• Apr 05, 2017 |
• 7 years ago |
• 24.9K views

ការសម្រេចចិត្ត

គ្រប់វិនាទី សុទ្ធសឹងតម្រូវឲ្យយើងធ្វើការសម្រេចចិត្ត! គ្រាន់តែការសម្រេចចិត្តនេាះធំឬក៏តូច...   ការសម្រេចចិត្តមានតាំងពីរឿងសាមញ្ញដូចជា ព្រឹកឡើងនាឡិការោទិ៍ភ្លាម យើងត្រូវធ្វើការសម្រេចចិត្តថាគួរងើបភ្លាម ឬចុចបិទនាឡិកាហើយគេងបន្ត។ ងើបមកឃើញមេឃខ្មៅងងឺត យើងត្រូវសម្រេចចិត្តថាគួរទៅហាត់ប្រាណឬក៏អត់ ... ហើយមានការសម្រេចចិត្តបន្តបន្ទាប់ដូចជាគួររៀនបន្ត ឬបេាះបង់ការសិក្សាហើយរកការងារធ្វើ គួរវិនិយោគឬមិនគួរ រហូតដល់ការសម្រេចចិត្តដែលប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតដូចជាពេលមានបញ្ហាសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរអ្វីមួយគួរទៅមន្ទីរពេទ្យណា គួរវះឬមិនគួរ ជាដើម។ ហេតុដូច្នេះហើយ ក្នុងឆាកជីវិតនេះមិនអាចចៀសផុតពីការសម្រេចចិត្តឡើយ ដែលការសម្រេចចិត្តនីមួយៗបានផ្តល់ជាលទ្ធផលមួយវិជ្ជមាន ឬអវិជ្ជមាន ហើយជានិច្ចជាកាលនៅពេលដែលយើងធ្វើការសម្រេចចិត្តខុស យើងនឹងមានវិប្បដិសារី។ ជួនកាល យើងរវល់នឹងការងារ ឬសប្បាយនឹងមិត្តភក្តិ ហើយភ្លេចឪពុកម្តាយនៅផ្ទះ រហូតដល់គាត់ធ្លាក់ខ្លួនឈឺ ហើយលាចាកលោក ទើបយើងមានវិប្បដិសារី ទាំងនេះសុទ្ធតែកើតចេញពីការសម្រេចរបស់យើងម្នាក់ៗ។   តែទេាះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ គ្មាននរណាម្នាក់អាចសម្រេចចិត្តត្រូវជានិច្ចនេាះទេ ជានិច្ចជាកាលយើងតែមានស្នាមខ្មៅដិតជាប់អារម្មណ៍របស់យើងដោយសារយើងគិតថា យើងបានសម្រេចចិត្តខុស ដូចជាប្រសិនបើខ្ញំុនៅផ្ទះ​ គាត់ប្រហែលជាមិនមានបញ្ហាទេ។ ប៉ុន្តែពេលខ្លះវាក៏អាចជាព្រហ្មលិខិតដែរ សង្ខារមនុស្សមិនទៀង រឿងខ្លះវាបានកើតឡើងរួចទៅហើយ ទេាះអង្គុយសោកស្តាយក៏បានត្រឹមតែបំបាក់ទឹកចិត្តខ្លួនឯងតែប៉ុណ្ណេាះ! តែអ្វីដែលសំខាន់គឺបច្ចុប្បន្ន និងអនាគត តើយើងកំពុងធ្វើអ្វី? តើអ្វីដែលយើងធ្វើ នឹងធ្វើឲ្យយើងមានវិប្បដិសារីដែរឬទេ? គេថាកំហុសចាស់ចាត់ទុកជាមេរៀន ហើយភាពឈឺចាប់ឲ្យវារសាត់តាមខ្យល់ទៅចុះ តែសំខាន់យើងត្រូវព្យាយាមឲ្យអស់ពីសមត្ថភាពចំពេាះអ្វីដែលយើងកំពុងធ្វើ។   ដូច្នេះហើយ ក្រឡេកមើលមនុស្សជំុវិញខ្លួនយើង អ្វីទាំងអស់ជំុវិញខ្លួនយើង គោលដៅដែលយើងចង់សម្រេចបាន ហើយដើរឆ្ពេាះទៅមុខដោយភាពរីករាយជាមួយមនុស្សដែលយើងស្រឡាញ់ និងមនុស្សដែលស្រឡាញ់យើង។ ឆាកជីវិតមិនដឹងថ្ងៃណាយើងត្រូវស្លាប់បាត់នេាះទេ ដូច្នេះហើយអ្វីដែលគួរធ្វើគឺមិនត្រូវរង់ចាំទេ!​ ធ្លាប់លឺគេថា ពេលខ្ញំុរមានលុយ ខ្ញំុនឹងនាំប៉ាម៉ាក់ខ្ញំុដើរលេង ខ្ញំុនឹងធ្វើនេះធ្វើនេាះ តែអ្នកត្រូវចាំថា ពេលដែលអ្នកដើរដល់គោលដៅណាមួយ មិនប្រាកដថាអ្នកដែលអ្នកចង់ឲ្យឃើញ នឹងឃើញនេាះទេ ប្រហែលជាពួកគាត់លែងមានឱកាសឃើញទៀតទេ។ ជីវិតជាដំណើរ មិនមែនជាគោលដៅនេាះទេ ហើយដំណើរត្រូវតែមានអ្វីពួកគាត់ មានតិចធ្វើតិច មានច្រើនធ្វើច្រើន គាត់នឹងសប្បាយចិត្ត ហើយយើងក៏សប្បាយចិត្ត។ នេះគ្រាន់តែជា ឧទាហរណ៍មួយតែប៉ុណ្ណេាះ សង្ឃឹមថាអ្នកទាំងអស់គ្នានឹងមិនអង្គុយពិបាកចិត្តចំពេាះអ្វីដែលកន្លងផុតហើយ និងដើរសម្លឹងទៅមុខដោយភាពរីករាយ មឺុងម៉ាត់ និងធ្វើការសម្រេចចិត្តដែលមិនធ្វើឲ្យអ្នកមានវិប្បដិសារីនាពេលអនាគត!   ពេលអ្នកមានវិប្បដិសារី ចំពេាះអ្វីដែលធ្លាប់សម្រេចចិត្តខុស តើអ្នកធ្វើដូចម្តេចដើម្បីលើកទឹកចិត្តខ្លួនឯង?

• Apr 05, 2017 |
• 7 years ago |
• 1.3K views

អាហារ៤​មុខ

• Apr 04, 2017 |
• 7 years ago |
• 4.1K views

បាក់ទឹកចិត្ត!

បើនិយាយពីរឿងពិបាកចិត្ត បាក់ទឹកចិត្ត អស់សង្ឃឹម គិតមកដល់ពេលនេះគឺច្រើនរាប់មិនអស់ទេ ពេលខ្លះខំរៀនណាស់ តែនៅតែប្រឡងធ្លាក់ គ្មានធ្វើអ្វីកើតក្រៅពីអង្គុយយំម្នាក់ឯង គិតថាហេតុអីខ្លួនឯងគ្មានចេះអីសេាះ ដល់ពេលចេញធ្វើការ ការងារខ្លះធ្វើមិនបានល្អត្រូវថ្នាក់លើស្តីបន្ទោស ហើយមកដល់ផ្ទះឈ្លេាះជាមួយម៉ាក់ប៉ា បងប្អូនទៀត គិតថាថ្ងៃណាមួយចេញរកសីុបញ្ចេញស្នាដៃ មិនចាំបាច់ត្រូវធ្វើតាមការណែនាំរបស់គេ តែដល់ពេលចាប់ផ្តើមចេញរកសីុ បែរជារកសីុមិនទៅមុខទៅវិញ មានរឿងច្រើនណាស់ដែលមិនចេះ សំខាន់ត្រូវធ្វើគ្រប់រឿងទាំងអស់ ដល់អញ្ចឹងបានដឹងអារម្មណ៍របស់ថ្នាក់លើដែលខ្ញំុធ្លាប់ធ្វើការឲ្យ។ ពេលចេញរកសីុ ពេលខ្លះស្ទើរតែដាច់បាយក៏មាន ហត់ជាងពីធ្វើការទៅទៀត ពេលខ្លះគិតរហូតដល់ដេកលែងលក់ មិនដឹងថាអនាគតទៅជាយ៉ាងណា មិនដឹងថាគួរសួរយោបល់នរណា មិនដឹងថាពេលណាទើបរស់នៅស្រួលដូចគេ។ រឿងជាច្រើនក្លាយជាវិប្បដិសារីដែលមិនអាចកែកុនបាន បានត្រឹមតែអង្គុយយំម្នាក់ឯង ក្នុងឆាកជីវិតនេះ បើនិយាយពីចង់សម្លាប់ខ្លួនមិនតិចជាង ៣០ដងទេ អស់កម្លាំងខ្លាំងណាស់ ចង់សម្រាករយៈពេលវែង វែងរហូតមិនបាច់ងើបមកវិញ ព្រេាះរឿងដែលជួបកាន់តែធំទៅៗ កាន់តែពិបាកដេាះស្រាយ ហើយអ្វីដែលសំខាន់ គឺត្រូវព្យាយាមដេាះស្រាយដោយខ្លួនឯង មិនដឹងថាគួរពឹងពាក់នរណា និយាយប្រាប់នរណា?   តើមានប៉ុន្មាននាក់ធ្លាប់គិតចង់សម្លាប់ខ្លួនដូចខ្ញំុ? តែជារឿងល្អមួយដែលអ្នកមិនបានសម្រេចចិត្តសម្លាប់ខ្លួន ព្រេាះអ្នកនៅអាចអានអត្ថបទនេះបាន!   ខ្ញំុជឿថា អ្នកណាក៏មានរឿងពិបាកចិត្តកប់ក្នុងអារម្មណ៍យើងរៀងៗខ្លួនដែរ បើមិនរឿងរៀន រឿងការងារ រឿងលុយកាក់ ឬក៏រឿងគ្រួសារ ឬរឿងផ្សេងៗជាច្រើនទៀត ដែលអ្នកមិនអាចនិយាយប្រាប់គេបាន ពេលខ្លះគិតថាជារឿងអាម៉ាស់ ពេលខ្លះគិតថានិយាយនាំតែគេសើចចំអក និយាយរួមមិនដឹងគួរទុកចិត្តអ្នកណាបានទេ។ ចំណែក ឪពុកម្តាយ ក៏ពិបាកប្រាប់ ព្រេាះរឿងខ្លះនិយាយទៅ នាំតែឲ្យគាត់ខឹង ឬបន្ទោសបន្ថែម! អញ្ចឹងមានតែសម្រេចចិត្តទុកវាក្នុងចិត្តជាប់ជានិច្ច ប៉ុន្តែពេលដែលទុកវាយូរទៅ អារម្មណ៍រឹតតែស្មុគស្មាញទៅ គិតអ្វីក៏លែងចេញ លែងទុកចិត្តខ្លួនឯង ហើយមនុស្សមួយចំនួនក៏សម្រេចចិត្តសម្លាប់ខ្លួន ដូចខ្ញំុធ្លាប់សាកដែរ គ្រាន់តែមិនបានសម្រេច។   គិតៗទៅ បើយើងដឹងហើយថា អ្នកណាក៏ចៀសមិនផុតពីបញ្ហាទៅហើយ ហេតុអីយើងមិនរៀនយកបញ្ហាធ្វើជាលំហាត់សាកល្បងសម្រាប់ជីវិតយើងវិញទៅ? ដូចកីឡាករអញ្ចឹង អ្នកណាមិនដឹងថារត់ទៅអស់កម្លាំង លើកដំុដែកទៅឈឺសាច់ដំុ តែនៅពេលដែលយើងជម្នះនឹងវា យើងនឹងកាន់តែរត់បានឆ្ងាយ កាន់តែលើកបានធ្ងន់ កាត់តែរឹងមាំ តើមានកីឡាករខ្លាំងៗណា ដែលមិនដែលហាត់ មិនដែលឈឺ មិនដែលដួល ហើយស្រាប់តែក្លាយជាជើងឯកនេាះ? អញ្ចឹងហើយ ពេលជួបបញ្ហាទាំងឡាយ យើងគ្រាន់តែគិតថាយើងកំពុងហាត់សមដើម្បីឲ្យក្លាយជាជើងខ្លាំងមួយរូប គិតថាយើងពិតជាមានសំណាងណាស់ដែលមានឱកាសជួបកាលទេសៈលំបាកបែបហ្នឹង អញ្ចឹងផុតដំណាក់កាលហ្នឹង ប៉ុន្មានឆ្នាំទៀតខ្ញំុនឹងខ្លាំងជាងនេះ។ វាមិនមែនជារឿងងាយទេ ដែលចង់កែប្រែការគិតពីបញ្ហាឲ្យទៅជាសំណាងវិញនេាះ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកត្រូវហាត់សមការគិតនេះជាប្រចាំពេលដែលអ្នកជួបបញ្ហា បន្តិចម្តងៗ អ្នកនឹងលែងសូវមានអារម្មណ៍តានតឹងខ្លាំង។ តែក៏មិនមែនថាអ្នកក្លាយជាមនុស្សលែងបារម្ភ លែងពិបាកចិត្តដែរ អ្នកនៅតែអាចយំ យំហើយ យំទៀត យំឲ្យធូរចិត្ត ហើយបន្តដំណើរទៅមុខទៀត។ គ្រាន់តែការហាត់សមចិត្តអ្នកបែបនេះ នឹងធ្វើឲ្យអ្នកពិបាកចិត្តក្នុងរយៈពេលខ្លី ហើយបន្តដំណើរទៅមុខដោយភាពរឹងមាំ និងមានទំនុកចិត្ត។   ពេលអ្នកជួបបញ្ហា អ្នកបាក់ទឹកចិត្ត តើអ្នកធ្វើយ៉ាងណា? ចែករំលែកបទពិសោធរបស់អ្នក ទីនេះ

