Loading...

Your cart (4)

Product thumb

Basic hooded sweatshirt in pink

  • Color: Pink
  • Size: S
$15.00 $31.00
Product thumb

Mid-rise slim cropped fit jeans

  • Size: M
$76.00
Product thumb

Men fashion gray shoes

  • Color: Gray
  • Size: 10.5
$84.00
Subtotal: $198.65
Checkout

ការរកមើលនូវជំងឺខុសប្រក្រតីរបស់ទារកក្នុងផ្ទៃ គឺជាការស្វែងរកនូវភាពមិនធម្មតាទាំងរូបរាងកាយ និងបម្រែបម្រួលក្រូម៉ូសូមឬហ្សែនណាមួយដែលមិនត្រឹមត្រូវ ឬដែលអាចឲ្យទារកសម្រាលមកមានសុខភាពមិនល្អ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនេះ រួមមានទាំងការពិនិត្យអេកូទារកក្នុងផ្ទៃ ពិសេសនៅត្រីមាសទី១ និងត្រីមាសទី២ ការពិនិត្យតេស្តឈាមទៅលើម្តាយ ទាក់ទងនឹង ជំងឺអាប់បញ្ញាកូនមួយចំនួនដែលកើតញឹកញាប់ (down syndrome screening: ដែលអាចធ្វើចន្លោះពីអាយុគភ៌ ១១សប្តាហ៍៥ថ្ងៃ ទៅ១៣សប្តាហ៍៥ថ្ងៃ ឬពី ១៤សប្តាហ៍ ទៅ១៧សប្តាហ៍) និង (Non-Invasive Prenatal Testing: ជាតេស្តឈាមដែលអាចសិក្សា ទៅលើហ្សែនរបស់ទារកក្នុងឈាមម្តាយ ដែលអាចធ្វើ ចាប់ពីអាយុគភ៌ ១០សប្តាហ៍ ទៅដល់ ២៥ សប្តាហ៍)។ តេស្តដែលបានរៀបរាប់ខាងលើនេះមិនមានការប៉ះពាល់ ដល់សុខភាពម្តាយ និងទារកទេ។ មានតេស្តមួយចំនួនទៀតដែលគេធ្វើសម្រាប់បញ្ជាក់នូវភាពខុសប្រក្រតីរបស់ទារកក្នុងផ្ទៃ បន្ទាប់ពីការធ្វើតេស្តខាងលើឃើញមានបញ្ហា។ ការបូមយកជាលិកាសុក ការបូមទឹកភ្លោះ ការបូមឈាមពីទងសុករបស់ទារកក្នុងផ្ទៃ អាចឲ្យយើងធ្វើការសិក្សាបានយ៉ាងច្បាស់ទាក់ទងនឹងភាពខុសប្រក្រតីនៃក្រូម៉ូសូម ហ្សែន ការឆ្លងមេរោគ និងភាពខុសប្រក្រតីនៃសារជាតិគីមីមួយចំនួន ដែលបញ្ចេញពីទារកក្នុងផ្ទៃ។ ដោយការធ្វើតេស្តទាំងនេះ តម្រូវឲ្យមានការចាក់ម្ជុលឆ្លងកាត់ស្បូន ស្រោមទឹកភ្លោះ សុក ឬទងសុក ដូចនេះ វានឹងអាចផ្តល់នូវផលវិបាកមួយចំនួន ដូចជាការបែកទឹកភ្លោះ ការឆ្លងរោគដល់ទារក និងអាចឈានដល់ការរលូតកូន។ គេសង្កេតឃើញ ការបាត់បង់កូនដោយការបូមទឹកភ្លោះ មានប្រហែល ៦ភាគរយ ហើយអត្រានេះនឹងកើនឡើងក្នុងករណីការបូមទឹកភ្លោះនៅអាយុគភ៌ក្រោម ១៥សប្តាហ៍។ អត្ថប្រយោជន៍ក្នុងការស្វែងរកនូវភាពខុសប្រក្រតីរបស់ទារកក្នុងផ្ទៃ គឺដើម្បីទទួលនូវការព្យាបាលឲ្យបានមុនពេលទារកកើត និងដើម្បីកាត់បន្ថយនូវផលវិបាក។ ក្នុងករណីជំងឺមួយចំនួនទៀត គឺដើម្បីត្រៀមលក្ខណៈពិសេសណាមួយក្នុងការទទួលទារកពេលកើត និងការចិញ្ចឹមបីបាច់ទារកឲ្យបានសមស្របទៅនឹងសុខភាព របស់ពួកគេ។ ករណីមួយចំនួនតូចដែលទារកប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរ មិនអាចព្យាបាលបានក្រោយពេលកើត នោះការពិភាក្សាក្នុងការបញ្ចប់គភ៌ អាចនឹងធ្វើឡើងរវាងក្រុមគ្រួសារ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ទី សុវណ្ណរដ្ឋ ឯកទេសសម្ភព-រោគស្ត្រី និងជាប្រធានផ្នែកសម្ភព-រោគស្ត្រី នៃមន្ទីរសម្រាកព្យាបាល និងសម្ភពមាតា ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ចែករំលែក

និយមន័យ ជំងឺរលាកផ្លូវប្រព័ន្ធទឹកនោម គឺជាការបង្ករោគតាមផ្លូវប្រព័ន្ធទឹកនោម រួមមានតម្រងនោម បំពង់បង្ហូរនោម ប្លោកនោម បង្ហួរនោម និងក្រពេញប្រូស្តាត(បុរស) ដែលភាគច្រើនកើតក្នុងប្លោកនោមជាសរីរាង្គផ្ទុកទឹកនោម។ វាជាប្រភេទជំងឺឆ្លងកើតច្រើនជាងគេ ជួរទី២ នៃជំងឺឆ្លងផ្សេងទៀត ហើយស្ត្រីមានច្រើនជាងបុរស១០ដងដោយសារតែទម្រង់កាយវិភាគវិទ្យា(Anatomy)។ ដោយឡែក ចំពោះអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលមិនបានគ្រប់គ្រងជាតិស្ករឲ្យបានត្រឹមត្រូវ អាចមានហានិភ័យទ្វេដងក្នុងការឆ្លងមេរោគតាមផ្លូវប្រព័ន្ធទឹកនោមនេះ។ មូលហេតុ និងកត្តាប្រឈម •    កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមឡើងខ្ពស់ និងមិនបានគ្រប់គ្រងត្រឹមត្រូវល្អ •    ស្ករនៅក្នុងទឹកនោមជួយជំរុញការលូតលាស់របស់បាក់តេរី •    ប្លោកនោមមិនបានបញ្ចេញទឹកនោមចោល ទាំងស្រុងដោយសារប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទ  ត្រូវបានប៉ះពាល់ •    ភាគច្រើនជាស្ត្រី ព្រោះបង្ហួរនោមមានលក្ខណៈកាយវិភាគវិទ្យាត្រង់ និងខ្លីដែលជាកត្តាបង្កើនការចម្លងមេរោគ ឬបាក់តេរី •    មានជំងឺទឹកនោមផ្អែមលើសពី១០ឆ្នាំ •    មានផលវិបាកជំងឺទឹកនោមផ្អែមរួចជាស្រេចដែលប៉ះពាល់តម្រងនោម ឬសរសៃឈាម •    អ្នកជំងឺធ្លាប់មានការឆ្លងមេរោគលើផ្លូវប្រព័ន្ធទឹកនោមក្នុងឆ្នាំមុន ហើយវាក៏មានហានិភ័យខ្ពស់នៃការកើតឡើងម្តងទៀត។ តើពេលណាលោកអ្នកត្រូវទៅពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត? ដើម្បីចៀសវាងការឆ្លងមេរោគលើផ្លូវប្រព័ន្ធទឹកនោមសូមពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត ប្រសិនបើមានរោគសញ្ញាមួយ ឬច្រើនកើតឡើងដូចខាងក្រោម៖ •    ក្ដៅខ្លួន ឬញាក់ •    នោមញឹកញាប់ •    នោមរអាក់រអួល •    នោមមានអាការៈក្រហាយ ឬឈឺ •    ទឹកនោមមានកករ ពណ៌ស្រអាប់ ឬមានឈាម •    ទឹកនោមមានក្លិនមិនល្អ •    ឈឺពោះនៅពេលនោម ជាពិសេសនៅលើថ្ងាស (ផ្នែកខាងក្រោមនៃពោះ) ឬឈឺចង្កេះ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ វេជ្ជបណ្ឌិតនឹងធ្វើការស្នើសុំធ្វើតេស្តទឹកនោមរបស់លោកអ្នកដើម្បីស្វែងរកមេរោគប្រភេទបាក់តេរី។ តេស្តផ្សេងទៀតអាចប្រើផងដែរដូចជា អេកូពោះ MRI និង ស៊ីធីស្កែន (CT scan) ជាពិសេសប្រសិនបើលោកអ្នកនៅតែមានការរលាកផ្លូវប្រព័ន្ធទឹកនោម។ ការព្យាបាល ប្រសិនបើតេស្តទឹកនោមមានសញ្ញាឆ្លងប្រភេទបាក់តេរី នោះវេជ្ជបណ្ឌិតនឹងចេញវេជ្ជបញ្ជាថ្នាំផ្សះ ឬអង់ទីប៊ីយ៉ូទិច ដែលជាធម្មតាសម្រាប់ញ៉ាំពី ៥ ទៅ ៧ ថ្ងៃ (ប៉ុន្តែវាអាចប្រើរយៈពេលវែង បើជំងឺឆ្លងនេះមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ)។ ជាមួយគ្នានេះ ប្រភេទថ្នាំដែលជួយបន្ថយភាពឈឺចាប់ និងក្រហាយត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ផងដែរ។ វិធីការពារ •    ព្យាយាមគ្រប់គ្រងជាតិស្ករក្នុងឈាមឲ្យបានល្អនៅក្នុងកម្រិតគោលដៅ •    រក្សាអនាម័យផ្ទាល់ខ្លួនដោយលាងដៃជាមួយសាប៊ូឲ្យបានញឹកញាប់ •    លាង ឬជូតសម្អាតពីមុខទៅក្រោយ បន្ទាប់ពីបន្ទោបង់ •    កុំដំអក់យូរ បើឈឺនោម •    ផឹកទឹកឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ •    បត់ជើងតូចបនា្ទប់ពីមានការរួមភេទដើម្បីបញ្ចេញចោលមេរោគ •    បញ្ឈប់ការជក់បារី។ បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត នៅ គីមសាន ឯកទេសជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងជំងឺទូទៅ នៅមជ្ឈមណ្ឌលជំងឺទឹកនោមផ្អែម កម្ពុជា-កូរ៉េ នៃមន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ចែករំលែក

