Loading...

Your cart (4)

Product thumb

Basic hooded sweatshirt in pink

  • Color: Pink
  • Size: S
$15.00 $31.00
Product thumb

Mid-rise slim cropped fit jeans

  • Size: M
$76.00
Product thumb

Men fashion gray shoes

  • Color: Gray
  • Size: 10.5
$84.00
Subtotal: $198.65
Checkout

ប្រជាជនមួយចំនួនតូចប៉ុណ្ណោះ ដែលគិតថាខ្លួនអាចសួរនូវដំបូន្មានសុខភាពខ្លះពីឱសថការី បើធៀបទៅនឹងប្រជាជនភាគច្រើនដែលជឿថាឱសថការីមានតួនាទីត្រឹមតែផ្តល់ឱសថដល់អ្នកជំងឺប៉ុណ្ណោះ។  ប៉ុន្តែ អ្នកដឹងទេថា ក្រៅពីទៅទិញថ្នាំនៅឱសថស្ថាន តើកន្លែងមួយនេះ អាចផ្តល់សេវាអ្វីផ្សេងទៀតសម្រាប់អ្នក? ដើម្បីយល់កាន់តែច្បាស់ទៅលើសេវាកម្មដែលឱសថស្ថាននីមួយៗផ្តល់ជូនលោកអ្នក សូមតាមដានជាមួយគ្នានូវអត្ថបទខាងក្រោមនេះ៖ តើឱសថការីជាអ្នកណា? ឱសថការី ជាអ្នកឯកទេសផ្នែកសុខភាពដែលពោលពេញដោយចំណេះដឹង និងអ្នកអាចជឿជាក់បាន។ ពួកគាត់ដើរតួសំខាន់ក្នុងការជួយប្រជាជនឲ្យទទួលបានលទ្ធផលល្អពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំរបស់អ្នកជំងឺ។ ឱសថការីជាអ្នកផ្តល់ប្រឹក្សាដែលអ្នកជំងឺគ្រប់រូបអាចជួបបានដោយមិនចាំបាច់ធ្វើការណាត់ជួបជាមុន។ ពួកគាត់ជាអ្នកចាំឆ្លើយតបនូវសំណួរទាក់ទងនឹងសុខភាព ដូចជាសំណួរពីប្រភេទអាហារដែលត្រូវបរិភោគ ប្រភេទភេសជ្ជៈ  កីឡា ការប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សេងទៀតថែមពីលើការព្យាបាលដែលអ្នកជំងឺកំពុងទទួល ឬរបៀបដោះស្រាយបញ្ហានៅពេលដែលអ្នកជំងឺប្រើថ្នាំលើសឬមិនគ្រប់កម្រិត។ តើឱសថស្ថានផ្តល់អ្វីខ្លះដល់អ្នកជំងឺ? ឱសថស្ថាន ជាកន្លែងដែលនៅក្បែរផ្ទះរបស់អ្នកបំផុត និងជាកន្លែងដែលប្រជាជនងាយនឹងធ្វើដំណើរទៅរក។ ក្នុងឱសថស្ថាននីមួយៗតែងតែមានឱសថការីទទួលខុសត្រូវបច្ចេកទេសនៅក្នុងនោះ ដើម្បីរងចាំផ្តល់សេវាសុខភាពដល់អតិថិជន ក៏ដូចជាអ្នកជំងឺរបស់ខ្លួន។ ឱសថការីអាចព្យាបាលជំងឺធម្មតាមួយចំនួនដែលព្យាបាលដោយប្រើប្រាស់ថ្នាំដែលមិនចាំបាច់មានវេជ្ជបញ្ជាដូចជាជំងឺក្អក ផ្តាសាយ ឈឺបំពង់កធម្មតា បញ្ហាស្បែកដែលជួបញឹកញាប់មួយចំនួន។ នេះជាការជួយសម្រួលដល់ប្រជាជនដោយពួកគាត់មិនចាំបាច់ធ្វើដំណើរទៅឆ្ងាយពីផ្ទះ និងត្រុវរងចាំយូរ។ ម្យ៉ាងទៀត ឱសថការីនៅតាមសហគមន៍របស់អ្នកនឹងពន្យល់ពីរបៀបប្រើប្រាស់ឱសថ បញ្ជាក់ប្រាប់ពីកម្រិតនិងបរិមាណឱសថដែលត្រូវប្រើប្រាស់ ផលរំខានដែលអ្នកអាចនឹងជួបប្រទះនៅពេលប្រើប្រាស់ឱសថ វិធីបង្ការមិនឲ្យជំងឺកើតឡើងវិញជាដើមជូនដល់លោកអ្នក ដើម្បីធានាឲ្យបានថា ប្រជាជនក្នុងសហគមន៍នឹងមានសុខភាពល្អ។ ក្រៅពីនេះ លោកអ្នកនឹងទទួលបានដំបូន្មានស្តីពីសុខភាពហើយឱសថការីក៏ជាអ្នកណែនាំអ្នកពីស្ថានភាពដែលអ្នកត្រូវទៅជួបគ្រូពេទ្យផងដែរ។

