អត្ថបទ

May 01, 2017 |
7 ឆ្នាំមុន |
9.8K មើល

តើជំងឺលើសសម្ពាធឈាមជាអ្វី?

យោងតាមតួលេខនៃការស្រង់ស្ថិតិក្នុងឆ្នាំ២០១០ដែលធ្វើឡើងដោយក្រសួងសុខាភិបាល និងអង្គការសុខភាពពិភពលោកបានឲ្យដឹងថា ១១%នៃប្រជាជនកម្ពុជាមានកើតជំងឺលើសសម្ពាធឈាម ហើយទិន្នន័យដដែលនេះបានបង្ហាញផងដែរថា ក្នុងចំណោមអ្នកជំងឺ ១សែននាក់ មាន១០០នាក់ស្លាប់ដោយសារជំងឺ Stroke និង១៣០នាក់ស្លាប់ដោយសារជំងឺស្ទះសរសៃឈាម បេះដូង។ នេះបង្ហាញឲ្យឃើញថា ជំងឺលើសសម្ពាធឈាមជាកង្វល់មួយ ដែលត្រូវគិតគូដល់ដើម្បីការពារប្រជាជនកម្ពុជាពីវា។ ដូចនេះហើយ ក្នុងលេខថ្មីនេះ មិត្តអ្នកអាននឹងជ្រាបកាន់តែលម្អិតពីជំងឺមួយនេះពី លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ថេង យូដាលីន វេជ្ជបណ្ឌិតនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត្រ ដែលជាអតីតនិស្សិត ថ្នាក់វិទ្យាសាស្ត្រវេជ្ជសាស្ត្រទូទៅ(ឆ្នាំ១៩៩៨ដល់២០០៤) និងថ្នាក់វិទ្យាសាស្ត្រឯកទេសវេជ្ជសាស្រ្ត(ឆ្នាំ២០០៤ដល់២០០៧) នៃសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រសុខាភិបាល និងជាអតីតនិស្សិតឯកទេសជំងឺ សរសៃឈាមបេះដូង និងជំងឺសរសៃឈាម(ឆ្នាំ២០០៧ដល់២០១០)ពីប្រទេសបារាំង។ ជំងឺលើសសម្ពាធឈាម សំដៅលើសម្ពាធឈាមSystole (សម្ពាធឈាមខាងលើ) លើសឬស្មើនឹង 140mmHg និងសម្ពាធឈាមDiastole(សម្ពាធឈាមខាងក្រោម) លើសឬស្មើនឹង 80mmHg។ ឯរោគសញ្ញានៃជំងឺនេះវិញ គឺមិនមានទេ ដែលជាទូទៅគេហៅវាថាជាSilent Killerពោលគឺអ្នកជំងឺមកជួបគ្រូពេទ្យដោយសារបញ្ហាផ្សេង ហើយក៏ត្រូវបានរកឃើញថាមានបញ្ហាលើសសម្ពាធឈាមនេះជាមួយ។ ចំពោះអ្នកជំងឺមួយភាគតូច យើងអាចសង្កេតឃើញមានរោគសញ្ញាមួយចំនួនដូចជា តឹងក ឈឺក្បាល ឈាមច្រមុះ និងវិលមុខជាដើម។ មូលហេតុនៃជំងឺនេះ គឺមិនមានទេ ប៉ុន្តែមានកត្តាមួយចំនួនដែលអាចបង្កើនការប្រឈមរបស់អ្នកជំងឺក្នុងការកើតជំងឺលើសសម្ពាធឈាមនេះ ដូចជា ការពិសាប្រៃ ធាត់ ការជក់បារី អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងអ្នកដែលមានគ្រួសារមានប្រវត្តិជំងឺនេះ។ យ៉ាងណាមិញ ជំងឺនេះអាចបង្ការមិនឲ្យកើតបាន។ ចំពោះអ្នកដែលធាត់ គាត់ត្រូវបន្ថយបែបបទនៃការហូបចុករបស់ពួកគាត់ឲ្យស្ថិតនៅកម្រិតសមរម្យព្រម ទាំងកាត់បន្ថយការបរិភាគអាហារដែលសម្បូរជាតិខ្លាញ់ ជាពិសេសខ្លាញ់ ជ្រូក។ ម្យ៉ាងទៀតបរិមាណអំបិលប្រចាំថ្ងៃក៏ត្រូវតែកំណត់ដែរ ដោយអ្នកអាចញ៉ាំបានត្រឹមតែមួយស្លាបព្រាកាហ្វេប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយថ្ងៃ។ ម្យ៉ាងទៀត អ្នកត្រូវបញ្ឈប់ការជក់បារី និងត្រូវបន្ថយបរិមាណគ្រឿងស្រវឹងឲ្យទាប។ ចំពោះការព្យាបាលវិញ ក្នុងករណីជំងឺស្ថិតក្នុងកម្រិតស្រាលនៅឡើយគ្រូពេទ្យនឹងឲ្យគាត់តមអាហារដែលមានជាតិប្រៃ ជាតិខ្លាញ់ បញ្ឈប់ការជក់បារីបន្ថយបរិមាណគ្រឿងស្រវឹងឲ្យនៅទាប ព្រមទាំងធ្វើលំហាត់ប្រាណឲ្យបានទៀងទាត់។ ប្រសិនបើ សម្ពាធឈាមរបស់អ្នកជំងឺស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពមួយដែលល្អ ហើយអាចគ្រប់គ្រងបាននោះ គ្រូពេទ្យនឹងមិនចាំបាច់ឲ្យពួកគាត់ប្រើប្រាស់ថ្នាំទេ។ ប៉ុន្តែចំពោះប្រជាជនកម្ពុជាយើង អ្នកជំងឺដែលបានមកជួបនឹងគ្រូពេទ្យ ភាគច្រើនមានលេចឡើងនូវផលវិបាកណាមួយរួចទៅហើយ ឬក៏កម្រិតសម្ពាធឈាមខ្ពស់ ដែលតម្រូវឲ្យគ្រូពេទ្យត្រូវព្យាបាលគាត់ដោយការប្រើប្រាស់ថ្នាំ។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ជំងឺនេះគឺមិនអាចព្យាបាលឲ្យជាដាច់បានទេ បើទោះបីជាសម្ពាធឈាមរបស់អ្នកជំងឺបានត្រឡប់មកកម្រិតធម្មតាវិញក៏ដោយ ពោលគឺការព្យាបាលត្រូវធ្វើមួយជីវិត ដោយសារតែគ្រូពេទ្យមិនត្រឹមតែព្យាបាលលើកម្រិតសម្ពាធឈាមឡើងលើសធម្មតាទេតែត្រូវការពារអ្នកជំងឺពីផលវិបាកដែលនឹងអាចកើតមានចំពោះអ្នកជំងឺដោយសារតែការលើសសម្ពាធឈាមនេះថែមទៀតផង។ ផលវិបាកនៃជំងឺនេះទៀតសោតប្រសិនបើអ្នកជំងឺមិនបានទទួលការព្យាបាលឲ្យបានត្រឹមត្រូវទេ នោះគាត់អាចប្រឈមនឹងផលប៉ះពាល់មួយចំនួនដូចជា៖ •ភ្នែក៖ អាចឲ្យពិការភ្នែក •បេះដូង៖ អាចបណ្តាលឲ្យសាច់បេះដូងក្រាស់ បេះដូងរីកធំ បេះដូងខ្សោយ និងត្បៀតសរសៃឈាមបេះដូងជាដើម •តម្រងនោម៖ អាចមានវត្តមានជាតិសាច់ក្នុងទឹកនោមតិច(micro album inuria) បន្ទាប់មកគឺវត្តមានជាតិសាច់ក្នុងទឹកនោមច្រើន (macro albuminuria) និងទីបំផុតបណ្តាលឲ្យខូចតម្រងនោមតែម្តង •ក្បាល៖ ឲ្យStroke(ដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល ឬត្បៀតសរសៃឈាមខួរក្បាល) •សរសៃឈាមផ្សេងៗ៖ រីកឬប៉ោងសរសៃឈាម ត្បៀតសរសៃឈាមក្រហម នៅជើង(Peripheral artery disease) © 2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Health Time Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ។

ជំងឺផ្សេងៗ បេះដូង និងសរសៃឈាម បេះដូង និងសរសៃឈាម

ចែករំលែក

Apr 29, 2017 |
7 ឆ្នាំមុន |
9.1K មើល

ក្តីបារម្ភនៃជំងឺរលាកសួតនៃកុមារ !

និយមន័យ ជំងឺរលាកសួតចំពោះកុមារគឺជាការបង្ករោគស្រួចស្រាវទៅលើសាច់សួតរបស់កុមារ ដែលអាចឲ្យកុមារបាត់បង់ជីវិតបាន ប្រសិនបើមិនព្យាបាលត្រឹមត្រូវ និងទាន់ពេលវេលាទេនោះ។ជាធម្មតាសួតរបស់កុមារត្រូវបានការពារយ៉ាងល្អដោយប្រព័ន្ធការពារពីធម្មជាតិ។ នៅពេលដែលប្រព័ន្ធការពារនេះខូច ឬ ចុះខ្សោយ បូកផ្សំការប្រឈមមុខនឹងមេរោគកាចសាហាវ ឬ បន្ទុកមេរោគច្រើនវានឹងបណ្តាលឲ្យមេរោគអាចជ្រាបចូលក្នុងសាច់សួតនឹងបង្កទៅជាជំងឺរលាកសួត ដែលភាគច្រើនគឺឆ្លងតាមផ្លូវដង្ហើម។ រោគសញ្ញា រោគសញ្ញាដែលក្មេងតែងតែជួបប្រទះជាញឹកញាប់៖ • ក្តៅខ្លួន • ដកដង្ហើមញាប់ ឬ ពិបាកដកដង្ហើម • ក្អក • ឈឺទ្រូង • ឈឺពោះ។ លើសពីនេះនៅមានរោគសញ្ញាមួយចំនួនដែលត្រូវបានតាមដានឃើញដោយគ្រូពេទ្យ៖ • ថយចុះសំឡេងដង្ហើម • ចង្វាក់ដង្ហើមញាប់ • លឺសូរសំឡេងដូចអំបិលផ្ទុះពេលស្តាប់សួត • វិបត្តិដង្ហើមដូចជា ឡើងស្វាយ ផើតផតច្រមុះផតទ្រូង….. មូលហេតុ និងកត្តាប្រឈម មូលហេតុនៃជំងឺរលាកសួតលើកុមារ ភាគច្រើនបណ្តាលមកពី ពពួកអតិសុខុមប្រាណ ដូចជា បាក់-តេរី វីរុស ផ្សិត និងពពួកប៉ារ៉ាស៊ីត។ ជំងឺរលាកសួតនេះផងដែរមានភាពខុសៗគ្នាទៅតាមអាយុ ជាឧទាហរណ៍ ចំពោះទារកទើបនឹងកើតអាចបង្កឡើងដោយ Streptococcusក្រុមB, Gram negative bacilli, Listeria, Streptococcus pneumonia។ រីឯមួយចំនួនតូចអាចបណ្តាលមកពីមូលហេតុផ្សេងទៀតដូចជា ការឈ្លក់ចំណីអាហារ ឬអាស៊ីតក្រពះ ការស្លាក់របស់រឹង ការឈ្លក់ទៅនឹងពពួកអុីដ្រូកាបូនដូចជាប្រេងកាតជាដើម។ មានកត្តាជាច្រើនដែលជម្រុញឲ្យកុមារប្រឈមនឹងការកើតជំងឺនេះ រួមមាន៖ • កត្តាកុមារផ្ទាល់៖ ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំចុះខ្សោយ ខ្វះអាហារូបត្ថម្ភ មិនបានបៅដោះម្តាយ និងមានផ្ទុកមេរោគអេដស៍។ • កត្តាខាងក្រៅ៖ ខ្យល់ ឬបរិយាកាសកខ្វក់ ការស្នាក់នៅប្រមូលផ្តុំអនាធិបតេយ្យ និងកុមារដែលឳពុកម្តាយជក់បារី។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ចំពោះការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺរលាកសួតលើកុមារជាដំបូង ត្រូវពឹងផ្អែកទៅលើរោគសញ្ញា ដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ រួមជាមួយការពិនិត្យអមវេជ្ជសាស្រ្តសំខាន់ៗដូចជា៖ • ការរាប់គ្រាប់ឈាម (អេម៉ូក្រាម) • ការថតសួតដោយកាំរស្មីអុិច • ការបណ្តុះមេរោគក្នុងឈាម • ការពិនិត្យមើលទឹកក្នុងស្រោមសួត ប្រសិនបើមាន • ការធ្វើតេស្តសេរ៉ូឡូហ្ស៊ី រកមេរោគមួយចំនួន ដូចជា Mycoplasma pneumonia។ ការព្យាបាល ជាទូទៅ ការព្យាបាល ត្រូវពឹងផ្អែកទៅលើភាពធ្ងន់ធ្ងររបស់ជំងឺ៖ • បើសិនជាកុមារមានសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរដូចជា ឡើងស្វាយ ពិបាកដកដង្ហើមឬដកដង្ហើមញាប់ ផតទ្រូងមិនបៅឬមិនទទួលទានអាហារ ក្អួត បាត់បង់ជាតិទឹកខ្លាំង មានប្រកាច់ ឬបាត់បង់ស្មារតី កុមារដាច់ខាតត្រូវតែសម្រាកពេទ្យ ដើម្បីទទួលការមើលថែ តាមដាន និង ព្យាបាលឲ្យបានដិតដល់។ • ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើកុមារគ្មានសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរដូចខាងលើ កុមារអាចសម្រាកព្យាបាលនៅផ្ទះបាន ដោយគ្រាន់តែប្រើប្រាស់ឱសថ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមវេជ្ជបញ្ជា។ ករណីដែលកុមារមិនបានទទួលការព្យាបាល ឬព្យាបាលមិនទាន់ពេលវេលា កុមារនឹងប្រឈមជាមួយការដក់ខ្ទុះក្នុងស្រោមសួត ដែលអាចបង្កផលវិបាកមួយចំនួនទៀត ដូចជា រលាកស្រោមខួរក្បាល រលាកសន្លាក់មានខ្ទុះ និងរលាកឆ្អឹងសាច់ដុំ។ វិធីបង្ការ • អនុវត្តក្បួនអនាម័យឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន • ចៀសវាងការនៅប្រមូលផ្តុំគ្នាជាមួយក្មេងឈឺ • ទទួលទានអាហារមានជីវជាតិគ្រប់គ្រាន់ • ចាក់ថ្នាំបង្ការឲ្យបានត្រឹមត្រូវ • ត្រូវពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងមិនត្រូវប្រើឱសថដោយខ្លួនឯង។ ក្មេងតូចៗងាយនឹងឆ្លងជំងឺបំផុត ហេតុដូចនេះ ចាំបាច់ត្រូវនាំកុមារទៅទទួលថ្នាំបង្ការ ឲ្យបានគ្រប់មុខទៅតាមកម្មវិធីជាតិ។ ប្រសិនបើមានរោគសញ្ញាដូចជា ក្អក ក្តៅ ហត់ ត្រូវនាំកុមារទៅជួបជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត ឬកន្លែងផ្តល់សេវាសុខាភិបាលឲ្យបានលឿន។ ម៉្យាងវិញទៀត ជំងឺរលាកសួត គឺជាជំងឺដែលអាចព្យាបាលឲ្យជាសះស្បើយ បើកុមារទទួលការពិនិត្យ ព្យាបាលបានត្រឹមត្រូវ និងទាន់ពេលវេលា។ បកស្រាយដោយ ៖ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ណយ ពិសី គ្រូពេទ្យជំងឺកុមារទូទៅ នៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត © 2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Health Time Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ។

