-
May 03, 2017
|
-
7 years ago
|
-
7.3K views
ថ្នាំអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកដែលជាទូទៅត្រូវបានគេហៅថាថ្នាំផ្សះគឺជាថ្នាំដែលប្រើប្រាស់សម្រាប់ព្យាបាល និងការពារការបង្ករោគបណ្ដាលមកពីបាក់តេរី ផ្សេងៗ។ ថ្នាំផ្សះមានច្រើនប្រភេទណាស់ដែលមានសកម្មភាពខុសៗគ្នា ដោយខ្លះមានសកម្មភាពរារាំងការលូតលាស់របស់បាក់តេរី និងខ្លះ មានសកម្មភាពសម្លាប់បាក់តេរីតែម្ដង។ ដូច្នេះវាត្រូវបានគេប្រើប្រាស់អាស្រ័យទៅតាមប្រភេទជំងឺ និងប្រភេទបាក់់តេរីដែលបង្ករោគ។
ខាងក្រោមនេះនឹងរៀបរាប់អំពីអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកមួយចំនួន ដែលត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ញឹកញាប់ចំពោះកុមារដើម្បីព្យាបាលជំងឺផ្សេងៗ។
1.Amoxicillin (Clamoxyl@)
Amoxicillin គឺជាអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកពពួក Amino-penicillin ដែលស្ថិតនៅក្នុងក្រុម Betalactamin។ វាត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ញឹកញាប់ ចំពោះកុមារ ដោយសារតែវាមានការស្រូបចូលទៅក្នុងខ្លួនបានល្អបន្ទាប់ពីលេប និងមាន spectrum of activities ធំទូលាយដែលអាច សម្លាប់បាក់តេរីបានច្រើនប្រភេទទាំង Gram-positive និង Gram-negative ព្រមទាំងមានតម្លៃសមរម្យ។ សកម្មភាពចម្បងរបស់វាគឺ ទៅរារាំងការសំយោគភ្នាសកោសិការបស់បាក់តេរី តាមរយៈការរារាំងសកម្មភាពរបស់អង់ស៊ីម transpeptidases,carboxypeptidases, endopeptidasesដែលស្ថិតនៅជញ្ជាំងខាងក្នុងនៃភ្នាសកោសិការបស់បាក់តេរី និងមាននាទីសម្រាប់សំយោគភ្នាសកោសិការបស់បាក់តេរី ធ្វើឲ្យបាក់តេរីមិនអាចរស់បាន។ ភាគច្រើនគេប្រើប្រាស់វាដើម្បីព្យាបាលការរបង្ករោគនៅត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក ស្បែកផ្លូវដង្ហើម និង តម្រងនោម។
2.Augmentin
Augmentin គឺជាការរួមបញ្ចូលគ្នានៃ Amoxicillin ជាមួយនឹង Clavulanic acid ក្នុងគោលបំណងកាត់បន្ថយភាពស៊ាំរបស់បាក់តេរី ជាមួយនឹងអង់ទីប៊ីយ៉ូទិក។ Clavulanic acid មាននាទីទៅបំបិទសកម្មភាពរបស់អង់ស៊ីម Betalatamaseដែលជាអង់ស៊ីមរបស់បាក់តេរី មួយចំនួនមាននាទីធ្វើឲ្យបាក់តេរីស៊ាំជាមួយនឹងពួក Penicillin និង Cephalosporin។ ដូច្នេះ Clavulanic acid ការពារ Amoxicilline ពីការបំបែកនៃអង់ស៊ីម Betalactamase របស់បាក់តេរី និងពង្រីក Spectrum of activities របស់ Amoxicillin ដោយអាចសម្លាប់បានទាំងបាក់តេរីណាដែលស៊ាំជាមួយនឹង Amoxicillin ។
3.Cephalexin (pms-Opxil@)
Cephalexin ស្ថិតនៅក្នុងក្រុម Cephalosporin របស់ពពួក Beta-lactaminដែរ ហើយវាមាននាទីរារាំងការសំយោគភ្នាសកោសិកា របស់បាក់តេរី តាមរយៈបំបិទការសំយោគស្រទាប់ Peptidoglycaneរបស់ភ្នាសកោសិកាបាក់តេរី។ ដោយសារវាមានរចនាសម្ព័ន្ធស្រដៀង ទៅនឹង D-alanyl-D-alanine ដែលជា Amino acid ចុងក្រោយរបស់ស្រទាប់ Peptidoglycane ធ្វើឲ្យ Cephalosporin អាចចូលទៅភ្ជាប់តាមលក្ខណៈមិនត្រឡប់ ជាមួយនឹងផ្នែកសកម្មរបស់ Penicillin-binding proteins ដែលជាកន្លែងដ៏សំខាន់