ចែករំលែក

វិធីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យលើជំងឺមហារីកដែលគេប្រើប្រាស់ទូទៅ មានដូចជាការថតស្កេនជាច្រើនប្រភេទ និងវិធីសាស្ត្រចាក់បញ្ចូលផ្សេងទៀតដូចជាការច្រិបយកជាលិកាទៅពិនិត្យ។ ប៉ុន្តែ វិធីថ្មីមួយដែលអាចរកឃើញជំងឺនេះបានដោយគ្រាន់តែជួសម្រាមដៃ។អ្នកស្រាវជ្រាវរបស់សាកលវិទ្យាល័យយូមា(Umeå University)ក្នុងប្រទេសស៊ុយអែត បានបង្កើតវិធីវិភាគ RNA នៃផ្លាកែតរបស់ឈាមដែលអាចរកឃើញ    បែងចែក    និងកំណត់ទីតាំងនៃជំងឺមហារីកនៅលើខ្លួនយើងបានដោយប្រើប្រាស់សំណាកឈាមមួយដំណក់ប៉ុណ្ណោះ។ លោក Jonas Nilsson បាននិយាយថា ការរកឃើញជំងឺមហារីកក្នុងដំណាក់កាលដំបូងជារឿងសំខាន់ណាស់។ ពួកយើងបានសិក្សាពីវិធីសាស្ត្រដែលរកជំងឺមហារីកដោយប្រើប្រាស់សំណាកឈាម ដើម្បីជំនួសឲ្យការច្រិបយកសំណាកជាលិកាក្នុងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យលើជំងឺមហារីកសួត។ បើទោះបីជាវិធីនេះ នៅមិនទាន់ល ្អ១០០% ក៏ដោយវាក៏បានបង្ហាញពីក្តីសង្ឃឹមដល់យើងដែរ។ តេស្តវិភាគ RNA នេះឲ្យអ្នកស្រាវជ្រាវអាចរកឃើញជំងឺមហារីកដែលផ្តល់ភាពត្រឹមត្រូវដល់ទៅ ៩៦%ដែលនេះ  ជាជោគជ័យមួយសម្រាប់ការស្វែងរកវិធីវិភាគដែលប្រើប្រាស់សំណាកជាជាលិការាវដែមិនចាំបាច់ចាក់ចូលទៅក្នុងរាងកាយមនុស្ស។ ដើម្បីសាកល្បងតេស្តរបស់ពួកគេ អ្នកស្រាវជ្រាវបានប្រមូលយកសំណាកឈាមពីមនុស្សចំនួន ២៨៣នាក់។ ក្នុងចំណោមនោះ មនុស្សចំនួន ២២៨នាក់មានជំងឺមហារីកផ្សេងៗគ្នា ឯ ៥៥នាក់ទៀតមិនមានជំងឺនេះទេ។ ដោយវិភាគ និងប្រៀបធៀប RNA ក្នុងសំណាកឈាមទាំងនោះ អ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញវត្តមានជំងឺមហារីកក្នុងចំណោមអ្នកជំងឺទាំងនោះជាមួយនឹងកម្រិតជាក់លាក់ផ្សេងៗគ្នា។ តេស្តថ្មីនេះ បានកំណត់ពីវត្តមានជំងឺនិងដឹងពីប្រភេទមហារីកដោយមានភាពជាក់លាក់ដល់ទៅ១០០% ចំពោះអ្នកជំងឺចំនួន៣៩រូប ដែលបានដឹងថាមានជំងឺមហារីកក្នុងកម្រិតដំបូង។ យោងតាមការតាមដាន តេស្តនេះ នៅមិនទាន់ផ្តល់ប្រសិទ្ធភាពបានដូចគ្នាទាំងស្រុងនោះទេ ប៉ុន្តែវានៅតែផ្តល់នូវលទ្ធផលដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍។អ្នកស្រាវជ្រាវ អាចរកកំណត់ប្រភពនៃដុំសាច់មហារីកបានលើសពី៧១% ចំពោះអ្នកជំងឺដែលមានជំងឺមហារីសួត មហារីកសុដន់ មហារីកលំពែងមហារីកខួរក្បាល មហារីកថ្លើម មហារីកពោះវៀនធំនិងមហារីកថង់លាមក។ ក្នុងការសិក្សានេះក៏មិនបានបញ្ជាក់ថាវិធីមួយនេះគួរតែប្រើជំនួសឲ្យវិធីរកជំងឺមហារីកដែលកំពុងប្រើប្រាស់សព្វថ្ងៃដែរ ប៉ុន្តែវាច្បាស់ណាស់ថាប្រសិនបើវិធីនេះផ្តល់លទ្ធផលល្អ១០០% វាអាចជាការសន្យាមួយយ៉ាងធំចំពោះគ្រូពេទ្យនិងអ្នកជំងឺជាពិសេសជាមួយនឹងវិធីងាយក្នុងការរកឃើញជំងឺបានតាំងពីដំបូង។ លោក នីលស៊ុន(Nilsson) បាននិយាយថា ក្នុងការសិក្សានេះ ស្ទើរតែគ្រប់ទម្រង់ទាំងអស់នៃជំងឺមហារីកត្រូវបានរកឃើញ ដែលនេះបង្ហាញថាតេស្តប្រើសំណាកឈាមមានសក្តានុពលខ្ពស់ក្នុងការបង្កើនការរកឃើញជំងឺមហារីកក្នុងដំណាក់-កាលដំបូងៗ៕