ជំងឺផ្សេងៗ ការចិញ្ចឹមកូន

ចែករំលែក

Apr 28, 2017 |
7 ឆ្នាំមុន |
42.5K មើល

យល់ដឹងពីវ៉ាក់សាំងស្របតាមកម្មវិធីជាតិ

ជាធម្មតា កុមារតែងនឹងទទួលបានការចាក់ថ្នាំបង្ការដែលធ្វើឡើងស្របទៅនឹងកម្មវិធីជាតិផ្ដល់ថ្នាំបង្ការដល់កុមារ ដោយក្នុងនោះ រួមមានវ៉ាក់សាំង៧មុខតំណាងដោយអក្សរកាត់ដូចជា BCG, HBV, OPV, DTP-Hib, PCV, MRនិង JE។ ប៉ុន្តែ តើលោកអ្នកដឹងទេថាវ៉ាក់សាំងទាំងនេះផលិតពីអ្វី? ហើយត្រូវប្រើប្រាស់យ៉ាងដូចម្ដេច? និងមានអត្ថប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ?ដូចនេះ ដើម្បីយល់ដឹងកាន់តែស៊ីជម្រៅទៅលើប្រភេទវ៉ាក់សាំងនីមួយៗ សូមលោកអ្នកធ្វើការតាមដាននៅក្នុងអត្ថបទខាងក្រោមនេះ… 1. វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺរបេង (BCG Vaccine) វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺរបេងដែលមានពាក្យកាត់ថា“BCG” ត្រូវបានឲ្យទៅទារកនៅថ្ងៃដំបូងបន្ទាប់ពីកើត ក្នុងគោលបំណងបង្ការការចម្លងនៃមេរោគMycobacterium tuberculosis (TB) ទៅលើទារកដែលទើបនឹងកើត។ វ៉ាក់សាំងនេះ មានផ្ទុកនូវបាក់តេរីដែលមានជីវិត តែមានភាពទន់ខ្សោយ (attenuated)ដែលចូលទៅភ្ញោចប្រព័ន្ធការពារឲ្យផលិតអង់ទីក័រ និងមិនបង្កទៅជាជំងឺទៅលើកុមារដែលមានសុខភាពល្អនោះទេ។ ប្រភេទបាក់តេរីដែលប្រើប្រាស់ក្នុងការផលិតវ៉ាក់សាំងនេះមានឈ្មោះថា Mycobacterium bovis ដែលជាប្រភេទបាក់តេរីបង្កជាជំងឺរបេងទៅលើតែសត្វប៉ុណ្ណោះ។ ចំពោះផលរំខាន គឺច្រើនឃើញមានជាការឡើងរឹង និងអាចមានពងទឹកនៅជុំវិញបរិ-វេណដែលចាក់ថ្នាំបង្ការ។ 2. វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទB (HBV) វ៉ាក់សាំងនេះត្រូវបានដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ ដើម្បីការពារប្រឆាំងទៅនឹងវីរុសរលាកថ្លើមប្រភេទB ដែលជាមូលហេតុចម្បងនៃជំងឺរលាកថ្លើម និងអាចវិវឌ្ឍទៅជាជំងឺមហារីកឬជំងឺក្រិនថ្លើមជាដើម។ វ៉ាក់សាំងនេះមានផ្ទុកនូវប្រូតេអុីនមួយប្រភេទ ដែលស្ថិតនៅផ្ទៃខាងលើនៃវីរុសរលាកថ្លើមប្រភេទB ឬហៅថា“HBsAg” ដែលផលិតឡើងតាមវិធីសាស្រ្ដ Recombinant DNA Technology ដោយធ្វើការចាក់បញ្ចូលនូវDNAរបស់វីរុសចូលទៅក្នុងកោសិកាមេរោគដទៃទៀត ដែលការធ្វើបែបនេះនាំឲ្យវីរុសបាត់បង់នូវឥទ្ធិពលដែលអាចបង្កទៅជាជំងឺ។ យើងក៏អាចឃើញមានផលរំខានតិចតួច បន្ទាប់ពីកុមារចាក់វ៉ាក់សាំងនេះរួចដោយឃើញមានការឡើងក្រហម និងឈឺនូវត្រង់កន្លែងដែលចាក់ផងដែរ។ 3. វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើង (OPV) OPV គឺជាវ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើងដែលមានទម្រង់ជាថ្នាំបន្តក់តាមមាត់ ហើយវាជាប្រភេទវ៉ាក់សាំងដែលមានផ្ទុកនូវមេរោគមានជីវិត (alive vaccine) តែពុំមានលទ្ធភាពបង្កជាជំងឺឡើយ។ វ៉ាក់សាំងនេះក៏ត្រូវបានហាមប្រាមមិនឲ្យប្រើប្រាស់ទៅលើអ្នកជំងឺដែលមានប្រព័ន្ធការពារចុះខ្សោយ ដោយត្រូវប្រើប្រាស់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺគ្រុនស្វិតដៃជើងដែលមានទម្រង់ជាថ្នាំចាក់(IPV)ជំនួសវិញ ព្រោះថាវ៉ាក់សាំងដែលមានទម្រង់ ជាថ្នាំចាក់ត្រូវបានផលិតឡើងដោយមេរោគដែលត្រូវបានបង្អាក់សកម្មភាព (inactivated vaccine) រួចទៅហើយ។ 4. វ៉ាក់សាំងDTP-Hib DTP-Hib ជាប្រភេទវ៉ាក់សាំងដែលរួមបញ្ចូលគ្នា ដែលអក្សរកាត់ទាំងនោះសំដៅទៅលើ៖ • Diphtheria (ជំងឺខាន់ស្លាក់) • Tetanus (ជំងឺតេតាណុស) • Pertussis (ជំងឺក្អកមាន់) • Hemophilus influenza B វ៉ាក់សាំងទាំងបួនប្រភេទនេះត្រូវបានផលិតឡើងក្រោមវិធីសាស្រ្តតែមួយដោយធ្វើការដកយកនូវប្រូតេអុីន ឬសារជាតិពុល(Toxin)របស់បាក់តេរី រួចបង្អាក់សកម្មភាពរបស់វាដោយសារធាតុគីមី ដែលត្រូវបានគេហៅថា “Toxoid”។Toxoid អាចធ្វើឲ្យរាងកាយមនុស្សផលិតប្រព័ន្ធការពារប្រឆាំងនឹងមេរោគតែមិនអាចបង្កជាជំងឺនោះទេ ហើយជាទូទៅបន្ទាប់ពីចាក់វ៉ាក់សាំងនេះរួចក្មេងអាចមានអាការៈក្ដៅខ្លួនកម្រិតស្រាល ដែលវាមិនបង្កទៅជាគ្រោះថ្នាក់ទេ។ 5. វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺរលាកសួត (PCV) PCV គឺជាវ៉ាក់សាំងដែលផលិតឡើងដោយការសំយោគនៃស្ករ (Polysaccharides) ដែលបានមកពីផ្ទៃខាងលើនៃបាក់តេរី PneumoccocalPneumonia រួមជាមួយនឹងប្រូតេអុីន (nontoxic protein) ដែលបានមកពីបាក់តេរីដទៃទៀត ដើម្បីជម្រុញនូវការផលិតប្រព័ន្ធការពារប្រឆាំងទៅនឹងមេរោគ Pneumoccocus ដែលបង្កទៅជាជំងឺរលាកសួត។ យើងអាចឃើញមានផលរំខានដូចជា ការឡើងក្រហម ឈឺ ហើម ឬរមាស់តិចតួច រួចវានឹងបាត់ទៅវិញនៅ២ទៅ៣ថ្ងៃបន្ទាប់។ 6. វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកញ្រ្ជឹល និងស្អូច (MR Vaccine) MR ជាវ៉ាក់សាំងពីរដែលរួមបញ្ចូលគ្នាដោយប្រើប្រាស់ក្នុងការបង្ការជំងឺកញ្រ្ជឹល (Measles) និងជំងឺស្អូច (Rubella) ។ វាមានផ្ទុកនូវវីរុសស្អូច និងកញ្រ្ជឹលដែលមានភាពទន់ខ្សោយមិនអាចបង្កជាជំងឺបាន តែវាអាចចូលទៅភ្ញោចប្រព័ន្ធការពារមនុស្សឲ្យផលិតអង់ទីក័រ។ ដោយសារតែវ៉ាក់សាំងនេះជាប្រភេទវ៉ាក់សាំង ដែលមានផ្ទុកនូវវីរុសមានជីវិតដូច្នេះវាត្រូវបានហាមឃាត់ មិនឲ្យប្រើប្រាស់ទៅលើអ្នកជំងឺដែលមានប្រព័ន្ធការពារចុះខ្សោយនោះទេ។ 7. វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺរលាកស្រោមខួរ (JE Vaccine) វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺរលាកស្រោមខួរ JE ត្រូវបានណែនាំឲ្យប្រើប្រាស់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៣០មកម្ល៉េះ ដើម្បីប្រឆាំងការចម្លងនៃវីរុស Japanese encephalitis ដែលបង្កទៅជាជំងឺរលាកស្រោមខួរយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ វ៉ាក់សាំងនេះត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយមានផ្ទុកនូវវីរុសដែលមានជីវិត (alive vaccine) និងអនុញ្ញាតឲ្យប្រើប្រាស់ទៅលើក្មេងដែលមានអាយុយ៉ាងតិចពីរខែ។ វ៉ាក់សាំងនេះក៏ពុំមានភាពខុសគ្នាជាមួយនឹងវ៉ាក់សាំងផ្សេងទៀតដែរ ដោយវាអាចនឹងបង្កជាផលរំខានតិចតួចដូចជាក្ដៅខ្លួន ឈឺសាច់ដុំ ឬឈឺក្បាលជាដើម។ចំពោះការប្រើប្រាស់វ៉ាក់សាំងទាំង៧មុខនេះ គឺត្រូវគោរពតាមប្រតិទិនកម្មវិធីជាតិសម្រាប់ផ្ដល់ថ្នាំបង្ការដល់កុមារដែលមាននៅក្នុងតារាងខាងក្រោមនេះ… © 2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ ព្រឹត្តិការណ៍ និងព័ត៌មាន

ចែករំលែក

Apr 27, 2017 |
7 ឆ្នាំមុន |
5K មើល

ផឹកអី ទឹកនោមក៏មានក្លិនហ្នឹង?

