វេជ្ជបណ្ឌិត ប៉ែន កក្កដា«លើសទម្ងន់ និងជំងឺធាត់ហួសលើកុមារ កំពុងជាក្តីបារម្ភធំនៃឳពុកម្តាយគ្រប់រូប»
និយមន័យ
ភាពធាត់របស់កុមារ គឺអាស្រ័យទៅលើទំនាក់ទំនងរវាងទម្ងន់ និងគ្រោះថ្នាក់ (ជំងឺ) ដែលអាចកើតមានឡើង ទាំងរយៈពេលខ្លី និងវែង ចំពោះកុមារ។ ករណីគ្រោះថ្នាក់រយៈពេលខ្លី ពុំសូវជួបប្រទះនោះទេនៅវ័យកុមារ និងជំទង់ ប៉ុន្តែច្រើនប្រឈមមុខក្នុងពេលពេញវ័យតែម្តង។
ដូចនេះ និយមន័យអាចខុសគ្នា ទៅតាមការសិក្សានីមួយៗដែលជាទូទៅ៖
•បញ្ហាលើសទម្ងន់ (Overweight) របស់កុមារគឺ ការលើសនូវទម្ងន់២០% (ចាប់ពី៩៧ percentile) លើសពីកម្ពស់រំពឹងទុក។
•ជំងឺធាត់ហួស (Obesity) របស់កុមារ គឺការលើសនូវទម្ងន់៥០% លើសពីកម្ពស់រំពឹងទុក។
ការឲ្យនិយមន័យនេះ គឺគិតទៅលើរូបមន្តមួយ ហៅថាសន្ទស្សន៍ទម្ងន់ BMI (Body Mass Index)ដោយធ្វើការចែកទម្ងន់(គិតជាគីឡូក្រាម) និងកម្ពស់(គិតជាម៉ែត្រ)លើកជាការេ ។ ប៉ុន្តែរូបមន្តនេះ មិនត្រូវបានអនុវត្ត ចំពោះក្មេងក្រោមអាយុ២ឆ្នាំនោះទេ។
បើយោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក បានឲ្យនិយមន័យថា គឺជាការប្រមូលផ្តុំមិនធម្មតា ឬលើសជាតិខ្លាញ់ ដែលអាចផ្តល់គ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាព។
មូលហេតុ និងកត្តាជម្រុញ
ការលើសទម្ងន់ និងជំងឺធាត់ហួស ចំពោះកុមារអាចមានមូលហេតុ និងកត្តាជម្រុញជាច្រើនរួមមាន៖
•កត្តាចំណីអាហារ៖ ក្មេងៗចូលចិត្តបរិភោគអាហារសម្បូរដោយខ្លាញ់ ហើយមានកាឡូរីខ្ពស់ ព្រោះតែងាយស្រួលក្នុងការទិញ និងមានរសជាតិឆ្ងាញ់ (fast food)។
•កត្តាអសកម្មភាព៖ កុមារគ្មានការនិយមលេងកម្សាន្ត ហាត់កីឡា នេះក៏ព្រោះតែមានការកើនឡើងនូវបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ។
•កត្តាតំណពូជ៖ តាមការសិក្សាមួយបានបង្ហាញថា ឳពុកម្តាយធាត់ទាំងពីរនាក់ អាចមានហានិភ័យខ្ពស់ដល់កូន រហូតដល់៨០% បើធាត់តែម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកគាត់ អត្រាហានិភ័យអាចនៅត្រឹម៤០% ប៉ុន្តែអាចមានហានិភ័យត្រឹម៧% ទោះជាគ្មាននរណាម្នាក់ធាត់ក៏ដោយ។ ម៉្យាងទៀត ជំងឺក្រូម៉ូសូមទី២១ រួមនឹង ជំងឺ Turner Syndrome
ក៏ជាជំងឺតពូជ ដែលអាចឲ្យក្មេងប្រឈមនឹងធាត់ហួសនេះដែរ។
•ការប្រើប្រាស់ថ្នាំ៖ ភាគច្រើនគឺពពួកអាំងស៊ុយលីន ថ្នាំពន្យារកំណើត និងពពួក Cortisol។
•ជំងឺអង់ដូគ្រីន៖ កង្វះអ័រម៉ូនទីរ៉ូអ៊ីត ឬកង្វះអ័រម៉ូនលូតលាស់ (Growth Hormone)។
•កត្តាចិត្តសាស្រ្ត៖ កុមារមួយចំនួនចូលចិត្តញ៉ាំរាល់ពេលដែលពួកគេធុញទ្រាន់ និងតានតឹងក្នុងអារម្មណ៍។
•កត្តាបរិយាកាស៖ ការផ្សព្វផ្សាយអំពីចំណីអាហារដែលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពក្រោមរូបភាពផ្សេងៗ។
•កត្តាសង្គម និងវប្បធម៌៖ ទម្លាប់ក្នុងការបរិភោគក្នុងគ្រួសារ ក៏ដូចជាឳពុកម្តាយជាដើម។
រោគសញ្ញា និងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ
កុមារម្នាក់អាចកំណត់បានថាលើសទម្ងន់ តាមការគណនាសន្ទស្សន៍ទម្ងន់ (BMI) ដោយយកទម្ងន់(គិតជាគីឡូក្រាម)ចែកជាមួយកម្ពស់(គិតជាម៉ែត្រ)លើកជាការេ។ ជាលទ្ធផល ទទួលបាន៖
•ខ្វះទម្ងន់៖ < ១៨,៥
•ធម្មតា៖ ១៨,៥-២៥
•លើសទម្ងន់៖ ២៥-៣០
•ធាត់ហួស៖ > ៣០
ការព្យាបាល
វាពិតជាមានការលំបាកក្នុងការព្យាបាលក្មេងដែលមានបញ្ហានេះ ព្រោះវាតម្រូវឲ្យមានការចូលរួមជាក្រុម ពីគ្រូពេទ្យជំនាញជាច្រើន រួមមាន គ្រូពេទ្យផ្នែករោគកុមារ អ្នកឯកទេសខាងចំណីអាហារ និងគ្រូពេទ្យឯកទេសចិត្តសាស្រ្ត ទាំងគ្រួសារ និងកុមារផ្ទាល់។
គោលការណ៍សំខាន់ក្នុងការព្យាបាលរួមមាន៖
•ការអប់រំ និងលើកទឹកចិត្តពីគ្រួសារ សាលារៀន ព្រមទាំងគ្រូពេទ្យ
•ការផ្លាស់ប្តូររបបចំណីអាហារ
•ការបង្កើតសកម្មភាពដូចជារត់លេង ឬហាត់ប្រាណ
•ឳពុកម្តាយត្រូវដើរជាគម្រូ
•ការប្រើប្រាស់ថ្នាំ ជាប្រភេទថ្នាំលេប ដែលមានការណែនាំពីគ្រូពេទ្យឲ្យបានត្រឹមត្រូវ
•ការវះកាត់ខ្លាញ់ ពិសេសខ្លាញ់ក្បាលពោះ លុះត្រាតែនៅក្នុងករណីមានផលវិបាកណាមួយកើតឡើងដែលតម្រូវការឲ្យមានការវះកាត់ទើបបានប្រើវិធីនេះ។
ផលវិបាក
ករណីមិនទទួលយកការព្យាបាលឲ្យទាន់ពេលវេលាទេនោះ កុមារអាចប្រឈមនឹងបញ្ហាមួយចំនួនដូចជា៖
•បញ្ហាបេះដូង និងសរសៃឈាម៖ លើសឈាមកើនឡើងពពួកខ្លាញ់ក្នុងសរសៃឈាម ដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល
•ប្រឈមនឹងជំងឺសួត៖ ជំងឺហឺត ជំងឺស្ទះផ្លូវដង្ហើមស្លាប់ ឬដេកស្លាប់ (sleep apnea)
•ប្រឈមនឹងជំងឺតម្រងនោម៖ រលាកតម្រងនោម
•ប្រឈមនឹងជំងឺក្រពះពោះវៀន ថ្លើម៖ ងាយហើមពោះ ក្រួសក្នុងថង់ទឹកប្រម៉ាត់ ច្រាលទឹកក្រពះ ខ្លាញ់រុំថ្លើមទៅជាក្រិនថ្លើម
•ប្រឈមនឹងជំងឺអង់ដូគ្រីន៖ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ២
•ប្រឈមនឹងជំងឺស្បែក៖ ដុះផ្សិត និងប្រេះស្រកា
•វិបត្តិសាច់ដុំ និងឆ្អឹង៖ ងាយបាក់ឆ្អឹង និងពុកឆ្អឹង
•ប្រឈមនឹងបញ្ហាផ្លូវចិត្ត៖ ធ្លាក់ទឹកចិត្ត ថយចុះគុណភាពជីវិត លែងចង់ទៅរៀន ឯកកា ដកខ្លួនពីសង្គម
•ជំងឺមហារីក៖ មហារីកសុដន់ មហារីកមាត់ស្បូន និងមហារីកថ្លើម។
ការបង្ការ
នេះមិនមែនជាជំងឺឆ្លងទេ ហើយវាអាចការពារបានដោយវិធីមួយចំនួន៖
• កុមារខ្លួនឯងផ្ទាល់៖ ត្រូវកំណត់ការបរិភោគអាហារណាដែលសម្បូរដោយជាតិខ្លាញ់ និងស្ករ បង្កើនការបរិភោគបន្លែ និងសកម្មភាពកីឡាឲ្យបានច្រើន រួមទាំងផ្លាស់ប្តូររបៀបក្នុងការរស់នៅដូចជា កាត់បន្ថយការជិះយានជំនិះ ឬអង្គុយមួយកន្លែងលេងហ្គេមជាដើម។
•សាលារៀន ៖ ត្រូវផ្តល់ឲ្យនូវរបបអាហារសុខភាពអប់រំ ព្រមទាំងបង្ហាញនូវផលប៉ះពាល់ដល់ក្មេង ពីការបរិភោគមិនល្អមួយចំនួន។
•គ្រួសារ ៖ ត្រូវធ្វើការផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់ក្នុងការញ៉ាំ និងការរស់នៅ។
គ្មានអព្ភូតហេតុធ្វើឲ្យស្គមនោះទេ គឺមានតែការធ្វើឲ្យមានតុល្យភាពរវាងការញ៉ាំ និងការលេងកីឡាប៉ុណ្ណោះ ទើបអាចរក្សានូវទម្ងន់បានល្អ...
©2017រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយHealthtime Corporationចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