Loading...

Your cart (4)

Product thumb

Basic hooded sweatshirt in pink

  • Color: Pink
  • Size: S
$15.00 $31.00
Product thumb

Black and white sport cap

$18.15
Product thumb

Mid-rise slim cropped fit jeans

  • Size: M
$76.00
Product thumb

Men fashion gray shoes

  • Color: Gray
  • Size: 10.5
$84.00
Subtotal: $198.65
Checkout
(096) 7888-017 info@healthtime.tips (096) 7888-017
ភាសាខ្មែរ ភាសាខ្មែរ
English English
ចូលគណនី
Createx Logo
  • Feb 22, 2019 |
  • 5 ឆ្នាំមុន |
  • 4.8K មើល

ការសម្លាប់កោសិកាមហារីកដោយកាំរស្មី

ការព្យាបាលជំងឺមហារីកដោយកាំរស្មី ជាវិធីសាស្រ្តមួយក្នុងការព្យាបាលជំងឺមហារីកដោយប្រើកម្រិតកាំរស្មីខ្ពស់ (High dose of radiation) ដើម្បីសម្លាប់កោសិកាមហារីក។  កាំរស្មីដែលគេប្រើជាញឹកញាប់ គឺកាំរស្មីអ៊ិច (X-rays) ឬហ្វូតុងអ៊ិច (Photon X) ដែលមានលទ្ធភាពអាចបំផ្លាញ DNA របស់កោសិកាមហារីកបាន ហើយដែលជាលទ្ធផលកោសិកាមហារីកមិនអាចរីកលូតលាស់បាន។ ការព្យាបាលដោយកាំរស្មីគឺមានគោលដៅសម្លាប់ ឬបំផ្លាញកោសិកាមហារីកដោយរក្សានូវការប៉ះពាល់ទៅលើសរីរាង្គជិតខាងឲ្យបានតិចតួចបំផុត។ ប្រភេទនៃការព្យាបាលដោយកាំរស្មី យោងតាមបច្ចេកទេស (Technique) នៃការប្រើកាំរស្មី ការព្យាបាលនេះត្រូវបានបែងចែកជា២ធំៗរួមមាន៖ • ការបញ្ចំាងកាំរស្មី (External Beam Radiotherapy)៖ ជាវិធីសាស្រ្ត ដែលប្រភពកាំរស្មីត្រូវបានបញ្ចេញពីម៉ាស៊ីនមានលក្ខណៈជាបាច់ឆ្លងកាត់ស្បែកនិងសរីរាង្គដទៃទៀតរហូតទៅដល់ដុំសាច់ដែលត្រូវព្យាបាល។ • ការស្អំដោយកាំរស្មី (Brachytherapy)៖ ជាការដាក់បញ្ចូលធាតុវិទ្យុសកម្មទៅក្នុងខ្លួនរបស់អ្នកជំងឺឲ្យជិត ឬក្នុងដុំសាច់ដែលត្រូវព្យាបាលតែម្តងដោយកាំរស្មីមិនឆ្លងកាត់ស្បែក និងសរីរាង្គផ្សេងៗដូចការបញ្ចំាងកាំរស្មីពីខាងក្រៅនោះទេ។  ករណីយោងតាមគោលដៅវេជ្ជសាស្ត្រ (Radiation therapy intents) ការព្យាបាលជំងឺមហារីកដោយកាំរស្មីត្រូវបានបែងចែកជា២ធំៗផងដែរ ដូចជា៖ • ការព្យាបាលក្នុងបំណងឲ្យជា (Curative intent)៖ ជាការព្យាបាលដោយកាំរស្មីច្រើន បូករួមជាមួយនឹងការព្យាបាលដទៃទៀត ទាំងការចាក់ថ្នាំគីមី និងការវះកាត់ (មុន ឬក្រោយការវះកាត់) ដើម្បីឲ្យអត្រានៃការជាខ្ពស់ និងកាត់បន្ថយការលាប់ឡើងវិញ។ • ការព្យាបាលក្នុងបំណងពន្យារ ឬសម្រន់ (Palliative intent)៖ ជាវិធីសម្រាប់ព្យាបាលដើម្បីកាត់បន្ថយនូវការឈឺចាប់ បន្ថយពិការភាព ឬទប់មិនឲ្យមានការហូរឈាមភ្លាមៗ ដែលជាហេតុប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតរបស់អ្នកជំងឺបន្ទាន់និងគុណភាពជីវិតចុងក្រោយរបស់គាត់។ ជំងឺមហារីកស្ទើរតែទាំងអស់សុទ្ធតែត្រូវការការព្យាបាលដោយកាំរស្មីដែលរួមមាន មហារីកច្រមុះ មាត់និងបំពង់ក មហារីកប្រព័ន្ធរំលាយអាហារមហារីកសួត មហារីកសុដន់ មហារីកមាត់ស្បូន មហារីកក្រពេញប្រូស្តាត និងមហារីកលើសរីរាង្គផ្សេងៗជាច្រើនទៀត។ ដំណើរការនៃការព្យាបាលដោយកាំរស្មី ដើម្បីសន្មត់ថាអ្នកជំងឺត្រូវព្យាបាលដោយកាំរស្មីដោយថ្នាំគីមី   ឬការវះកាត់ត្រូវឆ្លងកាត់ការប្រជុំពិភាក្សារវាងក្រុមគ្រូពេទ្យឯកទេសដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការព្យាបាលជំងឺមហារីក(MDT=Multidisciplinary Team) ដូចជា គ្រូពេទ្យឯកទេសខាងរូបភាពវេជ្ជសាស្រ្ត គ្រូពេទ្យឯកទេសខាងថ្នាំគីមី គ្រូពេទ្យឯកទេសបញ្ចាំងកាំរស្មី  និងគ្រូពេទ្យឯកទេសវះកាត់មហារីកដើម្បីកំណត់យុទ្ធសាស្រ្តក្នុងការព្យាបាលជាមុនសិន។ នៅពេលអ្នកជំងឺត្រូវបានកំណត់ថាត្រូវព្យាបាលដោយកាំរស្មី ចលនការនៃការព្យាបាលនេះចែកចេញជា ៥ដំណាក់កាលដូចខាងក្រោមនេះ៖ • ការណាត់ជួបអ្នកជំងឺជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសកាំរស្មី៖  ដើម្បីឲ្យអ្នកជំងឺត្រៀមលក្ខណៈ ទទួលបានព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរការព្យាបាលដោយកាំរស្មីផលវិបាកមួយចំនួនដែលកើតឡើងក្នុងអំឡុងពេល និងក្រោយពេលព្យាបាល។ • ការថតប្លង់កាំរស្មី (CT Simulation)៖ ជាការថតស្កែនសម្រាប់ការព្យាបាលដោយកាំរស្មី រូបភាពដែលទទួលបានប្រើសម្រាប់ធ្វើការសិក្សាប្លង់។ • ការសិក្សាប្លង់ (Dosimetry)៖ ដើម្បីកំណត់ទីតាំង ទិសដៅបញ្ចាំង និងកម្រិតកាំរស្មីដែលត្រូវប្រើ ដោយមានការចូលរួមសម្រេចពីគ្រូពេទ្យឯកទេសកាំរស្មី និងអ្នកឯកទេសខាងរូបភាពវេជ្ជសាស្ត្រ រួចទើបបញ្ជូនទិន្នន័យទាំងនោះទៅកាន់ម៉ាស៊ីនបញ្ចាំងកាំរស្មី (Linear Accelerator) ដោយប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យាទំនើប។ • ការព្យាបាលដោយកាំរស្មី៖ ការព្យាបាលធ្វើតាមទិន្នន័យដែលរក្សាទុកក្នុងម៉ាស៊ីនបញ្ចាំងកាំរស្មីសម្រាប់អ្នកជំងឺម្នាក់ៗ។ • ការតាមដាន៖ ចាប់តាំងពីថ្ងៃដំបូងដែលអ្នកជំងឺទទួលការព្យាបាលដោយកាំរស្មី រហូតដល់ថ្ងៃបញ្ចប់នៃការព្យាបាល និងក្រោយបញ្ចប់ការព្យាបាលអ្នកជំងឺតម្រូវឲ្យជួបគ្រូពេទ្យឯកទេសកាំរស្មីជាប្រចាំ។ ការត្រៀមខ្លួនរបស់អ្នកជំងឺ ដំណាក់កាលចំនួន៣ដែលអ្នកជំងឺត្រូវត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ការព្យាបាលដោយកាំរស្មី៖ • នៅពេលមុនទទួលការព្យាបាលដោយកាំរស្មី៖ អ្នកជំងឺនឹងតម្រូវឲ្យជួបជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសផ្នែកកាំរស្មីដើម្បីស្វែងយល់ ឬទទួលព័ត៌មានឲ្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយទាក់ទងនឹងគោលបំណង ដំណើរការ និងផលវិបាកអំឡុងពេល និងក្រោយពេលព្យាបាល។ • អំឡុងពេលព្យាបាលដោយកាំរស្មី៖ អ្នកជំងឺត្រូវជួបគ្រូពេទ្យយ៉ាងហោចម្តងក្នុងមួយសប្តាហ៍ និងក្នុងករណីមានផលវិបាកដោយកាំរស្មី អ្នកជំងឺតម្រូវឲ្យជួបគ្រូពេទ្យញឹកញាប់ (លើសពីម្តង ក្នុងមួយសប្តាហ៍) ដើម្បីប្រឹក្សាបន្ថែម និងបន្ថយផលវិបាកទាំងនោះ។ • ក្រោយការបញ្ចាំងកាំរស្មី៖ អ្នកជំងឺត្រូវបន្តការតាមដានជារឿយៗ ជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសកាំរស្មីដើម្បីវាយតម្លៃឡើងវិញនូវផលវិបាក និងការវិវឌ្ឍនៃជំងឺ។ ផលវិបាកនៃការព្យាបាលដោយកាំរស្មី អ្នកជំងឺដែលធ្វើការព្យាបាលដោយវិធីនេះ អាចប្រឈមនឹងផលវិបាកមួយចំនួនដូចជា៖ •ផលវិបាកកើតមានភ្លាមៗក្នុងអំឡុងពេលព្យាបាល (Acute side effects)៖ លេចចេញក្នុងអំឡុងពេល និងក្រោយពេលព្យាបាលដោយកាំរស្មីរយៈពេលច្រើនសប្តាហ៍ ឬបន្លាយក្រោយបញ្ចប់ការព្យាបាល៣ខែទៅតាមទីតាំង និងប្រភេទនៃការព្យាបាល ដែលរួមមានការអស់កម្លាំង ប្តូរពណ៌ស្បែក ជ្រុះសក់ស្ងួតមាត់ពិបាកលេប ទឹកមាត់ខាប់ ក្អួតចង្អោរ ឈឺក ពងបែកមាត់ ក្អក រាក បត់ជើងតូចញឹក និងចុកពោះជាដើម។ • ផលវិបាករយៈពេលយូរ (Long term side effects)៖ លេចឡើងរយៈពេលចាប់ពី ៦ខែក្រោយពីការព្យាបាលដោយកាំរស្មី អ្នកជំងឺអាចប្រឈមនឹងផលវិបាកដូចជា សភាពប្រែពណ៌ស្បែក ក្រិន រឹងឡើងសរសៃឈាម ពុកឆ្អឹង និងអាចប៉ះពាល់ដល់សរសៃវិញ្ញាណ។   ការព្យាបាលដោយកាំរស្មី មិនប៉ះពាលដល់អាយុជីវិតរបស់អ្នកជំងឺនោះទេ ផ្ទុយមកវិញវាជួយសម្លាប់កោសិកាមហារីក និងអាចឲ្យអ្នកជំងឺជាសះស្បើយ បាន។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត  លឹម ឧស្សាហ៍ ឯកទេសព្យាបាលជំងឺមហារីកដោយកាំរស្មីនៅមជ្ឈមណ្ឌលជាតិជំងឺមហារីកនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម
ចែករំលែក
  • Feb 15, 2019 |
  • 5 ឆ្នាំមុន |
  • 5.6K មើល

អ្វីខ្លះជាប្រភេទនៃការវះកាត់សម្រាប់ព្យាបាលជំងឺមហារីក?