ភេទ ៖ ប្រុស អាយុ ៖ ២៥ ឆ្នាំ រោគសញ្ញា ៖ រាល់ពេលដែលទទួលទានភេសជ្ជៈអ្វីក៏ស្រាប់តែបត់ជើងតូចទៅធុំក្លិនហ្នឹងតែម្តង សំណួរ ៖ តើអាការៈនេះប្រក្រតីឬទេ? តើវាអាចជារោគសញ្ញានៃជំងឺអ្វីដែរឬទេ? តើអ្នកជំងឺគួរធ្វើបែបណា?

ជំងឺផ្សេងៗ

ចែករំលែក

Apr 27, 2017 |
7 ឆ្នាំមុន |
37.6K មើល

គ្រុនឈាមជំងឺដែលទាមទារឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ !

គ្រុនឈាមជាជំងឺឆ្លង បង្កឡើងដោយវីរុសដាំង (Dengue Virus)ជាប្រភេទផ្លាវីវីរុស (Flavivirus) ស្ថិតក្នុងក្រុមគ្រួសារជាមួយគ្នានឹង វីរុសរលាកខួរក្បាល(Japanese encephalitis) និងគ្រុនលឿង (Yellow fever)ជាដើម។ ជំងឺគ្រុនឈាម ត្រូវបានរកឃើញជាលើកដំបូងនៅប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៣។ជារៀងរាល់ឆ្នាំ កម្ពុជាត្រូវបានរាយការណ៍ថាមានជំងឺគ្រុនឈាមជាមធ្យម ១០៣ករណី ក្នុងចំនួនប្រជាជន១០០.០០០នាក់ និងអត្រាស្លាប់ប្រមាណ ១% ដែលសុទ្ធតែជាកុមារអាយុក្រោម១៥ឆ្នាំ (៧៩%ជាកុមារដែលមានអាយុក្រោម៩ឆ្នាំ)។ អត្រាឈឺដែលខ្ពស់បំផុតគឺ កើតមានលើកុមារដែលមានអាយុពី៥ដល់៩ឆ្នាំ បន្ទាប់មក គឺកុមារដែលមានអាយុពី ០ដល់៤ឆ្នាំ (នេះបើយោងតាមមគ្គទេសក៍ធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងព្យាបាលជំងឺគ្រុនឈាម ឆ្នាំ២០១១)។ មេរោគនៃគ្រុនឈាម (Dengue Virus) បែងចែកជា៤ប្រភេទ ៖ ដាំង១ ដាំង២ ដាំង៣ ដាំង៤ (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4) គឺសុទ្ធតែជាប្រភេទវីរុសដែលអាចបង្កឲ្យមានជំងឺគ្រុនឈាមមកលើមនុស្ស។ ដោយឡែក នៅកម្ពុជាត្រូវបានឃើញថាភាគច្រើនបង្កដោយវីរុសដាំង-២ និងដាំង-៣ដែលចាប់ផ្តើមកើតមានការរាតត្បាតចាប់ពីខែមេសា-ឩសភា និង កាន់តែខ្ពស់នៅ ខែកក្កដា-សីហា ហើយថយចុះមកវិញចាប់ពីខែតុលា-វិច្ឆិកា។ រោគសញ្ញា ជំងឺគ្រុនឈាមភាគច្រើនប្រមាណ៧៥% គឺគ្មានរោគសញ្ញាទេ រីឯប្រមាណ២៥% ផ្សេងទៀតអាចមានរោគសញ្ញាតិចតួច (Denguefever)និងមានចំនួនតិចបំផុតដែលមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ(Dengue hemorrhagic fever)។ ការវិវឌ្ឍរបស់ជំងឺគ្រុនឈាមមាន ៣ដំណាក់កាល៖ 1. ដំណាក់កាលក្ដៅ (Febrile phase) មានរយៈពេល២-៧ថ្ងៃ 2. ដំណាក់កាលត្រជាក់ខ្លួន (Afebrile phase or Critical phase)មានរយៈពេល២៤-៤៨ម៉ោង 3. ដំណាក់កាលជាសះស្បើយ (Convalescent phase) មានរយៈពេល២-៣ថ្ងៃ។ រោគសញ្ញានៃ Dengue fever នៅក្នុងដំណាក់កាលក្តៅ (Febrile phase)៖ • រោគសញ្ញាដំបូងគួរឲ្យកត់សម្គាល់គឺគ្រុនក្តៅខ្លាំង ៣៩-៤០អង្សាសេ និងអាចមានរោគសញ្ញាផ្សេងៗទៀត៖ • មុខឡើងក្រហម • ឈឺក្បាល • ឈឺក្នុងប្រឡង់ភ្នែក • ឈឺសាច់ដុំ និងសន្លាក់ដៃជើង • កន្ទួលក្រហមលើស្បែក • សញ្ញាហូរឈាមលើស្បែក (Petechiae,Tourniquet test) • គោលិកាសធ្លាក់ចុះតិចតួចបន្ទាប់មកDengue fever វិវឌ្ឍទៅរកដំណាក់កាលជាសះស្បើយ (Convalescent phase) តែម្ដងដោយមិនឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលត្រជាក់ខ្លួន (Critical phase)។ រោគសញ្ញានៃ Dengue haemorrhagic feverនៅក្នុងដំណាក់កាល Febrile phase សញ្ញាដូចហ្នឹង Dengue fever ដែរ ប៉ុន្តែ • សញ្ញាហូរឈាមមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរនិងច្បាស់លាស់ជាងដូចជា (សញ្ញាហូរឈាមលើស្បែក ជាំស្បែក ហូរឈាមអញ្ចាញធ្មេញឈាមច្រមុះ ឈាមក្រពះ ឬជុះឈាម) • ក្រៅពីនេះក៏មានសញ្ញា ថ្លើមរីកធំ ហើយឈឺ • ងងុយដេកច្រើន មិនលេង មិនញ៉ាំអាហារ • គោលិកាស និងប្លាកែតធ្លាក់ចុះខ្លាំង • វត្តមាននៃការជ្រាបចេញប្លាស្មាមកក្រៅសរសៃឈាម (Plasma leakage)។ ក្នុងដំណាក់កាល Critical phase កុមារចាប់ផ្ដើមត្រជាក់ខ្លួន។ ការជ្រាបចេញប្លាស្មាមកក្រៅសរសៃឈាម (Plasma leakage) កាន់តែខ្លាំងក្លា ធ្វើឲ្យកំហាប់ឈាមខាប់ និងអាចនាំឲ្យមានស្សុក hypovolemic (Dengue shock syndrome)។ នៅក្នុងករណី Dengue shock syndrome កុមារមានសញ្ញាដូចខាងក្រោម៖ • ឡេះឡះ ស្បែកត្រជាក់ហើយស្អិត • ជីពចរញាប់ហើយខ្សោយ • សម្ពាធឈាមទាបធៀបនឹងអាយុរបស់កុមារ • សម្ពាធឈាមត្បៀតតិចជាង 20 mmHg • អត់ទឹកនោម។ ដំណាក់កាលជាសះស្បើយ (Convalescent phase)កុមារមានសភាពត្រឡប់មកធម្មតាវិញ៖ • សីតុណ្ហភាពធម្មតា • ជីពចរនិងសម្ពាធឈាមនឹងនរ • មិនមានសញ្ញាហូរឈាមបន្ត • បរិភោគអាហារបាន និងលេងឡើងវិញ • កំហាប់ឈាមមកសភាពល្អ • មាននោមដូចប្រក្រតី • មានកន្ទួលក្រហមនៅផ្ដុំគ្នា ហើយរមាស់ នៅពេញខ្លួនជាពិសេសចុងដៃជើង។ មូលហេតុ និងការចម្លង មូសខ្លាញីដែលជាភ្នាក់ងារចម្លងនៃជំងឺគ្រុនឈាមមានប្រភេទ Aedes aegypti និង Aedes albopictus ហើយវាចូលចិត្តរស់នៅតាម ទីកន្លែងងងឹតក្នុងផ្ទះ និងនៅតាមបរិវេណជុំវិញផ្ទះដែលត្រជាក់ហើយសើម។ ជំងឺគ្រុនឈាមតែងមានវត្តមាននៅតំបន់ដែលមានអាកាសធាតុក្តៅមធ្យម រួមមានទ្វីបអាស៊ីអាគ្នេយ៍ អាស៊ីកណ្តាលនិង អាមេរិកខាងត្បូង ហើយកម្ពុជា គឺជាប្រទេសដែលស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសដែលមានការចម្លងខ្ពស់ មិនថានៅក្នុងទីក្រុង ឬទីជនបទ។លក្ខណៈចម្លងនៃជំងឺគ្រុនឈាមធ្វើឡើងតាមរយៈវដ្តពីមនុស្សទៅមូស និង ពីមូសទៅមនុស្សវិញមានន័យថាក្រោយពីមូសខ្លាញីបានខាំជញ្ជក់ឈាម ពីអ្នកជំងឺគ្រុនឈាមវីរុសដាំងបានលូតលាស់ហើយសម្ងំនៅក្នុងក្រពេញទឹកមាត់របស់សត្វមូស។ បន្ទាប់មកសត្វមូសនោះបានទៅខាំជញ្ជក់ឈាម ហើយវាបានបញ្ចូលវីរុសដាំងពីក្រពេញទឹកមាត់របស់វាទៅក្នុងខ្លួនមនុស្សមានសុខភាពល្អផ្សេងទៀតដែលធ្វើឲ្យពួកគាត់ក្លាយជាអ្នកជំងឺគ្រុនឈាម វដ្តនេះនឹងប្រព្រឹត្តទៅជាដដែលៗ ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យអាចនឹងពិបាកព្រោះរោគសញ្ញារបស់វាងាយនឹងច្រឡំជាមួយរោគសញ្ញានៃជំងឺផ្សេងទៀត។ ដូច្នេះ ក្នុងករណីមានរោគសញ្ញាទាំងឡាយខាងលើ ត្រូវស្នើសុំវិភាគឈាមដូចជា៖ • វីរូឡូហ្ស៊ី (Virology) ៖ រកឌីអិនអេ (DNA) ឬ អង់ទីហ្សែន (Ag) NS-1 របស់វីរុសដាំង (អាចធ្វើបាននៅក្នុង៥ថ្ងៃដំបូងបន្ទាប់ពីមានការចម្លង ប៉ុន្តែត្រូវចំណាយខ្ពស់) • សេរ៉ូឡូហ្ស៊ី (Serology) ៖ រកអង្គបដិបក្ខ IgM និង IgG (ធ្វើបានចាប់ពីថ្ងៃទី៥ បន្ទាប់ពីមានការចម្លង) • បច្ចុប្បន្នមានភាពងាយស្រួលជាងមុនដោយ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តអាចផលិតបាននូវតេស្តលឿន (Rapid test: SD DengueDuo NS1/IgM/IgG) ៖ កម្រិតជឿជាក់ខ្ពស់ប្រមាណ៩៥% មានភាពងាយស្រួល រហ័សនិងចំណាយតិច។ ប៉ុន្តែវាមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ក្នុងការវាយតម្លៃការវិវឌ្ឍ ឬប្រភេទនៃជំងឺគ្រុនឈាមបានទេ។ ដើម្បីបែងចែកថាវាជាប្រភេទ Dengue feverឬ Dengue hemorrhagic fever គឺត្រូវមានការជ្រាបចេញប្លាស្មាមកក្រៅសរសៃឈាម (Plasma leakage)៖ • ឈាមខាប់ • អេម៉ាតូគ្រិតលើសពី ២០%នៃអេម៉ាតូគ្រិតធម្មតា • មានទឹកដក់ក្នុងស្រោមសួត ឬស្រោមពោះ • កម្រិតប្រូតេអុីនក្នុងឈាមថយចុះ។ ការព្យាបាល ការព្យាបាលជំងឺគ្រុនឈាមទាមទារឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់៖ • ការផ្តល់ថ្នាំបញ្ចុះកំដៅត្រឹមត្រូវ មិនឲ្យលើសកម្រិត ចៀសវាងពុលនិងខូចថ្លើម • ហាមដាច់ខាតប្រើថ្នាំបញ្ចុះកំដៅប្រភេទ Aspirin ដែលប្រឈមនឹងការហូរឈាមកាន់តែខ្លាំង • ចៀសវាងប្រើថ្នាំប្រភេទ Steroids, Ibuprofen • ជូតខ្លួនកុមារដោយក្រណាត់ជ្រលក់ទឹកត្រជាក់ដើម្បីកាត់បន្ថយកំដៅ និងតម្រូវការថ្នាំបញ្ចុះកំដៅ • ផ្តល់អាហារ និងទឹកតាមមាត់ដល់កុមារឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ • ការផ្តល់សេរ៉ូមតាមសរសៃមានភាពចាំបាច់ និងដោយប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ នៅក្នុងដំណាក់កាលCritical phase ដើម្បីកុំឲ្យមានស្សុក(Hypovolemic shock) ឬលើសជាតិទឹកក្នុងខ្លួន (Fluid overload) • ការចាក់បញ្ចូលឈាម ឬប្លាស្មាបើមានការចាំបាច់ • គ្មានថ្នាំផ្សះ ឬថ្នាំប្រឆាំងវីរុសណាអាចព្យាបាលជំងឺគ្រុនឈាមឲ្យជាសះស្បើយបានទេ • តាមដាននូវសញ្ញាជីវិត បរិមាណទឹកនោម និងកម្រិតអេម៉ាតូគ្រិតឲ្យបានញឹកញាប់ជាពិសេសក្នុងដំណាក់កាល Critical phase ។ ក្នុងករណីទទួលការព្យាបាលយឺតយ៉ាវកុមារនឹងមានហានិភ័យដល់ជីវិតខ្ពស់ណាស់។ ផលវិបាកក្រោយពីព្យាបាល • អតុល្យភាពនៃអេឡិចត្រូលីត្រ • លើសជាតិទឹកក្នុងខ្លួន និងហើមសួត • ស្សុកយូរពេល • ហូរឈាមច្រើន • ខ្សោយថ្លើម និងតម្រងនោម • រលាកខួរក្បាល (Hepatic encephalopathy) • ឆ្លងរោគ។ ការបង្ការ • ការពារកុមារកុំឲ្យមូសខ្លាខាំ ដោយស្លៀកពាក់ឲ្យបានជិត និងគេងនៅក្នុងម៉ុងជានិច្ច • ប្រើថ្នាំសម្លាប់សត្វមូស និងដង្កូវទឹក • សម្អាតទាំងក្នុង និងក្រៅផ្ទះដែលជាទីកន្លែងនៃជម្រកមូសខ្លា និងកន្លែងដែលមូសអាចពងបាន ដូចជាពាងទឹក ចានទ្រតុទូ ឬសម្រាមដែលអាចដក់ទឹកបាន • ចាក់ថ្នាំបង្ការជំងឺគ្រុនឈាម ជាការការពារ(នឹងមាននៅកម្ពុជាឆាប់ៗ)។ គ្មានអ្វីដែលល្អជាងការកាពារកុំឲ្យមានជំងឺទេវិធីសាស្រ្តល្អបំផុតគឺ ការពារកុំឲ្យមានមូសខ្លានិងដង្កូវទឹកទាំងនៅក្នុង និងក្រៅផ្ទះ។ ត្រូវប្រញាប់ស្វែងរកកន្លែងផ្ដល់សេវាសុខាភិបាលក្នុងករណីសង្ស័យថា កុមារមានជំងឺគ្រុនឈាមដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យរួមទាំងព្យាបាលឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងទាន់ពេលវេលា។ បកស្រាយដោយ៖ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឡាំ ពេជ្រកិត្យា ឯកទេសកុមារនៅមន្ទីរពេទ្យកុមារជាតិ © 2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Health Time Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ។