ដំបៅជើង ដែលកើតមាននៅលើអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមមិនមែនសុទ្ធតែមិនអាចព្យាបាលជាសះស្បើយនោះទេ។ នៅក្នុងស្រទាប់មហាជនបងប្អូនប្រជាជនតែងមានការយល់ឃើញថារាល់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលមានដំបៅជើង សុទ្ធតែមិនអាចព្យាបាលបានជាសះស្បើយ ហើយអាចប្រឈមនឹងការកាត់ជើងទៀតផង។ តើការយល់ឃើញខាងលើនេះជាការពិតដែរឬទេ? ជំងឺទឹកនោមផ្អែមជាជំងឺរ៉ាំរ៉ៃមួយប្រភេទ ដែលកើតឡើងដោយសារកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមរបស់អ្នកជំងឺកើនឡើង។ នៅពេលដែលអ្នកជំងឺ កើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមច្រើនឆ្នាំ ពួកគាត់អាចប្រឈមមុខនឹងផលលំបាកមួយចំនួន ដែលក្នុងនោះក៏មានដំបៅជើងផងដែរ។ ដោយឡែក ដំបៅជើងនៅលើអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម មានកត្តាបង្កជាច្រើនដូចជា៖ ក. ដំបៅជើងប្រភេទទីមួយ៖ ជាដំបៅដែលកើតដោយសារការប៉ះពាល់ទៅលើប្រព័ន្ធវិញ្ញាណនៅនឹងជើងរបស់អ្នកជំងឺ (Neuropathy)។ នៅពេលដែលអ្នកជំងឺកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមយូរឆ្នាំ ពួកគាត់អាចមានផលប៉ះពាល់ទៅលើប្រព័ន្ធវិញ្ញាណនៃជើងទាំងសងខាងរបស់ពួកគាត់។ ជើងរបស់គាត់អាចមានសភាពស្ពឹក លែងដឹងក្តៅត្រជាក់លែងដឹងការឈឺចាប់ ជួនកាលអាចមានអារម្មណ៍ដូចមានស្រមោចវារលើ បន្ទាប់មកទៀតអ្នកជំងឺអាចប្រឈមនឹងកើតដំបៅ ជាពិសេសប្រសិនបើមានការប៉ះទង្គិចណាមួយ។ ដំបៅប្រភេទនេះភាគច្រើនកើតនៅតំបន់ដែលអ្នកជំងឺឈរសង្កត់ខ្លាំង ឬរឹបដោយស្បែកជើងចង្អៀត ដែលបណ្តាលឲ្យមានការកកិត។ ដោយសារតែមានការប៉ះពាល់លើប្រព័ន្ធវិញ្ញាណ អ្នកជំងឺមិនដឹងពីការឈឺចាប់នោះទេ ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យគាត់ធ្វេសប្រហែស មិនបានចាប់អារម្មណ៍ ឬមិនបានមកប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ។ នៅពេលដែលមិនមានការថែទាំត្រឹមត្រូវ ដំបៅទាំងនោះអាចនឹងមានការបង្កជាការក្លាយរោគ (Infection)។ ខ. ដំបៅប្រភេទទីពីរ៖ ដំបៅដែលបណ្តាលមកពីការស្ទះសរសៃឈាមចិញ្ចឹមជើងទៅសងខាង។​ នៅពេលជំងឺទឹនោមផ្អែម វិវឌ្ឍរ៉ាំរ៉ៃយូរឆ្នាំ សរសៃឈាមនៅតាមចុងជើងរបស់អ្នកជំងឺបានស្ទះក្រិនដូច្នេះហើយ កម្រិតអុកស៊ីសែន និងចំណីអាហារដែលរត់តាមសរសៃឈាមទាំងនោះមានការថយចុះ មិនអាចទៅចិញ្ចឹមកោសិកានៅតាមចុងជើងរបស់អ្នកជំងឺបានឡើយ។ កោសិកាខ្វះចំណីអាហារ វានឹងខូចខាត ដែលជាហេតុអាចធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺមានដំបៅ (Arteriopathy)។ ដំបៅប្រភេទនេះដំបូងឡើយ គឺវាបង្កឲ្យមានការឈឺចុកចាប់ ស្បែកអ្នកជំងឺចេញពណ៌ក្រហមរលោង ជ្រុះរោម មានការឈឺចាប់ខ្លាំង។ បន្ទាប់មក បន្តិចម្តងៗ ជើងរបស់គាត់ចាប់ផ្តើមប្រែពណ៌ទៅជាស្វាយ ឡើងត្រជាក់ រួចហើយចាប់ប្រែពណ៌ទៅជាខ្មៅ។ ដំបៅអាចចេញលើម្រាមមួយ ឬច្រើន ទៅតាមស្ថានភាពនៃការស្ទះសរសៃឈាម។ ប្រសិនណាបើគាត់មិនបានមកប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ ដើម្បីទទួលបានការថែទាំត្រឹមត្រូវនោះទេ ដំបៅនោះក៏អាចមានការក្លាយរោគ (Infection)ផងដែរ។ គ. ប្រភេទដំបៅទីបី៖ កើតឡើងដោយសារការរួមផ្សំគ្នានៃបញ្ហាប្រព័ន្ធវិញ្ញាណ (Neuropathy) និងការស្ទះសរសៃឈាម នៅចុងម្រាមជើង(Arteriopathy)។ រាល់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែលមានដំបៅនៅនឹងជើង មិនមែនមានន័យថាសុទ្ធតែព្យាបាលមិនជានោះទេ។ គ្រូពេទ្យអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យតាមរយៈការពិនិត្យ ការថតឆ្លុះដើម្បីឲ្យដឹងអំពីមូលហេតុដែលបណ្តាលឲ្យមានដំបៅនោះ ថាតើវាមកពី Neuropathy ឬមួយ Arteriopathy ឬក៏បណ្តាលមកពីការលាយគ្នារវាង Neuropathy និងArteriopathy ។ ហេតុដូច្នេះហើយពេលដែលបងប្អូនអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម មានដំបៅជើង សូមមេត្តារួសរាន់មកប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ ដើម្បីស្វែងរកមូលហេតុដែលបង្កឲ្យមានដំបៅទាំងនោះ ព្រមទាំងឆាប់ព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។ ការយឺតយ៉ាវណាមួយ ក្នុងការស្វែងរកការព្យាបាល ឬក៏ព្យាបាលមិនបានត្រឹមត្រូវ ឧទាហរណ៍ ការប្រើឱសថបុរាណ ឬមួយថ្នាំបិតបំពោកទៅលើដំបៅនោះ ដោយមិនបានរកមូលហេតុឲ្យបានច្បាស់លាស់ គឺជាហានិភ័យធ្ងន់ធ្ងរ ដែលអាចវិវឌ្ឍឈានទៅរកការព្យាបាលមិនជា ឬអាចឈានដល់ការកាត់អវយវៈ។ បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ស៊ុំ សត្ថា ឯកទេសជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រចាំនៅ Diabetes Care Center ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ចែករំលែក

ជំងឺឫសដូងបាត គឺការរីកធំ នៃសសៃឈាមវ៉ែន ដែលបណ្តាលពីការរលាក ឬ ដាច់ស្បែកការពារសសៃឈាមវ៉ែននៅក្នុងទ្វារលាមករបស់យើងហើយសសៃឈាមវារីកធំ បន្តិចម្តង ៗ រួចវាវិវត្តន៍ទៅជាជំងឺឫសដូងបាត ។  រោគសញ្ញា នៃជំងឺឫសដូងបាត៖ ១) កាលណាយើងមានជំងឺឫសដូងបាត វាធ្វើអោយ តឹងចង្អៀតទ្វារលាមកធ្វើអោយពិបាកបត់ជើងធំ ( ជួនទល់ ជួនរាគ ជួនធ្លាក់ឈម ) បត់ជើងមិន ចេះអស់ មានលាមកមូល ឬ សំប៉ែតតូចៗ ។ ២ ) ឧស្សាហ៍មានការឈឺចាប់ រមាស់ ក្រហាយ នៅជុំវិញទ្វារលាមក និងឫសដូងបាត មានការរីកប៉ោង នៅជុំវិញទ្វារលាមក ឬម្ខាងនៃទ្វារលាមក។ ៣) ឧស្សាហ៍ ហើមពោះ ឆ្អល់ពោះ ហើមពោះវៀន ក្រពះ ជាប្រចាំ ដោយសាទល់ផោមឧស្ម័នពុល ទល់លាមក កាកសំណល់ពុល បន្សល់ជាតិពុល និងមេរោគ នៅពេញ ពោះវៀន ក្រពះ និងក្នុងឈាម ហើយបង្កអោយកោសិកា ជាលិកាទូទៅ ពុល មានជំងឺរ៉ាំហើយ ព្យាបាលមិនជា ។ ៤ ) ឧស្សាហ៍មានជំងឺពោះវៀន ក្រពះ ថ្លើមរ៉ាំរ៉ៃ ហើយព្យាបាលមិនជា បើមិនបានព្យាបាលជំងឺឫសដូងបាត អោយជាមុនទេនោះ ។ ៥ ) ឧស្សាហ៍ ឈឺក្បាល វិលមុខ ងងិតមុខ សក់ឆាប់ជ្រុះ ឆាប់ស្កូវ ភ្នែកឆាប់ស្រវ៉ាំងងងិត ខួរក្បាល ប្រាជ្ញាស្មារតី បាត់ការចងចាំ មានការធុញទ្រាន់​ និងមួម៉ៅច្រើន ។ ៦ ) ឧស្សាហ៍ឈឺចង្កេះខ្នង ចុករោយដៃជើង រសេះរសោះអស់កំលាំង ដេកមិនបានសម្រាន្តមិនលក់ស្រួល ហូបចុកមិនដឹងរស់ជាតិឆ្ញាញ់ អាការៈដូចចង់ខ្យល់រាល់ថ្ងៃ ។ ៧) ឧស្សាហ៍ តឹងទ្រូង ថប់ៗដង្ហើម ឆាប់ហេវ ឆាប់ហត់ ចលនាឈាមរត់មិនមិនទៀងទាត់ ជួនលើសជួនខ្វះ ជួនស្ទះៗដង្ហើម បេះដូង សួត ប្រឹងច្របាច់ហើយចុះខ្សោយ ឆាប់ភ័យ ឆាប់តក់ស្លុត ឆាប់ខឹង ឆាប់រំជួលចិត្ត ។ ៨ ) ពិបាកបត់ជើងតូច បត់ជើងតូច មិនចេះអស់ដូចនោមទាស់ ធ្វើអោយចុះ ខ្សោយចំណង់ផ្លូវភេទ និងការបន្តពូជ ហើយវាចំលងជំងឺឫសដូងបាតទៅកូននៅក្នុងផ្ទៃ ដោយស្វ័យប្រវត្តិ។ ៩) ឧស្សាហ៍មានជំងឺសើស្បែក កន្ទួលរមាស់ កន្ទាលត្រអាកជាដើម ស្បែកឆាប់ជ្រីវជ្រួញ ឆាប់ចាស់មុនអាយុ ស្បែកមានពណ៏សម្បុរមិនល្អ ។ ១០) កាលណាឫសដូងបាត ដល់ដំណាក់កាលទី ២ ឫសដូងបាតកាន់តែធំ រាល់ពេលបត់ជើងធំម្តងៗ ឫសដូងបាតវាលូនចេញមកក្រៅជាមួយលាមកដែរ តែក្រោយពេលបត់ជើងធំរួច វាលូនចូលវិញដោយខ្លួនឯង ។ ១១) កាលណាដល់ដំណាក់កាលទី៣ ឫសដូងបាត វាកាន់តែធំ វាកាន់តែធ្វើ អោយតឹងចង្អៀតទ្វារលាមក ផលលំបាក ផលប៉ៈពាល់កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ហើយរាល់ពេលបត់ជើងធំ ឫសដូងបាតវាលូនចេញមកជាមួយលាមកដែរតែក្រោយពេលបត់ជើងធំរួច ឫសដូងបាត មិនអាចចូលវិញខ្លួនឯងបានទេលុះត្រាតែ យកម្រាមដៃជួរុញ ជួយច្រានវា ទើបចូលវិញបាន ទាំងឈឺចាប់ជួនមានហូរឈាមទៀតផង ។ ១២) កាលណាឫសដូងបាតដល់ដំណាក់ទី៤ គឺជាដំណាក់កាលចុងក្រោយ ជាដំណាក់កាលទុំ ឫសដូងបាតវាលូនចេញមកក្រៅដោយឯងៗ ហើយមិនអាចរុញអោយវាចូលវិញបានទេ ទោះបីខំរុញ ច្រានប៉ុណ្ណាក៏មិនអាចចូលវិញបានឡើយ ត្រូវរកកន្លែងព្យាបាលជាបន្ទាន់ ព្រោះវាមានការឈឺចាប់ហើយហូរឈាម ធ្ងន់ធ្ងរ ។ *** ចំណាំ បើសម្តេច ទ្រង់ ឯកឧត្តម មានជំងឺពោះវៀន ក្រពះ ថ្លើម រ៉ាំរ៉ៃហើយព្យាបាលមិនជា សូមងាកមកគិតពីជំងឺឫសដូងបាតវិញម្តងពីព្រោះឫសដូងបាត វាជាប្រភពបង្ក អោយពោះវៀន ក្រពះ ថ្លើមឈឺហើយព្យាបាលមិនជា ជាដាច់ខាតបើមិនបានព្យាបាល ជំងឺឫសដូបាតអោយ ជាមុនទេនោះ ។ ចែករំលែកដោយ គ្លីនិក តូច យ៉ាន​ ព្យាបាលជំងឺ ឫសដូងបាត