ការវះកាត់ គឺជាវិធីសាស្រ្តតាមបែបវេជ្ជសាស្រ្តមួយក្នុងចំណោមការព្យាបាលជំងឺមហារីកដទៃទៀតដូចជាការព្យាបាលដោយចាក់ថ្នាំគីមី ការបាញ់កាំរស្មី និងការប្រើថ្នាំអ័រម៉ូន។  វិធីសាស្រ្តក្នុងការវះកាត់នេះមានច្រើន ផ្អែកតាមប្រភេទនៃជំងឺមហារីក ទីកន្លែងកើតមហារីក និងសុខភាពរបស់អ្នកជំងឺផ្ទាល់ ដែលរួមមាន៖ • Curative Surgery៖ វិធីសាស្រ្តនេះគឺជាការវះកាត់យកដុំមហារីកចេញពីខ្លួនប្រាណរបស់អ្នកជំងឺ និងធ្វើឡើងចំពោះដុំមហារីកដែលមិនទាន់ រីករាលដាលទៅកន្លែងផ្សេង (Localized tumor) នៃខ្លួនរបស់អ្នកជំងឺ។ ការព្យាបាលប្រភេទនេះជាញឹកញាប់គេចាត់ទុកជាជម្រើសទី១ក្នុងចំណោមជម្រើសផ្សេងៗទៀត។ ដោយឡែក គោលបំណងនៃការវះកាត់នេះគឺដើម្បីវះយកចេញនូវដុំមហារីកទាំងអស់ (Remove total the cancer tumor) និងទទួលបានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់នៅពេលមហារីកស្ថិតនៅដំណាក់កាលដំបូង (Early stage) • Preventive Surgery៖ គឺជាការវះកាត់យកនូវដុំជាលិកាដែលមិនមានកោសិកាមហារីក ប៉ុន្តែវាអាចវិវឌ្ឍទៅជាដុំមហារីកដូចជា ករណីដុំប៉ូលីបក្នុងពោះវៀន (Polyps in colon)។ គោលបំណងនៃការវះកាត់ប្រភេទនេះ គឺដើម្បីការពារ ឬបង្ការមិនឲ្យមហារីករាលដាលទៅកន្លែងផ្សេងទៀត • Debulking Surgery៖ គឺជាការវះកាត់យកតែមួយផ្នែកនៃដុំមហារីក (ករណីដុំមហារីកធំ) ដើម្បីជាជំនួយដល់ការព្យាបាលដោយថ្នាំគីមី ឬការបាញ់កាំរស្មី • Palliative  Surgery៖  ជាការវះកាត់ដើម្បីព្យាបាលជំងឺមហារីកនៅដំណាក់កាលចុងក្រោយ (Advance stage) មិនមែនដើម្បីឲ្យជាសះពីជំងឺមហារីកនោះទេ ប៉ុន្តែដើម្បីកាត់បន្ថយរោគសញ្ញា ដែលរំខានដល់អ្នកជំងឺ (Relieve discomfort) ឬជួយកែបញ្ហាដែលកើតឡើងដោយសារមហារីក • Open Surgery៖ ជាការវះកាត់បើក ដោយប្រើប្រាស់កាំបិត (Scapel) • Laparoscopic surgery៖ ជាការវះកាត់ដោយប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ចោះ • Robotic Surgry៖ ជាការប្រើឧបករណ៍បែបទំនើប (Robot) ដើម្បីធ្វើការវះកាត់ • Cryosurgery ឬCryotherapy៖ ជាការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ធាតុត្រជាក់ខ្លាំង (Extremely cold temperature) ដើម្បីសម្លាប់កោសិកាមហារីកដូចជាមហារីកស្បែក មហារីកស្បូន មហារីកថ្លើមជាដើម • Laser Surgery៖ ជាការប្រើប្រាស់ថាមពលពន្លឺឡាស៊ែរដើម្បីយកដុំមហារីកតូចៗចេញ • Radiofrequency Surgery៖ ជាការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍កម្តៅដើម្បីដុតកោសិកាមហារីក។ គួរបញ្ជាក់ថា ជំងឺមហារីកដែលច្រើនតម្រូវឲ្យព្យាបាលដោយការវះកាត់គឺរាល់ដុំមហារីកទាំងឡាយណានៅលើសរីរាង្គ ដែលអាចដំណើរការដោយវិធីសាស្រ្តនេះបាន និងដុំមហារីកដែលមិនទាន់រាលដាលទៅកន្លែងផ្សេងទៀត រួមមាន មហារីកបំពង់អាហារ មហារីកក្រពះ មហារីកពោះវៀនតូច ឬធំ មហារីកសួត មហារីកសុដន់ មហារីកក្រពេញដៃស្បូន មហារីកស្បូន និងមហារីកលើសរីរាង្គផ្សេងៗទៀត។ ក្នុងចំណោមមហារីកទាំងនេះគឺស្ទើរតែទាំងអស់អាចធ្វើការវះកាត់ព្យាបាលបាននៅប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងកម្រិតស្តង់ដាដូចទៅនឹងបរទេស (Oncological surgery standard) ផងដែរ។ ដោយឡែកចំពោះជំងឺមហារីកដែលមិនតម្រូវឲ្យធ្វើការព្យាបាលដោយការវះកាត់រួមមានមហារីកគ្រាប់ឈាម (Leucemia) មហារីកប្រព័ន្ធទឹករងៃ ឬមហារីកកូនកណ្តុរ (Lymphoma)និងមហារីកដែលកើតនៅលើសរីរាង្គជ្រៅ មិនអាចធ្វើការវះកាត់បាន។ល។ ការត្រៀមខ្លួនរបស់អ្នកជំងឺ • អ្នកជំងឺនឹងត្រូវធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឲ្យបានច្បាស់លាស់ថាតើជាប្រភេទមហារីកអ្វី និងកើតលើសរីរាង្គណាមួយ។ • គ្រូពេទ្យនឹងរកឲ្យឃើញពីដំណាក់កាលនៃជំងឺមហារីក (Tumor staging) ដោយតម្រូវឲ្យអ្នកជំងឺធ្វើការពិនិត្យអមវេជ្ជសាស្ត្រជាច្រើនដូចជាការធ្វើអេកូពោះ (Abdominal ultrasound) ការថតសួត (Chest X-ray) ការថត CT Scan និងPET Scan។ • អ្នកជំងឺតម្រូវឲ្យពិនិត្យសុខភាពទូទៅបន្ថែម (General condition) ពិនិត្យឈាម (Blood exam) និងពិនិត្យបេះដូង (Echocadiogram)។ • បន្ទាប់ពីទទួលបានលទ្ធផល អ្នកជំងឺនឹងត្រូវជួបជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញផ្នែកសណ្តំ ដើម្បីពិនិត្យសុខភាពមុនចាក់ថ្នាំសណ្តំ (Preanesthetic Consultation) ក្នុងករណីពិបាក ឬស្មុគស្មាញ គ្រូពេទ្យជំនាញត្រូវធ្វើការប្រជុំរួមមុនសម្រេចចិត្តធ្វើការវះកាត់។ • គ្រូពេទ្យត្រូវពន្យល់ដល់អ្នកជំងឺ និងក្រុមគ្រួសារអំពីស្ថានភាព ផលវិបាកនិងគ្រោះថ្នាក់ដែលទាក់ទងនឹងការវះកាត់ រួចធ្វើការផ្តិតមេដៃលើលិខិតយល់ព្រមវះកាត់ ហើយគ្រូពេទ្យនឹងដាក់កម្មវិធីសម្រាប់វះកាត់ទៅតាមពេលវេលាមួយសមស្រប។ • បន្ទាប់ពីវះកាត់រួចអ្នកជំងឺត្រូវសម្រាកព្យាបាលមួយរយៈនៅបន្ទប់សង្គ្រោះក្រោយវះកាត់ (Intensive care unit) រួចបញ្ជូនត្រឡប់ទៅសម្រាកនៅអគារវះកាត់វិញ បន្ទាប់ពីអ្នកជំងឺមានសភាពប្រសើរ និងមិនមានផលវិបាកណាមួយធ្ងន់ធ្ងរ។ ជាទូទៅ រយៈពេលនៃការវះកាត់គឺអាស្រ័យទៅតាមប្រភេទដុំសាច់ ដំណាក់កាល និងកត្តាជាច្រើនទៀត ដូចជាកត្តាគ្រូពេទ្យ និងកត្តាសម្ភារ ហើយភាគច្រើនអ្នកជំងឺអាចចេញពីមន្ទីរពេទ្យបានក្រោយវះកាត់ (មហារីកប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ) ក្នុងរយៈពេល ៧ ទៅ១០ថ្ងៃ ប្រសិនបើមិនមានផលវិបាកដែលតម្រូវឲ្យព្យាបាលបន្ត។ ការវះកាត់ជំងឺមហារីកអាចជួបផលវិបាក និងគ្រោះថ្នាក់ជាយថាហេតុអាស្រ័យលើមនុស្សម្នាក់ៗ ប្រភេទ និងទីកន្លែងនៃមហារីក ប្រភេទនៃការវះកាត់ សុខភាព និងអាយុរបស់អ្នកជំងឺ ដែលរួមមាន៖ • បាត់បង់សរីរាង្គ ឬមុខងាររបស់សរីរាង្គ • បាត់បង់ឈាម ឬការហូរឈាម • ឈឺចាប់ • ការបង្ករោគនៅទីតាំងវះកាត់ ឬនៅលើមុខរបួស • ផលវិបាកផ្សេងទៀតដែលមិនទាក់ទងនឹងការវះកាត់ (រលាកសួត រលាកផ្លូវទឹកនោម….)។ល។ ប្រសិទ្ធភាពនៃការវះកាត់ ប្រសិទ្ធភាពនៃការវះកាត់ជំងឺមហារីកអាស្រ័យលើដំណាក់កាលនៃជំងឺមហារីកមហារីកនៅដំណាក់កាលដំបូង (ដំណាក់កាល០ ទី១ និងទី២) ដែលកោសិកាមហារីកមិនទាន់រាលដាលទៅលើសរីរាង្គផ្សេងទៀតនោះ ការព្យាបាលដោយការវះកាត់ Curative surgery ទទួលបាននូវប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់រហូតដល់មហារីកជាសះស្បើយ និងមិនកើតឡើងវិញ។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើមហារីកស្ថិតក្នុងដំណាក់ទី ៣ ឬទី៤ ដែលកោសិកាមហារីករាលដាលទៅកន្លែងផ្សេងតាមប្រព័ន្ធសរសៃឈាម ប្រព័ន្ធទឹករងៃរាលដាលទៅថ្លើម និងសួត នោះការព្យាបាលដោយការវះកាត់មិនទទួលបានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ទេ ពោលគឺគ្រាន់តែពន្យារប៉ុណ្ណោះ។ សូមប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់អញ្ជើញទៅពិគ្រោះយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញមហារីកប្រសិនបើសង្ស័យថាមានជំងឺមហារីក ដើម្បីទទួលបាននូវការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា  ចំណាយថវិកាតិចទទួលបានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់   និងចំណេញពេលវេលា។ គួរបញ្ជាក់ថា ស្ទើរតែទាំងអស់នៃជំងឺមហារីកអាចធ្វើការព្យាបាលដោយការវះកាត់តាមស្តង់ដាដូចនៅបរទេសដោយមិនចាំបាច់ធ្វើដំណើរទៅព្យាបាលនៅប្រទេសក្រៅដែលត្រូវចំណាយថវិកាច្រើន ពេលវេលាច្រើន ត្រូវការជំនួយផ្នែកភាសាពិបាកក្នុងការទំនាក់ទំនង ហើយបើទៅមិនចំគោលដៅនោះនឹងជួបផលមិនល្អផងដែរ។ ម៉្យាងវិញទៀត សូប្រជាជនទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមកពិនិត្យសុខភាពឲ្យបានទៀងទាត់ដើម្បីទទួលបានការព្យាបាលឲ្យទាន់ពេលវេលា និងអាចការពារក្នុងករណីជំងឺមួយចំនួន។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ឆាយ រស្មី ឯកទេសវះកាត់ប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ និងមហារីកប្រព័ន្ធរំលាយអាហារនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម
ចែករំលែក
  • Feb 08, 2019 |
  • 5 ឆ្នាំមុន |
  • 9.2K មើល

អ្នកអាចកំពុងមានដុំសាច់ក្នុងខួរក្បាលឬ?