ជំងឺផ្សេងៗ ជំងឺឆ្លង

ចែករំលែក

Apr 26, 2017 |
7 ឆ្នាំមុន |
5.3K មើល

មន្ទីរព្យាបាលធ្មេញ ម៉ាស្ទ័រឃែរ «វិស្វករនៃស្នាមញញឹមរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា»

លោកស្រីទន្តបណ្ឌិត អេង លីគង់ ដែលជាលោកស្រីនាយិកានៃមន្ទីរព្យាបាលធ្មេញ ម៉ាស្ទ័រឃែរ ក្រោយពីបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់ទុតិយភូមិ លោកស្រីក៏បានដាក់ពាក្យប្រលងចូលរៀនផ្នែកសុខាភិបាល ប៉ុន្តែគួរឲ្យស្តាយ លទ្ធផលដែលទទួលបានមិនគាប់ប្រសើរ។ យ៉ាងណាមិញ ជាមួយនឹងពិន្ទុខ្ពស់ក្នុងចំណោមសិស្សជាច្រើននាក់ លោកស្រីក៏ត្រូវបានសាលាជ្រើសរើសឲ្យចូលរៀនផ្នែកទន្តសាស្រ្តតែម្តង។ តាមការពិតទៅ ក្នុងខណៈនោះ លោកស្រីបានចូលរៀនផ្នែកនេះដោយសារតែមិនមានជម្រើសប៉ុន្តែលោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិតក៏មានចក្ខុវិស័យមួយថាមុខរបរផ្នែកសុខភាពមាត់ធ្មេញនេះអាចនឹងមានទីផ្សារទូលាយទៅថ្ងៃអនាគត លុះក្រោយពេលបញ្ចប់ការសិក្សា ក៏ពិតដូចនឹងអ្វីដែលបានរំពឹងទុកមែន។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣ លោកស្រីបានបញ្ចប់ពេទ្យមធ្យម ហើយក៏បានបើកនូវគ្លីនិកធ្មេញឯកជនខ្នាតតូចមួយដោយមានជំនួយការតែម្នាក់គត់។ ហើយដោយសារតែការបំពេញការងារដោយយកចិត្តទុកដាក់ និងផ្ចិតផ្ចង់នោះ គ្លីនិករបស់លោកស្រីក៏ទទួលបានការគាំទ្រពីសំណាក់អតិថិជនជាច្រើនរូបជាហូរហែ។ បន្ទាប់មក ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៩៨ដល់ឆ្នាំ២០០២ លោកស្រីក៏បន្តរៀនថ្នាក់បណ្ឌិត ហើយក្រោយមករហូតដល់ឆ្នាំ២០០៥ ក៏បានបញ្ចប់ថ្នាក់ក្រោយឧត្តមសិក្សា ជាមួយនឹងជំនាញនៃផ្នែកទន្តសាស្រ្តជាហូរហែរ ដោយព្យាយាមធ្វើការបណ្តើរនិងរៀនបណ្តើរ។ ដោយសារតែចំនួនអតិថិជនកាន់តែច្រើន លោកស្រីក៏មានបំណងពង្រីកនូវគ្លីនិករបស់ខ្លួន ដើម្បីបំពេញតម្រូវការជូនដល់អតិថិជនឲ្យបានទាន់ពេលវេលា និងពេញចិត្ត។ មន្ទីរព្យាបាលធ្មេញ ម៉ាស្ទ័រឃែរ ចាប់បើកដំណើរការតាំងពីឆ្នាំ២០០៣មកម្ល៉េះ ដោយចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងទន្តបណ្ឌិតចំនួន៤រូប តែសព្វថ្ងៃនេះមានចំនួនកើនដល់ទៅ១០រូប រួមជាមួយនឹងបុគ្គលិកបម្រើសេវាកម្មដល់ទៅជាង២០នាក់ទៀត។ អ្វីដែលរឹតតែពិសេសទៀតនោះ ដើម្បីឲ្យការងារដំណើរការបានល្អ ម៉ាស្ទ័រឃែរ ក៏មានមន្ទីរពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួនដែលជាកន្លែងសម្រាប់ផលិតគ្រាប់ធ្មេញ ដែលមានឈ្មោះថា Precision Care Dental Laboratoryដើម្បីបំពេញសេវាកម្មឲ្យបានទាន់ពេលវេលា និងប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ជូនដល់អ្នកជំងឺ។ ម៉ាស្ទ័រឃែរ មិនត្រឹមតែផ្គត់ផ្គង់ដល់គ្លីនិករបស់ខ្លួននោះទេ ក៏មានការទទួលធ្វើគ្រាប់ធ្មេញពីគ្លីនិកដទៃផងដែរ ដែលនេះក៏អាចកាត់បន្ថយទម្លាប់ចាស់ក្នុងការបញ្ជូនពុម្ពធ្មេញទៅក្រៅប្រទេសបានមួយផ្នែកផងដែរ។ ចំពោះភាពលំបាកក៏ដូចជាឧបសគ្គក្នុងការដំណើរការវិញ លោកស្រីនាយិកាក៏បានលើកឡើងនូវចំណុចមួយចំនួនដូចជា អ្វីដែលពិបាកជាងគេនោះ គឺ ការផ្លាស់ប្តូរពីអាជីវកម្មបែបគ្រួសារមកជាសាជីវកម្មដោយមានការចូលហ៊ុនគ្នា ហើយក៏មានភាពពិបាកក្នុងការជ្រើសរើសទន្តបណ្ឌិតផងដែរ ដោយម៉ាស្ទ័រ ឃែរ ធ្វើការជ្រើសរើសយកអ្នកដែលស្ថិតក្នុងកម្រិតថ្នាក់ក្រោយឧត្តមសិក្សា។ ចំណុចដែលជាភាពលំបាកមួយទៀតនោះ គឺការទទួលយកអ្នកជំងឺ ដោយសារភាគច្រើនគាត់មកតាមរយៈការមានទំនុកចិត្តលើស្នាដៃរបស់ខលោកស្រីផ្ទាល់ ហេតុនេះហើយពេលដែលត្រូវបញ្ជូនឲ្យទទួលការព្យាបាលពីទន្តបណ្ឌិតដទៃ គឺគាត់មានការស្ទាក់ស្ទើរក៏ដូចជារារែក។ តាមការពិតទៅ ទន្តបណ្ឌិតខ្លះមានជំនាញជាងរូបលោកស្រីទៅទៀត ដោយសារតែម្នាក់ៗមានឯកទេសក្នុងផ្នែកទន្តសាស្រ្តផ្សេងៗពីគ្នា ជាក់ស្តែង លោកស្រីផ្ទាល់មានជំនាញខាងផ្នែកពត់ធ្មេញ ហើយអ្នកខ្លះមានឯកទេសខាងផ្នែកដាំបង្គោលក្នុងឆ្អឹង ហើយខ្លះទៀតជាអ្នកជំនាញខាងផ្នែកព្យាបាល។ តែអតិថិជនភាគច្រើនមិនបានយល់ពីការពិតនេះ ជាហេតុបង្កការលំបាកក្នុងការបញ្ជូនពួកគាត់ទៅកាន់គ្រូពេទ្យផ្សេងទៀត ទោះបីជាស្ថិតនៅក្នុងគ្លីនិកតែមួយក៏ដោយ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ការយល់ដឹងរបស់ប្រជាជនកម្ពុជានៅមានកម្រិតនៅឡើយ ដោយពេលខ្លះគាត់ព្យាយាមសំណូមពរបន្ថយរយៈពេលនៃការព្យាបាល ឬការទទួលសេវាផ្សេងៗ។ បន្ថែមពីលើនេះ ប្រជាជនកម្ពុជាភាគច្រើនមានការជឿទុកចិត្តលើពេទ្យបរទេសជាងគ្រូពេទ្យនៅក្នុងប្រទេស។ មូលហេតុដែលបណ្តាលឲ្យគាត់មានផ្នត់គំនិតមួយនេះ គឺ មកពីពេទ្យមួយចំនួនធ្វើការបំពេញវិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្លូនមិនបានត្រឹមត្រូវ ដែលធ្វើឲ្យប្រជាជនកម្ពុជាមិនពេញចិត្តហើយក៏មានការយល់ឃើញថា ការផ្តល់នូវសេវាផ្នែកសុខាភិបាលនៅកម្ពុជា គឺមិនអាចទទួលយកបាន ហើយតែងតែចង់ទៅក្រៅប្រទេស។ តាមការសង្កេតមើលឃើញរបស់លោកស្រី គឺថាអ្នកជំងឺផ្នែកជំងឺទូទៅដែលមានថវិកាគ្រប់គ្រាន់ គឺតែងតែចេញទៅប្រទេសក្រៅ ដោយមានតែអ្នកមិនសូវមានលទ្ធភាព ទើបនៅព្យាបាលក្នុងប្រទេស។ ផ្ទុយទៅវិញ ចំពោះផ្នែកមាត់ធ្មេញ គឺឃើញថាមានការទទួលស្គាល់គុណភាពច្រើន ដោយមិនត្រឹមតែមិនចេញទៅក្រៅទេថែមទាំងមានប្រជាជនខ្មែរមួយចំនួន ដែលរស់នៅក្រៅប្រទេសក៏សុខចិត្តចំណាយប្រាក់មកទទួលសេវានៅស្រុកយើងដែរ ដោយសារតែគុណភាពដូចគ្នា តែតម្លៃសេវារបស់យើងនៅទាបជាងប្រទេសដទៃ។ សម្រាប់គម្រោងក្នុងឆ្នាំថ្មីនេះ ម៉ាស្ទ័រ ឃែរ ក៏មានបច្ចេកវិទ្យាថ្មីសម្រាប់បម្រើជូនដល់អតិថិជនផងដែរដោយពីមុនការពត់តម្រង់ធ្មេញចាំបាច់ត្រូវពាក់brackets ដែលជាគ្រាប់ដែកខ្មៅៗសម្រាប់ទាញតម្រង់ធ្មេញ ប៉ុន្តែពេលនេះ មានធ្មេញលក្ខណៈជាជ័រប្លាស្ទិច ដែលមើលទៅមិនដឹងថាកំពុងពាក់នោះទេ ដោយគ្រាន់តែពាក់មួយរយៈ នោះធ្មេញនឹងប្រែជាត្រង់។ សម្រាប់ផ្នែកដាំបង្គោលក្នុងឆ្អឹង គឺមានបច្ចេកវិទ្យាដែលដូចនឹងនៅប្រទេសក្រៅដូចគ្នា។ នេះសរបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថាយើងបាន និងកំពុងដេញទាន់បច្ចេកវិទ្យាថ្មីនៅលើពិភពលោក។ អ្វីដែលរឹតតែពិសេសថែមទៀតនោះ វេជ្ជបណ្ឌិតក៏នៅតែបន្តបន្ថែមនូវចំណេះដឹងដល់ខ្លួនឯងផងដែរ តាមរយៈការសិក្សាតាមប្រព័ន្ធអ៊ិនធឺណែត សូម្បីតែក្នុងពេលបំពេញការងារក្នុងគ្លីនិកក៏ពេលខ្លះត្រូវអង្គុយរៀនជុំគ្នាឬពេលខ្លះទៀត គ្រូពេទ្យក៏នឹងទៅទទួលការបណ្តុះបណ្តាលនៅក្រៅប្រទេសផងដែរ។ ជាចុងក្រោយនេះផងដែរ លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត អេង លីគង់ ជាតំណាងឲ្យមន្ទីរព្យាបាលធ្មេញ ម៉ាស្ទ័រ ឃែរក៏សូមធ្វើការថ្លែងអំណរគុណ ដល់អតិថិជនមួយចំនួនដែលបានគាំទ្រនូវការផ្តល់សេវាកម្មរបស់ខ្លួន ហើយក៏ចែករំលែកដល់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅថា «ធ្មេញគឺមិនដូចជាសក់នោះទេ ធ្មេញជាម្រាមដៃម្រាមជើង។ សម្រាប់ប្រជាជនទូទៅ ពេលមានបញ្ហាធ្មេញ ពួកគាត់តែងគិតថាធ្វើក្នុងកម្រិតល្មមៗសិន ហើយដល់ថ្ងៃណាខូចខ្លាំងចាំគិតទៀត តែអ្នកត្រូវដឹងថាការបាត់បង់ធ្មេញមួយ ប្រៀបបាននឹងការបាត់បង់ម្រាមដៃមួយដូចគ្នាដែរ។ ទោះបីជាធ្មេញនោះមានតម្លៃថ្លៃ ឬល្អយ៉ាងណាក៏ដោយ វានៅតែជាវត្ថុសិប្បនិម្មិត មិនអាចដូចរបស់ពីធម្មជាតិនោះទេ។ ម្យ៉ាងទៀត ធ្មេញក៏ជាផ្នែកមួយនៃសម្រស់ផងដែរ ជាក់ស្តែង នៅលើរង្វង់មុខរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ផ្នែកដែលទាក់ទាញមុនគេ គឺភ្នែក ទីពីរ គឺសក់ ហើយទីបី គឺធ្មេញ។ សម្រាប់និស្សិតផ្នែកទន្តសាស្រ្តជំនាន់ក្រោយ ដោយសារតែសព្វថ្ងៃនេះ ជារបទសង្គមថ្មីដែលមានបច្ចេកវិទ្យាទំនើប បន្ទាប់ពីការចំណាយពេលរៀននៅសាលាហើយ ក៏មានមធ្យោបាយជាច្រើនសម្រាប់ការធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវផងដែរ។ កាតព្វកិច្ចចំបងជាងគេនោះ គឺត្រូវប្រឹងប្រែងរៀន ទើបទទួលបានលទ្ធផលល្អ និងមានការងារល្អសម្រាប់ធ្វើនាពេលអនាគត។ បើសិនជាអាច គឺត្រូវត្រៀមខ្លួនឯងឲ្យស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតមួយដែលអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយអ្នកដែលមានឯកទេសដូចគ្នា មិនត្រឹមតែនៅក្នុងថ្នាក់ គ្លីនិក សង្គម ឬប្រទេសប៉ុណ្ណោះទេ យើងគួរណាស់ត្រៀមសម្រាប់ប្រឈមមុខជាមួយនឹង ជាតិសាសន៍ដទៃដែលនឹងចូលមកដល់ជាមួយនឹងសមាហរណកម្មអាស៊ាននាពេលខាងមុខនេះ។ ម៉ាស្ទ័រឃែរ ផ្ទាល់គឺមិនមានការព្រួយបារម្ភអ្វីនោះឡើយ ដោយយើងសង្ឃឹមជឿជាក់ថាមានស្តង់ដាមិនអន់ជាងប្រទេសក្រៅនោះទេ។» © 2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ ព្រឹត្តិការណ៍ និងព័ត៌មាន