ចែករំលែក

តើអ្វីជា ការគេងស្រមុក? ស្រមុក គឺជារោគសញ្ញានៃវិបត្តិក្នុងការដកដង្ហើម មានន័យថាវាជាសញ្ញាមួយនៃជំងឺដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការដកដង្ហើមចូលសួតមានការរំខានដោយការត្បៀតនៃផ្លូវដង្ហើម។​ ការត្បៀតនេះអាចមាននៅក្នុងច្រមុះ ឬ​បំពង់ក ដោយសារមានការរីកសាច់ ឬមានដុះសាច់ច្រមុះ បំពង់ក ឬការមិនផ្តល់សញ្ញាពីខួរក្បាល ដែលធ្វើឲ្យខ្យល់អុកស៊ីសែនចូលក្នុងសួតមិនបានគ្រប់គ្រាន់និងខ្យល់ដែលឆ្លងកាត់ផ្លូវតូចចង្អៀត បង្កជាការលាន់ស្រមុក។ សញ្ញានៃការស្រមុកនេះ អាចឈានដល់ជំងឺមួយហៅថា ស្ទះដង្ហើម​នៅពេលគេងយប់ ឬObstructive Sleep Apnea។ តាមការសិក្សាមួយចំនួនបាន រកឃើញថា ស្រមុកអាចជារោគសញ្ញា ដែលមានលក្ខណៈតពូជ ដែលវាអាចឆ្លងពីជំនាន់ មួយទៅជំនាន់មួយទៀត តាមរយៈហ្សែន រួមជាមួយកត្តាខាងក្រៅដូចជា ចំណីអាហារ បរិស្ថាន ពិសេសរូបរាង។ មូលហេតុ កត្តាដែលបង្កឲ្យមានការគេងស្រមុកមានច្រើន រួមមាន៖ •    ទម្រង់រូបរាងមាត់ ៖ ទម្រង់មាត់ខុសពីធម្មតាដូចជាចង្កាខើចខ្លី ឬករួញ ឬអ្នកធាត់អាចធ្វើឲ្យសាច់នៅក្នុងបំពង់ក ឬមាត់មានការរីកធំ ហើយនៅពេលគេង ធ្វើឲ្យសាច់នោះទៅបិទនៅផ្លូវដង្ហើមបង្កឲ្យរន្ធនៅផ្លូវដង្ហើមស្ទះបណ្តាលឲ្យគេងស្រមុក។ •    អ្នកទទួលទានស្រាច្រើន ៖ កាលណាផឹកនូវជាតិអាល់កុល ឬស្រាច្រើន បង្កឲ្យសាច់ដុំនៅត្រង់ បំពង់ក និងមាត់ទន់ ជាហេតុនាំឲ្យសាច់នោះអាចទៅបិទផ្លូវដង្ហើម។ •    បញ្ហាច្រមុះមាត់ ៖ ករណីមានដុះសាច់ច្រមុះ ឬបំពង់ក កាលណាវាវិវឌ្ឍកាន់តែធំទៅៗ វានឹង សង្កត់រន្ធច្រមុះ ធ្វើឲ្យពិបាកក្នុងការដកដង្ហើម ហើយបង្កឲ្យមានសំឡេងស្រមុកឡើង។ •    គេងមិនបានគ្រប់គ្រាន់ ៖ កាលណាគេងមិនបានគ្រប់គ្រាន់ធ្វើឲ្យសាច់ដែលស្ថិតនៅត្រង់បំពង់កមានលក្ខណៈទន់ ឬយឺត និងបង្កការរំខានដល់ផ្លូវដង្ហើម។ •    ទម្រង់នៃការគេង ៖ ចំពោះអ្នកធាត់ កាលណាគេងផ្ងារធ្វើឲ្យសាច់ធ្លាក់ទៅបិទផ្លូវដង្ហើម បង្កជាសំឡេងស្រមុក។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ •    ការសាកសួរប្រវត្តិអ្នកជំងឺ មើលលើទម្រង់រូបរាង ជំងឺប្រចាំកាយ ដូចជា ទឹកនោមផ្អែម ខ្សោយបេះដូង វិបត្តិចង្វាក់បេះដូង លើសសម្ពាធឈាម។ •    ការធ្វើតេស្តភាពរងៀម ឬចេះតែងងុយគេង ពេលថ្ងៃ ឆាប់មួម៉ៅ ខឹង ថប់ទ្រូង ឈឺក្បាល ពេលព្រឹក បត់ជើងតូចច្រើនពេលយប់ គេងមិន ស្កប់ស្កល់ និងឡើងទម្ងន់។ •    ការធ្វើតេស្តម៉្យាងហៅថា Polygraphy៖ ឃើញ Apnea Hypopnea Index (AHI)> ៥ដងក្នុងមួយម៉ោង នោះរោគវិនិច្ឆ័យជាជំងឺស្ទះដង្ហើមនៅពេលគេង។ ការព្យាបាល ជាទូទៅ ការព្យាបាលបញ្ហាស្រមុកដែលបង្កឲ្យមានការស្ទះដង្ហើមនៅពេលគេងយប់ អាស្រ័យទៅតាមប្រភេទនៃការស្ទះ រួមមាន៖ •    Central Sleep Apnea ៖ ជាការស្ទះដង្ហើម​នៅពេលគេងមានមណ្ឌលនៅខួរក្បាល មានន័យ​ថាការបញ្ជារបស់ខួរក្បាលលើផ្លូវដង្ហើមលែង​ដំណើរការជាហេតុនាំឲ្យចង្វាក់នៃការដកដង្ហើមត្រូវបានបាត់។ •    Obstructive Sleep Apnea ៖ ជាការ ស្ទះនៅបំពង់ក ដែលវាអាចមានមូលហេតុច្រើន ដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ។ ដូចនេះ ប្រសិនបើស្ទះផ្លូវដង្ហើមនៅបំពង់ក ដោយមានសាច់ដុះ គ្រូពេទ្យនឹងអាចណែនាំឲ្យធ្វើការ កាត់សាច់នោះចេញ ឬធ្វើការពិចារណាលើការ ប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីនហៅថា CPAP ពាក់នៅពេល គេងយប់ និងវះកាត់ប្តូរទម្រង់ ប្រសិនបើអ្នកជំងឺមានសញ្ញាស្រមុកបង្កឲ្យស្ទះដង្ហើមដោយសារចង្កាខើចខ្លីជាដើម។ ផលវិបាក គួរបញ្ជាក់ថា អ្នកជំងឺនឹងអាចមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតដោយសារវិបត្តិចង្វាក់បេះដូង ខូចសាច់ដុំបេះដូង និងការដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល (Stroke) បើអាការៈស្រមុករបស់គាត់មានការស្ទះដង្ហើមនៅពេលគេងយប់ ហើយមិនបានទទួលការព្យាបាលជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។ ក្រៅពីនេះ ការស្ទះដង្ហើមនៅពេលគេងយប់ អាចប៉ះពាលសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ ដូចជា៖ •    គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ •    កាន់តែលើសទម្ងន់ •    ប្រឈមការកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬបន្ថយប្រសិទ្ធភាពព្យាបាល បើគាត់មានជំងឺទឹកនោមផ្អែមស្រាប់ •    ងាយប្រឈមនឹងការឡើងសម្ពាធឈាម​ ឬបន្ថយប្រសិទ្ធភាពព្យាបាលបើគាត់មានជំងឺលើសឈាម •    មានវិបត្តិផ្លូវចិត្ត បាក់ទឹកចិត្ត •    ឡើងខ្លាញ់ និងវិបត្តិមេតាបូលិក ជាដើម។ ការការពារ •    កាត់បន្ថយការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង •    ចៀសវាងការប្រើប្រាស់ថ្នាំងងុយគេងច្រើន •    ប្តូររបៀបរបបក្នុងការរស់នៅ ដើម្បីបន្ថយទម្ងន់ •    ប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ជំនួយនៅពេលគេង (CPAP) •    ធ្វើការវះកាត់សាច់ដែលសល់នៅក្នុងមាត់។ ស្រមុក ជាសញ្ញាអាសន្នដែលអាចវិវឌ្ឍទៅរកការមានជំងឺស្ទះដង្ហើមនៅពេលគេងយប់ និងជាមូលហេតុនៃជំងឺធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើនដែលគ្រប់គ្នាត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន។ ដូច្នេះ ប្រសិនមានសញ្ញាសង្ស័យគួរធ្វើការណាត់ជួបគ្រូពេទ្យ ដើម្បីធ្វើតេស្តស្រមុក រកបញ្ហានៃការស្ទះដង្ហើមពេលគេងយប់ និងធ្វើការព្យាបាលឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។ បកស្រាយដោយ​ ៖ សាស្ត្រាចារ្យ មហាបរិញ្ញា វ៉ាន់ មិច ឯកទេសវេជ្ជសាស្ត្រទូទៅ និងជំងឺសួត នៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត និងជាប្រធានសមាគមគ្រូពេទ្យសួត កម្ពុជា ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ចែករំលែក