ខួរក្បាលជាសរីរាង្គសំខាន់បំផុតដែលមាននាទីរក្សាឲ្យបាននូវតុល្យភាពគ្រប់ដំណើរការទាំងអស់ដែលមាននៅក្នុងរាងកាយ។ក្នុងករណីដែលមានដុំសាច់ក្នុងខួរក្បាលនោះវានឹងផ្តល់ជាផលរំខានដល់តួនាទីរបស់ខួរក្បាល ហើយផលវិបាកទាំងនោះអាចនឹងមានភាពខុសៗគ្នាអាស្រ័យទីតាំងដែលដុំសាច់នោះស្ថិតនៅ។ អ្វីជាដុំសាច់ដុះក្នុងខួរក្បាល? ដុំសាច់ខួរក្បាល ឬភាសាបច្ចេកទេស ហៅថា Brain Tumors គឺជាដុំដុះមិនធម្មតានៅក្នុងប្រអប់ខួរក្បាលដែលរួមមានប្រមាណ ១៥០ ប្រភេទ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែងវាត្រូវបានបែងចែកជា ២ ប្រភេទធំៗគឺ ដុំសាច់ដែលកើតឡើងដោយឯកឯង (Primary Brain Tumors) ដែលមានប្រភពពីកោសិកាណាមួយនៃខួរក្បាលខ្លួនឯងផ្ទាល់ និងដុំសាច់ដែលមានប្រភពមកពីការរាលដាលនៃសរីរាង្គមហារីកផ្សេងទៀតរបស់រាងកាយ (Metastatic Brain Tumors)។ ប្រភេទនៃដុំសាច់ខួរក្បាលកើតឡើងដោយខ្លួនឯងមាន  ២ប្រភេទ គឺប្រភេទកាច និងប្រភេទស្លូត អាចកើតមកពីក្រពេញនៅក្នុងខួរក្បាលហើយមួយចំនួនទៀតកើតចេញពីកោសិកាប្រព័ន្ធប្រសាទខួរក្បាល ឬពីកោសិកាស្រោមខួរក្បាល និងកោសិកានៅជុំវិញខួរក្បាលតែម្តង។ បើយោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក បានបែងចែកកម្រិតភាពកាចរបស់ដុំសាច់ខួរក្បាលជា ៤កម្រិតដែលកម្រិត ១ និង២ ជាកម្រិតទាប មិនសូវមានគ្រោះថ្នាក់ ចំណែកកម្រិត៣ និង៤ ជាកម្រិតគ្រោះថ្នាក់ និងកាច។ អត្រានៃការកើនឡើង បើយោងតាមការសិក្សារបស់ប្រទេសជឿនលឿនមួយចំនួន បានបង្ហាញថាជារៀងរាល់ឆ្នាំ មនុស្សប្រហែល២៥នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្ស ១០ ម៉ឺននាក់អាចប្រឈមនឹងការកើតមានជំងឺដុំសាច់ខួរក្បាលនេះ។ ដោយឡែកនៅប្រទេសកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន មិនទាន់មានការសិក្សាណាមួយបញ្ជាក់ពីទិន្នន័យពិតប្រាកដនៃអត្រាការកើតជំងឺ ក៏ដូចជាកម្រិតនៃការកើនឡើងនៃជំងឺនេះនៅឡើយទេ។ ប៉ុន្តែបើយោងតាមទិន្នន័យដែលមានក្នុងគ្លីនិកក្តីសង្ឃឹមនៃយេរ៉េម៉ាក្នុងរយៈពេល ២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ (២០១៧ និង ២០១៨) បានបង្ហាញថា កម្ពុជាប្រហែលជាមានអត្រានៃការកើនឡើងស្រដៀងគ្នានឹងបណ្តាប្រទេសជឿនលឿនទាំងឡាយនៅលើសកលលោកដែរដោយហេតុថាមានអ្នកជំងឺប្រមាណ ៥២ នាក់បានទទួលការវះកាត់ដើម្បីព្យាបាលជំងឺ ក្នុងចំណោមអ្នកជំងឺ ១០០នាក់ដែលបានមកពិនិត្យជំងឺទាក់ទងដុំសាច់ក្នុងខួរក្បាល។ចំណុចដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍នោះគឺអត្រានៃការកើនឡើងនេះអាចប្រហែលមកពីមានការជឿនលឿននូវបច្ចេកវិទ្យាវេជ្ជសាស្ត្ររបស់កម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្នដែលមានទាំងការរីកចម្រើននូវឧបករណ៍ ឬម៉ាស៊ីនទំនើបៗដែលអាចរកឃើញដុំសាច់នេះបានល្អជាងមុន(CT Scan  ឬ MRI)  ព្រមទាំងការកើនឡើងនូវចំនួនធនធានមនុស្សដែលពោរពេញទៅដោយសមត្ថភាព និងជំនាញច្បាស់លាស់ក្នុងការវិភាគ ធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនិងព្យាបាលជំងឺផងដែរ។ នេះមានន័យថា តាមការពិតកាលពីមុនក៏មាននូវជំងឺនេះដែរ ប៉ុន្តែដោយសារពុំមានបច្ចេកវិទ្យាទំនើប និងធនធានមនុស្សគ្រប់គ្រាន់ជាហេតុធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺស្លាប់បាត់បង់ជីវិត ទាំងមិនបានដឹងមូលហេតុច្បាស់លាស់។ មូលហេតុចម្បង និងបុគ្គលប្រឈម នាពេលបច្ចុប្បន្ន គេមិនទាន់អាចពន្យល់បានឡើយអំពីមូលហេតុចម្បងៗដែលនាំឲ្យកើតជំងឺនេះប៉ុន្តែ គេអាចរកឃើញកត្តាប្រឈមមួយចំនួនដែលចូលរួមបង្កឲ្យកើតជំងឺ ដែលរួមមានដូចខាងក្រោម៖ - ប្រវត្តិគ្រួសារ៖ ប្រហែលជា ៥% នៃអ្នកជំងឺមានដុំសាច់ខួរក្បាល មានប្រវត្តិគ្រួសារដែលមានដុំសាច់ខួរក្បាលដែរ។ - អាយុ ភេទ សញ្ជាតិ៖ គេសង្កេតឃើញថាបុគ្គលក្មេង និងចាស់ខ្លាំង មានភាពប្រឈមនឹងការកើតជំងឺនេះជាងបុគ្គលវ័យកណ្តាល ចំណែកមនុស្សប្រុសប្រឈមនឹងការកើតជំងឺនេះជាងមនុស្សស្រី តែមនុស្សស្រីប្រឈមនឹងការកើតដុំសាច់ប្រភេទ Meningioma ដែលជាប្រភេទកាចច្រើនជាងបុរសវិញ ហើយជនជាតិស្បែកស ប្រឈមនឹងការកើតដុំសាច់ប្រភេទ Glioma ច្រើនជាងជនជាតិស្បែកខ្មៅ។ ប៉ុន្តែគួរបញ្ជាក់ផងដែរថា បុគ្គលប្រភេទណា វ័យណាក៏អាចកើតមានជំងឺនេះដែរ គ្រាន់តែមានបុគ្គលមួយចំនួនខាងលើនេះមានភាពប្រឈមខ្ពស់ជាងគេប៉ុណ្ណោះ។ - ការប៉ះពាល់សារធាតុវិទ្យុសកម្ម និងសាធាតុគីមីដោយមិនមានការការពារត្រឹមត្រូវ៖ មានដូចជាការប្រើប្រាស់ថ្នាំកសិកម្មថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត សារធាតុគីមីដែលចេញពីរោងចក្រកៅស៊ូ ជ័រ ជាដើម។ - ការជក់បារី៖ ថ្វីត្បិតតែមិនទាន់មានការរកឃើញដោយផ្ទាល់ពីមូលហេតុនៃការកើតដុំសាច់ខួរក្បាលតែអ្នកជក់បារីអាចមានកត្តាប្រឈមខ្លះផងដែរ។ យន្តការ និងរោគសញ្ញា ជាធម្មតា រោគសញ្ញាដែលស្តែងចេញនៅពេលមានដុំសាច់ក្នុងខួរក្បាលអាចមានលក្ខណៈផ្សេងៗគ្នាអាស្រ័យទៅលើទំហំ ទីតាំង និងការលូតលាស់របស់ដុំសាច់នោះដែលវាអាចផ្តល់ជាសម្ពាធលើផ្នែកណាមួយ ឬប្រព័ន្ធប្រសាទណាមួយនៃខួរក្បាល ហើយសញ្ញាទាំងនោះរួមមាន៖ - ឈឺក្បាលដែលខុសពីធម្មតា ឈឺខ្លាំង ជាពិសេសពេលព្រឹក និងពេលធ្វើការងារខ្លាំងក្លា ឬធ្ងន់ធ្ងរ - ចង្អោរ ក្អួត - បញ្ហាទាក់ទងគំហើញដូចជា ស្រវាំងភ្នែក មើលឃើញរូបភាពបែកជា២ បាត់បង់គំហើញមួយចំហៀង - បាត់បង់ញាណដឹង មានដូចជា ធ្លាក់មុខ ស្ពឹកមុខមួយចំហៀង ទន់ ឬខ្សោយអវយវៈណាមួយជាហេតុធ្វើឲ្យពិបាកក្នុងការធ្វើចលនា - បាត់បង់ការចងចាំ បាត់បង់ការស្ដាប់ ពិបាកនិយាយ និងពិបាកក្នុងការផ្ចង់អារម្មណ៍ - វង្វេងវង្វាន់ ផ្លាស់ប្តូរអាកប្បកិរិយា និងឥរិយាបថ - បាត់បង់ស្មាតី លែងដឹងខ្លួន និងករណីខ្លះអាចមានប្រកាច់ទៀតផង។ យន្តការនៃការវិវឌ្ឍជំងឺអាស្រ័យទៅលើលក្ខណៈនៃដុំសាច់ អាចប្រែជាដុំសាច់ស្លូត ឬដុំសាច់កាច និងកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរនៃការប៉ះពាល់ទៅលើកោសិកាប្រព័ន្ធប្រសាទផងដែរ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺ អ្នកជំងឺតម្រូវឲ្យមកជួបគ្រូពេទ្យឯកទេសប្រព័ន្ធប្រសាទ ឬគ្រូពេទ្យឯកទេសវះកាត់ប្រព័ន្ធប្រសាទ ដើម្បីធ្វើការពិនិត្យផ្នែកប្រព័ន្ធប្រសាទ  និងធ្វើការវិភាគរូបភាពអមវេជ្ជសាស្ត្រដូចជា ស៊ីធីស្កែន (CT Scan) ឬអឹមអអាយ (MRI) រួចទើបបន្តធ្វើការច្រឹបដុំសាច់ដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជាក់លាក់ថាវាជាដុំសាច់ស្លូត ឬកាច។ ការព្យាបាល និងការត្រៀមខ្លួន ការព្យាបាលអាចត្រូវបានធ្វើឡើងតាមវិធីសាស្ត្រច្រើនយ៉ាង អាស្រ័យទៅតាមលក្ខណៈដុំសាច់នោះ ថាតើជាប្រភេទដុំសាច់កាច ឬស្លូត ទំហំ និងការលូតលាស់របស់វា ដែលអាចបង្កជាសម្ពាធសង្កត់លើផ្នែកណាខ្លះនៃខួរក្បាល ឬសរសៃប្រសាទប្រភេទណា។ ការព្យាបាលរួមមានជាការតាមដាន ប្រើប្រាស់ថ្នាំ ការវះកាត់យកដុំសាច់ចេញ ការព្យាបាលដោយកាំរស្មីការព្យាបាលដោយចាក់ថ្នាំគីមី ឬជាការព្យាបាលដែលរួមបញ្ចូលនូវវិធីសាស្ត្រទាំងអស់នេះតែម្តង។គួរបន្ថែមថា ការព្យាបាលនេះនឹងត្រូវបានចូលរួមពីសំណាក់ក្រុមគ្រូពេទ្យឯកទេសជាច្រើនផ្នែក ដែលក្នុងនោះមានដូចជា៖ - គ្រូពេទ្យផ្នែកប្រព័ន្ធប្រសាទ - គ្រូពេទ្យផ្នែកវះកាត់ប្រព័ន្ធប្រសាទ - គ្រូពេទ្យផ្នែកដាក់ថ្នាំសណ្តំ - គ្រូពេទ្យផ្នែកជំងឺមហារីក - គ្រូពេទ្យផ្នែកចាក់ថ្នាំគីមី - គ្រូពេទ្យផ្នែកបាញ់កាំរស្មី - គ្រូពេទ្យផ្នែកចលនា។ គួរបញ្ជាក់ថា មុនវះកាត់ និងក្រោយវះកាត់ អ្នកជំងឺត្រូវពិនិត្យសុខភាពទូទៅ អត់អាហាររយៈពេល៦ម៉ោងមុនពេលវះកាត់ និងតម្រូវឲ្យមានការសុំឈាមជាមុន ប្រសិនបើជាការវះកាត់ធំដែលអាចហូរឈាមច្រើន។ ផលវិបាក ក្នុងករណីដែលអ្នកជំងឺមិនបានមកទទួលបានការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ ឬមិនទាន់ពេលវេលានោះអ្នកជំងឺ អាចប្រឈមនឹងការខូចខាតកោសិកាខួរក្បាលកាន់តែខ្លាំង មិនអាចសង្គ្រោះបាន និងអាចបណ្តាលឲ្យស្លាប់។ ប៉ុន្តែ កម្រិតធ្ងន់ធ្ងរនៃគ្រោះថ្នាក់នេះក៏អាស្រ័យទៅតាមលក្ខណៈនៃដុំសាច់ខួរក្បាលកាច ឬស្លូត និងកម្រិតសង្កត់ទៅលើកោសិកាខួរក្បាលផងដែរ។ វិធីសាស្ត្រការពារខ្លួន ដោយហេតុថានាពេលបច្ចុប្បន្នពុំទាន់រកឃើញមូលហេតុជាក់លាក់ដែលបង្កឲ្យមានជំងឺនេះនៅឡើយ ហេតុដូចនេះវិធីការពារខ្លួនជាក់លាក់ក៏មិនទាន់ចេញជារូបរាងនោះទេ ប៉ុន្តែអាចធ្វើការការពារខ្លួនពីកត្តាជំរុញមួយចំនួនដូចជា៖ - ស្លៀកសម្លៀកបំពាក់បិទជិត ពាក់ម៉ាស់ ស្រោមដៃស្រោមជើង រាល់ពេលធ្វើការងារជាមួយសារធាតុគីមីទាំងឡាយដែលចេញពីថ្នាំកសិកម្ម រោងចក្រកៅស៊ូ ឬវិទ្យុសកម្មជាដើម។ល។ - បញ្ឈប់ការជក់បារី។ ប្រសិនបើអ្នកមានបញ្ហា ឬរោគសញ្ញាដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ សូមប្រញាប់មកពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសប្រព័ន្ធប្រសាទ ឬគ្រូពេទ្យឯកទេសវះកាត់ប្រព័ន្ធប្រសាទ ដើម្បីធ្វើការពិនិត្យ និងធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឲ្យបានច្បាស់លាស់ ព្រមទាំងទទួលយកនូវការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ និងទាន់ពេលវេលា។ គួររំឭកថាករណីដែលអ្នកជំងឺពន្យារពេលមកទទួលការព្យាបាលដែលត្រឹមត្រូវ នោះប្រសិទ្ធភាពនៃការព្យាបាលអាចថយចុះ ហើយការព្យាបាលអាចកាន់តែស្មុគស្មាញឬពិបាកក្នុងការព្យាបាល ចំណាយពេលយូរ និងចំណាយថវិកាច្រើន។ផ្ទុយមកវិញ ប្រសិនបើអ្នកជំងឺមកទទួលការព្យាបាលនៅដំណាក់កាលដំបូងនោះលទ្ធផលនៃការព្យាបាលក៏កាន់តែប្រសើរ និងមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ស៊ឹម សុខចាន់ ឯកទេសវះកាត់ប្រព័ន្ធប្រសាទគ្លីនិកក្ដីសង្ឃឹមនៃយេរ៉េម៉ា និងជាសមាជិកអន្តរជាតិនៃសមាគមវះកាត់ប្រព័ន្ធប្រសាទសហរដ្ឋអាមេរិក ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម
ចែករំលែក
  • Feb 01, 2019 |
  • 5 ឆ្នាំមុន |
  • 11.3K មើល