• Apr 04, 2017 |
• 7 years ago |
• 17.8K views

គន្លឹះដើម្បីក្លាយទៅជាអ្នកទំនាក់ទំនងសាធារណៈដោយជោគជ័យ

  ការងារទំនាក់ទំនងសាធារណៈ ឬហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា PR (Public Relations) គឺជាការងារមួយដែលទាមទារនូវជំនាញនិយាយ និង ការទំនាក់ទំនងល្អ ដើម្បីរកវិធីសាស្ត្រទាក់ទាញអតិថិជន និងសាធារណជនឲ្យស្គាល់ស្លាកយីហោរបស់ក្រុមហ៊ុនឬផលិតផលរបស់ខ្លួន។ លោក ធិន ឌីម៉ង់ ជាបុគ្គលិកទំនាក់ទំនងសាធារណៈនៅសហប្រតិបត្តិការកម្ពុជា-ជប៉ុន(CJCC) នឹងចែករំលែកបទពិសោធន៍ពីគន្លឹះមួយចំនួនដល់មិត្តអ្នកអាន ដើម្បីក្លាយខ្លួនទៅជាអ្នកទំនាក់ទំនងសាធារណៈម្នាក់ដោយជោគជ័យ។      តើការងារទំនាក់ទំនងសាធារណៈគឺជាអ្វី? មានទំនួលខុសត្រូវការងារអ្វីខ្លះ?  ដូចជាមួយនឹងឈ្មោះរបស់វា ការងារទំនាក់ទំនងសាធារណៈគឺជាការងារមួយត្រូវចាំបាច់ធ្វើការជិតស្និទ្ធជាមួយនឹង អតិថិជនរបស់ក្រុមហ៊ុន ដោយផ្សារភ្ជាប់នូវទំនាក់ទំនងល្អរវាងក្រុមហ៊ុននិងដៃគូសហការ និងផ្សព្វផ្សាយឈ្មោះស្ថាប័នខ្លួនទៅកាន់សាធារណជនផងទាំងឡាយ បានស្គាល់ និងអាចមកទទួលយកសេវាកម្មរបស់ក្រុមហ៊ុនផងដែរ។ ទំនួលខុសត្រូវដែលសំខាន់បំផុតគឺការផ្តល់ព័ត៌មានដែលក្បោះក្បាយ និងពេញលក្ខណៈនៃក្រុមហ៊ុនទៅកាន់អតិថិជន និងសាធារណជន។ ក៏ដូចគ្នានេះដែរ អ្នកទំនាក់ទំនងសាធារណៈត្រូវមានអត្តចរិក និងការនិយាយស្តីសមរម្យ ដើម្បីរក្សានូវគុណតម្លៃរបស់ខ្លួន និងកិត្តិយសរបស់ក្រុមហ៊ុនផងដែរ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ អ្នកទំនាក់ទំនងសាធារណៈ ត្រូវរក្សារឲ្យបាននូវព័ត៌មានផ្ទៃក្នុងរបស់ស្ថាប័នខ្លួនឲ្យបានភ្ជាប់ភ្ជួន និងមិនត្រូវផ្តល់ព័ត៌មានមិនជាក់លាក់ ទៅកាន់សាធារណជន ឬក៏ស្ថាប័នដទៃឡើយ ជាស់វាងមានការយល់ច្រឡំ និងអាចប៉ះពាល់ស្ថាប័នខ្លួន។ តើអ្នកទំនាក់ទំនងសាធារណៈគួរមាន និងធ្វើអ្វីខ្លះ? ដើម្បីក្លាយជាអ្នកទំនាក់ទំនងសាធារណៈមួយដ៏ល្អមួយដល់ស្ថាប័នខ្លួន អ្នកត្រូវជាបុគ្គលម្នាក់ដែលមានចំណេះដឹងខ្ពស់ ចូលចិត្តអានសៀវភៅដើម្បីបង្កើនចំណេះដឹង និងត្រូវតាមដានព័ត៌មានក្នុងសង្គមឲ្យច្រើន ដើម្បីដឹងថាមានព្រឹត្តិការណ៍អ្វីខ្លះបាន និងកំពុងកើតឡើងផងដែរ។ បន្ថែមពីនេះអ្នកទំនាក់ទំនងសាធារណៈ ក៏ត្រូវចេះប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធបណ្តាញសង្គមដូចជា Facebook ជាដើម ព្រោះថាពេលខ្លះអ្នកនឹងអាចផ្សព្វផ្សាយ ឬផ្តល់ព័ត៌មានរបស់ស្ថាប័នខ្លួនទៅកាន់សាធារណជន ដែលកំពុងប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមនេះ។ ជាមួយគ្នានេះដែរ អ្នកគួរចូលរួមកម្មវិធី ឬសកម្មភាពសង្គមផ្សេងៗ ដើម្បីបានចូលរួមបង្កើតចំណងមិត្តភាព ឬក៏ដូចជាផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានរបស់ស្ថាប័នខ្លួនទៅកាន់ក្រុមគោលដៅណាមួយដែលអ្នកអាចគិតថាពួកគេនឹងអាចក្លាយជាអតិថិជនប្រើប្រាស់សេវាកម្ម ឬផលិតផលរបស់ស្ថាប័នអ្នក។ ចំនុចបន្ថែមពីនេះគឺ អ្នកត្រូវស្គាល់បណ្តាសារព័ត៌មាន ក៏ដូចជាអ្នកសារព័ត៌មានឲ្យបានច្រើន ព្រោះថាពួកគេអាចជួយផ្សព្វផ្សាយស្ថាប័នអ្នកទៅកាន់សាធារណជនជាច្រើននាក់ ដែលតាមដានសារព័ត៌មាននោះ។ ដូច្នេះអ្នកត្រូវធ្វើជិតស្និទ្ធជាមួយអ្នកសារព័ត៌មាន និងផ្តល់នូវព័ត៌មានជាក់ច្បាស់ដល់ពួកគេ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយបន្តទៅកាន់សាធារណជន ឲ្យបានយល់ដឹង និងស្គាល់ស្ថាប័នអ្នក។  គេថា ការងារទំនាក់ទំនងសាធារណៈ គឺមានជំនាញបញ្ចុះបញ្ចូល និងវិធីសាស្ត្រក្នុងការនិយាយពីរឿងរបស់ក្រុមហ៊ុនឲ្យជ្រាបចូលទៅដល់ចិត្តរបស់អតិថិជន និងដៃគូ។ តើជាទូទៅបងមានសិល្បវិធីបែបណាដើម្បីធ្វើវា? ការបញ្ចុះបញ្ចូលក្នុងវិស័យជំនួញគឺមានតែពន្យល់យ៉ាងណាអំពីសេវាកម្មផ្សេងៗដើម្បីឲ្យដៃគូរសហការឲ្យបានយល់ច្បាស់ដោយទាមទារនូវ ឯកសារយោង និងរបាយការណ៍ស្តីអំពីក្រុមហ៊ុនដើម្បីបង្កើនទំនុកចិត្តថាគាត់នឹងពិតជាអាចទទួលបានអ្វីដែលបានលើកឡើង។ ចំណុចដែលសំខាន់មួយទៀតនោះគឺត្រូវនិយាយពីអ្វីដែលដៃគូសហការនឹងទទួលបានបន្ទាប់ពីជាវសេវាកម្ម ឬចាប់ផ្តើមសហការជាមួយគ្នា។ ការពន្យល់នេះទាមទារឲ្យអ្នកត្រូវពន្យល់ម្តងមួយៗ ដោយក្បោះក្បាយ និងផ្តល់ទំនុបចិត្តដល់អតិថិជន។ មិនត្រឹមតែផ្តល់ព័ត៌មាននោះទេ អ្នកត្រូវយកចិត្តទុកដាក់លើអតិថិជនរបស់យើង ដោយនូវផ្តល់សេវាកម្មដល់ពួកគាត់ឲ្យបានល្អ យកចិត្តទុកដាក់លើពួកគាត់រហូតដល់ពួកគាត់ពេញចិត្តនឹងសេវាកម្មរបស់ស្ថាប័នអ្នក។  តើទុក្ខលំបាក ក៏ដូចជាឧបសគ្គអ្វីខ្លះដែលលោកធ្លាប់ជួបប្រទះក្នុងរយៈពេលដែលបងបានធ្វើការងារនេះ?  អ្វីដែលមានភាពលំបាកនោះគឺនៅពេលដែលត្រូវទាក់ទងក្រុមហ៊ុនថ្មីៗដែលមិនមែនជាដៃគូសហការ ឬអតិថិជនចាស់របស់ក្រុមហ៊ុនយើង ដោយសារតែយើងត្រូវផ្តល់ព័ត៌មានឲ្យបានក្បោះក្បាយ និងលម្អិតជាទីបំផុតដើម្បីចៀសវាងការយល់ច្រលំក្នុងកត្តាណាមួយ។ ក្នុងនេះដែរ នៅមានក្រុមហ៊ុនថ្មីៗមួយចំនួនទទួលយល់ព័ត៌មានខុស ក្នុងនាមយើងជាអ្នកទំនាក់ទំនងសាធារណៈត្រូវមានភាពអំណត់ដោយផ្តល់នូវព័ត៌មានដដែលនោះដល់គាត់។ រីឯចំណុចលំបាកមួយទៀតនោះគឹ លក្ខខណ្ឌភាសា។ ដោយសារតែប្រទេសរីកចម្រើន និងជាទីផ្សារសេរីផងនោះ សហគ្រិនឬអ្នកជំនួញជាច្រើនជាជនជាតិបរទេស ដែលចាំបាច់ត្រូវប្រើប្រាស់ភាសាអង់គ្លេសដើម្បីទំនាក់ទំនង។ ការប្រើប្រាស់ភាសាដទៃក្នុងការទំនាក់ទំនងមិនមែនជារឿងងាយស្រួលឡើយ ក្នុងករណីដែលសហគ្រិនមិននិយាយភាសាអង់គ្លេសដែលទាមទារវត្តមានអ្នកបកប្រែមកចូលរួម។ ដែលសកម្មភាពបែបនេះអាចបង្កឲ្យមានការទទួលព័ត៌មានខុសជាដើម។ លើសពីនេះទៀត ពេលខ្លះអ្នកទំនាក់ទំនងសាធារណៈត្រូវធ្វើដំណើរ និងចំនាយពេលវេលាច្រើនដើម្បីទៅជួបអតិថិជន ពេលខ្លះក៏មិនសូវបានឈប់សម្រាកផងដែរ។ ជាមួយគ្នានេះ ការងារទំនាក់ទំនងសាធារណៈក៏មានជាការរៀបចំកម្មវិធីផងដែរ។ តើបងអាចចែករំលែកបទពិសោធន៍ពីការរៀបចំកម្មវិធីដើម្បីទទួលបានភាពជោគជ័យនិងប្រកបដោយភាពរលូន? ជាការពិតណាស់ ការងាររៀបចំកម្មវិធីគឺជាការងារដែលត្រូវការមនុស្សជាច្រើនចូលរួមជួយ គឺមិនអាចបានទេក្នុងការធ្វើវាឡើងតែម្នាក់ឯង។ ដូចនេះ កត្តាដែលសំខាន់នោះគឺមានអ្នកចូលរួមច្រើន និងការគ្រប់គ្រងក្រុមឲ្យមានប្រសិទ្ធិភាព។ កម្មវិធីមួយអាចធ្វើឡើងបានដោយភាពជោគជ័យនិងរលូនទាល់តែសមាជិកក្នុងក្រុមសហការគ្នា មានភាពសាមគ្គីក្រុម ទទួលបានព័ត៌មានច្បាស់លាស់ពីក្រុមមួយទៅក្រុមមួយ និងចៀសវាងការទទួលបានព័ត៌មានខុស ដែលសកម្មភាពទាំងនេះត្រូវធ្វើនៅមុនពេលកម្មវិធីចាប់ផ្តើម។ ប្រសិនបើមានបញ្ហាអ្វីកើតឡើង អ្នកត្រូវរាយការណ៍ទៅកាន់ប្រធានក្រុមរបស់អ្នក ដើម្បីឲ្យមានការសិក្សា និងដោះស្រាយបញ្ហានោះ ជៀសវាងមានបញ្ហាពេលមានកម្មវិធី។ ដូច្នេះនៅពេលដែលកម្មវិធីបានមកដល់ សមាជិកម្នាក់ៗនឹងច្បាស់អំពីតួនាទីរបស់ខ្លួន និងចូលរួមធ្វើការសហការគ្នាយ៉ាងសកម្ម។ អនុសាសន៍ កត្តាដែលសំខាន់ដែលអ្នកធ្វើការងារសាធារណៈត្រូវចេះគឺបត់បែនតាមកាលៈទេសៈ និងមានភាពឈ្លាសវៃ។ ការបត់បែននេះពេលខ្លះគឺតម្រូវឲ្យយើងធ្វើការសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯងទៅលើរឿងមួយចំនួនដែលស្ថិតនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងរបស់យើង។ ម្យ៉ាងវិញទៀត អ្នកត្រូវត្រៀមខ្លួនជានិច្ចក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាពីព្រោះថាអាចនឹងមានបញ្ហាកើតឡើងគ្រប់ពេល។ 

