Loading...

Your cart (4)

Product thumb

Basic hooded sweatshirt in pink

  • Color: Pink
  • Size: S
$15.00 $31.00
Product thumb

Mid-rise slim cropped fit jeans

  • Size: M
$76.00
Product thumb

Men fashion gray shoes

  • Color: Gray
  • Size: 10.5
$84.00
Subtotal: $198.65
Checkout

និយមន័យ បញ្ហាអាល្លែកហ្ស៊ីអាហារលើកុមារកើតឡើង នៅពេលកុមារញ៉ាំអាហារ ឬសារធាតុណាមួយចូលក្នុងខ្លួនធ្វើឲ្យមានប្រតិកម្មជាមួយនឹងប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ ដោយការលេចចេញជាសញ្ញាផ្សេងៗ ហើយផ្តល់ផលវិបាកជាច្រើន។ ប្រតិកម្មអាល្លែកហ្ស៊ីដែលកើតឡើង មានបែបបទរបស់វាពីស្រាលទៅធ្ងន់ ឬអាចឈានដល់បាត់បង់ជីវិតទៀតផង។ ម៉្យាងវិញទៀត អាល្លែកហ្ស៊ីអាហារនេះ ច្រើនជួបប្រទះចំពោះក្មេងជាងមនុស្សចាស់ ពិសេសក្មេងក្រោមអាយុ១ឆ្នាំ។  មូលហេតុ មកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ករណីអាល្លែកហ្ស៊ីអាហារចំពោះកុមារតែងកើតមានឡើងដោយឯកឯង គ្មានមូលហេតុណាមួយ ដែលត្រូវបានកំណត់ច្បាស់លាស់នោះទេ។ មានការសម្គាល់ខ្លះថា នៅពេលឳពុកម្តាយមានអាល្លែកហ្ស៊ីជាមួយអ្វីមួយកូនកើតមកអាចនឹងមានអាល្លែកហ្ស៊ីដែរ ប៉ុន្តែក៏មិនមានការសិក្សាណាមួយបង្ហាញថាវាជាបញ្ហាតពូជឡើយ។  រោគសញ្ញា ទាក់ទងនឹងអាល្លែកហ្ស៊ី អាចមានការងាយស្រួលក្នុងការកត់សម្គាល់។ បើចំពោះក្មេងតូចៗដែល ភាគច្រើន តែងមានអាល្លែកហ្សុីជាមួយនឹងទឹកដោះគោ រោគសញ្ញាមានដូចជា រមាស់ស្បែក ក្អក ហត់ ឈឺពោះ ក្អួត ក្អែញឹកញាប់ ហើមពោះ រាករ៉ាំរ៉ៃដែលអាចច្រឡំជាមួយជំងឺរាកដោយសារមេរោគផងដែរ។ ក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរ(Anaphylaxis) ក្មេងអាចមានអាការៈ ចុះសម្ពាធឈាម និងពិបាកដកដង្ហើមខ្លាំង ហើយអាចឈានដល់ការប៉ះពាល់អាយុជីវិតផងដែរ។  ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដែលសាមញ្ញបំផុត គឺឲ្យកុមារសាកល្បងញ៉ាំអាហារដែលសង្ស័យ រួចចាំសង្កេតមើលថាតើ មានរោគសញ្ញាដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើដែរឬទេ។ ការធ្វើបែបនេះត្រូវស្ថិតក្រោមការតាមដានយ៉ាងម៉ត់ចត់ពីសំណាក់ វេជ្ជបណ្ឌិត។ វិធីរោគវិនិច្ឆ័យមួយផ្សេងទៀតគឺ ធ្វើឡើងដោយការធ្វើតេស្តនៅលើស្បែក៖ កោសស្បែកឲ្យដាច់បន្តិចរួចដាក់សារធាតុដែលសង្ស័យពីលើប្រសិនបើពិតជាមានអាល្លែកហ្ស៊ីជាមួយនឹងសារធាតុនោះមែន នៅលើស្បែកក្មេងនឹងលេចចេញជាសញ្ញាកន្ទួលក្រហម ប៉ុន្តែការធ្វើតេស្តនេះទាមទារឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ព្រោះក្មេងខ្លះអាច នឹងមានប្រតិកម្មខ្លាំង ដល់ថ្នាក់ថប់ដង្ហើម ឬគាំងបេះដូង ស្លាប់ភ្លាមៗ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យមួយប្រភេទទៀត គឺការធ្វើតេស្តឈាម ដោយដាក់សារធាតុដែលមានការសង្ស័យ ចូលទៅក្នុងឈាមដែលបូម បន្ទាប់មក នឹងឃើញមានប្រតិកម្មរវាងសារធាតុទៅតោងជាមួយនឹងប្រព័ន្ធការពារ តាមរយៈការបាញ់បញ្ចាំងកាំរស្មី។ ការព្យាបាល និងផលវិបាក ក្មេងតូចៗមានការងាយស្រួលក្នុងការព្យាបាលណាស់ ដោយពួកគេមិនមានញ៉ាំអ្វីផ្តេសផ្តាសក្រៅពីទឹកដោះគោ ផ្ទុយមកវិញ មានការពិបាកចំពោះក្មេងធំបន្តិច៖ ក្មេងចេះដើរ និងក្មេងចូលរៀន។ ការព្យាបាលចំពោះករណីអាល្លែកហ្ស៊ីអាហារលើក្មេង គឺត្រូវស្វែងយល់ថា ក្មេងមានអាល្លែកហ្ស៊ីជាមួយនឹងប្រភេទអាហារមួយណា រួចបញ្ឈប់ការ ញ៉ាំអាហារនោះ។ ការប្រើប្រាស់ថ្នាំអាល្លែកហ្ស៊ីឬប្រើថ្នាំចាក់ភ្លាមៗ អាចត្រូវបានណែនាំចំពោះក្មេងមានអាល្លែកហ្ស៊ីខ្លាំង។ អាល្លែកហ្ស៊ីអាហារច្រើនប៉ះពាល់លើប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ ដែលអាចច្រឡំនឹងជំងឺផ្សេងទៀត ហើយបើមិនបានទទួលការព្យាបាលឲ្យបានត្រឹមត្រូវឬទាន់ពេលវេលានោះក្មេងអាចប្រឈមនឹងជំងឺកង្វះអាហារូបត្ថម្ភ ជាមូលហេតុចម្បងងាយនឹងឆ្លងមេរោគនិងជំងឺមួយចំនួន ប៉ះពាល់ដល់បញ្ញា និងអាចរហូតដល់បាត់បង់ជីវិតទៀតផង។ ការការពារ ក្មេងមានអាល្លែកហ្ស៊ីជាមួយអាហារណាត្រូវចៀសវាងអាហារនោះ និងត្រូវសរសេរជាតារាងរៀបរាប់ពីប្រភេទអាហារដែលក្មេងមានអាល្លែកហ្ស៊ីភ្ជាប់នឹងដៃក្មេងជានិច្ច ដើម្បីឲ្យគ្រប់គ្នាដឹង។ បើក្មេងមានអាល្លែកហ្ស៊ីជាមួយនឹងទឹកដោះគោ គួរប្តូរដោយយកប្រភេទដែលមានអាល្លែកហ្ស៊ីតិច(hypoallergic)។ បកស្រាយដោយ  ៖ លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត លីម ស៊ីវឡាំង វេជ្ជបណ្ឌិតនៃគ្លីនិកជាតិសើស្បែក និងកាមរោគ © 2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Health Time Corporation ​​​​ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ។  

ចែករំលែក

ជំងឺធ្មេញកុមារដែលមិនគួរមើលរំលងលក្ខណៈទូទៅរបស់ធ្មេញមិនថាកុមារ ឬមនុស្សពេញវ័យ លក្ខណៈជាទូទៅ របស់ធ្មេញចែកចេញជា ៣ ស្រទាប់ដូចជាកាចា(ផ្នែកខាងក្រៅ) ភ្លុក និងបណ្តូលធ្មេញ ដែលជាស្រទាប់ផ្នែកខាងក្នុងរបស់ធ្មេញ ។ បន្ថែមពីនេះធ្មេញមានរួមបញ្ចូលនូវសារធាតុម្យ៉ាងដែលឲ្យឈ្មោះថា Cementum ដែលព័ទ្ធជុំវិញឫសរបស់ធ្មេញ និង Ligament សម្រាប់ភ្ជាប់ពី Cementum ទៅកាន់ឆ្អឹង ដែល វាបង្កឲ្យធ្មេញមានចលនាតិចៗជាធម្មតា។ គប្បីកុំចាត់ទុកសុខភាពមាត់ធ្មេញរបស់កុមារជាបញ្ហាតូចតាច ផ្ទុយទៅវិញ វាជាប្រភពមេរោគ និងជាកត្តាបង្កជំងឺជាច្រើនដែលបង្អាក់ការលូតលាស់របស់កុមារ និងប្រឈមទៅនឹងសុខភាពទូទៅដូចជាក្តៅខ្លួន រាកជាដើម។ ដំណាក់កាលវិវឌ្ឍនៃធ្មេញកុមារជាទូទៅ កុមារមានធ្មេញទាំងអស់ចំនួន២០ ដែលផ្នែកខាងលើមានចំនួន១០ បូករួមជាមួយផ្នែក ខាងក្រោម ចំនួន១០បន្ថែមទៀត។ ចំពោះដំណុះធ្មេញព្រៃចាប់ផ្តើមក្នុងអាយុ ៦ខែ រហូតដល់៣ឆ្នាំ ហើយធ្មេញនឹងមានការផ្លាស់ប្តូរពីធ្មេញព្រៃទៅធ្មេញស្រុកចាប់ពីអាយុ ៦ឆ្នាំ និងចប់សព្វគ្រប់ក្នុង កំឡុងអាយុ១៣ឆ្នាំ។ យ៉ាងណាមិញ ធ្មេញព្រៃរបស់កុមារមានលក្ខណៈខុសគ្នាពីមនុស្សពេញវ័យ ផ្អែកលើសភាព ២យ៉ាង៖ • មានពណ៌សល្អក់ដូចទៅនឹងពណ៌របស់ ទឹកដោះ ដែលខុសពីធ្មេញរបស់មនុស្សពេញវ័យដែលមានពណ៌ស។ • វាមានក្បាលធ្មេញតូច និងឫសខ្លី ដែលផ្ទុយ ពីមនុស្សពេញវ័យ។ កត្តាប្រឈម និងការប៉ះពាល់កុមារដែលស្ថិតក្នុងអាយុចាប់ពី ២ឆ្នាំ ទៅ ៧ឆ្នាំជាវ័យដែលងាយទទួលរងបញ្ហាសុខភាពមាត់ធ្មេញច្រើនជាងគេ ដោយពួកគេមិនទាន់ចេះថែរក្សាការពារធ្មេញដោយខ្លួនឯង។ កត្តាដែលប៉ះពាល់ និងបង្ករោគ មានដូចជាការផ្តល់របបអាហារដែល មិនអំណោយផល និង ការលើសឬខ្វះនូវសារធាតុរ៉ែមួយចំនួន។នៅពេលដែលធ្មេញទទួលរងនូវជាតិស្ករច្រើនពីចំណីអាហារ វាត្រូវបានបំលែង ឲ្យទៅជាជាតិអាស៊ីត ដែលបណ្តាលមកពីពពួកមេរោគមួយចំនួននាំឲ្យខូចខាតសភាពរបស់ធ្មេញក្នុងពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់ណាមួយ។  មួយវិញទៀតទម្លាប់នៃការបំបៅទឹកដោះគោ ដែលខុសពីទឹកដោះធម្មជាតិ ក៏អាចនាំឲ្យធ្មេញឈានទៅរកការខូចខាតផងដែរ ដែលបញ្ហាទាំងនោះមានដូចជា៖ • ធ្មេញពុក • ពណ៌របស់ធ្មេញមានសភាពខុសធម្មតា(ខ្មៅ ឬត្នោត) • មានទំហំមិនប្រក្រតី • មិនរឹងមាំ និងស្តើង • ងាយស្រៀវ។ រោគសញ្ញា និងរោគវិនិច្ឆ័យ គន្លឹះមួយចំនួនក្នុងការរករោគសញ្ញានៃជំងឺធ្មេញរបស់កុមារមានដូចជា៖ • ការពិនិត្យមើលការប្រែប្រួលនូវសភាពពណ៌របស់ធ្មេញ • កុមារពិបាកក្នុងការទំពារ • មានចំណីអាហារដែលអាចជាប់នៅតាមចន្លោះធ្មេញ  ដែលបង្កឲ្យមានការឈឺចាប់។ ជាទូទៅ កុមារដែលមានបញ្ហាមាត់ធ្មេញ ទាមទារឲ្យទៅព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ ឬគ្លីនិកដែលមានទន្តបណ្ឌិតពោរពេញទៅដោយជំនាញច្បាស់លាស់ទើបអាចធានាបាននូវការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបាន ត្រឹមត្រូវ និងច្បាស់លាស់។ ការព្យាបាល និងការការពារ ចំពោះការព្យាបាលប្រែប្រួលទៅតាមសភាពធ្មេញតួយ៉ាង៖ • កុមារដែលមានចង្អូរធ្មេញជ្រៅប្រឈមទៅនឹង ការពុកធ្មេញ គឺតម្រូវឲ្យមានការប៉ះបិទជម្រៅនៃ ចង្អូរទាំងនោះដែលឲ្យឈ្មោះថា Fissure Sealant។ • ប្រើប្រាស់សារធាតុភ្លុយអរ (Fluoride) លាបត្រង់កន្លែងធ្មេញដែលមានការខូចខាត អាចការពារការពុកធ្មេញទាន់ពេលវេលា។ • ចំពោះធ្មេញដែលមានដំណាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរអាចឈានទៅរកការព្យាបាលដោយជ្រើសរើសនូវការដាក់ធ្មេញប្រភេទ stainless steel crown សម្រាប់កុមារ។ • ធ្វើការដកធ្មេញព្រៃមុនអាយុ ក្នុងករណីដែលមិនអាចរក្សាទុកធ្មេញ ដែលមានបញ្ហានោះតទៅទៀតបាន។ ការការពារទាមទារឲ្យមានការផ្តល់អាហារដែលមានជាតិវីតាមីន និងសារធាតុរ៉ែឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ និងទៀងទាត់តាមពេលវេលាជាពិសេសចំណីអាហារប្រភេទមើមដែលវាសម្បូរ ទៅដោយជាតិ ភ្លុយអរ និងកាល់ស្យូមគួរតែផ្តល់ឲ្យកុមារឲ្យបានច្រើន ដូចជាការ៉ុត និងដំឡូងបារាំងជាដើម។ ចៀសវាងផ្តល់អាហារដែលមានជាតិស្ករច្រើនជាពិសេសផលិតផលស្ករគ្រាប់។ បន្ថែមពីនេះ អាណាព្យាបាលមិនត្រូវបន្តក់ជាតិថ្នាំភ្លុយអរដោយខ្លួនឯងទៅលើធ្មេញក្មេង ដែលមិនបានទទួលវេជ្ជបញ្ជាពីទន្តបណ្ឌិតទេ។             ផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរករណីដែលមិនបានទទួលការព្យាបាលទាន់ពេលវេលាអាចបង្កជាបញ្ហា៖ • ធ្មេញព្រៃខូច និងជ្រុះមុនអាយុ • បាត់ចំណង់ចំណីអាហារ ដែលអាចបង្កជាជំងឺទៅថ្ងៃអនាគត • ប៉ះពាល់ដល់ការសិក្សា។ ចំពោះកុមារដែលមានប្រវត្តិធ្លាប់ទទួលរងនូវ បញ្ហាធ្មេញបានបន្សល់ទុកនូវផលអវិជ្ជមានពេលពេញវ័យដូចជា៖ • បាត់បង់សោភ័ណភាពផ្ទៃមុខ ដោយទម្រង់នៃធ្មេញស្រុកដុះមិនបានល្អ • បញ្ហាលើមុខងារទំពា ងាយបង្កជាជំងឺមាត់ធ្មេញផ្សេងៗ • បាត់បង់ទំនុកចិត្ត។ បកស្រាយដោយ ៖ លោកទន្តបណ្ឌិត អ៊ឹង ប៉ោលាង នៃមន្ទីរព្យាបាលធ្មេញ អេឡេហ្គង់ © 2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Health Time Corporation ​​​​ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ។     