ចែករំលែក

Apr 25, 2017 |
7 ឆ្នាំមុន |
5.3K មើល

៦ យ៉ាងការពារអ្នកពីជំងឺមហារីកសុដន់

ដោយហេតុថាជំងឺមហារីកសុដន់អាចមានឱកាសកើតឡើងចំពោះគ្រប់ស្រ្តីទាំងអស់ហើយការការពារខ្លួនពីជំងឺមហារីកសុដន់តាមវ័យនីមួយៗ អាចជួយកាត់បន្ថយការប្រឈមនឹងជំងឺមហារីកសុដន់ ដូចនេះហើយវាពិតជាមានសារសំខាន់ចំពោះស្ត្រីគ្រប់រូប និងគ្រប់វ័យ។ ជាថ្មីម្តងទៀត លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត Turobova Tatiana វេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសជំងឺមហារីកចំពោះកូនក្មេង និងមហារីកទូទៅនៃមន្ទីរពេទ្យអន្តរជាតិសែនសុខ នឹងណែនាំអំពីវិធីសាស្រ្តដ៏ត្រឹមត្រូវក្នុងការការពារខ្លួនពីជំងឺមហារីកសុដន់ដែលស្ត្រីទាំងអស់ មិនថាស្ថិតក្នុងវ័យណាត្រូវយល់ដឹងតាមរយៈអត្ថបទខាងក្រោម។ ពេលវេលាដែលគួរចាប់ផ្តើមការពារមហារីកសុដន់វិធីសាស្រ្តការពារ គួរត្រូវបានចាប់ផ្តើមឲ្យបានឆាប់រហ័សដោយសារ២៥%នៃជំងឺមហារីកសុដន់ ត្រូវបានគេរកឃើញចំពោះស្រ្តីដែលមានអាយុ ៥០ឆ្នាំនៅក្នុងប្រទេសអភិវឌ្ឍ ម៉្យាងវិញទៀតចំនួន២២%នៃជំងឺមហារីកសុដន់បានកើតឡើងចំពោះស្រ្តី ដែលស្ថិតក្នុងវ័យមុនពេលអស់រដូវ និងភាគច្រើនមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរជាងស្រ្តីដែលមានវ័យក្រោយអស់រដូវទៀតផង។ ការសិក្សាខាងលើជាមូលហេតុចម្បង ដែលការការពារមហារីកសុដន់គឺតម្រូវឲ្យគ្រប់ស្រ្តីត្រូវតែចាប់អារម្មណ៍ឲ្យបានខ្លាំងលើកត្តាហានិភ័យនានា ដែលអាចជួបនៅក្នុងអំឡុងពេលជាក់លាក់នីមួយៗនៃជីវិតរបស់ស្ត្រីដូចជា៖ • នៅក្នុងវ័យកុមារ៖ ត្រូវតាមដានកត្តាហានិភ័យនៅមុនពេល និងកំឡុងពេលលូតលាស់នៃសុដន់ • សម្រាប់មនុស្សពេញវ័យ៖ ត្រូវចាប់អារម្មណ៍នៅពេលសុដន់មិនទាន់លូតលាស់បានពេញលេញ និងពេលផ្តល់កំណើតកូនជាលើកដំបូង។ តាមការស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញផងដែរថា ក្មេងស្រីដែលបរិភោគអាហារដែលមានកាឡូរីខ្ពស់ តែមានសារធាតុចិញ្ចឹមតិច ដោយសារតែជាអាហារដែលមិនសូវមានបន្លែ ផ្លែឈើ ព្រមទាំងមិនសូវធ្វើលំហាត់ប្រាណអាចធ្វើឲ្យពួកគេឆាប់ចាប់ផ្តើមមានរដូវហើយរាងកាយពួកគេក៏ឆាប់ចាប់ផ្តើមផលិតអ័រម៉ូនអឺស្រ្តូសែន ដែលមានន័យថាក្មេងស្រីទាំងនោះនឹងរងឥទ្ធិពលដោយអ័រម៉ូននេះបានកាន់តែច្រើនក្នុងជីវិតរបស់គេ។ ដោយសារតែអ័រម៉ូនអឺស្ត្រូសែននេះ អាចធ្វើឲ្យមានការវិវឌ្ឍទៅជាមហារីកសុដន់ ក្មេងស្រីទាំងនោះអាចប្រឈមនឹងមហារីកសុដន់បាននៅពេលក្រោយ។ ការចាប់ផ្តើមការការពារតាំងពីវ័យក្មេង បន្តរហូតដល់វ័យជំទង់ និងពេលពេញវ័យអាចជួយកាត់បន្ថយការលូតលាស់នៃកោសិកាត្រៀមមហារីក ឬក៏ដំបៅដែលកំពុងក្លាយខ្លួនជាកោសិកាមហារីកសុដន់។ ដូចនេះពេលវេលាក្នុង ការចាប់ផ្តើមពិតជាមានឥទ្ធិពលដល់ការការពារនៃជំងឺមហារីកសុដន់យ៉ាងខ្លាំង។ វិធីសាស្រ្តការពារពីជំងឺមហារីកសុដន់ 1. ញ៉ាំអាហារសុខភាព បន្លែ ផ្លែឈើស្រស់ៗ គ្រាប់ធញ្ញជាតិ និងផលិតផលចម្រាញ់ចេញពីសណ្តែក ក៏ដូចជាទឹកដោះគោ ឬយ៉ាអួ សុទ្ធតែមានអត្ថប្រយោជន៍ដល់សុខភាព។ គួរទទួលទានរបបអាហារនេះចាប់តាំងពីវ័យក្មេង និងបន្តរហូតពេញមួយជីវិត នោះវាអាចការពារខ្លួនអ្នកពីជំងឺមហារីកសុដន់បាន ៣%។ ហើយត្រូវចាំបាច់ចៀសវាងបរិភោគអាហារដែលមានជាតិខ្លាញ់ខ្ពស់ ចំណីអាហារដែលបានកែច្នៃ និងពពួកសាច់ក្រហម។ 2. ចៀសវាង ឬកាត់បន្ថយជាតិអាល់កុល • កាត់បន្ថយ ឬចៀសវាងការទទួលទានសារជាតិអាល់កុលនៅពេលចាប់ផ្តើមមករដូវលើកទី ១និងក្នុងពេលផ្តល់កំណើតកូនដំបូង អាចកាត់បន្ថយជំងឺមហារីកសុដន់បានអត្រា ៣%។ • ការកាត់បន្ថយ ឬចៀសវាងពីការប្រើប្រាស់អាល់កុលពេញមួយជីវិតអាចការពារខ្លួនពីជំងឺមហារីកសុដន់ បានចំនួន ៣%។ 3. ឈប់ជក់បារី 4. ចៀសវាងការលើសទម្ងន់គួរថែរក្សាខ្លួនពីការលើសទម្ងន់ ជាពិសេសចំពោះស្រ្តីក្នុងវ័យក្រោយអស់រដូវ ដោយវាអាចការពារខ្លួនអ្នកពីជំងឺមហារីកសុដន់បានដល់ទៅ ២៥% ទៅ ៣២%។ 5. របៀបរស់នៅដែលសកម្មការធ្វើលំហាត់ប្រាណជាទៀងទាត់ ៥ដងក្នុងមួយអាទិត្យ ជាជម្រើសល្អសម្រាប់ផ្តល់នូវថាមពល និងគួរមានជីវភាពរស់នៅដ៏រស់រវើកមួយ។ ចាប់ផ្តើមធ្វើលំហាត់ប្រាណតាំងពីវ័យក្មេង និងបន្តរហូត អាចការពារខ្លួនពីជំងឺមហារីកសុដន់បានដល់ទៅ ១១%។ 6. ប្រើប្រាស់ថ្នាំអ័រម៉ូនរាល់ការប្រើប្រាស់ថ្នាំអ័រម៉ូនជំនួស ឬថ្នាំពន្យារកំណើតត្រូវស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់វេជ្ជបណ្ឌិត។ ការចៀសវាងការប្រើប្រាស់ថ្នាំប្រភេទអ័រម៉ូនដែលមានផ្ទុក Estrogen និង progesterone អាចការពារអ្នកពីជំងឺមហារីកសុដន់បាន ៣%។ សូមធ្វើអ្វីដែលអ្នកធ្វើបានដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រឈមទៅនឹងជំងឺមហារីកសុដន់ហើយការអនុវត្តនូវវិធីសាស្រ្តខាងលើឲ្យបាន គឺជាជំហានក្នុងការការពារខ្លួនពីកត្តាប្រឈមនានានៃជំងឺ។ អ្នកត្រូវចងចាំផងដែរថាជំងឺមហារីកសុដន់មិនមានវ៉ាក់សាំងក្នុងការការពារនោះឡើយ។ © 2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Health Time Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ។

ជំងឺផ្សេងៗ សុខភាពស្រ្តី

ចែករំលែក

Apr 22, 2017 |
7 ឆ្នាំមុន |
11.1K មើល

ការប៉ះពាល់លើក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីតអាចបង្កជាជំងឺអ្វីខ្លះចំពោះកុមារ?