• Apr 03, 2017 |
• 7 years ago |
• 12.6K views

ឃ្លាខ្លីៗ​ តែមានអត្ថន័យសម្រាប់អ្នកបាក់ទឹកចិត្ត

សម្រាប់ពេលធម្មតា សម្តីដែលយើងនិយាយហាក់ដូចជាខ្យល់ដែលបក់កាត់ត្រចៀកគេផុតទៅ… តែក្នុងខណៈដែលមនុស្សម្នាក់កំពុងតែបាក់ទឹកចិត្ត លែងមើលឃើញពីតម្លៃជីវិត ពាក្យពេចន៍មួយម៉ាត់ៗដែលស្រដីចេញទៅ គឺពិតជាមានឥទ្ធិពលខ្លាំងណាស់លើគេ… បើសិនមនុស្សម្នាក់ដែលអ្នកស្គាល់កំពុងតែមានបញ្ហាបាត់បង់នូវកម្លាំង និងទឹកចិត្ត តើលោកអ្នកនឹងប្រាប់ទៅកាន់ពួកគាត់នូវពាក្យពេចន៍អ្វីខ្លះ?តើមានអ្វីខ្លះចង់ប្រាប់ដល់ពួកគេ? ប្រហែលជាធ្លាប់ឆ្លងកាត់ច្រើន ឬតិចដងរួចហើយនូវអារម្មណ៍មួយនោះ ហើយក៏បានយល់ហើយមែនទេថាក្នុងកាលៈទេសៈបែបនោះ ក្នុងចិត្ត និងបេះដូងរងគ្រោះកម្រិតណា…  ជាការរួមចំណែកមួយក្នុងការផ្តល់នូវកម្លាំងចិត្តដល់អ្នកដែលកំពុងតែធ្លាក់ក្នុងការគិតបែបអវិជ្ជមាន យើងខ្ញុំក៏សូមនាំមកជូននូវពាក្យពេចន៍ប៉ុន្មានឃ្លាដែលសង្ឃឹមថាអាចនឹងផ្លាស់ប្តូរការគិតរបស់អ្នកបានខ្លះ…បើគិតថាមាននរណាម្នាក់ដែលគួរអាន សូមចែករំលែកទៅកាន់ពួកគេផង… ១ អ្វីៗនឹងប្រសើរឡើង មានអ្វីចង់និយាយ អាចចែករំលែកជាមួយខ្ញុំបាន ទោះបីជាពេលនេះ អ្នកអាចនឹងមានអារម្មណ៍ថាគ្រប់យ៉ាងហាក់ដូចជាងងឹតស្លុប តែត្រូវចាំថា «ក្រោយភ្លៀង មេឃស្រឡះ» អ្វីៗនឹងមិនដូចជាថ្ងៃនេះ និងពេលនេះនោះទេ…ហើយក៏ត្រូវចាំដែរថា «ម្នាក់នេះនឹងនៅទីនេះ ដើម្បីអ្នក…មានអ្វីចង់ចែករំលែក ម្នាក់នេះចាំស្តាប់ជានិច្ចណា៎…»  ២ ខ្ញុំប្រហែលជាមិនអាចជួយអ្វីបានច្រើន តែខ្ញុំនឹងធ្វើតាមដែលអាចធ្វើបាន ប្រសិនបើអ្នកប្រាប់ខ្ញុំ គ្រប់ពេលវេលា គ្រប់ទីកន្លែង ដើម្បីអ្នក…ខ្ញុំនឹងព្យាយាមតាមដែលអាចធ្វើបាន… ៣ វាមិនមែនជារឿងអ្វីចម្លែកទេ នរណាក៏ជួបរឿងបែបហ្នឹងដែរ គ្រាន់តែត្រូវចេះចែករំលែកវា នរណាៗក៏ឆ្លងកាត់រឿងហ្នឹងដែរ គ្រាន់តែដោយសារមូលហេតុខុសគ្នា ហើយរយៈពេលឆាប់ ឬយូរតែប៉ុណ្ណោះ ហើយអ្វីដែលសំខាន់ ជំហានដំបូងគេដែលអ្នកគួរធ្វើ គឺចែករំលែកវាជាមួយនឹងនរណាក៏បាន ឲ្យតែអ្នកទុកចិត្ត… ៤ និយាយវាចេញមកឲ្យអស់ កុំលាក់វាទុកក្នុងពោះអី អ្នកនឹងមានអារម្មណ៍ថាធូរសា្រលជាងមុន «លើលោកនេះ គ្មានទេអាថ៌កំបាំង» កុំចេះតែលាក់វាទុកម្នាក់ឯង…លាក់បានពេលខ្លី តែបើទុកយូរៗទៅ វាកាន់តែយូរៗទៅហា…មិននិយាយ ម៉េចនឹងដឹងថាបានធូរស្រាលកម្រិតណាទៅ.. ៥ បើសូម្បីតែអ្នកក៏បោះបង់ខ្លូនឯងចោលដែរ ចុះទម្រាំអ្នកដទៃ អ្នកនៅតែជាមនុស្សម្នាក់សំខាន់សម្រាប់ខ្លួនឯង បើអ្នកខ្លួនឯងក៏មិនបារម្ភ និងធ្វើបាបខ្លួនឯងដោយមិនព្រមងើបចេញពីវាបែបហ្នឹង នរណាៗ ជាពិសេសមនុស្សដែលមិនចូលចិត្តអ្នកកាន់តែបានចិត្ត ហើយចង់ធ្វើបាបអ្នកដែរ… ៦ អ្នកគួរគិតបែបវិជ្ជមាន ហើយគិតត្រឹមបច្ចុប្បន្ននៅចំពោះមុខអ្នកសិន អ្នកអាចសុំជំនួយពីអ្នកនៅជុំវិញគ្រប់ពេល ជាជាងការគិតម្នាក់ឯងធ្វើម្នាក់ឯង... យ៉ាងហោចណាស់ អ្នកក៏ទទួលបានការលើកទឹកចិត្តពីពួកគេដែរ…ទោះមិនបានច្រើន ក៏បានពីរបីម៉ាត់ដែរ…ដូចដែលបានប្រាប់ចឹងថា ក្នុងពេលបែបនេះ សម្ងំម្នាក់ឯង គឺគ្រោះថ្នាក់បំផុតហើយ      ៧  មិនថាក្នុងកាលៈទេសៈបែបណា តែងតែមានមនុស្សម្នាក់ដែលចាំចែករំលែកស្នាមញញឹម និងទឹកភ្នែករបស់អ្នកជានិច្ច ម្នាក់នេះណា…នឹងមិនបោះបង់ចោលអ្នកឡើយ បើទោះជាអ្នកផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងណាក៏ដោយ…ក្តីបារម្ភ និងការយកចិត្តទុកដាក់តែងតែមានជានិច្ចសម្រាប់រូបអ្នក… ៨ The failure will lead us to succeed , be happy and try more!!! ៩ ខ្ញុំយល់អារម្មណ៍មួយនេះ…តែត្រូវគិតថាអ្នកឯកាប៉ុណ្ណោះ តែខ្ញុំវិញជួបរឿងលំបាកច្រើនជាងអ្នករាប់រយដងតែក៏នៅតែព្យាយាមដកដង្ហើមមួយនេះ ដើម្បីកំដរពិភពលោកដែលបានបង្កើតយើងមក…កុំទន់ជ្រាយអី!!! កុហកខ្លួនឯងក៏បានថា…យើងនឹងអាចធ្វើបាន ខ្ញុំនឹងនៅជាមិត្ត ជាប្អូន ជាបង របស់អ្នកណា…អ្នកមិនឯកាទេ… ១០ ការលើកទឹកចិត្តពីក្រុមគ្រួសារ និងអ្នកនៅជុំវិញខ្លួន ពិតជាអ្វីដែលត្រូវការបំផុត ហើយបើសិនជាអាច គួរតែព្យាយាមស្តាប់ធម៌អប់រំចិត្តផងដែរ… ១១ មុននឹងសម្រេចចិត្តគិតខ្លី សូមគិតដល់មនុស្សដែលស្រលាញ់ និងបារម្ភយើងជាងគេ តើពួកគាត់ពិបាកចិត្តយ៉ាងណា ពេលបាត់បង់រូបយើង? ហើយពេលទំនេរ គួរស្តាប់ធម៌អប់រំចិត្ត ដែលអាចជួយឲ្យចិត្តបានស្ងប់…  ១២ When you fail to the hard time, you should remember that it’s not the end of the life. When you are in hard time, someone might be in the worst time. So be positive and try to stand up again!!! ១៣ គ្មានអ្នកណា ចង់ធ្វើខុសនោះទេ…កុំចុះចាញ់ ស៊ូៗ!!! ជាថ្មីម្តងទៀត…កុំលាក់ទុក…មិនថាមានរឿងអ្វីកើតឡើងឡើយ…ត្រូវមាននរណាម្នាក់ដែលខ្លួនឯងទុកចិត្តជាងគេ សម្រាប់ចែករំលែករឿងរ៉ាវក្នុងចិត្ត…