ចែករំលែក

នៅថ្ងៃទី០៦​ ខែមេសានេះ ក្រុមហ៊ុនជីអេសខេ (​GSK​) បានរៀបចំ កម្មវិធីសិក្ខាសាលាមួយដែលប្រព្រឹត្តិទៅក្នុងសណ្តាគារភ្នំពេញស្តីពី«ជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះ» ក៏ដូចជាចូលរួមអបអរ«ទិវាប្រឆាំងជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ី​ពិភពលោក»ផងដែរ។ សិក្ខាសាលាទាំងមូលមានការចូលរួមពីវាគ្មិនកិត្តិយស ដូចជា លោកវេជ្ជបណ្ឌិតឃុន ឃាង ដែលបានបកស្រាយពីព័ត៌មានពីស្ថានភាពទូទៅទាក់ទងនឹងជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះ។ លោកសាស្រ្តាចារ្យ សុក​ សំអាត បានចូលរួមចែករំលែកពីការព្យាបាល និងការការពារ ពីជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ី​ និងមានការបកស្រាយពីផលប៉ះពាល់នៃជំងឺនេះចំពោះគ្រួសារ ក៏ដូចជាសង្គមជាតិពីលោកវេជ្ជបណ្ឌិត សុខ គួង ផងដែរ។ នាពេលចុងបញ្ចប់នៃកម្មវិធី ក៏មានការសំណេះសំណាលពីសំណាក់​ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ក់ ប៊ុនឡុង ទទួលបន្ទុកផ្នែកផ្លូវដង្ហើមរបស់ក្រុមហ៊ុនGSKផងដែរ។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា គោលបំណងនៃកម្មវិធី គឺធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណង ដើម្បីផ្តល់ចំណេះដឺងបន្ថែមទៀតដល់ឱសថការី និងអ្នកផ្តល់សេវាសុខភាពទាំងអស់ ក្នុងការព្យាបាលជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ី និងផ្តល់ការណែនាំឲ្យត្រឹមត្រូវដល់អ្ន​កជំងឺ។ លើសពីនេះទៀត គឺដើម្បីចូលរួមចំណែកជាមួយពិភពលោក ដើម្បីប្រឆាំងជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីផងដែរ។ © 2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Health Time Corporation ​​​​ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ចែករំលែក

សេចក្តីផ្តើម ៖ ការគ្រេចថ្លោះគឺជាការរងរបួសនៅលើរាងកាយដែលកើតមានញឹកញាប់ជាងគេ ភាគច្រើនបណ្តាលមកពីសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ។ គួរឲ្យកត់សំគាល់ផងដែរ ករណីមធ្យមនិងធ្ងន់ធ្ងរចំពោះអ្នកដែលជួបប្រទះនឹងការគ្រេចថ្លោះ ត្រូវចំនាយពេលយ៉ាងយូរទើបអាចជាសះស្បើយឡើងវិញ។ ជាលទ្ធផល ការគ្រេចថ្លោះជះឥទ្ធិពលលើទាំងសុខភាពផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត ដែលជាកត្តាដ៏សំខាន់មួយដែលប៉ះពាល់ទៅដល់ការប្រកបមុខរបរ និងការសិក្សា។ គោលបំណង ៖ ការសិក្សាបឋមទៅលើការគ្រេចថ្លោះចំពោះប្រជាជនរស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ឆ្នាំ២០១៥ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំនងបង្ហាញអោយឃើញអំពី ទំនាក់ទំនងរវាងស្ថានភាពនៃការគ្រេចថ្លោះរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាទៅនឹង ភេទ អាយុ មុខរបរ និងសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ, ការវាយតំលៃទៅលើបច្ចុប្បន្នភាពនៃការព្យាបាលការគ្រេចថ្លោះចំពោះប្រជាជនរស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ និងធ្វើការពិចារណាឡើងវិញទៅលើមធ្យោបាយផ្សេងៗដើម្បីលើកកំពស់ស្ថានភាព ការគ្រេចថ្លោះនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ វិធីសាស្រ្ត ៖ កម្រងសំណួររៀបចំឡើងទៅតាមសៀវភៅមគ្គុទេសនក៍របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក [1] ត្រូវបានសួរទៅកាន់អ្នកចូលរួមដែលជាប្រជាជនទូទៅចំនួន៣៨៦នាក់ នៅតាមទីកន្លែងផ្សេងៗក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។ បន្ទាប់មក ទិន្នន័យដែលទទួលបានត្រូវបានយកមកវិភាគតាមលក្ខណៈស្ថិតិវិទ្យាដោយសិក្សាអំពីទំនាក់ទំនងរវាងការគ្រេចថ្លោះ ជាមួយនឹងអាកប្បកិរិយាក្នុងការប្រកបរបរ, ភេទ, អាយុ, Body Mass Index, សកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ និងសុខភាពផ្លូវកាយ។ លទ្ធផល ៖ ទិន្នន័យបង្ហាញថាមានអ្នកចូលរួម២៣១(៥៩.៨៤%)នាក់ ធ្លាប់មានការគ្រេចថ្លោះ (Figure1)។ ក្នុងនោះដែរ អាត្រានៃការគ្រេចថ្លោះចំពោះបុរសមាន ៦៨.៩២% ដែលខ្ពស់ជាងស្ត្រីដែលអាត្រាមានតែ៥៤.២០% (Figure2)។ រីឯក្រុមអាយុដែលរងការគ្រេចថ្លោះច្រើនជាងគេគឺនៅចន្លោះពី២០-២៥ឆ្នាំ (Figure3)។ ផ្នែកនៃរាងកាយដែលងាយនឹងរងការគ្រេចថ្លោះជាងគេគឺកជើង (Figure4)។ ក្នុងចំនោម២៣១ករណីនៃអ្នកគ្រេចថ្លោះ មាន១៧១ (៧៤.០៣%) ព្យាបាលដោយខ្លួនឯង, ៥៥ (២៣.៨១%) ទៅទិញថ្នាំនៅឱសថស្ថាន, ១០ (៤.៣៣%) ទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ (Figure5)។ រីឯការជ្រើសរើសវិធីព្យាបាលដោយប្រើឱសថសម័យ យើងសង្កេតឃើញមានចំនួន ១៨៧ (៨០.៩៥%) នៃអ្នកចូលរួមសរុប ដែលភាគច្រើន អ្នកជម្ងឺប្រើប្រាស់ទំរង់លាបរឹត (Figure6)។ ជាមួយគ្នានេះដែរ ការប្រើប្រាស់ Nonsteroidal anti-inflammatory drugs គឺជាការព្យាបាលដែលឱសថការីជ្រើសរើសប្រើញឹកញាប់ជាងគេសំរាប់ការព្យាបាលការគ្រេចថ្លោះ (Figure7)។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ក៏មានអ្នកចូលរួមចំនួន៦៥ (២៨.១៤%) បានជ្រើសរើសវិធីព្យាបាលដោយមិនប្រើឱសថសម័យដូចជា ធ្វើលំហាត់ប្រាណ ស្អំទឹកកក អបឈើ និងប្រើប្រាស់រុក្ខជាតិឱសថ (Figure8)។ សេចក្តីសន្និដ្ឋាន ៖ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះបានបង្ហាញឲ្យឃើញថា មិនត្រឹមតែអ្នកលេងកីឡាទេដែលប្រឈមនឹងការគ្រេចថ្លោះ តែវាក៏កើតឡើងជាញឹកញាប់ចំពោះប្រជាជនទូទៅផងដែរ។ តាមរយៈលទ្ធផលនៃទំនាក់ទំនងតាមស្ថិតិវិទ្យា រវាងការគ្រេចថ្លោះ និងភេទ, ការហាត់ប្រាណ, និងការធ្វើការងារ បានស្តែងអោយឃើញថាការគ្រេចថ្លោះគឺជាបញ្ហាមួយដែលជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងទៅដល់ប្រជាជនកម្ពុជាទូទៅ។ ពាក្យគន្លឹះ ៖ Cross-sectional study, ការគ្រេចថ្លោះ, Prevalence ឯកសារយោង៖ [1]. D. Sethi…et al. Guidelines for conducting community survey on injuries and violence. Geneva: WHO; 2004. សិក្សាដោយ ៖  យុវនិស្សិត ខន ស្រ៊ឺ, តាំង ស៊ីវទៀង, នៅ សុវណ្ណី, អ៊ិត សុភារ៉ែន (និស្សិតឱសថសាស្រ្តនៃសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្តសុខាភិបាល) ដកស្រង់ចេញពី ៖ ព្រឹត្តិ​បត្រព័ត៌មាននៃសមាគមឱសថការីកម្ពុជា