កូនកណ្តុររីកធំអាចជាសញ្ញានៃជំងឺមហារីក

មហារីកកូនកណ្តុរ ឬភាសាបច្ចេកទេសហៅថា Lymphoma ជាប្រភេទជំងឺមហារីកដែលកើតមានផ្ទាល់នៅលើកោសិកាកូនកណ្តុរ ខុសពីការរាលដាលនៃជំងឺមហារីករបស់សរីរាង្គណាមួយមកលើកូនកណ្ដុរ។ ជំងឺនេះត្រូវបានគេបែងចែកជា ២ ប្រភេទធំៗគឺ ជំងឺមហារីកកូនកណ្តុរប្រភេទ Hodgkin (Hodgkin’s Lymphoma) និង Non-Hodgkin (Non-Hodgkin’s Lymphoma) ដែលបែងចែកជាប្រភេទបេ(B) និងប្រភេទតេ(T)។ មូលហេតុ និងកត្តាប្រឈម បច្ចុប្បន្ននេះ មហារីកកូនកណ្តុរមិនទាន់ត្រូវបានរកឃើញមូលហេតុពិតប្រាកដណាមួយនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែ វាត្រូវបានគេសម្គាល់ឃើញថា ភាគច្រើនអាចកើតឡើងចំពោះបុគ្គលដែលមានប្រព័ន្ធភាពស៊ាំថយចុះ រួមមានអ្នកជំងឺផ្ទុកមេរោគអេដស៍ (HIV) អ្នកដែលប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្ថយប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ ឬនៅលើអ្នកដែលមានផ្ទុកមេរោគអែបស្តែនបា (Epstein-Barr Virus) ឬមេរោគ HTLV 1 (Human T-Lymphotropic Virus) ជាដើម។  រោគសញ្ញា  អ្នកជំងឺមហារីកកូនកណ្តុរមានរោគសញ្ញាសំខាន់ៗដូចជា ការរីកធំនៃកូនកណ្តុរនៅក ក្លៀក ក្រលៀន ពោះ ឬអណ្តើក រួមជាមួយអាការៈក្តៅខ្លួន ស្រកទម្ងន់ និងបែកញើសពេលយប់ ដែលមានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលនឹងរោគសញ្ញានៃជំងឺរបេងកូនកណ្តុរ។  ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ករណីសង្ស័យគ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការច្រឹបសាច់ត្រង់កូនកណ្តុរដែលរីកធំនោះដើម្បីពិនិត្យ ក្នុងគោលបំណងបញ្ជាក់ថាវាពិតជាជំងឺមហារីកកូនកណ្តុរ។ ម៉្យាងទៀតការពិនិត្យខាងលើនឹងជួយសម្រួលឲ្យគ្រូពេទ្យជ្រើសរើសប្រភេទនៃកាព្យាបាល និងដឹងអំពីការវិវឌ្ឍរបស់ជំងឺទៅថ្ងៃមុខ។ ការព្យាបាល ប្រសិនអ្នកជំងឺត្រូវបានរកឃើញថាមានជំងឺមហារីកប្រភេទ Lymphoma​ នោះ ការព្យាបាលនឹងធ្វើតាមវិធីសាស្ត្រ២យ៉ាងដាច់ដោយឡែក ឬរួមបញ្ចូលគ្នា៖ • ការប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមី ដែលខុសៗគ្នាអាស្រ័យទៅតាមប្រភេទរបស់ Lymphoma ដំណាក់កាលនៃជំងឺ និងភាពធ្ងន់ធ្ងររបស់ជំងឺ។ ប្រសិនបើជំងឺ Non-Hodgkin Lymphoma ប្រភេទបេ (B) នោះការព្យាបាលនឹងត្រូវរួមបញ្ចូលគ្នារវាងការប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមី និងអង់ទីករប្រឆាំងប្រូតេអ៊ីនCD20 (ប្រូតេអ៊ីនម្យ៉ាងនៅលើភ្នាសកោសិកាមហារីក) ដែលធ្វើឲ្យប្រសិទ្ធភាពនៃការព្យាបាលកើនឡើងខ្ពស់ជាងការប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមីតែឯង។ • ការបញ្ចាំងកាំរស្មី។ ការតាមដានបន្ទាប់ពីការព្យាបាល ៣០%-៤០% នៃអ្នកជំងឺដែលបានទទួលការព្យាបាលអាចនឹងលាប់មកវិញភាគច្រើនក្នុងអំឡុង ២-៣ឆ្នាំដំបូងក្រោយការព្យាបាល។ ដូច្នេះ អ្នកជំងឺត្រូវតាមដានឲ្យបានជាប់ជាប្រចាំជាមួយគ្រូពេទ្យតាមពេលកំណត់៖ • រយៈពេល ២-៣ឆ្នាំដំបូងបន្ទាប់ពីការព្យាបាល អ្នកជំងឺត្រូវធ្វើការតាមដានរាល់ ៣-៤ខែម្តង • រយៈពេល ៤-៥ឆ្នាំបន្ទាប់ អ្នកជំងឺត្រូវធ្វើការតាមដានរាល់ ៦ខែម្តង • រយៈពេល ៥ឆ្នាំឡើងទៅ អ្នកជំងឺត្រូវធ្វើការតាមដានរៀងរាល់ ១ឆ្នាំម្តង ចំពោះការតាមដានរួមមានការពិនិត្យដោយគ្រូពេទ្យការធ្វើតេស្តឈាម ការថតសួត ការថតអេកូពោះ និងការស្កែនជាដើម។   ប្រសិនបើមិនបានទទួលការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ និងទាន់ពេលវេលា  អ្នកជំងឺអាចប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត  ក្នុងរយៈពេល ៣-៦ខែ   ករណីជាមហារីកប្រភេទកាចសាហាវខ្លាំង។ វិធីសាស្រ្តការពារ ពុំមានវិធីសាស្ត្រណាអាចកំណត់ជាក់លាក់ដើម្បីការពារខ្លួនឲ្យចៀសផុតពីមហារីកកូនកណ្តុរនេះនៅឡើយទេ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការប្រកាន់យកនូវគោលការណ៍ហូបស្អាត ផឹកស្អាត និងរស់នៅស្អាតគួរតែត្រូវបានអនុវត្តជាប្រចាំ។ បន្ថែមពីនេះបុគ្គលគ្រប់រូបគួរពិនិត្យសុខភាពឲ្យបានជាប់ជាប្រចាំតាមក្បួនវេជ្ជសាស្ត្រដើម្បីតាមដាន និងស្វែងរកជំងឺឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។ បន្ថែមពីនេះ ប្រសិនបើមានសញ្ញារីកធំនៃកូនកណ្ដុរសូមមកពិនិត្យជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញឲ្យបានច្បាស់លាស់ចៀសវាងការប្រើប្រាស់ថ្នាំសាកល្បង  (ដូចជាថ្នាំរបេងជាដើម)។ ជំងឺមហារីកកូនកណ្តុរមិនមែនជាជំងឺតពូជនោះទេ ហើយអ្នកជំងឺក៏មិនបាច់ត្រូវតមអាហារក្នុងអំឡុងពេលព្យាបាលដែរ។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ប៊ុនប៉ា ប៉ូលី ឯកទេសបញ្ចាំងកាំរស្មី ជំងឺមហារីក និងជំងឺឈាមនៃមជ្ឈមណ្ឌលជាតិប្រឆាំងជំងឺមហារីក មន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម
ចែករំលែក
  • Jan 25, 2019 |
  • 5 ឆ្នាំមុន |
  • 5.7K មើល

អ្វីជាមហារីកប្រភេទ Sarcoma?

Sarcoma ជាប្រភេទមួយនៃមហារីកដែលកើតមានឡើងនៅលើជាលិកាគាំទ្ររបស់សរីរាង្គ (Connective tissue ឬSupportive tissue) ដែលវាត្រូវបានចែកចេញជា២ទម្រង់ផ្អែកតាមអាយុរបស់អ្នកជំងឺ៖ • ក្រុមកុមារអាយុពី៤-១៥ឆ្នាំ៖ អ្នកជំងឺអាចប្រឈមនឹង Ewing Sarcoma, Bone Sarcoma និងRhabdomyosarcoma ដែលមានអត្រាជាសះស្បើយខ្ពស់។ • ក្រុមមនុស្សចាស់អាយុពី៣៧-៥១ឆ្នាំ៖ អ្នកជំងឺអាចប្រឈមនឹងការកើត Sarcoma ស្ទើរពេញរាងកាយ (ខ្នង ដៃ ភ្លៅ...) ដែលការព្យាបាលអាចបរាជ័យក្នុងកម្រិតខ្ពស់។ មូលហេតុនៃ Sarcoma មហារីកប្រភេទ Sarcoma កើតឡើងដោយសារមានបម្រែបម្រួលហ្សែននៅក្នុងខ្លួន ពិសេសទៅលើហ្សែនធំៗ២ គឺហ្សែនលូតលាស់ (Growth gene) និងហ្សែនទប់ស្កាត់មិនឲ្យកើតមហារីក (Oncosuppressor genes ឬP53 genes)។ ដោយសារមានការប្រែប្រួលនៃហ្សែនP53នេះ បណ្តាលឲ្យមានការប្រែប្រួលនៃហ្សែនផ្សេងទៀត ឧទាហរណ៍ ដូចជាបម្រែបម្រួលនៃហ្សែន C-myc (C-myc gene​ mutation) នាំឲ្យកើតជាជំងឺមហារីកឆ្អឹងទៅលើក្មេងហៅថា Ewing sarcoma ឬបម្រែបម្រួលទៅលើហ្សែន C-kit (C-kit gene mutation) នាំឲ្យកើតជាជំងឺមហារីកក្រពះ ពោះវៀន ហៅថា Gastrointestinal stromal tumor (GIST) ជាដើម។ មកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ននេះ ពុំទាន់មានបច្ចេកទេសណាមួយអាចកំណត់នូវមូលហេតុជាក់លាក់ដែលធ្វើឲ្យមានការប្រែប្រួលនៃហ្សែននេះនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែមានការសម្គាល់ឃើញពីកត្តាជំរុញមួយចំនួនដូចជា៖ • អ្នកប្រឈមទៅនឹងពន្លឺព្រះអាទិត្យលើសកម្រិត • អ្នកប្រឈមជាមួយនឹងការព្យាបាលដោយកាំរស្មីនៅវ័យក្មេង • វីរុសមួយចំនួនដូចជា HIV ដែលអាចបង្កជាមហារីកហៅថា Kaposi Sarcoma។ រោគសញ្ញា ជាទូទៅ Sarcoma មិនមានស្តែងចេញជារោគសញ្ញាជាក់លាក់ណាមួយឲ្យអ្នកជំងឺដឹងមុនឡើយ តែក្នុងករណីខ្លះអ្នកជំងឺជាអ្នកសម្គាល់ឃើញខ្លួនឯង នូវការវិវឌ្ឍខុសប្រក្រតីផ្នែកណាមួយនៃរាងកាយដូចជា ការកើនទំហំ ប៉ោង ឡើងរឹង ឬមើលទៅមិនស៊ីមេទ្រីគ្នា (Asymmetry) បើធៀបទៅនឹងម្ខាងទៀត។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ប្រសិនបើឃើញមានដុះដុំសាច់ ឬមានការរីកលូតលាស់ខុសប្រក្រតីនៃអវយវៈណាមួយនោះ គ្រូពេទ្យឯកទេសនឹងធ្វើការពិនិត្យអមវេជ្ជសាស្រ្តមួយចំនួនដូចជា ការថតកាំរស្មីអ៊ិច (X-ray) ស៊ីធីស្កែន (CT-Scan) ឬMRI ដើម្បីបញ្ជាក់ថាវាជាដុំដែលកើតលើសាច់ដុំមានការកកជាតិកំបោរ និងមានសរសៃឈាមទៅចិញ្ចឹមច្រើន។ ក្នុងការបញ្ជាក់បន្ថែមថាពិតជា Sarcoma គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការវះកាត់យកដុំនោះក្នុងកម្រិតប្រហែល៥មីលីម៉ែត្រ ឬរហូតដល់១សង់ទីម៉ែត្រទៅធ្វើជាលិកាវិភាគ រកម៉ូលេគុលពិសេសៗនៅលើកោសិកា និងប្រភេទហ្សែនបង្ក។ ការព្យាបាល ការព្យាបាល Sarcoma មានលក្ខណៈច្រើនយ៉ាងខុសៗគ្នា ក្រោមគោលការណ៍រួម ដូចជា ការវះកាត់ ការប្រើប្រាស់ថ្នាំបែបគីមី ការប្រើថ្នាំបែបជីវសាស្រ្ត និងការបាញ់កាំរស្មី ដែលករណីខ្លះគ្រូពេទ្យអាចតម្រូវឲ្យធ្វើការព្យាបាលទាំង៤ប្រភេទបញ្ចូលគ្នាតែម្តង។ ករណីនៃអ្នកជំងឺនេះទាមទារឲ្យមានការព្យាបាលខុសៗគ្នាទៅតាមស្ថានភាពជាក់ស្តែង ក្នុងគោលបំណងដើម្បីទប់ស្កាត់នូវបម្រែបម្រួលហ្សែន ឬកោសិកាដែលមានលក្ខណៈខុសប្រក្រតី។ ការតាមដានក្រោយព្យាបាល ក្រោយការព្យាបាលបានបញ្ចប់ គ្រូពេទ្យនឹងវាយតម្លៃដើម្បីបញ្ជាក់ពីលទ្ធផលនៃការព្យាបាល តាមរយៈការថតស៊ីធីស្កែន (CT-Scan) ឬថតកាំរស្មីអ៊ិច (X-ray) ឡើងវិញ។ បន្ទាប់ពីរកឃើញថាអ្នកជំងឺបានព្យាបាលដោយជោគជ័យ មិនមានសល់នូវសាច់មហារីក នោះអ្នកជំងឺនឹងត្រូវណែនាំឲ្យធ្វើការតាមដានសុខភាពដូចជា ថតសួត ឆ្លុះអេកូ ថតកាំរស្មីអ៊ិច ឬMRI អាស្រ័យលើទីតាំងដែលធ្លាប់កើតមហារីក រាល់៣ខែម្តងរយៈពេល៣ឆ្នាំ ៦ខែម្តងក្នុងឆ្នាំទី៤ និងទី៥ និង១ឆ្នាំម្តងៗចាប់ពីឆ្នាំទី៦រហូតមួយជីវិត។ គួរបញ្ជាក់ថាអត្រានៃការលាប់ឡើងវិញក្រោយការព្យាបាលនៃជំងឺ Sarcoma អាចមានរហូតទៅដល់៨០% អំឡុងពេល៣ឆ្នាំបន្ទាប់ ឆ្នាំទី៤និងទី៥ អត្រានៃការលាប់មានត្រឹម១០-១៤% និងចាប់ពីឆ្នាំទី៥មានត្រឹម០.១-១%ប៉ុណ្ណោះ។ ការតាមដាននេះមិនបានជួយបញ្ឈប់ការរើឡើងវិញនោះទេ ប៉ុន្តែវាជួយសម្រួលឲ្យគ្រូពេទ្យរកឃើញបានលឿនក្នុងដំណាក់កាលដំបូង ដែលអ្នកជំងឺអាចនឹងមានឱកាសព្យាបាលទាន់ពេល។ ផលរំខាន ផលរំខាននៃ Sarcoma កើតមានឡើងអាស្រ័យនឹងមធ្យោបាយនៃការព្យាបាល ដែលរួមមាន៖ • ការព្យាបាលដោយថ្នាំគីមី អាចធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺជ្រុះសក់ ក្អួត ចង្អោរ គ្រាប់ឈាមថយចុះ ស្លេកស្លាំង។ • ការបញ្ចាំងកាំរស្មី ចំពោះកុមារស្ថិតក្នុងវ័យកំពុងលូតលាស់ កាំរស្មីមានឥទ្ធិពលធ្វើឲ្យកោសិកាត្រង់កន្លែងបាញ់មិនលូតលាស់បន្តទៀត ទៅជាតូច ឬស្វិតដែលជាទ្រង់ទ្រាយខុសពីធម្មជាតិ និងជាមូលហេតុអាចប៉ះពាល់ដល់ផ្លូវចិត្ត រីឯមនុស្សធំ ការទទួលរងនូវឥទ្ធិពលកាំរស្មី អាចបណ្តាលឲ្យស្ងួតស្បែក និងស្វិតតូចនៅត្រង់កន្លែងដែលបាញ់កាំរស្មីនោះ។ • ការវះកាត់ ធ្វើឲ្យបាត់បង់មុខងារ ខូចទ្រង់ទ្រាយប្រសិនបើវះកាត់សាច់ដុំ ឬអ្នកជំងឺអាចក្លាយជាជនពិការជាដើម។ វិធីបង្ការ ដោយសារ Sarcoma មានមូលហេតុច្រើន ដូច្នេះគ្មានវិធីសាស្ត្រណាអាចការពារបាននោះទេ លើកលែងតែ Karposi Sarcoma ដែលកើតឡើងដោយសារតែមេរោគអេដស៍ នោះគេអាចការពារបានដោយធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យឆ្លងមេរោគអេដស៍។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ គ្រប់គ្នាអាចកាត់បន្ថយនូវកត្តាជំរុញតាមរយៈការថែរក្សាសុខភាពឲ្យបានល្អ ដោយយោងតាមគោលការណ៍សុខភាព៥យ៉ាងរួមមាន មិនជក់បារី មិនពិសាស្រា ទទួលទានចំណីអាហារប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងមានលំនឹង រក្សាតុល្យភាពទម្ងន់ខ្លួន (BMI) និងធ្វើលំហាត់ប្រាណឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះគ្រប់អ្នកជំងឺមហារីកទាំងអស់មិនសុទ្ធតែបានន័យថាត្រូវតែស្លាប់នោះទេ ហើយអាចមានឱកាសជាសះស្បើយ ដរាបណាអ្នកជំងឺបានមកជួបវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសទាន់ពេលវេលា។ ម៉្យាងទៀត ត្រូវធ្វើយ៉ាងណាថែរក្សាសុខភាពឲ្យបានល្អ ដើម្បីឲ្យប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្លាំង បូករួមជាមួយការគោរពតាមគោលការណ៍គ្រឹះទាំង៣គឺ ហូបស្អាត ផឹកស្អាត និងរស់នៅស្អាត។ សំខាន់បំផុត សូមប្រជាជនគ្រប់រូបធ្វើការផ្លាស់ប្តូររបៀបនៃការគិត ធ្វើការពិចារណាឲ្យបានម៉ត់ចត់មុននឹងជឿទៅលើអ្វីមួយដែលគ្មានឯកសារយោងត្រឹមត្រូវ ជាលទ្ធផលបំផ្លាញដល់សុខភាពខ្លួនឯង និងរឹតធ្វើឲ្យជំងឺវិវឌ្ឍកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ បកស្រាយដោយ៖ សាស្រ្តាចារ្យវេជ្ជបណ្ឌិត អ៊ាវ សុខា ឯកទេសជំងឺមហារីក ប្រធានផ្នែកជំងឺមហារីក និងជំងឺឈាម នៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ©2019 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ 

មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម មហារីក និងជំងឺឈាម
ចែករំលែក
  • Nov 14, 2018 |
  • 6 ឆ្នាំមុន |
  • 4.1K មើល

សារធាតុចិញ្ចឹមសម្រាប់ស្ត្រីដែលមានជំងឺមហារីកសុដន់

ស្ត្រីជាច្រើនជឿថា ការយល់ដឹងអំពីសារធាតុចិញ្ចឹម និងការបរិភោគប្រកបដោយសុខភាព គឺជាជំហានដ៏សំខាន់សម្រាប់ដំណើរជាសះស្បើយនៃជំងឺ ព្រមទាំងកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការលាប់ឡើងវិញនៃមហារីកសុដន់។ សំណួរសួរថា តើអ្នកជំងឺគួរប្រកាន់របបអាហារបែបណាសម្រាប់ករណីនេះ? សំណួរ៖ អ្នកជំងឺម្នាក់ភេទស្រី អាយុ ៥៣ឆ្នាំ៖ “ខ្ញុំកំពុងមានជំងឺមហារីកសុដន់ និងបានធ្វើការកាត់ដុំសាច់មហារីកព្រមទាំងបានបញ្ចប់ការព្យាបាល ដោយសារធាតុគីមីហើយផងដែរ។ តើខ្ញុំគួរប្រកាន់របបអាហារយ៉ាងដូចម្តេចបន្ទាប់ពីការព្យាបាល?” ចម្លើយ៖ ការពិត ទាំងការសម្រកទម្ងន់ និងរបបអាហារដែលមានខ្លាញ់ទាបគឺមានសារសំខាន់ក្នុងការកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការលាប់ឡើងនៃមហារីកសុដន់។ ដោយឡែក របបអាហារដែលមានខ្លាញ់ទាប ក៏អាចធ្វើឲ្យមានការថយចុះនូវការប្រឈមនឹងជំងឺបេះដូង ព្រមទាំងអំណោយផលដល់ការសម្រកទម្ងន់បានជោគជ័យទៀតផង។ គន្លឹះក្នុងការជួយបង្កើតជម្រើសអាហារល្អៗសម្រាប់ស្ត្រីមានជំងឺមហារីកសុដន់៖ ១.    បរិភោគអាហារមានខ្លាញ់ទាប៖ ជាអាហារសម្បូរដោយបន្លែ ផ្លែឈើ សណ្តែក និងធញ្ញជាតិទាំងមូលគ្រប់ប្រភេទ (គ្រាប់បាឡី អង្ករសម្រូប ស្រូវអូតជាដើម)។ អាហារទាំងនេះសម្បូរដោយជាតិសរសៃ វីតាមីន និងសារធាតុបង្កដែលអាចកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការកើតឡើងនៃមហារីកបាន។ រុក្ខជាតិទាំងនេះក៏មានកាល់ឡូរី និងខ្លាញ់ទាបពីធម្មជាតិដែលមានអំណោយផលល្អដល់ការគ្រប់គ្រងទម្ងន់ផងដែរ។ គួរបញ្ជាក់ថា ការប្រកាន់របបអាហារពីបន្លែផ្លែឈើ មិនមានន័យថាអ្នកជំងឺត្រូវចៀសវាងអាហារធ្វើពីសាច់សត្វទាំងស្រុងឡើយ តែគួររួមបញ្ជូលនូវផលិតផលពីទឹកដោះគោ សាច់សត្វ ត្រី សាច់មាន់ជាដើមផងដែរ ក៏ប៉ុន្តែត្រូវកាត់បន្ថយទាំងបរិមាណ និងភាពញឹកញាប់ក្នុងការទទួលទានអាហារប្រភេទនេះ។ ២.    ទំហំអាហារដែលសមស្រប៖ ទោះជាអ្នកកំពុងបរិភោគអាហារដែលត្រឹមត្រូវក៏ដោយ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកបរិភោគក្នុងបរិមាណច្រើនពេកក៏អាចជាបញ្ហាផងដែរ។ ដូចនេះ អ្នកជំងឺគួរធ្វើការថ្លឹងថ្លែងបរិមាណនៃអាហារសម្រាប់បរិភោគរៀងរាល់ពេលកំណត់ណាមួយ ព្រមទាំងយកចិត្តទុកដាក់ឲ្យបានខ្ពស់ ក៏ដូចជាកម្រិតការបរិភោគអាហារដែលមានកាល់ឡូរីខ្ពស់ដូចជា សាច់សម្បូរខ្លាញ់ អាហារចៀន ឬឆា បង្អែម និងខ្លាញ់ដែលដាក់បន្ថែមក្នុងអាហារជាដើម។ ៣.    កម្រិតការបរិភោគប្រភេទភេសជ្ជៈដែលសម្បូរកាល់ឡូរី៖ រួមបញ្ចូលទាំងពី កាហ្វេ ភេសជ្ជៈផ្អែមៗដូចជា តែទឹកកក និងភេសជ្ជៈដែលមានរសជាតិផ្លែឈើជាដើម។ ៤.    បរិភោគអាហារដែលអ្នកចូលចិត្ត៖ ត្រូវប្រាកដថាអ្នកបានគិតគូរផងដែរលើកាល់ឡូរីរបស់អាហារ នៅពេលដែលអ្នកបំពេញចិត្តខ្លួនឯងជាមួយអាហារដែលខ្លួនចូលចិត្ត។ ៥.    ការបង្កើតកំណត់ត្រាប្រចាំថ្ងៃ៖ គឺជាមធ្យោបាយសម្រាប់បង្កើនភាពជោគជ័យជាមួយនឹងការបរិភោគប្រកបដោយសុខភាពជាងមុន (ដូចជាការបង្កើនការទទួលទានបន្លែ និងផ្លែឈើ) ឬការសម្រកទម្ងន់។ កំណត់ត្រានេះគួរមានសរសេរទុកនូវអាហារគ្រប់មុខដែលអ្នកបរិភោគ និងផឹកជារៀងរាល់ថ្ងៃ ឬក៏នៅរៀងរាល់ថ្ងៃកំណត់ណាមួយជាប្រចាំ។ ៦.    គួរចងចាំថាខ្លាញ់មួយចំនួនជាខ្លាញ់ជំនួយដល់សុខភាព៖ អ្នកត្រូវបានណែនាំឲ្យមានបញ្ចូលប្រភេទខ្លាញ់មិនឆ្អែតក្នុងបរិមាណតិចតួច (៣០ទៅ ៤៥ មីលីលីត្រ ឬ ២ ទៅ ៣ស្លាបព្រាបាយ) ទៅក្នុងរបបអាហារប្រចាំថ្ងៃ។ ខ្លាញ់ទាំងនេះរួមមានប្រេងសម្រាប់ចម្អិនម្ហូប និងប្រេងស្រូបលើសាឡាត់។ ប្រេងបន្លែដូចជា អូលីវ និងសណ្តែកសៀងត្រូវបានដឹងថាមានបរិមាណខ្លាញ់ឆ្អែតកម្រិតទាប ដែលជាជម្រើសប្រសើរជាងការប្រើប្រាស់ប័រចម្អិនអាហារ ហើយនឹងត្រូវបានណែនាំសម្រាប់ជំនួយសុខភាពទូទៅ។ ៧.    ត្រូវប្រាកដថាបានបរិភោគនូវប្រភេទបន្លែពណ៌បៃតងចាស់ និងពណ៌ទឹកក្រូចយ៉ាងហោចណាស់មួយជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ៨.    បរិភោគបន្លែដែលត្រូវបានចំហុយ ឬដុតជំនួសឲ្យបន្លែឆា។ ៩.    ទទួលទានបន្លែ ឬផ្លែឈើតែម្តងឲ្យបានញឹកញាប់ជាងបរិភោគតែទឹកកៀបចេញពីបន្លែ និងផ្លែឈើ។ ១០. ជ្រើសយកផលិតផលអាហារដែលមានខ្លាញ់ ស្ករ ឬអំបិលទាប និងប្រសិនបើត្រូវបន្ថែមគ្រឿង គួរបន្ថែមតែក្នុងបរិមាណតិចប៉ុណ្ណោះ។ ១១. ទទួលទានទឹកដោះគោឲ្យបាន ១ ទៅ ២%ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ក្នុងបរិមាណ ៥០០មីលីលីត្រ (២កែវ) សម្រាប់ការទទួលបានវីតាមីនដេឲ្យបានសមស្រប តែត្រូវប្រាកដថាបានជ្រើសរើសទឹកដោះគោដែលមានខ្លាញ់ទាបដោយឆ្លាស់គ្នារវាងយ៉ាអួ និងឈីស។ ប្រសិនបើអ្នកមិនអាចទទួលទានទឹកដោះគោបាន អ្នកអាចទទួលទានភេសជ្ជៈជាទឹកសណ្តែកសៀងខាប់ជំនួស។ ១២.ជ្រើសរើសបរិភោគត្រីដូចជា ម៉ាកែរ៉ែលសាល់ម៉ុន និងសាឌីន។ ១៣.បរិភោគមុខអាហារដែលមានខ្លាញ់ទាប៖ អ្នកអាចដឹងពីរបៀបចម្អិនជាច្រើនប្រភេទទៅលើមុខអាហារដែលមាននៅក្នុងសៀវភៅមុខម្ហូបថ្មីៗ ដែលសៀវភៅភាគច្រើនក៏អាចមានរៀបរាប់អំពីការកាត់បន្ថយការប្រើខ្លាញ់ក្នុងមុខម្ហូបផងដែរ។ ១៤.ជ្រើសរើសអាហារដែលមានខ្លាញ់ទាបនៅពេលញ៉ាំខាងក្រៅផ្ទះផងដែរ៖ • មុនពេលធ្វើការកុម្ម៉ង់ គួរធ្វើការអានការរៀបរាប់ពីមុខម្ហូបក្នុងបញ្ជីមុខម្ហូប ឬសួរទៅកាន់អ្នកបម្រើសេវាអាហារអំពីរបៀបនៃការចម្អិនផងដែរ។ • សុំឲ្យមានធ្វើការចម្អិនអាហាររបស់អ្នកដោយមិនមានបន្ថែមទឹកជ្រលក់ គ្រឿងបន្ថែម ប័រ ម៉ាយូណែស ឬឈីសក្នុងចាន ឬដាក់ក្នុងចានផ្សេង សម្រាប់ឲ្យអ្នកបន្ថែមខ្លួនឯង។ • សម្រាប់អាហារសម្រន់ អាចជ្រើសរើសយកប្រភេទបន្លែ ឬសាឡាត់ ជំនួសឲ្យដំឡូងបារាំង ឬខ្ទឹមបារាំងបំពង។ • ប្រសិនបើម្ហូបរបស់អ្នកមានបរិមាណច្រើនអ្នកអាចសុំឲ្យធ្វើការរំលែកទុកទៅផ្ទះ និងបរិភោគតែមួយចំណែក ជាមួយនឹងអាហារសម្រន់តែប៉ុណ្ណោះ។ • ចៀសវាងបរិភោគអាហារបុហ្វេ ប្រសិនបើអ្នកតែងតែបរិភោគលើសចំណុះនៅពេលមានជម្រើសមុខម្ហូបច្រើន។ បកស្រាយដោយ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត Turobova Tatiana ឯកទេសមហារីកចំពោះកុមារ និងមហារីកទូទៅ ព្រមទាំងជាប្រធានផ្នែកជំងឺមហារីក នៅមន្ទីរពេទ្យសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិសែនសុខ ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក មហារីក និងជំងឺឈាម
ចែករំលែក
  • Sep 26, 2018 |
  • 6 ឆ្នាំមុន |
  • 13.7K មើល