ឫសដូងច្រមុះ ឬ Nasal Polyps ជាជំងឺដែលបណ្តាលមកពីការរលាករ៉ាំរ៉ៃ នៃប្រហោងឆ្អឹងមុខទាំងសងខាង ដោយបង្កើតជាដុំសាច់ដុះចេញពីប្រហោងឆ្អឹងមុខ ដល់រន្ធច្រមុះ។ លក្ខណៈពិសេស នៃឫសដូងច្រមុះមាន៤យ៉ាង រួមមាន ជំងឺរលាករ៉ាំរ៉ៃ ប្រែប្រួលកំហាប់ mucus ងាយលាប់ឡើងវិញ និងមានមូលហេតុច្រើន។ បច្ចុប្បន្ននេះ ពុំមានការសិក្សាណាមួយបញ្ជាក់ថាកម្ពុជាមានការកើនឡើងនូវជំងឺឫសដូងច្រមុះក្នុងកម្រិតណាមួយទេ ប៉ុន្តែបើតាមការអង្កេត និងបទពិសោធន៍ជាក់ស្តែងបង្ហាញថា វាមានការកើនឡើងច្រើនគួរឲ្យបារម្ភ។ មូលហេតុប្រឈម គេមិនទាន់រកឃើញមូលហេតុពិតប្រាកដណាមួយដែលបង្កឲ្យមានឫសដូងច្រមុះនោះទេ វាស្ថិតនៅជាការលើកឡើងរបស់អ្នកប្រាជ្ញនៅឡើយ។ ក្នុងនោះផងដែរវាអាចទាក់ទងជាមួយនឹងបញ្ហាអាល្លែកហ្ស៊ី ការប៉ះជាមួយផ្សែងបារី ការញ៉ាំស្រាបរិយាកាសរស់នៅ ការរលាករ៉ាំរ៉ៃនៃប្រហោងឆ្អឹងមុខដោយបាក់តេរី ឬផ្សិត ការមានឆ្អឹងវៀច ឬសាច់ច្រមុះធំ និងទាក់ទងនឹងតំណពូជក្នុងករណីខ្លះផងដែរ។ ក្រៅពីមូលហេតុខាងលើ បុគ្គលដែលងាយនឹងប្រឈមខ្ពស់ផ្អែកលើកត្តា៣ រួមមាន៖ •    កត្តាមនុស្ស៖ មនុស្សដែលមានសកម្មភាពការងារប្រឈមមុខច្រើន និងមានជំងឺប្រចាំកាយណាមួយពីមុន ពិសេសជំងឺហឺត •    កត្តាអាយុ៖ ប្រឈមខ្ពស់ក្នុងចន្លោះអាយុ ២០ទៅ៦០ឆ្នាំ ដែលជាមធ្យមគឺ៤២ឆ្នាំ •    កត្តាភេទ៖ ភាគច្រើនកើតលើបុរសច្រើនជាងស្ត្រី (៣/១)។ សញ្ញាសម្គាល់ អ្នកជំងឺនឹងមានលេចចេញជារោគសញ្ញាដូចជាអាការៈដែលអ្នកជំងឺគិតថាជាផ្តាសាយញឹកញាប់តឹងច្រមុះ ហៀរសម្បោររ៉ាំរ៉ៃ បាត់ការដឹងក្លិន តឹងច្រមុះសងខាង ឈឺក្បាលត្រង់ប្រជុំចិញ្ចើម ឬសម្បោរហៀរទៅបំពង់ក ដែលបង្កឲ្យក្អក កណ្តាស់ហឹងត្រចៀក និងធុំក្លិនមាត់ជាដើម។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឫសដូងច្រមុះ ត្រូវធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយ៖ •    សាកសួរពីប្រវត្តិអ្នកជំងឺ រកសញ្ញាដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ •    ពិនិត្យតាម speculum ច្រមុះក្នុងករណីឫសដូងច្រមុះមានទំហំធំ •    ការពិនិត្យដោយប្រើ Endoscope ឬ Fibroscope ដើម្បីរកមើលដុំសដូចដុំខ្លាញ់លៀនចេញពីប្រហោងឆ្អឹងមុខ ដែលអាចមានលាយឡំជាមួយខ្ទុះ •    ការស្កេនប្រហោងឆ្អឹងមុខ •    ការធ្វើតេស្តអាល្លែកហ្ស៊ី •    ការយកសម្បោរមកពិនិត្យ •    ពិនិត្យដោយ MRI ក្នុងករណីចាំបាច់។ វិធីសាស្ត្រព្យាបាល អ្នកជំងឺឫសដូងច្រមុះ ត្រូវព្យាបាលដំបូងដោយប្រើថ្នាំ ដែលត្រូវធ្វើឡើងនៅមុន និងក្រោយពេលវះកាត់៖     •    Corticotherapy ៖ មានជាប្រភេទបាញ់ច្រមុះដែលអ្នកជំងឺអាចប្រើបានពី៣ ទៅ៦ខែ និងក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរ គ្រូពេទ្យអាចតម្រូវឲ្យអ្នកជំងឺប្រើជាប្រភេទថ្នាំលេប ឬចាក់ មិនឲ្យលើសពី១០-១២ថ្ងៃ។     •    អង់ទីប៊ីយ៉ូទិច៖ ប្រើក្នុងករណីមានការបង្ករោគដោយបាក់តេរី ឬមានការកើតជំងឺឫសដូងច្រមុះរួមជាមួយការរលាកឆ្អឹងមុខសងខាងច្រមុះរ៉ាំរ៉ៃ។     •    សឺរ៉ូមប្រៃ៖ ប្រើដើម្បីលាងច្រមុះមុនពេលប្រើ Corticotherapy ដើម្បីសម្អាតស្លេស្ម។     •    Anti-Histamine៖ ករណីអ្នកជំងឺឫសដូងច្រមុះមានមូលហេតុមកពីអាល្លែកហ្ស៊ី ដែលអាចប្រើចន្លោះពី១ទៅ៣ខែ។     •    Antileukotriene៖ ករណីអ្នកជំងឺប្រើ Antihistamine គ្មានប្រសិទ្ធភាព ឬអាចប្រើរួមគ្នាដើម្បីបង្កប្រសិទ្ធភាព។     •    Decongestant ៖ អ្នកជំងឺអាចប្រើជាគ្រាប់ ឬបន្តក់ ក្នុងរយៈពេលមិនលើសពី១០-១២ ថ្ងៃ ករណីអ្នកជំងឺមាន សញ្ញាតឹងច្រមុះ។ ប្រសិនបើមានការព្យាបាលត្រឹមត្រូវក្នុង រយៈពេលពី៣-៦ខែមិនមានការធូរស្រាលឬកាន់តែធំ នោះអ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើការព្យាបាលដោយវះកាត់ ក្នុងគោលបំណងធ្វើឲ្យអស់នូវឫសដូងច្រមុះ និងជួយឲ្យ អ្នកជំងឺអាចដកដង្ហើមបាននិងដើម្បីប្រើថ្នាំបាញ់បន្តព្រមទាំងកុំឲ្យជំងឺលាប់ឡើងវិញបាន។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយក្រោយការវះកាត់អ្នកជំងឺត្រូវ៖     •    ជួបតាមដានជាមួយគ្រូពេទ្យឲ្យបានទៀងទាត់     •    ប្រើប្រាស់ថ្នាំ antihistamine បន្តពី១-៣ខែ តាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យ     •    ប្រើស្ព្រៃយន៍ Corticoid បន្តពី៣-៦ខែ ឬមួយជីវិតតាមសភាពជាក់ស្តែង     •    បញ្ឈប់មូលហេតុដែលបង្កឲ្យមានឫសដូងច្រមុះ ដូចជា ជក់បារី ឬភ្នាក់ងារអាល្លែកហ្ស៊ីនៅក្នុង និងក្រៅផ្ទះជាដើម។ ផលវិបាក ករណីមិនមានការព្យាបាល ឬព្យាបាលមិនត្រឹមត្រូវអ្នកជំងឺអាចប្រឈមនឹងបញ្ហាមួយចំនួនដូចជា៖ •    បញ្ហារលាកប្រហោងឆ្អឹងមុខរ៉ាំរ៉ៃ •    ឫសដូងច្រមុះនឹងវិវឌ្ឍកាន់តែធំ ធ្វើឲ្យដកដង្ហើមមិនរួច និងអាចកើតមានជំងឺបាត់ដង្ហើមគេងមិនលក់ •    មានការដូរទ្រង់ទ្រាយមុខ ធ្លាក់ត្របកភ្នែក និងរហូតដល់រលាកស្រោមខួរ •    ស្ទះប្រហោងឆ្អឹងថ្ងាស បង្កឲ្យឈឺក្បាលធ្ងន់ធ្ងរ ហើយងាយនឹងលាប់ឡើងវិញ បើព្យាបាលមិនបានត្រឹមត្រូវ។ ការការពារ ឫសដូងច្រមុះត្រូវការពារដោយផ្អែកលើ២កត្តាខាងក្រោម៖ កត្តាអ្នកជំងឺ •    យល់ឲ្យកាន់តែច្បាស់ពីឫសដូងច្រមុះ ដឹងថាវាមិនមែនជាជំងឺមហារីក យល់ពីមូលហេតុបង្ក ការព្យាបាល និងផលវិបាកនានាដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ។ •    បញ្ឈប់អាល្លែកហ្ស៊ី ដោយចៀសវាងអាល្លែកហ្សែន និងការប្រើប្រាស់ថ្នាំ •    គោរពតាមការណែនាំ និងការណាត់របស់គ្រូពេទ្យជំនាញ។ កត្តាគ្រូពេទ្យ •    ពន្យល់អ្នកជំងឺឲ្យយល់ច្បាស់ពីជំងឺឫសដូងច្រមុះ •    ធ្វើការតាមដានអ្នកជំងឺឲ្យបានទៀងទាត់ និងត្រឹមត្រូវ។ •    ការវះកាត់មិនមែនជាដំណោះស្រាយចុងក្រោយទេ តែការប្រើថ្នាំបន្តជាដំណោះស្រាយចុងក្រោយ។ សូមកុំព្យាយាមព្យាបាលដោយខ្លួនឯង ប្រសិនអ្នកមានសញ្ញាដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ ហើយត្រូវមកជួបប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេស ត្រចៀកច្រមុះ បំពង់ក ឲ្យបានលឿន នៅតាមគ្លីនិកឯកទេស ក៏ដូចជានៅតាមមន្ទីរពេទ្យ ពិសេសមន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង ផ្នែកត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក។ ម៉្យាងទៀត ត្រូវដឹងថាឫសដូងច្រមុះមិនមែនជាជំងឺមហារីកទេ ប៉ុន្តែវាជាជំងឺមួយដែលងាយលាប់ឡើងវិញ និងទាមទារឲ្យអ្នកជំងឺព្យាយាមបញ្ឈប់មូលហេតុឲ្យបាន។ បកស្រាយដោយ ៖ សាស្ត្រាចារ្យ ថុង ម៉េងឡុង ឯកទេសត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់កមានតួនាទីជានាយករងមន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ  

ចែករំលែក

អ្វីគួរដឹង? ជាទូទៅ ជំងឺរលាកប្រហោងឆ្អឹង (Sinusite)កើតមាននូវតំបន់ maxillaires (ឆ្អឹងថ្ពាល់សងខាងច្រមុះ) ឬតំបន់ frontal (ប្រហោងឆ្អឹងថ្ងាសខាងលើ)ដែលមានភាពកម្រ។ រោគសញ្ញានៃជំងឺរលាកឆ្អឹងថ្ពាល់សងខាងច្រមុះមានដូចជា៖ •    មានអាការៈឈឺតែម្ខាង ឬនៅសងខាងក្រោមភ្នែក ស្តែងចេញជាការឈឺចាប់ធ្ងន់ៗ ជាពិសេសនៅពេលដើរ។  ក្នុងករណី គេងផ្អៀងនៅកន្លែងឈឺ នោះការឈឺចាប់កាន់តែខ្លាំង។ •    មានការបញ្ចេញសម្បោរ ហូរចេញដោយខ្លួនឯង  និងមានពណ៌លឿងដែលជាខ្ទុះនៅក្នុងប្រហោងឆ្អឹង។ វាមានការឈឺចាប់ខ្លាំងនៅពេលព្រឹក និងឡើងតឹងនៃតំបន់ខ្ទុះនៅពេលយប់។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យសំខាន់នៃជំងឺ៖ •    អាចជាបច្ចេកទេសការថតដោយ Radiography ឬការប្រើប្រាស់ CT Scan ថតនៅលើផ្ទៃមុខ •    ការពិនិត្យមើលប្រហោងឆ្អឹងច្រមុះតាមរយៈ Fibroscopy ។ អ្វីគួរផ្តល់ឲ្យ ប្រសិនបើសង្ស័យស្ថានភាពជំងឺជាប់ទាក់ទងនឹងជំងឺរលាកប្រហោងឆ្អឹង អ្នកត្រូវ៖ បញ្ជូនអ្នកជំងឺទៅជួបការប្រឹក្សាជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតទូទៅ ឬគ្រូពេទ្យជំនាញផ្នែកត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់កអ្នកក៏អាចផ្តល់យោបល់បន្ថែមទៀតដូចជា៖ •    លាងច្រមុះ ឬអាចប្រើប្រាស់ឱសថ Balsofumine  ឬ Balsolèn ដោយលាយវាចំនួនមួយស្លាបព្រាកាហ្វេជាមួយទឹកក្តៅឧណ្ហៗ រួចធ្វើការឆ្ពង់ (អាចឆ្ពង់ ៣ដងក្នុងមួយថ្ងៃ)។ •    បំបាត់អាការៈតឹងច្រមុះ សម្រាប់តែរយៈពេលខ្លីជាមួយឱសថ៖ ពពួក Pseudoéphédrine (Sudafed) ដោយប្រើម្តង ១ គ្រាប់ ឬ ២ ស្លាបព្រាកាហ្វេនៃឱសថទឹក បីដងក្នុងមួយថ្ងៃ ឬប្រើប្រាស់ពពួកឱសថ Phénylpropanolamineភ្ជាប់ជាមួយឱសថ Anti-histaminique  និងParacétamol ដែលមានឈ្មោះដូចជា Actifed (Warner-Lambert),  Humex gélules ឬ Rinutan   ដែលអាចប្រើបាន ២គ្រាប់ក្នុងមួយថ្ងៃ។ •    បំបាត់ការឈឺចាប់ជាមួយឱសថពពួក Antalgiques។ បម្រុងប្រយ័ត្ន •    ឱសថ Balsofumine  និង Balsolèn អាចប្រើបានចំពោះតែមនុស្សពេញវ័យ និងកុមារអាយុលើសពី ១២ឆ្នាំឡើងទៅ។ •    ពពួកឱសថបំបាត់អាការៈតឹងច្រមុះ(Vasoconstricteurs) មិនត្រូវបានឲ្យប្រើប្រាស់សម្រាប់អ្នកមានជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង អ្នកជំងឺលើសសម្ពាធឈាម •    ឱសថ Anti-histaminique អាចធ្វើឲ្យមានអាការៈធីងធោង ដូច្នេះត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្ន •    ចៀសវាងប្រើប្រាស់សារធាតុអាល់កុលអំឡុងពេលព្យាបាល។   ប្រភពយោង៖ Le vademecum de la Médication officinale ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ចែករំលែក