ចែករំលែក

ប្រជាជនទូទាំងពិភពលោកមានពណ៌សម្បុរផ្សេងគ្នាទៅតាមពូជសាសន៍នីមួយៗដូចជា ស្បែកស ស្បែកខ្មៅ ស្បែកលឿងជាដើម។ ទន្ទឹមនឹងការមានពណ៌សម្បុរខុសគ្នានេះដែរក៏មានជំងឺម្យ៉ាងដែលធ្វើឲ្យមានការប្រែពណ៌ស្បែករបស់ពួកគាត់ទៅជាពណ៌សខុសពីពណ៌ធម្មតាដែលយើងស្គាល់ថាជា ជំងឺឃ្លង់ល្ពៅ (វីទីលីហ្គោល)។ ដើម្បីឲ្យយល់ច្បាស់ពីជំងឺនេះ ហេលស៍ថាមបានធ្វើកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត «ព្រហ្ម ផានិត» ដែលជាគ្រូពេទ្យឯកទេសសើស្បែកមកពីប្រទេសបារាំងបច្ចុប្បន្នកំពុងបម្រើការនៅផ្នែកជំងឺសើស្បែក និងកាមរោគនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត ដែលលោកបានធ្វើការបកស្រាយយ៉ាងក្បោះក្បាយពីជំងឺនេះ ៖ និយមន័យ ជំងឺវីទីលីហ្គោ ឬជំងឺឃ្លង់ល្ពៅគឺជាជំងឺស្បែកដែលប្រែពណ៌ពីធម្មតាទៅជាពណ៌សដោយសារតែការស្លាប់របស់កោសិកាផលិតពណ៌ (melanocyte)។ ជំងឺវីទីលីហ្គោនេះអាចកើតមានឡើងចំពោះមនុស្សគ្រប់វ័យអាចកើតមាននៅលើផ្ទៃមុខដងខ្លួនចុងដៃចុងជើង និងតាមជាលិកាទន់ដូចជាភ្នែក ច្រមុះ បបូរមាត់ ។ល។ ជំងឺនេះដែរមានកើតលើប្រជាជនប្រហែល 0,1%-2% នៃប្រជាជនទាំងអស់ទូទាំងពិភពលោកតែប្រទេសកម្ពុជាយើងមិនមានទិន្នន័យច្បាស់លាស់ណាមួយលើការកើតជំងឺនេះទេ។ យ៉ាងណាមិញបើតាមតួរលេខរបស់មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀតមានអ្នកកើតជំងឺនេះប្រហែល 1% ទៅ2% ប៉ុណ្ណោះក្នុងចំណោមអ្នកជំងឺដែលបានមកពិនិត្យព្យាបាលនៅអគារជំងឺសើស្បែកនិងកាមរោគ។ មូលហេតុ ជាក់ស្តែង ពុំមានការបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ណាមួយអំពីមូលហេតុដែលបណ្តាលឲ្យកើតជំងឺនេះនោះទេ។ ប៉ុន្តែបើតាមការស្រាវជ្រាវគេបានសន្និដ្ឋានថាប្រហែលជាទាក់ទង នឹងប្រព័ន្ធការពាររាងកាយទៅបំផ្លាញកោសិកាពណ៌ (melanocyte)ដែលគេហៅថា Autoimmune Diseases និងមួយទៀតអាចមកពីកត្តាសេនេទិច។ រោគសញ្ញា ជំងឺនេះ ស្តែងឡើងដោយមានការប្រែពណ៌ស្បែកខុសប្រក្រតីពោលគឺស្បែកបានប្តូរទៅជាពណ៌ស(Depigmetation) ដែលអាចមើលឃើញដោយភ្នែកទទេ។ ការប្រែប្រួលនេះកើតឡើងដុំៗ និងអាចមានទំហំតូចឬធំតែគ្មានបញ្ហារមាស់ និងអាការៈអ្វីឡើយ។ រោគវិនិច្ឆ័យ គ្រូពេទ្យឯកទេសខាងសើស្បែកអាចដឹងថាជាជំងឺវីទីលីហ្គោលបានដោយការពិនិត្យស្បែកជាក់ស្តែង (Physical Examination) ប្រវត្តិអ្នកជំងឺ(Medical History) និង Skin biopsy ។ ដើម្បីបញ្ជាក់ឲ្យកាន់តែច្បាស់គ្រូពេទ្យនឹងច្រិបយកស្បែកមួយផ្នែកណាមួយទៅពិនិត្យ(biopsy)ដើម្បីវិភាគកោសិកាពណ៌(melanocyte)។ បើកោសិកាទាំងនេះស្លាប់វាប្រាកដណាស់ថាអ្នកជំងឺបានបាត់បង់កោសិកាពណ៌ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យស្បែកប្តូរពណ៌ទៅជាស។ វិធីមួយបែបទៀតគឺយកអំពូលមួយដែលមានកាំ-រស្មី ultra violet (wood  lamp) បញ្ចាំងលើស្បែក ដើម្បីរកមើលនូវផ្ទៃសតូចៗមានរាងដូចជាបង្អូចដែលជាកន្លែងកើតមានជំងឺវិទីលីហ្គោលនេះ។ ការព្យាបាល ចំពោះការព្យាបាល គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការព្យាបាលទៅតាមប្រភេទនិងទីតាំងដែលកើតជំងឺ៖ •ប្រសិនបើការប្រែពណ៌មានទំហំតូចដូចជាលើផ្ទៃមុខគ្រូពេទ្យព្យាបាលដោយថ្នាំពីរប្រភេទសំខាន់ គឺពួក Steroid ដែលយើងត្រូវលាបនៅកន្លែងដែលកើត២ដងក្នុង១ថ្ងៃដើម្បីកុំឲ្យប្រព័ន្ធការពាររាងកាយបំផ្លាញកន្លែងហ្នឹងបន្តទៀត និងមួយទៀត គឺពួកImmunosuppressive (tacrolimus) អាចលាបលើកន្លែងដែលកើតដើម្បីបន្ថយនូវសកម្មភាពរបស់ប្រព័ន្ធការពាររាងកាយរបស់យើងផងដែរ។ •ប្រសិនបើការប្រែពណ៌មានទំហំធំ (ពណ៌សសឹងទាំងអស់) គេព្យាបាលដោយថ្នាំមួយប្រភេទទៀត គឺពួក Hydroguinone ដើម្បីលុបកន្លែងដែលមានស្បែកពណ៌ខ្មៅចោលធ្វើឲ្យស្បែកសទាំងអស់វិញ។ •ប្រសិនបើការប្រែពណ៌ជាចំណុចពណ៌សតូចៗច្រើនពេញខ្លួនគេព្យាបាលដោយពន្លឺ (phototherapy, puva ឬ UVB)។ •ក្រៅពីមធ្យោបាយព្យាបាលខាងលើគេក៏អាចព្យាបាលតាមវិធីសាស្ត្រជាច្រើនទៀតដូចជា៖ ការយកស្បែកដែលល្អមកជួសកន្លែងដែលមានស្បែកខូច (Skin Graft) ដើម្បីឲ្យស្បែកដុះលូតលាស់មកពណ៌ធម្មតាវិញ និងមួយទៀតគឺការវះកាត់ដូរស្បែក (យកស្បែកនៅកន្លែងល្អមកដូរនៅកន្លែងដែលកើតមានជំងឺ)។ ការព្យាបាលជំងឺវីទីលីហ្គោលាចទទួលបានជោគជ័យឬអត់ វាអាស្រ័យទៅលើទំហំ និងប្រភេទនៃការប្រែពណ៌។ ដូចនេះអ្នកជំងឺត្រូវទៅជួបគ្រូពេទ្យឯកទេសដើម្បីជ្រើសរើសនូវវិធីព្យាបាលដ៏ត្រឹមត្រូវ។ ជំងឺវីទីលីហ្គោលនេះមិនមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតទេ ប៉ុន្តែវាធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺបាត់បង់នូវសកម្មភាពសង្គមដោយសារការខ្មាសអៀន និងចង់លាក់បាំងនូវអ្វីដែលគាត់កើតមាន។ ប្រសិនបើអ្នកជំងឺកើតមាននូវជំងឺវីទីលីហ្គោលហើយគាត់មានជំងឺមួយចំនួនទៀតដូចជាទឹកនោមផ្អែម បញ្ហាក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត និងជំងឺក្រិនស្បែក (Scleroderma)  នោះវាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិត។ ការបង្ការ វិធីការពារ និងទប់ស្កាត់កុំឲ្យជំងឺនេះរីករាលដាលអ្នកជំងឺមិនត្រូវឲ្យប៉ះពាល់ពន្លឺថ្ងៃក្តៅខ្លាំងដែលអាចបណ្តោយឲ្យរលាកស្បែកនៅកន្លែងផ្សេងដូចជា មុខ ដងខ្លួន នៅចុងដៃចុងជើង និងនៅមាត់មិនគួរឲ្យប៉ះទង្គិច ឬប៉ះជាមួយទឹកក្តៅខ្លាំងដែលបណ្តាលឲ្យស្លាប់កោសិកាដទៃទៀតដែលបណ្តាលឲ្យកើតវីទីលីហ្គោបូកជាមួយ Phototherapy។ ជំងឺនេះមិនមានការឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតនោះទេដោយសារវាកើតឡើងដោយប្រព័ន្ធការពាររបស់ខ្លួនយើងផ្ទាល់ប្រឆាំងនឹងខ្លួនឯង(Auto Immune)។ ឯកត្តាសេនេទិចក៏មិនទាន់បានបញ្ជក់ឲ្យច្បាស់លាស់ផងដែរ ដោយគ្រាន់តែអាចដឹងថាបើគ្រួសារមួយមានជំងឺវីទីលីហ្គោនេះកូនចៅ ឬចៅទួតអាចមានកើតជំងឺនេះប៉ុន្តែអាចនឹងអត់កើតផងដែរ។ ជាចុងក្រោយ ប្រសិនបើបងប្អូនប្រិយមិត្តអានទាំងឡាយបានជួបប្រទះឬមានការសង្ស័យថាខ្លួនមានស្បែកខុសធម្មតាគួរតែទៅជួបជាមួយនឹងគ្រូពេទ្យឯកទេសខាងសើស្បែកដើម្បីពិនិត្យ និងធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឲ្យបានត្រឹមត្រូវចៀសវាងការយល់ខុស និងការប្រើប្រាស់ថ្នាំដោយគ្មានវេជ្ជបញ្ជាដែលអាចបណ្តាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពក៏ដូចជាការចំណាយប្រាក់ច្រើន ការជួបជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសយើងអាចទទួលបាននូវការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យច្បាស់លាស់ និងទទួលបានការព្យាបាលប្រកបដោយគុណភាពប្រសិទ្ធភាពនិងសុវត្ថិភាព។ ©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ចែករំលែក

ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទEជាជំងឺមួយប្រភេទដែលបណ្ដាលមកពីវីរុសរលាកថ្លើមប្រភេទ E ប៉ុន្តែមិនវិវឌ្ឍទៅជាជំងឺរលាកថ្លើមធ្ងន់ធ្ងរ ឬរ៉ាំរ៉ៃនោះទេ។ វាមានលក្ខណៈខុសពីជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទB និងC ហើយវាអាចនឹងជាសះស្បើយទៅវិញក្នុងរយៈពេលពី២ទៅ៣ខែដោយពុំចាំបាច់ទទួលការព្យាបាល។ និយមន័យ ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ E ជាជំងឺដែលបណ្ដាលមកពីវីរុសរលាកថ្លើមប្រភេទE ដែលវីរុសនេះត្រូវបានគេចែកចេញជា៤ប្រភេទ ឬពូជ(Genotypes)ទៅតាមពូជសាសន៍និងតំបន់នីមួយៗ៖ • ពូជ(Genotype)ទី១ ៖ មានច្រើននៅតំបន់ត្រូពិច ដូចជាអាស៊ី និងអាហ្រ្វិច • ពូជ (Genotype)ទី២ ៖ មាននៅប្រទេស Kenya និង Nigeria ជាដើម • ពូជ (Genotype)ទី៣ ៖ ស្ទើរតែកើតមានពាសពេញពិភពលោក • ពូជ (Genotype)ទី៤ ៖ មិនទាន់អាចកត់សម្គាល់ទីតាំងជាក់នៅឡើយទេ។ ពូជទី១ និងទី២ត្រូវបានគេសងេ្កតឃើញថាវាអាចបង្កជាជំងឺរលាកថ្លើមនៅលើខ្លួនមនុស្ស ហើយមានការចម្លងពាសពេញផ្ទៃប្រទេសទៅលើប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍដោយសារកង្វះអនាម័យ រីឯពូជទី៣និងទី៤វិញ វាបង្កជាជំងឺនៅលើទាំងខ្លួនមនុស្ស និងសត្វ ជាពិសេសកើតលើសត្វជ្រូក ហើយវាមិនមែនកើតមាននៅតែប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍនោះទេ វាក៏ត្រូវបានរកឃើញនៅប្រទេសជឿនលឿនផងដែរ។ រយៈពេលនៃការបង្កជំងឺក៏បានបែងចែកជំងឺនេះជា២ទម្រង់ផ្សេងគ្នាផងដែរ គឺរលាកថ្លើមស្រួចស្រាវ និងរ៉ាំរ៉ៃ ប៉ុន្តែជាទូទៅការរលាកថ្លើមស្រួចស្រាវតែងជួបប្រទះជាញឹកញាប់ក្នុងជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ E បន្ទាប់មកវានឹងជាទៅវិញដោយឯកឯង។ ដោយឡែក ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ E រ៉ាំរ៉ៃ ឃើញមានចំពោះតែបុគ្គលណាដែលមានប្រពន័្ធភាពស៊ាំចុះខ្សោយប៉ុណ្ណោះ តួយ៉ាងចំពោះអ្នកជំងឺដែលបានធ្វើការដាំសរីរាង្គដូចជាថ្លើម បេះដូង តម្រងនោម ឬ ខួរឆ្អឹង ជាដើម។ ការចម្លងរោគ ការចម្លងជំងឺនេះ ត្រូវបានគេហៅថា “Orofecal” ពោលគឺចម្លងពីចំណីអាហារដូចជា៖ • បរិភោគទឹកមិនស្អាត • បរិភោគសាច់សត្វដោយពុំបានចម្អិនឲ្យឆ្អិនល្អ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា វីរុសនេះមិនអាចធ្វើការចម្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតតាមរយៈការរួមភេទ ឬការរស់នៅជាមួយគ្នានោះទេ។      ការចេញរោគសញ្ញា ពុំមានឃើញនូវរោគសញ្ញាជាក់លាក់ណាមួយដែលបញ្ជាក់ថាជាជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទEប្រាកដទេ។ ក្នុងអំឡុងពេល២ទៅ៧សប្ដាហ៍បន្ទាប់ពីឆ្លងរួចអ្នកជំងឺភាគច្រើនពុំមានចេញនូវរោគសញ្ញាអ្វីទាំងអស់ ឬអាចនិយាយថាមានសុខភាពធម្មតា ព្រោះវាជារយៈពេលសម្ងំរបស់វីរុសដែលគេហៅថា ”Incubation period”។ បន្ទាប់ពីនោះទើបយើងឃើញមានចេញនូវរោគសញ្ញាមួយចំនួនដូចការឆ្លងវីរុសធម្មតាដូចជា ក្ដៅខ្លួន ឈឺសាច់ដុំ អស់កម្លាំង ស្រកទម្ងន់ដែលអាចច្រឡំទៅនឹងជំងឺផ្ដាសាយ។ ក្រៅពីនេះអ្នកជំងឺក៏អាចលេចចេញនូវរោគសញ្ញាទូទៅនៃជំងឺរលាកថ្លើម ដោយមានការឈឺចាប់នៅចំទីតាំងនៃថ្លើម (ក្រោមឆ្អឹងជំនីរស្ដាំ) កើតលឿងលើស្បែក ភ្នែក ហើយទឹកនោមមានពណ៌លឿងខុសធម្មតានិងលាមកមានពណ៌ស្លេកខុសធម្មតាដែលជាហេតុនាំឲ្យយើងមានការសង្ស័យឈានទៅរកការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យទៅលើជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទE។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ បន្ទាប់ពីមានលេចឡើងនូវរោគសញ្ញាខាងលើ ត្រូវធ្វើការសាកសួរពីរបបអាហារក្នុងមួយរយៈពេលខ្លីចុងក្រោយដែលវាជាកត្តាចម្លងដ៏សំខាន់ ប៉ុន្តែការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជាក់លាក់គឺត្រូវពឹងផ្អែកទៅលើការធ្វើតេស្តឈាមរកអង្គបដិបក្ខវីរុសរលាកថ្លើមប្រភេទ E (anti-HEV, Ig M) និង PCR តេស្ត។ ការព្យាបាល និងវិធីបង្ការ ចំពោះតែអ្នកជំងឺដែលបានធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរ ឬផ្សាំសរីរាង្គ ត្រូវព្យាបាលដោយថ្នាំគ្រាប់ Ribavirin  ឬថ្នាំចាក់Interferon។ ចំពោះអ្នកជំងឺដែលមានសុខភាពធម្មតាយើងត្រូវធ្វើការព្យាបាលទៅតាមរោគសញ្ញា និងធ្វើការណែនាំអ្នកជំងឺផឹកទឹកឲ្យបានច្រើន បរិភោគឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ និងចៀសវាងការផឹកស្រា ឬថ្នាំណាដែលនាំឲ្យមានការខូចខាតនូវកោសិកាថ្លើម។   ទោះបីវាគ្មានភាពកាចសាហាវហើយករណីអាចមានតែ៥%ដែលអាចនឹងវិវឌ្ឍទៅជាជំងឺរលួយថ្លើម យើងក៏ត្រូវបង្ការការចម្លងជំងឺនេះដោយរស់នៅឲ្យមានអនាម័យខ្ពស់ ឬធ្វើការចាក់ថ្នាំបង្ការតែម្ដង។ បកស្រាយដោយ ៖ អ្នកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត វង ច័ន្ទលីណា គ្រូពេទ្យឯកទេសក្រពះ ពោះវៀន ថ្លើម និងឫសដូងបាត នៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ហើយក៏ជាសាស្រ្ដាចារ្យនៃសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្ដសុខាភិបាល

ចែករំលែក

មុន មុន គឺជាជំងឺរបស់ក្រពេញគល់រោម “Pilosebaceous“ វាកើតឡើងជាញឹកញាប់ មិនថាបុរស ឬស្រ្តី។ ជាទូទៅ គេឃើញថាមុនកើតឡើងក្នុងកំឡុងពេល អាយុពី ១០ ទៅ៤០ឆ្នាំ។មូលហេតុនៃការកើតមុន បណ្តាលមកពីការស្ទះ ក្រពេញបញ្ចេញក្រៅរបស់ក្រពេញ Sebaceous  និងការកើនឡើងលើសលុបនូវ ការបញ្ចេញរបស់ក្រពេញនេះ។ រួមជាមួយបំរែបំរួលអ័រម៉ូន Aldosterone បន្ថែមពីលើនោះ គឺមានការប្រមូលផ្តុំ នូវពពួកបាក់តេរីទៀតផង។ មុនត្រូវបានបែងចែកជាច្រើនប្រភេទ ដែលបង្កឡើងដោយមូលហេតុច្រើនយ៉ាង បន្ថែមពីលើការកកស្ទះ និងការបញ្ចេញច្រើនលើសលុបរបស់ក្រពេញសេបាសេ ”Sebaceas” ដូចជា Acne  vulgaris, Acne Cosmetica, Acne Occupational, Acne Senile Comedone, Acne Neonatorum, Acne Medicamentosa ជាដើម។ តែទោះជាយ៉ាងណា យើងធ្វើចំណាត់ថ្នាក់ មុន តែពីរប្រភេទធំៗ គឺ មុនគ្មានការរលាក (Acne non inflame), មុនមានការរលាក (Acne inflame) ។ • នៅក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ Acne non inflame មានដូចជា Acne vulgaris ដែលចែកជា  ពីរ  ក្រុមទៀតគឺ ៖    comedone      white     head ( មុនគ្រាប់ស )និង comedone black head (មុនក្បាលខ្មៅ) ។ • រីឯចំណាត់ថ្នាក់ Acne inflame មានដូចជា Acne fulminance, Acne Conglobata ជាដើម។ បើនិយាយពីរោគវិនិច្ឆ័យ មុន (Acne) គឺតំរូវទៅតាម គ្លីនិក និងធ្វើការបែងចែកទៅតាមអាយុ ប្រភេទមុន និងចំណាត់ថ្នាក់ដើម្បីធ្វើការព្យាបាល។ ការព្យាបាល ក៏ដូចរោគវិនិច្ឆ័យដែរ គឺតំរូវទៅតាមប្រភេទ និងចំណាត់ថ្នាក់របស់មុនដូចគ្នា។ ១. Topical Therapy • Acne non inflame ៖ សំដៅលើមុនដែលមិនមានការរលាក - Acne cream and Acne lotion ៖ សម្រាប់ធ្វើឲ្យមុខស្ងួត និង peeling effect - Retinoic acid ៖ លាបដើម្បីកាត់បន្ថយការបញ្ចេញរបស់ក្រពេញ Sebaceas ។ • Acne inflame ៖ សំដៅលើមុនដែលមានការរលាក រួមនិងមានបណ្តុំនៃពពួកបាក់តេរី -Benzoyl Peroxide : 2.5%  5%  10% ទៅតាមកម្រិតនៃការរលាក -Erythromycine gel, ( Clindamycinegel ) ២. Systemic therapy • Antibiotic ដែលប្រើប្រាស់ជាញឹកញាប់មានដូចជា :  Doxycycline, Erythromycine, Azithromycine, Cotrime (ពេលខ្លះ) ជាដើម ។ • Hormonal therapy • Roaccutane “Isotretinoin” ករណីមុនដែលធ្ងន់ធ្ងរ ការព្យាបាលកាន់តែពិបាក អាចតំរូវឲ្យចាក់ពពួក Anti-inflammatory ទៅក្នុងបណ្តុំមុនដែល មានគ្រាប់ធំ ហើយរឹង។ ជារួម “មុន” ជាជំងឺដែលសុំាញុំា ហើយពិបាកក្នុងការព្យាបាលឲ្យជាសះស្បើយដាច់ណាស់។ បច្ចេកវិទ្យាបច្ចុប្បន្ន ដែលទាន់សម័យ ហើយទំនើបនៅប្រទេសជឿនលឿន គឺការព្យាបាលរបស់គេអាចរហូតដល់ប្រើប្រាស់ Laserនិងម៉ាស៊ីនឈ្មោះ ‘AGNESTM “ ទៅហើយ។ អាស្រ័យហេតុនេះ ដើម្បីព្យាបាលមុនឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព សូមបណ្តាអតិថិជនទាំងអស់ ស្វែងរកការព្យាបាលដោយវេជ្ជបណ្ឌិតមានជំនាញ ចៀសវាងការព្យាបាលតាមបែប ប្រថុយប្រថាន ជាមួយផលិតផលក្នុងទីផ្សារសេរី ដោយមិនគោរពតាមវេជ្ជបញ្ជាច្បាស់លាស់។ ជាំ ជាំ គឺជាការកើតឡើងនូវពណ៌លើស្បែកដែលបណ្តាលឲ្យពណ៌ស្បែកប្រែទៅជាពណ៌ក្រមៅជាងស្បែកធម្មតាកើតថ្មីៗ ហើយមានកម្រិតព្រំដែនច្បាស់លាស់។ គេសង្កេតឃើញថា «ជាំ» កើតមានលើស្រ្តីច្រើនជាងបុរស ហើយច្រើនកើតលើមនុស្សចាប់ពីអាយុលើសពី២០ឆ្នាំ តែមូលហេតុរបស់ជាំមិនត្រូវបានបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ទេ។ វាអាចបណ្តាលមកពីមូលហេតុច្រើនយ៉ាង គ្រាន់តែអាចសំគាល់ឃើញថាវាមានទំនាក់ទំនងនឹងបម្រែបម្រួលរបស់អរម៉ូន និងកម្តៅថ្ងៃ។  ជាក់ស្តែង ការប្រមូលផ្តុំនូវកោសិកាពណ៌របស់ស្បែកឈ្មោះថា «មេឡានីន» ច្រើនលើសលុប បណ្តាលឲ្យជំងឺ «ជាំ» នេះកើតឡើង។ កន្លែងដែលកើតមានអាការៈជាំជាញឹកញាប់មានដូចជា៖ ថ្ងាស ថ្ពាល់ សៀតផ្កា ច្រមុះ និងចង្កា។ ជាទូទៅ គេសង្កេតឃើញថាជាំច្រើនចេញនៅពេលដែលស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ ស្រ្តីដែលប្រើប្រាស់ថ្នាំពន្យារកំណើត ក្រុមពពួក Oestrogen ជាដើម។ កត្តាមួយចំនួនទៀតដែលជម្រុញឲ្យជាំកើតមានដែរ គឺជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ ជំងឺស្រេ្តសជាដើម។ យ៉ាងណាមិញ ការព្យាបាលមានការលំបាកនឹងឲ្យជាដាច់ក្នុងរយៈពេលខ្លីណាស់ មានន័យថាការព្យាបាលត្រូវប្រើពេលយូរ ឬសឹងតែអស់មួយជីវិតទៅតាមដំណាក់កាលនីមួយៗ លើកលែងតែជាំដោយសារការមានផ្ទៃពោះជាទូទៅក្រោយពេលសម្រាលកូន៦ខែ ជាំអាចវិវឌ្ឍន៍ទៅជាសះស្បើយវិញដោយខ្លួនឯង។ រីឯជាំបណ្តាលមកពីការលេបថ្នាំពន្យារកំណើត ក្រោយពីបញ្ចប់ការលេបក៏ត្រឡប់មកធម្មតាវិញដូចគ្នាដែរ។ ជាទូទៅ ថ្នាំដែលប្រើក្នុងការព្យាបាលជាំមានដូចជា «Hydroquinone» លាយជាមួយ Tretinoin  និងCorticoides។ ម្យ៉ាងវិញទៀត គេក៏អាចព្យាបាលជាមួយ Azelaic acid រួមបន្ថែមនូវគ្រីមការពារកម្តៅថ្ងៃ SPF 30-50 ផងដែរ។ Atopic Dermatitis Atopic Dermatitis ជាជំងឺរលាកស្បែកម្យ៉ាងដែលមានរោគសញ្ញារមាស់ ជាចម្បង និងសើរើជាញឹកញាប់ (Recurrent) ដែលជាទូទៅការប៉ះទង្គិចកើតមាននៅលើផ្នែកទាំងសងខាងនៃដងខ្លួន (Symmetrical) ជាពិសេស គឺតំបន់បត់ ឬគន្លាក់ ដូចជាគន្លាក់ដៃ គន្លាក់ជើង ថ្ពាល់ ហើយលក្ខណៈពិសេសរបស់ជំងឺនេះ  គឺមាននៅទាំងសងខាង ដែលហៅថា   Symmetrical។ ជាទូទៅ វាចាប់ផ្តើមនៅពេលទើបនឹងកើតភ្លាម និងច្រើនកើតមានមុនអាយុ២ឆ្នាំ ហើយច្រើនតែកែសម្រួលបានដោយជំងឺនេះថយចុះទៅតាមអាយុអាចថយចុះ មានន័យថាកាលណាអាយុ កើនឡើងជំងឺនេះ ប៉ុន្តែរោគសញ្ញាកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរដោយសារការអេះ និងកកិត ។ រោគសញ្ញាចម្បងនៃជំងឺនេះ មានដូចជា ៖ • ការរមាស់ (Pruritus)  មាននៅតំបន់គន្លាក់ចំពោះមនុស្សពេញវ័យនិង នៅមុខ ដៃ កំបេះគូថ សម្រាប់ក្មេង • ជាប្រភេទជំងឺរ៉ាំរ៉ៃដែលសើរើជាញឹកញាប់ • មានប្រវត្តិជំងឺគ្រួសារដែលមានប្រតិកម្ម ៖ ស្បែក ច្រមុះ ទងសួត ដែលហៅថា Atopic Dermatitis, Allergic rhinitis, Asthma allergic conjonctivale (រលាកភ្នែកដោយប្រតិកម្ម) រីឯរោគសញ្ញាបន្ទាប់បន្សំវិញរួមមានដូចជា ៖ • រលាកភ្នែកញឹកញាប់ • រលាកមាត់ • រលាកមុខរលាត់ៗ របកៗ • ពុលចំណីអាហារ • រលាកដៃ (បាតដៃ)ញឹកញាប់ • ស្បែកស្ងួតរបកៗ • អង់ទីករ(IgE) ឡើងខ្ពស់ • រមាស់ រួមនឹងហើមៗ • ឡើងកន្ទួលៗ គ្រាប់ៗ (Keratosis pilaris) • គូសលើស្បែកឡើងពណ៌ស (White dermographism) កន្លែងដែលចេញជាញឹកញាប់ (Morphology and distribution)៖ • អាយុពីកើតដល់២ឆ្នាំ ៖ ច្រើនកើតមានជាប្រភេទ Acute និង Sub acute eczema មាននៅមុខ ថ្ងាស ថ្ពាល់ ជុំវិញមាត់ ជុំវិញច្រមុះ ដៃ និងជើង។ • អាយុពី២ឆ្នាំដល់១២ឆ្នាំ ៖ ជាប្រភេទ Sub acute និង Chronic eczema រួមជាមួយ Secondary Infection ដោយពពួកបាក់តេរីច្រើនមាននៅតំបន់ខ្នងដៃ ខ្នងជើង កដៃ កញ្ចឹងក ក្បាលជង្គង់...។ • សម្រាប់មនុស្សពេញវ័យ ៖ កន្លែងដែលកើតមានច្រើននៅថ្ងាស ត្របកភ្នែក    កញ្ចឹងក    ខ្នងដៃ    ខ្នងជើង   កដៃ។ ជំងឺនេះកើតមានលើក្មេងប្រុស និងមនុស្សប្រុសច្រើនជាងក្មេងស្រី និងមនុស្សស្រី។ វិធីព្យាបាល និងបង្ការនៃជំងឺមួយនេះរួមមានដូចជា ៖ • ចៀសវាងនូវទង្វើមួយចំនួនដូចជា ៖ ការប៉ះទង្គិចជាមួយសារធាតុដែលនាំឲ្យមានប្រតិកម្មដូចជាប៉ះជាមួយទឹក ទឹកសាប៊ូ ឬជាតិកាត់ដូចជា សាប៊ូ មេសាប៊ូគ្រឿងក្រអូបមួយចំនួន។ បន្ថែមពីលើនេះ លោកអ្នកក៏គួរចៀសវាងការអេះ និងកកិត ភាពសើម ធូលី និងលំអងព្រមជាមួយនឹងភាពតានតឹង ឬធុញថប់ផងដែរ។ • ប្រើថ្នាំលាប (Topical Therapy) ៖  Topical Steroid  រហូតដល់ស្បែកស្អាតល្អ ទើបប្រើគ្រីមដែលផ្តល់នូវសំណើម។ • ប្រើថ្នាំលាបប្រភេទ Antibiotic សម្រាប់ស្បែករលាកដែលមាន Secondary Infection ជាពិសេសថ្នាំ ដែលមានប្រសិទ្ធភាពលើពពួកStaphy lococcus aureus ដូចជា Erythromycine, Cephalexine, Cloxacilline ជាដើម។ • ថ្នាំប្រភេទ Anti-Histamine  ដើម្បីការពាររមាស់។ • ថ្នាំប្រភេទ Systemic Corticosteroid ប្រសិនបើមានការរលាកខ្លាំង។ • ប្រើ  PUVA or UVB phototherapy ក្នុងករណីដែលប្រើថ្នាំខាងលើមិនជោគជ័យ។ បកស្រាយដោយ ៖ លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ញ៉ែម ណាវី ឯកទេសជំងឺសើស្បែក  និងកាមរោគ  ម្ចាស់បន្ទប់ពិគ្រោះជំងឺរតនា និងជាវេជ្ជបណ្ឌិតបម្រើការនៅមន្ទីរពេទ្យបង្អែករាជធានីភ្នំពេញ