មហារីក បង្កមកពីអ្វី? ហើយអាចការពារបានដោយរបៀបណាខ្លះ?

ក្នុងចំណោមសំណួរជាច្រើនដែលអ្នកគួរតែស្វែងយល់ឲ្យបានដិតដល់អំពីជំងឺមហារីក នោះគឺទាក់ទងនឹងមូលហេតុបង្ក និងការការពារនៃជំងឺ ដោយសារវាជាចំណេះដឹងដ៏សំខាន់សម្រាប់ឲ្យយើងទាំងអស់គ្នាអាចរៀបចំវិធានការកាត់បន្ថយការប្រឈមនឹងហានិភ័យនៃជំងឺនេះបាន។ សំណួរ៖ ខ្ញុំអាយុ ៣២ឆ្នាំ ភេទស្រី និងជាស្ត្រីមេផ្ទះ។ នាងខ្ញុំចង់សួរទៅកាន់វេជ្ជបណ្ឌិតថា តើមូលហេតុអ្វីខ្លះ ដែលអាចបង្កឲ្យកើតមានជំងឺមហារីក? និងតើយើងគួរការពារពីជំងឺនេះបានយ៉ាងដូចម្តេច? ចម្លើយ៖ មានមូលហេតុ រួមជាមួយនឹងកត្តាជាច្រើនដែលអាចបង្កការប្រឈមជាមួយនឹងជំងឺមហារីក ដោយយើងនឹងលើកយកកត្តាដែលបង្កឲ្យមានបញ្ហានេះញឹកញាប់ជាងគេខ្លះៗមកបកស្រាយ៖ ១    សារធាតុគីមី ៖ -    ការជក់បារី ជាកត្តាប្រឈមនៃជំងឺមហារីកជាច្រើនប្រភេទ ពិសេសមហារីកសួត មហារីកក និងក្បាល មហារីកបំពង់អាហារ មហារីកក្រពះមហារីកសុដន់ ។ល។ -    ការប៉ះពាល់ជាមួយនឹងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតថ្នាំសម្លាប់ស្មៅ សារធាតុបង់ហ្សែន ប្រេងរ៉ែជាដើមក្នុងរយៈពេលយូរ អាចបង្កការប្រឈមនឹងជំងឺមហារីកស្បែក មហារីកឈាម មហារីកប្រព័ន្ធទឹករងៃ។ល។ ២    របបអាហារដែលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ៖ -    អាហារខ្លាញ់ពីសត្វ សាច់កែច្នៃ អាចបង្កជាមហារីកចុងពោះវៀនធំ ក្រពះ សុដន់។ល។ -    ការសេពគ្រឿងស្រវឹងច្រើន អាចបង្កមហារីកចុងពោះវៀនធំ  បំពង់អាហារ ក្រពះ និងសុដន់។ល។ -    បរិភោគអង្ករ ឬធញ្ញជាតិមួយចំនួនដែលត្រូវបានតោងដោយផ្សិតដែលអាចផលិតជាសារធាតុAflatoxin អាចបង្កមហារីកថ្លើម។ ៣    កត្តាសរីរាង្គកាយ ៖ -    ការប៉ះពាល់ជាមួយនឹងកាំរស្មី អាចបង្កមហារីកប្រព័ន្ធទឹករងៃ មហារីកឈាម និងមហារីកសុដន់។ល។ -    ឧស្ម័ន Radon អាចបង្កជាមហារីកប្រព័ន្ធទឹករងៃ មហារីកស្បែក -    កាំរស្មីអុលត្រាវីយូឡេ អាចបង្កមហារីកស្បែកនិងមហារីកកោសិកាដែលមានផ្ទុកជាតិពណ៌ -    ខ្យល់ដែលមានជាតិពុល អាចបង្កមហារីកសួត។ ៤    អាយុ ៖ ជាកត្តាហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកសុដន់មហារីកចុងពោះវៀនធំ និងមហារីកសួត។ល។ ៥    កត្តាខ្លួនឯងផ្ទាល់ ៖ ការធាត់លើសទម្ងន់ និង អ័រម៉ូនរបស់រាងកាយ អាចបង្កហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកសុដន់ មហារីកចុងពោះវៀនធំ មហារីកស្រទាប់ស្បូន និងមហារីកអូវែ។ល។ ៦    មេរោគ ៖ -    មេរោគថ្លើមប្រភេទ បេ និង សេ អាចបង្កហានិភ័យនៃមហារីកថ្លើម -    មេរោគ HPV អាចបង្កមហារីកមាត់ស្បូនមហារីកកនិងក្បាល មហារីកស្បែក។ល។ -    វីរុស Epstein-Barr អាចបង្កការប្រឈមនឹងមហារីកក្រពេញទឹករងៃ -    វីរុសអេដស៍ ឬ HIV អាចបង្កការប្រឈមនឹងមហារីក Kaposi sarcoma -    មេរោគក្រពះ Helicobacter pylori អាចបង្កមហារីកក្រពះ។ ៧    កត្តាបម្រែបម្រួលហ្សែន ៖ ដែលជាកត្តាតំណពូជអាចធ្វើឲ្យប្រឈមនឹងមហារីកសុដន់ មហារីកក្រពេញអូវែ មហារីកចុងពោះវៀនធំ។ល។ ៨    របៀបរបបរស់នៅ ៖ -    ភាពមិនសូវសកម្ម អាចបង្កមហារីកចុងពោះវៀនធំ មហារីកសុដន់។ល។ -    ការមិនមានផ្ទៃពោះ ឬការបញ្ឈប់ការបំបៅដោះសម្រាប់ស្ត្រី អាចបង្កជាមហារីកសុដន់។   ការការពារចម្បងៗចំពោះជំងឺមហារីក រួមមាន៖ ១.    ការពិនិត្យមើលជាទៀងទាត់នៃមហារីក សម្រាប់ការពារមហារីកសុដន់ ថ្លើម មាត់ស្បូន សួត និងក្រពេញប្រូស្តាត។ ២.    ការចាក់វ៉ាក់សាំង (វ៉ាក់សាំងប្រឆាំងនឹង HPV និងវ៉ាក់សាំងប្រឆាំងនឹងមេរោគថ្លើមបេ)។ ៣.    ការគ្រប់គ្រងការប្រើប្រាស់សារធាតុ Tobacco និងចៀសវាងការជក់បារី។ ៤.    ការបរិភោគអាហារសុខភាព ចៀសវាង អាល់កុល និងសាច់កែច្នៃ។ ៥.    ការរស់នៅប្រកបដោយសុខភាព ដោយរួមបញ្ចូលទាំងការធ្វើសកម្មភាពរាងកាយ និងការគ្រប់គ្រងទម្ងន់ឲ្យបានសមស្រប។ ៦.    កំណត់ការប៉ះផ្ទាល់ជាមួយនឹងកម្តៅថ្ងៃ ឬការពារការប៉ះនឹងកាំរស្មីដោយប្រើប្រាស់ឡេការពារកម្តៅ ដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រឈមនឹងមហារីកលើកោសិកាជាតិពណ៌។  បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត Turobova Tatiana ឯកទេសមហារីកចំពោះកុមារ និងមហារីកទូទៅ ព្រមទាំងជាប្រធានផ្នែកជំងឺមហារីកនៅ មន្ទីរពេទ្យសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិសែនសុខ ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក មហារីក និងជំងឺឈាម
ចែករំលែក
  • May 08, 2018 |
  • 6 ឆ្នាំមុន |
  • 3.9K មើល

សំណួរដែលសួរញឹកញាប់អំពីជំងឺមហារីក

សំណួរទី១ ៖ តើជំងឺមហារីកជាជំងឺឆ្លងឬទេ? ចម្លើយ ៖ ជំងឺមហារីក មិនមែនជាជំងឺឆ្លងទេ ដូចនេះ សូមកុំបារម្ភ ប្រសិនបើសមាជិកគ្រួសាររបស់អ្នក ឬមិត្តភក្តិជិតស្និទ្ធមានកើតជំងឺមហារីក ពីព្រោះអ្នកនឹងមិនអាចឆ្លងជំងឺនេះដោយផ្ទាល់នោះឡើយ។ សំណួរទី២ ៖ តើផ្នែកណាខ្លះនៃរាងកាយរបស់យើងដែលអាចកើតជំងឺមហារីកបាន? ចម្លើយ ៖ ជាអកុសល ដុំមហារីកអាចកើតមាននៅលើគ្រប់សរីរាង្គ និងជាលិកានៃរាងកាយរបស់យើង។ ចំពោះមនុស្សធំ ដុំមហារីកដែលអាចកើតមានញឹកញាប់ជាងគេបំផុតគឺ មហារីកសួត មហារីកសុដន់ មហារីកពោះវៀនធំនិងបាត មហារីកក្រពេញប្រូស្តាត មហារីកក្រពះ មហារីកថ្លើម មហារីកមាត់ស្បូន និងតួស្បូន មហារីកបំពង់អាហារ មហារីកប្លោកនោម មហារីកលំពែង។ រីឯចំពោះកុមារ (រាប់បញ្ចូលទាំងទារកទើបនឹងកើត និងទារក) ព្រមទាំងក្មេងជំទង់ ក៏អាចប្រឈមនឹងការកើតមានមហារីកផងដែរ ដែលញឹកញាប់បំផុតគឺ៖ - មហារីកគ្រាប់ឈាម (Leukaemias) - ដុំមហារីកនៅជាលិកា lymphatic (Lymphomas) ដែលរួមមាន ក្រពេញ Lymph (lymph nodes) និងសរីរាង្គអណ្តើក (spleen) ជាដើម - មហារីកខួរក្បាល - មហារីកលើជាលិកាទន់ និងឆ្អឹង (Sarcomas) - មហារីកពីកំណើតដូចជា មហារីកលើកោសិកាបង្កកំណើត (រួមមាន មហារីក Teratoma ដែលជាមហារីករួមផ្សំគ្នាដោយជាលិកាច្រើនប្រភេទ) មហារីកតម្រងនោម មហារីកស្រទាប់រេទីន(បាតភ្នែក) និងមហារីកថ្លើមជាដើម។ គួរបញ្ជាក់ថា គ្រប់ដុំមហារីកទាំងអស់ដែលត្រូវបានរកឃើញ ក្រោយពេលធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យហើយសុទ្ធតែទាមទារឲ្យមានការព្យាបាលឲ្យបានឆាប់រហ័សតាមដែលអាចធ្វើបាន។ បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត Turobova Tatiana ឯកទេសមហារីកចំពោះកុមារ និងមហារីកទូទៅ ព្រមទាំងជាប្រធានផ្នែកជំងឺមហារីកនៅមន្ទីរពេទ្យសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិសែនសុខ ©2018 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេង ឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក មហារីក និងជំងឺឈាម
ចែករំលែក
  • Nov 14, 2017 |
  • 7 ឆ្នាំមុន |
  • 4.9K មើល