ក្រពេញទីរ៉ូអុីត ជាផ្នែកមួយនៃប្រព័ន្ធអង់ដូគ្រីនក្នុងរាងកាយរបស់មនុស្សទូទៅ ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅតំបន់ផ្នែកខាងក្រោយនៃបំពង់កដោយស្ថិតនៅខាងមុខនិង សងខាងនៃបំពង់ខ្យល់។ ដំណើរការនៃក្រពេញនេះ គឺរ៉ាប់រងក្នុងការបញ្ចេញនូវអ័រម៉ូនចំនួនពីរប្រភេទ គឺ Triiodothyronine (T3) និងThyroxin(T4) ដែលការបញ្ចេញនោះទាមទារឲ្យមានវត្តមាននៃសារជាតិអុីយ៉ូត ដែលបានមកពីប្រភពចំណីអាហារ។ បន្ថែមពីនេះ បរិមាណកម្រិតនៃការបញ្ចេញអ័រម៉ូនទាំងពីរ ច្រើនឬតិចវាស្ថិតនៅក្រោមការបញ្ជាពី អ័រម៉ូនម៉្យាងទៀតហៅថា TSH ReleasingHormone (TRH)ដែលបញ្ជេញដោយផ្នែកមួយនៃខួរក្បាលហៅថាHypothalamus។ ជាទូទៅមុខងាររបស់ប្រពេញទីរ៉ូអុីតគឺគ្រប់គ្រងនូវការធ្វើមេតាប៉ូលីស ក្នុងរាងកាយ(គ្រប់គ្រងការបំលែងថាមពលក្នុងរាងកាយ)ហើយវាក៏សម្រួលនូវមុខងារមួយចំនួនទៀតដូចជា ការដកដង្ហើម ចង្វាក់បេះដូង ប្រព័ន្ធខួរក្បាល កម្តៅរាងកាយ និងមុខងារផ្សេងទៀត។ ភាពលើស ឬខ្វះនៃអ័រម៉ូនទាំងពីរក្នុងចរន្តឈាម ជាសញ្ញាណមិនល្អដែលបណ្តាលឲ្យមានជំងឺពីរប្រភេទ គឺ Hypothyroidism(ការខ្វះ)និងHyperthyroidism(ការលើស) ដែលអាចកើតឡើងលើកុមារផងដែរ។ Hypothyroidism និយមន័យ ជាការថយចុះនៃការបញ្ចេញបរិមាណអ័រម៉ូនទីរ៉ូអុីត ដែលមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់តម្រូវការរបស់សារពាង្គកាយ។ គេសង្កេតឃើញមានមូលហេតុ ២ ប្រភេទចំពោះជំងឺHypothyroidism តួយ៉ាងដូចជា៖ • Congenital Hypothyroidism៖ ជាប្រភេទជំងឺHypothyroidismកើតលើកុមារដែលទើបនឹងកើត ដែលច្រើនកើតឡើងដោយសារតែម្តាយពុំទទួលបានសារជាតិអុីយ៉ូតគ្រប់គ្រាន់ក្នុងកំឡុងពេលពពោះ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតវាអាចបណ្តាលមកពីការលូតលាស់ខុសប្រក្រតី នៃប្រពេញទីរ៉ូអុីតដែលអាចស្តែងចេញជាAthyreosis(គ្មានការលូតលាស់នៃក្រពេញទីរ៉ូអុីត)Hypoplastic(ក្រពេញលូតលាស់ខ្លាំងខុសធម្មតា) និងEctopic (ក្រពេញស្ថិតនៅខុសទីតាំង)។ យ៉ាងណាមិញ គេមិនទាន់អាចធ្វើការសន្និដ្ឋានច្បាស់លាស់ចំពោះមូលហេតុនៃការប្រែប្រួលទាំងនោះនៅឡើយ តែវាអាចបង្កឡើងពីមុខងាររបស់ហ្សែននៃរាងកាយរបស់កុមារមួយចំនួន។ • Acquired Hypothyroidism៖ ជាទូទៅ ករណីនេះអាចកើតឡើងចំពោះកុមារដែលមានវ័យចាប់ពី៦ ទៅ ១២ ឆ្នាំ ដែលបណ្តាលមកពីភាពខុសប្រក្រតីនៃប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់កុមារដែលឲ្យឈ្មោះថាHashimoto’sthyroiditisដោយប្រព័ន្ធភាពស៊ាំនៃរាងកាយធ្វើការប្រឆាំង ទៅនឹងក្រពេញទីរ៉ូអុីត បង្កឲ្យមានការរលាក និងបាត់បង់សមត្ថភាពក្នុងការបញ្ចេញអ័រម៉ូនទីរ៉ូអុីត។ រោគសញ្ញា រោគសញ្ញា និងផលវិបាកនៃជំងឺ Hypothyroidism នេះគឺមានភាពខុសគ្នាពីកុមារម្នាក់ ទៅម្នាក់ទៀត។ ចំពោះករណីកង្វះអ័រម៉ូនទីរ៉ូអុីតពីកំណើតកុមារអាចប្រឈមនឹងរោគសញ្ញាមួយចំនួនដូចជា ការថយចុះនៃការលូតលាស់ទម្រង់មុខខុសធម្មតា(coarse facialfeatures)អណ្តាតរីកធំក្រាស់ ស្បែកស្ងួត មិនសូវរវាសរវៃ ផ្ចិតលៀន និងសមត្ថភាពបញ្ញាចុះខ្សោយ។ ចំណែករោគសញ្ញាដែលមានជាទូទៅចំពោះកុមារអាចជា៖ • ឡើងទម្ងន់ខ្លាំង • អស់កម្លាំង • ទល់លាមក • លូតលាស់យឺត • យឺតយ៉ាវនៃភាពពេញវ័យ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ • តាមដានសភាពកុមារទើបនឹងកើត៖ ជាវិធីសាស្រ្តអាចចាប់បានសញ្ញានៃជំងឺ Hypothyroidism មុនពេលស្តែងចេញជារោគសញ្ញា ដែលតែងតែអនុត្តចំពោះករណី Congenital Hypothyroidism។ • ពិនិត្យមុខងាររបស់ក្រពេញទីរ៉ូអុីត៖ ប្រសិនបើការពិនិត្យវិជ្ជមាន ត្រូវបន្តធ្វើតេស្តបន្ថែមទៀតដែលជាការកំណត់ឲ្យកាន់តែច្បាស់ ដូចជារកកម្រិតអ័រម៉ូនthyroxine (T4), free T4 និង thyroid-stimulating hormone (TSH) នៅក្នុងឈាម។ • ថតក្រពេញទីរ៉ូអុីត (thyroid ultrasonography ឬ radionuclide scan)៖ ធ្វើការចាក់បញ្ចូល ឬលេបសារធាតុ Radioactiveទៅក្នុងខ្លួន ដោយរង់ចាំរយៈពេល ៦ ទៅ ២៤ ម៉ោង នោះសារធាតុ Radioactive នឹងទៅប្រមូលផ្តុំនៅក្រពេញទីរ៉ូអុីតដើម្បីបញ្ជូនរូបភាពទៅកាន់ម៉ាស៊ីនដើម្បីធ្វើការពិនិត្យពីការលូតលាស់របស់ក្រពេញ ថាតើវាស្ថិតនៅខុសទីតាំង ឬមានទំហំខុសធម្មតា។ ការព្យាបាល គ្មានវិធីសាស្រ្តដើម្បីព្យាបាលឲ្យជាសះស្បើយនោះទេ តែអ្នកជំងឺអាចតម្រូវឲ្យប្រើប្រាស់នូវអ័រម៉ូនទីរ៉ូអុីតជាថ្នាំជំនួស (synthetic thyroxin T4)ដែលវាជាមធ្បោបាយព្យាបាលដែលមានសុវត្ថិភាព និងប្រសិទ្ធភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺ។ បន្ថែមពីការព្យាបាលនោះផងដែរ កុមារត្រូវតែទទួលបានការ តាមដានយ៉ាងម៉ត់ចត់ចំពោះការវិវឌ្ឍរបស់ជំងឺ និងប្រសិទ្ធភាពរបស់ថ្នាំ។ Hyperthyroidism និយមន័យ ចំពោះកុមារ ជំងឺ Hyperthyroidism អាចកើតឡើងមិនសូវជាញឹកញាប់ ប៉ុន្តែវាជាជំងឺដែលគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតមួយ ដែលស្តែងឡើងដោយការបញ្ចេញនូវអ័រម៉ូនទីរ៉ូអុីតច្រើនខុសធម្មតាចូលទៅក្នុងចរន្តឈាម។ កុមារអាចមានជំងឺនេះតាំងពីវ័យជាទារកក្នុងផ្ទៃពោះដោយឆ្លងពីម្តាយហើយវាកើតឡើងដោយសារតែម្តាយមានផ្ទុកនូវជំងឺម្យ៉ាង ដែលអង្គបដិបក្ខក្នុងខ្លួនមានសកម្មភាព ខ្លាំងធ្វើការភ្ញោចឲ្យមានការបញ្ចេញនូវអ័រម៉ូនទីរ៉ូអុីតច្រើនខុសធម្មតា(Gra-ves disease)។ ម៉្យាងវិញទៀត វាអាចបង្កឡើងដោយសារការរលាកនូវក្រពេញទីរ៉ូអុីត ពីពពួក បាក់តេរី (Acute thyroiditis)ឬ វីរុស (Subacute thyroiditis) ផងដែរ។ រោគសញ្ញា ជំងឺអាចបង្កជារោគសញ្ញាដូចជា៖ • បាត់បង់ចំណង់អាហារ • មួម៉ៅ • សម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់ • បេះដូងលោតញាប់ • ក្បាលតូច • ស្រកទម្ងន់ • អស់កម្លាំង។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ • ពិនិត្យមុខងារក្រពេញទីរ៉ូអុីត៖ ជាទូទៅគេត្រូវពិនិត្យមើលនូវកម្រិតនៃអ័រម៉ូន Triiodothyronine (T3) និង Thyroxine T4និង Thyroid stimulating hormone (TSH) នៅក្នុងឈាម។ • ថតក្រពេញទីរ៉ូអុីត (Thyroid ultrasonography ឬ radionuclidescan)៖ ជាវិធីសាស្រ្តដើម្បីដឹងថា តើវាអាចមានការប្រែប្រួលរបស់ក្រពេញទីរ៉ូអុីត ឬអាចមានការរលាកជាដើម។ ការព្យាបាល • ប្រើប្រាស់ថ្នាំប្រភេទ Antithyroid ដូចជា Methimazole ឬ Propylthiouracil។កំឡុងពេលប្រើប្រាស់ថ្នាំត្រូវមានការតាមដានឲ្យបានញឹកញាប់ ដើម្បីចៀសវាងបញ្ហានានាដែលអាចបង្កឡើងដោយសារប្រភេទថ្នាំទាំងនោះ។ • ការព្យាបាលការរលាកក្រពេញទីរ៉ូអុីតដោយពពួកបាក់តេរីអាចប្រើប្រាស់នូវពពួកថ្នាំផ្សះតាមការចាក់ ឬលេប ចំណែកការបង្កដោយពពួកវីរុស គឺអាចជាទៅវិញដោយខ្លួនវា តែអាចព្យាបាលសម្រន់ការឈឺចាប់ ដោយពពួកថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់នានា។ បកស្រាយដោយ ៖ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ហួត យុវលាភ វេជ្ជបណ្ឌិតនៃមន្ទីរពេទ្យបង្អែកខេត្តកំពង់ធំ © 2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Health Time Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ។