ចែករំលែក

បង្ហួរនោមដើរតួនាទីសំខាន់ណាស់សម្រាប់បញ្ចេញទឹកនោម និងបញ្ចេញទឹកកាមហើយក៏មានប្រយោជន៍ផងដែរសម្រាប់ធ្វើការទំនាក់ទំនងសរីរៈផ្សេងៗ ក្នុងការជួយសម្រួលដល់តម្រងនោមឲ្យមានដំណើរការល្អទៀតផង។ ប្រសិនបើបង្ហួរនោមមានបញ្ហា ដោយសារអ្វីមួយ ដូចជាគាបឬត្បៀត វានឹងបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នកជំងឺយ៉ាងឆាប់រហ័ស បើមិនធ្វើការព្យាបាលឱ្យទាន់ពេលវេលាទេនោះ។ អ្វីទៅជាជំងឺត្បៀតបង្ហួរនោម? ជំងឺត្បៀតបង្ហួរនោម គឺជាការរួមត្បៀតរង្វង់បង្ហួរនោមតូចខុស ពីធម្មតា ហើយដំណើរការឆ្លងកាត់របស់តម្រងនោមមានលក្ខណៈខុសប្រក្រតី បង្កឲ្យមានផលលំបាកជាច្រើនក្នុងការបញ្ចេញទឹកនោម។ មូលហេតុបណ្ដាលឲ្យមានជំងឺត្បៀតបង្ហួរនោម កត្ដាដែលបានជម្រុញឲ្យមានជំងឺត្បៀតបង្ហួរនោម គឺបណ្ដាលមកពីការប៉ះទង្គិច ដោយសារការដាក់សុងតាមបង្ហួរនោម។ កត្ដាមួយទៀត គឺអាចបណ្ដាលមកពីការបង្ករោគក្នុងផ្លូវទឹកនោមដែលមាន មេរោគបាក់តេរីផ្សេងៗ ជាពិសេសមេរោគកាមរោគ ប្រមេះទឹកបាយ និងទឹកថ្លាតែម្ដង។ មេរោគទាំងនោះ គឺជាដើមចមដែលអាចបណ្ដាលឲ្យបង្ហួរនោមទទួលផលអវិជ្ជមាន និងងាយរងគ្រោះផងដែរ ។ រោគសញ្ញាជំងឺត្បៀតបង្ហួរនោម អ្នកដែលមានជំងឺត្បៀតបង្ហួរនោមបានបង្ហាញជារោគសញ្ញាដូចជា នោម ក្រហាយ ពិបាកនោម នោមតឹង មានអារម្មណ៍ចុកត្រង់ក្រលៀន លើថ្ងាសបង្ហួរនោម មានសភាពស្លេកស្លាំង ហើមជាដើម។ វិធីព្យាបាលជំងឺត្បៀតបង្ហួរនោម ប្រសិនបើវេជ្ជបណ្ឌិតពិនិត្យដឹងថាមានជំងឺត្បៀតបង្ហួរនោម គឺត្រូវប្រើវិធីព្យាបាលដោយថ្នាំ ដោយតម្រូវឲ្យអ្នកជំងឺធ្វើការព្យាបាលឱ្យបានដិតដល់ផងដែរ ព្រោះជំងឺនេះជាជំងឺក្លាយពីជំងឺកាមរោគមួយចំនួន ដែលបានរក្សានៅក្នុងខ្លួនយូរអង្វែងដោយមិនបានធ្វើការព្យាបាលទាន់ពេល វេលា។ មិនតែប៉ុណ្ណោះប្រសិនបើការព្យាបាលជំងឺត្បៀតបង្ហួរនោមមិនយកចិត្ដទុកដាក់់ឲ្យទាន់ពេលវេលាទេនោះ អ្នកជំងឺអាចប្រឈមមុខផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរផងដែរ។ វិធីការពារជំងឺត្បៀតបង្ហួរនោម ដើម្បីការពារជំងឺត្បៀតបង្ហួរនោម គឺត្រូវការពារជំងឺកាមរោគផ្សេងៗ ដែលបានបង្កឲ្យមានរោគតាមផ្លូវទឹកនោម។ ជាពិសេសនោះ បុរសដែលឧស្សាហ៍រួមភេទជាមួយដៃគូច្រើនចាប់ពីពីរនាក់ឡើង ទៅ ត្រូវឧស្សាហ៍ទៅពិនិត្យសុខភាពឲ្យបានទៀងទាត់ ដើម្បីស្វែងរកជំងឺមួយចំនួន ដូចជាជំងឺប្រមេះ ទឹកបាយ ប្រមេះទឹកថ្លាជាដើម ព្រោះជំងឺទាំងនេះអាចបង្កហេតុឲ្យមានជំងឺត្បៀតបង្ហួរនោម។ លើសពីនេះលោកអ្នកបុរសៗក៏ត្រូវការពារឲ្យបានល្អផងដែរ មិនត្រូវឱ្យមានការប៉ះទង្គិចទៅលើប្រដាប់ភេទខ្លួនឯងច្រើននោះទេ ព្រោះបញ្ហានេះក៏ជាកត្ដាបង្កឲ្យមានជំងឺត្បៀតបង្ហួរនោមនេះដែរ។ ផលប៉ះពាល់នៃជំងឺត្បៀតបង្ហួរនោម ប្រសិនបើអ្នកជំងឺមិនធ្វើការព្យាបាលឱ្យទាន់ពេលវេលាទេនោះ ជំងឺនេះអាចរាលដាលដល់តម្រងនោម ឬចាល់ទឹកនោមបង្កលក្ខណៈឲ្យខ្សោយតម្រងនោមតែម្ដង។ មិនតែប៉ុណ្ណោះក៏អាចជម្រុញឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់សរីរៈផ្សេងៗទៀតផង។ ក្រៅពីនេះ ក៏មានផលប៉ះពាល់ទៅលើប្រព័ន្ធបញ្ជាផ្សេងៗនៃសរីរាង្គកាយ ថមថយនូវទំនាក់ទំនងនានាគ្រប់ប្រព័ន្ធចិញ្ចឹមកោសិកាទាំងអស់ផងដែរ។ វិធីចៀសផុតពីជំងឺត្បៀតបង្ហួរនោម លោកបុរសៗដែលមានដៃគូរួមភេទច្រើនត្រូវឧស្សាហ៍ទៅកាន់គ្លីនិក ឬមន្ទីរពេទ្យ ដើម្បីធ្វើការពិនិត្យរកជំងឺកាមរោគផ្សេងៗ ជាពិសេសពិនិត្យរកមើលជំងឺប្រមេះទឹកបាយ និងប្រមេះទឹកថ្លា ព្រោះជំងឺនេះអាចជាដើមហេតុបង្កឲ្យមានជំងឺត្បៀតបង្ហួរនោម។