Amenorrhea ជាអវត្តមានការមករដូវ ឬនិយាយឲ្យខ្លី គឺការបាត់រដូវប្រចាំខែរបស់ស្ត្រី និងនារីគ្រប់វ័យនៃការបន្តពូជ។ តាមធម្មជាតិនៃស្រ្តី ការបាត់រដូវតងតែកើតឡើងជាទូទៅ អំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ ស្រ្តីបំបៅដោះកូន នៅវ័យកុមារមិនទាន់ពេញវ័យ និងវ័យចំណាស់អស់រដូវ។ បញ្ហានៃការមិនមានរដូវនេះ កើតឡើងច្រើនលើនារី និងស្រ្តីគ្រប់វ័យ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលតម្រូវឲ្យពួកគាត់ទៅពិគ្រោះ និងពិភាក្សាជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញផ្នែករោគស្រ្តី និងក្រពេញអ័រម៉ូន។ ជាក់ស្តែង ការអវត្តមាននូវរដូវរបស់ស្ត្រីចែកចេញជា ពីរផ្នែក៖ •    ផ្នែកទី១ (Primary amenorrhea)៖  គឺការមិនមករដូវដំបូងដែលចាប់គិតពីកុមារនៅអាយុ ១៣ឆ្នាំឡើងទៅ ដោយសារកត្តារីកលូតលាស់មិនប្រក្រតីពីកំណើតនៃអវយវៈស្បូន ឬមេជីវិតបន្តពូជ និងការពន្យារពេលនៃការមករដូវ (ឧទាហរណ៍ ១៨ឆ្នាំ ហើយមិនមានរដូវសោះ)។ •    ផ្នែកទី២ (Secondary amenorrhea)៖  គឺបណ្តាលមកពីការរំខានពីផ្នែកខួរក្បាល (hypothalamus and pituitary gland) ដែលការបាត់រដូវនេះ អាចរាប់បានចាប់ពី៣ខែឡើងទៅ បន្ទាប់ពីគាត់មានរដូវពីមុនធម្មតាមក ឬក៏ចាប់ពី៩ខែឡើងទៅ បន្ទាប់ពីគាត់មានរដូវដែរ តែបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ឬមកមិនទៀងទាត់។ មូលហេតុ និងកត្តាប្រឈម មូលហេតុចម្បងដែលបង្កឲ្យអវត្តមាននៃរដូវ គឺ៖ •    ស្រកទម្ងន់ ឬទម្ងន់ចុះថយ •    ការប្រើប្រាស់ថ្នាំពន្យារកំណើត ឬអ័រម៉ូនឡើងដោយសារការចាក់ថ្នាំ និងការចាក់ថ្នាំប្រព័ន្ធប្រសាទ ( Antipsychotic drug) •    ការបំបៅដោះ •    ជំងឺខ្សោយពោះវៀន (Celiac Disease) •    ជំងឺពីកំណើត (Mayer-Rokitansky-KüsterHauser syndrome) •    ស្ត្រេស •    ការមានផ្ទៃពោះជាដើម។ ចំពោះបងប្អូននារី គឺមានការប្រឈមខ្ពស់អាចកើតមាននៅត្រង់អាយុចាប់ពីពេញវ័យ រហូតដល់វ័យនៃការអស់រដូវ ឬជុំវិញនៃការអស់រដូវ។    រោគសញ្ញាជាក់ស្តែង សញ្ញាដែលលេចឡើង នៅពេលស្រ្តីអវត្តមាននៃវដ្តរដូវមាន៖ •    ការបាត់រដូវ •    ការជ្រុះសក់ •    ការឈឺក្បាល •    ស្រវាំងភ្នែក •    មុខមានដុះរោមប្លែក •    ឈឺចាប់ក្នុងពោះ •    កើតមុន •    មានភាពមួម៉ៅ តានតឹង និងឆេវឆាវ •    មានអារម្មណ៍ថា មានកម្តៅភាយចេញពីខ្លួន។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងព្យាបាល វាមិនមែនជាការងាយស្រួលទេ ក្នុងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យវិបត្តិនៃការមិនមករដូវនេះ។ ដំបូង គ្រូពេទ្យនឹងសាកសួរព័ត៌មានផ្សេងៗពីអ្នកជំងឺ និងធ្វើតេស្ត ដើម្បីពិនិត្យរកនូវមូលហេតុនៃការមិនមានរដូវ តាមរយៈការបូមឈាមយកទៅពិនិត្យ ការពិនិត្យមាត់ស្បូន និងការពិនិត្យរូបសាស្រ្ត (Echography, CT Scans, X-ray, MRI) ជាដើម។ បន្ទាប់ពីបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យច្បាស់លាស់ហើយ អ្នកជំងឺនឹងត្រូវព្យាបាលតាមសភាពជំងឺ ដោយការប្រើថ្នាំលេប និងធ្វើការតាមដានជាចំាបាច់ទៅតាមវេជ្ជបញ្ជារបស់គ្រូពេទ្យជំនាញ។ ផលវិបាក និងការការពារ ករណីអ្នកជំងឺមិនបានទទួលការព្យាបាលបានទាន់ពេលវេលាទេនោះ ពួកគាត់នឹងអាចប្រឈមជាមួយផលវិបាកនានាដូចជា៖ •    វិបត្តិអត់កូន •    ការពុកឆ្អឹង (Osteoporosis) •    ផលរំខានផ្សេងៗលើផ្នែកអារម្មណ៍ និងផ្លូវចិត្ត។ តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវ មិនទាន់មានវិធីសាស្រ្ត ដើម្បីការពារពីបញ្ហានៃការមិនមករដូវនោះនៅឡើយទេ។ ម៉្យាងវិញទៀត គ្រូពេទ្យជំនាញតែងតែជួបអ្នកជំងឺ នៅពេលដែលពួកគាត់មានបញ្ហាផ្សេងៗដូចជា វិបត្តិអត់កូន និងវិបត្តិមិនមករដូវ។ សូមបងប្អូននារី និងស្រ្តីទាំងអស់នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា អញ្ជើញទៅពិភាក្សាពីបញ្ហានេះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសរោគស្រ្តីដែលមានជំនាញច្បាស់លាស់ ដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានត្រឹមត្រូវ  និងព្យាបាលតាមដានសភាពជំងឺទាន់ពេលវេលា។ បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត យូ ម៉ូលីន  ឯកទេស សម្ភព និងរោគស្រ្តី នៃមជ្ឈមណ្ឌលជាតិ គាំពារមាតា និងទារក បន្ទប់ពិគ្រោះជំងឺ ម៉ី ស៊ីថាច យូម៉ូលីន និងគ្លីនិកក្បាលថ្នល់ ។ ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

