្រើនកើតឡើងលើកុមារជាងមនុស្សពេញវ័យពីព្រោះកុមារចូលចិត្តលេងដីខ្សាច់ និងដេកលើដីខ្សាច់ជាដើម។ និយមន័យ ជំងឺសើស្បែកដែលបង្កដោយប៉ារ៉ាស៊ីត ឬពាក្យបច្ចេកទេសហៅថា Cutaneous Larva migrans គឺជាជំងឺមួយដែលបង្កឡើងដោយពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតម្យ៉ាងដែលជាពពួកព្រូន Hookworm មានលក្ខណៈជាព្រូនដែលរស់នៅក្រោមស្បែក។ មូលហេតុចម្បង និងកត្តាប្រឈម មានមូលហេតុចម្បងជាច្រើនដែលបង្កឲ្យមានជំងឺសើស្បែកពីពពួកប៉ារ៉ាស៊ីត តែកត្តាសំខាន់ដែលបណ្តាលឲ្យមានជំងឺនេះគឺពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតដែលរស់នៅក្នុងពោះវៀនសត្វឆ្កែ ឆ្មា សត្វព្រៃ ហើយពងរបស់វានឹងវិវឌ្ឍទៅជាដង្កូវដែលរស់នៅក្នុងដីក្តៅ ឬដីខ្សាច់សើម។ ដោយឡែកការចម្លងនេះកើតឡើងនៅពេលដែលស្បែកប៉ះផ្ទាល់ទៅនឹងដីខ្សាច់ និងដង្កូវចូលទៅក្នុងស្បែកដែលមិនបានការពារជាធម្មតាមានដូចជាជើងប្រអប់ជើង គូទ ឬខ្នងជាដើម។ ក្រៅពីមូលហេតុចម្បងខាងលើ ក៏មានកត្តាជំរុញ ឬប្រឈមមួយចំនួនទៀតដែលធ្វើឲ្យមានបញ្ហានេះកើតឡើងរួមមាន៖ • ចំណង់ចំណូលចិត្ត និងមុខរបរដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការទំនាក់ទំនងជាមួយដីខ្សាច់ក្តៅ ឬដីខ្សាច់សើម • កុមារដែលចូលចិត្តលេងដីខ្សាច់ ឬអ្នកដើរលេងតាមឆ្នេរខ្សាច់ • ការធ្វើដំណើរទៅតំបន់ត្រូពិចជាដើម។ល។ រោគសញ្ញា និងរោគវិនិច្ឆ័យ ជាទូទៅ ជំងឺ Cutaneous Larva migrans នេះអាចលេចចេញជារោគសញ្ញាសម្គាល់ខុសពីធម្មតាដូចជា៖ រមាស់ និងកន្ទួលក្រហមដោយមានរាងដូចពស់។ ដោយឡែកចំពោះជំងឺសើស្បែកបង្កដោយពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតនេះអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានតាមរយៈការពិនិត្យទៅលើរោគសញ្ញាគ្លីនិក។ ម៉្យាងវិញទៀតយើងអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានតាមរយៈការពិនិត្យឈាម និងលាមក [Stool examination and Complete blood count (CBC)] ដើម្បីដឹងបន្ថែម និងឲ្យកាន់តែច្បាស់ថាពិតជាបង្កឡើងពីពពួកប៉ារ៉ាស៊ីត។ ការព្យាបាល និងផលវិបាក ជាទូទៅ ប្រសិនបើលោក លោកស្រី ឬអាណាព្យាបាលកុមារដែលមានបញ្ហាដូចបានរៀបរាប់ខាងលើត្រូវប្រញាប់មកពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសសើស្បែក ឬគ្រូពេទ្យជំនាញដើម្បីមកព្យាបាលឲ្យបានចំចំណុច និងត្រឹមត្រូវ។ លើសពីនេះ យើងក៏អាចព្យាបាលបញ្ហានេះបានដោយការប្រើប្រាស់ថ្នាំ Albendazole បានផងដែរ។ ប្រសិនបើមិនបានទទួលការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា និងមិនត្រឹមត្រូវនោះទេវានឹងផ្តល់ផលវិបាកអាចឲ្យមានការបង្ករោគនៅលើស្បែក និងរលាកសួតដោយកម្រ (Loeffler’s syndrome)។ វិធីសាស្រ្តការពារ ដោយហេតុថានាពេលបច្ចុប្បន្ន បញ្ហានេះកើតឡើងនៅប្រទេសកម្ពុជាច្រើន អ្នកគួរតែការពារខ្លួន ក៏ដូចជាកុមារដូចពាក្យស្លោកមួយបានពោលថា "ការពារគឺប្រសើរជាងព្យាបាល"។ វិធីល្អបំផុតដើម្បីការពារមិនឲ្យមានបញ្ហាស្បែកដែលបង្កដោយប៉ារ៉ាស៊ីត (ព្រូនក្រោមស្បែក) រួមមាន៖ • ចៀសវាងនៅជិតគ្នាដោយផ្ទាល់រវាងស្បែកទទេនឹងដី នៅកន្លែងដែលមានហានិភ័យនៃការឆ្លង • គេង ឬអង្គុយនៅលើឆ្នេរខ្សាច់ ត្រូវប្រើកន្សែង ឬកម្រាលមកក្រាលជាមុនសិន • ត្រូវពាក់ស្បែកជើងពេលអ្នកដើរលើឆ្នេរខ្សាច់ ឬនៅកន្លែងដែលអ្នកសង្ស័យថាមានលាមកសត្វ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ចាន់ សេង ឯកទេសសើស្បែក និងកាមរោគនៃ មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិនព្រះកុសុមៈ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៣ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ការរលាកទងសួត គឺជាប្រភេទជំងឺឆ្លងកើតមានឡើងញឹកញាប់ចំពោះក្មេងតូច និងទារក ដោយសារមានការរលាក និងស្ទះក្នុងទងសួត (Bronchiole) ដែលភាគច្រើនបង្កឡើងពីវីរុស។ ជាធម្មតារយៈពេលនៃជំងឺរលាកទងសួត គឺនៅអំឡុងខែត្រជាក់។ ជំងឺរលាកទងសួត ចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងរោគសញ្ញាប្រហាក់ប្រហែលទៅនឹងជំងឺផ្តាសាយ ប៉ុន្តែវាអាចវិវឌ្ឍទៅជាក្អក ឮសំឡេងពេលដកដង្ហើម និងពេលខ្លះពិបាកដកដង្ហើម។  សញ្ញានៃការរលាកទងសួតអាចស្ថិតនៅពីច្រើនថ្ងៃទៅច្រើនសប្តាហ៍ ឬរហូតដល់មួយខែ។ កុមារភាគច្រើនបានធូរស្រាលដោយការសម្រាកព្យាបាលនៅផ្ទះ និងមានភាគរយតិចបំផុតដែលទាមទារឲ្យមានការព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ។ លក្ខណៈនៃជំងឺ ការរលាកដែលប៉ះពាល់ផ្នែកនៃសួតត្រង់ bronchioles ត្រូវបានហៅថាជាជំងឺរលាកទងសួត។ Bronchioles មានលក្ខណៈតូច បំពង់មែកធាងដែលដឹកនាំខ្យល់ចេញចូលពីសួត។ នៅពេលបំពង់នេះ ត្រូវបានឆ្លងមេរោគ វាឡើងហើម និងពេញដោយស្លេស្ម ដែលធ្វើឲ្យពិបាកក្នុងការដកដង្ហើម។ ជំងឺរលាកទងសួតជាធម្មតាប៉ះពាល់ដល់ក្មេងអាយុក្រោម ២ឆ្នាំ ដែលអាចជាដោយខ្លួនឯងចំពោះក្មេងភាគច្រើន ប៉ុន្តែកុមារខ្លះដែលមានជំងឺនេះត្រូវការជួបប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជាចាំបាច់។   ការចម្លងរោគ មូលហេតុចម្បងនៃការរលាកទងសួតគឺបណ្ដាលមកពីវីរុសមានឈ្មោះថា respiratory syncytial virus ឬ RSV។ វីរុសប្រភេទនេះរស់នៅក្នុងដំណក់ទឹកល្អិតៗ ដែលមាននៅក្នុងខ្យល់ពេលអ្នកជំងឺក្អក ឬកណ្តាស់ដែលអាចសាយភាយបានយ៉ាងងាយស្រួលពីមនុស្សម្នាក់ ទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀត។ រោគសញ្ញា ជាទូទៅ ការរលាកទងសួត ចាប់ផ្តើមដូចជាជំងឺផ្តាសាយដែរ ដែលកុមារតែងលេចឡើងនូវអាការៈដូចខាងក្រោម៖ • តឹងច្រមុះ ឬហៀរសម្បោរ • ក្អកដែលមានលក្ខណៈស្រាល • ក្តៅខ្លួនលើសពី៣៨ អង្សាសេ • ថយចុះចំណង់អាហារ។ នៅពេលការរលាកទងសួតកាន់តែវិវឌ្ឍធ្ងន់ធ្ងរ កុមារអាចលេចឡើងនូវសញ្ញាបន្ថែមរួមមាន៖ • ដកដង្ហើមញាប់ ឬមានបញ្ហាដង្ហើម៖ ចំពោះទារក សញ្ញាដំបូងអាចជាការផ្អាកដង្ហើមក្នុងរយៈពេលពី ១៥វិនាទី ឬ២០វិនាទី • ឮសំឡេងពេលដកដង្ហើម (ជាធម្មតាមានរយៈពេល៧ថ្ងៃ) • ក្អកធ្ងន់ធ្ងរ (រហូតដល់១៤ថ្ងៃ ឬយូរជាងនេះ) • មានបញ្ហាក្នុងការញ៉ាំ និងផឹក (ដោយសារសញ្ញាផ្សេងៗ)។ ការព្យាបាល ការព្យាបាលសំខាន់បំផុតនៃជំងឺរលាកទងសួត គឺត្រូវប្រាកដថាទារក ឬកូនរបស់អ្នកទទួលបានអុកស៊ីសែនគ្រប់គ្រាន់ ដោយគ្រូពេទ្យ ឬគិលានុបដ្ឋាកត្រូវបឺតស្លេស្មចេញពីច្រមុះកូនអ្នក ឬផ្តល់ខ្យល់មានសំណើម ឬអុកស៊ីសែនសម្រាប់ការដកដង្ហើម។ គួរបញ្ជាក់ថាគ្រូពេទ្យនឹងមិនផ្តល់ថ្នាំអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកទេ ព្រោះការរលាកទងសួតបង្កឡើងពីវីរុស ហើយអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកមិនមានប្រសិទ្ធភាពសម្លាប់វីរុសបានឡើយ។ ការថែទាំទារក ជាការពិតណាស់ គន្លឹះមួយចំនួនដែលឪពុកម្តាយគួរអនុវត្តដើម្បីជួយដល់កូនៗពីជំងឺរលាកទងសួតនេះរួមមាន៖ • ត្រូវប្រាកដថាកូនអ្នកទទួលបានជាតិទឹកគ្រប់គ្រាន់ • ប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ផ្តល់សំណើមក្នុងបន្ទប់គេងរបស់កូនអ្នក • បើកូនអ្នកមិនស្រួលដោយសារក្តៅខ្លួន អ្នកអាចព្យាបាលដោយប្រើប៉ារ៉ាសេតាម៉ុល ឬ Ibuprofen • ចៀសវាងការប្រើ Aspirin ចំពោះក្មេងអាយុតិចជាង ១៨ឆ្នាំ • សម្អាតច្រមុះកូនអ្នកជាមួយសូលុយស្យុងសេរ៉ូមប្រៃ • បើកូនអ្នកមានអាយុលើសពី១ឆ្នាំ អាចផ្តល់អាហារក្តៅឧណ្ហៗ សារធាតុរាវថ្លាដើម្បីសម្រួលបំពង់ក និងជួយកាត់បន្ថយស្លេស្ម • ឲ្យកូនអ្នកគេងកើយខ្នើយបើពួកគេអាយុលើសពីមួយឆ្នាំ (មិនត្រូវប្រើខ្នើយទេបើកូនអ្នកអាយុក្រោម ១ឆ្នាំ) • គួរគេងក្នុងបន្ទប់ជាមួយកូនអ្នក ដូច្នេះ អ្នកនឹងអាចដឹងភ្លាមៗប្រសិនពួកគេពិបាកដកដង្ហើម • មិនអនុញ្ញាតឲ្យមាននរណាម្នាក់ជក់បារីនៅក្បែរកូនអ្នកឡើយ។ ការការពារ អ្នកអាចកាត់បន្ថយឱកាសដែលកូនអ្នកនឹងកើតជំងឺរលាកទងសួតដោយ៖ • លាងសម្អាតដៃអ្នក និងដៃកូនរបស់អ្នកឲ្យបានញឹកញាប់ជាមួយសាប៊ូដុំ និងទឹក ឬប្រើអាល់កុលជូតដៃ • នៅឲ្យឆ្ងាយពីមនុស្សពេញវ័យ ឬក្មេងដែលឈឺ • ចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺផ្តាសាយជាប្រចាំចំពោះអ្នក និងកូនតូចរបស់អ្នក។ ជំងឺរលាកទងសួតអាចលាប់ឡើងវិញ ហើយការបង្ករោគអាចកើតឡើងលើសពីម្តងអំឡុងពេលជាមួយគ្នាក្នុងរដូវកាលនៃជំងឺផ្លូវដង្ហើម ហើយអ្នកជំងឺខ្លះអាចមានការបង្ករោគពីវីរុសពីរផ្សេងគ្នាក្នុងពេលតែមួយ។ បន្ថែមពីនោះ គ្រប់អ្នកជំងឺរលាកទងសួតត្រូវរក្សាគម្លាតឲ្យនៅដាច់ដោយឡែកពីអ្នកជំងឺផ្សេងទៀតដែលមាន និងគ្មានជំងឺរលាកទងសួត។ ប្រសិនបើចាំបាច់ អ្នកជំងឺដែលបង្កពីវីរុសដូចគ្នាអាចនៅបន្ទប់ជាមួយគ្នា ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយបម្រុងប្រយ័ត្នគួរតែត្រូវបានអនុវត្តជានិច្ច។ ការវិវឌ្ឍ គួរបញ្ជាក់ដែរថា កុមារដែលធ្លាប់មានជំងឺរលាកទងសួតអាចនឹងពិបាកដកដង្ហើម ឬដកដង្ហើមឮម្តងទៀតក្នុងកម្រិតតែ៥០% ប៉ុណ្ណោះ។ ម៉្យាងទៀតគេនៅមិនទាន់ច្បាស់ថា តើវីរុសអាចបង្កឲ្យមានជំងឺហឺតបន្ថែមទៀត ឬកុមារដែលមានជំងឺហឺតអាចប្រឈមខ្ពស់ទៅនឹងជំងឺរលាកទងសួតឬយ៉ាងណា។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត វ៉ាន សុខជា ឯកទេសរោគកុមារ សញ្ញាបត្រពីប្រទេសបារំាងនិងអូស្ត្រាលី បម្រើការនៅមន្ទីរពេទ្យកុមារជាតិ និងជាប្រធានមន្ទីរសំរាកព្យាបាលរោគកុមារ ម៉ាក់ស៊ីឃែរ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៣ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺខ្សោយក្រលៀន (តម្រងនោម) គឺជាបញ្ហាចោទមួយធ្ងន់ធ្ងរផងដែរ។ ជាក់ស្តែង ប្រទេសកម្ពុជា ជំងឺខ្សោយក្រលៀនជាប្រធានបទក្តៅគគុកមួយដែលប្រជាជនកំពុងតែចាប់អារម្មណ៍ ហើយក៏មានការភ័យខ្លាចថែមទៀតផង។ តើអ្វីជាបញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវ? បញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវគឺជាការថយចុះភ្លាមៗនូវមុខងារនៃការច្រោះទឹកនោម ( La baisse brutale du debit de filtration glomerulaire) បណ្តាលឲ្យមានការចាល់នូវសារធាតុពុលក្នុងរាងកាយ (Hyperuricémie, Hypercréatininémie…)។ អ្វីជាមូលហេតុចម្បង និងកត្តាជំរុញនៃបញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវ? • ការខ្សោយក្រលៀនស្រួចស្រាវដោយការស្ទះផ្លូវបង្ហួរនោម (IRA Obstructive) ក្រួសក្នុងប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកនោម។ ក្នុងនោះក៏មានករណីពិសេសមួយចំនួនផងដែរ ដូចជាក្រួសស្ទះបង្ហូរទឹកនោមនៃបុគ្គលដែលមានតម្រងនោមតែម្ខាងពីកំណើត(Rein Unique)។ មួយវិញទៀតគឺក្រួសស្ទះក្នុងផ្លូវបង្ហូរទឹកនោមទាំងសងខាងតែម្តង (Lithiases Urinaires Obstructives Bilaterales) • ការខ្សោយក្រលៀនស្រួចស្រាវនៃមុខងារ (IRA Fonctionnelle) ការបាត់បង់ជាតិទឹកខាងក្រៅកោសិកាក្នុងករណីនេះមានដូចជា៖ បាត់បង់ជាតិទឹកតាមរយៈការក្អួត រាកខ្លាំង ការរលាកខ្លាំង ការនោមច្រើននៃអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬការនោមច្រើនក្រោយពេលវះកាត់ក្រួសក្នុងប្រព័ន្ធផ្លូវបង្ហូរទឹកនោម (Syndrome de leve d’ostacle) ការថយចុះនៃបរិមាណឈាម ទឹកនោមប្រៃធ្ងន់ធ្ងរ ក្រិនថ្លើមធ្ងន់ធ្ងរ ការចុះសម្ពាធឈាម និងការព្យាបាលដោយថ្នាំបញ្ចុះទឹកនោមហួសកម្រិត ឬមិនបានទៅពិនិត្យតាមដានជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត • ការខូចខាតទៅលើសាច់តម្រងនោមតែម្តង (IRA Organique)។ ក្រៅពីមូលហេតុចម្បងខាងលើ ក៏មានកត្តាជំរុញផ្សេងទៀតផងដែររួមមាន៖ ជំងឺដុំសាច់ប្រូស្តាត ដុំសាច់ប្លោកនោម មហារីកមាត់ស្បូន ឬដៃស្បូនដែលមានការរីករាលដាលស៊ីដល់ផ្លូវបង្ហូរទឹកនោម ឬអាចសង្កត់ទៅលើផ្លូវបង្ហូរទឹកនោម ព្រមទាំងមានការរលាកសាច់តម្រងនោមរុំារ៉ៃនិងការចុះខ្សោយក្រពេញលើតម្រងនោម (Insuffisance Surrénale)។ ក្នុងនេះផងដែរ គេសង្កេតឃើញថា បុគ្គលដែលងាយប្រឈមនឹងជំងឺនេះមានដូចជា៖ • ធ្លាប់មានប្រវត្តិកើតក្រួសក្នុងប្រព័ន្ធតម្រងនោម • លើសជាតិអាស៊ីតអ៊ុយរិច (+/- Calcul acideuique) • អ្នកជំងឺក្រិនថ្លើមធ្ងន់ធ្ងរ • តំណពូជជាដើម។ល។ តើបញ្ហាខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវនេះមានសញ្ញាសម្គាល់អ្វីខ្លះ? យើងអាចកត់សម្គាល់នូវរោគសញ្ញាខាងក្រោមដើម្បីជាគន្លឹះដែលអាចសង្ស័យថាជាការខ្សោយតម្រងនោមស្រួចស្រាវ ដែលសញ្ញាទាំងនោះមានដូចជា៖ • ប្រវត្តិធ្លាប់មានក្រួសប្រព័ន្ធតម្រងនោម៖ ឈឺចុកចង្កេះដែលមានការរាលចាក់ទៅអវៈយវៈភេទខាងក្រៅដែលគេហៅថាចុកតម្រងនោម(Colique Néphrétique) • អ្នកជំងឺអាចមានអាការៈលើសសម្ពាធឈាមឈឺក្បាល មិនឃ្លានបាយ ហត់ ក្អួតចង្អោរ ស្រវាំងភ្នែក ប្រកាច់ សន្លប់ ថយចុះនូវបរិមាណទឹកនោម (Oligurie

បើយោងតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលបានចុះផ្សាយក្នុងវេបសាយវិទ្យាស្ថានសុខភាពជាតិអាមេរិក (PubMed) បានបង្ហាញថា ជំងឺឆ្លងនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោម (UTIs) នៅតែជាបញ្ហាសុខភាពសារធាណៈដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភដោយអត្រានៃការឆ្លងជំងឺនេះប្រចាំឆ្នាំមានប្រមាណជា ១៥០លាននាក់ដែលភាគច្រើននៃការបង្ករោគបណ្តាលមកពីបាក់តេរីកាចសាហាវមួយចំនួនដូចជា Escherichia coli (80%), Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis, Enterococcus faecalis និងStaphylococcus saprophyticus។ ដូចដែរមិត្តអ្នកអានបានជ្រាបខ្លះៗហើយថា ប្រព័ន្ធតម្រងនោមជាបណ្តុំសរីរាង្គផ្នែកខាងក្រោមនៃរាងកាយដែលមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបញ្ចេញជាតិពុល ត្រួតពិនិត្យសម្ពាធឈាមធ្វើឲ្យមានតុល្យភាពអេឡិចត្រូលីត្រ និងជាកត្តារួមចំណែកដ៏សំខាន់ក្នុងការផលិតគ្រាប់ឈាមក្រហមផងដែរ។ ប្រព័ន្ធតម្រងនោមរួមបញ្ចូលនូវសរីរាង្គតម្រងនោម ឬក្រលៀនចំនួន២ បង្ហួរនោមខាងលើ២ ប្លោកនោម១ និងបង្ហួរនោមខាងក្រោម១ សម្រាប់មនុស្សស្រី ដោយឡែកសម្រាប់មនុស្សប្រុស ប្រូស្តាតជាសរីរាង្គសម្គាល់១ បន្ថែមទៀតដែលស្ថិតនៅក្រោមប្លោកនោម។ និយមន័យ ការបង្ករោគលើប្រព័ន្ធតម្រងនោមគឺសំដៅលើការឈ្លានពានរបស់បាក់តេរីចំពោះសរីរាង្គណាមួយនៃប្រព័ន្ធតម្រងនោម ដែលជាទូទៅវាអាចបណ្តាលឲ្យមានការរលាក និងការបង្ករោគចំពោះសរីរាង្គទាំងនោះ។ ការបង្ករោគលើប្រព័ន្ធតម្រងនោមត្រូវបានបែងចែកជា ២ប្រភេទគឺ៖ • Infection Urinaire Haute ឬ Pyélonephrite/Pyelonephritis៖ ជាការបង្ករោគនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោមផ្នែកខាងលើដែលមានដូចជាតម្រងនោម ឬក្រលៀន និងបង្ហួរនោមផ្នែកខាងលើ។ ក្នុងនោះដែរ វាត្រូវបានបែងចែកជា ២ប្រភេទបន្ថែមទៀតគឺ Pyélonephrite obstructive ដែលបង្កឲ្យមានការស្ទះទឹកនោម (ជួនកាលអាចបណ្តាលមកពីក្រួស ឬដុំមហារីក) និង Pyélonephrite non obstructive ដែលមូលហេតុចម្បងគឺបណ្តាលមកពីការបង្ករោគតាមឈាម (Hématogène) ជាពិសេសក្នុងករណីអ្នកជំងឺដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្សោយដូចជាអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកប្រើថ្នាំបន្ថយប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ (Corticoide, Immunodépresseur) ស្រ្ដីមានផ្ទៃពោះ អ្នកជំងឺខ្សោយតម្រងនោម... ជាកត្តាធ្វើឲ្យមេរោគមានឱកាសឈ្លានពានបាន។ Infection Urinaire Haute តែងបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរដល់អាយុជីវិត។ • Infection Urinaire Basse៖ ជាការបង្ករោគនៅតម្រងនោមផ្នែកខាងក្រោម ដែលរាប់ចាប់ពីប្លោកនោម ប្រូស្តាត (សម្រាប់បុរស) និងបង្ហួរនោមខាងក្រោម។ ជាទូទៅ វាមិនបង្កជាគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរដល់អាយុជីវិតភ្លាមៗដូច InfectionUrinaire Haute ឡើយ។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា រហូតមកដល់ពេលនេះ អត្រានៃការបង្ករោគលើប្រព័ន្ធតម្រងនោមនៅតែមានចំនួនច្រើនគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដដែល ហើយអ្វីដែលជាកង្វល់បន្ថែមទៀតនោះគឺភាពស៊ាំនៃមេរោគបង្កទៅនឹងថ្នាំអង់ទីប៊ីយ៉ូទិក ឬថ្នាំផ្សះកាន់តែមានចំនួនច្រើនឡើងៗ។ មូលហេតុ និងបុគ្គលប្រឈម បាក់តេរីជាមូលហេតុចម្បងដែលតែងបង្កឲ្យមានការរលាកតម្រងនោម និងបង្ករោគនៅសរីរាង្គទាំងឡាយនៃប្រព័ន្ធតម្រងនោម។ ក្នុងនោះដែរគេសង្កេតឃើញថា បុគ្គលដែលងាយប្រឈមនឹងជំងឺនេះមានដូចជា៖ • បុគ្គលដែលមានការរួមភេទញឹកញាប់ • វ័យចាស់ដែលអាចចាប់ពីអាយុ ៦០ឆ្នាំឡើង • អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកជំងឺដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយទ្រុឌទ្រោមដែលអាចជាអ្នកជំងឺHIV ឬអ្នកកំពុងប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ • អ្នកជំងឺខ្សោយតម្រងនោម • ស្រ្ដីមានផ្ទៃពោះ • បុគ្គលដែលមានបញ្ហាស្ទះទឹកនោម ដែលអាចបណ្តាលមកពីក្រួសក្នុងតម្រងនោម ដុំមហារីក ឬការរីកនៃក្រពេញប្រូស្តាតជាដើម។  គួរកត់សម្គាល់ដែរថា ស្ត្រីមានឱកាសប្រឈមនឹងការកើតជំងឺឆ្លងនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោមជាងបុរស ដោយហេតុថា ជាលក្ខណៈធម្មជាតិស្ត្រីមានប្រវែងបង្ហួរនោមផ្នែកខាងក្រោមខ្លីជាងបុរស ដែលលក្ខខណ្ឌបែបនេះពិតជាអាចបង្កភាពងាយស្រួលដល់ការជ្រៀតចូលរបស់មេរោគ។ រោគសញ្ញា អ្នកអាចកត់សម្គាល់នូវសញ្ញាងាយៗខាងក្រោមដើម្បីជាគន្លឹះដែលអាចសង្ស័យថា ជាការបង្ករោគនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោម ដែលសញ្ញាទាំងនោះមានដូចជា៖ • ចំនួនដងនៃការបត់ជើងតូចខុសប្រក្រតី (អាចញឹកញាប់ជាងមុន ឬមិនបត់ជើងសោះ) • ក្រហាយ ពិបាកបត់ជើងតូច ឬអាចឈឺបត់ជើងភ្លាម ទឹកនោមបញ្ចេញមកភ្លាមៗ  • ទឹកនោមមានក្លិនអាក្រក់ សភាពល្អក់ ខ្ទុះ ឬមានឈាមមកលាយឡំជាមួយ។ ករណីមានឈាមបែបនេះគឺជាសញ្ញាដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភដែលអាចទាក់ទងនឹងការរលាកធ្ងន់ធ្ងរ ក្រួសតម្រងនោម ឬមហារីកជាដើម • បន្ថែមពីនេះ អ្នកជំងឺអាចស្តែងចេញជាអាការៈក្តៅខ្លួន ស្រៀវស្រាញ ដែលជាសញ្ញាសម្គាល់នៃការបង្ករោគនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោមផ្នែកខាងលើ (Infection Urinaire Haute)។ យន្តការនៃការបង្ករោគ ករណីដែលតែងកើតមានឡើងជាញឹកញាប់ចំពោះការបង្ករោគនៅតម្រងនោមនោះគឺការជ្រៀតចូលរបស់បាក់តេរីទៅក្នុងរាងកាយតាមរយៈបង្ហួរនោមផ្នែកខាងក្រោម។ បន្ទាប់មកបាក់តេរីចាប់ផ្តើមធ្វើការបែងចែកខ្លួនដើម្បីបង្កើនចំនួន ព្រមទាំងធ្វើដំណើរទៅកាន់តម្រងនោម ក្រលៀនដែលជាទីកន្លែងរស់នៅ និងបង្ករោគដ៏ល្អបំផុត។ រាល់ពេលមានបាក់តេរីចូលក្នុងរាងកាយខ្លួនរបស់យើងតែងធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងតបតដែលមានស្តែងជាអាការៈ និងសញ្ញាផ្សេងៗ។ ម៉្យាងក្រៅពីការចម្លងរោគតាមផ្លូវខាងក្រោមបាក់តេរីដែលស្ថិតនៅទីតាំងផ្សេងទៀតនៃរាងកាយក៏អាចបន្លាស់ទីតាមចរន្តឈាម ហើយមានសមត្ថភាពឈ្លានពាន និងបង្ករោគនៅតម្រងនោមបានដែរ។ ប៉ុន្តែករណីបែបនេះជាករណីដែលកម្រនឹងអាចកើតមានឡើងណាស់។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ដើម្បីបញ្ជាក់ច្បាស់អំពីមូលហេតុពិតប្រាកដដែលបណ្តាលឲ្យមានការបង្ករោគនៅតម្រងនោម ក្រុមគ្រូពេទ្យឯកទេសនឹងធ្វើការ៖ • ប្រមូលទឹកនោម និងវិភាគទឹកនោមរបស់អ្នកជំងឺតាមរយៈតេស្តម៉្យាងដែលមានឈ្មោះថា ECBU (Examine Cytobacteriologique des Urines)៖ ជាប្រភេទតេស្តដែលអាចពិនិត្យបានទាំងលក្ខណៈខាងក្រៅនៃទឹកនោមដោយផ្ទាល់ព្រមទាំងការបណ្តុះមេរោគជាមួយការធ្វើតេស្តថ្នាំផ្សះដែលអាចសម្លាប់មេរោគបានទៀតផង។ វិធីសាស្រ្តវិភាគទឹកនោមគឺជាវិធីសាស្ត្រដ៏ចាំបាច់ និងមិនអាចខានបាន ក្នុងការកំណត់រកអត្តសញ្ញាណពិតប្រាកដនៃមេរោគបង្កព្រមទាំងជាជំនួយក្នុងការព្យាបាលផងដែរ។ ក្រៅពីនេះ ក្រុមគ្រូពេទ្យក៏អាចពិនិត្យបន្ថែមតាមរយៈការធ្វើអេកូសាស្ត្រ ថតវិទ្យុសាស្ត្រ (ASP) ឬ Scanner ក្នុងករណីការធ្វើអេកូសាស្ត្រ និងថតវិទ្យុសាស្ត្រ(ASP) រករោគវិនិច្ឆ័យមិនឃើញ។ វិធីសាស្រ្តព្យាបាល ជាទូទៅ ការព្យាបាលត្រូវបានចែកចេញជា ២៖ ១ ការរលាកតម្រងនោមផ្នែកខាងក្រោម៖ • ពិនិត្យទឹកនោម(ECBU)  មុនឲ្យប្រើថ្នាំផ្សះ។ • ការជ្រើសរើសថ្នាំផ្សះ ដែលមានសមត្ថភាពប្រឆាំងនឹងបាក់តេរីបានច្រើនប្រភេទ (Antibiotique Larges Spectres) បន្ទាប់ពីយកទឹកនោមរួច។លទ្ធផល ECBU អាចបាននៅថ្ងៃទី ៣ ទៅ៥។ ក្រោយចេញលទ្ធផលបណ្តុះមេរោគ និងតេស្តភាពស៊ាំនៃថ្នាំផ្សះ អ្នកជំងឺប្រហែលជាអាចតម្រូវឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរប្រភេទថ្នាំផ្សះ ឬរក្សានូវការប្រើប្រភេទថ្នាំដដែល ទៅតាមលទ្ធផលបណ្តុះមេរោគ (Antibiogramme) បូករួមជាមួយការណែនាំអំពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងគ្រប់ចំនួន។ • រុករក និងព្យាបាលមូលហេតុ៖ ប្រូស្តាតរីកប៉ោងក្រួសស្ទះបង្ហួរខាងក្រោមត្បៀតបង្ហួរខាងក្រោមមានដុំសាច់បង្ហួរខាងក្រោម….។ ២ ការរលាកតម្រងនោមផ្នែកខាងលើ (អ្នកជំងឺត្រូវសម្រាកពេទ្យ) • Pyélonephrite aigue obstructive៖ បង្ហូរទឹកនោមដែលស្ទះជាបន្ទាន់ Drainage en urgence (Sonde JJ ឬ Néphrostomie) បញ្ចៀសការប្រមូលផ្តុំនៃមេរោគ (Choc septique) ពិនិត្យទឹកនោម(ECBU) មុនឲ្យប្រើថ្នាំផ្សះ (Antibiotique larges Spectres) បន្ទាប់មកទៀតរុករកនិងព្យាបាលមូលហេតុ ក្រួសស្ទះបង្ហួរខាងលើ មហារីកសរីរាង្គនៅក្បែរដូចជាមហារីកមាត់ស្បូន ពោះវៀនធំ… ដែលសង្កត់លើបង្ហួរនោម • Pyélonephrite aigue non obstructive៖ ពិនិត្យទឹកនោម(ECBU) បណ្តុះមេរោគក្នុងឈាម (Culture du sang)  មុនឲ្យប្រើថ្នាំផ្សះ(Antibiotique Larges Spectres) រុករក និងព្យាបាល មូលហេតុអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកជំងឺដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយទ្រុឌទ្រោម ដែលអាចជាអ្នកជំងឺ HIV ឬអ្នកកំពុងប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ។ ផលវិបាក ប្រសិនបើអ្នកជំងឺមិនបានទទួលការព្យាបាលត្រឹមត្រូវទេនោះ អ្នកជំងឺអាចប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ចំពោះសុខភាពដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភ៖ • ជាក់ស្តែង អ្នកជំងឺអាចនឹងបាត់បង់អាយុជីវិតដោយសារការឆ្លងមេរោគចូលក្នុងចរន្តឈាម (Septicémie) ដែលបង្កឲ្យមាន Choc Septique (ធ្លាក់សម្ពាធឈាមធ្ងន់ធ្ងរ) ក្នុងករណី Pyélonéphrite។ • ក្រៅពីនេះ មេរោគអាចនឹងមានភាពស៊ាំថ្នាំ (Résistances des antibiotiques) ចំពោះការមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការព្យាបាលឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ម៉្យាង កត្តានេះ ក៏អាចបណ្តាលឲ្យការព្យាបាលបន្ទាប់ជួបឧបសគ្គ ដោយហេតុថាការវិភាគ និងបណ្តុះមេរោគមិនអាចប្រព្រឹត្តទៅបាន (មេរោគបណ្តុះមិនដុះ)។ • ទាក់ទងនឹងការបង្ករោគនៅផ្នែកតម្រងនោមខាងក្រោម អ្នកជំងឺនឹងទទួលរងនូវការឈឺចាប់ ផលរំខានចំពោះសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ ព្រមទាំងអាចវិវឌ្ឍជាការហូរឈាម (Cystite hémorragique) ជាពិសេសបន្តការឆ្លងរាលដាលទៅផ្នែកខាងលើដែលហៅថា Pyélonephrite។ វិធីសាស្រ្តការពារ តាមពិត ទម្លាប់ងាយៗប្រចាំថ្ងៃបានចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយអត្រានៃការឆ្លងរោគនៅប្រព័ន្ធតម្រងនោមយ៉ាងច្រើន។ សកម្មភាពទាំងនោះមានដូចជា៖ • ទម្លាប់ពិសាទឹកឲ្យបានច្រើន(៣លីត្រ ក្នុង២៤ម៉ោង) • ហាមទប់នោម ក្នុងរយៈពេលយូរ • រាល់ពេលបន្ទោបង់រួច ត្រូវលាងសម្អាតពីមុខទៅក្រោយ ដោយហេតុថា ទ្វារធំសម្បូរទៅដោយបាក់តេរីគ្រោះថ្នាក់ចំពោះតម្រងនោម • ត្រូវទៅបត់ជើងតូច រាល់ក្រោយពេលរួមភេទ (ទាំងប្រុស ទាំងស្រី) • រក្សាអនាម័យប្រដាប់ភេទឲ្យបានត្រឹមត្រូវ • ថែរក្សាសុខភាពឲ្យបានល្អ និងរឹងមាំ ចំពោះអ្នកមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្សោយ (HIV, Immunosuppresseur) អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម...។ រាល់ពេលមានសញ្ញាណណាមួយទាក់ទងភាពមិនប្រក្រតីនៃសុខភាពតម្រងនោមដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើសូមប្រញាប់អញ្ជើញទៅពិគ្រោះជាមួយក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញដោយចៀសវាងការប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះដោយខ្លួនឯងមិនត្រឹមត្រូវ និងមិនគ្រប់កម្រិតដែលផ្តល់ជាផលលំបាកធ្ងន់ធ្ងរទៅនឹងការស៊ាំថ្នាំផ្សះ នាំឲ្យមានការចំណាយថវិកា ពេលវេលាកាន់តែច្រើន ហើយអាចបណ្តាលឲ្យបាត់បង់ជីវិតទៀតផង។ បន្ថែមពីនេះ អនាម័យប្រដាប់ភេទ និងការថែរក្សាសុខភាពប្រចាំថ្ងៃនៅតែជាកត្តាសំខាន់ដែលមិនគួរមើលរំលង។  បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ឈុន សុខា ឯកទេសតម្រងនោម និងជាអនុប្រធានផ្នែកតម្រងនោមនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨១ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ការរលាកនៃក្រពេញភេទបុរស ឬក្រពេញប្រូស្តាត (Prostatitis) គឺជាជំងឺស្រួចស្រាវទាមទារនូវការព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។ បច្ចុប្បន្នជំងឺនេះហាក់មានការកើនឡើងច្រើននៅប្រទេសកម្ពុជា និងត្រូវបានរកឃើញជាញឹកញាប់ក្នុងចំណោមយុវវ័យពិសេសអ្នកមានដៃគូរួមភេទតែវាមិនត្រូវបានចាត់ចូលជាជំងឺតពូជឡើយ។ អ្វីជាមូលហេតុនៃការរលាកក្រពេញប្រូស្តាត? ជាទូទៅ ជំងឺរលាកក្រពេញប្រូស្តាតបង្កដោយមេរោគប្រភេទបាក់តេរី ដែលភាគច្រើនគឺ E.coli និងចំនួនតិចតួចផ្សេងទៀតរួមមាន Chlamydia ជាដើម។ បាក់តេរីបង្កទាំងនេះអាចឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀតតាមរយៈការរួមភេទដោយមិនបានការពារសម្រាប់អ្នកមានដៃគូរួមភេទច្រើន។ ចំណែកកត្តារួមផ្សំផ្សេងទៀតធ្វើឲ្យងាយកើតជំងឺនេះគឺដោយសារអ្នកជំងឺមានការរលាកពងស្វាស។ តើការរលាកនេះមានសញ្ញាសម្គាល់អ្វីខ្លះ? ក្នុងរយៈពេលពី ១សប្តាហ៍ ទៅ១០ថ្ងៃក្រោយបន្ទាប់ពីការឆ្លងមេរោគ ឬបន្ទាប់ពីរួមភេទដោយមិនបានការពារជាមួយអ្នកមានដៃគូរួមភេទច្រើន នោះអ្នកជំងឺអាចមានសញ្ញាក្តៅខ្លួន រងាញាក់ នោមញឹក-ក្តៅ-ក្រហាយ ទឹកនោមមានក្លិនស្អុយ ពណ៌ល្អក់ ពេលខ្លះ មានហូរខ្ទុះនៅចុងប្រដាប់ភេទ និងខ្លះទៀតមានឈាមនៅក្នុងទឹកកាម (ទឹកមេជីវិត) ដែលអ្នកជំងឺអាចសម្គាល់ឃើញនៅពេលរួមភេទ។ តើត្រូវធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យរបៀបណា? បន្ទាប់ពីលេចចេញនូវរោគសញ្ញាមិនប្រក្រតីអ្នកជំងឺត្រូវធ្វើការណាត់ជួបជាមួយគ្រូពេទ្យជាបន្ទាន់។ ករណីនេះដែរអ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើការត្រួតពិនិត្យតាម ២របៀបរួមមាន៖ • ការពិនិត្យគ្លីនិក៖ គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការសិក្សាលើរោគសញ្ញារបស់អ្នកជំងឺដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ និងពិនិត្យបន្ថែមដោយលូកស្ទាបក្រពេញប្រូស្តាតតាមទ្វារលាមកដើម្បីរកសញ្ញាណនៃការក្តៅ រីក និងឈឺចាប់។ • ការពិនិត្យអមគ្លីនិក៖ គ្រូពេទ្យនឹងយកទឹកនោមរបស់អ្នកជំងឺទៅពិនិត្យ ដើម្បីរកឲ្យឃើញថាមានមេរោគអ្វីខ្លះ បន្ទាប់មកយកទឹកនោមទៅបណ្តុះរកប្រភេទមេរោគបង្កជាក់លាក់ដើម្បីអាចប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះឲ្យត្រូវនឹងប្រភេទមេរោគនោះ។ ម៉្យាងវិញទៀតអ្នកជំងឺអាចនឹងតម្រូវឲ្យថតអេកូសាស្ត្រករណីអ្នកជំងឺមានការបង្ករោគរហូតអាប់សែ ឬការកកខ្ទុះរួចទៅហើយ។ រលាកក្រពេញប្រូស្តាតត្រូវព្យាបាលដូចម្តេច? នៅពេលអ្នកជំងឺបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យរកឃើញថាមានការរលាកក្រពេញប្រូស្តាត ឬក្រពេញភេទនេះ គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការព្យាបាលដោយផ្អែកលើស្ថានភាពដោយឡែកៗនៃអ្នកជំងឺនៅពេលជួបពេទ្យ៖ • ករណីគ្មានអាប់សែ៖ អ្នកជំងឺនឹងត្រូវព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំចាក់ ៤៨ទៅ៧២ម៉ោង រួចបន្តប្រើថ្នាំផ្សះដោយលេបពី ២ទៅ៣សប្តាហ៍ ដោយមិនតម្រូវឲ្យសម្រាកពេទ្យនោះទេ។ • ករណីមានអាប់សែ៖ អ្នកជំងឺអាចនឹងត្រូវវះកាត់បង្ហូរខ្ទុះចេញ និងលាងសម្អាតឲ្យស្អាត រួមជាមួយការប្រើថ្នាំផ្សះក្នុងរយៈពេល ២ទៅ៣សប្តាហ៍ដោយឲ្យអ្នកជំងឺសម្រាកពេទ្យ។ គួរបញ្ជាក់ថា ការព្យាបាលនេះអាចនឹងតម្រូវឲ្យព្យាបាលទាំងអ្នកជំងឺ និងដៃគូរួមភេទរបស់អ្នកជំងឺផងដែរ ដើម្បីធានានូវការព្យាបាលឲ្យបានជាសះស្បើយ។ ករណីមិនបានព្យាបាលឲ្យទាន់ពេលវេលា អ្នកជំងឺនឹងបង្កជាការមានមេរោគក្នុងឈាមដែលបង្កើនការប្រឈមនឹងការរលាកខ្លាំងពេញខ្លួន និងប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិត។ តើអាចការពារពីការរលាកក្រពេញប្រូស្តាតបានដែរទេ? ជាការពិតណាស់ ដោយសារការរលាកក្រពេញប្រូស្តាតឆ្លងដោយសារការរួមភេទ ដូច្នេះអ្នកក៏អាចការពារខ្លួនបាន ដោយត្រូវការពារពីមូលហេតុនៃការឆ្លង៖ • ការពារបើមានដៃគូរួមភេទច្រើន ឬគួរមានដៃគូរួមភេទតែមួយ • ចៀសវាងការរួមភេទប្រសិនស្ត្រីធ្លាក់ស ឬមានបញ្ហារោគស្ត្រីផ្សេងទៀត។ ប្រសិនអ្នកមាននូវអាការៈមិនស្រួលលើបញ្ហាប្រព័ន្ធទឹកនោម ដូចជានោមញឹក ឈឺ ក្រហាយ មានខ្ទុះ ឬសញ្ញាសង្ស័យណាមួយ អ្នកត្រូវប្រឹក្សា និងពិនិត្យជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញដើម្បីទទួលបានការព្យាបាលមួយត្រឹមត្រូវ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងជាសះស្បើយ។ ចំពោះគ្រូពេទ្យ ឬអ្នកប្រកបវិជ្ជាជីវសុខាភិបាលគួរធ្វើការព្យាបាលស្របតាមបច្ចេកទេស និងការប្រើថ្នាំឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ចាន់ ប៊ុនថា ឯកទេសផ្នែកវះកាត់ប្រព័ន្ធទឹកមូត្រ នៃមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ និងជាប្រធានមន្ទីរសម្រាកព្យាបាលអុិនដ្រា អត្ថបទ៖​ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨១ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

Urinary Incontinence គឺជារោគសញ្ញានៃការចេញទឹកនោមដោយមិនដឹងខ្លួន ឬមិនអាចគ្រប់គ្រងការបត់ជើងតូចបាន។ យោងតាមទិន្នន័យនៅប្រទេសអភិវឌ្ឍមួយចំនួនបានបង្ហាញថា បញ្ហានេះតែងកើតលើស្ត្ រី២ដងច្រើនជាងបុរស។ ក្នុងស្ថិតិនោះ ២៥%-៣០%ជាស្ត្រីអាយុចន្លោះពី ៥០ឆ្នាំ-៦៥ឆ្នាំ ១០%ជាស្ត្រីមិនធ្លាប់បានសម្រាលកូន ឬមិនធ្លាប់មានផ្ទៃពោះ ១៥-២០%ជាស្ត្រីសម្រាលដោយការវះកាត់ និង២០-៣០%ជាស្ត្រីធ្លាប់ឆ្លងទន្លេ ឬមានកូនច្រើន។ មូលហេតុ និងកត្តាជំរុញ អាស្រ័យដោយទម្រង់រូបរាងនៃប្រព័ន្ធតម្រងនោមរបស់បុរស និងស្ត្រីមានលក្ខណៈខុសគ្នា ដូច្នេះវាអាចមានមូលហេតុផ្សេងគ្នា៖ • ស្ត្រី៖ ភាគច្រើនបណ្តាលមកពីការថយចុះនៃមុខងារ ឬដំណើរការសាច់ដុំបាតផ្នែកខាងក្រោមដែលភ្ជាប់ពីឆ្អឹងខាងលើមកឆ្អឹងកញ្ចូញគូទមានតួនាទីទប់ទឹកនោម-លាមក មិនឲ្យហូរចេញផ្តេសផ្តាស និងបញ្ហាប្លោកនោមលៀនចេញមកក្រៅ • បុរស៖ កើតមានជាពិសេសចំពោះអ្នកដែលទើបតែវះកាត់ ឬកោសក្រពេញប្រូស្តាត។  ក្រៅពីនេះ លក្ខខណ្ឌខ្លះអាចជាកត្តាជំរុញផងដែរដូចជាអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ស្លាប់មួយចំហៀងខ្លួន ឬពិការជើងទាំងពីរកម្រើកមិនរួច អ្នកជំងឺរលាកខួរឆ្អឹងខ្នង អ្នកជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត ស្ត្រីអស់រដូវ ស្ត្រីមានកូនច្រើន អ្នកមានកម្រិតអ័រម៉ូនអឺស្ត្រូហ្សែនថយចុះ អ្នកលើសទម្ងន់ ក្អករ៉ាំរ៉ៃ ករណីជនពិការដែលពិបាកក្នុងការដើរអ្នកឧស្សាហ៍ទល់លាមក អ្នកញៀនស្រា ឬញៀនបារី អ្នកប្រើថ្នាំមួយចំនួន (ថ្នាំបំបាត់ការធ្លាក់ទឹកចិត្ត ថ្នាំបន្ថយការកន្ត្រាក់សាច់ដុំ ថ្នាំសរសៃប្រសាទ)។ សញ្ញាសម្គាល់ អ្នកជំងឺអាចដឹងដោយខ្លួនឯងថាមិនអាចគ្រប់គ្រងការបត់ជើងតូចបាន ឬទឹកនោមចេញមកដោយឯងៗអាស្រ័យនឹងប្រភេទនៃ Urinary Incontinence ខាងក្រោម៖ • Stress Incontinence៖ ការចេញទឹកនោមដោយឯងៗនៅពេលមានចលនាដូចជាសើច ក្អក កណ្តាស់ ហាត់កីឡា ឬធ្វើការងារធ្ងន់ៗដោយសារមានការកើនឡើងនូវសម្ពាធក្នុងពោះ សង្កត់ និងរុញទឹកនោមឲ្យចេញមកដោយខ្លួនឯង • Urge Incontinence៖ ការចេញទឹកនោមបន្ទាន់ដោយមិនដឹងខ្លួន ដែលតែងកើតមានឡើងនៅពេលយប់ • Mixed Incontinence៖ ការចេញទឹកនោមទាំង ២ប្រភេទខាងលើកើតរួមគ្នាដោយអ្នកជំងឺស្រាប់តែឈឺបត់ជើងតូចភ្លាមៗ ហើយគាត់ក្អក ឬកណ្តាស់ក្នុងពេលនោះ ធ្វើឲ្យទឹកនោមចេញមកភ្លាមៗ។ ការវិនិច្ឆ័យបញ្ជាក់ ដំបូងគ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការសាកសួរយ៉ាងលម្អិត និងក្បោះក្បាយអំពីប្រវត្តិរបស់អ្នកជំងឺ លើការមានផ្ទៃពោះការអស់រដូវ។ បើជាបុរសគ្រូពេទ្យនឹងសួរអំពីប្រវត្តិនៃការវះកាត់ក្រពេញប្រូស្តាត ឬការធ្លាប់មានរងរបួសផ្សេងៗ។ ក្រៅពីនេះ អ្នកជំងឺអាចនឹងត្រូវពិនិត្យគ្លីនិកបន្ថែមទៀតតាមរយៈ៖ • ការពិនិត្យដោយឈរ៖ អ្នកជំងឺតម្រូវឲ្យញ៉ាំទឹកដើម្បីមានទឹកនោមច្រើនបន្ទាប់មកឲ្យគាត់ប្រឹងក្អក ពេលនោះអ្នកជំងឺនឹងលេចចេញទឹកនោមមកជាមួយដែរ។ • ការពិនិត្យដោយគេង៖ ដំបូងគ្រូពេទ្យនឹងបាញ់ទឹកចូលក្នុងប្លោកនោមពី២៥០ ទៅ៣០០សេសេ រួចដកចេញមកវិញដោយឲ្យអ្នកជំងឺប្រឹងទប់ ឬប្រឹងខ្ជឹប។ តេស្តពិសេសចំពោះស្ត្រីមួយគឺ ប្រើម្រាមដៃ ២លើកបង្ហួរនោម (បន្ទាប់ពីបាញ់ទឹកចូល ៣០០សេសេ)។ ករណីខ្លះអ្នកជំងឺអាចនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើតេស្តបន្ថែមទៀតដោយយកសំឡីត្បារត្រចៀករុកចូលក្នុងបង្ហួរនោម និងតេស្តបញ្ជាក់ពីភាពខ្សោយ ដោយដាក់ម្រាមដៃ ២ចូលក្នុងទ្វារមាសហើយឲ្យអ្នកជំងឺខ្ជឹប។ លើសពីនេះអ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើតេស្តរកមើលការបង្ករោគនៅក្នុងទឹកនោម ការពិនិត្យអេកូសាស្ត្រដើម្បីរកសញ្ញាណមិនប្រក្រតីផ្សេងទៀតនិងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យពិសេសមួយទៀតហៅថា Balance urodynamics។ ម៉្យាងទៀត អ្នកជំងឺនឹងត្រូវបានណែនាំឲ្យកត់ត្រាបន្ថែមនូវពេលវេលា បរិមាណ ចំនួនដងក្នុងមួយថ្ងៃ និងលក្ខខណ្ឌណាមួយនៃការចេញទឹកនោមឯងៗរបស់គាត់ ដើម្បីអាចវាយតម្លៃការព្យាបាលនៅពេលអនាគត។ ការព្យាបាលសមស្រប ភាគច្រើននៃអ្នកជំងឺអាចទទួលបានការព្យាបាលជាសះស្បើយរហូតដល់ ៧០-៨០% ដែលការព្យាបាលត្រូវបានបែងចែកតាមកម្រិតរួមមាន៖ • ការព្យាបាលដោយមិនប្រើថ្នាំ ឬមិនវះ៖ អ្នកជំងឺនឹងត្រូវបានណែនាំឲ្យទទួលទានទឹកឲ្យបានច្រើន ២-៣លីត្រក្នុងមួយថ្ងៃ នៅពេលព្រឹក និងពេលថ្ងៃ ចៀសវាងការទទួលទានស្រា ឬគ្រឿងស្រវឹង និងហាមជក់បារី។ ករណីអ្នកជំងឺមាននូវកត្តាហានិភ័យរួមផ្សំណាមួយដូចខាងលើ គាត់ត្រូវធ្វើការព្យាបាល ឬកាត់បន្ថយកត្តាទាំងនោះដាច់ខាត។ • ការព្យាបាលដោយធ្វើឲ្យសាច់ដុំកម្រើកឡើងវិញ៖ អ្នកជំងឺត្រូវធ្វើលំហាត់ប្រាណ ឬយោគៈ និងអនុវត្តតិកនិក Rééducation vésicale រាល់ថ្ងៃ ដោយត្រូវគេងសន្ធឹងលើគ្រែ ដកដង្ហើមធម្មតាហើយប្រឹងខ្ជឹបសាច់ដុំដូចទប់បត់ជើងតូច និងបត់ជើងធំក្នុងរយៈពេល១០វិនាទី រួចរលាវិញ ១០វិនាទីទើបចាប់ផ្តើមខ្ជឹបម្តងទៀត រហូតបាន ១៥ដងក្នុង ១វគ្គ (១ថ្ងៃ៣វគ្គ ព្រឹក ថ្ងៃ និងល្ងាច)។ • ការព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំ៖ ធ្វើឡើងក្នុងករណីវិធីសាស្ត្រខាងលើបរាជ័យដើម្បីកុំឲ្យប្លោកនោមកន្ត្រាក់ខ្លាំង ដោយប្រើថ្នាំប្រភេទ Anticholinergics តាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យអាស្រ័យលើស្ថានភាពជាក់ស្តែងរបស់អ្នកជំងឺ។ តិកនិកទំនើបមួយទៀតក្នុងប្រទេសជឿនលឿន គឺការចាក់ឆ្អឹងខ្នងដើម្បីឲ្យសាច់ដុំកន្ត្រាក់ឡើងវិញ។ • ដំណាក់កាលចុងក្រោយអ្នកជំងឺនឹងត្រូវធ្វើការវះកាត់ ប្រសិនបើការព្យាបាលខាងលើមិនទទួលបានជោគជ័យ ឬបរាជ័យ ដោយប្រើតិកនិក TVT (Tension-free Vaginal Tape), TOT (Transobturator Tape) និងSphincter artificial។ ផលវិបាក និងការការពារ ករណីអ្នកជំងឺមិនធ្វើការព្យាបាលទេនោះ ផលវិបាកដែលអាចកើតមានដូចជា រំខានរហូតទៅជាស្ត្រេស មិនហ៊ានចេញក្រៅ ឬចូលរួមក្នុងសង្គម ប៉ះពាល់ដល់ការងារ និងសកម្មភាពផ្លូវភេទរបស់គាត់។ បន្ថែមពីនេះ អ្នកជំងឺអាចមានការរលាក ឡើងក្រហម ដំបៅ រហូតមានការបង្ករោគពីបាក់តេរី និងអាចវិវឌ្ឍរហូតមានមេរោគក្នុងឈាមដែលប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតទៀតផង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ Urinary Incontinence អាចចៀសវាងដោយលុបបំបាត់កត្តាហានិភ័យទាំងឡាយដូចជា លើសទម្ងន់ ទល់លាមក ធ្វើការងារ ឬហាត់កីឡាធ្ងន់ៗ ពិសាបារី ទទួលទានកាហ្វេ ស្ត្រេស និងហាត់តិកនិក Rééducation vesical ករណីសង្ស័យ។ រោគសញ្ញានៃការមិនអាចគ្រប់គ្រងការបត់ជើងតូចផ្តល់នូវរំខានខ្លាំង ដូច្នេះអ្នកជំងឺគួរជួបប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសផ្នែកតម្រងនោមដើម្បីការពារនូវផលវិបាកនាពេលអនាគតដែលអាចនឹងកើតមាន។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ទូច រ៉ាណូ ឯកទេសផ្នែកមូត្រសាស្រ្តនៅមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ និងមន្ទីរសម្រាកព្យាបាលតម្រងនោមភ្នំពេញ អត្ថបទ៖​ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨១ ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