ចែករំលែក

ជាទូទៅ អ្នកស្អកកនៅពេលណា?  ឬសុខៗស្រាប់តែស្អក? បើអ្នកពុំមែនជាអ្នកចម្រៀងប្រហែលជាអ្នកមិនសូវខ្វាយខ្វល់អំពីការស្អកនេះ ឬយល់ថាសំឡេងបែបនេះពិរោះម្យ៉ាង? ការបង្អាប់គ្នាលេងអំពីសំឡេងស្អកៗរបស់មិត្តភក្តិហាក់ដូចជាធម្មតាទៅហើយ  តែការពិតពេលខ្លះ នេះមិនមែនជាអ្វីដែលអ្នកគួរលេងសើចសប្បាយនោះទេ។ ហេតុអ្វី? លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ប្រាក់ ស៊ីថា សាស្ត្រាចារ្យជំនួយនៃមន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង នឹងបកស្រាយអំពីអាថ៌កំបាំងជុំវិញការស្អកក ដែលស្ទើរតែទាំងអស់គ្នាមិនបានចាប់អារម្មណ៍។ 1.    អ្វីទៅហៅថាការស្អកក? ស្អកកពុំមែនជាជំងឺទេ តែវាជារោគសញ្ញានៃជំងឺណាមួយ ដែលបង្ហាញឲ្យឃើញតាមរយៈការផ្លាស់ប្តូរសំឡេងខុសពីធម្មតាដូចជាការប្តូរទៅជាសំឡេងបែក សំឡេងខ្សោយឬមិនច្បាស់។ 2.    កាយវិភាគវិទ្យានៃបំពង់សំឡេង   បំពង់សំឡេងផ្សំឡើងពីឆ្អឹងខ្ចី (cartilage) មានចំនួន៤សំខាន់ៗ ហើយក្នុងនោះមានឆ្អឹងខ្ចីមួយដែលបញ្ជាខ្សែសំឡេងឲ្យបិទបើកបាន។ ជាទូទៅខ្សែសំឡេងនឹងត្រូវបញ្ជាឲ្យបើកនៅពេលដកដង្ហើមដើម្បីឲ្យខ្យល់ចេញចូល និងបិទវិញពេលនិយាយ ប៉ុន្តែដើម្បីបញ្ចេញសំឡេងឲ្យបានច្បាស់ ខ្សែសំឡេងត្រូវតែបិទជិត និងតឹងណែនល្អ ដូចនេះករណីដែលខ្សែសំឡេងបិទមិនជិតល្អ ឬក៏ធូរ នឹងនាំឲ្យសំឡេងប្រែប្រួលឬហៅថាស្អកនេះឯង។ ជារួមមក ការស្អកកនេះ ទាក់ទងនឹងបំពង់សំឡេងនិងខ្សែសំឡេងនេះផ្ទាល់តែម្តង។ 3.    មូលហេតុនៃការស្អកក •   មហារីក មានមូលហេតុជាច្រើនដែលនៅពីក្រោយបញ្ហាស្អកក តែសញ្ញាដ៏សំខាន់មួយដែលអ្នកត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន គឺការស្អកកលើសពី៣សប្តាហ៍ ពិសេសចំពោះមនុស្សចាស់ដែលមានអាយុលើសពី៥០ឆ្នាំ អ្នកជក់បារី ឬផឹកស្រាជាដើមដោយវាអាចជាប់ទាក់ទងនឹងជំងឺដ៏កាចសាហាវគឺ  មហារីកបំពង់សំឡេង ឬមហារីកនៅខ្សែសំឡេង។ ក្រៅពីនោះ ជំងឺមហារីកសួត មហារីកនៅក្រពេញពកក(ក្រពេញទីរ៉ូអុីត)  ឬមហារីកដែលនៅតំបន់ក ដូចជាមហារីកកូនកណ្តុរនៅកជាដើម សុទ្ធតែអាចឲ្យរោគសញ្ញាជាការស្អកក ហើយបញ្ហានេះក៏អាចកើតមានចំពោះក្មេងផងដែរ ។ •    ការរលាក(Infection) បំពង់កឬបំពង់សំឡេង ការរលាកធ្វើឲ្យខ្សែសំឡេងបិទមិនសូវជិតដោយសារតែអាការៈហើមរបស់បំពង់សំឡេង ហើយភាគច្រើនជាការរលាកស្រួចស្រាវ (acute infection) ដោយពពួកមេរោគ(បាក់តេរី ឬវីរុស)ឬក៏ផ្សិតដែលមានក្នុងបរិស្ថាន។ ការស្អកកដោយបញ្ហានេះអាចបាត់ទៅវិញដោយគ្រាន់តែធ្វើការថ្នមសំឡេង និងសម្រាកសំឡេង ឬព្យាបាលតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែគួរកត់សម្គាល់ថា មេរោគរបេងក៏អាចបណ្តាលឲ្យស្អកកផងដែរ ដូចនេះអ្នកដែលមានអាការៈស្អកកត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នពិសេសការស្អកករ៉ាំរ៉ៃរយៈពេលយូរ។ •    ការប្រើប្រាស់សំឡេងច្រើន​​​ ឬសំឡេងខ្លាំង មូលហេតុមួយទៀតគឺការប្រើប្រាស់សំឡេងច្រើនឬសំឡេងខ្លាំងៗដូចជាអ្នកឃោសនា      គ្រូបង្រៀន        អ្នកចម្រៀង ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ខ្សែសំឡេង។ការស្អកករបៀបនេះអាចដោះស្រាយបានដោយគ្រាន់តែសម្រាកឬថ្នមសំឡេងមួយរយៈប៉ុណ្ណោះ។ •    ការដុះដុំសាច់នៅខ្សែសំឡេង មានជំងឺជាច្រើនទាក់ទងនឹងការដុះដុំសាច់នៅខ្សែសំឡេងដូចជា ប្តូរនៅខ្សែសំឡេង ប៉ូលីប(polyps) ឬក៏ប្រភេទជំងឺច្រើនយ៉ាងទៀតដែលធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺស្អក តែការស្អកនេះកើតមានតែអំឡុងពេលដំបូងនៃការចាប់ផ្តើមដុះដុំសាច់ប៉ុណ្ណោះ។ ក្រោយពីដុំសាច់ដុះកាន់តែធំទៅៗ អាការៈស្អកកនេះនឹងប្តូរទៅជាការនិយាយលែងចេញតែម្តង ឬចេញតែខ្យល់ ព្រោះខ្សែសំឡេងបិទលែងជិតកាន់តែខ្លាំង។ •    វិបត្តិលើសរសៃប្រសាទ សាច់ដុំខ្សែសំឡេងអាចបិទបើកបាន ដោយមានសរសៃប្រសាទជាក់លាក់ជាអ្នកបញ្ជា ដូចនេះកាលណាសរសៃប្រសាទនោះរងនូវវិបត្តិណាមួយ នោះវាមិនអាចបញ្ជាបានល្អឬត្រឹមត្រូវទេ ពោលខ្សែសំឡេងមិនអាចបិទជិតឡើយដែលនាំឲ្យមានអាការៈស្អកក។ គួររំលឹកថា មានជំងឺជាច្រើនប្រភេទដែលជាមូលហេតុធ្វើឲ្យសរសៃប្រសាទមានវិបត្តិនឹងផ្តល់ជារោគសញ្ញានេះឡើង។ •    ជំងឺប្រភេទប្រព័ន្ធអង់ដូគ្រីន ជំងឺប្រភេទប្រព័ន្ធអង់ដូគ្រីន(endocrine system)  ក៏ជាមូលហេតុសំខាន់មួយនៃអាការៈស្អកកនិងឃើញកើតមានច្រើនផងដែរ។ •    មូលហេតុទាក់ទងនឹងកំណើតរបស់ក្មេង ការមានបញ្ហាតាំងពីកំណើតរបស់ក្មេងក៏អាចជាមូលហេតុដែលនាំឲ្យក្មេងមានសំឡេងស្អកផងដែរ។ កំហុសកំណនេះអាចទាក់ទងនឹងតំណពូជ  ឬក៏មិនមែន។ ជាក់ស្តែង ការប្រើប្រាស់ថ្នាំមិនត្រឹមត្រូវឬការមានជំងឺណាមួយនៅអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ ជាមូលហេតុមិនទាក់ទងនឹងតំណពូជដែលធ្វើឲ្យក្មេងអាចកើតមកជាមួយនឹងសន្ទះបិទជិត ឬក៏មានប្រហោងតូចពេកនៅបំពង់សំឡេង ដែលធ្វើឲ្យក្មេងមាននូវរោគសញ្ញាស្អក រួមជាមួយនឹងអាការៈក្អក និងហត់ដែលអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតក្មេង។ រីឯ បញ្ហាតំណពីម្តាយក៏អាចមានផងដែរក្នុងករណីដែលម្តាយមានជំងឺរោគស្ត្រីនៅអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ តែរោគសញ្ញាច្រើនតែបង្ហាញឡើងនៅពេលក្មេងមានអាយុចាប់ពី ៤ទៅ៥ឆ្នាំ ទើបមានការដុះនូវដុំសាច់ម្យ៉ាងហៅថា ប៉ាប៉ីឡូម (papiloma)។ ចំពោះករណីនេះ មានការពិបាកខ្លាំងដែលពេលខ្លះទាមទារឲ្យក្មេងទទួលការព្យាបាលស្ទើរមួយជីវិតរបស់គេតែម្តង និងត្រូវទទួលការវះកាត់ជាច្រើនលើកច្រើនសារ ហើយកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនោះគឺជំងឺនេះក៏អាចនឹងវិវឌ្ឍទៅជាជំងឺមហារីកទៀតផង។ 4.     កត្តាជម្រុញដែលធ្វើឲ្យស្អកក •    ការជក់បារី ផឹកស្រា ជាកត្តាជម្រុញដ៏សាមញ្ញមួយសម្រាប់ការប្រឈមមុខនឹងជំងឺជាច្រើនពិសេសគឺមហារីកបំពង់សំឡេង ដែលរោគសញ្ញានឹងរួមបញ្ជូលទាំងការស្អកកផងដែរ។ •    ការប្រើសំឡេងច្រើនឬខ្លាំងៗ អាចត្រឹមតែជាកត្តាជម្រុញមួយដោយសារការស្អកកនេះមិនមែនកើតចំពោះមនុស្សគ្រប់គ្នាដែលប្រើសំឡេងច្រើននោះទេ។ •    ជំងឺក្រពះច្រើនតែត្រូវបានមើលរំលង ពីឥទ្ធិពលនៃការច្រាលទឹកក្រពះ ដែលបង្កជាការរលាកបំពង់ខ្យល់ឬបំពង់សំឡេង និងជម្រុញឲ្យមានអាការៈស្អកកឡើង។ •    បរិស្ថានដែលមិនស្អាត ពោរពេញដោយធូលី ឬសារធាតុកខ្វក់ផ្សេងៗ ព្រមទាំងបរិយាកាសស្ងួតឬក្តៅពេក ងាយនឹងជៈឥទ្ធិពលមិនល្អដល់ផ្លូវដង្ហើមឬ ក៏នាំឲ្យមានបញ្ហាទាក់ទងនឹងផ្លូវដង្ហើមក៏ដូចជាធ្វើឲ្យស្អកក។ •    ការវះកាត់មួយចំនួនដូចជាការវះកាត់លើផ្លូវដង្ហើម ឬសរីរាង្គនៅក្បែរៗនោះក៏អាចបង្កការប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាផ្លូវដង្ហើមធ្វើឲ្យស្អកកផងដែរ។ •    វ័យឬអាយុ ក៏ជាកត្តាមួយដែលធ្វើឲ្យមនុស្សចាស់ស្ទើរតែទាំងអស់មានអាការៈស្អកក ដោយសារតែការរួមស្វិតនៃខ្សែសំឡេង នាំខ្សែសំឡេងបិទមិនបានជិតល្អ។ •    ជំងឺមួយចំនួនទៀតក៏អាចជម្រុញឲ្យស្អកកដែរ ដូចជាជំងឺទឹកនោមផ្អែមជាដើម។ 5.    ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យរកមូលហេតុនៃការស្អកក មានវិធីសាស្ត្រជាច្រើនដែលអាចធ្វើទៅបានប៉ុន្តែទាមទារឲ្យធ្វើនៅមន្ទីរពេទ្យដែលមានបរិក្ខារគ្រប់គ្រាន់ ដែលក្នុងនោះរួមមានដូចជា ការថតឆ្លុះអង់ដូស្កុប(endoscope) ការពិនិត្យចលនាខ្សែសំឡេងដោយស្ត្រូប៉ូស្កុប(stroposcope) ព្រមទាំងការពង្រីកមើលឲ្យបានច្បាស់ដោយមីក្រូស្កុប(m-icroscope)ជាដើម។ ដោយឡែក ជាទូទៅការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនេះអាចប្រព្រឹត្តិទៅដោយសាមញ្ញដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាជម្រើសទីមួយក្នុងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យមុននឹងឈានទៅដល់វិធីសាស្ត្រផ្សេង គឺតាមរយៈការកម្តៅកញ្ចក់ ហើយយកទៅដាក់ក្នុងមាត់អ្នកជំងឺ រួចទើបបាញ់ពន្លឺបញ្ចាំងចំកញ្ចក់នោះ។ 6.    ការព្យាបាល ដោយសារស្អកកជារោគសញ្ញានៃជំងឺណាមួយ ដូចនេះការព្យាបាលត្រូវធ្វើទៅតាមមូលហេតុឬជំងឺបង្កផ្ទាល់។ •    ករណីដែលស្អកដោយសារតែនិយាយឬស្រែកច្រើន ត្រូវឲ្យអ្នកជំងឺសម្រាកសំឡេង ឬប្រើសំឡេងថ្នមៗ ឬសម្រាកមិននិយាយតែម្តង។ •    ករណីមានរលាកដោយសារបាក់តេរីតម្រូវឲ្យប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះ។ តែសូមបញ្ជាក់ថា ករណីរលាកដោយសារវីរុស គឺពុំមានការប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះទេ ដូចនេះការព្យាបាល គឺគ្រាន់តែប្រើប្រាស់ថ្នាំទៅតាមរោគសញ្ញាប៉ុណ្ណោះ ដូចជាថ្នាំឈឺក ថ្នាំក្តៅខ្លួន និងពិសាទឹកឲ្យបានច្រើន រួមជាមួយការបញ្ឈប់ការជក់បារី ផឹកស្រា និងរស់នៅស្អាតបរិស្ថានល្អជាដើម។     សូមរំលឹកម្តងទៀតថា ចំពោះការស្អកកលើសពី៣សប្តាហ៍ចំពោះមនុស្សចាស់ មានផឹកស្រា ជក់បារី ត្រូវទៅជួបវេជ្ជបណ្ឌិតឲ្យបានឆាប់រហ័ស ព្រោះវាអាចជារោគសញ្ញានៃជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ ពិសេសគឺជំងឺមហារីកតែម្តង។ ដូចគ្នាផងដែរ កាលណាអាការៈស្អកនេះមកជាមួយនឹងរោគសញ្ញាផ្សេងទៀតដូចជា ថប់ដង្ហើម ហត់ អ្នកជំងឺគួរទៅជួបជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសដើម្បីទទួលការពិនិត្យ និងព្យាបាលភ្លាមៗ។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ប្រាក់ ស៊ីថា បានផ្តល់ជាអនុសាសន៍ចុងក្រោយថា នៅរាល់ពេលមានអាការៈស្អកក ទោះបីជាយល់ថាវាមានលក្ខណៈស្រាល ប៉ុន្តែអ្នកជំងឺគួរទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យដើម្បីរកមូលហេតុច្បាស់លាស់។ សារជាថ្មីម្តងទៀត ចំពោះជំងឺក្រពះដែលជាកត្តាជម្រុញមួយដែលតែងតែត្រូវបានមើលរំលងនោះ គួរតែត្រូវបានត្រួតពិនិត្យ និងព្យាបាលឲ្យបានជាត្រឹមត្រូវប្រសិនបើនេះពិតជាមូលហេតុបង្កមែន។ សូមសំណូមពរផងដែរដល់អ្នកជំងឺក៏ដូចជាប្រជាជនយើងទាំងអស់ថា គួរតែចៀសវាងប្រើប្រាស់ថ្នាំដោយខ្លួនឯងទោះជាអាការៈស្អកនោះមានភាពតិចតួចក្តី ព្រោះមានតែការទៅជួបពិគ្រោះផ្ទាល់ជាមួយគ្រូពេទ្យទេទើបច្បាស់លាស់ ហើយការព្យាបាលក៏មិនប្រាកដថាពិបាកដែរ ដោយពេលខ្លះគ្រូពេទ្យគ្រាន់តែឲ្យដំបូន្មានខ្លះៗ ដោយមិនបាច់ប្រើប្រាស់ថ្នាំផងក៏មាន។