• Apr 03, 2017 |
• 7 years ago |
• 5.5K views

ការសិក្សាបឋមទៅលើការគ្រេចថ្លោះ ចំពោះប្រជាជនរស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ឆ្នាំ២០១៥

សេចក្តីផ្តើម ៖ ការគ្រេចថ្លោះគឺជាការរងរបួសនៅលើរាងកាយដែលកើតមានញឹកញាប់ជាងគេ ភាគច្រើនបណ្តាលមកពីសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ។ គួរឲ្យកត់សំគាល់ផងដែរ ករណីមធ្យមនិងធ្ងន់ធ្ងរចំពោះអ្នកដែលជួបប្រទះនឹងការគ្រេចថ្លោះ ត្រូវចំនាយពេលយ៉ាងយូរទើបអាចជាសះស្បើយឡើងវិញ។ ជាលទ្ធផល ការគ្រេចថ្លោះជះឥទ្ធិពលលើទាំងសុខភាពផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត ដែលជាកត្តាដ៏សំខាន់មួយដែលប៉ះពាល់ទៅដល់ការប្រកបមុខរបរ និងការសិក្សា។ គោលបំណង ៖ ការសិក្សាបឋមទៅលើការគ្រេចថ្លោះចំពោះប្រជាជនរស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ឆ្នាំ២០១៥ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំនងបង្ហាញអោយឃើញអំពី ទំនាក់ទំនងរវាងស្ថានភាពនៃការគ្រេចថ្លោះរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាទៅនឹង ភេទ អាយុ មុខរបរ និងសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ, ការវាយតំលៃទៅលើបច្ចុប្បន្នភាពនៃការព្យាបាលការគ្រេចថ្លោះចំពោះប្រជាជនរស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ និងធ្វើការពិចារណាឡើងវិញទៅលើមធ្យោបាយផ្សេងៗដើម្បីលើកកំពស់ស្ថានភាព ការគ្រេចថ្លោះនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ វិធីសាស្រ្ត ៖ កម្រងសំណួររៀបចំឡើងទៅតាមសៀវភៅមគ្គុទេសនក៍របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក [1] ត្រូវបានសួរទៅកាន់អ្នកចូលរួមដែលជាប្រជាជនទូទៅចំនួន៣៨៦នាក់ នៅតាមទីកន្លែងផ្សេងៗក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។ បន្ទាប់មក ទិន្នន័យដែលទទួលបានត្រូវបានយកមកវិភាគតាមលក្ខណៈស្ថិតិវិទ្យាដោយសិក្សាអំពីទំនាក់ទំនងរវាងការគ្រេចថ្លោះ ជាមួយនឹងអាកប្បកិរិយាក្នុងការប្រកបរបរ, ភេទ, អាយុ, Body Mass Index, សកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ និងសុខភាពផ្លូវកាយ។ លទ្ធផល ៖ ទិន្នន័យបង្ហាញថាមានអ្នកចូលរួម២៣១(៥៩.៨៤%)នាក់ ធ្លាប់មានការគ្រេចថ្លោះ (Figure1)។ ក្នុងនោះដែរ អាត្រានៃការគ្រេចថ្លោះចំពោះបុរសមាន ៦៨.៩២% ដែលខ្ពស់ជាងស្ត្រីដែលអាត្រាមានតែ៥៤.២០% (Figure2)។ រីឯក្រុមអាយុដែលរងការគ្រេចថ្លោះច្រើនជាងគេគឺនៅចន្លោះពី២០-២៥ឆ្នាំ (Figure3)។ ផ្នែកនៃរាងកាយដែលងាយនឹងរងការគ្រេចថ្លោះជាងគេគឺកជើង (Figure4)។ ក្នុងចំនោម២៣១ករណីនៃអ្នកគ្រេចថ្លោះ មាន១៧១ (៧៤.០៣%) ព្យាបាលដោយខ្លួនឯង, ៥៥ (២៣.៨១%) ទៅទិញថ្នាំនៅឱសថស្ថាន, ១០ (៤.៣៣%) ទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ (Figure5)។ រីឯការជ្រើសរើសវិធីព្យាបាលដោយប្រើឱសថសម័យ យើងសង្កេតឃើញមានចំនួន ១៨៧ (៨០.៩៥%) នៃអ្នកចូលរួមសរុប ដែលភាគច្រើន អ្នកជម្ងឺប្រើប្រាស់ទំរង់លាបរឹត (Figure6)។ ជាមួយគ្នានេះដែរ ការប្រើប្រាស់ Nonsteroidal anti-inflammatory drugs គឺជាការព្យាបាលដែលឱសថការីជ្រើសរើសប្រើញឹកញាប់ជាងគេសំរាប់ការព្យាបាលការគ្រេចថ្លោះ (Figure7)។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ក៏មានអ្នកចូលរួមចំនួន៦៥ (២៨.១៤%) បានជ្រើសរើសវិធីព្យាបាលដោយមិនប្រើឱសថសម័យដូចជា ធ្វើលំហាត់ប្រាណ ស្អំទឹកកក អបឈើ និងប្រើប្រាស់រុក្ខជាតិឱសថ (Figure8)។ សេចក្តីសន្និដ្ឋាន ៖ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះបានបង្ហាញឲ្យឃើញថា មិនត្រឹមតែអ្នកលេងកីឡាទេដែលប្រឈមនឹងការគ្រេចថ្លោះ តែវាក៏កើតឡើងជាញឹកញាប់ចំពោះប្រជាជនទូទៅផងដែរ។ តាមរយៈលទ្ធផលនៃទំនាក់ទំនងតាមស្ថិតិវិទ្យា រវាងការគ្រេចថ្លោះ និងភេទ, ការហាត់ប្រាណ, និងការធ្វើការងារ បានស្តែងអោយឃើញថាការគ្រេចថ្លោះគឺជាបញ្ហាមួយដែលជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងទៅដល់ប្រជាជនកម្ពុជាទូទៅ។ ពាក្យគន្លឹះ ៖ Cross-sectional study, ការគ្រេចថ្លោះ, Prevalence ឯកសារយោង៖ [1]. D. Sethi…et al. Guidelines for conducting community survey on injuries and violence. Geneva: WHO; 2004. សិក្សាដោយ ៖  យុវនិស្សិត ខន ស្រ៊ឺ, តាំង ស៊ីវទៀង, នៅ សុវណ្ណី, អ៊ិត សុភារ៉ែន (និស្សិតឱសថសាស្រ្តនៃសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្តសុខាភិបាល) ដកស្រង់ចេញពី ៖ ព្រឹត្តិ​បត្រព័ត៌មាននៃសមាគមឱសថការីកម្ពុជា