[ខ្លឹមៗ]  ដំណាក់កាលនានានៃជំងឺមហារីកសុដន់

ជំងឺមហារីកសុដន់គឺ​ជាបញ្ហាសកលមួយដែលស្ថិតនៅក្នុងលំដាប់ទីមួយក្នុងចំណោមជំងឺដែលកើតមានលើស្រ្តីនៅទូទាំងពិភពលោក (២៥%) និងស្ថិតនៅលំដាប់ទីពីរក្នុងចំណោមជំងឺដែលកើតមានលើស្រ្តីកម្ពុជា (១៥%) បើយោងទៅតាមស្ថិតិរបស់ GLOBOCAN នៅឆ្នាំ២០១២។ ជំងឺមហារីកសុដន់វិវឌ្ឍចេញពីកោសិកាlobulesដែលជាកន្លែងផលិតទឹកដោះនិងកោសិកាបំពង់ដែលមាននាទីដឹកនាំទឹកដោះ។​ ជំងឺមហារីកត្រូវបានចែកចេញជា ២ ប្រភេទគឺ ប្រភេទដែលកើតនៅនឹងកន្លែងហើយមិនរីករាលដាល (in-situ or non-invasive)ដែលជាដំណាក់កាលដំបូងរបស់ជំងឺមហារីកសុដន់(ចែជា២ប្រភេទទៀតគឺកោសិកាមហារីកដែលកើតមាននៅក្នុង lobules និងកោសិកាបំពង់) និងប្រភេទរីករាលដាលទៅតំបន់ដទៃទៀត(Invasive)។ ចំពោះប្រភេទទីមួយអាចវិវឌ្ឍទៅជាប្រភេទទីពីរដែលរីករាលដាលទៅតំបន់ផ្សេងទៀត ប្រសិនបើធ្វើការព្យាបាលមិនទាន់ពេលវេលា។ វាក៏ត្រូវបានចាត់ចូលជាជំងឺមហារីកសុដន់ប្រភេទទីពីរដូចគ្នា នៅពេលដែលកោសិកាមហារីកធ្វើការផ្លាស់ទីតាម lobules និងបំពង់បង្ហូរទឹកដោះទៅកាន់ជាលិកាដទៃទៀតដែលនៅជុំវិញនោះ ។ ជាការបញ្ចាក់ផងដែរ ជំងឺមហារីកសុដន់ ជាជំងឺមហារីកដែលកើតមានការប្រែប្រួលនៃហ្សែនពីរប្រភេទគឺ BRCA1 និង BRCA2 កាលណាស្ត្រីមានផ្ទុកនូវហ្សែនប្រភេទនេះ បង្កឲ្យមានហានិភ័យក្នុងការចម្លងដល់កូនៗ។ យ៉ាងណាមិញគ្រប់បុគ្គលទាំងអស់មិនសុទ្ធតែត្រូវឆ្លងមហារីកសុដន់ពីម្តាយរបស់ខ្លួននោះទេតែក្នុងករណីនេះពួកគេមានអត្រាដែលអាចកើតមានខ្ពស់ជាងអ្នកដែលពុំមានប្រវត្តិកើតមហារីកសុដន់។ ជាចុងក្រោយនេះ  លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត បានផ្តល់ជាប្រសាសន៍ថា ដោយសារជំងឺមហារីកស្ទើរតែគ្មានរោគសញ្ញាក្នុងដំណាក់កាលដំបូង ដូច្នេះការមកទទួលការតាមដានសុខភាពឲ្យបានទៀងទាត់ជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតត្រូវបានណែនាំជាពិសេសអ្នកដែលមានការប្រឈមខ្ពស់នឹងមហារីក។ ស្វែងយល់បន្ថែម៖  ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃជំងឺមហារីកសុដន់ដែលអ្នកគួរដឹង បកស្រាយដោយ ៖  លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត Turobova Tatianaវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសជំងឺមហារីកចំពោះកូនក្មេងនិងមហារីកទូទៅមកពីប្រទេសរុស្សី និងបច្ចុប្បន្នក៏ជាប្រធានផ្នែកជំងឺមហារីក និងជាអនុប្រធាននៅមន្ទីរពេទ្យអន្តរជាតិសែនសុខ  ©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ។

ជំងឺផ្សេងៗ មហារីក និងជំងឺឈាម
ចែករំលែក
  • Nov 10, 2017 |
  • 7 ឆ្នាំមុន |
  • 4.5K មើល

ការធ្វើស្វ័យត្រួតពិនិត្យលើសុដន់កាន់តែងាយស្រួល ជាមួយបន្ទះ Aware™

មហារីកសុដន់ គឺជាប្រភេទជំងឺមហារីកដែលកើតមានច្រើនបំផុតចំពោះស្រ្តី។ វាគឺជាជំងឺដែល កោសិកាមហារីកត្រូវបានរកឃើញដំបូងនៅក្នុងជាលិកាសុដន់ និងបន្ទាប់មកទៅកាន់ផ្នែក ផ្សេងៗទៀតនៃរាងកាយ។ មហារីកសុដន់ អាចចាត់ទុកបានថាជាបញ្ហា សកលតាមរយៈទិន្នន័យខាងក្រោម៖ - មហារីកសុដន់ជាជំងឺស្ថិតក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ទី ១ ដែលកើតមានចំពោះស្រ្តីទូទាំងពិភពលោកក្នុងអត្រា ២៥% (ទិន្នន័យពី GLOBOCAN 2012) - មហារីកសុដន់ជាជំងឺស្ថិតក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ទី២ ដែលកើតមានលើស្ត្រីកម្ពុជាក្នុងអត្រា ១៥% (ទិន្នន័យពី GLOBOCAN 2012) មហារីកសុដន់ក៏ត្រូវបានដឹងផងដែរថាស្ថិតក្នុងលំដាប់ទី ២ ក្នុងចំណោមមូលហេតុនៃការស្លាប់ របស់ស្ត្រីនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ដោយហេតុនេះហើយ ការស្វែងរកនូវសញ្ញាដំបូងនៃមហារីកសុដន់ និង ការចាប់ផ្តើមព្យាបាលឲ្យបានឆាប់រហ័សពិតជាមានសារសំខាន់។ ការធ្វើស្វ័យត្រួតពិនិត្យលើសុដន់ ឬការត្រួតពិនិត្យសុដន់ដោយខ្លួនឯង (Breast self-examination) គឺជាមធ្យោបាយមួយក្នុងចំណោមមធ្យោបាយផ្សេងទៀតដែលអាចជួយស្ត្រីក្នុងការស្វែងរកមហារីកសុដន់នៅដំណាក់កាលដំបូង។ ការធ្វើស្វ័យត្រួតពិនិត្យលើសុដន់ជាទៀងទាត់ អាចជួយបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្ន និងធ្វើឲ្យស្ត្រីខ្លួនឯងផ្ទាល់ស្គាល់ពីសភាពនៃដើមទ្រូងរបស់ខ្លួនក៏ដូចជាបង្កើនយ៉ាងខ្លាំងនូវសមត្ថភាពក្នុងការកត់សម្គាល់ឃើញនូវសញ្ញាមិនប្រក្រតីដំបូងនៃមហារីកសុដន់ដូចជា ដុំពក ឬ lumps (masses) ជាដើម។ ដូចនេះហើយ ស្ត្រីគ្រប់រូបគួរធ្វើស្វ័យត្រួតពិនិត្យលើសុដន់ជារៀងរាល់ខែដើម្បីតាមដានរកបំលាស់ប្តូរមិនប្រក្រតីនៃសុដន់របស់ខ្លួនដែលរួមមាន ដូចជា ដុំពកៗ កន្ទួល ឬការហៀរសារធាតុរាវចេញ ពីចុងសុដន់ជាដើម។ គួរឲ្យដឹងផងដែរថា ពេលវេលាល្អបំផុតនៃខែនីមួយៗសម្រាប់ធ្វើស្វ័យត្រួតពិនិត្យលើសុដន់គឺ ក្រោយពីបញ្ចប់ការធ្លាក់ឈាម រដូវប្រចាំខែ ដោយសារនេះជាពេលដែលសុដន់មិនសូវមានភាពរីកធំ ឬតឹងណែន។ សម្រាប់ស្ត្រីដែលស្ថិតនៅវ័យអស់រដូវវិញចាំបាច់គួរតែកំណតពេលវេលាមួយជាក់លាក់ប្រចាំខែសម្រាប់ការត្រួតពិនិត្យនេះ ដើម្បីងាយស្រួលចងចាំ។ ជំហាននៃការធ្វើស្វ័យត្រួតពិនិត្យលើសុដន់៖ * ជំហានទី ១៖ ស្ត្រីត្រូវចាប់ផ្តើមតាមរយៈការមើលសុដន់ខ្លួនឯងនៅក្នុងកញ្ចក់ ដោយដាក់ស្មាឲ្យត្រង់ និងច្រត់ដៃទាំងពីរលើចង្កេះ។ អ្វីដែលស្ត្រីគួរកត់សម្គាល់នៅជំហាននេះគឺ៖ ទំហំ ទម្រង់និងពណ៌នៃសុដន់។  * ជំហានទី ២៖ ស្ត្រីត្រូវលើកដៃទាំងពីរឡើង និងធ្វើការកត់សម្គាល់លើការផ្លាស់ប្តូរដូចជំហាន ទី ១ ដែរ។ ក្រៅពីនោះ ពេលនៅពីមុខកញ្ចក់ ស្ត្រីក៏ត្រូវរកមើលផងដែរនូវសញ្ញានៃការហូរចេញមកក្រៅនៃសារធាតុរាវពីចុងសុដន់ម្ខាង ឬទាំងសងខាង (អាចរាវដូចទឹក ឬទឹកដោះ ឬធាតុរាវពណ៌ លឿង ឬឈាម)។ *  ជំហានទី ៣៖ ស្ត្រីត្រូវស្ទាបសុដន់នៅពេលផ្តេកខ្លួនត្រង់ និងធ្វើការត្រួតពិនិត្យដោយ៖ - ដាក់ដៃស្តាំស្ទាបលើសុដន់ខាងឆ្វេង និងដាក់ដៃឆ្វេងស្ទាបលើសុដន់ខាងស្តាំ - ដាក់ម្រាមដៃឲ្យលាត និងផ្អឹបចូលគ្នា - ស្ទាបតាមចលនាជារង្វង់ទំហំប្រហែល ១/៤ នៃសុដន់ម្ខាងៗ (ចាប់ផ្តើមស្ទាបពីចុងសុដន់)។ * ជំហានទី ៤៖ ស្ត្រីត្រូវស្ទាបសុដន់របស់ខ្លួន នៅពេលដែលឈរ ឬអង្គុយ ដោយប្រើប្រាស់ ចលនាដៃដដែល (ដូចជំហានទី ៣)។ ស្ត្រីជាច្រើនសង្កេតឃើញថាផ្លូវដែលងាយស្រួលជាងគេក្នុងការស្ទាបសុដន់របស់គេគឺនៅពេលស្បែកសើម ឬរអិល។ ដូចនេះ ពួកគេចូលចិត្តអនុវត្ត ជំហាននេះនៅពេលងូតទឹក។  ការធ្វើស្វ័យត្រួតពិនិត្យលើសុដន់ នឹងកាន់តែមានភាពងាយស្រួលដោយការប្រើប្រាស់សម្ភារៈជំនួ យ​ដូចជា បន្ទះAware™ ដែលបង្កើតឡើងមកដោយបន្ទះប្លាស្ទិកចំនួន២ស្រោបសារធាតុរាវ​(ធាតុរំអិល)នៅកណ្តាល។ការត្រួតពិនិត្យសុដន់ដោយខ្លួនឯងគួរតែត្រូវបានធ្វើឡើងដោយដៃជាមុនសិន និងបន្ទាប់មកទើបធ្វើឡើងជាមួយនឹង បន្ទះ Aware™ តាមជំហាននីមួយៗ (ពី១ដល់៤)។ ដោយសារស្រទាប់ខាងលើនៃបន្ទះAware™អាចរំកិលបានយ៉ាងងាយលើស្រទាប់ខាងក្រោមធ្វើឲ្យការត្រួតពិនិត្យលើសុដន់កាន់តែមានផាសុកភាពឡើង។ បន្ទះ Aware™ អាចបង្កើនការដឹងរបស់អ្នកតាម រយៈការ​ស្ទាប (វាមានអារម្មណ៍ថាដូចជាប្រើសាប៊ូ និងទឹកប៉ុន្តែអ្នកមិនចាំបាច់ត្រូវនៅក្នុងបន្ទប់ងូតទឹកទៀតទេ)ហើយការណែនាំក្នុងការប្រើប្រាស់ពិតជាមានភាពងាយស្រួលក្នុងការធ្វើតាម។ បន្ទះ Aware™ អាចបង្កើនអារម្មណ៍ដឹង និងឱកាសនៅក្នុងការស្ទាបដឹងថាជាដុំសាច់ ឬភាពមិនប្រក្រតីផ្សេងៗដែលអាចនឹងច្រើនត្រូវបានមើលរំលងនៅពេលធ្វើការពិនិត្យដោយម្រាមដៃទទេ។ដោយឡែកបន្ទះAware™ក៏អាចចាត់ទុកថាជាសម្ភារៈតឿនរំលឹកសម្រាប់ការធ្វើស្វ័យត្រួតពិនិត្យលើសុដន់ជារៀងរាល់ខែផងដែរ។ គួរបញ្ជាក់ថា ក្នុងឈុតសម្ភារៈសម្រាប់ធ្វើស្វ័យ ត្រួតពិនិត្យលើសុដន់នេះរួមមានបន្ទះ Aware™និង DVD សម្រាប់ណែនាំ ព្រមទាំងសម្ភារៈអប់រំ ផ្សេងៗទៀត ដែលរួមគ្នាផ្តល់នូវការជឿជាក់ និងភាពធូរស្រាលក្នុងការធ្វើការត្រួតពិនិត្យជារៀងរាល់ខែរបស់ស្ត្រី។ លើសពីនោះ ឈុតសម្ភារៈនេះត្រូវ បានឆ្លងកាត់ការអនុញ្ញាតឲ្យប្រើប្រាស់ពីរដ្ឋបាលនៃចំណីអាហារ និងឱសថ (FDA) របស់សហរដ្ឋអាមេរិកទៀតផង។ ទោះបីជាបន្ទះ Aware™ ត្រូវបានប្រើប្រាស់ជា​ ជំនួយដល់ការធ្វើស្វ័យត្រួតពិនិត្យលើសុដន់ក៏ដោយ ក៏មិនមានការលើកឡើងថា រាល់ភាពខុសប្រក្រតីទាំងអស់នៃសុដន់ នឹងត្រូវបានរកឃើញដោយការប្រើប្រាស់សម្ភារៈនេះតែម្យ៉ាងឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ បន្ទះ Aware™ គួរតែត្រូវបានប្រើប្រាស់ទន្ទឹមនឹងការទៅត្រួតពិនិត្យជាមួយនឹងវេជ្ជបណ្ឌិតក៏ដូចជាការទទួលការថតសុដន់ជាទៀងទាត់ផងដែរ ដែលជំហានទាំង ៤ នេះ សុទ្ធតែមានសារសំខាន់ ក្នុងការតាមដានរកជំងឺមហារីកសុដន់តាំងពីដំណាក់កាលដំបូង។ ក្នុងករណីដែលអ្នករកឃើញនូវដុំសាច់នៅសុដន់(lumps)ការប្រែប្រួលនៅលើស្បែកការឈឺចាប់នៅតំបន់ណាមួយការហៀរចេញនៃសារធាតុរាវ ឬបញ្ហាផ្សេងៗទៀតនៅអំឡុងពេលត្រួតពិនិត្យសុដន់ដោយខ្លួនឯង អ្នកចាំបាច់ត្រូវទៅជួបជាមួយនឹងវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញឲ្យបានឆាប់រហ័សតាមដែលអាចធ្វើបាន។សូមចងចាំថាការរកឃើញនូវរោគសញ្ញាតាំងពីដំបូងគឺជាការការពារនៃមហារីកសុដន់ដែលល្អបំផុត។ បកស្រាយដោយ ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត Turobova Tatiana ឯកទេសជំងឺមហារីក ចំពោះកូនក្មេង និងមហារីកទូទៅព្រមទាំងជាប្រធានផ្នែកមហារីកនៃមន្ទីរពេទ្យសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិសែនសុខ ©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយHealthtime Corporationចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ។