  ជំងឺមហារីកពោះវៀនធំ សំដៅទៅលើដុំសាច់កាច ឬដុំសាច់មហារីក ដែលកើតនៅលើពោះវៀនធំផ្ទាល់។ យោងទៅតាមទិន្នន័យរបស់ Globocan ២០១៥ នៅទ្វីបអាស៊ីមានអ្នកជំងឺមហារីកពោះវៀនធំចំនួន ៦១ ២២៨នាក់ដែលជាករណីថ្មីហើយក្នុងនោះភាគច្រើនមានវ័យលើសពី ៦៥ឆ្នាំ។ តាមការសិក្សាបង្ហាញថា ប្រហែលត្រឹមតែ ២%ទៅ៥% ដែលមហារីកពោះវៀនធំបង្កឡើងដោយហ្សែនពីជំនាន់មួយមកជំនាន់មួយទៀត។ ផ្អែកទៅលើការសិក្សារបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ បានឲ្យដឹងថាពេលនោះប្រទេសកម្ពុជាយើងមានចំនួនប្រជាជនសរុប១៤ ៨៦៥ ០០០នាក់ ក្នុងនោះចំនួនអ្នកជំងឺមហា-រីកពោះវៀនធំ មានការកើតឡើងច្រើនគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដែលបុរសមានចំនួន ៤៤៥ករណីថ្មី និងស្ត្រីមានចំនួន ៣៩៤ករណីថ្មី។ គេសង្កេតឃើញថា អត្រាមរណភាពក្នុងចំណោមជំងឺមហារីកគ្រប់ប្រភេទទាំងអស់ជំងឺមហារីកពោះវៀនធំមានរហូតដល់ ៥% ចំពោះបុរសនិយាយរួមច្រើនជាងនារី។ មូលហេតុ និងកត្តាប្រឈម • ការពិសាបារីច្រើន • ការពិសាស្រាច្រើន • កត្តាតំណពូជ • កត្តាលើសទម្ងន់ • អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម • អ្នកជំងឺរលាកពោះវៀនរ៉ាំរ៉ៃ • អ្នកដែលពុំធ្វើលំហាត់ប្រាណ។ រោគសញ្ញា អាការៈនៃជំងឺមហារីកពោះវៀនធំដែលច្រើនជួបប្រទះញឹកញាប់រួមមាន៖ • រាក និងទល់លាមករ៉ាំរ៉ៃ • ឈឺចាប់ក្នុងពោះរយៈពេលយូរ • ស្ថានភាពលាមកមានភាពមិនប្រក្រតី • បត់ជើងធំមានលាយឈាមក្នុងលាមក • មានហូរឈាមតាមផ្លូវលាមក។ យន្តការ ដោយសារមានបម្រែបម្រួលនៃហ្សែនទើបបណ្តាលឲ្យមានការខូចដល់កោសិការបស់ពោះវៀនធំ ហើយនេះជាកត្តាបង្កើតឡើងនូវដំបៅមហារីក។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យទៅលើជំងឺមហារីកពោះវៀនធំគឺផ្អែកទៅលើកត្តា៣យ៉ាង៖ • ការពិនិត្យលាមក ដោយបច្ចេកទេស FOBT(Faecal Occult Blood Test)៖ ដោយយកលាមកទៅពិនិត្យ ដោយមីក្រូទស្សន៍ នៅក្នុងមន្ទីរពិសោធន៍ ដើម្បីរកមើលគ្រាប់ឈាមក្រហម។ ក្នុងករណីឃើញមានគ្រាប់ឈាមក្រហម អ្នកជំងឺរូបនោះនឹងត្រូវតម្រូវឲ្យធ្វើការពិនិត្យម្យ៉ាងទៀតហៅថា ការពិនិត្យឆ្លុះពោះវៀនធំ Colonoscopy។ • ការពិនិត្យឆ្លុះពោះវៀនធំ Colonoscopy៖ ជាការពិនិត្យដោយប្រើម៉ាស៊ីនអង់ដូស្កូប (Endoscope) រកមើលដុំសាច់ក្នុងពោះវៀនធំ។ ដុំសាច់នោះនឹងត្រូវបានកាត់ ឬច្រឹបដើម្បីយកទៅវិភាគនៅមន្ទីរពិសោធន៍មួយទៀត ដែលមានឈ្មោះថា មន្ទីរពិសោធន៍វិភាគកោសិកា (Histopathology Laboratory)។ • ការវិភាគកោសិកា Histopathology៖  ជាការពិនិត្យទៅលើកោសិកា ដើម្បីកំណត់ថាជា សាច់ធម្មតា សាច់ស្លូត ឬសាច់កាច(មហារីក)។ ការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ   ជំងឺមហារីកពោះវៀនធំត្រូវធ្វើការព្យាបាលទៅតាមដំណាក់កាល ដោយអាស្រ័យទៅនឹងស្ថានភាពអ្នកជំងឺ និងដុំសាច់មហារីក ដែលរួមមាន ២របៀប៖ • ការព្យាបាលនៅនឹងកន្លែង (local treatment)៖ ការវះកាត់ដែលធ្វើឡើងក្នុងករណីដុំតូច និងមិនទាន់រាលដាលទៅកន្លែងផ្សេងទៀត។ • ការព្យាបាលជារួម (systemic treatment)៖ការប្រើថ្នាំគីមី ដោយចាក់បញ្ចូលតាមសរសៃឈាម ឬដោយត្រូវពិសាថ្នាំគ្រាប់ ធ្វើឡើងក្នុងករណីដុំសាច់មហារីក រាលដាលទៅកាន់សរីរាង្គផ្សេងទៀត ឬដុំសាច់មានលក្ខណៈធំខ្លាំងពេក។ អ្នកជំងឺមួយចំនួនអាចទទួលយកការព្យាបាលបានទាំងពីររបៀប តែអ្នកជំងឺមួយចំនួនទៀតមិនអាចទទួលយកការព្យាបាលបានគ្រប់របៀបនោះទេ។ ផលវិបាក • ព្យាបាលដោយវះកាត់ អាចមានការឈឺចាប់ត្រង់មុខរបួស ការហូរឈាមច្រើនពេលកំពុងវះកាត់ អាចមានមេរោគចូលក្នុងខ្លួន។ល។ • ព្យាបាលដោយថ្នាំគីមី អាចមានដូចជា ក្អួតចង្អោរ មិនឃ្លានអាហារ ក្តៅខ្លួន (ដោយមានមេរោគចូលក្នុងខ្លួន ពេលគ្រាប់ឈាមសថយចុះច្រើន) ស្លេកស្លាំង អស់កម្លាំង ញ័រទ្រូង វិលមុខ (ពេលមានគ្រាប់ឈាមក្រហមថយចុះច្រើន) មានហូរឈាមតាមអញ្ចាញធ្មេញ តាមស្បែក ឬកន្លែងផ្សេងទៀត (ពេលប្លាកែតថយចុះច្រើន) និងអាចស្ពឹកដៃជើង។ល។ បើករណីអ្នកជំងឺមកព្យាបាលទាន់ពេលវេលា នោះការព្យាបាលនឹងទទួលបានលទ្ធផលល្អច្រើន ព្រោះដុំមហារីកមិនទាន់មានការវិវឌ្ឍធំឡើង ឬរីករាលដាលទៅដល់សរីរាង្គផ្សេងទៀតទេ និងមិនបង្កឲ្យមានផលលំបាកច្រើន មានភាពងាយស្រួលក្នុងការព្យាបាល និងចំណាយកម្រៃតិច។ ម៉្យាងវិញទៀត ជំងឺនេះមិនត្រឹមតែយាយីចំពោះអ្នកជំងឺម្នាក់ប៉ុណ្ណោះទេ តែវាប៉ះពាល់ទៅដល់សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ និងសង្គមជាតិទាំងមូលផងដែរ។ បើអ្នកមាននូវរោគសញ្ញាដូចបានរៀបរាប់ខាងលើចាំបាច់ត្រូវទៅពិនិត្យ និងព្យាបាល ជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ ឲ្យបានលឿនបំផុតដែលអាចធ្វើទៅបាន។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ហេង វីរដ្ឋឯកទេសជំងឺមហារីកនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត  និងជាប្រធានបន្ទប់ពិគ្រោះ  និងព្យាបាលជំងឺវេជ្ជបណ្ឌិត ហេង វីរដ្ឋ ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ  

  មហារីកថ្លើម ជាប្រភេទមហារីកកើតឡើងនៅលើកោសិកាសាច់ថ្លើមដែលវាត្រូវបានបែងចែកជា៣ផ្នែកធំៗ៖ • ជំងឺមហារីកថ្លើមកើតឡើងនៅកោសិកាថ្លើមផ្ទាល់ • ជំងឺមហារីកថ្លើមកើតឡើងពីការរាលដាលកោសិកាមហារីកពីកន្លែងផ្សេង • ជំងឺមហារីកថ្លើមកើតចេញពីប្រព័ន្ធទឹកប្រមាត់។ បើយោងតាមតួលេខរបស់ Globocan ឃើញថាចំនួននៃអ្នកជំងឺមហារីកថ្លើមក្នុងតំបន់អាស៊ីសិ្ថតនៅចំណាត់ថ្នាក់លេខ៣ បើធៀបនឹងមហារីកផ្សេងទៀត ប៉ុន្តែ វាមិនត្រូវបានចាត់ទុកជាជំងឺតំណពូជនោះទេ។ មូលហេតុនៃមហារីកថ្លើម ការរលាកថ្លើមរ៉ាំរ៉ៃជាមូលហេតុចម្បងដែលបង្កឲ្យមានជំងឺមហារីកថ្លើម ទាំងការរលាកថ្លើមប្រភេទBប្រភេទC ហើយកត្តាដែលធ្វើឲ្យមានការរលាកថ្លើមរ៉ាំរ៉ៃ រួមមាន ការទទួលទានសុរាច្រើន លើសជាតិដែក និងលើសជាតិពុលជាដើម។ លើសពីនេះទៀត អ្នកដែលងាយប្រឈមនឹងជំងឺមហារីកថ្លើមខ្ពស់ជាងគេគឺ អ្នកជំងឺក្រិនថ្លើម។ រោគសញ្ញា និងយន្តការ ដំណាក់កាលដំបូងអ្នកជំងឺមហារីកថ្លើមមិនស្តែងចេញជារោគសញ្ញាណាមួយទេ ប៉ុន្តែ អំឡុងពេលប្រហែល៦ខែបន្ទាប់ដែលជំងឺវិវឌ្ឍដល់ដំណាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរ អាចនឹងមានលេចចេញជារោគសញ្ញាដូចជា៖ • ឈឺចាប់នៅត្រង់ពោះ ចុងដង្ហើម ឬក្រោមឆ្អឹងជំនីរខាងស្តាំ • ស្បែកឡើងលឿង រមាស់ បើដុំសង្កត់លើទឹកប្រមាត់ • អាចកើតទាចទឹក បើវាស្ទះសរសៃឈាម • អស់កម្លាំង និងបាត់បង់ចំណង់អាហារ។ យន្តការនៃមហារីកថ្លើម គឺបណ្តាលមកពីការរលាកថ្លើមរ៉ាំរ៉ៃបង្កឲ្យមានការប្រែប្រួលកោសិកាសាច់ថ្លើម (Mutation Oncogene) និង DNA នោះកោសិកាថ្លើមនឹងចាប់ផ្តើមវិវឌ្ឍ ឬលូតលាស់ដោយឯកឯង។ ករណីមេរោគរលាកថ្លើមប្រភេទBគឺវាធ្វើឲ្យមានការប្រែប្រួល DNA របស់កោសិកាថ្លើម ដែលវាខុសពីប្រភេទCធ្វើឲ្យកោសិកាថ្លើមក្រិន ទើបវិវឌ្ឍជាជំងឺមហារីកថ្លើម។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងព្យាបាល ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺមហារីកថ្លើមត្រូវបែងចែកជា ២ផ្នែក៖ • ការរាវរក ដែលធ្វើឡើងក្នុងករណីអ្នកជំងឺមិនមានសញ្ញាសង្ស័យថាមានជំងឺមហារីកដោយគ្រាន់តែអេកូពោះ ជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីរកដុំនៃថ្លើម។ • ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យពិតប្រាកដបន្ទាប់ពីបានរកឃើញថាមានដុំគឺ ការថតស្កែន ឬMRI ដើម្បី បញ្ជាក់ឲ្យកាន់តែច្បាស់នូវដុំមហារីកថ្លើម។ប្រសិនបើ ក្នុងករណីដុំសាច់ថ្លើមខុសពីធម្មតាហើយការធ្វើអេកូសាស្ត្រ CT Scan និងMRI រួមនឹងការពិនិត្យឈាម (ការពិនិត្យមើលជាតិមហារីក AFP) នៅតែមិនអាចវិនិច្ឆ័យបាននោះទើបគ្រូពេទ្យចោះយកសាច់មកពិនិត្យបន្ថែម។ មហារីកថ្លើមត្រូវព្យាបាលទៅតាមដំណាក់កាលដោយផ្អែកលើដុំមហារីក និងជំងឺរបស់សាច់ថ្លើមផ្ទាល់៖ • ដំណាក់កាលដំបូង ឬចំពោះដុំតូច៖ ករណីអ្នកជំងឺដែលមានសាច់ថ្លើមនៅល្អគាត់នឹងតម្រូវឲ្យធ្វើការវះកាត់ ឬដុត។ ករណីអ្នកជំងឺដែលមាន សាច់ថ្លើមក្រិនខ្លាំង គាត់អាចនៅសល់ជម្រើសត្រឹមដុតនិងប្តូរថ្លើមតែម្តង។ • ដំណាក់កាលមធ្យម ឬចំពោះដុំធំ៖ អ្នកជំងឺអាចធ្វើការព្យាបាលដោយញ៉ុកសរសៃឈាម (TACE) ដោយការចាក់ទុយោចូលតាមក្រលៀន ឡើងរហូតចូលក្នុងសរសៃឈាមរបស់ថ្លើម បន្ទាប់មករកសរសៃឈាមដែលទៅចិញ្ចឹមដុំមហារីកនោះ ក្រោយមកបាញ់ថ្នាំគីមីចូលហើយញ៉ុកសរសៃឈាម។ ដុំមហារីកនឹងរលួយដោយសារជាតិគីមីដែលបានបាញ់ចូល ប៉ុន្តែអ្នកជំងឺត្រូវធ្វើការតាមដានរយៈពេល២ទៅ៣ខែក្រោយ រួចធ្វើការពិនិត្យ និងអាចធ្វើការដុតម្តងទៀត។ • ដំណាក់កាលចុងក្រោយ ឬធ្ងន់ធ្ងរ៖ ការព្យាបាលនៅដំណាក់កាលនេះមានជោគជ័យកម្រិតទាប ដែលអ្នកជំងឺអាចនឹងតម្រូវឲ្យប្តូរសរីរាង្គថ្លើម ឬព្យាបាលពន្យារ ដោយការញ៉ុកសរសៃឈាម រួមជាមួយការលេបថ្នាំគ្រាប់ជាដើម។ គួរបញ្ជាក់ថា ការព្យាបាលមហារីកថ្លើមដោយដុតអាចជួយអ្នកជំងឺឲ្យជាបាន១០០% ប្រសិនអ្នកជំងឺស្ថិតនៅដំណាក់កាលដំបូង ក្នុងនោះ៩៥% ជាលទ្ធផលនៃការដុតលើកដំបូង និង៥%ប៉ុណ្ណោះដែលនៅសល់ដុំ ហើយអ្នកជំងឺក៏អាចធ្វើការដុតម្តងទៀតបាន។ ផលវិបាក និងការការពារ ភាគតិចណាស់ដែលអ្នកជំងឺអាចរស់បានលើសពីមួយឆ្នាំករណីដែលគាត់មិនបានព្យាបាលឲ្យទាន់ពេលវេលា។ ជាទូទៅ ដើម្បីការពារពីជំងឺមហារីកថ្លើម ចាំបាច់ត្រូវការពារពីមូលហេតុដែលបង្កឲ្យមានការរលាកថ្លើមរ៉ាំរ៉ៃ រួមមាន៖ • ចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទB • ចៀសវាងការប៉ះពាល់ឈាមរបស់អ្នកជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទC • បញ្ឈប់ការផឹកស្រា • ការពារកុំឲ្យប៉ះពាល់ជាតិពុល • ត្រូវព្យាបាលមេរោគឲ្យអស់ពីសាច់ថ្លើម។ មហារីកថ្លើមក៏អាចធ្វើការព្យាបាលនៅកម្ពុជាដូចនឹងប្រទេសដទៃទៀតដែរ ហើយនៅដំណាក់កាលដំបូង មានជោគជ័យរហូតដល់១០០%។ ដូចនេះ អ្នកជំងឺចាំបាច់ត្រូវធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឲ្យបាននៅដំណាក់កាលដំបូងដោយធ្វើការពិនិត្យសុខភាព និងធ្វើ Screening ឲ្យបានទៀងទាត់ រាល់៣ខែម្តង ចំពោះអ្នកជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទB និងអ្នកជំងឺក្រិនថ្លើម និងរាល់៦ខែម្តង