• Apr 03, 2017 |
• 7 years ago |
• 8.1K views

យល់ដឹងពីជំងឺឃ្លង់ល្ពៅ

ប្រជាជនទូទាំងពិភពលោកមានពណ៌សម្បុរផ្សេងគ្នាទៅតាមពូជសាសន៍នីមួយៗដូចជា ស្បែកស ស្បែកខ្មៅ ស្បែកលឿងជាដើម។ ទន្ទឹមនឹងការមានពណ៌សម្បុរខុសគ្នានេះដែរក៏មានជំងឺម្យ៉ាងដែលធ្វើឲ្យមានការប្រែពណ៌ស្បែករបស់ពួកគាត់ទៅជាពណ៌សខុសពីពណ៌ធម្មតាដែលយើងស្គាល់ថាជា ជំងឺឃ្លង់ល្ពៅ (វីទីលីហ្គោល)។ ដើម្បីឲ្យយល់ច្បាស់ពីជំងឺនេះ ហេលស៍ថាមបានធ្វើកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត «ព្រហ្ម ផានិត» ដែលជាគ្រូពេទ្យឯកទេសសើស្បែកមកពីប្រទេសបារាំងបច្ចុប្បន្នកំពុងបម្រើការនៅផ្នែកជំងឺសើស្បែក និងកាមរោគនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត ដែលលោកបានធ្វើការបកស្រាយយ៉ាងក្បោះក្បាយពីជំងឺនេះ ៖ និយមន័យ ជំងឺវីទីលីហ្គោ ឬជំងឺឃ្លង់ល្ពៅគឺជាជំងឺស្បែកដែលប្រែពណ៌ពីធម្មតាទៅជាពណ៌សដោយសារតែការស្លាប់របស់កោសិកាផលិតពណ៌ (melanocyte)។ ជំងឺវីទីលីហ្គោនេះអាចកើតមានឡើងចំពោះមនុស្សគ្រប់វ័យអាចកើតមាននៅលើផ្ទៃមុខដងខ្លួនចុងដៃចុងជើង និងតាមជាលិកាទន់ដូចជាភ្នែក ច្រមុះ បបូរមាត់ ។ល។ ជំងឺនេះដែរមានកើតលើប្រជាជនប្រហែល 0,1%-2% នៃប្រជាជនទាំងអស់ទូទាំងពិភពលោកតែប្រទេសកម្ពុជាយើងមិនមានទិន្នន័យច្បាស់លាស់ណាមួយលើការកើតជំងឺនេះទេ។ យ៉ាងណាមិញបើតាមតួរលេខរបស់មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀតមានអ្នកកើតជំងឺនេះប្រហែល 1% ទៅ2% ប៉ុណ្ណោះក្នុងចំណោមអ្នកជំងឺដែលបានមកពិនិត្យព្យាបាលនៅអគារជំងឺសើស្បែកនិងកាមរោគ។ មូលហេតុ ជាក់ស្តែង ពុំមានការបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ណាមួយអំពីមូលហេតុដែលបណ្តាលឲ្យកើតជំងឺនេះនោះទេ។ ប៉ុន្តែបើតាមការស្រាវជ្រាវគេបានសន្និដ្ឋានថាប្រហែលជាទាក់ទង នឹងប្រព័ន្ធការពាររាងកាយទៅបំផ្លាញកោសិកាពណ៌ (melanocyte)ដែលគេហៅថា Autoimmune Diseases និងមួយទៀតអាចមកពីកត្តាសេនេទិច។ រោគសញ្ញា ជំងឺនេះ ស្តែងឡើងដោយមានការប្រែពណ៌ស្បែកខុសប្រក្រតីពោលគឺស្បែកបានប្តូរទៅជាពណ៌ស(Depigmetation) ដែលអាចមើលឃើញដោយភ្នែកទទេ។ ការប្រែប្រួលនេះកើតឡើងដុំៗ និងអាចមានទំហំតូចឬធំតែគ្មានបញ្ហារមាស់ និងអាការៈអ្វីឡើយ។ រោគវិនិច្ឆ័យ គ្រូពេទ្យឯកទេសខាងសើស្បែកអាចដឹងថាជាជំងឺវីទីលីហ្គោលបានដោយការពិនិត្យស្បែកជាក់ស្តែង (Physical Examination) ប្រវត្តិអ្នកជំងឺ(Medical History) និង Skin biopsy ។ ដើម្បីបញ្ជាក់ឲ្យកាន់តែច្បាស់គ្រូពេទ្យនឹងច្រិបយកស្បែកមួយផ្នែកណាមួយទៅពិនិត្យ(biopsy)ដើម្បីវិភាគកោសិកាពណ៌(melanocyte)។ បើកោសិកាទាំងនេះស្លាប់វាប្រាកដណាស់ថាអ្នកជំងឺបានបាត់បង់កោសិកាពណ៌ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យស្បែកប្តូរពណ៌ទៅជាស។ វិធីមួយបែបទៀតគឺយកអំពូលមួយដែលមានកាំ-រស្មី ultra violet (wood  lamp) បញ្ចាំងលើស្បែក ដើម្បីរកមើលនូវផ្ទៃសតូចៗមានរាងដូចជាបង្អូចដែលជាកន្លែងកើតមានជំងឺវិទីលីហ្គោលនេះ។ ការព្យាបាល ចំពោះការព្យាបាល គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការព្យាបាលទៅតាមប្រភេទនិងទីតាំងដែលកើតជំងឺ៖ •ប្រសិនបើការប្រែពណ៌មានទំហំតូចដូចជាលើផ្ទៃមុខគ្រូពេទ្យព្យាបាលដោយថ្នាំពីរប្រភេទសំខាន់ គឺពួក Steroid ដែលយើងត្រូវលាបនៅកន្លែងដែលកើត២ដងក្នុង១ថ្ងៃដើម្បីកុំឲ្យប្រព័ន្ធការពាររាងកាយបំផ្លាញកន្លែងហ្នឹងបន្តទៀត និងមួយទៀត គឺពួកImmunosuppressive (tacrolimus) អាចលាបលើកន្លែងដែលកើតដើម្បីបន្ថយនូវសកម្មភាពរបស់ប្រព័ន្ធការពាររាងកាយរបស់យើងផងដែរ។ •ប្រសិនបើការប្រែពណ៌មានទំហំធំ (ពណ៌សសឹងទាំងអស់) គេព្យាបាលដោយថ្នាំមួយប្រភេទទៀត គឺពួក Hydroguinone ដើម្បីលុបកន្លែងដែលមានស្បែកពណ៌ខ្មៅចោលធ្វើឲ្យស្បែកសទាំងអស់វិញ។ •ប្រសិនបើការប្រែពណ៌ជាចំណុចពណ៌សតូចៗច្រើនពេញខ្លួនគេព្យាបាលដោយពន្លឺ (phototherapy, puva ឬ UVB)។ •ក្រៅពីមធ្យោបាយព្យាបាលខាងលើគេក៏អាចព្យាបាលតាមវិធីសាស្ត្រជាច្រើនទៀតដូចជា៖ ការយកស្បែកដែលល្អមកជួសកន្លែងដែលមានស្បែកខូច (Skin Graft) ដើម្បីឲ្យស្បែកដុះលូតលាស់មកពណ៌ធម្មតាវិញ និងមួយទៀតគឺការវះកាត់ដូរស្បែក (យកស្បែកនៅកន្លែងល្អមកដូរនៅកន្លែងដែលកើតមានជំងឺ)។ ការព្យាបាលជំងឺវីទីលីហ្គោលាចទទួលបានជោគជ័យឬអត់ វាអាស្រ័យទៅលើទំហំ និងប្រភេទនៃការប្រែពណ៌។ ដូចនេះអ្នកជំងឺត្រូវទៅជួបគ្រូពេទ្យឯកទេសដើម្បីជ្រើសរើសនូវវិធីព្យាបាលដ៏ត្រឹមត្រូវ។ ជំងឺវីទីលីហ្គោលនេះមិនមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតទេ ប៉ុន្តែវាធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺបាត់បង់នូវសកម្មភាពសង្គមដោយសារការខ្មាសអៀន និងចង់លាក់បាំងនូវអ្វីដែលគាត់កើតមាន។ ប្រសិនបើអ្នកជំងឺកើតមាននូវជំងឺវីទីលីហ្គោលហើយគាត់មានជំងឺមួយចំនួនទៀតដូចជាទឹកនោមផ្អែម បញ្ហាក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត និងជំងឺក្រិនស្បែក (Scleroderma)  នោះវាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិត។ ការបង្ការ វិធីការពារ និងទប់ស្កាត់កុំឲ្យជំងឺនេះរីករាលដាលអ្នកជំងឺមិនត្រូវឲ្យប៉ះពាល់ពន្លឺថ្ងៃក្តៅខ្លាំងដែលអាចបណ្តោយឲ្យរលាកស្បែកនៅកន្លែងផ្សេងដូចជា មុខ ដងខ្លួន នៅចុងដៃចុងជើង និងនៅមាត់មិនគួរឲ្យប៉ះទង្គិច ឬប៉ះជាមួយទឹកក្តៅខ្លាំងដែលបណ្តាលឲ្យស្លាប់កោសិកាដទៃទៀតដែលបណ្តាលឲ្យកើតវីទីលីហ្គោបូកជាមួយ Phototherapy។ ជំងឺនេះមិនមានការឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតនោះទេដោយសារវាកើតឡើងដោយប្រព័ន្ធការពាររបស់ខ្លួនយើងផ្ទាល់ប្រឆាំងនឹងខ្លួនឯង(Auto Immune)។ ឯកត្តាសេនេទិចក៏មិនទាន់បានបញ្ជក់ឲ្យច្បាស់លាស់ផងដែរ ដោយគ្រាន់តែអាចដឹងថាបើគ្រួសារមួយមានជំងឺវីទីលីហ្គោនេះកូនចៅ ឬចៅទួតអាចមានកើតជំងឺនេះប៉ុន្តែអាចនឹងអត់កើតផងដែរ។ ជាចុងក្រោយ ប្រសិនបើបងប្អូនប្រិយមិត្តអានទាំងឡាយបានជួបប្រទះឬមានការសង្ស័យថាខ្លួនមានស្បែកខុសធម្មតាគួរតែទៅជួបជាមួយនឹងគ្រូពេទ្យឯកទេសខាងសើស្បែកដើម្បីពិនិត្យ និងធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឲ្យបានត្រឹមត្រូវចៀសវាងការយល់ខុស និងការប្រើប្រាស់ថ្នាំដោយគ្មានវេជ្ជបញ្ជាដែលអាចបណ្តាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពក៏ដូចជាការចំណាយប្រាក់ច្រើន ការជួបជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសយើងអាចទទួលបាននូវការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យច្បាស់លាស់ និងទទួលបានការព្យាបាលប្រកបដោយគុណភាពប្រសិទ្ធភាពនិងសុវត្ថិភាព។ ©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

• Apr 03, 2017 |
• 7 years ago |
• 6.8K views

ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទE អាចវិវឌ្ឍទៅជារលាកថ្លើមរ៉ាំរ៉ៃឬទេ?

ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទEជាជំងឺមួយប្រភេទដែលបណ្ដាលមកពីវីរុសរលាកថ្លើមប្រភេទ E ប៉ុន្តែមិនវិវឌ្ឍទៅជាជំងឺរលាកថ្លើមធ្ងន់ធ្ងរ ឬរ៉ាំរ៉ៃនោះទេ។ វាមានលក្ខណៈខុសពីជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទB និងC ហើយវាអាចនឹងជាសះស្បើយទៅវិញក្នុងរយៈពេលពី២ទៅ៣ខែដោយពុំចាំបាច់ទទួលការព្យាបាល។ និយមន័យ ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ E ជាជំងឺដែលបណ្ដាលមកពីវីរុសរលាកថ្លើមប្រភេទE ដែលវីរុសនេះត្រូវបានគេចែកចេញជា៤ប្រភេទ ឬពូជ(Genotypes)ទៅតាមពូជសាសន៍និងតំបន់នីមួយៗ៖ • ពូជ(Genotype)ទី១ ៖ មានច្រើននៅតំបន់ត្រូពិច ដូចជាអាស៊ី និងអាហ្រ្វិច • ពូជ (Genotype)ទី២ ៖ មាននៅប្រទេស Kenya និង Nigeria ជាដើម • ពូជ (Genotype)ទី៣ ៖ ស្ទើរតែកើតមានពាសពេញពិភពលោក • ពូជ (Genotype)ទី៤ ៖ មិនទាន់អាចកត់សម្គាល់ទីតាំងជាក់នៅឡើយទេ។ ពូជទី១ និងទី២ត្រូវបានគេសងេ្កតឃើញថាវាអាចបង្កជាជំងឺរលាកថ្លើមនៅលើខ្លួនមនុស្ស ហើយមានការចម្លងពាសពេញផ្ទៃប្រទេសទៅលើប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍដោយសារកង្វះអនាម័យ រីឯពូជទី៣និងទី៤វិញ វាបង្កជាជំងឺនៅលើទាំងខ្លួនមនុស្ស និងសត្វ ជាពិសេសកើតលើសត្វជ្រូក ហើយវាមិនមែនកើតមាននៅតែប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍនោះទេ វាក៏ត្រូវបានរកឃើញនៅប្រទេសជឿនលឿនផងដែរ។ រយៈពេលនៃការបង្កជំងឺក៏បានបែងចែកជំងឺនេះជា២ទម្រង់ផ្សេងគ្នាផងដែរ គឺរលាកថ្លើមស្រួចស្រាវ និងរ៉ាំរ៉ៃ ប៉ុន្តែជាទូទៅការរលាកថ្លើមស្រួចស្រាវតែងជួបប្រទះជាញឹកញាប់ក្នុងជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ E បន្ទាប់មកវានឹងជាទៅវិញដោយឯកឯង។ ដោយឡែក ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ E រ៉ាំរ៉ៃ ឃើញមានចំពោះតែបុគ្គលណាដែលមានប្រពន័្ធភាពស៊ាំចុះខ្សោយប៉ុណ្ណោះ តួយ៉ាងចំពោះអ្នកជំងឺដែលបានធ្វើការដាំសរីរាង្គដូចជាថ្លើម បេះដូង តម្រងនោម ឬ ខួរឆ្អឹង ជាដើម។ ការចម្លងរោគ ការចម្លងជំងឺនេះ ត្រូវបានគេហៅថា “Orofecal” ពោលគឺចម្លងពីចំណីអាហារដូចជា៖ • បរិភោគទឹកមិនស្អាត • បរិភោគសាច់សត្វដោយពុំបានចម្អិនឲ្យឆ្អិនល្អ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា វីរុសនេះមិនអាចធ្វើការចម្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតតាមរយៈការរួមភេទ ឬការរស់នៅជាមួយគ្នានោះទេ។      ការចេញរោគសញ្ញា ពុំមានឃើញនូវរោគសញ្ញាជាក់លាក់ណាមួយដែលបញ្ជាក់ថាជាជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទEប្រាកដទេ។ ក្នុងអំឡុងពេល២ទៅ៧សប្ដាហ៍បន្ទាប់ពីឆ្លងរួចអ្នកជំងឺភាគច្រើនពុំមានចេញនូវរោគសញ្ញាអ្វីទាំងអស់ ឬអាចនិយាយថាមានសុខភាពធម្មតា ព្រោះវាជារយៈពេលសម្ងំរបស់វីរុសដែលគេហៅថា ”Incubation period”។ បន្ទាប់ពីនោះទើបយើងឃើញមានចេញនូវរោគសញ្ញាមួយចំនួនដូចការឆ្លងវីរុសធម្មតាដូចជា ក្ដៅខ្លួន ឈឺសាច់ដុំ អស់កម្លាំង ស្រកទម្ងន់ដែលអាចច្រឡំទៅនឹងជំងឺផ្ដាសាយ។ ក្រៅពីនេះអ្នកជំងឺក៏អាចលេចចេញនូវរោគសញ្ញាទូទៅនៃជំងឺរលាកថ្លើម ដោយមានការឈឺចាប់នៅចំទីតាំងនៃថ្លើម (ក្រោមឆ្អឹងជំនីរស្ដាំ) កើតលឿងលើស្បែក ភ្នែក ហើយទឹកនោមមានពណ៌លឿងខុសធម្មតានិងលាមកមានពណ៌ស្លេកខុសធម្មតាដែលជាហេតុនាំឲ្យយើងមានការសង្ស័យឈានទៅរកការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យទៅលើជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទE។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ បន្ទាប់ពីមានលេចឡើងនូវរោគសញ្ញាខាងលើ ត្រូវធ្វើការសាកសួរពីរបបអាហារក្នុងមួយរយៈពេលខ្លីចុងក្រោយដែលវាជាកត្តាចម្លងដ៏សំខាន់ ប៉ុន្តែការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជាក់លាក់គឺត្រូវពឹងផ្អែកទៅលើការធ្វើតេស្តឈាមរកអង្គបដិបក្ខវីរុសរលាកថ្លើមប្រភេទ E (anti-HEV, Ig M) និង PCR តេស្ត។ ការព្យាបាល និងវិធីបង្ការ ចំពោះតែអ្នកជំងឺដែលបានធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរ ឬផ្សាំសរីរាង្គ ត្រូវព្យាបាលដោយថ្នាំគ្រាប់ Ribavirin  ឬថ្នាំចាក់Interferon។ ចំពោះអ្នកជំងឺដែលមានសុខភាពធម្មតាយើងត្រូវធ្វើការព្យាបាលទៅតាមរោគសញ្ញា និងធ្វើការណែនាំអ្នកជំងឺផឹកទឹកឲ្យបានច្រើន បរិភោគឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ និងចៀសវាងការផឹកស្រា ឬថ្នាំណាដែលនាំឲ្យមានការខូចខាតនូវកោសិកាថ្លើម។   ទោះបីវាគ្មានភាពកាចសាហាវហើយករណីអាចមានតែ៥%ដែលអាចនឹងវិវឌ្ឍទៅជាជំងឺរលួយថ្លើម យើងក៏ត្រូវបង្ការការចម្លងជំងឺនេះដោយរស់នៅឲ្យមានអនាម័យខ្ពស់ ឬធ្វើការចាក់ថ្នាំបង្ការតែម្ដង។ បកស្រាយដោយ ៖ អ្នកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត វង ច័ន្ទលីណា គ្រូពេទ្យឯកទេសក្រពះ ពោះវៀន ថ្លើម និងឫសដូងបាត នៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ហើយក៏ជាសាស្រ្ដាចារ្យនៃសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្ដសុខាភិបាល