ចែករំលែក

មនុស្សភាគច្រើនយល់ច្រឡំ និងតែងនិយាយថាពោះវៀនដុះខ្នែង តែតាមពិតទៅមនុស្សម្នាក់ៗសុទ្ធតែមានខ្នែងពោះវៀនទាំងអស់ ហើយនៅពេលមានការរលាកត្រង់ខ្នែងនោះ ទើបគេហៅថារលាកខ្នែងពោះវៀន។ និយមន័យ ជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀន ជាការរលាកទៅលើខ្នែងពោះវៀនដែលស្ថិតនៅជាប់ផ្នែកដំបូងគេនៃពោះវៀនធំ។ បច្ចុប្បន្ន យើងសង្កេតឃើញថាការវះកាត់ជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀនមានការកើនឡើងដូចនៅតាមមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ និងគ្លីនិកឯកជនស្របតាមអត្រាប្រជាជនខ្មែរយើងមានការកើនឡើងផងនោះ។ មូលហេតុ និងកត្តាប្រឈម មូលហេតុដែលបង្កឲ្យមានជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀន គឺ៖ •    ដោយសារការស្ទះប្រហោងខ្នែងពោះវៀនដោយលាមក បន្លែ ឬគ្រាប់ធញ្ញជាតិដែលមិនរលាយពេលយើងញ៉ាំចូល •    ដោយការបង្ករោគពីបាក់តេរី (Escherichiacoli, Klebseilla, Bactericide fragility, Clostridium spp) •    ការបង្កពីពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតក្នុងពោះវៀន (Schistosomes spicie, Pinworms, Strongyloides stercoralis) •    ការបង្កពីជំងឺអាប់សែនៅអាងត្រគាក •    ដោយសារការរីកនៃ Lymphatic tissue(Hyperplasia lyphoid) •    ការសង្កត់ដោយដុំសាច់ (Neoplasms) •    ការគ្រោះថ្នាក់ប៉ះចំផ្នែកពោះ (Abdominal Trauma) ។ អាការៈរោគ ឈឺពោះ ដំបូងឡើយគឺឈឺនៅផ្នែកជុំវិញផ្ចិត ឬចុងដង្ហើម បន្ទាប់មកទៀតឈឺចាក់ទៅផ្នែកខាងក្រោម ខាងស្តាំនៃពោះ ក្តៅខ្លួន ៣៨-៣៩ អង្សាសេ ចង្អោរ៦១ទៅ៩២% ក្អួត៥០% អត់ឃ្លានអាហារ៧៥ ទៅ៧៨% និងរាក ឬទល់លាមក១៨%។ តាមរយៈការសិក្សាភាគច្រើនបានឲ្យដឹងថា អ្នកដែលមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការប្រឈមនឹងជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀនគឺ ប្រជាជនដែលមានអាយុចន្លោះពី ១០ ទៅ ៣០ឆ្នាំ ហើយកើតលើបុរសច្រើនជាងស្រ្តី។ យន្តការនៃការរលាកខ្នែងពោះវៀន នៅពេលដែលមានការស្ទះប្រហោងខ្នែងពោះវៀនដោយលាមក ឬដោយគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ឬក៏អាហារដែលញ៉ាំចូលទៅមិនរលាយ វាជាហេតុដែលនាំឲ្យមានការកើនឡើងនៃសម្ពាធក្នុងប្រហោងខ្នែងពោះវៀន ដោយសារតែការបញ្ចេញ (secretion)ពីភ្នាសនៃប្រហោងខ្នែងពោះវៀននោះ នៅពេលនោះពពួកបាក់តេរីដែលមាននៅក្នុងខ្នែងពោះវៀនចាប់ផ្តើមបង្ករោគ នាំឲ្យមានការរលាកខ្នែងពោះវៀន ពេលនោះអ្នកជំងឺមានអាការៈឈឺពោះ ក្តៅខ្លួន ឈឺក្បាល អាចក្អួត ឬចង្អោរ និងមិនឃ្លានអាហារ។ ក្នុងករណីស្ទះខ្នែងពោះវៀនយូរទៅៗនាំឲ្យសម្បករបស់ខ្នែងពោះវៀនស្តើងទៅៗ បណ្តាលឲ្យធ្លាយ នាំឲ្យរលាកដល់ស្រោមពោះ និងមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត ក្នុងករណីដែលធ្វើការសង្គ្រោះវះកាត់មិនទាន់ពេលវេលា។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ •    គ្រូពេទ្យអាចសាកសួរព័ត៌មានពីអាការៈរោគពិសេសចំណុចនៃការឈឺចាប់ •    ការវិភាគឈាម ឃើញមានវត្តមានគ្រាប់ឈាមសកើនឡើង និង C-Reactive Protein (CRP) កើនឡើង •    ឆ្លុះអេកូពោះ ដើម្បីរកមើលដុំដំបៅខ្នែងពោះវៀនឃើញមានការរលាកខ្នែងហើយទំហំវាស់ទៅធំជាង៦មីលីម៉ែត្រជួនកាលឃើញលក្ខណៈជាដុំអាប់សែ (Plastron appendicular) •     ការថតកាំរស្មីអុិចពោះ និងស៊ីធីស្កែនអាចឃើញមានគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ឬដុំលាមកនៅក្នុងខ្នែងពោះវៀនឬកម្រិតខ្យល់ និងទឹក ឬកំណកកាល់ស្យូម ឬការធ្លាយក្រពះ (Image de croissant gazeux)និងទាត់ចោលនូវជំងឺតម្រងនោមមួយចំនួន។   ការព្យាបាល និងផលវិបាក ឲ្យអ្នកជំងឺសម្រាកពេទ្យ ដោយធ្វើការព្យាបាលដោយវះកាត់ និងព្យាបាលរួមផ្សំ។ -ការព្យាបាលដោយការវះកាត់ មានគោលបំណងកាត់ខ្នែងពោះវៀន យកចេញនូវសរីរាង្គបង្ករោគនិងបន្ថយការឈឺចាប់។ នៅពេលកាត់ខ្នែងពោះវៀនហើយនោះ ជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀនមិនកើតមានទៀតទេ។ ការវះកាត់មាន២របៀប៖    •    ការវះកាត់ខ្នែងពោះវៀនដោយវះបើកពោះនៅផ្នែកខាងក្រោមខាងស្តាំនៃពោះ (McBurney open Appendecetomy)    •    ការវះកាត់ដោយចោះដោយប្រើឧបករណ៍ Laparoscope ។ ផលវិបាកក្រោយវះកាត់មានដូចជា ការបង្ករោគនៅមុខរបួសវះ ធ្លាយដោយរបូតចេស រលាកស្រោមពោះក្រោយវះកាត់ ស្ទះពោះវៀន។ -ការព្យាបាលរួមផ្សំ  ប្រើអង់ទីប៊ីយ៉ូទិក និងថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់។ ករណីអ្នកជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀនដែលមិនបានទទួលការព្យាបាលទាន់ពេលវេលានិងត្រឹមត្រូវតាមបែបវេជ្ជសាស្ត្រ នឹងធ្វើឲ្យសរីរាង្គនៃខ្នែងពោះវៀនវិវឌ្ឍទៅជាដុំសាច់ ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់បាន។ ប្រសិនបើទុកយូរ វាបណ្តាលឲ្យធ្លាយនូវខ្នែងរបស់ពោះវៀន ដែលជាហេតុនាំឲ្យមានពពួកបាក់តេរីធ្លាក់ចុះទៅក្នុងស្រោមពោះ បង្កជាជំងឺរលាកស្រោមពោះ និងបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតបានផងដែរ។  ការវះពោះ         ១. មានតម្លៃថោក     ២. មានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ រហ័ស     ៣. ស្នាមរបួសធំជាងវះចោះ     ៤. សម្រាកពេទ្យយូរជាងវះដោយ Laparoscope ។   ចោះ Laparoscope         ១. មុខរបួសតូច     ២. បន្ថយការបង្ករោគ     ៣. បន្ថយការឈឺចាប់ក្រោយវះ     ៤. បន្ថយរយៈពេលសម្រាកពេទ្យ     ៥. តម្លៃថ្លៃជាងវះដោយដៃ     ៦. រយៈពេលវះកាត់យូរជាងវះបើកពោះ។ ការការពារ ដើម្បីការពារខ្លួនពីជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀន គ្រប់គ្នាត្រូវបរិភោគអាហារដែលមានអនាម័យ និងងាយរលាយ ព្រមទាំងចូលរួមអនុវត្តគោលការណ៍អនាម័យទាំង៣រួមមាន ហូបស្អាត ផឹកស្អាតនិងរស់នៅស្អាត។ ដោយឡែក វេជ្ជបណ្ឌិតរួមទាំងអ្នកវិជ្ជាជីវៈសុខាភិបាល ត្រូវធ្វើការវែកញែករករោគវិនិច្ឆ័យឲ្យបានច្បាស់លាស់ទៅលើអ្នកជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀន និងចូលរួមពិនិត្យ វិភាគឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីឲ្យការព្យាបាលមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ជាពិសេសលើកស្ទួយ វិស័យសុខាភិបាលនៅប្រទេសកម្ពុជាឲ្យមានការរីកចម្រើន។ បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ចិត្ត គ្រូពេទ្យផ្នែកសង្គ្រោះជំងឺ វះកាត់ និងសណ្តំ នៅមន្ទីរពេទ្យព្រះកេតុមាលា និងជាប្រធានមន្ទីរពហុព្យាបាល ដូនពេញសែនសុខ ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ  

ចែករំលែក

Dry Age-Related Macular Degeneration (Dry AMD) ត្រូវបានសង្កេតឃើញថាមានការកើតឡើងចំពោះអ្នកដែលមានវ័យចាប់ពី ៦៥ឆ្នាំឡើង និងពិសេសចំពោះជនជាតិស្បែកស។ នៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះផងដែរ ករណីនៃជំងឺ Dry AMD ត្រូវបានដឹងថាមានការកើនឡើងជាលំដាប់ ចំពោះជនជាតិអាស៊ីដោយសារកត្តាជាច្រើន។ តើអ្វីជា Dry AMD? Dry Age-Related  Macular Degeneration (Dry AMD) គឺជាការវិវឌ្ឍចុះខ្សោយនៃកោសិកាបាតភ្នែក បណ្តាលមកពីជរាភាព ដែលវាអាចធ្វើឲ្យមានការធ្លាក់ចុះនៃគំហើញកណ្តាលរបស់អ្នកជំងឺ។ មូលហេតុ និងកត្តាប្រឈម មូលហេតុពិតប្រាកដនៃជំងឺ Dry AMD នៅមិនទាន់ត្រូវបានដឹងច្បាស់នៅឡើយទេ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែង កត្តាបរិស្ថាន និងសេនេទិច ត្រូវបានដឹងថាអាចបង្កើនហានិភ័យក្នុងការប្រឈមនឹងជំងឺនេះបាន។   ក្រៅពីនេះ អ្នកដែលមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការប្រឈមនឹងជំងឺ Dry AMD រួមមាន៖ -    មនុស្សវ័យចំណាស់ ពិសេសចាប់ពី ៦៥ឆ្នាំឡើង -    អ្នកមានជំងឺប្រចាំកាយដូចជា ជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង លើសជាតិខ្លាញ់ជាដើម -    អ្នកចូលចិត្តពិសាអាហារមានជាតិខ្លាញ់ច្រើន និងពិសេសអ្នកញៀនបារី -    អ្នកមានប្រវត្តិគ្រួសារធ្លាប់កើតជំងឺនេះ -    អ្នកមានមុខរបរ ឬការងារ ឬរស់នៅ មិនសូវសកម្ម ដូចជាឧស្សាហ៍អង្គុយនៅមួយកន្លែងមិនសូវបានធ្វើចលនា។ រោគសញ្ញាសម្គាល់ -    ដំណាក់កាលដំបូង៖ អ្នកជំងឺអាចពុំមានផលប៉ះពាល់ណាមួយលើគំហើញឡើយ (ការមើលឃើញធម្មតា ឬបើសិនធ្លាក់ចុះអាចធ្លាក់ចុះក្នុងកម្រិតបន្តិចបន្តួច) ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺមិនដឹងថាខ្លួនមានជំងឺនេះ។ -    ដំណាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរ៖ •    ការមើលឃើញ ឬគំហើញកណ្តាលរបស់គាត់អាចធ្លាក់ចុះ មានន័យថារាល់ផ្ទៃរូបភាពដែលគាត់មើលអាចមានចំណុចពណ៌ខ្មៅនៅកណ្តាល ដែលធ្វើឲ្យគាត់បាត់បង់រូបភាពកណ្តាល •    ការមើលឃើញអាចមិនស្មើសាច់ វៀច ប៉ោងឬកោង ជាពិសេសនៅពេលអ្នកជំងឺធ្វើដំណើរ •    បន្ទាប់មក អាចមានការថយចុះក្នុងការមើលពណ៌ មានន័យថាពណ៌ដែលឃើញមិនដូចធម្មជាតិដោយអាចស្លេកជាងមុន ឬឈានដល់ការបាត់បង់ពណ៌ទាំងស្រុងតែម្តង •    បន្ទាប់មកទៀត អ្នកជំងឺអាចមានផលលំបាកក្នុងការមើល នៅពេលផ្លាស់ទីពីកន្លែងងងឹតទៅកន្លែងភ្លឺ ឬ ពីភ្លឺមកងងឹត។ យន្តការនៃជំងឺ Dry AMD ស្រទាប់បាតភ្នែករេទីណា (Retina) មានកោសិកាមួយឈ្មោះ Bruch membrane ដែលស្ថិតនៅចន្លោះសរសៃឈាម និងកោសិកាសម្រាប់ចាប់ពណ៌ និងពន្លឺ។ ចំពោះអ្នកជំងឺ Dry AMD គេសង្កេតឃើញកោសិកា Bruch membrane មានភាពក្រាស់ជាងមុន និងមានភាពខ្សោយជាងមុនដែលបណ្តាលឲ្យពពួកប្រូតេអុីន និងលីពីត (ខ្លាញ់)អាចមកប្រមូលផ្តុំនៅត្រង់នោះ បង្កឲ្យមានភាពប៉ោង ឬហើម និងបង្កើតបានជា Drusen (កាកសំណល់ប្រូតេអ៊ីន និងលីពីតដែលកកនៅកោសិកាបាតភ្នែកត្រង់កន្លែងចាប់រូបភាព)។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យត្រឹមត្រូវ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ Dry AMD ផ្តោតសំខាន់លើការពិនិត្យសុខភាពបាតភ្នែក ដោយប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្តក់ពង្រីកកូនក្រមុំភ្នែក ដើម្បីមើលបាតភ្នែកទាំងមូល និងជាពិសេសត្រង់ចំណុចចាប់រូបភាពកណ្តាលនៅលើបាតភ្នែក (Macula) ដែលរួមមាន៖ -    ការស្កេន OCT ដើម្បីដឹងពីកម្រាស់នៃសរសៃបាតភ្នែក ៖ ប្រសិនលទ្ធផលបង្ហាញពីភាពហើម ឬក្រាស់ជាងធម្មតានៃសរសៃបាតភ្នែក អាចបញ្ជាក់បានថាជាជំងឺ Dry AMD ។ -    បន្ទាប់មក គ្រូពេទ្យអាចប្រើបច្ចេកទេសមួយទៀតដោយការចាក់ថ្នាំដែលមានសារធាតុ Fluo-rescence សម្រាប់ថត Angiography ដើម្បីមើលឃើញកោសិកា និងរចនាសម្ព័ន្ធសរសៃឈាម(រកមើលការដុះសរសៃឈាមថ្មី ឬការហូរឈាមជាដើម) ។ ការព្យាបាលសមស្រប ការព្យាបាលជំងឺ Dry AMD ត្រូវធ្វើឡើងអាស្រ័យលើដំណាក់កាលនីមួយៗ៖ -    ដំណាក់កាលដំបូង ៖ ការព្យាបាលអាចផ្តោតលើរបៀបរបបនៃការញ៉ាំចំណីអាហារ ដោយតម្រូវឲ្យអ្នកជំងឺបន្ថយការបរិភោគអាហារមានជាតិខ្លាញ់គ្រឿងស្រវឹង ពិសេសកាត់ផ្តាច់ការពិសាបារី និងអាចផ្តោតលើទម្លាប់រស់នៅបែបសកម្មផងដែរ។ -    ដំណាក់កាលបន្ទាប់ ឬធម្យម ៖ ការព្យាបាលអាចផ្តោតលើការបន្ថែមអាហារបំប៉នដែលមានសារធាតុ Antioxidants ដូចជាពពួក Lutein ឬ Zeaxanthin ដោយវាអាចបន្ថយការវិវឌ្ឍនៃជំងឺទៅជាធ្ងន់ធ្ងរ និងត្រូវបន្តជំរុញការប្រកាន់របបអាហារត្រឹមត្រូវ ជាមួយទម្លាប់ក្នុងការរស់នៅបែបសកម្ម។   -    ករណីមិនទទួលបានលទ្ធផលល្អ ក្រោយការប្រើប្រាស់មធ្យោបាយខាងលើ ឬអ្នកជំងឺថែមទាំងមានលេចឡើងនូវសរសៃឈាមថ្មី ឬការហូរឈាមនៅសរសៃបាតភ្នែក នោះការព្យាបាលនឹងផ្តោតលើការបញ្ឈប់ការហូរឈាម និងកាត់បន្ថយការដុះសរសៃឈាមដោយការប្រើកាំរស្មី ឬ ថ្នាំចាក់។ ផលវិបាកនៃអ្នកជំងឺ Dry AMD ចំពោះអ្នកជំងឺដែលមិនបានមកទទួលការពិនិត្យភ្នែកសោះ ឬមិនបានព្យាបាលត្រឹមត្រូវ អាចមានការវិវឌ្ឍឈានដល់ដំណាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរទៅហើយ។ ករណីនេះអ្នកជំងឺអាចរងគ្រោះដោយផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរដូចជា ដុះសរសៃឈាម និងហូរឈាមបាតភ្នែក ដែលពិបាកក្នុងការព្យាបាល។ ម៉្យាងវិញទៀត អ្នកជំងឺអាចប្រឈមនឹងការបាត់បង់គំហើញកណ្តាលជារៀងរហូត បានន័យថារាល់រូបភាពដែលគាត់មើល នឹងឃើញមានចំណុចខ្មៅនៅកណ្តាល (តែសងខាងចំណុចខ្មៅអាចនៅមើលឃើញ)។ ការការពារចាំបាច់ -    ចំពោះអ្នកមានវ័យចាប់ពី ៦០ឆ្នាំ គួរមកទទួលការពិនិត្យសុខភាពភ្នែកយ៉ាងហោចម្តងក្នុងមួយឆ្នាំ និងទទួលដំបូន្មានលើការពិនិត្យសុខភាពទូទៅក៏ដូចជាគ្រប់គ្រង និងព្យាបាលដោយវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសផងដែរ ប្រសិនបើគាត់មានជំងឺផ្សេងទៀតដូចជា លើសឈាម ទឹកនោមផ្អែម លើសជាតិខ្លាញ់ជាដើម។ -    ប្រសិនបើអ្នកជំងឺដែលត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឃើញថាមានជំងឺ Dry AMD ហើយ ត្រូវចៀសវាងនូវកត្តាហានិភ័យដែលជំរុញការវិវឌ្ឍរបស់ជំងឺដូចជា កត្តាចំណីអាហារ ដែលត្រូវបន្ថយអាហារខ្លាញ់ បារី ស្រា និងកត្តារស់នៅ។ ក្រៅពីនេះ ត្រូវចៀសវាងភាពមិនសកម្ម ពិសេសត្រូវផ្តាច់បារី និងប្រសិនបើមានអាការៈប្រែប្រួលណាមួយលើគំហើញត្រូវមកជួបតាមដានជាមួយនឹងគ្រូពេទ្យជំនាញឲ្យបានឆាប់រហ័ស។ ជំងឺ Dry AMD អាចចាត់ទុកបានថាជាជំងឺថ្មីមួយទៀតដែលត្រូវបានរកឃើញកើនឡើងជាលំដាប់ចំពោះប្រជាជនអាស៊ី ក៏ដូចជាប្រជាជនកម្ពុជាផងដែរ ដោយសារកត្តាប្រែប្រួលនានារួមទាំងចំណីអាហារ ការរស់នៅ ជាមួយនឹងការកើនឡើងនូវជំងឺរ៉ាំរ៉ៃផ្សេងៗ (ការលើសជាតិខ្លាញ់ លើសសម្ពាធឈាម និងទឹកនោមផ្អែមជាដើម)។ ដូចនេះ រាល់អ្នកជំងឺដែលបានរកឃើញថាមានជំងឺ Dry AMDហើយ ក្រៅពីធ្វើការព្យាបាលលើជំងឺនេះផ្ទាល់ គាត់ក៏ត្រូវចាំបាច់ស្វែងរកការព្យាបាលលើជំងឺទូទៅរបស់ខ្លួនឲ្យបានប្រញាប់ផងដែរ ដើម្បីចៀសវាងនូវហានិភ័យធ្ងន់ធ្ងរទៅថ្ងៃក្រោយដែលពិបាកក្នុងការព្យាបាល។ ដោយឡែក វេជ្ជបណ្ឌិតរួមទាំងអ្នកវិជ្ជាជីវៈសុខាភិបាល ក៏គួរប្រាកដថាអ្នកជំងឺដែលមានជំងឺទូទៅត្រូវបានពន្យល់ និងណែនាំឲ្យទទួលការពិនិត្យសុខភាពបាតភ្នែកផងដែរ ប្រសិនបើគាត់មានរោគសញ្ញា ឬបញ្ហាភ្នែក ដោយសារមិនថាជំងឺទឹកនោមផ្អែម លើសជាតិខ្លាញ់ ឬលើសឈាមទេ សុទ្ធតែអាចបង្កហានិភ័យដល់សរីរាង្គដែលមានសរសៃឈាមផ្សេងទៀត។ បកស្រាយដោយ​៖​ វេជ្ជបណ្ឌិត អៀ រស្មី ឯកទេសចក្ខុរោគ នៅមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត និងគ្លីនិកឯកទេសភ្នែក ម៉េង រ័ត្ននីន ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ចែករំលែក

ជំងឺស្វិតស្រទាប់បាតភ្នែកដែលភាសាបច្ចេកទេសហៅថា “Age-Related Macular​ De​generation (AMD)” ត្រូវបានបែងចែកចេញជាពីរប្រភេទ រួមមានប្រភេទស្ងួត ឬDry AMD ដែលមានជ្រាបខ្លាញ់ និងមានសម្លាកតិចតួចនៅលើស្រទាប់បាតភ្នែក និងមួយប្រភេទទៀតគឺ “Wet AMD” មានជ្រាបឈាមចេញពីស្រទាប់បាតភ្នែក និងដុះសរសៃឈាមថ្មីស្រទាប់ក្រោម។ ជំងឺនេះត្រូវបានសង្កេតឃើញថាច្រើនកើតមានទៅលើមនុស្សចាស់ អំឡុងវ័យចាប់ពី៥០ឆ្នាំឡើងទៅ។  Wet Age-Related Macular Degene​ration (Wet AMD) គឺជាផ្នែកមួយនៃជំងឺស្វិតស្រទាប់បាតភ្នែក ឬការចុះខ្សោយបាតភ្នែក​កម្រិតធ្ងន់ ហៅកាត់ថា AMD ដែលជា​ប្រភេទជំងឺភ្នែករ៉ាំរ៉ៃ និងមានការវិវឌ្ឍយឺតៗទៅរកភាពចាស់ ឬស្វិតនៃស្រទាប់បាតភ្នែក (Macular) ដោយឃើញមានដុះសរសៃឈាមថ្មី និងមានជ្រាបឈាមចេញពីស្រទាប់នោះធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺចុះខ្សោយគំហើញភ្លាមៗ ​ហើយមិនអាច​ជាសះមកសភាពដើមវិញឡើយ។  មូលហេតុ និងកត្តាប្រឈម អ្នកជំងឺស្វិតស្រទាប់បាតភ្នែក គឺទាក់ទងទៅនឹង​វ័យចាស់អាយុចាប់ពី៥០ឆ្នាំឡើងទៅ ជាពិសេស​អំឡុងអាយុ៧០ឆ្នាំ រួមជាមួយនឹងកត្តាបន្ទាប់បន្សំ​ដទៃទៀតដូចជា៖ • ប្រវត្តិគ្រួសារធ្លាប់មានជំងឺស្វិតស្រទាប់បាតភ្នែក • អ្នកដែលមានបញ្ហាភ្នែកដូចជាស្រវាំងជិត ឬ​ពាក្យសាមញ្ញហៅថា ម៉្ញូបមនុស្សចាស់ (Hypermetropia)  • ជនជាតិស្បែកស ឬអ្នកដែលមានប្រស្រី​ភ្នែកពណ៌ខៀវ ឬប្រាក់ជួបប្រទះច្រើនជាងអ្នកដែលមានប្រស្រីភ្នែកខ្មៅ ឬត្នោត • អ្នកចូលចិត្តទទួលទានជាតិស្រវឹង និងជក់បារី • អ្នកមានជំងឺប្រចាំកាយដូចជា លើសសម្ពាធឈាម លើសជាតិខ្លាញ់ ស្ទះសរសៃឈាមបេះដូង ទឹកនោមផ្អែម និងស្រ្ដូក (Stroke) ជាដើម • អ្នកដែលលើសទម្ងន់ មិនសូវហាត់ប្រាណ • កង្វះអាហារូបត្ថម្ភ អ្នកដែលប្រើថ្នាំ បេតាប្លុកឃើរ រយៈពេលវែង • អ្នកជំងឺវះកាត់ភ្នែក និងភ្នែកឡើងបាយ • អ្នកប្រឈមទៅនឹងកាំពន្លឺ ជាពិសេសពន្លឺ ព្រះអាទិត្យ • កើតមានទៅលើស្ត្រី (២/៣) ច្រើនជាង បុរស (១/៣) • អ្នកជំងឺកើតលើភ្នែកម្ខាងពីមុនមក (ដែល ជាទូទៅវាច្រើនកើតទៅលើភ្នែកទាំងសងខាង)។ ដោយសារតែមាននូវកត្តាប្រឈមខាងលើទើបបណ្ដាលឲ្យស្រទាប់បាតភ្នែក និងសរសៃឈាមតូចៗ (Choriocapillary) នៃស្រទាប់នោះ មានការខូចខាត ឬស្ទះ ធ្វើឲ្យមានការជ្រាបឈាម និងខ្លាញ់ដែលបណ្ដាលឲ្យស្រទាប់កណ្ដាលនៃបាតភ្នែកត្រង់កន្លែងចាប់ពណ៌ (Mucular) ឡើងហើម និងមានឈាមចេញមកក្រៅ។ រោគសញ្ញានៃ Wet AMD ជាទូទៅ អ្នកជំងឺមានការវិវឌ្ឍពី Dry AMD ទៅជា Wet  AMD ដោយមានអាការៈស្រវាំងខ្លាំងភ្លាមៗ ចំកណ្ដាលតែម្ដង និងអាចមើលឃើញរូបភាពវៀច ឬស្រមោលខ្មៅ។ ក្រៅពីសញ្ញាខាងលើ​ ការពិនិត្យរបស់អ្នកឯកទេសបានបង្ហាញពីការជ្រាបឈាម និងការដុះសរសៃឈាមថ្មីៗ នៅនឹងស្រទាប់រេទីន ឬស្រទាប់ខាងក្រោមបាតភ្នែក ដែល នាំឲ្យបាំងកាំពន្លឺ ជាហេតុធ្វើឲ្យស្រវាំង។ ការកំណត់រោគវិនិច្ឆ័យ កាលណាមានការស្រវាំងភ្នែកទាំងសងខាង ឬតែម្ខាងក្នុងវ័យចាស់ អ្នកជំងឺត្រូវតែប្រញាប់ធ្វើការ​ពិនិត្យភ្នែកជាមួយនឹងអ្នកឯកទេស ដែលការពិនិត្យរួមមាន៖ • ការវាស់គំហើញ • ការវាស់សម្ពាធក្នុងភ្នែក • ការវាស់រូបភាពតាមរយៈ Amsler grid  • ការពិនិត្យបាតភ្នែកដោយពង្រីកប្រស្រីភ្នែកដែលក្នុង Wet AMD អាចឃើញមានហើម និងជ្រាបឈាមនៅបាតភ្នែក • លើសពីនេះ គ្រូពេទ្យអាចធ្វើការចាក់ថ្នាំចូល​ទៅក្នុងសរសៃឈាមដើម្បីថតបាតភ្នែក និងដឹងច្បាស់ពីទំហំនៃការខូចខាតរបស់បាតភ្នែក​​ (Fundus Fluorescein Angiography (FFA) • ការស្កេនស្រទាប់បាតភ្នែក (OCT & ICG)។ ការព្យាបាល និងផលវិបាក ជំងឺស្វិតស្រទាប់បាតភ្នែកប្រភេទ Wet AMD ត្រូវធ្វើការព្យាបាលជាចាំបាច់តាម៣របៀប រួមមាន៖ • ព្យាបាលដោយប្រើឡាស៊ែរ៖ មានឥទ្ធិពល ទៅភ្ជិតសរសៃឈាមដែលមានជ្រាបឈាម និងកាត់បន្ថយសរសៃឈាមដុះថ្មី • ព្យាបាលដោយចាក់ថ្នាំ៖ ការប្រើប្រភេទថ្នាំ Anti-Vascular Endothelial Growth Factor (Anti-VEGF) ចាក់ទៅក្នុងភ្នែក ដើម្បីកាត់បន្ថយនូវការដុះលូតលាស់នៃសរសៃឈាមថ្មីៗ ដែលងាយដាច់ និងជ្រាបឈាម • ការវះកាត់៖ ធ្វើឡើងក្នុងករណីមានសរសៃឈាមដុះថ្មីច្រើន ដែលត្រូវព្យាបាលរួមជាមួយការបាញ់ឡាស៊ែរ (PDT)។ ការបាត់បង់គំហើញមិនអាចស្រោចស្រង់បានដោយសារ Wet AMD នឹងកើនឡើងរហូត ទៅដល់៨៨% ប្រសិនបើអ្នកជំងឺមិនបានទទួលការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា។ វិធីសាស្រ្តក្នុងការការពារ យើងអាចបញ្ចៀសខ្លួនពីជំងឺស្វិតស្រទាប់បាតភ្នែកបាន ដោយកាត់បន្ថយនូវកត្តាប្រឈមមួយចំនួនដែលយើងអាចធ្វើទៅបានតួយ៉ាង កាត់បន្ថយ ការទទួលទានអាហារប្រភេទខ្លាញ់ បញ្ឈប់ការ សេពគ្រឿងស្រវឹង ផ្តាច់បារី និងថែរក្សាសុខភាពមិនឲ្យមានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ ឬជំងឺប្រចាំកាយជាដើម។ អាយុកាន់តែច្រើន តែងតែជួបប្រទះនូវបញ្ហាភ្នែកជាញឹកញាប់ ដូច្នេះ ចំពោះអ្នកដែលមានអាយុចាប់ ពី៥០ឆ្នាំឡើងទៅ គួរទៅពិនិត្យភ្នែករៀងរាល់មួយឆ្នាំម្ដង ដើម្បីតាមដានសុខភាព ភ្នែក។ ទោះបីមានការស្រវាំងតិចតួចក្ដី ត្រូវតែទៅទទួលការពិនិត្យ និងព្យាបាលពីអ្នកឯកទេសចក្ខុរោគឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីអាចជួយសង្គ្រោះពីការបាត់បង់គំហើញទាន់ពេលវេលា។ សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមសូមទំនាក់ទំនង លេខទូរស័ព្ទ៖ ០១២ ៩២២ ៩៤២  អ៊ីម៉ែល៖ amarinmarmd@gmail.com បកស្រាយដោយ​៖ សាស្ត្រាចារ្យ វេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ារ អមរិន្ទ ឯកទេសចក្ខុរោគ មានតួនាទីជាអនុប្រធានការិយាល័យបច្ចេកទេស និងជាប្រធានផ្នែកចក្ខុរោគ នៃមន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ  