ចំពោះអ្នកជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទC និងអ្នកលើសជាតិខ្លាញ់ជាដើម។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ជា ចាន់ឌី ឯកទេសវិទ្យុសាស្រ្ត រូបភាពវេជ្ជសាស្រ្ត  មានតួនាទីជានាយកនៃមន្ទីរសម្រាកព្យាបាល និងសម្ភព សានីន ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺឫសដូងបាត គឺការរីកធំ នៃសសៃឈាមវ៉ែន ដែលបណ្តាលពីការរលាក ឬ ដាច់ស្បែកការពារសសៃឈាមវ៉ែននៅក្នុងទ្វារលាមករបស់យើងហើយសសៃឈាមវារីកធំ បន្តិចម្តង ៗ រួចវាវិវត្តន៍ទៅជាជំងឺឫសដូងបាត ។  រោគសញ្ញា នៃជំងឺឫសដូងបាត៖ ១) កាលណាយើងមានជំងឺឫសដូងបាត វាធ្វើអោយ តឹងចង្អៀតទ្វារលាមកធ្វើអោយពិបាកបត់ជើងធំ ( ជួនទល់ ជួនរាគ ជួនធ្លាក់ឈម ) បត់ជើងមិន ចេះអស់ មានលាមកមូល ឬ សំប៉ែតតូចៗ ។ ២ ) ឧស្សាហ៍មានការឈឺចាប់ រមាស់ ក្រហាយ នៅជុំវិញទ្វារលាមក និងឫសដូងបាត មានការរីកប៉ោង នៅជុំវិញទ្វារលាមក ឬម្ខាងនៃទ្វារលាមក។ ៣) ឧស្សាហ៍ ហើមពោះ ឆ្អល់ពោះ ហើមពោះវៀន ក្រពះ ជាប្រចាំ ដោយសាទល់ផោមឧស្ម័នពុល ទល់លាមក កាកសំណល់ពុល បន្សល់ជាតិពុល និងមេរោគ នៅពេញ ពោះវៀន ក្រពះ និងក្នុងឈាម ហើយបង្កអោយកោសិកា ជាលិកាទូទៅ ពុល មានជំងឺរ៉ាំហើយ ព្យាបាលមិនជា ។ ៤ ) ឧស្សាហ៍មានជំងឺពោះវៀន ក្រពះ ថ្លើមរ៉ាំរ៉ៃ ហើយព្យាបាលមិនជា បើមិនបានព្យាបាលជំងឺឫសដូងបាត អោយជាមុនទេនោះ ។ ៥ ) ឧស្សាហ៍ ឈឺក្បាល វិលមុខ ងងិតមុខ សក់ឆាប់ជ្រុះ ឆាប់ស្កូវ ភ្នែកឆាប់ស្រវ៉ាំងងងិត ខួរក្បាល ប្រាជ្ញាស្មារតី បាត់ការចងចាំ មានការធុញទ្រាន់​ និងមួម៉ៅច្រើន ។ ៦ ) ឧស្សាហ៍ឈឺចង្កេះខ្នង ចុករោយដៃជើង រសេះរសោះអស់កំលាំង ដេកមិនបានសម្រាន្តមិនលក់ស្រួល ហូបចុកមិនដឹងរស់ជាតិឆ្ញាញ់ អាការៈដូចចង់ខ្យល់រាល់ថ្ងៃ ។ ៧) ឧស្សាហ៍ តឹងទ្រូង ថប់ៗដង្ហើម ឆាប់ហេវ ឆាប់ហត់ ចលនាឈាមរត់មិនមិនទៀងទាត់ ជួនលើសជួនខ្វះ ជួនស្ទះៗដង្ហើម បេះដូង សួត ប្រឹងច្របាច់ហើយចុះខ្សោយ ឆាប់ភ័យ ឆាប់តក់ស្លុត ឆាប់ខឹង ឆាប់រំជួលចិត្ត ។ ៨ ) ពិបាកបត់ជើងតូច បត់ជើងតូច មិនចេះអស់ដូចនោមទាស់ ធ្វើអោយចុះ ខ្សោយចំណង់ផ្លូវភេទ និងការបន្តពូជ ហើយវាចំលងជំងឺឫសដូងបាតទៅកូននៅក្នុងផ្ទៃ ដោយស្វ័យប្រវត្តិ។ ៩) ឧស្សាហ៍មានជំងឺសើស្បែក កន្ទួលរមាស់ កន្ទាលត្រអាកជាដើម ស្បែកឆាប់ជ្រីវជ្រួញ ឆាប់ចាស់មុនអាយុ ស្បែកមានពណ៏សម្បុរមិនល្អ ។ ១០) កាលណាឫសដូងបាត ដល់ដំណាក់កាលទី ២ ឫសដូងបាតកាន់តែធំ រាល់ពេលបត់ជើងធំម្តងៗ ឫសដូងបាតវាលូនចេញមកក្រៅជាមួយលាមកដែរ តែក្រោយពេលបត់ជើងធំរួច វាលូនចូលវិញដោយខ្លួនឯង ។ ១១) កាលណាដល់ដំណាក់កាលទី៣ ឫសដូងបាត វាកាន់តែធំ វាកាន់តែធ្វើ អោយតឹងចង្អៀតទ្វារលាមក ផលលំបាក ផលប៉ៈពាល់កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ហើយរាល់ពេលបត់ជើងធំ ឫសដូងបាតវាលូនចេញមកជាមួយលាមកដែរតែក្រោយពេលបត់ជើងធំរួច ឫសដូងបាត មិនអាចចូលវិញខ្លួនឯងបានទេលុះត្រាតែ យកម្រាមដៃជួរុញ ជួយច្រានវា ទើបចូលវិញបាន ទាំងឈឺចាប់ជួនមានហូរឈាមទៀតផង ។ ១២) កាលណាឫសដូងបាតដល់ដំណាក់ទី៤ គឺជាដំណាក់កាលចុងក្រោយ ជាដំណាក់កាលទុំ ឫសដូងបាតវាលូនចេញមកក្រៅដោយឯងៗ ហើយមិនអាចរុញអោយវាចូលវិញបានទេ ទោះបីខំរុញ ច្រានប៉ុណ្ណាក៏មិនអាចចូលវិញបានឡើយ ត្រូវរកកន្លែងព្យាបាលជាបន្ទាន់ ព្រោះវាមានការឈឺចាប់ហើយហូរឈាម ធ្ងន់ធ្ងរ ។ *** ចំណាំ បើសម្តេច ទ្រង់ ឯកឧត្តម មានជំងឺពោះវៀន ក្រពះ ថ្លើម រ៉ាំរ៉ៃហើយព្យាបាលមិនជា សូមងាកមកគិតពីជំងឺឫសដូងបាតវិញម្តងពីព្រោះឫសដូងបាត វាជាប្រភពបង្ក អោយពោះវៀន ក្រពះ ថ្លើមឈឺហើយព្យាបាលមិនជា ជាដាច់ខាតបើមិនបានព្យាបាល ជំងឺឫសដូបាតអោយ ជាមុនទេនោះ ។ ចែករំលែកដោយ គ្លីនិក តូច យ៉ាន​ ព្យាបាលជំងឺ ឫសដូងបាត

តើអ្វីជា ការគេងស្រមុក? ស្រមុក គឺជារោគសញ្ញានៃវិបត្តិក្នុងការដកដង្ហើម មានន័យថាវាជាសញ្ញាមួយនៃជំងឺដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការដកដង្ហើមចូលសួតមានការរំខានដោយការត្បៀតនៃផ្លូវដង្ហើម។​ ការត្បៀតនេះអាចមាននៅក្នុងច្រមុះ ឬ​បំពង់ក ដោយសារមានការរីកសាច់ ឬមានដុះសាច់ច្រមុះ បំពង់ក ឬការមិនផ្តល់សញ្ញាពីខួរក្បាល ដែលធ្វើឲ្យខ្យល់អុកស៊ីសែនចូលក្នុងសួតមិនបានគ្រប់គ្រាន់និងខ្យល់ដែលឆ្លងកាត់ផ្លូវតូចចង្អៀត បង្កជាការលាន់ស្រមុក។ សញ្ញានៃការស្រមុកនេះ អាចឈានដល់ជំងឺមួយហៅថា ស្ទះដង្ហើម​នៅពេលគេងយប់ ឬObstructive Sleep Apnea។ តាមការសិក្សាមួយចំនួនបាន រកឃើញថា ស្រមុកអាចជារោគសញ្ញា ដែលមានលក្ខណៈតពូជ ដែលវាអាចឆ្លងពីជំនាន់ មួយទៅជំនាន់មួយទៀត តាមរយៈហ្សែន រួមជាមួយកត្តាខាងក្រៅដូចជា ចំណីអាហារ បរិស្ថាន ពិសេសរូបរាង។ មូលហេតុ កត្តាដែលបង្កឲ្យមានការគេងស្រមុកមានច្រើន រួមមាន៖ •    ទម្រង់រូបរាងមាត់ ៖ ទម្រង់មាត់ខុសពីធម្មតាដូចជាចង្កាខើចខ្លី ឬករួញ ឬអ្នកធាត់អាចធ្វើឲ្យសាច់នៅក្នុងបំពង់ក ឬមាត់មានការរីកធំ ហើយនៅពេលគេង ធ្វើឲ្យសាច់នោះទៅបិទនៅផ្លូវដង្ហើមបង្កឲ្យរន្ធនៅផ្លូវដង្ហើមស្ទះបណ្តាលឲ្យគេងស្រមុក។ •    អ្នកទទួលទានស្រាច្រើន ៖ កាលណាផឹកនូវជាតិអាល់កុល ឬស្រាច្រើន បង្កឲ្យសាច់ដុំនៅត្រង់ បំពង់ក និងមាត់ទន់ ជាហេតុនាំឲ្យសាច់នោះអាចទៅបិទផ្លូវដង្ហើម។ •    បញ្ហាច្រមុះមាត់ ៖ ករណីមានដុះសាច់ច្រមុះ ឬបំពង់ក កាលណាវាវិវឌ្ឍកាន់តែធំទៅៗ វានឹង សង្កត់រន្ធច្រមុះ ធ្វើឲ្យពិបាកក្នុងការដកដង្ហើម ហើយបង្កឲ្យមានសំឡេងស្រមុកឡើង។ •    គេងមិនបានគ្រប់គ្រាន់ ៖ កាលណាគេងមិនបានគ្រប់គ្រាន់ធ្វើឲ្យសាច់ដែលស្ថិតនៅត្រង់បំពង់កមានលក្ខណៈទន់ ឬយឺត និងបង្កការរំខានដល់ផ្លូវដង្ហើម។ •    ទម្រង់នៃការគេង ៖ ចំពោះអ្នកធាត់ កាលណាគេងផ្ងារធ្វើឲ្យសាច់ធ្លាក់ទៅបិទផ្លូវដង្ហើម បង្កជាសំឡេងស្រមុក។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ •    ការសាកសួរប្រវត្តិអ្នកជំងឺ មើលលើទម្រង់រូបរាង ជំងឺប្រចាំកាយ ដូចជា ទឹកនោមផ្អែម ខ្សោយបេះដូង វិបត្តិចង្វាក់បេះដូង លើសសម្ពាធឈាម។ •    ការធ្វើតេស្តភាពរងៀម ឬចេះតែងងុយគេង ពេលថ្ងៃ ឆាប់មួម៉ៅ ខឹង ថប់ទ្រូង ឈឺក្បាល ពេលព្រឹក បត់ជើងតូចច្រើនពេលយប់ គេងមិន ស្កប់ស្កល់ និងឡើងទម្ងន់។ •    ការធ្វើតេស្តម៉្យាងហៅថា Polygraphy៖ ឃើញ Apnea Hypopnea Index (AHI)> ៥ដងក្នុងមួយម៉ោង នោះរោគវិនិច្ឆ័យជាជំងឺស្ទះដង្ហើមនៅពេលគេង។ ការព្យាបាល ជាទូទៅ ការព្យាបាលបញ្ហាស្រមុកដែលបង្កឲ្យមានការស្ទះដង្ហើមនៅពេលគេងយប់ អាស្រ័យទៅតាមប្រភេទនៃការស្ទះ រួមមាន៖ •    Central Sleep Apnea ៖ ជាការស្ទះដង្ហើម​នៅពេលគេងមានមណ្ឌលនៅខួរក្បាល មានន័យ​ថាការបញ្ជារបស់ខួរក្បាលលើផ្លូវដង្ហើមលែង​ដំណើរការជាហេតុនាំឲ្យចង្វាក់នៃការដកដង្ហើមត្រូវបានបាត់។ •    Obstructive Sleep Apnea ៖ ជាការ ស្ទះនៅបំពង់ក ដែលវាអាចមានមូលហេតុច្រើន ដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ។ ដូចនេះ ប្រសិនបើស្ទះផ្លូវដង្ហើមនៅបំពង់ក ដោយមានសាច់ដុះ គ្រូពេទ្យនឹងអាចណែនាំឲ្យធ្វើការ កាត់សាច់នោះចេញ ឬធ្វើការពិចារណាលើការ ប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីនហៅថា CPAP ពាក់នៅពេល គេងយប់ និងវះកាត់ប្តូរទម្រង់ ប្រសិនបើអ្នកជំងឺមានសញ្ញាស្រមុកបង្កឲ្យស្ទះដង្ហើមដោយសារចង្កាខើចខ្លីជាដើម។ ផលវិបាក គួរបញ្ជាក់ថា អ្នកជំងឺនឹងអាចមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតដោយសារវិបត្តិចង្វាក់បេះដូង ខូចសាច់ដុំបេះដូង និងការដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល (Stroke) បើអាការៈស្រមុករបស់គាត់មានការស្ទះដង្ហើមនៅពេលគេងយប់ ហើយមិនបានទទួលការព្យាបាលជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។ ក្រៅពីនេះ ការស្ទះដង្ហើមនៅពេលគេងយប់ អាចប៉ះពាលសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ ដូចជា៖ •    គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ •    កាន់តែលើសទម្ងន់ •    ប្រឈមការកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬបន្ថយប្រសិទ្ធភាពព្យាបាល បើគាត់មានជំងឺទឹកនោមផ្អែមស្រាប់ •    ងាយប្រឈមនឹងការឡើងសម្ពាធឈាម​ ឬបន្ថយប្រសិទ្ធភាពព្យាបាលបើគាត់មានជំងឺលើសឈាម •    មានវិបត្តិផ្លូវចិត្ត បាក់ទឹកចិត្ត •    ឡើងខ្លាញ់ និងវិបត្តិមេតាបូលិក ជាដើម។ ការការពារ •    កាត់បន្ថយការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង •    ចៀសវាងការប្រើប្រាស់ថ្នាំងងុយគេងច្រើន •    ប្តូររបៀបរបបក្នុងការរស់នៅ ដើម្បីបន្ថយទម្ងន់ •    ប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ជំនួយនៅពេលគេង (CPAP) •    ធ្វើការវះកាត់សាច់ដែលសល់នៅក្នុងមាត់។ ស្រមុក ជាសញ្ញាអាសន្នដែលអាចវិវឌ្ឍទៅរកការមានជំងឺស្ទះដង្ហើមនៅពេលគេងយប់ និងជាមូលហេតុនៃជំងឺធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើនដែលគ្រប់គ្នាត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន។ ដូច្នេះ ប្រសិនមានសញ្ញាសង្ស័យគួរធ្វើការណាត់ជួបគ្រូពេទ្យ ដើម្បីធ្វើតេស្តស្រមុក រកបញ្ហានៃការស្ទះដង្ហើមពេលគេងយប់ និងធ្វើការព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។ បកស្រាយដោយ​ ៖ សាស្ត្រាចារ្យ មហាបរិញ្ញា វ៉ាន់ មិច ឯកទេសវេជ្ជសាស្ត្រទូទៅ និងជំងឺសួត នៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត និងជាប្រធានសមាគមគ្រូពេទ្យសួត កម្ពុជា ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

មនុស្សភាគច្រើនយល់ច្រឡំ និងតែងនិយាយថាពោះវៀនដុះខ្នែង តែតាមពិតទៅមនុស្សម្នាក់ៗសុទ្ធតែមានខ្នែងពោះវៀនទាំងអស់ ហើយនៅពេលមានការរលាកត្រង់ខ្នែងនោះ ទើបគេហៅថារលាកខ្នែងពោះវៀន។ និយមន័យ ជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀន ជាការរលាកទៅលើខ្នែងពោះវៀនដែលស្ថិតនៅជាប់ផ្នែកដំបូងគេនៃពោះវៀនធំ។ បច្ចុប្បន្ន យើងសង្កេតឃើញថាការវះកាត់ជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀនមានការកើនឡើងដូចនៅតាមមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ និងគ្លីនិកឯកជនស្របតាមអត្រាប្រជាជនខ្មែរយើងមានការកើនឡើងផងនោះ។ មូលហេតុ និងកត្តាប្រឈម មូលហេតុដែលបង្កឲ្យមានជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀន គឺ៖ •    ដោយសារការស្ទះប្រហោងខ្នែងពោះវៀនដោយលាមក បន្លែ ឬគ្រាប់ធញ្ញជាតិដែលមិនរលាយពេលយើងញ៉ាំចូល •    ដោយការបង្ករោគពីបាក់តេរី (Escherichiacoli, Klebseilla, Bactericide fragility, Clostridium spp) •    ការបង្កពីពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតក្នុងពោះវៀន (Schistosomes spicie, Pinworms, Strongyloides stercoralis) •    ការបង្កពីជំងឺអាប់សែនៅអាងត្រគាក •    ដោយសារការរីកនៃ Lymphatic tissue(Hyperplasia lyphoid) •    ការសង្កត់ដោយដុំសាច់ (Neoplasms) •    ការគ្រោះថ្នាក់ប៉ះចំផ្នែកពោះ (Abdominal Trauma) ។ អាការៈរោគ ឈឺពោះ ដំបូងឡើយគឺឈឺនៅផ្នែកជុំវិញផ្ចិត ឬចុងដង្ហើម បន្ទាប់មកទៀតឈឺចាក់ទៅផ្នែកខាងក្រោម ខាងស្តាំនៃពោះ ក្តៅខ្លួន ៣៨-៣៩ អង្សាសេ ចង្អោរ៦១ទៅ៩២% ក្អួត៥០% អត់ឃ្លានអាហារ៧៥ ទៅ៧៨% និងរាក ឬទល់លាមក១៨%។ តាមរយៈការសិក្សាភាគច្រើនបានឲ្យដឹងថា អ្នកដែលមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការប្រឈមនឹងជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀនគឺ ប្រជាជនដែលមានអាយុចន្លោះពី ១០ ទៅ ៣០ឆ្នាំ ហើយកើតលើបុរសច្រើនជាងស្រ្តី។ យន្តការនៃការរលាកខ្នែងពោះវៀន នៅពេលដែលមានការស្ទះប្រហោងខ្នែងពោះវៀនដោយលាមក ឬដោយគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ឬក៏អាហារដែលញ៉ាំចូលទៅមិនរលាយ វាជាហេតុដែលនាំឲ្យមានការកើនឡើងនៃសម្ពាធក្នុងប្រហោងខ្នែងពោះវៀន ដោយសារតែការបញ្ចេញ (secretion)ពីភ្នាសនៃប្រហោងខ្នែងពោះវៀននោះ នៅពេលនោះពពួកបាក់តេរីដែលមាននៅក្នុងខ្នែងពោះវៀនចាប់ផ្តើមបង្ករោគ នាំឲ្យមានការរលាកខ្នែងពោះវៀន ពេលនោះអ្នកជំងឺមានអាការៈឈឺពោះ ក្តៅខ្លួន ឈឺក្បាល អាចក្អួត ឬចង្អោរ និងមិនឃ្លានអាហារ។ ក្នុងករណីស្ទះខ្នែងពោះវៀនយូរទៅៗនាំឲ្យសម្បករបស់ខ្នែងពោះវៀនស្តើងទៅៗ បណ្តាលឲ្យធ្លាយ នាំឲ្យរលាកដល់ស្រោមពោះ និងមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត ក្នុងករណីដែលធ្វើការសង្គ្រោះវះកាត់មិនទាន់ពេលវេលា។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ •    គ្រូពេទ្យអាចសាកសួរព័ត៌មានពីអាការៈរោគពិសេសចំណុចនៃការឈឺចាប់ •    ការវិភាគឈាម ឃើញមានវត្តមានគ្រាប់ឈាមសកើនឡើង និង C-Reactive Protein (CRP) កើនឡើង •    ឆ្លុះអេកូពោះ ដើម្បីរកមើលដុំដំបៅខ្នែងពោះវៀនឃើញមានការរលាកខ្នែងហើយទំហំវាស់ទៅធំជាង៦មីលីម៉ែត្រជួនកាលឃើញលក្ខណៈជាដុំអាប់សែ (Plastron appendicular) •     ការថតកាំរស្មីអុិចពោះ និងស៊ីធីស្កែនអាចឃើញមានគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ឬដុំលាមកនៅក្នុងខ្នែងពោះវៀនឬកម្រិតខ្យល់ និងទឹក ឬកំណកកាល់ស្យូម ឬការធ្លាយក្រពះ (Image de croissant gazeux)និងទាត់ចោលនូវជំងឺតម្រងនោមមួយចំនួន។   ការព្យាបាល និងផលវិបាក ឲ្យអ្នកជំងឺសម្រាកពេទ្យ ដោយធ្វើការព្យាបាលដោយវះកាត់ និងព្យាបាលរួមផ្សំ។ -ការព្យាបាលដោយការវះកាត់ មានគោលបំណងកាត់ខ្នែងពោះវៀន យកចេញនូវសរីរាង្គបង្ករោគនិងបន្ថយការឈឺចាប់។ នៅពេលកាត់ខ្នែងពោះវៀនហើយនោះ ជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀនមិនកើតមានទៀតទេ។ ការវះកាត់មាន២របៀប៖    •    ការវះកាត់ខ្នែងពោះវៀនដោយវះបើកពោះនៅផ្នែកខាងក្រោមខាងស្តាំនៃពោះ (McBurney open Appendecetomy)    •    ការវះកាត់ដោយចោះដោយប្រើឧបករណ៍ Laparoscope ។ ផលវិបាកក្រោយវះកាត់មានដូចជា ការបង្ករោគនៅមុខរបួសវះ ធ្លាយដោយរបូតចេស រលាកស្រោមពោះក្រោយវះកាត់ ស្ទះពោះវៀន។ -ការព្យាបាលរួមផ្សំ  ប្រើអង់ទីប៊ីយ៉ូទិក និងថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់។ ករណីអ្នកជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀនដែលមិនបានទទួលការព្យាបាលទាន់ពេលវេលានិងត្រឹមត្រូវតាមបែបវេជ្ជសាស្ត្រ នឹងធ្វើឲ្យសរីរាង្គនៃខ្នែងពោះវៀនវិវឌ្ឍទៅជាដុំសាច់ ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់បាន។ ប្រសិនបើទុកយូរ វាបណ្តាលឲ្យធ្លាយនូវខ្នែងរបស់ពោះវៀន ដែលជាហេតុនាំឲ្យមានពពួកបាក់តេរីធ្លាក់ចុះទៅក្នុងស្រោមពោះ បង្កជាជំងឺរលាកស្រោមពោះ និងបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតបានផងដែរ។  ការវះពោះ         ១. មានតម្លៃថោក     ២. មានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ រហ័ស     ៣. ស្នាមរបួសធំជាងវះចោះ     ៤. សម្រាកពេទ្យយូរជាងវះដោយ Laparoscope ។   ចោះ Laparoscope         ១. មុខរបួសតូច     ២. បន្ថយការបង្ករោគ     ៣. បន្ថយការឈឺចាប់ក្រោយវះ     ៤. បន្ថយរយៈពេលសម្រាកពេទ្យ     ៥. តម្លៃថ្លៃជាងវះដោយដៃ     ៦. រយៈពេលវះកាត់យូរជាងវះបើកពោះ។ ការការពារ ដើម្បីការពារខ្លួនពីជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀន គ្រប់គ្នាត្រូវបរិភោគអាហារដែលមានអនាម័យ និងងាយរលាយ ព្រមទាំងចូលរួមអនុវត្តគោលការណ៍អនាម័យទាំង៣រួមមាន ហូបស្អាត ផឹកស្អាតនិងរស់នៅស្អាត។ ដោយឡែក វេជ្ជបណ្ឌិតរួមទាំងអ្នកវិជ្ជាជីវៈសុខាភិបាល ត្រូវធ្វើការវែកញែករករោគវិនិច្ឆ័យឲ្យបានច្បាស់លាស់ទៅលើអ្នកជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀន និងចូលរួមពិនិត្យ វិភាគឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីឲ្យការព្យាបាលមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ជាពិសេសលើកស្ទួយ វិស័យសុខាភិបាលនៅប្រទេសកម្ពុជាឲ្យមានការរីកចម្រើន។ បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ចិត្ត គ្រូពេទ្យផ្នែកសង្គ្រោះជំងឺ វះកាត់ និងសណ្តំ នៅមន្ទីរពេទ្យព្រះកេតុមាលា និងជាប្រធានមន្ទីរពហុព្យាបាល ដូនពេញសែនសុខ ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ  

រាកជាជំងឺដែលត្រូវបានជួបញឹកញាប់បំផុត ស្តែងឡើងដោយអ្នកជំងឺបន្ទោបង់ច្រើនលើសពីធម្មតា ឬចាប់ពី៣ដងក្នុងមួយថ្ងៃក្នុងនោះការរាកដោយសារប៉ារ៉ាស៊ីតគឺជាមូលហេតុចម្បងទីមួយដែលជួបញឹកញាប់។ ជាក់ស្តែង ប្រភេទប៉ារ៉ាស៊ីតដែលអាចបង្កឲ្យរាកមានពីរក្រុមធំៗ៖ •    Protozoa ដែលមានដូចជា អាមីប (Emtamoeba histolytica) និងGiardia lamblia •    ពពួកព្រូនដូចជា Trichuris trichiura, Strongyloïdes, Schistosoma mekongi, Ascaris និងTeania ជាដើម។ មូលហេតុនៃការរាកដោយប៉ារ៉ាស៊ីត រាកដោយប៉ារ៉ាស៊ីត មានការប្រឈមខ្ពស់ចំពោះបុគ្គល ខ្វះការយល់ដឹងពីអនាម័យ ការបរិភោគអាហារ ឬបន្លែឆៅ មិនបានលាងសម្អាត ឬអាហារចម្អិនមិន បានត្រឹមត្រូវ និងការរស់នៅជាមួយសត្វចញ្ចឹមដែល មានផ្ទុកនូវគីសរបស់ប៉ារ៉ាស៊ីត។ អ្នកជំងឺរាកដោយសារប៉ារ៉ាស៊ីតអាចបង្កឲ្យមានផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរបើប្រៀបធៀបជាមួយនឹងមូលហេតុនៃការបង្កឲ្យរាកផ្សេងទៀត ដោយសារពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតអាចធ្វើឲ្យខូចដល់ភ្នាសរបស់ពោះវៀនតូច និងពោះវៀនធំ។ រោគសញ្ញា និងយន្តការនៃជំងឺ ភាគច្រើនរោគសញ្ញាស្តែងចេញពីការរាកដោយប៉ារ៉ាស៊ីតមិនមានភាពខុសគ្នាជាមួយនឹងការរាកដោយវីរុស ឬមេរោគផ្សេងៗនោះទេ ដែលរួមមាន លាមកមានលាយសម្បោរ ឬឈាម រាកសុទ្ធតែទឹក ក្តៅខ្លួន ហើមពោះ ស្រកទម្ងន់។ នៅពេលអ្នកជំងឺបរិភោគចំណីអាហារដែលប្រឡាក់ទៅដោយគីស ពងព្រូន ឬប៉ារ៉ាស៊ីត នោះគីស ពងព្រូន និងប៉ារ៉ាស៊ីតមានសកម្មភាពផ្ទាល់ ឬប្រយោល​ ដោយសារការបញ្ចេញសារធាតុពុលទៅលើភ្នាសពោះវៀន ហើយបណ្តាលឲ្យរាករូស។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ វាក៏អាចឲ្យមានរបួសនៅជញ្ជាំង ពោះវៀន ជាហេតុបង្កទៅជាការរាកមានលាយ សម្បោរ ឬលាយឈាម។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យចាំបាច់ ជាទូទៅការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនៃការរាកបង្កដោយប៉ារ៉ាស៊ីត ពឹងផ្អែកទៅលើរោគសញ្ញា ឬសញ្ញាគ្លីនិក ដែលអ្នកជំងឺបានរៀបរាប់ខាងលើ។ ទោះជាយ៉ាង ណាក៏ដោយ អ្នកជំងឺក៏អាចតម្រូវឲ្យធ្វើតេស្តឈាម ឬពិនិត្យលាមក រកមើលគីសរបស់ប៉ារ៉ាស៊ីត ឬប៉ារ៉ាស៊ីតដើម្បីដឹងពីប្រភេទប៉ារ៉ាស៊ីតនោះឲ្យបាន ច្បាស់លាស់។ ក្នុងករណីចាំបាច់ផ្សេងទៀតដែល ការពិនិត្យខាងលើមិនអាចវាយតម្លៃបាន អ្នកជំងឺអាចឈានទៅដល់ការឆ្លុះពោះវៀនដើម្បីរកមូលហេតុ។ ការព្យាបាលរាកដោយប៉ារ៉ាស៊ីត ការព្យាបាលជាទូទៅផ្អែកលើរោគសញ្ញាគ្លីនិក និងទៅតាមប្រភេទរបស់ប៉ារ៉ាស៊ីតដូចជា៖ •    ប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះដែលសមស្របទៅតាមប្រភេទប៉ារ៉ាស៊ីត ក្នុងរយៈពេល ៧ ទៅ១០ថ្ងៃ។ •    ផ្តល់ថ្នាំទៅតាមសញ្ញាគ្លីនិកមួយចំនួន​ ដូចជា ការក្អួត បាត់បង់ជាតិទឹក  ប្រភេទថ្នាំការពារកុំឲ្យ ភ្នាសពោះវៀនប៉ះពាល់ខ្លាំង រួមជាមួយថ្នាំផ្សះដែលផ្តល់ជូនអ្នកជំងឺ។ ប្រសិនបើ អ្នកជំងឺមិនបានទទួលការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា នោះអាការៈរាកខ្លាំងអាចឲ្យទៅជាការ ខ្សោះជាតិទឹកធ្ងន់ធ្ងរ វិលមុខ បាត់បង់ជាតិរ៉ែមួយចំនូនដូចជា អំបិល ប៉ូតាស្យូម ដែលសំខាន់សម្រាប់ សរីរាង្គ។ លើសពីនេះទៀត វាធ្វើឲ្យចុកពោះខ្លាំង ពោះវៀនហើមប៉ោង អាចមានឈាមហូរខ្លាំងក្នុងករណីពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតដែលប៉ះពាល់ដល់ភ្នាសពោះវៀន និងសរសៃឈាម។ ប្រសិនបើមិនព្យាបាលឲ្យទាន់ពេលវេលាអ្នកជំងឺអាចឈានដល់ការធ្លាយភ្នាសពោះវៀន ប៉ុន្តែវាជាករណីកម្រ។ វីធីសាស្រ្តការពារខ្លួន ដើម្បីចៀសវាងការរាកបង្កដោយប៉ារ៉ាស៊ីតត្រូវផ្តោតសំខាន់លើ៖ •    ការរក្សាអនាម័យ ហូបស្អាត ផឹកស្អាត និង រស់នៅស្អាត ពិសេសត្រូវសម្អាតដៃជានិច្ចមុនចម្អិន ឬបរិភោគអាហារ និងបន្ទាប់ពីបន្ទោបង់រួច។ •    លាងសាច់ និងបន្លែឲ្យបានស្អាត ចៀសវាងការ បរិភោគសាច់ឆៅ និងត្រូវចម្អិនឲ្យបានឆ្អិនល្អ។ សុខភាពជារឿងមួយសំខាន់បំផុតសម្រាប់បុគ្គលគ្រប់រូប ដូចនេះ ប្រសិនបើមានអាការៈមិនប្រក្រតី ណាមួយកើតឡើង គួរប្រញាប់មកពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យដែលនៅជិតអ្នកបំផុត។ គួរបញ្ជាក់ថា លោកអ្នកអាចកាត់បន្ថយការរាកដោយប៉ារ៉ាស៊ីតស្ទើរតែទាំងស្រុងដោយគ្រាន់តែរក្សាអនាម័យឲ្យបាន ខ្ជាប់ខ្ជួនប៉ុណ្ណោះ។ បកស្រាយដោយ​៖ វេជ្ជបណ្ឌិត  ស៊ង សុភីរម្យ ឯកទេសផ្នែក ថ្លើម ក្រពះ ពោះវៀន និងឫសដូងបាត នៃមន្ទីរសំរាកព្យាបាលអេគីប ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ    

ធ្លាប់ឆ្ងល់ទេ! ពេលខ្លះអ្នកបែរជាឃើញទារកមួយចំនួន ត្រូវបានគេអនុញ្ញាតឲ្យហែលទឹក ឬជ្រមុជទឹកលេងតាំងពីវ័យនៅតូចៗមកម្ល៉េះ ហើយមើលដូចជាគ្មានសុវត្ថិភាពសោះ តែតាមពិតនេះជាការបង្ហាញពីសមត្ថភាពដ៏អស្ចារ្យរបស់ពួកគេទៅវិញនោះទេ។ ជាក់ស្ដែងក្រៅពីភាពគួរឲ្យស្រលាញ់របស់ពួកគេ នៅមានរឿងអាថ៌កំបាំងផ្សេងទៀតដែលអ្នកមិនបានដឹង ហើយខាងក្រោមនេះ My Bébé ចង់បង្ហាញរឿងអស្ចារ្យទាំងនោះដែលកូនតូចរបស់អ្នកកំពុងមាន៖   សមត្ថភាពជ្រមុជទឹក ទារកកើតមកជាមួយរេផ្លិចក្នុងការជ្រមុជទឹកបាន ពីព្រោះរាងកាយពួកគេអាចសម្របខ្លួនជាមួយស្ថានភាពនៅក្នុងទឹក។ ពេលស្ថិតនៅក្នុងទឹក ចង្វាក់បេះដូងពួកគេនឹងថយចុះ រួមជាមួយការទប់ដង្ហើមបានយ៉ាងល្អ ហើយអ្វីដែលគួរឲ្យអស្ចារ្យទៀតនោះពួកគេអាចដកដង្ហើម និងលេបនៅក្នុងពេលជាមួយគ្នាដូចទៅនឹងសត្វត្រីដែរ ក្នុងវ័យ ២ ទៅ៣ខែដំបូង។ សមត្ថភាពបែបនេះត្រូវបានគេយល់ថា ពួកគេបានរៀនវានៅក្នុងស្បូនរបស់ម្ដាយ ប៉ុន្តែភាពអស្ចារ្យនេះនឹងបាត់បង់ទៅវិញនៅពេលពួកគេមានអាយុចាប់ពី ៦ខែឡើងទៅ។   មានឆ្អឹងដល់ទៅ ៣០០ តួលេខនេះមានចំនួនដល់ទៅ ៩៤ ច្រើនជាងមនុស្សពេញវ័យដែលមានត្រឹមតែ ២០៦ឆ្អឹងប៉ុណ្ណោះ​ ហើយដែលយើងមិនដែលបានដឹង យ៉ាងណាមិញឆ្អឹងរបស់ពួកគេនឹងចាប់ផ្ដើមរលាយចូលគ្នានៅពេលរាងកាយលូតលាស់ពេញវ័យបន្ដិចម្តងៗ។   ប្រើប្រាស់កន្ទបទឹកនោមច្រើននៅឆ្នាំដំបូង កន្ទបទឹកនោម និងកន្សែងអនាម័យដល់ទៅ ៣៣៦០ អាចនឹងត្រូវប្រើប្រាស់ក្នុងឆ្នាំដំបូងសម្រាប់ទារក ដោយសារពួកគេត្រូវការបញ្ចេញចោល ជូតសម្អាតមុខ ដៃ និងជើងច្រើនដង។ ពួកគេត្រូវការបត់ជើងតូចរៀងរាល់ ២០នាទីម្តង រហូតដល់តម្រងនោមចាប់ផ្ដើមរីកលូតលាស់ ហើយវាជារឿងល្អដែលការផលិតខោទឹកនោមសព្វថ្ងៃនេះអាចជក់ទឹកបាន និងមិនប៉ះពាល់ដល់ស្បែក។   មិនអាចបញ្ចេញទឹកភ្នែក ទារកទើបនឹងកើតតែងតែចាប់ផ្ដើមយំ តែពួកគេមិនអាចបញ្ចេញទឹកភ្នែកបានភ្លាមៗនោះទេ។ លក្ខណៈបែបនេះគឺដោយសារសារធាតុទឹកក្នុងក្រពេញទឹកភ្នែកមានក្នុងចំនួនតិចតួចដែលអាចគ្រាន់តែផ្សើមកែវភ្នែកតែប៉ុណ្ណោះ។ នៅពេលពួកគេមានអាយុ ៣ សប្ដាហ៍ ឬ ១ ខែ ក្រពេញទាំងនោះនឹងចាប់ផ្ដើមរីកធំ ហើយអាចបញ្ចេញទឹកភ្នែកបានដូចធម្មតា ។   មានញាណដឹងពីអារម្មណ៍ ទារកដែលមានអាយុ ២ ទៅ៣ខែឡើងទៅ​ អាចសម្គាល់បាននូវអារម្មណ៍សប្បាយរីករាយ កើតទុក្ខ ហើយចាប់ផ្ដើមយល់ពីអារម្មណ៍មនុស្សនៅជុំវិញខ្លួននៅពេលមានអាយុ ១ឆ្នាំ ឡើងទៅ នេះបើយោងតាមការសិក្សារបស់អ្នកជំនាញ។ ហើយអ្វីដែលកាន់តែភ្ញាក់ផ្អើលនោះ ពួកគេមិនគ្រាន់តែដឹងពីអារម្មណ៍របស់អ្នកនោះទេ ថែមទាំងអាចបង្ហាញអាការៈខ្វាយខ្វល់ទៀតផង។     ការចងចាំមុខ ក្នុងរយៈពេល ១អាទិត្យបន្ទាប់ពីកើត ទារកអាចចំណាំមុខរបស់អ្នកម៉ាក់ដែលតែងតែនៅក្បែរពួកគេរួចទៅហើយ។ នៅពេលពួកគេមានអាយុ ៦ខែ សមត្ថភាពចងចាំនឹងកាន់តែច្បាស់ជាងមនុស្សពេញវ័យទៅទៀត ជាមួយនឹងការចងចាំ ឬស្គាល់មុខបុគ្គលណាម្នាក់ក្នុងចំណោមហ្វូងមនុស្សជាច្រើន។   ការឆ្លើយតបនឹងចង្វាក់តន្រ្តី នេះមិនមែនគ្រាន់តែសំដៅលើដុងពីកំណើតខាងសិល្បៈនោះទេ ពីព្រោះថារាល់ទារកទាំងអស់សុទ្ធតែមានញាណទៅលើចង្វាក់តន្រ្តី។ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តបានបង្ហាញថា ទារកអាចបញ្ចេញកាយវិការដោយប្រើដៃ និងដងខ្លួនទៅលើចង្វាក់របស់ចម្រៀងបានយ៉ាងច្រើនប្រភេទ បើទោះបីពួកគេមិនអាចធ្វើចលនាខ្លាំងៗក៏ដោយ។ ជាមួយនឹងសមត្ថភាពបែបនេះ ទើបគេរំពឹងទុកថាវាអាចជួយឲ្យពួកគេរៀន និងវិភាគលើភាសានិយាយរបស់លោកប៉ា អ្នកម៉ាក់ ក៏ដូចជាភាសាដើមកំណើតរបស់ខ្លួន។   ប្រភព https://www.parents.com/baby/development/intellectual/6-things-you-may-not-know-your-baby-can-do/ https://babyandchild.ae/age-0-1/healthy-baby/article/1058/8-freaky-facts-about-babies-you-didn-t-know-before https://www.livescience.com/20802-newborn-baby-skills.html https://www.pbcexpo.com.au/blog/16-incredibly-cool-facts-about-your-bab