ជំងឺផ្សេងៗ ការចិញ្ចឹមកូន

ចែករំលែក

Apr 21, 2017 |
7 ឆ្នាំមុន |
8.1K មើល

មុនក្បាលស មិនធ្ងន់ធ្ងរតែគួរឲ្យធុញទ្រាន់!

មុនក្បាលស អាចមិនសូវជាមានការចាប់អារម្មណ៍ច្រើន ដោយហេតុថាជាទូទៅ មុនភាគច្រើនដែលកើតឡើងអាចស្តែងចេញជាពណ៌ខ្មៅ ឬក្រហមទៅតាមប្រភេទរបស់វា តែមុនក្បាលសក៏អាចបង្កជាផលរំខានដ៏គួរឲ្យធុញទ្រាន់ផងដែរ។ ខាងក្រោមនេះ ជាអត្ថបទលម្អិតស្តីពី មុនក្បាលស៖លក្ខណៈមុនក្បាលស មុនក្បាលស ជាមុនមួយប្រភេទ កើតឡើងដោយសារ ការស្ទះនៃខ្លាញ់ និងកោសិកាស្បែកងាប់ (Keratin) នៅក្នុងគល់រោម ឬរន្ធញើស។ រូបរាងរបស់មុនក្បាលស មានលក្ខណៈជាដុំពក ដែលតែងតែកើតលើតំបន់ផ្ទៃមុខដែលសម្បូរទៅដោយខ្លាញ់ ដូចជា ថ្ងាស និងចង្កាជាដើម។ ជាទូទៅមុនប្រភេទនេះមានពណ៌ដូចស្បែក ដោយសារវាមិនអាចមាន អុកស៊ីតកម្មជាមួយនឹងខ្យល់ ហើយវាមានលក្ខណៈខុសគ្នាពីប្រភេទមុនដទៃ ព្រោះមុនក្បាលស មិនមានរលាក មិនក្រហម និងមិនមានការឈឺចាប់ដោយគ្រាន់តែអ្នកជំងឺមានអារម្មណ៍ រដិបរដុប ផ្ទៃមុខមិនរលោង តែប៉ុណ្ណោះ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ មុនក្បាលស ត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយធ្វើការមើលផ្ទាល់ទៅលើមុខ។ ផ្ទៃមុខមានសភាពមិនរលោង ស្ទាបទៅរដិបរដុប នៅជុំវិញគល់រោម និងកន្ទួលមានពណ៌សាច់។ វិធីសាស្រ្តក្នុងការព្យាបាល ការព្យាបាលមុនក្បាលស អាចមានជម្រើស៖ • ថ្នាំលាបប្រភេទ Comedolytic (BenzoylPeroxide, Azelaic Acid, Salicylic Acid,Glycolic Acid និង Retinoid)ដោយលាបស្តើងៗទៅលើកន្លែងដែលមានមុន ១ដងឬ២ដង ក្នុងមួយថ្ងៃ • ក្នុងករណីខ្លះយើងអាចធ្វើការបកចេញដោយញេច និងម៉ាស៊ីនបូមសម្អាត។ វិធីសាស្រ្តបង្ការ ដោយសារវាអាចកើតឡើងទៅលើទាំងស្រ្តី និងបុរសផង ដូច្នេះ គួរមានការប្រុងប្រយ័ត្ន និងមានទម្លាប់ល្អតួយ៉ាង៖ • ប្រើប្រាស់ផលិតផលគ្រឿងសម្អាង គួរតែជាប្រភេទ Oil-free ឬNon-comedogenic • លាងសម្អាតមុខ នៅពេលព្រឹក និងពេលល្ងាចជាមួយ Mild Soap ឬ Salyzap • បញ្ឈប់ការជក់បារី • ហាមញ៉ាំអាហារប្រភេទផ្អែម និងខ្លាញ់។ ករណីមានជំងឺមុនក្បាលស ឬបញ្ហាស្បែកទូទៅកើតឡើង អ្នកគួរប្រញាប់រួសរាន់មកពិនិត្យ និងព្យាបាលជាមួយគ្រូពេទ្យដែលមានជំនាញពិតប្រាកដ នៅតាមមន្ទីរពេទ្យដែលមានស្តង់ដារព្យាបាលខ្ពស់ ចៀសវាងបណ្តែតបណ្តោយឲ្យជំងឺមានសភាពកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ដែលឈានដល់ដំណាក់កាលពិបាកព្យាបាល និងអាចខាតបង់ថវិកា រួមទាំងពេលវេលាសម្រាប់ការព្យាបាលកាន់តែច្រើន។ បកស្រាយដោយ ៖ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ប៊ី ពីកូ ឯកទេសជំងឺសើស្បែក នៃមន្ទីរពេទ្យ ព្រះកុសុមៈ © 2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ ស្បែក កាមរោគ និងសម្រស់

ចែករំលែក

Apr 20, 2017 |
7 ឆ្នាំមុន |
8.6K មើល

“ការសិក្សាអំពីការគ្រប់គ្រងលើការឈឺចាប់នៃក្មេងស្រីជំទង់ និងស្រ្តីពេញវ័យបណ្តាលពីការមករដូវដំបូងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ”