ចែករំលែក

វេជ្ជបណ្ឌិត ស្រ្តី ឯកទេស ឫសដូងបាត និង គ្លីនិក ឯកទេស ក្រពះ ពោះវៀន ថ្លើម និង ឫសដូងបាត ដំបូងគេបង្អស់នៅកម្ពុជា ! គ្លីនិក អេគីប ឯកទេស ក្រពះ ពោះវៀន ថ្លើម និង ឫសដូងបាត បានកំពុងសហការជាមួយលោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ប៉ា សុម៉ាឡែន វេជ្ជបណ្ឌិត ឯកទេស ជម្ងឺ ឫសដូងបាត សញ្ញាប័ត្រមកពីប្រទេស បារាំង និង ជាវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសស្ត្រីដំបូងគេបង្អស់នៅប្រទេសកម្ពុជា ផ្នែកជម្ងឺ ឫសដូងបាត ។ វេជ្ជបណ្ឌិតស្ត្រី ឯកទេស ជម្ងឺឫសដូងបាត រូបនេះបានបញ្ចប់ថ្នាក់វេជ្ជបណ្ឌិត ឯកទេស ក្រពះ ពោះវៀន ថ្លើម និង ឫសដូងបាត នៅសាកលវិទ្យាលយ័វិទ្យាសាស្ត្រសុខាភិបាល នៃព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជា ព្រមទាំងធ្លាប់បានចុះធ្វើកម្មសិក្សារនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត និង ក្នុងបណ្តាលមន្ទីរពេទ្យធំៗ ជាច្រើនទៀតក្នុងប្រទេស និង ក្រោយពីបានបញ្ចប់ការសិក្សារក្នុងប្រទេសរួចមកលោកស្រ្តីវេជ្ជបណ្ឌិតក៏បានទៅបន្តការសិក្សារថ្នាក់ជំនាញ ឯកទេសផ្នែកជម្ងឺ ឫសដូងបាត នេះផងដែរនៅឯប្រទេស បារាំង ។ នាពេលបច្ចុបន្បនេះលោកស្ត្រីវេជ្ជបណ្ឌិតបានត្រលប់មកមាតុប្រទេសយើងវិញ និង ក៏កំពុងបំរើការនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ ព្រះកុសុមៈ នៅក្នុងរាជធានី ភ្នំពេញ ព្រមទាំងកំពុងសហការជាមួយគ្លីនិក គីប ឯកទេស ក្រពះ ពោះវៀន ថ្លើម និង ឫសដូងបាត ដើម្បីពង្រឹងវិសាលភាព និង ទំនុកចិត្ត ហើយក៏ចង់បង្ហាញ ជូនដល់ប្រជាពលរដ្ធខ្មែរយើងទាំងអស់គ្នាថាក្រុមវេជ្ជបណ្ឌិតខ្មែរយើងក៏មានសមត្ថភាព វិជ្ជាជីវៈ ក្រមសីលធម៌ និង ជំនាញឯកទេសដូចប្រទេសជិតខាង ក៏ដូចជាប្រទេសជឿនលឿនដ៍ទៃផងដែរ ។ គ្លីនិកយើងខ្ញុំ និង លោកស្ត្រីវេជ្ជបណ្ឌិត មានទិសដៅតែមួយក្នុងការផ្តល់ជូននូវសេវាសុខភាព ផ្នែកពិគ្រោះ ពិនិត្យ និង ព្យាបាល ជម្ងឺ ឫដូងបាត ដោយវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញ និង មានឯកទេសច្បាស់លាស់ ជូនដល់បង ប្អូន ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ ដោយការយកចិត្តទុកដាក់ គុណភាព និង ប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់ កំរិតស្តង់ដារអន្តរជាតិ យ៉ាងពិតប្រាកដ  ! ពីគ្លីនិក អេគីប ឯកទេស ជម្ងឺក្រពះ ពោះវៀន ថ្លើម និង ឫសដូងបាត

ចែករំលែក

ការដកធ្មេញ តែងតែមានធ្វើចំពោះមនុស្សគ្រប់វ័យ មិនថាក្មេងឬចាស់នោះទេ ហើយក៏គ្មានអ្នកណាអាចចៀសបានដែរ។ ម្យ៉ាងទៀតការថែទាំក្រោយពេលដកធ្មេញរួចក៏ប្រជាជនយើងនៅមិនទាន់យល់ច្បាស់និងអនុវត្តមិនទាន់ល្អថែមទៀត។ ដោយហេតុនេះហើយ ហេលស៍ថាមបានធ្វើបទសម្ភាសន៍លើប្រធានបទការថែទាំសុខភាពមាត់ធ្មេញក្រោយពេលដកធ្មេញជាមួយលោក ហួត សុវណ្ណលាភ ទន្តបណ្ឌិតនៃមន្ទីរព្យាបាលធ្មេញម៉ាស្ទ័រឃែរ ដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សាពីសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្តសុខាភិបាលតាំងពីឆ្នាំ ២០០៩ និងបានបន្តការសិក្សាវគ្គខ្លីនៅក្រៅប្រទេស ព្រមទាំងបានទទួលការបណ្តុះបណ្តាលលើជំនាញព្យាបាលរន្ធឫស និងដាំបង្គោលក្នុងឆ្អឹង។ ការដកធ្មេញ ត្រូវបានចែកចេញជា២ប្រភេទ គឺការដកធ្មេញទឹកដោះដែលជាការដកធ្មេញធម្មតា ដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្តូរពីធ្មេញទឹកដោះទៅជាធ្មេញអចិន្ត្រៃយ៍។ ជាទូទៅ ការដកធ្មេញនេះធ្វើឡើងចាប់ពីកុមារមានអាយុប្រហែល៦ឆ្នាំទៅ។ ការដកធ្មេញមួយទៀត គឺធ្វើទៅលើធ្មេញអចិន្ត្រៃយ៍។ វាអាចដោយសារតែធ្មេញនោះពុក បាក់បែក ឬមានមេរោគ (Infection)ខ្លាំងដែលមិនអាចព្យាបាលប៉ះប៉ូវទុកបាន។​ មួយផ្នែកទៀត ដោយសារបញ្ហារលាកអញ្ចាញ សណ្តកអញ្ចាញ បាត់បង់ឆ្អឹងជុំវិញឫសធ្មេញ ធ្វើឲ្យធ្មេញរង្គើលខ្លាំង។ មូលហេតុចម្បង គឺការសម្អាតមិនបានស្អាតនាំឲ្យមានកំបោរតាមជើងធ្មេញ។ លើសពីនេះទៅទៀត ការដកធ្មេញអចិន្ត្រៃយ៍មួយចំនួនអាចធ្វើឡើងដោយសារតែការពត់ធ្មេញ ព្រោះទន្តពេទ្យត្រូវការមានចន្លោះខ្លះដើម្បីអាចពត់ធ្មេញបាន។ ការដកធ្មេញទាំង២ប្រភេទនេះ គឺមានភាពខុសគ្នាពោលគឺ ការដកធ្មេញទឹកដោះមានភាពងាយស្រួលជាង ហើយជួនកាលពុំចាំបាច់ប្រើថ្នាំស្ពឹកឡើយ ផ្ទុយពីការដកធ្មេញអចិន្ត្រៃយ៍ដែលមានការពិបាក ហើយត្រូវប្រើប្រាស់ថ្នាំស្ពឹកទៀតរួមទាំងថ្នាំផ្សះ ថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ ហើមក្រោយការដកធ្មេញ។ និយាយពីការថែទាំវិញ ត្រូវធ្វើរយៈពេល៣ទៅ៤ថ្ងៃ ឬអាចដល់១សប្តាហ៍ក្រោយការដកធ្មេញ។ ពេលដកធ្មេញរួចភ្លាមៗ អ្នកជំងឺមិនត្រូវញ៉ាំអាហារណា ដែលរឹងមិនត្រូវខាកស្តោះឬជញ្ជក់ខ្លាំងនោះទេ ក្នុងរយៈពេល ២៤ម៉ោងដំបូង។  ក្រោយពេល ២៤ម៉ោង ត្រូវប្រើទឹកខ្ពុរមាត់ ឬទឹកអំបិលក្តៅឧណ្ហៗ រួមទាំងខ្ពុរថ្នមៗ ក្នុងអំឡុងពេល៣ទៅ៤ថ្ងៃដំបូង។ អ្នកជំងឺត្រូវញ៉ាំថ្នាំតាមវេជ្ជបញ្ជាដែលទន្តបណ្ឌិតបានចេញឲ្យ។ ដើម្បីជំនួសធ្មេញដែលដករួច គេអាចប្រើប្រាស់ធ្មេញជំនួសដែលមាន៣ ជម្រើសគឺការដាំបង្គោលធ្មេញ(Implant) ការស្រោបធ្មេញ(Bridge) និងការដាក់ធ្មេញដោះដាក់។ ការដាំបង្គោលធ្មេញ មានលក្ខណៈល្អជាងគេ ព្រោះវាមិនប៉ះពាល់ដល់ធ្មេញផ្សេងទៀត​ ហើយកម្លាំងនៃការទំពារក៏ល្អផងដែរ តែវិធីសាស្ត្រនេះទាមទារឲ្យមានការវះកាត់ និងចំណាយថវិកាច្រើន។ បច្ចេកទេសនេះមានតាំងពីទសវត្សរ៍ទី៦០មកម្ល៉េះ នៅបរទេស ហើយត្រូវបានគេសិក្សាថាមិនមានការប៉ះពាល់ដល់សុខភាពទេ ហើយបើមានការថែទាំបានត្រឹមត្រូវ ធ្មេញនេះអាចប្រើប្រាស់បានរយៈពេលលើសពី ៣០ឆ្នាំ ឬអាចប្រើរហូតតែម្តង។ ម្យ៉ាងទៀត គេអាចធ្វើការជួសជុលបានចំពោះផ្នែកខាងលើដោយមិនប៉ះពាល់ដល់ជើងធ្មេញខាងក្នុង។ ឯធ្មេញស្រោបវិញ មានគុណភាពល្អគួរសម តែវាត្រូវឆាបធ្មេញសងខាងដើម្បីធ្វើបង្គោល តែវាចំណាយពេលតិច និងថវិកាសមរម្យ។ ចំពោះធ្មេញដោះដាក់វិញ ភាគច្រើនប្រើប្រាស់លើមនុស្សចាស់ដែលបាត់បង់ធ្មេញច្រើន តែវិធីនេះ មិនសូវមានសោភ័ណភាពទេ ហើយកម្លាំងទំពារក៏មិនល្អប៉ុន្មានដែរ ដោយសារតែវាពឹងផ្អែកទៅលើអញ្ចាញទាំងស្រុង។ ប្រសិនបើមិនមានការថែទាំឲ្យបានល្អ ធ្មេញដែលដាក់នេះនឹងខូចដូចជាធ្មេញធម្មជាតិរបស់យើងដែរ។ វានឹងបណ្តាលឲ្យមានបញ្ហារលាកអញ្ចាញសណ្តកអញ្ចាញ ឬសណ្តកធ្មេញ ដែលអាចធ្វើឲ្យធ្មេញដែលដាំបង្គោលនឹងខូចទៅលើឆ្អឹងរបស់វាឯធ្មេញដែលស្រោបនឹងរបូតចេញហើយខូចទាំងធ្មេញស្ពានទាំង២ថែមទៀត។ មួយវិញទៀតក៏អាចមានក្លិនផងដែរ ដោយសារតែការឆ្លងមេរោគ ហើយជាលទ្ធផលឆ្អឹងដែលនៅជុំវិញនោះនឹងបាត់បង់។ ជាចុងក្រោយ លោកទន្តបណ្ឌិតបានបញ្ជាក់ផងដែរថា បើទោះជាធ្មេញដាក់អាចប្រើប្រាស់បានដូចធ្មេញធម្មជាតិក៏ដោយក៏វាមិនអាចល្អដូចធ្មេញធម្មជាតិរបស់យើងដែរ។ ដូចនេះហើយ សូមព្យាយាមថែទាំធ្មេញរបស់អ្នក ដោយទៅធ្វើការសម្អាតធ្មេញជាមួយទន្តពេទ្យរៀងរាល់៦ខែម្តង។