សម្រាប់ធ្វើការសំយោគភ្នាសកោសិកាបាក់តេរីដែលជាហេតុធ្វើឲ្យបាក់តេរីមិនអាចសំយោគភ្នាសកោសិកាបាន។ ជាទូទៅវាកបជាមួយនឹងជំងឺ
ដែលបង្កដោយ Gram-positive cocci និង Gram-negative bacilli ដូចជា រលាកផ្លូវដង្ហើម សួត បំពង់ក ផ្លូវនោម និងស្បែក។
4.Ceftriaxone (Triacef)
Ceftriaxone គឺជាជំនាន់ទី៣នៃពពួក Cephalosporin របស់ក្រុម Beta-lactamin។ ដោយសារតែវាមានលក្ខណៈសម្បត្តិជាច្រើន ដូចជាមាន Spectrum of activities ធំអាចព្យាបាលជំងឺផ្សេងៗដែលកើតញឹកញាប់លើកុមារ និងមានរយៈពេលនៅក្នុងខ្លួនបានយូរ (long haft life) ព្រមទាំងងាយស្រួលប្រើប្រាស់ បូករួមទាំងមានឥទ្ធិពលដែលមិនចង់បានតិចតួច ធ្វើឲ្យ Ceftriaxone ត្រូវបានគេ ប្រើប្រាស់ជាញឹកញាប់ដើម្បីព្យាបាល និងការពារកុមារពីការបង្ករោគដោយបាក់តេរី ដូចជា ជំងឺរលាកស្រោមខួរ រលាកផ្លូវដង្ហើមផ្នែកខាងក្រោម ការបង្ករោគនៅស្បែក និងនៅជាលិកាទន់ផ្សេងៗ។
5.Ciprofloxacin (Beuflox@TM)
Ciprofloxacin គឺជាអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកស្ថិតក្នុងគ្រួសារ Quinolone ដែលមានសកម្មភាពធំទូលាយខ្លាំង និងជ្រៀតចូលទៅក្នុងជាលិកាបានល្អ បើធៀបទៅនឹងក្រុមអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកដទៃទៀត។ វាអាចសម្លាប់បាក់តេរីដែលបង្កជំងឺបាន តាមរយៈការបង្អាក់សកម្មភាពរបស់អង់ស៊ីម DNA gyrase និងអង់ស៊ីម Topoisomerase ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យបាក់តេរីទាំងនោះមិនអាចសំយោគ DNA បាន។ Ciprofloxacinមាន ប្រសិទ្ធភាពប្រឆាំងនឹងពពួកបាក់តេរី Gram-negative ដូចជា Pseudomonas aeruginosa, Acinetobacter, Campylobacter, Haemophilus, Salmonella, Shigella និងចំពោះពពួកបាក់តេរី Gram-positive ដូចជា Staphylococcus,Streptococcus និងពួកបាក់តេរីមួយចំនួនទៀតដែលស៊ាំជាមួយនឹងក្រុម Beta-lactam។ ប៉ុន្តែជាទូទៅវាមិនមានសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងពួកបាក់តេរី anaerobes ទេ។
6.Clarithromycin (ClaritexTM)
Clarithromycin ស្ថិតនៅក្នុងក្រុមអង់ទីប៊ីយ៉ូទិក Macrolide ហើយវាអាចសម្លាប់បាក់តេរីបានតាមរយៈបញ្ឈប់ការសំយោគប្រូតេអ៊ីន របស់បាក់តេរីនៅដំណាក់កាលបំណកប្រែក្រម។ Clarithromycin ក៏ត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ញឹកញាប់ចំពោះកុមារផងដែរដោយសារតែវាអាច ជ្រាបចូលក្នុងខ្លួនបានបរិមាណច្រើនធ្វើឲ្យវាស្ថិតនៅក្នុងខ្លួនបានយូរ ដែលជួយកាត់បន្ថយចំនួនដងនៃការប្រើប្រាស់ក្នុងមួយថ្ងៃរួមទាំងមាន ឥទ្ធិពលមិនចង់បានតិចតួចនិងមាន Spectrum of activities ធំ។ វាមានប្រសិទ្ធល្អប្រឆាំងនឹងបាក់តេរី Streptococcus,