• Apr 03, 2017 |
• 7 years ago |
• 6.7K views

បញ្ហាស្បែកដែលងាយកើតញឹកញាប់បំផុត

មុន មុន គឺជាជំងឺរបស់ក្រពេញគល់រោម “Pilosebaceous“ វាកើតឡើងជាញឹកញាប់ មិនថាបុរស ឬស្រ្តី។ ជាទូទៅ គេឃើញថាមុនកើតឡើងក្នុងកំឡុងពេល អាយុពី ១០ ទៅ៤០ឆ្នាំ។មូលហេតុនៃការកើតមុន បណ្តាលមកពីការស្ទះ ក្រពេញបញ្ចេញក្រៅរបស់ក្រពេញ Sebaceous  និងការកើនឡើងលើសលុបនូវ ការបញ្ចេញរបស់ក្រពេញនេះ។ រួមជាមួយបំរែបំរួលអ័រម៉ូន Aldosterone បន្ថែមពីលើនោះ គឺមានការប្រមូលផ្តុំ នូវពពួកបាក់តេរីទៀតផង។ មុនត្រូវបានបែងចែកជាច្រើនប្រភេទ ដែលបង្កឡើងដោយមូលហេតុច្រើនយ៉ាង បន្ថែមពីលើការកកស្ទះ និងការបញ្ចេញច្រើនលើសលុបរបស់ក្រពេញសេបាសេ ”Sebaceas” ដូចជា Acne  vulgaris, Acne Cosmetica, Acne Occupational, Acne Senile Comedone, Acne Neonatorum, Acne Medicamentosa ជាដើម។ តែទោះជាយ៉ាងណា យើងធ្វើចំណាត់ថ្នាក់ មុន តែពីរប្រភេទធំៗ គឺ មុនគ្មានការរលាក (Acne non inflame), មុនមានការរលាក (Acne inflame) ។ • នៅក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ Acne non inflame មានដូចជា Acne vulgaris ដែលចែកជា  ពីរ  ក្រុមទៀតគឺ ៖    comedone      white     head ( មុនគ្រាប់ស )និង comedone black head (មុនក្បាលខ្មៅ) ។ • រីឯចំណាត់ថ្នាក់ Acne inflame មានដូចជា Acne fulminance, Acne Conglobata ជាដើម។ បើនិយាយពីរោគវិនិច្ឆ័យ មុន (Acne) គឺតំរូវទៅតាម គ្លីនិក និងធ្វើការបែងចែកទៅតាមអាយុ ប្រភេទមុន និងចំណាត់ថ្នាក់ដើម្បីធ្វើការព្យាបាល។ ការព្យាបាល ក៏ដូចរោគវិនិច្ឆ័យដែរ គឺតំរូវទៅតាមប្រភេទ និងចំណាត់ថ្នាក់របស់មុនដូចគ្នា។ ១. Topical Therapy • Acne non inflame ៖ សំដៅលើមុនដែលមិនមានការរលាក - Acne cream and Acne lotion ៖ សម្រាប់ធ្វើឲ្យមុខស្ងួត និង peeling effect - Retinoic acid ៖ លាបដើម្បីកាត់បន្ថយការបញ្ចេញរបស់ក្រពេញ Sebaceas ។ • Acne inflame ៖ សំដៅលើមុនដែលមានការរលាក រួមនិងមានបណ្តុំនៃពពួកបាក់តេរី -Benzoyl Peroxide : 2.5%  5%  10% ទៅតាមកម្រិតនៃការរលាក -Erythromycine gel, ( Clindamycinegel ) ២. Systemic therapy • Antibiotic ដែលប្រើប្រាស់ជាញឹកញាប់មានដូចជា :  Doxycycline, Erythromycine, Azithromycine, Cotrime (ពេលខ្លះ) ជាដើម ។ • Hormonal therapy • Roaccutane “Isotretinoin” ករណីមុនដែលធ្ងន់ធ្ងរ ការព្យាបាលកាន់តែពិបាក អាចតំរូវឲ្យចាក់ពពួក Anti-inflammatory ទៅក្នុងបណ្តុំមុនដែល មានគ្រាប់ធំ ហើយរឹង។ ជារួម “មុន” ជាជំងឺដែលសុំាញុំា ហើយពិបាកក្នុងការព្យាបាលឲ្យជាសះស្បើយដាច់ណាស់។ បច្ចេកវិទ្យាបច្ចុប្បន្ន ដែលទាន់សម័យ ហើយទំនើបនៅប្រទេសជឿនលឿន គឺការព្យាបាលរបស់គេអាចរហូតដល់ប្រើប្រាស់ Laserនិងម៉ាស៊ីនឈ្មោះ ‘AGNESTM “ ទៅហើយ។ អាស្រ័យហេតុនេះ ដើម្បីព្យាបាលមុនឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព សូមបណ្តាអតិថិជនទាំងអស់ ស្វែងរកការព្យាបាលដោយវេជ្ជបណ្ឌិតមានជំនាញ ចៀសវាងការព្យាបាលតាមបែប ប្រថុយប្រថាន ជាមួយផលិតផលក្នុងទីផ្សារសេរី ដោយមិនគោរពតាមវេជ្ជបញ្ជាច្បាស់លាស់។ ជាំ ជាំ គឺជាការកើតឡើងនូវពណ៌លើស្បែកដែលបណ្តាលឲ្យពណ៌ស្បែកប្រែទៅជាពណ៌ក្រមៅជាងស្បែកធម្មតាកើតថ្មីៗ ហើយមានកម្រិតព្រំដែនច្បាស់លាស់។ គេសង្កេតឃើញថា «ជាំ» កើតមានលើស្រ្តីច្រើនជាងបុរស ហើយច្រើនកើតលើមនុស្សចាប់ពីអាយុលើសពី២០ឆ្នាំ តែមូលហេតុរបស់ជាំមិនត្រូវបានបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ទេ។ វាអាចបណ្តាលមកពីមូលហេតុច្រើនយ៉ាង គ្រាន់តែអាចសំគាល់ឃើញថាវាមានទំនាក់ទំនងនឹងបម្រែបម្រួលរបស់អរម៉ូន និងកម្តៅថ្ងៃ។  ជាក់ស្តែង ការប្រមូលផ្តុំនូវកោសិកាពណ៌របស់ស្បែកឈ្មោះថា «មេឡានីន» ច្រើនលើសលុប បណ្តាលឲ្យជំងឺ «ជាំ» នេះកើតឡើង។ កន្លែងដែលកើតមានអាការៈជាំជាញឹកញាប់មានដូចជា៖ ថ្ងាស ថ្ពាល់ សៀតផ្កា ច្រមុះ និងចង្កា។ ជាទូទៅ គេសង្កេតឃើញថាជាំច្រើនចេញនៅពេលដែលស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ ស្រ្តីដែលប្រើប្រាស់ថ្នាំពន្យារកំណើត ក្រុមពពួក Oestrogen ជាដើម។ កត្តាមួយចំនួនទៀតដែលជម្រុញឲ្យជាំកើតមានដែរ គឺជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ ជំងឺស្រេ្តសជាដើម។ យ៉ាងណាមិញ ការព្យាបាលមានការលំបាកនឹងឲ្យជាដាច់ក្នុងរយៈពេលខ្លីណាស់ មានន័យថាការព្យាបាលត្រូវប្រើពេលយូរ ឬសឹងតែអស់មួយជីវិតទៅតាមដំណាក់កាលនីមួយៗ លើកលែងតែជាំដោយសារការមានផ្ទៃពោះជាទូទៅក្រោយពេលសម្រាលកូន៦ខែ ជាំអាចវិវឌ្ឍន៍ទៅជាសះស្បើយវិញដោយខ្លួនឯង។ រីឯជាំបណ្តាលមកពីការលេបថ្នាំពន្យារកំណើត ក្រោយពីបញ្ចប់ការលេបក៏ត្រឡប់មកធម្មតាវិញដូចគ្នាដែរ។ ជាទូទៅ ថ្នាំដែលប្រើក្នុងការព្យាបាលជាំមានដូចជា «Hydroquinone» លាយជាមួយ Tretinoin  និងCorticoides។ ម្យ៉ាងវិញទៀត គេក៏អាចព្យាបាលជាមួយ Azelaic acid រួមបន្ថែមនូវគ្រីមការពារកម្តៅថ្ងៃ SPF 30-50 ផងដែរ។ Atopic Dermatitis Atopic Dermatitis ជាជំងឺរលាកស្បែកម្យ៉ាងដែលមានរោគសញ្ញារមាស់ ជាចម្បង និងសើរើជាញឹកញាប់ (Recurrent) ដែលជាទូទៅការប៉ះទង្គិចកើតមាននៅលើផ្នែកទាំងសងខាងនៃដងខ្លួន (Symmetrical) ជាពិសេស គឺតំបន់បត់ ឬគន្លាក់ ដូចជាគន្លាក់ដៃ គន្លាក់ជើង ថ្ពាល់ ហើយលក្ខណៈពិសេសរបស់ជំងឺនេះ  គឺមាននៅទាំងសងខាង ដែលហៅថា   Symmetrical។ ជាទូទៅ វាចាប់ផ្តើមនៅពេលទើបនឹងកើតភ្លាម និងច្រើនកើតមានមុនអាយុ២ឆ្នាំ ហើយច្រើនតែកែសម្រួលបានដោយជំងឺនេះថយចុះទៅតាមអាយុអាចថយចុះ មានន័យថាកាលណាអាយុ កើនឡើងជំងឺនេះ ប៉ុន្តែរោគសញ្ញាកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរដោយសារការអេះ និងកកិត ។ រោគសញ្ញាចម្បងនៃជំងឺនេះ មានដូចជា ៖ • ការរមាស់ (Pruritus)  មាននៅតំបន់គន្លាក់ចំពោះមនុស្សពេញវ័យនិង នៅមុខ ដៃ កំបេះគូថ សម្រាប់ក្មេង • ជាប្រភេទជំងឺរ៉ាំរ៉ៃដែលសើរើជាញឹកញាប់ • មានប្រវត្តិជំងឺគ្រួសារដែលមានប្រតិកម្ម ៖ ស្បែក ច្រមុះ ទងសួត ដែលហៅថា Atopic Dermatitis, Allergic rhinitis, Asthma allergic conjonctivale (រលាកភ្នែកដោយប្រតិកម្ម) រីឯរោគសញ្ញាបន្ទាប់បន្សំវិញរួមមានដូចជា ៖ • រលាកភ្នែកញឹកញាប់ • រលាកមាត់ • រលាកមុខរលាត់ៗ របកៗ • ពុលចំណីអាហារ • រលាកដៃ (បាតដៃ)ញឹកញាប់ • ស្បែកស្ងួតរបកៗ • អង់ទីករ(IgE) ឡើងខ្ពស់ • រមាស់ រួមនឹងហើមៗ • ឡើងកន្ទួលៗ គ្រាប់ៗ (Keratosis pilaris) • គូសលើស្បែកឡើងពណ៌ស (White dermographism) កន្លែងដែលចេញជាញឹកញាប់ (Morphology and distribution)៖ • អាយុពីកើតដល់២ឆ្នាំ ៖ ច្រើនកើតមានជាប្រភេទ Acute និង Sub acute eczema មាននៅមុខ ថ្ងាស ថ្ពាល់ ជុំវិញមាត់ ជុំវិញច្រមុះ ដៃ និងជើង។ • អាយុពី២ឆ្នាំដល់១២ឆ្នាំ ៖ ជាប្រភេទ Sub acute និង Chronic eczema រួមជាមួយ Secondary Infection ដោយពពួកបាក់តេរីច្រើនមាននៅតំបន់ខ្នងដៃ ខ្នងជើង កដៃ កញ្ចឹងក ក្បាលជង្គង់...។ • សម្រាប់មនុស្សពេញវ័យ ៖ កន្លែងដែលកើតមានច្រើននៅថ្ងាស ត្របកភ្នែក    កញ្ចឹងក    ខ្នងដៃ    ខ្នងជើង   កដៃ។ ជំងឺនេះកើតមានលើក្មេងប្រុស និងមនុស្សប្រុសច្រើនជាងក្មេងស្រី និងមនុស្សស្រី។ វិធីព្យាបាល និងបង្ការនៃជំងឺមួយនេះរួមមានដូចជា ៖ • ចៀសវាងនូវទង្វើមួយចំនួនដូចជា ៖ ការប៉ះទង្គិចជាមួយសារធាតុដែលនាំឲ្យមានប្រតិកម្មដូចជាប៉ះជាមួយទឹក ទឹកសាប៊ូ ឬជាតិកាត់ដូចជា សាប៊ូ មេសាប៊ូគ្រឿងក្រអូបមួយចំនួន។ បន្ថែមពីលើនេះ លោកអ្នកក៏គួរចៀសវាងការអេះ និងកកិត ភាពសើម ធូលី និងលំអងព្រមជាមួយនឹងភាពតានតឹង ឬធុញថប់ផងដែរ។ • ប្រើថ្នាំលាប (Topical Therapy) ៖  Topical Steroid  រហូតដល់ស្បែកស្អាតល្អ ទើបប្រើគ្រីមដែលផ្តល់នូវសំណើម។ • ប្រើថ្នាំលាបប្រភេទ Antibiotic សម្រាប់ស្បែករលាកដែលមាន Secondary Infection ជាពិសេសថ្នាំ ដែលមានប្រសិទ្ធភាពលើពពួកStaphy lococcus aureus ដូចជា Erythromycine, Cephalexine, Cloxacilline ជាដើម។ • ថ្នាំប្រភេទ Anti-Histamine  ដើម្បីការពាររមាស់។ • ថ្នាំប្រភេទ Systemic Corticosteroid ប្រសិនបើមានការរលាកខ្លាំង។ • ប្រើ  PUVA or UVB phototherapy ក្នុងករណីដែលប្រើថ្នាំខាងលើមិនជោគជ័យ។ បកស្រាយដោយ ៖ លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ញ៉ែម ណាវី ឯកទេសជំងឺសើស្បែក  និងកាមរោគ  ម្ចាស់បន្ទប់ពិគ្រោះជំងឺរតនា និងជាវេជ្ជបណ្ឌិតបម្រើការនៅមន្ទីរពេទ្យបង្អែករាជធានីភ្នំពេញ