ចែករំលែក

វដ្តរដូវជាអ្វីដែលមិត្តស្រ្តីគ្រប់រូបមិនអាចចៀសបាន ហើយស្រ្តីខ្លះក៏ត្រូវជួបប្រទះនឹងអាការៈមួយចំនួនដែលមានការរំខានដល់សុខភាពផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តរបស់ពួកគេផងដែរ។  ក្រោយពីឆ្លងកាត់នូវដំណាក់កាលមួយនេះក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ ពួកគេក៏ត្រូវឈានចូលដល់វ័យអស់រដូវ ដែលជាវ័យមួយស្រ្តីអាចប្រឈមនឹងជំងឺមួយចំនួន ។ ហេលស៍ថាមបានធ្វើបទសម្ភាសន៍ជាមួយលោកសាស្រ្តាចារ្យ ប៉ូ ជិនសាមុត ជាសាស្រ្តាចារ្យផ្នែកសម្ភព និងរោគស្រ្ដីនៅសាកលវិទ្យល័យសុខាភិបាលភ្នំពេញ និងជាគ្រូបង្គោលនៅមជ្ឈមណ្ឌលជាតិគាំពារមាតា  និងទារកភ្នំពេញសម្រាប់សិក្ខាកាមតាមបណ្ដាខេត្តក្នុងវគ្គវិក្រិតការផ្សេងៗ។  គួរបញ្ជាក់ផងដែរថាលោកជាអតីតនិស្សិតនៅមហាវិទ្យាល័យវេជ្ជសាស្រ្តឱសថសាស្ត្រនិងទន្តវទនសាស្រ្ត និងធ្លាប់បម្រើការនៅមន្ទីរពេទ្យ២ធ្នូ និងមន្ទីរពេទ្យ៧មករា ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះលោកក៏បានទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាលនៅប្រទេសជប៉ុនប្រទេសហ្វីលីពីនប្រទេសវៀតណាម ប្រទេសថៃ និងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង។   ជាទូទៅ «ជំងឺក្រោយអស់រដូវ»ជាជំងឺទាំងឡាយណាដែលកើតមានក្រោយពីការបញ្ឈប់ជាអចិន្ត្រៃយ៍នៃមុខងាររបស់អូវែនៃស្រ្តីតាមធម្មជាតិ(WHO1996) ដែលគេអាចកត់សម្គាល់បាន លុះត្រាតែអំឡុងពេល១២ខែ ដែលស្រ្តីគ្មានមករដូវសោះ(ជាធម្មតា ស្រី្តអស់រដូវនៅជុំវិញអាយុ៤៥-៥៥ឆ្នាំ)។ គេថាស្រី្តម្នាក់អស់រដូវឆាប់ នៅពេលស្រ្តីនោះអស់រដូវមុនអាយុ៤០ឆ្នាំ។ ស្រ្តីទាំងឡាយក្រោយពីអស់រដូវ ពួកគេតែងតែប្រឈមនឹងជំងឺមួយចំនួនដូចជា៖ ១. ជំងឺទាក់ទងនឹងការរីករួមរបស់សរសៃឈាមមាន៖ ការភាយកម្ដៅ ដែលវាចាប់ផ្ដើមភ្លាមៗសព្វពេញខ្លួនរហូតទៅដល់ផ្ទៃមុខ រួចបន្តដោយការបែកញើសយ៉ាងខ្លាំងជាពិសេសនៅពេលយប់ (ហេតុការណ៍នេះអាចកើតមានមួយភ្លែតៗហើយបាត់ទៅវិញតែអាចមានច្រើនដង)។ ២. ជំងឺទាក់ទងនឹងប្រដាប់បន្តពូជ៖ ភាពរួញស្វិត និងស្ងួតនៃទ្វារមាស និងភាពពិបាកនោម។ ៣. ជំងឺផ្សេងៗដែលបណ្ដាលមកពីការបញ្ឈប់ការបញ្ចេញអឺស្រ្តូសែន៖ មានភាពរសឹបៗដូចស្រមោចវារលើស្បែក ឈឺសន្លាក់ដៃជើង ឈឺសាច់ដុំ ឈឺក្បាលវិលមុខ ពិបាកសម្រាន្ត ហត់ៗ ឆាប់ខឹង មួម៉ៅ និងជួនកាលអស់ជំនឿលើខ្លួនឯង ។ល។ ៤. មានជំងឺដទៃទៀតដែលអាចកើតមានបន្ទាប់ពីអស់រដូវក្នុងរយៈពេលវែងដូចជា៖ ជំងឺពុកឆ្អឹង ជំងឺបេះដូង និងសរសៃឈាម។ ជំងឺដែលសម្បូរជួបជាងគេ គឺការភាយកម្តៅ និងបែកញើសពេលយប់។ ចំពោះស្រ្ដីដែលអស់រដូវយូរ ស្រ្តីច្រើនកើតជំងឺពុកឆ្អឹង ជំងឺបេះដូង និងសរសៃឈាម។ ជំងឺទាំងអស់នេះសុទ្ធតែកើតឡើងដោយសារការបាត់បង់ទាំងស្រុងនូវការផ្ដល់អឺស្រ្តូសែន និងប្រូសេសស្តេរ៉ូន ដែលក្នុងនោះអឺស្រ្តូសែនមានតួនាទីខ្លាំងជាងគេ។  ដើម្បីកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់នៃជំងឺទាំងនោះ ស្រ្តីត្រូវ៖ + ចំពោះការឡើងភាយកម្តៅ និង បែកញើសពេលយប់ ៖ - ស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ស្ដើងៗធ្វើអំពីអំបោះ - ញ៉ាំទឹក ភេសជ្ជៈ ឬអាហារត្រជាក់ៗ - បន្ថយការជក់បារី កាហ្វេ ស្រា - បើអាច ធ្វើបន្ទប់ឲ្យត្រជាក់ និងមានផាសុកភាព - បន្ថយអាការៈស្រេ្តស ធ្វើចលនា ធ្វើការងារធម្មតា ឬហាត់កីឡាឲ្យបានជាប្រចាំយ៉ាងហោចណាស់ឲ្យបាន១៥០នាទីក្នុងមួយសប្ដាហ៍ - បន្ថយ ឬបញ្ចុះទម្ងន់ + ចំពោះជំងឺពុកឆ្អឹង ៖ - ប្រយ័ត្នកុំឲ្យដួល បុកទង្គិច ឬរអិល ព្រោះវាបណ្ដាលឲ្យបាក់ឆ្អឹង - ឲ្យស្រ្តីឧស្សាហ៍ត្រូវកម្តៅថ្ងៃ ពិសេសនៅពេលព្រឹក ពេលថ្ងៃចាប់ផ្ដើមរះ - ប្រើប្រាស់ចំណីអាហារបន្ថែមដែលមានជាតិកាល់ស្យូម និងវីតាមីនដេពេញមួយជីវិត បន្ទាប់ពីអស់រដូវភ្លាម (Calcium 1500mg + Vitamine D 800U.I each day) - ធ្វើលំហាត់សាច់ដុំ ហាត់ប្រាណ ដើម្បីឲ្យឆ្អឹងរឹងមាំល្អ - ឧស្សាហ៍ពិនិត្យមើលកំហាប់ឆ្អឹង + ចំពោះជំងឺបេះដូង និងសរសៃឈាម ៖ - បញ្ឈប់ការជក់បារី ប្រសិនបើចេះជក់ - រក្សាទម្ងន់រាងកាយឲ្យបានថេរ - ធ្វើឲ្យមានតុល្យភាពនៃការទទួលទានអាហារ មានន័យថាបន្ថយអាហារដែលមានជាតិខ្លាញ់ច្រើនបន្ថយពពួកសាច់ក្រហម បន្ថយការទទួលទានស្រា និងអាហារដែលមានរសជាតិផ្អែមពេក ឬប្រៃពេក។ ជំនួសដោយអាហារដែលជាបន្លែ ផ្លែឈើ និងត្រី។ - ហាត់កីឡា ឬធ្វើចលនា យ៉ាងតិច៣០នាទីក្នុងមួយថ្ងៃ - បន្ថយអាការៈស្ដ្រេស។   ក្រៅពីវិធីសាស្រ្តការពារ ស្រ្តីគួរមានវិធីថែទាំសុខភាពក្រោយអស់រដូវដូចជា៖ -    ទទួលទានអាហារដែលមានបន្លែ ផ្លែឈើ ត្រី និងសាច់មិនសូវមានខ្លាញ់។ -    ឧស្សាហ៍ញ៉ាំទឹកដោះគោ ឬផលិតផលដែលផលិតពីទឹកដោះគោ ព្រោះវាសម្បូរទៅដោយជាតិកាល់ស្យូម។ ចៀសវាងការញ៉ាំសុរាព្រោះការបន្ថយ ការញ៉ាំសុរាអាចចៀសផុតគ្រោះនៃការបាត់បង់កាល់ស្យូម។ -    គួរឈប់ជក់បារី ព្រោះវាបង្កឲ្យមានជំងឺបេះដូង និងសរសៃឈាម ហើយស្រ្ដីជក់បារីងាយនឹងឆាប់អស់រដូវមុនអាយុកំណត់ -    ឧស្សាហ៍ទទួលទានពួកសណ្ដែកសៀង ព្រោះវាសម្បូរ Isoflavane ដែលស្រដៀងនឹងអ័រម៉ូនស្រ្ដី។ សូមជម្រាបដល់ស្រី្តទាំងអស់ថា គ្រប់ស្ដ្រីត្រូវតែឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលនេះទោះជាស្រ្តីនោះជានរណាក៏ដោយ។ ស្រ្តីទាំងអស់គួរត្រៀមខ្លួនជាស្រេចពេលឈានចូលវ័យ៤៥ឆ្នាំឡើងទៅ ព្រោះថាយើងម្នាក់ៗចេះតែរង់ចាំពេលវេលាថាឆ្នាំនេះ ឬឆ្នាំក្រោយ សឹមត្រៀមខ្លួន តែពេលវេលាមិនរង់ចាំនរណាម្នាក់នោះទេ។មានមធ្យោបាយ២យ៉ាងក្នុងការថែទាំ និងព្យាបាលស្រ្តី គឺអ័រម៉ូនជំនួស និងការព្យាបាលដោយមិនប្រើអ័រម៉ូន។ មធ្យោបាយទាំង២នេះធ្វើឲ្យមានភាពប្រសើរ ចំពោះគុណភាពនៃជីវិតរបស់ស្រ្ដី។ ការព្យាបាលដោយអ័រម៉ូនជំនួសមិនមែនសម្រាប់អនុវត្តដល់គ្រប់ស្ដ្រីនោះទេ ហើយវាក៏មិនមែនជាមធ្យោបាយសម្រាប់ការពារការអស់រដូវដែរ។ វាប្រើសម្រាប់ស្រ្តីដែលអស់រដូវហើយមានបញ្ហាហើយគុណភាពនៃជីវិតក៏មានភាពទ្រុឌទ្រោមខ្លាំង។ តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញជាការចាំបាច់ដែលលោកអ្នកមិនអាចរំលងបាន។

ចែករំលែក
Top