“កូនអើយ… កុំយំ! កុំយំណាកូនណា៎” ជាឃ្លាដែលប៉ាម៉ាក់ប្រើប្រាស់ញឹកញ៉ាប់ពេលទារកយំ តែម៉ាក់ៗដែលដឹងអត់ថា ការហាមកូនមិនឲ្យយំ អាចជាកំហុសមួយ។ ថ្ងៃនេះ My bébé ចង់ធ្វើការចែករំលែកនូវកំហុសឆ្គងតូចៗ ៧ ដែលប៉ាៗ ម៉ាក់ៗថ្មីថ្មោងប្រហែលជាកំពុងធ្វើ ដោយមិនដឹងខ្លួនថាវាអាចជះឥទ្ធិពលទៅលើពួកគេទាំងអំឡុងពេលក្នុងវ័យជាទារក និងរហូតឈានដល់ពេលពេញវ័យទៀតផង៖   ១. ហាមកូនមិនឲ្យយំ ប្រាកដណាស់ គ្មានប៉ាម៉ាក់ណាចង់ឲ្យកូនយំទេ តែពេលខ្លះ បើទោះជាអ្នកបានបញ្ចុកអាហារ និងផ្លាស់ប្តូរកន្ទបរួចរាល់អស់ទៅហើយ អាអូនអាចនៅតែយំ ព្រោះអាចជាវិធីសាស្រ្តក្នុងការសន្ទនាមួយរបស់ពួកគេ។​ ហេតុនេះ អ្នកមិនគួរលួងបង្ខំឲ្យគេបាត់យំភ្លាមៗឡើយ ផ្ទុយទៅវិញ អ្នកគួរផ្ដល់ពេលវេលាមួយចំនួនសម្រាប់ឲ្យពួកគេយំ ហើយអង្កេតមើលថាអ្វីដែលគេចង់បានបន្ថែមទៀត។ តែប្រសិនបើកូនតូចយំរហូតច្រើនម៉ោង និងមានរោគសញ្ញាមិនប្រក្រតីរួមមានក្ដៅខ្លួន កន្ទួលក្រហម ឬក្អួត អ្នកត្រូវប្រញាប់ស្វែងរកការព្យាបាលភ្លាមៗ។   ២. ដាស់កូនតូចឲ្យបៅពេលយប់ មតិមួយចំនួនលើកឡើងថាទឹកដោះម្ដាយមិនអាចឲ្យកូនឆ្អែតពេញមួយយប់នោះទេ ទើបមានម៉ាក់ៗខ្លះបង្ខំចិត្តដាស់ឲ្យកូនបៅនៅពេលយប់ ប៉ុន្តែនេះជាការយល់ខុសមួយ ពីព្រោះថាទឹកដោះម្ដាយមានជីវជាតិគ្រប់គ្រាន់រួចស្រេចទៅហើយ។ ផ្ទុយទៅវិញអ្នកគួរឲ្យកូនគេងបានស្កប់ស្កល់ ដែលនេះជាអ្វីដែលពួកគេត្រូវការបំផុត ហើយក្នុងពេលជាមួយគ្នាម៉ាក់ៗមានពេលវេលាក្នុងការគេងឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ផងដែរ។   ៣. កង្វះអនាម័យមាត់ធ្មេញ ម៉ាក់ៗថ្មីថ្មោង អាចធ្វេសប្រហែសក្នុងការថែរក្សាសុខភាពមាត់ធ្មេញរបស់កូនតូច។ ជាក់ស្ដែង កុំចាំដល់ពេលកូនមានធ្មេញគ្រប់គ្រាន់ទើបចាប់ផ្ដើមថែរក្សានោះ ដោយហេតុថាវាអាចហួសពេលក៏ថាបាន។ អ្នកអាចចាប់ផ្ដើមអនាម័យមាត់ធ្មេញពួកគេដោយ៖ ប្រើក្រណាត់ ឬក្រដាសសើម ជូតសម្អាតអញ្ចាញធ្មេញ ហើយអាចចាប់ផ្ដើមដុសធ្មេញនៅពេលពួកគេអាយុបាន ១ ឆ្នាំ ហាមបំបៅដោះកូនពេលយប់ជ្រៅ នៅពេលពួកគេឈានដល់វ័យចាប់ផ្ដើមមានធ្មេញ ពីព្រោះការធ្វើបែបនេះអាចឲ្យធ្មេញឆាប់វិវឌ្ឍទៅជាពុកបាន អាចបន្ថែមសារធាតុភ្លុយអ័រសម្រាប់សុខភាពមាត់ធ្មេញ ដោយអ្នកអាចស្វែងរក និងណែនាំតាមរយៈអ្នកជំនាញបាន។   ៤. មិនលេងជាមួយកូនតូច ការលេងរបស់កូនតូចគឺជាការលូតលាស់ ក៏ដូចជាការរៀនពីអ្វីដែលថ្មីៗដែរ។ ពិតណាស់ ការលេងនឹងផ្ដល់ភាពសប្បាយរីករាយ និងអាចជាឱកាសឲ្យពួកគេធ្វើការស្វែងរក ពិសោធន៍ថ្មីៗ និងបង្កើតកំហុសក្នុងពេលជាមួយគ្នា។ ប៉ាៗ ម៉ាក់ៗខ្លះ បែរជាមិនចាប់អារម្មណ៍ និងមើលរំលងពីការលេងរបស់កូនតូច ហើយបែរជាបណ្ដោយឲ្យពួកគេចំណាយពេលច្រើនជាមួយបច្ចេកវិទ្យាដូចជាការមើលទូរស័ព្ទដៃទៅវិញ ដោយពុំបានដឹងថាការលេងល្បែងសាមញ្ញជាមួយពួកគេ អាចជួយបន្ថែមនូវមេរៀនពីបំណិនជីវិតដូចជា ការផ្ដល់ក្ដីស្រលាញ់ របៀបទំនាក់ទំនង ការគិត និងការដោះស្រាយបញ្ហាជាដើម។   ៥. មិនផ្ដល់ក្ដីស្រលាញ់ និងយកចិត្តទុកដាក់ ភាពព្រងើយកន្ដើយ ឬការមិនបង្ហាញក្ដីស្រលាញ់របស់អ្នកអាចកំពុងប្រាប់អាអូនថា “ក្ដីស្រលាញ់គឺមានលក្ខខណ្ឌ”។ អាកប្បកិរិយាបែបនេះជាញឹកញាប់អាចបណ្ដាលឲ្យកូនតូចចាប់ផ្ដើមខ្វះភាពកក់ក្តៅ ខ្វះការគោរព និងខ្វះការជឿទុកចិត្តលើខ្លួនឯង។ ជាលទ្ធផលពួកគេអាចពិបាក និងមិនហ៊ានបង្ហាញអ្វីដែលពួកគេចង់បាន ឬតម្រួវការផ្សេងៗ។ ម្យ៉ាងទៀត ពួកគេអាចប្រែក្លាយជាបុគ្គលដែលគិតតែពីអារម្មណ៍មនុស្សជុំវិញខ្លួន និងសម្ដែងចេញកាយវិការតាមតែការចង់បានរបស់អ្នកដទៃ ឬអាចនិយាយបានថាពួកគេធ្វើអ្វីទាំងបង្ខំ ឬដោយការខ្លាចគេមាក់ងាយ។   ៦. បង្ហាញទំនាក់ទំនងមិនល្អ វិធីសាស្រ្តក្នុងការទាក់ទង ជាផ្លូវមួយដើម្បីបង្ហាញឲ្យពួកគេឃើញថាបរិយាកាស ឬសង្គមរបស់គេស្ថិតក្នុងស្ថានភាពបែបណា។ ការបង្ហាញរបស់អ្នកតាមការឱប ថើប ញញឹម និងផ្ដល់ឲ្យនូវវត្ថុណាមួយនោះ អាចឲ្យពួកគេមើលឃើញពីក្ដីស្រលាញ់ក្នុងពិភពដែលគេរស់នៅ ហើយគេនឹងឆ្លើយតបមកវិញដោយអាកប្បកិរិយាសប្បាយរីករាយ វិជ្ជមាន ថែមទាំងជួយពង្រឹងក្ដីស្រលាញ់រវាងអ្នកនិងពួកគេកាន់តែស្អិតរមួត។ ផ្ទុយទៅវិញ ការបង្ហាញសកម្មភាពបែបអវិជ្ជមាន អាចឲ្យការគិត និងទំនាក់ទំនងគ្មានភាពស្រស់បំព្រង ថែមទាំងបាត់ទំនុកចិត្តទៀតផង ដែលទាំងនេះមិនសំដៅតែលើទំនាក់ទំនងរវាងអ្នក និងកូនតូចនោះទេ ប៉ុន្តែការបង្ហាញទំនាក់ទំនងល្អជាមួយក្រុមគ្រួសារ និងមិត្តភ័ក្តដទៃទៀតក៏ជាមេរៀនដែលអាចពួកគេអាចចងចាំបានផងដែរ។   ៧. ឈ្លោះក្រកែកគ្នានៅមុខកូនតូច បើទោះបីជាក្មេងតូចអាយុទើបតែ ៣ខែ ក៏អាចទទួលអារម្មណ៍បែបនេះដែរ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់អ្នកជំនាញ។ យ៉ាងណាមិញ ការឈ្លោះក្រកែកគ្នាអាចចៀសមិនផុតក្នុងរង្វង់គ្រួសារនោះទេ តែដើម្បីបញ្ចៀសផលកាន់តែអាក្រក់ អ្នកគួរសួរខ្លួនឯងថាតើការឈ្លោះនោះញឹកញាប់ និងខ្លាំងក្នុងកម្រិតណា។ ការធ្វើបែបនេះអាចឲ្យអ្នកស្វែងរកដំណោះស្រាយជាជាងការប្រើប្រាស់ពាក្យសំដី និងអាកប្បកិរិយាធ្ងន់ៗដែលអាចប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍របស់កូនតូចរបស់អ្នក។   ម៉ាក់ៗ ត្រូវចាំថាការចិញ្ចឹមបីបាច់កូនប្រៀបបីដូចជាការក្រកួតប្រជែងផ្នែកអារម្មណ៍មួយ ដែលទាមទារនូវភាពអត់ធ្មត់ និរន្តភាព សេចក្ដីស្រលាញ់ និងការយោគយល់។ ពិតណាស់ អ្នកអាចនឹងព្រួយបារម្ភអំពីជម្រើស ឬវិធីសាស្រ្តក្នុងការថែទាំពួកគេ តែទោះជាយ៉ាងណាអ្នកអាចចាប់ផ្ដើមរៀនបន្តិចម្ដងៗ រួចក្លាហានក្នុងការកែប្រែកំហុសខុសឆ្គង នោះអ្នកនឹងអាចក្លាយជាអាណាព្យាបាលល្អមួយរូបដែលកូនអ្នកចង់បាន។   ប្រភព https://www.webmd.com/parenting/baby/features/10-mistakes-new-parents-make#2 https://www.healthline.com/health/parenting/bad-parenting#signs

កូនយំម្ដងៗ មិនបានបញ្ជាក់ថាពួកគេចេះតាឃ្លានតែមួយមុខនោះទេ ដោយពេលខ្លះវាអាចបណ្ដាលមកពីវិបត្តិសុខភាពណាមួយក៏ថាបាន។ ដោយហេតុថាពួកគេស្ថិតក្នុងវ័យតូច មិនអាចនិយាយបាន នោះទើបលោកប៉ា អ្នកម៉ាក់ខ្លះមិនបានដឹងពីបញ្ហាណាមួយឲ្យពិតប្រាកដ ហើយភាពបារម្ភក៏កើតមានឡើង។ យ៉ាងណាមិញ បញ្ហាសុខភាពទូទៅភាគច្រើនគឺបណ្ដាលមកពីកង្វះអនាម័យ ដោយរួមបញ្ចូលពីកត្តាពួកគេផ្ទាល់ អនាម័យក្នុងផ្ទះ និងភាពស្អាតបាតរបស់លោកប៉ា អ្នកម៉ាក់ផងដែរ។ តោះដើម្បីជាចំណេះដឹងបន្ថែម My Bébe នឹងនាំលោកប៉ាអ្នកម៉ាក់ឲ្យស្វែងយល់ពីបញ្ហាសុខភាពទូទៅដែលអាចជួបប្រទះលើកូនតូចញឹកញាប់ ក៏ដូចជាការការពារផងដែរ៖   បញ្ហាទី១៖ ស្បែក ស្នាមកន្ទួលក្រហមតូចៗ ឬបញ្ហាក្រមរលើស្បែកក្បាលអាចមើលទៅហាក់ដូចជាបញ្ហាតូចតាចនិងសាមញ្ញ តែតាមពិតវាបានបង្កភាពរំខានថែមទាំងផ្ដល់ការឈឺចាប់ដល់កូនតូចរបស់អ្នកទៅវិញនោះទេ។ ភាគច្រើនការកើតឡើងបញ្ហាស្បែកទាំងនេះបណ្ដាលមកពីមូលហេតុផ្សេងៗគ្នាទៅតាមស្ថានភាពជំងឺ ហើយអាចជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាអនាម័យដែលរួមមាន៖ ១. កន្ទួលក្រហមលើស្បែក​ ​ឬហៅថា Diaper Rash៖ ភាគច្រើនលេចឡើងនៅតំបន់គូទរបស់ទារកបណ្ដាលមកពីការស្លៀកផ្អាប់ទុកយូរនូវខោទឹកនោមដែលសើម ឬរឹងខ្លាំងពេក មួយចំនួនទៀតអាចជាបញ្ហាអាល្លែកហ្ស៊ីជាមួយនឹងថ្នាំពណ៌ ឬសារធាតុសម្រាប់ផលិតខោទឹកនោមទាំងនោះតែម្ដង។ ដូចនេះ អ្នកគួរធ្វើការពិនិត្យ និងជ្រើសរើសកន្ទបទឹកនោមប្រភេទណាដែលធានាបានពីសុវត្ថិភាពនិងគួរ­ឧហ្សាស៍ផ្លាស់ប្ដូរកន្ទបឲ្យបានញឹកញាប់។ ២. ក្រមរលើស្បែកក្បាល ឬហៅថា Cradle Cap៖ ការករជាក្រមរសៗនៅលើស្បែកក្បាលរបស់ទារក មួយផ្នែកអាចបណ្ដាលមកពីបញ្ហាអ័រម៉ូន និងកង្វះខាតអនាម័យតាមរយៈការសម្អាត។ យ៉ាងណាវិញបញ្ហានេះមិនមែនជាជំងឺឆ្លងធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ ដោយអ្នកអាចដោះស្រាយបានដោយគ្រាន់តែធ្វើការសម្អាតស្បែកក្បាលរបស់ពួកគេជាមួយសាប៊ូដែលមានសារធាតុស្រាលៗឲ្យបានជាប្រចាំ។   បញ្ហាទី២៖ ផ្លូវដង្ហើម បរិយាកាសមិនស្អាត និងការឆ្លងតាមដំណក់ទឹកបណ្ដាលមកពីការកណ្ដាស់ ឬសម្បោរជាមូលហេតុមួយដែលទារកងាយឆ្លងបំផុត បង្កឲ្យមានបញ្ហាផ្លូវដង្ហើមនិងភាគច្រើនកើតមានលើទារកអាយុ ១២ខែដំបូងដែលរួមមាន៖ ១. ផ្ដាសាយធម្មតា៖ អ្នកអាចសង្កេតដឹងតាមរយៈរោគសញ្ញាដូចជា កណ្ដាស់ ហៀរសម្បោរ ក្អក ការមិនចង់ញ៉ាំអាហារ រួមនឹងបញ្ហាឈឺបំពង់ក ដែលបណ្ដាលមកពីការឆ្លងចូលនូវវីរុសជាង ២០០ប្រភេទ ពីមនុស្សម្នាក់ទៅម្នាក់ទៀត ឬតាមការប៉ះពាល់ដៃ និងវត្ថុនានា។ ជំងឺនេះអាចបាត់ទៅវិញនៅរយៈពេល ៧ថ្ងៃបន្ទាប់ តែអ្នកអាចជួយសម្រួលអាការៈរបស់កូនតូចតាមវិធីសាស្រ្តដូចជា លាងសម្អាតច្រមុះដែលស្ទះដោយសារសម្បោរ ឧហ្សាហ៍សម្អាតមុខ និងដៃ ហើយសម្រាប់ក្នុងករណីប្រើប្រាស់ឱសថអ្នកត្រូវពិភាក្សាជាមួយអ្នកជំនាញជាមុនសិន។ ២. ផ្ដាសាយធំ៖ អាចមានរោគសញ្ញាស្រដៀងនឹងផ្ដាសាយធម្មតា តែទារកអាចមានបញ្ហាឡើងកម្ដៅ និងអស់កម្លាំងខ្លាំងដោយពួកគេមិនអាចលេងដូចសព្វមួយដងបាន។ សម្រាប់ដំណោះស្រាយអ្នកគួរស្វែងរកការព្យាបាលពីសំណាក់អ្នកជំនាញផ្នែកកុមារ និងបន្តអនុវត្តអនាម័យបន្ថែមទៀត។ ប្រសិនក្នុងករណីទារកមិនបានធូរស្បើយ ឬកាន់តែពិបាកដកដង្ហើម អ្នកគួរទៅពិគ្រោះជាមួយអ្នកជំនាញម្ដងទៀត ពីព្រោះវាអាចជាជំងឺផ្លូវដង្ហើមធ្ងន់ធ្ងរ។   បញ្ហាទី៣៖ ឆ្លងរោគនៅត្រចៀក ការចម្លងរោគនៅត្រចៀកក៏ជាបញ្ហាសុខភាពមួយផ្នែកដែលភាគច្រើនកើតលើទារកអាយុក្រោម ៣ឆ្នាំ និងជាវ័យមានប្រព័ន្ធភាពស៊ាំខ្សោយនៅឡើយ។ ជាទូទៅជំងឺនេះអាចលេចឡើងអំឡុងពេល ឬបន្ទាប់ពីមានជំងឺផ្ដាសាយ ឬបណ្ដាលមកពីការឆ្លងមេរោគពីពពួកវីរុស និងបាក់តេរីដទៃទៀត។ ទារកអាចប្រែជាយំច្រើន ក្ដៅខ្លួន ឧស្សាហ៍ទាញស្លឹកត្រចៀកដោយសារការឈឺចាប់ មិនញ៉ាំអាហារ ស្បែកក្នុងត្រចៀកមានពណ៌ក្រហមខុសធម្មតា ឬត្រចៀកហាក់ស្ងួតពេក ដែលទាំងនេះសុទ្ធសឹងតែបង្ហាញពីរោគសញ្ញានៃជំងឺត្រចៀក។ ដូចនេះ ការការពារទារកពីការឆ្លងជំងឺផ្ដាសាយជាវិធីបង្ការចម្បងមុនគេ ដោយអ្នកគួររក្សាអនាម័យតាមរយៈការសម្អាតដៃឲ្យបានញឹកញាប់ និងកាត់បន្ថយឲ្យពួកគេស្ថិតក្នុងស្ថានភាពដែលមានការជួបជុំច្រើន។ ចំណែកការព្យាបាលបញ្ហាឆ្លងរោគនៅត្រចៀកវិញ អ្នកអាចស្វែងរកការព្យាបាលពីវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញពីព្រោះក្នុងស្ថានភាពជំងឺមួយចំនួនគឺតម្រូវឲ្យប្រើប្រាស់ឱសថ បន្ថែមពីនោះអ្នកម៉ាក់គួរឲ្យកូនតូចបៅដោះឲ្យបានច្រើនដើម្បីពង្រឹងប្រព័ន្ធភាពស៊ាំក្នុងការជាសះស្បើយពីជំងឺបានឆាប់រហ័ស។   បញ្ហាទី៤៖ ប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ ផលិតផលទឹកដោះគោ ការមិនបានសម្អាតដបទឹកដោះគោ ឬភាពគ្មានអនាម័យក្នុងការបំបៅដោះកូន អាចឲ្យពួកគេងាយប៉ះពាល់ទៅនឹងវិបត្តិផ្នែកប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ ដែលជាទូទៅកើតមានច្រើនមានបំផុតនោះគឺ៖ ១. ជំងឺរាក៖ ប្រសិនក្នុងករណីលាមកប្រែជារាវខ្លាំង ឬរហូតអាចហៀរចេញពីកន្ទបទឹកនោម និងរាកច្រើនដងទៀតនោះ ពួកគេកំពុងតែមានបញ្ហារាកហើយ។ ភាគច្រើននៃមូលហេតុនេះអាចបណ្ដាលមកពីរបបអាហារជាពិសេសគឺផលិតផលទឹកដោះគោតែម្ដង បូករួមនឹងការខ្វះអនាម័យ។ យ៉ាងណាមិញ កុមារតូចៗជាវ័យមួយក្នុងការសម្របខ្លួនទៅនឹងស្ថានភាពសុខភាពនានា ដោយពួកគេអាចជាសះស្បើយទៅវិញដោយឯកឯងក្នុងរយៈពេលណាមួយ តែអ្នកក៏ត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ បន្តការរក្សាអនាម័យ និងសង្កេតមើលពីសញ្ញាមិនប្រក្រតីណាមួយដែលតម្រូវឲ្យមានការព្យាបាល។ ២. ជ្រាំងអណ្ដាត៖​ ទារកស្ថិតក្នុងអាយុក្រោម ២ខែ ងាយនឹងមានបញ្ហាជ្រាំងអណ្ដាតជាងគេ ដោយអណ្ដាតពួកគេអាចប្រែជាពណ៌ស ពិបាកបៅ និងបង្កការឈឺចាប់។ ភាគច្រើននៃជំងឺនេះបង្កពីពពួកផ្សិត ដែលពេលខ្លះអាចកើតឡើងនៅពេលអ្នកម៉ាក់មិនបានសម្អាត និងសម្ងួតក្បាលដោះឲ្យបានស្អាតនៅពេលបំបៅដោះម្ដងៗ។ សម្រាប់ការព្យាបាលគឺអាចប្រើប្រាស់ឱសថប្រឆាំងនឹងមេរោគផ្សិត ហើយក្នុងអំឡុងជាមួយគ្នា អ្នកម៉ាក់គួររក្សាអនាម័យឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន ដោយត្រូវធានាថាក្បាលដោះត្រូវបានសម្អាត និងសម្ងួតឲ្យបានស្ងួតមុនធ្វើការបំបៅ។   ឯកសារយោង៖ https://www.webmd.com/children/guide/childhood-skin-problems#1 https://www.aboutkidshealth.ca/Article?contentid=507&language=English https://www.webmd.com/cold-and-flu/ear-infection/features/child-ear-infection#1 https://www.healthline.com/health/baby/baby-diarrhea#causes