• Apr 03, 2017 |
• 7 years ago |
• 4.5K views

ញៀនសុរាហើយចង់ផ្តាច់មែនទេ?

BACLOFEN ជាអាស៊ីត Gamma  Amino  Butyric  Acid (GABA) ដែលជាភ្នាក់ងារប្រឆាំងការកន្រ្តាក់ ជួយឲ្យសាច់ដុំសម្រាក មានប្រសិទ្ធភាពបំបាត់ការឈឺចាប់ ហើយវាដើរតួនៅក្នុងប្រព័ន្ធប្រសាទកណ្តាលជាការបន្ធូរសាច់ដុំ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ BACLOFEN មានលក្ខណៈជាប្រភេទថ្នាំព្យាបាលការញៀនសុរា   ឬដើម្បីផ្តាច់ស្រា។   ការពិតទៅ BACLOFEN ជាសារធាតុមួយស្រដៀងជាមួយនឹងសរសៃប្រសាទដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាGABAវាមានប្រតិកម្មតបលើអារម្មណ៍និងរាងកាយទាំងមូល។ រេសិបទ័រទទួលGABAត្រូវបានរកឃើញនៅមជ្ឈមណ្ឌលកណ្តាលនៃខួរក្បាលហើយនេះវាដូចទៅនឹងប្រសិទ្ធភាពក្នុងការព្យាបាលញៀនដោយសារថ្នាំ ឬស្រាដោយរ៉េសិបទ័រទាំងនោះ។សរសៃប្រសាទផ្សេងៗពីគ្នាត្រូវបានកំណត់ថាផលជាមូលដ្ឋានគួរជាទីគាប់ចិត្តចូលរួមជាមួយការប្រើសារធាតុអាល់កុល និងថ្នាំញៀន។ តាមទ្រឹស្តី BACLOFENដើរតួជារ៉េសិបទ័រGABAវាអាចជួយកាត់បន្ថយចំណង់ខ្លាំងនៃសុរានិងថ្នាំញៀនព្រមទាំងបន្ថយរោគសញ្ញានៃការផ្តាច់ស្រា គឺមានន័យថាសញ្ញាមិនធម្មតានានាដែលតែងកើតមានឡើងក្នុងពេលឈប់ប្រើប្រាស់សារធាតុទាំងនោះ។ ទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់BACLOFENសម្រាប់មនុស្សពេញវ័យ ជាទូទៅ គឺលេបម្តង១គ្រាប់ (១០មីលីក្រាម) ៣ដងក្នុងមួយថ្ងៃ ប៉ុន្តែ សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា ការប្រើប្រាស់នេះ ចាំបាច់ត្រូវមានវេជ្ជបញ្ជាត្រឹមត្រូវពីគ្រូពេទ្យ។ ក្នុងពេលប្រើគួរប្រុងប្រយ័ត្នពេលបើកបរ ឬ ធ្វើកិច្ចការណាមួយដែលទាមទារនូវការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់។ ចៀសវាងពិសាសារធាតុអាល់កុលខណៈពេលប្រើBACLOFEN ព្រោះវាអាចបណ្តាលឲ្យកើនឡើងប្រតិកម្មBACLOFENកាន់តែខ្លាំង មួយវិញទៀត មិនគួរប្រើBACLOFENបើត្រូវធ្វើការងារដោយប្រើសាច់ដុំ។ ផលរំខានរបស់វាBACLOFENមានដូចជា ៖មានអារម្មណ៍ល្ហិតល្ហៃ អស់កម្លាំង ភ្លឹកៗ វិបត្តិដំណេក អាចមានអាការៈខ្យល់ចាប់ចង្អោរ ក្អួត ឈឺក្បាលបញ្ហាលើប្រព័ន្ធរំលាយអាហារដូចជា រាក ឬទល់លាមកស្រកទម្ងន់ ឬ ឡើងទម្ងន់ អាចថយការចងចាំ ករណីខ្លះអាចឈានដល់ការពិបាកដកដង្ហើម តែកម្រ។ © 2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Health Time Corporation ​​​​ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ។                        