ចែករំលែក

រាកជាជំងឺដែលត្រូវបានជួបញឹកញាប់បំផុត ស្តែងឡើងដោយអ្នកជំងឺបន្ទោបង់ច្រើនលើសពីធម្មតា ឬចាប់ពី៣ដងក្នុងមួយថ្ងៃក្នុងនោះការរាកដោយសារប៉ារ៉ាស៊ីតគឺជាមូលហេតុចម្បងទីមួយដែលជួបញឹកញាប់។ ជាក់ស្តែង ប្រភេទប៉ារ៉ាស៊ីតដែលអាចបង្កឲ្យរាកមានពីរក្រុមធំៗ៖ •    Protozoa ដែលមានដូចជា អាមីប (Emtamoeba histolytica) និងGiardia lamblia •    ពពួកព្រូនដូចជា Trichuris trichiura, Strongyloïdes, Schistosoma mekongi, Ascaris និងTeania ជាដើម។ មូលហេតុនៃការរាកដោយប៉ារ៉ាស៊ីត រាកដោយប៉ារ៉ាស៊ីត មានការប្រឈមខ្ពស់ចំពោះបុគ្គល ខ្វះការយល់ដឹងពីអនាម័យ ការបរិភោគអាហារ ឬបន្លែឆៅ មិនបានលាងសម្អាត ឬអាហារចម្អិនមិន បានត្រឹមត្រូវ និងការរស់នៅជាមួយសត្វចញ្ចឹមដែល មានផ្ទុកនូវគីសរបស់ប៉ារ៉ាស៊ីត។ អ្នកជំងឺរាកដោយសារប៉ារ៉ាស៊ីតអាចបង្កឲ្យមានផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរបើប្រៀបធៀបជាមួយនឹងមូលហេតុនៃការបង្កឲ្យរាកផ្សេងទៀត ដោយសារពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតអាចធ្វើឲ្យខូចដល់ភ្នាសរបស់ពោះវៀនតូច និងពោះវៀនធំ។ រោគសញ្ញា និងយន្តការនៃជំងឺ ភាគច្រើនរោគសញ្ញាស្តែងចេញពីការរាកដោយប៉ារ៉ាស៊ីតមិនមានភាពខុសគ្នាជាមួយនឹងការរាកដោយវីរុស ឬមេរោគផ្សេងៗនោះទេ ដែលរួមមាន លាមកមានលាយសម្បោរ ឬឈាម រាកសុទ្ធតែទឹក ក្តៅខ្លួន ហើមពោះ ស្រកទម្ងន់។ នៅពេលអ្នកជំងឺបរិភោគចំណីអាហារដែលប្រឡាក់ទៅដោយគីស ពងព្រូន ឬប៉ារ៉ាស៊ីត នោះគីស ពងព្រូន និងប៉ារ៉ាស៊ីតមានសកម្មភាពផ្ទាល់ ឬប្រយោល​ ដោយសារការបញ្ចេញសារធាតុពុលទៅលើភ្នាសពោះវៀន ហើយបណ្តាលឲ្យរាករូស។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ វាក៏អាចឲ្យមានរបួសនៅជញ្ជាំង ពោះវៀន ជាហេតុបង្កទៅជាការរាកមានលាយ សម្បោរ ឬលាយឈាម។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យចាំបាច់ ជាទូទៅការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនៃការរាកបង្កដោយប៉ារ៉ាស៊ីត ពឹងផ្អែកទៅលើរោគសញ្ញា ឬសញ្ញាគ្លីនិក ដែលអ្នកជំងឺបានរៀបរាប់ខាងលើ។ ទោះជាយ៉ាង ណាក៏ដោយ អ្នកជំងឺក៏អាចតម្រូវឲ្យធ្វើតេស្តឈាម ឬពិនិត្យលាមក រកមើលគីសរបស់ប៉ារ៉ាស៊ីត ឬប៉ារ៉ាស៊ីតដើម្បីដឹងពីប្រភេទប៉ារ៉ាស៊ីតនោះឲ្យបាន ច្បាស់លាស់។ ក្នុងករណីចាំបាច់ផ្សេងទៀតដែល ការពិនិត្យខាងលើមិនអាចវាយតម្លៃបាន អ្នកជំងឺអាចឈានទៅដល់ការឆ្លុះពោះវៀនដើម្បីរកមូលហេតុ។ ការព្យាបាលរាកដោយប៉ារ៉ាស៊ីត ការព្យាបាលជាទូទៅផ្អែកលើរោគសញ្ញាគ្លីនិក និងទៅតាមប្រភេទរបស់ប៉ារ៉ាស៊ីតដូចជា៖ •    ប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះដែលសមស្របទៅតាមប្រភេទប៉ារ៉ាស៊ីត ក្នុងរយៈពេល ៧ ទៅ១០ថ្ងៃ។ •    ផ្តល់ថ្នាំទៅតាមសញ្ញាគ្លីនិកមួយចំនួន​ ដូចជា ការក្អួត បាត់បង់ជាតិទឹក  ប្រភេទថ្នាំការពារកុំឲ្យ ភ្នាសពោះវៀនប៉ះពាល់ខ្លាំង រួមជាមួយថ្នាំផ្សះដែលផ្តល់ជូនអ្នកជំងឺ។ ប្រសិនបើ អ្នកជំងឺមិនបានទទួលការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា នោះអាការៈរាកខ្លាំងអាចឲ្យទៅជាការ ខ្សោះជាតិទឹកធ្ងន់ធ្ងរ វិលមុខ បាត់បង់ជាតិរ៉ែមួយចំនូនដូចជា អំបិល ប៉ូតាស្យូម ដែលសំខាន់សម្រាប់ សរីរាង្គ។ លើសពីនេះទៀត វាធ្វើឲ្យចុកពោះខ្លាំង ពោះវៀនហើមប៉ោង អាចមានឈាមហូរខ្លាំងក្នុងករណីពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតដែលប៉ះពាល់ដល់ភ្នាសពោះវៀន និងសរសៃឈាម។ ប្រសិនបើមិនព្យាបាលឲ្យទាន់ពេលវេលាអ្នកជំងឺអាចឈានដល់ការធ្លាយភ្នាសពោះវៀន ប៉ុន្តែវាជាករណីកម្រ។ វីធីសាស្រ្តការពារខ្លួន ដើម្បីចៀសវាងការរាកបង្កដោយប៉ារ៉ាស៊ីតត្រូវផ្តោតសំខាន់លើ៖ •    ការរក្សាអនាម័យ ហូបស្អាត ផឹកស្អាត និង រស់នៅស្អាត ពិសេសត្រូវសម្អាតដៃជានិច្ចមុនចម្អិន ឬបរិភោគអាហារ និងបន្ទាប់ពីបន្ទោបង់រួច។ •    លាងសាច់ និងបន្លែឲ្យបានស្អាត ចៀសវាងការ បរិភោគសាច់ឆៅ និងត្រូវចម្អិនឲ្យបានឆ្អិនល្អ។ សុខភាពជារឿងមួយសំខាន់បំផុតសម្រាប់បុគ្គលគ្រប់រូប ដូចនេះ ប្រសិនបើមានអាការៈមិនប្រក្រតី ណាមួយកើតឡើង គួរប្រញាប់មកពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យដែលនៅជិតអ្នកបំផុត។ គួរបញ្ជាក់ថា លោកអ្នកអាចកាត់បន្ថយការរាកដោយប៉ារ៉ាស៊ីតស្ទើរតែទាំងស្រុងដោយគ្រាន់តែរក្សាអនាម័យឲ្យបាន ខ្ជាប់ខ្ជួនប៉ុណ្ណោះ។ បកស្រាយដោយ​៖ វេជ្ជបណ្ឌិត  ស៊ង សុភីរម្យ ឯកទេសផ្នែក ថ្លើម ក្រពះ ពោះវៀន និងឫសដូងបាត នៃមន្ទីរសំរាកព្យាបាលអេគីប ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ    

ចែករំលែក
Top