ជំងឺផ្សេងៗ មហារីក និងជំងឺឈាម
ចែករំលែក
  • Oct 28, 2017 |
  • 7 ឆ្នាំមុន |
  • 3.6K មើល

កម្រងអត្ថបទសម្រាប់ស្វែងយល់លម្អិតអំពីជំងឺមហារីកសុដន់

ដើម្បីឲ្យបានយល់កាន់តែច្បាស់អំពីជំងឺមួយនេះ យើងខ្ញុំក៏បានធ្វើការប្រមូលផ្តុំនូវអត្ថបទដែលពាក់ព័ន្ធទាំងអស់មកចងក្រងជាកម្រងអត្ថបទមួយដែលលោកអ្នកអាចស្វែងយល់នូវសេចក្តីសង្ខេបនៃអត្ថបទនីមួយៗខាងក្រោម និងស្វែងយល់លម្អិតដោយការអានបន្ថែមនូវអត្ថបទដើមដោយគ្រាន់តែចុចលើចំណងជើងនៃអត្ថបទដែលអ្នកចង់អាន… ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃជំងឺមហារីកសុដន់ដែលអ្នកគួរដឹង «ជំងឺមហារីកសុដន់ គឺជាបញ្ហាសកលមួយដែលស្ថិតនៅក្នុងលំដាប់ទីមួយក្នុងចំណោមជំងឺដែលកើតមានលើស្រ្តីនៅទូទាំងពិភពលោក(២៥%) និងស្ថិតនៅលំដាប់ទីពីរក្នុងចំណោមជំងឺ ដែលកើតមានលើស្រ្តីកម្ពុជា(១៥%)  បើយោងទៅតាមស្ថិតិរបស់ GLOBOCAN នៅឆ្នាំ២០១២។ ជាក់ស្តែង   នៅមន្ទីរពេទ្យអន្តរជាតិសែនសុខ ជំងឺមហារីកសុដន់ឈរនៅលំដាប់ទីមួយ(១៤,៦%) ដែលកើតចំពោះអ្នកជំងឺមហារីកជាស្រ្តីភេទ។   គួរឲ្យដឹងផងដែរថា ជំងឺមហារីកសុដន់ គឺជាមូលហេតុចម្បងទីពីរដែលបណ្តាលឲ្យស្រ្តីទទួលមរណភាពនាពេលបច្ចុប្បន្ន» ទាំងនេះជាការលើកឡើងរបស់ លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត Turobova Tatiana វេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសជំងឺមហារីកចំពោះកូនក្មេង និងមហារីកទូទៅមកពីប្រទេសរុស្សី និងជាសមាជិករបស់ American Society of Clinical Oncology, Russian Society of Pediatric Oncologists and Hematologists, European Society for Medical Oncology ហើយបច្ចុប្បន្នក៏ជាប្រធានផ្នែកជំងឺមហារីក និងជាអនុប្រធាននៅមន្ទីរពេទ្យអន្តរជាតិសែនសុខផងដែរ(តាំងពីឆ្នាំ២០១០)… កត្តាត្រូវយល់ដឹង ដើម្បីការពារខ្លួនអ្នកពីជំងឺមហារីកសុដន់ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ជា ចាន់ឌី បានលើកឡើងថា«ជំងឺមហារីកសុដន់ គឺជាជំងឺមហារីកដែលជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ២ចំពោះស្រ្តីកម្ពុជាបន្ទាប់ពីជំងឺមហារីកមាត់ស្បូន។ ផ្ទុយមកវិញ ចំពោះប្រទេសដែលអភិវឌ្ឍន៍ជំងឺមហារីកជាជំងឺដែលមានអត្រាកើតមានលេខរៀងទីមួយវិញដោយហេតុថាពួកគាត់យល់ដឹងពីវិធីបង្ការជំងឺមហារីកមាត់ស្បូនច្រើនជាងស្ត្រីកម្ពុជា»។ លោកក៏បានបញ្ជាក់ផងដែថា វា គឺជាបណ្តុំនៃកោសិកាដែលមានការប្រែប្រួល DNA ហើយកោសិកាទាំងនេះធ្វើការលូតលាស់ខុសប្រក្រតីដែលខ្លួនយើងមិនអាចគ្រប់គ្រងវាបាន។ ជំងឺមហារីកនេះបង្កឡើងដោយកត្តាផ្សេងៗរួមបញ្ចូលគ្នាហើយកត្តាជម្រុញទាំងនោះរូមមាន… [ករណីសិក្សា] បុរសក៏អាចកើតជំងឺមហារីកសុដន់ដែរ? សំណួរ៖ ខ្ញុំបាទអាយុ ២៥ឆ្នាំ រស់នៅក្នុងខេត្តកំពង់ធំ។ ខ្ញុំធ្លាប់លឺគេនិយាយពីជំងឺមហារីកសុដន់លើមនុស្សស្រី។ តើជំងឺនេះអាចមានលើបុរសទេ បើមនុស្សប្រុសក៏មានសរីរាង្គនេះដែរ? លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ទូច សុជាតិ ឯកទេសជំងឺមហារីក និងវេជ្ជសាស្រ្តទូទៅនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត បានឆ្លើយតបនឹងសំណួរខាងលើនេះថា «បុរសក៏អាចមានជំងឺមហារីកសុដន់ដែរ តែមហារីកសុដន់លើមនុស្សប្រុសមានត្រឹមតែ…» (វីដេអូ) ដឹងថាខ្លួនអ្នកមានដុំមហារីកសុដន់ឬអត់ដោយខ្លួនឯង... ការសិក្សាបង្ហាញថា «ម្នាក់ក្នុងចំណោមស្រ្តី៨នាក់ អាចប្រឈមមុខនឹងជំងឺមហារីកសុដន់ដ៏កាចសាហាវមួយនេះ។ មកទល់នឹងសព្វថ្ងៃនេះ មិនទាន់មានវិទ្យាសាស្រ្តណាអាចការពារ ឬវ៉ាក់សាំងចំពោះជំងឺមហារីកនេះទេ»។ ប៉ុន្តែជំងឺនេះ នឹងមិនអាចវាយប្រហារស្រ្តីបានទេ ប្រសិនបើមានការតាមដាន និងដឹងបានទាន់ពេលវេលា ហើយលោកអ្នកក៏អាចរៀនអំពីវិធីអនុវត្តត្រឹមត្រូវ ដែលអ្នកអាចយកទៅអនុវត្តដោយខ្លួនឯងក្នុងការស្វែងរកដុំមហារីកតាមរយៈវីដេអូនេះផងដែរ។ ៦ យ៉ាងការពារអ្នកពីជំងឺមហារីកសុដន់ លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត Turobova Tatiana វេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសជំងឺមហារីកចំពោះកូនក្មេង និងមហារីកទូទៅនៃមន្ទីរពេទ្យអន្តរជាតិសែនសុខ «ពេលវេលាដែលគួរចាប់ផ្តើមការពារមហារីកសុដន់វិធីសាស្រ្តការពារ គួរត្រូវបានចាប់ផ្តើមឲ្យបានឆាប់រហ័សដោយសារ២៥%នៃជំងឺមហារីកសុដន់ ត្រូវបានគេរកឃើញចំពោះស្រ្តីដែលមានអាយុ ៥០ឆ្នាំនៅក្នុងប្រទេសអភិវឌ្ឍ ម៉្យាងវិញទៀតចំនួន២២%នៃជំងឺមហារីកសុដន់បានកើតឡើងចំពោះស្រ្តី ដែលស្ថិតក្នុងវ័យមុនពេលអស់រដូវ និងភាគច្រើនមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរជាងស្រ្តីដែលមានវ័យក្រោយអស់រដូវទៀតផង…» [ករណីសិក្សា] ធ្វើយ៉ាងណាទើបការពារខ្លួនពីជំងឺមហារីកសុដន់បាន? សំណួរ ៖ នាងខ្ញុំអាយុ ៣៣ឆ្នាំ រស់នៅខេត្តបាត់ដំបង។ ខ្ញុំមានបងស្រីកើតជំងឺមហារីកសុដន់។ តើខ្ញុំត្រូវធ្វើអ្វីខ្លះ ដើម្បីអាចការពារខ្លួនពីជំងឺនេះ? លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ទូច សុជាតិ ឯកទេសជំងឺមហារីក និងវេជ្ជសាស្រ្តទូទៅនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត «មកទល់នឹងពេលនេះ យើងនៅមិនទាន់មានវិធានការណាច្បាស់លាស់ក្នុងការទប់ស្កាត់ កុំឲ្យកើតជំងឺមហារីកសុដន់នៅឡើយទេ តែអ្វីដែលគ្រូពេទ្យណែនាំដល់អ្នកជំងឺ គឺការតាមដានរកមើលវត្តមាននៃដុំដោះឲ្យបានទៀងទាត់ ដើម្បីអាចរកឃើញជំងឺនេះក្នុងដំណាក់កាលដំបូងដែលអាចព្យាបាលបាន…» ©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ មហារីក និងជំងឺឈាម
ចែករំលែក
  • Oct 03, 2017 |
  • 7 ឆ្នាំមុន |
  • 18.5K មើល

អាការៈស្លេកស្លាំង ឬខ្វះគ្រាប់ឈាមក្រហម អាចជារោគសញ្ញារបស់ជំងឺសាហាវមួយចំនួន!

អ្នកជំងឺស្លេកស្លាំង ឬខ្វះគ្រាប់ឈាមក្រហមភាគច្រើន តែងរកជាវថ្នាំជាតិដែក និងវីតាមីនដោយមានជំនឿថា អាចប៉ះប៉ូវគ្រាប់ឈាម។ ប៉ុន្តែជំងឺខ្វះគ្រាប់ឈាមក្រហមមិនមែនសុទ្ធតែត្រូវព្យាបាលដោយថ្នាំជាតិដែក និងវីតាមីននោះទេ ពីព្រោះមានមូលហេតុផ្សេងៗគ្នាជាច្រើន ដែលបណ្តាលអោយខ្វះគ្រាប់ឈាមក្រហម។ ជាឧទាហរណ៍: បើមូលហេតុខ្វះឈាមក្រហមដោយសារមានហូរឈាមតិចៗរ៉ាំរ៉ៃតាមក្រពះពោះវៀន គឺត្រូវរកមើលថាតើវាជាដំបៅធម្មតា ឬដំបៅមហារីកដើម្បីព្យាបាលឲ្យចំទិសដៅ។ល។ តាមស្ថិតិឆ្នាំ២០១៦ នៅផ្នែកជំងឺមហារីក និងជំងឺឈាមនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត បានរកឃើញមូលហេតុធំៗនៅពីក្រោយជំងឺកង្វះគ្រាប់ឈាមក្រហម ដែលគួរឲ្យតក់ស្លុត៖    ១) មហារីកក្រពះ     ២) មហារីកពោះវៀន      ៣) មហារីកមាត់ស្បូន     ៤) មហារីកឈាមស៊ីឆ្អឹង (Multiple Myeloma)     5) ដំបៅក្រពះ ដំបៅពោះវៀនរ៉ាំរ៉ៃ     6) ដុំសាច់ក្នុងស្បូន     7) មហារីកគ្រាប់ឈាម    ៨) ជំងឺគ្រាប់ឈាមផ្សេងៗ។-ល-។  ដូចនេះអ្នកជំងឺស្លេកស្លាំងគួរទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញនៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ដើម្បីរកមូលហេតុនៃកង្វះគ្រាប់ឈាមក្រហម និងដើម្បីទទួលបានការព្យាបាលដ៏ត្រឹមត្រូវ។  “ការលេបថ្នាំជាតិដែក​​ និងវីតាមីនដោយមិនបានស្រាវជ្រាវពិនិត្យរកមូលហេតុឲ្យអស់សេចក្តី អាចជាការផ្តល់ឱកាសឲ្យជំងឺចេះតែ វិវត្តន៍រហូតដល់ដំណាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរ​ និងនាំមកនូវភាពយឺតយ៉ាវក្នុងការព្យាបាលប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។” បកស្រាយដោយ ៖​ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ផេង បូរ៉ា  ឯកទេសព្យាបាលដោយកោសិកា ឯកទេសជំងឺគ្រាប់ឈាម និង មហារីក បម្រើការនៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត និងជាប្រធាននៃ មជ្ឈមណ្ឌលរក្សាសុខភាពអូហ្វីលីស ©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ជំងឺផ្សេងៗ មហារីក និងជំងឺឈាម
ចែករំលែក
Top