Streptococcus pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae, Bordetella pertussis, Legionella pneumophila, Chlamydia pneumoniae និង Helicobacter pylori ដែលជាបាក់តេរីបង្កជំងឺដូចជារលាកសួត រលាកត្រចៀកកណ្ដាល និងស្បែក។
7.Metronidazole
Metronidazole គឺជាអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកដែលត្រូវបានចំណាត់ថ្នាក់ក្នុងពពួក Nitroimidazole។ សកម្មភាពរបស់វាគឺវាទៅបញ្ឈប់ការសំយោគ អាស៊ីតនុយក្លេអ៊ិច តាមរយៈការកាត់ផ្ដាច់នូវខ្សែ DNA របស់បាក់តេរី។ គេចូលចិត្តប្រើវាដោយសារតែវាមានច្រើនទម្រង់ដូចជាទម្រង់ Suspention ដែលងាយស្រួលប្រើប្រាស់ចំពោះកុមារ និងមិនត្រឹមតែមានតួនាទីជាអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកប៉ុននោះទេប៉ុន្តែថែមទាំងមាននាទីជា Antifungal ថែមទៀតផង ហើយភាគច្រើនគេប្រើប្រាស់វាដើម្បីព្យាបាលការបង្ករោគនៅនឹងប្រព័ន្ធរំលាយអាហារចំពោះកុមារ ដូចជា ការបង្ករោគនៅក្រពះដែលបណ្ដាលមកពីបាក់តេរី Helicobacter pylori។
8.Trimethoprim-sulfamethoxazole(Suprim)
គេប្រើប្រាស់អង់ទីប៊ីយ៉ូទិកទាំងពីរនេះបញ្ចូលគ្នាដោយសារតែវាមានប្រសិទ្ធភាពជាងការប្រើប្រាស់ដាច់ដោយឡែកពីគ្នាពីព្រោះវាបំបិទផ្លូវនៃ
ការសំយោគ Folate ទាំងស្រុង ដែលធ្វើឲ្យកើនឡើងនូវសកម្មភាពរបស់វាប្រឆាំងនឹងបាក់តេរី និងបន្ថយភាពស៊ាំរបស់បាក់តេរីជាមួយ នឹងថ្នាំ។ Sulfamethoxazole មានសកម្មភាពទៅបំបិទការសំយោគ Dihydrofolic acid តាមរយៈការទៅជំនួស Para- aminobenzoic acid (PABA) ហើយ Trimethoprim មានសកម្មភាពបញ្ឈប់ការផលិត Tetrahydrofolic acid ពី Dihydrofolic acid ដោយភ្ជាប់តាមរបៀបមិនត្រឡប់ទៅនឹងអង់ស៊ីម Dihydrofolate reductase។ ដូច្នេះ Sulfamethoxazole និង Trimethoprim ធ្វើការរារាំងទាំងពីរដំណាក់កាលបន្តបន្ទាប់គ្នា ក្នុងដំណើរការសំយោគអាស៊ីតនុយក្លេអ៊ិច និងប្រូតេអ៊ីនសំខាន់ សម្រាប់បាក់តេរី។ ភាគច្រើនគេ ប្រើប្រាស់វាដើម្បីព្យាបាលការបង្ករោគនៅនឹងផ្លូវនោម ត្រចៀកកណ្ដាល និងសួត។ ទោះបីជាថ្នាំអង់ទីប៊ីយ៉ូទិក ខាងលើត្រូវបានប្រើប្រាស់ញឹកញាប់ ចំពោះកុមារក៏ដោយប៉ុន្តែគួរគប្បីមានការប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការប្រើប្រាស់វាចំពោះកុមារដោយត្រូវទៅពិគ្រោះ ជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតនិងធ្វើការវិភាគ រកអត្តសញ្ញាណរបស់បាក់តេរីដែលបង្ករោគជាមុនសិន មុននឹងធ្វើការប្រើប្រាស់អង់ទីប៊ីយ៉ូទិក ព្រមទាំង គោរពនូវកម្រិតប្រើ និងរយៈពេល ប្រើប្រាស់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីកាត់បន្ថយ និងចៀសវាងបញ្ហាស៊ាំរបស់បាក់តេរីទៅនឹងថ្នាំអង់ទីប៊ីយ៉ូទិក។
©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Health Time Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយ ចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ។
Share