ភាពមិនប្រក្រតីនៃការមករដួវបានជះឥទ្ធិពលយ៉ាងអាក្រក់ទៅដល់ជីវិតស្ត្រី ពិសេសក្មេងស្រីជំទង់ និងស្ត្រីពេញវ័យ។ មានកត្តាជាច្រើនដែលធ្វើឲ្យស្ត្រីមានការឈឺចាប់ នៅពេលមករដូវដំបូង (primary dysmenorrhea) ក្នុងនោះមាន អាយុ ការជក់បារី ភាពយឺតយាវ ឬ មិនប្រក្រតីនៃការធ្លាក់ស រលាកអាងត្រកៀក កត្តាតំណពូជ (សែន) ប្រវត្តិនៃការរួមភេទ រាងកាយស្គម ការមករដូវលឿនពេក និង បញ្ញាផ្លូវចិត្តជាដើម។ ការឈឺចាប់នៅពេលមករដូវជាបញ្ហាដែលកើតឡើងញឹកញាប់ ក្នុងចំណោមបញ្ហាដែលទាក់ទងនឹងរោគស្ត្រី ហើយបញ្ហានេះបានកើតឡើងលើស 50% ទៅលើស្ត្រីដែលមានរដូវ។ ការឈឺចាប់នេះកើតឡើងដោយសារការបញ្ចេញប្រូស្តាហ្ក្លង់ឌីន (prostaglandins) ទៅក្នុងជាលិកាស្បូន ដែលជាហេតុនាំឲ្យមានការកន្ត្រាក់សាច់ដុំរបស់ស្បូន និងនាំឲ្យមានការឈឺចាប់។ ចំពោះរោគសញ្ញាដែលអាចកើតឡើង រួមមាន ឈឺក្បាល វិលមុខ រាគ ក្អួត ចង្អោរ ឈឺខ្នង ឬជើង។ ពពួកថ្នាំ Non-steroidal anti-inflammatory drug(NSAID) ត្រូវបានប្រើប្រាស់ សម្រាប់ការព្យាបាលដំបូងទៅលើការឈឺចាប់ដោយសារការមករដូវនេះ។ ក្នុងករណីខ្លះទៀត គេក៏អាចប្រើថ្នាំប៉ារ៉ាសេតាម៉ុលដើម្បីបំបាត់ការឈឺចាប់បានដែរ។ ម៉្យាងវិញទៀត ប្រសិនបើការឈឺចាប់នៅពេលមករដូវមានក្នុងអំឡុងពេល២ទៅ៣ឆ្នាំហើយនៅតែបន្តទៅមុខប៉ុន្មានឆ្នាំទៀត នោះវានឹងអាចធ្វើឲ្យមានបញ្ហាទៅលើអាងត្រកៀក។ ក្នុងការសិក្សាមួយបានបង្ហាញថា 98% នៃក្មេងស្រីជំទង់មិនបានប្រើប្រាស់ថ្នាំដើម្បីបំបាត់ការឈឺចាប់ ដោយគ្រាន់តែប្រើប្រាស់ការស្អំ ឬការសម្រាកប៉ុណ្ណោះ ហើយមានការសិក្សាផ្សេងៗទៀតទៅលើប្រជាជនជាច្រើនក្រុមបានបង្ហាញថាពី 30% ទៅ 70% បានប្រើប្រាស់ថ្នាំដោយមិនមានវេជ្ជបញ្ជា (over-the-counter pain medication)។ វិធីសាស្រ្ត ការសិក្សាគឺធ្វើឡើងតាមរយៈការស្ទង់មតិទៅលើក្មេងស្រីពី 10 ទៅ 24 ឆ្នាំចំនួន 1025នាក់ ដែលការបង្កើតជាកម្រងសំនួរ ផ្អែកលើឯកសារកម្រងសំណួររបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO)។ ទីតាំងសម្រាប់ធ្វើការស្ទង់មតិប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងសកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ សកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រ សកលវិទ្យាល័យកម្ពុជា សកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ និង សាលារៀនជ័យថាវី។ លទ្ធផល ក្នុងចំណោមស្ត្រីចំនួន 1025 នាក់ដែលស្ម័គ្រចិត្តចូលរួមក្នុងការស្ទង់មតិ មានក្មេងស្រីជំទង់ ពី 10 ទៅ 19 ឆ្នាំចំនួន 448 នាក់ និងស្ត្រីពី 20 ទៅ 24 ឆ្នាំចំនួន 557នាក់។ ក្នុងការសិក្សានេះបង្ហាញថាស្ត្រីចំនួន ៩៥៨នាក់ (៩៣%) មានការឈឺចាប់ពេលមករដូវដោយមូលហេតុផ្សេងៗពីគ្នា។ ក្នុងនោះស្ត្រីប្រមាណ 75% ដែលមានអាការៈ ឈឺពោះឬចង្កេះខ្លាំងនៅពេលមករដូវដំបូង និងប្រមាណជាង 50% មានអារម្មណ៍និងឆេវឆាវ ហើយមានស្ត្រីចំនួនតិចតួចប៉ុណ្ណោះដែលមានអាការៈក្អួត ឬចង្អោរ។ ចំពោះយន្តការនៃការព្យាបាល ភាគច្រើនដែលគាត់ប្រើប្រាស់ថ្នាំខ្លួនឯងដោយគ្មានវេជ្ជបញ្ជា និង១ភាគ៤ដែលទៅឱសថស្ថានទិញថ្នាំ ហើយស្ត្រីភាគតិចបំផុតដែលទៅមន្ទីរពេទ្យ ឬមិនព្យាបាលតែម្ដង។ គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថា មានស្ត្រីដែលគាត់មានការឈឺចាប់ពេលមករដូវដំបូងមាន40% បានជ្រើសយកការប្រើប្រាស់ថ្នាំ ប៉ារ៉ាសេតាម៉ុលជាមួយកាហ្វេអ៊ីន (Paracetamol + Caffeine)ដោយមិនគិតពីផលប៉ះពាល់ នៅពេលប្រើប្រាស់ថ្នាំប្រភេទនេះច្រើន។ យ៉ាងណាមិញ ការប្រើប្រាស់ថ្នាំប៉ារ៉ាសេតាម៉ុល និងពពួកថ្នាំ Non-steroidal anti-inflammatory drug (NSAID)ដែលជាថ្នាំត្រឹមត្រូវក្នុងការព្យាបាល នៅមានកម្រិតទាបប្រហែល២០%ប៉ុណ្ណោះ។ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងប្រទេសជីតខាង ការប្រើប្រាស់ថ្នាំដោយខ្លួនឯងក្នុងការព្យាបាលការឈឺចាប់ពេលមករដូវមានអត្រា 75% ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាខណៈដែលប្រទេសថៃមានអត្រា 82% និងប្រទេសអូស្ត្រាលីមាន 57%។ សេចក្ដីសន្និដ្ឋាន ការឈឺចាប់ពេលមករដូវ (dysmenorrhea) ទៅលើស្ត្រីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងអត្រាមួយប្រហាក់ប្រហែលនឹងប្រទេសមួយចំនួនដូចជាប្រទេស Turky និង Malaysiaប៉ុន្តែស្ថិតក្នុងកម្រិតមួយខ្ពស់នៅឡើយ។ ម៉្យាងវិញទៀត អត្រានៃការប្រើប្រាស់ថ្នាំដោយខ្លួនឯងរបស់ស្ត្រីនៅកម្ពុជាក៏ស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតខ្ពស់ ដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្ភផងដែរ។ កត្តាទាំងនេះកើតមានឡើងដោយសារនៅពេលដែលគាត់មានការឈឺចាប់ពេលមករដូវ ថ្នាំដែលគាត់បានទិញយកមកប្រើប្រាស់ ភាគច្រើនសុទ្ធតែអាចបន្ថយរោគសញ្ញនៃការឈឺចាប់បាន។ ដោយសារមូលហេតុនេះ គាត់នៅតែបន្តរបៀបព្យាបាលរបស់គាត់ ដោយមិនបានពិភាក្សាបញ្ហានេះជាមួយអ្នកជំនាញឡើយ។ ដូចនេះ ការអប់រំអំពីសុខភាពបន្តពូជដែលទាក់ទងនឹងអាការៈការព្យាបាល និងការកាត់បន្ថយការឈឺចាប់ពេលមករដូវគួរតែដាក់បញ្ចូលក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំដើម្បីឲ្យក្មេងស្រីជំទង់និងស្ត្រីគ្រប់រូបបានយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់ក្នុងការត្រៀមទាំងផ្លូវកាយនិងផ្លូវចិត្ត ព្រមទាំងអាចជ្រើសរើសយកវិធីសាស្ត្រសមស្របក្នុងការព្យាបាលនៃការឈឺចាប់ដំបូងពេលមករដូវ។ អ្នកនិពន្ធ៖ ពេញសឺឌី1, ពេញ សាក់ក្តូ2, យ៉ែង សុវត្ថិនា2, ម៉ាក់ ហ៊ាងលីណា2, ខូវ ហ្កិចជូ2 1: និស្សិតឯកទេសផ្នែករូបភាពវេជ្ជសាស្រ្ត សាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្តសុខាភិបាល 2: និស្សិតឱសថសាស្រ្តឆ្នាំទី4 សាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្តសុខាភិបាល © 2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Health Time Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ។

ជំងឺផ្សេងៗ សុខភាពស្រ្តី

ចែករំលែក

Apr 19, 2017 |
7 ឆ្នាំមុន |
15.1K មើល

តើដុំពកដែលដុះចេញពីក្នុងស្បែកអាចបង្កជាដុំមហារីកដែរឬទេ?

ការឡើងដុំពកនៅលើស្បែក ពេលខ្លះជាប្រភេទមុនធម្មតា តែពេលខ្លះវាក៏អាចមិនមែន។ អ្នកខ្លះក៏ធ្លាប់ជួបប្រទះរួចមកហើយនូវដុំពកលើស្បែក ដែលមិនដឹងថាជាអ្វីឲ្យប្រាកដ ហើយក៏មិនដឹងថាវានឹងវិវឌ្ឍទៅជាអ្វីដែរ។ ខាងក្រោមនេះ ជាការបកស្រាយរបស់លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិតពីដុំពក Nodule លោកអ្នកអាចធ្វើការតាមដានជាមួយគ្នា ដើម្បីដឹងថាតើជាប្រភេទដុំពកដែលលោកអ្នកកំពុងមាន ធ្លាប់ឃើញនោះ ឬយ៉ាងណា។ និយមន័យ៖ Nodule ជាដុំពកដុះចេញពីក្នុងស្បែក ដែលជាការលូតលាស់ខុសធម្មតារបស់ជាលិកាក្នុងខ្លួនមនុស្ស។ វាអាចកើតមានក្រោមស្បែក ឬកើតមាននៅក្នុងសរីរាង្គរបស់មនុស្ស (Internal Organs)។ ប្រភេទ៖ Nodule មានច្រើនប្រភេទ ដូចជាៈ • ដុំមានជាតិទឹក (Fluid) • ដុំរឹង និងផ្នែកខ្លះមានទឹក (Solid and partly fluid) • ដុំរលាក (Inflammation) • ដុំ Firm ច្រើនជាប់គ្នា (Multinodule) ឬតែមួយ • ដុំមានខ្លាញ់(Lipome) Nodule ដែលជួបប្រទះញឹកញាប់គឺប្រភេទដុំFirm ឬរលាក។ មូលហេតុ៖ កត្តាដែលបង្កឲ្យមាន Noduleមានច្រើនៈ • របួសលើស្បែក(Injuries) • ការបង្ករោគច្រើនឲ្យមានជា Nodule (Infection Tissues) • អ័រម៉ូន • កង្វះនូវជាតិអុីយ៉ូត • ការរលាកស្បែកប៉ះពាល់ដល់ស្រទាប់ខាងក្នុង (Dermis and Hypodermis) កន្លែងកកើត៖ Nodule កើតមានគ្រប់កន្លែងដូចជាៈ នៅសួតថ្លើម ក្រពះ ស្បូន ពោះវៀន ស្បែក ខួរក្បាល។ ជំងឺនេះអាចកើតមានលើមនុស្សគ្រប់វ័យ ភាគច្រើនកើតលើមនុស្សពេញវ័យ និងមនុស្សចាស់។ រោគវិនិច្ឆ័យ៖ ដើម្បីធ្វើការវិនិច្ឆ័យបានយើងត្រូវ ពិនិត្យមើលថា តើដុំសាច់នៅកន្លែងណា និងជាប្រភេទដុំសាច់បែបណា។ បើនៅក្នុងសរីរាង្គខាងក្នុង គឺត្រូវតាមដានមើលការវិវឌ្ឍរបស់ដុំនោះ ដោយធ្វើ CT Scan ឬX-Rays។ បើNodule នៅផ្នែកខាងក្រៅនៃខ្លួន អាចឲ្យយើងងាយធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ។ ការព្យាបាល៖ មធ្យោបាយក្នុងការព្យាបាល មានការប្រើថ្នាំ ឬការវះកាត់យកចេញ។ ការជាសះស្បើយគឺមានរយៈពេលមិនទៀងទាត់ អាចមានរយៈពេល១ខែ ឬជួនកាលដល់២ទៅ៣ខែក៏មាន ទៅតាមទីកន្លែងដែលកើត។ បើដុំនោះវិវឌ្ឍរីកធំទៅជាមហារីកយើងត្រូវវះកាត់ចេញ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត បើ Noduleនៅផ្នែកខាងក្រៅនៃខ្លួនត្រូវធ្វើការវះកាត់ ចេញដើម្បីកុំឲ្យក្លាយជាដុំមហារីក ឬប្រើថ្នាំព្យាបាល Noduleនោះ។ ផលវិបាក៖ Nodule អាចបង្កទៅជាដុំមហារីកបាន បើមិនមានការយកចិត្តទុកដាក់ និងការព្យាបាលឲ្យត្រឹមត្រូវ។ ការការពារ៖ យើងត្រូវចៀសវាងទៅតាមមូលហេតុដែលបង្កដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ និងព្យាបាលនូវកង្វះអ័រម៉ូន ឬអ៊ីយ៉ូត នោះ Nodule នឹងពុំអាចកើតមានបានទេ។ សរុបមក ករណីមានលេចឡើងនូវបញ្ហាស្បែកឬក៏ដុំសាច់ណាមួយនោះ ចាំបាច់ត្រូវទៅពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញ ដើម្បីទទួលបានការប្រឹក្សាយោបល់ត្រឹមត្រូវ។ បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត នួន សូម៉ូនី ឯកទេសជំងឺសើស្បែកវេជ្ជបណ្ឌិតនៃមជ្ឈមណ្ឌលប្រយុទ្ធជំងឺអេដស៍ សើស្បែក និងកាមរោគ © 2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Health Time Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ។

ជំងឺផ្សេងៗ ស្បែក កាមរោគ និងសម្រស់

ចែករំលែក