ទារកដែលទើបនឹងកើត ឬកូនតូចៗត្រូវការការយកចិត្តទុកដាក់ និងថែរក្សាអនាម័យជាប្រចាំដើម្បីបញ្ចៀសបានពី ការប្រឈមទៅនឹងសុខភាពរាងកាយនានា និងធានាឲ្យបានសុខភាពពេញលេញនៅពេលដែលពួកគេធំដឹងក្ដី។ ដោយហេតុថាពួកគេជាវ័យដែលងាយប្រឈមនឹងការឆ្លងមេរោគ នោះការរក្សាបានភាពស្អាត និងអនាម័យជាភារកិច្ចចាំបាច់ដែលលោកប៉ា និងអ្នកម៉ាក់ត្រូវស្វែងយល់ និងអនុវត្តឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន។ My Bébé ដឹងថាម៉ាក់ៗ ក៏ដូចជាប៉ាៗដែលទើបនឹងមានបុត្រជាលើកដំបូង ប្រហែលជាមិនទាន់ដឹងពីវិធីសាស្រ្តក្នុងការរក្សាអនាម័យសម្រាប់ទារកនៅឡើយទេ ដូច្នះ My Bébé សូមចែករំលែកនូវគន្លឹះមួយចំនួនដើម្បីឲ្យម៉ាក់ៗក្លាយជាម្តាយដំបូងដ៏ជំនាញ និងឆ្លាតវៃ៖   ១. ងូតទឹកឲ្យទារក ការពិតទៅ រាងកាយទារកមានសភាពស្អាតរួចស្រាប់ទៅហើយ ព្រោះពួកគេកម្រប៉ះពាល់នឹងសារធាតុកង្វក់នានា តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការងូតទឹកគឺជាការចាំបាច់បំផុតសម្រាប់ធានាឲ្យបានភាពស្អាត និងអនាម័យខ្ពស់។ សម្រាប់ទារក៣ខែដំបូង លោកអ្នកអាចងូតទឹកឲ្យទារករៀងរាល់២ថ្ងៃម្តង នេះបើយោងតាមការបកស្រាយដោយវេជ្ជបណ្ឌិត វ៉ាន សុខជា ឯកទេសរោគកុមារ និងជាប្រធានមន្ទីរសម្រាកព្យាបាលរោគកុមារ ម៉ាក់ស៊ីឃែរ។ បន្ទាប់មក អ្នកអាចងូតទឹកឲ្យពួកគេជារៀងរាល់ថ្ងៃ  ឬប្រែប្រួលទៅតាមរដូវកាល ឬស្ថានភាពសុខភាពនានា ពេលដែលទារកមានអាយុលើសពី៣ខែ។  នៅពេលងូតទឹកម្ដងៗ អ្នកគួរសម្អាតសក់ និងដងខ្លួនជាមួយសាប៊ូផលិតឡើងសម្រាប់ស្បែកទារកដែលមិនមានបូកបញ្ចូលនូវសារធាតុកាត់នាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពស្បែកនោះឡើយ។   ២. បោកខោអាវ និងការប្តូរកន្ទបឲ្យទារក ភាពកខ្វក់នានាអាចតោងជាប់លើសម្លៀកបំពាក់របស់ទារកដែលអ្នកមិននឹកស្មានដល់ ដូច្នេះការផ្លាស់ប្តូរកន្ទប និងបោកខោអាវជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃការធ្វើអនាម័យផងដែរ។ អ្នកត្រូវត្រួតពិនិត្យកន្ទប និងផ្លាស់ប្តូរឲ្យបានញឹកញាប់ដើម្បីចៀសវាងបញ្ហារលាក ឬមេរោគផ្សេងៗ។ សម្រាប់ខោអាវ អ្នកអាចបោកដោយប្រើប្រាស់សាប៊ូដែលមានសមត្ថភាពកម្ចាត់បាក់តេរី តែគ្មានសារធាតុកាត់នោះទេ។ បន្ទាប់ពីធ្វើការបោកសម្អាតរួចរាល់ អ្នកអាចហាលសម្លៀកបំពាក់ទាំងនោះក្នុងម៉ាស៊ីនសម្ងួត ឬខាងក្នុងផ្ទះ ដើម្បីបង្ការការឆ្លងមេរោគពីបរិយាកាសខាងក្រៅ។ មួយវិញទៀត កុមារអាចនឹងងាយក្អែរ ឬធ្វើឲ្យខោអាវរបស់ពួកគេងាយប្រលាក់ ដែលអ្នកអាចធ្វើការផ្លាស់ប្តូរសម្លៀកបំពាក់ពួកគេពី ៣ ទៅ ៤ដងក្នុងមួយថ្ងៃ។   ៣. លាងដបទឹកដោះគោ ឬសម្ភារៈផ្សេងៗ លោកប៉ា អ្នកម៉ាក់គួរត្រៀមទុកកំប៉ុងទឹកដោះគោក្នុងចំនួនច្រើនសម្រាប់ដាក់អាហារដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។ កំប៉ុងទាំងអស់ ត្រូវលាងនិងសម្លាប់មេរោគជាមួយទឹកក្ដៅ ឬសាប៊ូដែលផលិតឡើងសម្រាប់តែលាងសម្អាតកំប៉ុងទឹកដោះគោ និងសម្ភារៈក្មេងលេងតែប៉ុណ្ណោះ។ បន្ទាប់ពីលាងរួចរាល់​ អ្នកអាចទុកវាចោលក្នុងឆ្នាំងដែលមានទឹកក្ដៅនោះជាមួយនឹងគម្របបិតជិត ហើយអាចយកចេញក្នុងករណីដែលអ្នកត្រូវប្រើប្រាស់តែប៉ុណ្ណោះ។ ត្រូវចាំថា កំប៉ុងដែលប្រើប្រាស់រួចត្រូវដាក់ឲ្យឆ្ងាយពីកំប៉ុងថ្មី ដើម្បីចៀសវាងក្នុងការភ័ន្តច្រឡំប្រើប្រាស់កំប៉ុងដែលមិនទាន់បានធ្វើការសម្លាប់មេរោគ។ ក្រៅពីនេះ អ្នកក៏កុំភ្លេចលាងសម្អាតសម្ភារៈក្មេងលេង ឬជូតជាមួយនឹងទឹកសាប៊ូឲ្យបានញឹកញាប់ផងដែរ។   ៤. កាត់តម្រឹមក្រចក និងសក់ សក់ និងក្រចករបស់ទារកអាចដុះលឿនដែលអ្នកគួរសង្កេតមើលដើម្បីធ្វើការកាត់ចោលខ្លះ។ ការធ្វើបែបនេះអាចជួយឲ្យកូនតូចចៀសផុតពីធូលីដី ឬមេរោគនានាដែលកំពុងតោងភ្ជាប់។ មួយវិញទៀត ការតម្រឹមក្រចកនិងសក់បែបនេះក៏អាចធ្វើឲ្យអ្នកងាយស្រួលក្នុងការសម្អាតម្រាមដៃ និងស្បែកក្បាលរបស់ពួកគេផងដែរ។ អ្នកអាចកាត់ក្រចក ឬសក់ នៅពេលដែលពួកគេកំពុងគេងលក់ ហើយស្របពេលជាមួយគ្នាអ្នកត្រូវមានបម្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ចៀសសវាងការដាច់រលាត់ដែលអាចឲ្យទារកងាយមានជំងឺតេតាណូស។   ៥. ប៉ះពាល់ទារក ការប៉ះពាល់ទារកដោយការពរ បី និងឱបក៏ជាប្រភពនៃការចម្លងភាពកង្វក់ទៅកាន់ពួកគេបានដូចគ្នា ដូចនេះលោកប៉ា អ្នកម៉ាក់ និងសមាជិកគ្រួសារផ្សេងទៀតគួរសម្អាតដៃជាមួយសាប៊ូកម្ចាត់បាក់តេរីឲ្យបានស្អាតជាមុនសិនមុនពេលចាប់កាន់កូនតូច។   ក្រៅពីនេះ អ្នកគួរចៀសវាងអនុវត្តនូវតំណមមួយចំនួនពីបុរាណដូចជាការតមទឹក បន្តក់ទឹកដោះក្នុងភ្នែក ឬលាបប្រេងក្រឡាលើក្បាលទារកជាដើម ដែលជាហេតុបណ្ដាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចំពោះសុខភាពណាមួយ។ ត្រូវចាំថាកូនតូចមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្សោយជាងមនុស្សធំ ដូចនេះគួរដាក់ឲ្យពួកគេនៅក្នុងបរិយាកាសដែលមានខ្យល់ចេញចូលបានគ្រប់គ្រាន់ និងគប្បីថែរក្សាអនាម័យតាមការណែនាំខាងលើ។ My​​ Bébé សង្ឃឹមថាម៉ាក់ៗទាំងអស់គ្នាប្រាកដជាអាចធ្វើជាម៉ាក់ៗដ៏ជំនាញ និងឆ្លាតវៃបាន!   ប្រភព https://www.thehealthsite.com/pregnancy/8-tips-to-keep-your-newborn-clean-93392/

ការបំបៅដោះកូនពិតជាមានសារសំខាន់ណាស់ចំពោះទារក ព្រោះមិនត្រឹមតែជាអាហារបំប៉នដ៏មានសុវត្ថិភាពប៉ុណ្ណោះទ វាថែមទាំងអាចជួយកាត់បន្ថយនូវហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកផងដែរ។ ដូច្នេះប្រសិនការផលិតទឹកដោះរបស់ស្ត្រីមិនបានគ្រប់គ្រាន់នៅពេលក្រោយសម្រាលនោះវាជាបញ្ហាចម្បងមួយដែលស្ត្រីមិនគួរមើលរំលង។ អ្វីជាមូលហេតុនៃការផលិតទឹកដោះមិនគ្រប់គ្រាន់? ករណីទាក់ទងនឹងបញ្ហាផលិតទឹកដោះមិនគ្រប់គ្រាន់របស់ស្ត្រីអាចបណ្តាលមកពីមូលហេតុជាច្រើនអាស្រ័យលើ៖ • ការយល់ដឹង៖ ស្ត្រីមួយចំនួនអាចខ្វះការយល់ដឹងអំពីការបំបៅដោះកូន ឬរបៀបនៃការបំបៅឲ្យបានល្អត្រឹមត្រូវ និងមានអនាម័យ ដែលជាហេតុបង្កឲ្យមានការឈឺសុដន់ រហូតបង្ខំចិត្តបញ្ឈប់ការបំបៅដោះកូនដោយខ្លួនឯង។ • កាតព្វកិច្ចប្រចាំថ្ងៃ៖ នៅប្រទេសកម្ពុជាស្ត្រីត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យសម្រាករយៈពេល ៣ខែទាំងមុននិងក្រោយសម្រាល ដូច្នេះស្ត្រីអាចនឹងមិនមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់បំបៅកូននៅពេលទំនួលខុសត្រូវការងារចាប់ផ្តើមឡើងវិញ។ មូលហេតុផ្សេងទៀតដែលអាចឲ្យស្ត្រីប្រឈមនឹងការផលិតទឹកដោះមិនគ្រប់គ្រាន់រួមមាន បញ្ហាពីធម្មជាតិសុដន់មិនលូតលាស់គ្រប់លក្ខណៈ ការវះកាត់ពង្រីកឬបង្រួមទំហំសុដន់ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ក្រពេញទឹកដោះ និងករណីដែលស្ត្រីមានជំងឺប្រចាំកាយដូចជា ជំងឺទឹកនោមផ្អែមធ្ងន់ធ្ងរ ជំងឺលើក្រពេញទីរ៉ូអុីត ឬជំងឺសួតរ៉ាំរ៉ៃជាដើម។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ទារកខ្លះអាចនឹងបៅមិនបានគ្រប់គ្រាន់ ឬមិនអាចបៅបានក្នុងករណីទារកមានក្រអូមមាត់មិនធម្មតា និងកើតមិនគ្រប់ខែ។ ស្ត្រីគួរធ្វើបែបណាដើម្បីត្រៀមខ្លួន ឬកាត់បន្ថយបញ្ហានេះ? ជាការពិតណាស់ ដើម្បីអាចត្រៀមខ្លួនបាន ដំបូងស្ត្រីចាំបាច់ត្រូវយល់ដឹងអំពីសារប្រយោជន៍នៃទឹកដោះម្តាយ និងរបៀបបំបៅកូនជាមុនសិន។ ស្ត្រីត្រូវបំបៅដោះកូនភ្លាមៗបន្ទាប់ពីសម្រាលដោយឥរិយាបទសមស្រប ប្រកបដោយអនាម័យត្រឹមត្រូវតាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យ។ ប្រសិនបើមានបញ្ហាណាមួយអំឡុងពេលនៃការបំបៅដោះកូនស្ត្រីគួរជួបពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យមុនពេលសម្រេចចិត្តឈប់បំបៅកូន ឬព្យាយាមរកដំណោះស្រាយខ្លួនឯងដោយការប្រើថ្នាំផ្សេងៗ។ ម៉្យាងទៀត គួរចៀសវាងការផ្តល់ក្បាលដោះឲ្យទារកបៅ ឬជញ្ជក់លេង ឬផ្តល់ចំណីបន្ថែមនៅពេលទារកអាយុក្រោម ៦ខែ។ តើបញ្ហានេះផ្តល់ផលប៉ះពាល់បែបណាខ្លះ? ជាក់ស្តែង នៅពេលទារកបៅមិនគ្រប់គ្រាន់ រួមជាមួយការទទួលទានអាហារមិនសមស្រប ឬទឹកដោះគោមិនល្អក្នុងវ័យតូចពេក អាចឲ្យពួកគេប្រឈមនឹងផលប៉ះពាល់ដូចជា៖ • មានការលូតលាស់យឺតទាំងផ្នែករាងកាយ និងប្រាជ្ញាស្មារតី • ប្រព័ន្ធការពាររាងកាយរបស់ទារកថយចុះ ដែលងាយប្រឈមនឹងជំងឺផ្សេងៗ ពិសេសបញ្ហាសួត និងក្រពះ-ពោះវៀន • ងាយប្រឈមនឹងការស្លាប់ទាំងវ័យកុមារ ដោយសារឈឺច្រើន និងការព្យាបាលមិនបានត្រឹមត្រូវ។ ដោយឡែក ចំពោះម្តាយមិនបំបៅដោះកូន នោះពួកគេអាចប្រឈមនឹងការកើតមហារីកនៅក្រពេញសុដន់ និងក្រពេញអូវែ។ អ្វីខ្លះដែលទារកអាចទទួលទានជំនួស? ប្រសិនរកឃើញថា ស្ត្រីមិនអាចផលិតទឹកដោះបានគ្រប់គ្រាន់ ឬទារកកំពុងស្ថិតក្នុងលក្ខខណ្ឌណាមួយដែលមិនអាចបៅដោះបាន នោះទារកនឹងតម្រូវឲ្យផ្តល់នូវអាហារបំប៉ន ឬប្រភេទទឹកដោះគោពិសេសខុសៗគ្នាផ្អែកតាមករណី ឬស្ថានភាពនោះចំពោះទារកកើតមិនគ្រប់ខែពួកគេអាចនឹងត្រូវផ្តល់នូវម្សៅទឹកដោះគោពិសេស រីឯករណីផ្សេងទៀត ឬទារកកើតគ្រប់ខែជាធម្មតាតែមិនអាចបៅបាន នោះពួកគេនឹងត្រូវបានផ្តល់ឲ្យនូវប្រភេទម្សៅទឹកដោះគោដែលផលិតតាមក្បួនខ្នាតចំណីអាហារសម្រាប់ចិញ្ចឹមទារក។ គួរធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីចៀសវាងបញ្ហានេះ? ការយល់ឲ្យបានច្បាស់ និងត្រៀមខ្លួនជាស្រេចមុនពេលសម្រាល អាចជួយឲ្យស្ត្រីកាត់បន្ថយនូវហានិភ័យនៃបញ្ហាផលិតទឹកដោះមិនគ្រប់គ្រាន់បាន។ ម៉្យាងទៀតស្ត្រីត្រូវស្វែងយល់ពីវិធីសាស្រ្តក្នុងការបំបៅឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងរបៀបនៃការរក្សាអនាម័យដែលគ្រូពេទ្យបានណែនាំ។ ក្រៅពីនេះស្ត្រីត្រូវប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជានិច្ចរាល់បញ្ហាដែលកើតមានអំឡុងពេលបំបៅចៀសវាងឲ្យកូនបៅទឹកដោះគោ ឬបៅក្បាលដោះលេងមុនពេលទារកអាយុ៦ខែ។ ទោះបីមានបញ្ហាអ្វីកើតឡើង ស្ត្រីជាម្តាយគួរបំបៅដោះកូនតែមួយមុខគត់ឲ្យបានយ៉ាងតិចបំផុតត្រឹមអាយុ៦ខែ សឹមចាប់ផ្តើមបន្ថែមនូវចំណីអាហារផ្សេងទៀត និងបន្តបំបៅដោះកូនរហូតដល់អាយុ ២ឆ្នាំ ដើម្បីឲ្យម្តាយ និងកូនមានសុខភាពល្អ។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្ត្រាចារ្យវេជ្ជបណ្ឌិត គី សុីវ៉ាន់ថា នាយអគារផ្នែកសម្ភព-រោគស្ត្រីនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិនព្រះកុសុមៈ អត្ថបទ៖ ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្ដី ហេលស៍ថាម ប្រូ លេខ ៨៣ 2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអុីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

Top