• Apr 03, 2017 |
• 7 years ago |
• 4K views

៩ចំណុចដែលត្រូវពិចារណាពេលរើសក្លិបហាត់ប្រាណ

ប្រជាជនកម្ពុជាហាក់យល់ដឹងច្រើនពីបញ្ហាសុខភាព ទើបយើងសង្កេតឃើញថាប្រជាជនទាំងក្មេង ទាំងចាស់ ហាក់ងាកទៅរកការហាត់ប្រាណជាប្រចាំនៅតាមទីសាធារណៈ និងក្លិបហាត់ប្រាណឯកជន។ ហេលស៍ថាម សូមលើកយក ៩ចំណុចដែលអ្នកគួរពិចារណាក្នុងការរើសក្លិបហាត់ប្រាណ៖ 1.    តម្លៃ ទោះអ្នកមានជីវភាពណាក៏ដោយ ការសន្សំសំចៃនៅតែជារឿងល្អមួយ។ •ការបញ្ចុះតម្លៃពិសេស៖ អ្នកមិនគួរឲ្យរំលងនូវឱកាសបុណ្យនានាឡើយព្រោះក្លិបហាត់ប្រាណ នីមួយៗ តែងមានការបញ្ចុះតម្លៃពិសេសក្នុងឱកាសបុណ្យទាំងនោះ ។ •ការចុះជាសមាជិករយៈពេលវែង៖ សម្រាប់អ្នកទើបតែចូល អ្នកមិនគួរចុះជាសមាជិករយៈពេលវែងដូចជា ១ឆ្នាំ ២ឆ្នាំ ភ្លាមៗនោះទេ។ អ្នកគួរសាកល្បងហាត់នៅក្លិបនោះឲ្យបានមួយរយៈសិន ដើម្បីដឹងថាអ្នកពិតជា ពេញចិត្តនឹងក្លិបនោះពិតប្រាកដមែន។   2. ប្រភេទអ្នកចូលចិត្តទៅក្លិប ក្លិបនីមួយៗតែងមានប្រភេទអ្នកទៅផ្សេងៗគ្នាដូចជាក្លិបខ្លះ សម្បូរដោយ ប្រុសៗ ខ្លះដោយស្រីៗ ជាដើម។ •ប្រសិនបើអ្នកជាស្រី៖ អ្នកប្រហែលមិនចង់ឲ្យប្រុសៗជាច្រើនសម្លឹងមើលអ្នកពេលអ្នកកំពុងហាត់ប្រាណនោះទេ ដែលធ្វើឲ្យអ្នកអៀន ឬមិនហ៊ានសាកល្បងហាត់ឧបករណ៍ថ្មីៗជាដើម។ •ចំនួនអ្នកទៅក្លិបនោះ៖ អ្នកក៏គួរតែសង្កេតមើលថាក្លិបនោះមានអ្នកហាត់ប៉ុន្មាននាក់ដែរជាពិសេសពេលល្ងាច និងថ្ងៃចុងសប្តាហ៍ព្រោះ អ្នកប្រហែលជាមិនចង់អង្គុយរង់ចាំឧបករណ៍ ហាត់ប្រាណដែលអ្នកចង់ប្រើនោះទេ។ 3. ឧបករណ៍ហាត់ប្រាណ ពេលរើសកន្លែងហាត់ប្រាណ អ្នកគួរដើរមើលមួយជុំក្លិបនោះ តើក្លិបនោះមានឧបករណ៍ហាត់ប្រាណ គ្រប់គ្រាន់ដែរឬទេ  ជាពិសេសឧបករណ៍ដែល អ្នកចូលចិត្តហាត់។ 4. សេវាកម្មបន្ថែម ក្លិបហាត់ប្រាណមួយចំនួនមានការផ្តល់ជូនសេវាកម្មបន្ថែមដូចជាកន្លែងក្មេងលេង ការម៉ាស្សា ធ្វើសរសៃ ឬសាឡនផងដែរ។ ក្រៅពីនេះ អ្នកក៏អាចសាកសួរថាក្លិបនោះមានអ្នកប្រឹក្សាយោបល់ពីចំណីអាហារផ្សេងៗដែរឬទេជាពិសេសសម្រាប់អ្នកចង់សម្រកទម្ងន់ ឬចង់បានសាច់ដុំ ៦កង់ជាដើម។ 5.ទីតាំង អ្នកគួរជ្រើសរើសយកក្លិបហាត់ប្រាណណាដែលនៅក្បែរផ្ទះ សាលា ឬកន្លែងធ្វើការរបស់អ្នក បើមិនដូច្នោះទេ អ្នកទំនងជាមិនអាចទៅហាត់ប្រាណបានទៀងទាត់ទេ ឬខ្ជិលទៅហាត់ប្រាណតែម្តង ជាពិសេសក្នុងក្រុងភ្នំពេញដែលមានការកកស្ទះចរាចរណ៍ច្រើនផងដែរ។ 6. ភាពស្អាត និងអនាម័យ ក្លិបហាត់ប្រាណក៏ជាកន្លែងដែលអ្នកសម្រាកអារម្មណ៍ពីការងារ និងបញ្ចេញស្រេ្តសផងដែរ  ដូច្នេះហើយក្លិបហាត់ប្រាណត្រូវជាកន្លែងដែលធ្វើឲ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ល្អ។ អ្វីដែលអ្នកគួរសង្កេតមានដូចជា ឧបករណ៍ហាត់ប្រាណរប៉ាត់រប៉ាយឬទេ ឧបករណ៍ដែលខូចមានអ្នកធ្វើឬទេ ក្លិបនោះមានធុំក្លិនអាក្រក់ឬទេ កន្សែងបោកបានស្អាតឬទេ ឬសំរាមទុកដាក់មានរបៀបជាដើម។ 7. ម៉ោងដែលបំរើការ អ្នកខ្លះចូលចិត្តហាត់ពេលព្រឹក ខ្លះក៏ចូលចិត្តហាត់ពេលល្ងាច ដូច្នេះអ្នកត្រូវពិនិត្យឲ្យច្បាស់ថាក្លិបនោះបើកពីពេលណាដល់ពេលណា។ ដោយឡែក អ្នកក៏គួរសួរពីកាលវិភាគបិទក្នុងកម្មវិធីបុណ្យផ្សេងៗផងដែរ ព្រោះជួនកាលបើថ្ងៃបុណ្យផ្សេងៗ យើងក៏អាចទៅហាត់ប្រាណលេងផងដែរ។ 8. គ្រូបង្ហាត់ គ្រូបង្ហាត់ក្នុងក្លិបហាត់ប្រាណក៏ជាកត្តាសំខាន់មួយផងដែរ ព្រោះបើមានគ្រូត្រឹមត្រូវ នោះយើងនឹងហាត់បានត្រូវតាមការណែនាំ និងឆាប់ទទួលបានលទ្ធផលផងដែរ។ 9. ការផ្តល់ជូនពិសេសៗសម្រាប់សមាជិក ក្លិបហាត់ប្រាណមួយចំនួនមានការសហការណ៍ជាមួយហាងផ្សេង ដូច្នេះប័ណ្ណសមាជិកដែលអ្នកកាន់អាចនឹងទទួលបានការបញ្ចុះតម្លៃផ្សេងៗ ឬទទួលបានសេវាកម្មមួយចំនួនដោយឥតគិតថ្លៃផងដែរ។

• Apr 03, 2017 |
• 7 years ago |
• 5.6K views

ភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងដែលគេពេញនិយមហ្នឹង ផ្តល់ផលប៉ះពាល់ឬទេ?

ភាពមមាញឹករបស់សិស្សនិសិ្សតមិនថាជាការងារផ្ទះ ឬការងារស្រាវជ្រាវ ដែលតម្រូវឲ្យធ្វើទាំងថ្ងៃ និងយប់ ឬត្រូវឆ្លៀតបំពេញការងារក្រៅម៉ោងបន្ថែម ព្រមទាំងការងារដែលធ្វើមិនចេះចប់ របស់អ្នកធ្វើការពេញម៉ោង ទាំងក្នុងការិយាល័យ និងការចេញក្រៅធ្វើបេសកកម្មយ៉ាងច្រើនទៀត ធ្វើឲ្យពេលវេលាមួយថ្ងៃរបស់យើងម្នាក់ៗសឹងតែមិនគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការសម្រាក ហេតុនេះមិនមានអ្វីគួរឲ្យឆ្ងល់ឡើយ ដែលការប្រើប្រាស់ភេសជ្ជៈជំនួយកម្លាំងមានការពេញនិយមខ្លាំងបែបនេះ។ ប៉ុន្តែ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន នៅតែមានមន្ទិលជាច្រើនទាក់ទងនឹងប្រសិទ្ធភាព ព្រមទាំងសុវត្ថិភាពក្នុងការប្រើប្រាស់ភេសជ្ជៈដ៏ពេញនិយមនេះ ដែលទាមទារឲ្យអ្នកគ្រប់គ្នាធ្វើការស្វែងយល់បន្ថែម។ តើភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងគឺជាអ្វី? វាត្រូវបានស្គាល់ថាជាផលិតផលសម្រាប់បង្កើនភាពស្វាហាប់ ដាស់ស្មារតី ព្រមទាំងសកម្មភាព ជាមួយនឹងការជួយបង្កើនថាមពល។ សារធាតុចម្បងពីរត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងគឺ ស្ករ និងកាហ្វេអីុន ហើយក្រៅពីនោះមានសារធាតុមួយចំនួនទៀតរួម-មាន អេហ្វេដ្រីន តូរីន យិនស៊ីន វីតាមីនបេ គីងកូ ក្រេអាទីនជាដើម  ដែលត្រូវបានរកឃើញបន្ថែមផងដែរក្នុងភេសជ្ជៈនេះ ទៅតាមរូបមន្តរបស់ម៉ាកយីហោនីមួយៗ  ក្នុងគោលបំណងបន្ថែមអត្ថប្រយោជន៍កាន់តែច្រើនសម្រាប់អ្នកបរិភោគ  ដូចជាដើម្បីជួយក្នុងការសម្រកទម្ងន់ កសាងសាច់ដុំឲ្យរឹងមាំ កាត់បន្ថយស្ត្រេស និងភាពងងុយ បង្កើនថាមពល និងជំនួយការចងចាំ។ បើយោងតាមព្រឹត្តបត្រព័ត៌មានដែលបានចុះផ្សាយដោយសមាគមឱសថការីកម្ពុជាបានបង្ហាញថា មូលហេតុដែលអ្នកប្រើប្រាស់ជ្រើសរើសភេសជ្ជៈនេះគឺដោយសារតែពួកគេជឿថាភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងអាចជួយបង្កើនថាមពល កាត់បន្ថយភាពអស់កម្លាំង រក្សាលំនឹងផ្លូវចិត្ត បង្កើនល្បឿនរំលាយអាហារ និងផ្តល់ភាពស្រស់ស្រាយឲ្យពួកគេបាន។ តាមរយៈការសិក្សាដដែលនេះ ក៏បង្ហាញផងដែរថា ការប្រើប្រាស់ភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងទទួលបានការពេញនិយមក្នុងការប្រើប្រាស់យ៉ាងខ្លាំងដោយសិស្សនិសិ្សត អ្នកធ្វើការដែលមមាញឹកខ្លាំង អ្នកធ្វើដំណើរ អ្នកដែលធ្វើការបញ្ចេញពលកម្មខ្លាំង និងជាពិសេសគឺអ្នកបើកបរផ្លូវឆ្ងាយ។ តើការប្រើប្រាស់ភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងផ្តល់ផលប៉ះពាល់ដែរឬទេ? ការលាយភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងជាមួយស្រា ឬអាល់កុល ជារូបភាពមួយដែលឃើញមានជាញឹកញាប់ពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់ ដោយសារវាធ្វើឲ្យអ្នកពិសាស្រាមិនដឹងស្រវឹង  និងអាចពិសាបានកាន់តែច្រើន  ដែលទង្វើនេះត្រូវបានណែនាំឲ្យចៀសវាងព្រោះវាអាចបង្កនូវហានិភ័យមួយចំនួនដល់សុខភាព។ រីឯការពិសាភេសជ្ជៈដែលមានផ្ទុកនូវកាហ្វេអ៊ីនត្រឹមកម្រិត ១០០ទៅ ២០០មីលីក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃអាចប្រឆាំងនឹងការអស់កម្លាំងបាន ផ្ទុយទៅវិញបរិមាណដ៏ច្រើននៃកាហ្វេអ៊ីនដដែលនេះ អាចធ្វើឲ្យអ្នកមានការពិបាកក្នុងការគេង ជាលទ្ធផលនាំឲ្យមានអាការៈអស់កម្លាំងទៅវិញ ថែមទាំងអាចឈឺពោះ រាក និងឈឺក្បាលផងដែរ។ ដោយឡែក ការប្រើប្រាស់ហួសកម្រិតនូវភេសជ្ជៈនេះ ត្រូវបានដឹងថាអាចបង្កឲ្យមានការឆាប់មួម៉ៅ និងការលើសសម្ពាធឈាមទៀតផង។ តើអ្នកគួរពិសាភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងយ៉ាងដូចម្តេច? •កម្រិតក្នុងការពិសាត្រឹមមួយ ឬពីរកំប៉ុងយ៉ាងច្រើនក្នុងមួយថ្ងៃសម្រាប់មនុស្សពេញវ័យដែលមានសុខភាពធម្មតា •កុំលាយភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងជាមួយភេសជ្ជៈផ្សេងទៀតពិសេសគឺស្រា ឬអាល់កុល •កុំពិសាភេសជ្ជៈនេះនៅមុន និងអំឡុងពេលការធ្វើសកម្មភាពរាងកាយខ្លាំងក្លាដូចជាការហាត់ប្រាណ ឬធ្វើការងារដែលត្រូវធ្វើសកម្មភាពនិងតម្រូវឲ្យបាត់បង់ជាតិទឹកខ្លាំង •ត្រូវជ្រើសរើសផលិតផលដែលមានបង្ហាញព័ត៌មានអំពីសារធាតុផ្សំ និងសារធាតុចិញ្ចឹមត្រឹមត្រូវលើកំប៉ុង •ចៀសវាងប្រើសម្រាប់ក្មេង មនុស្សវ័យជំទង់ ឬអ្នកមានបញ្ហាសុខភាពផ្សេងៗពិសេសទាក់ទងនឹងបេះដូ •កម្រិតការញ៉ាំចំពោះស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ និងកំពុងបំបៅដោះ •កម្រិតការញ៉ាំកាហ្វេអីុន និងជាតិស្ករដែលមាននៅក្នុងអាហារ ឬភេសជ្ជៈដទៃទៀត។ ទោះជាភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងនៅតែត្រូវបានប្រើប្រាស់យ៉ាងទូលំទូលាយនៅទូទាំងពិភពលោក អ្នកប្រើប្រាស់ទាំងអស់ក៏ត្រូវតែប្រាកដផងដែរថាបានធ្វើការជ្រើសរើសផលិតផល និងប្រើប្រាស់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវដើម្បីសុវត្ថិភាព ចៀសផុតពីផលរំខាននានា។ ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