ចែករំលែក

ជំងឺមហារីកឈាមក្នុងឆ្អឹង (Multiple Myeloma) គឺជាជំងឺមហារីកនៃខួរឆ្អឹង ដែលបង្កឡើងដោយកំណើនខុសប្រក្រតីនៃពពួកកោសិកាផ្លាស្មាសែល (plasma cells)។ កោសិកាទាំងនេះ គឺជាប្រភេទមួយនៃកោសិកាឈាមស។ ជាធម្មតាពួកវា គឺជាអ្នកផលិតអង់ទីករ (Immunoglobulin) ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការឆ្លងមេរោគ។ ក្នុងករណីជំងឺមហារីកឈាមក្នុងឆ្អឹង (Multiple Myeloma)នេះ ពពួកកោសិកា cancerous plasma cells ទាំងនេះកើតកូនចៅយ៉ាងឆាប់រហ័សនៅក្នុងខួរឆ្អឹង និងលុកលុយស្រទាប់ឆ្អឹង ដែលបណ្តាលឲ្យមានរោគសញ្ញាដូចជា៖ - ឈឺឆ្អឹងរ៉ាំរ៉ៃ ឬ ឆ្អឹងស្ពោត ឬ ឆ្អឹងផុយងាយបាក់ - កើនឡើងខុសប្រក្រតីនៃបរិមាណ immunoglobulins នៅក្នុងឈាម អាចបណ្តាលអោយឈាមអ្នកជំងឺ ក្លាយទៅជាខាប់ស្អិត និងងាយមានកំណកក្នុងសសៃឈាម - កម្រិតនៃអង់ទីករល្អៗផ្សេងទៀតបានធ្លាក់ចុះធ្វើឱ្យអ្នកជំងឺងាយកើតរោគឆ្លងផ្សេងៗ ដូចជារលាកសួត រលាកប្លោកនោមជាដើម ។ល។ - កម្រិតកាល់ស្យូមក្នុងឈាមកើនខ្ពស់ដែលអាចនាំឱ្យខ្សោះជាតិទឹក ទល់លាមក ចង្អោរ និងក្អួត បាត់បង់ចំណង់អាហារ និងវង្វេងស្មារតី - ស្លេកស្លាំង អស់កម្លាំងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ដោយសារខ្វះគ្រាប់ឈាមក្រហម - ងាយមានស្នាមជាំក្រហមលើស្បែក ដោយសារកោសិកាឈាមផ្លាកែតធ្លាក់ចុះខ្លាំង - ខ្សោយមុខងារតម្រងនោម ។ល។ ជំងឺមហារីកឈាមក្នុងឆ្អឹងប្រភេទនេះ អាចកើតលើមនុស្សប្រុសស្រីគ្រប់វ័យ ភាគច្រើនកើតលើមនុស្សអាយុចាប់ពី ៦០ឆ្នាំឡើង។ ក) កត្តាហានិភ័យដែលអាចអោយកើតជំងឺនេះរួមមានការប៉ះពាល់ទៅនឹង៖ - ឧស្ម័នបង់ហ្សែន - ថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត ។ល។ ខ) ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ៖ គ្រូពេទ្យឯកទេសជំងឺឈាមរបស់លោកអ្នកនឹងបញ្ជាឱ្យ៖     ១) ធ្វើតេស្តឈាមដើម្បីរកមើល៖ - ខ្វះឈាមក្រហម - កម្រិតខ្ពស់នៃប្រូតេអ៊ីន - បរិមាណ immunoglobulin ក្នុងឈាម - វាស់មុខងារតំរងនោម ។ល។     ២) ធ្វើតេស្តទឹកនោមដើម្បីរកជាតិប្រូតេអ៊ីន (Bence Jones Proteines)     ៣) ថតកាំរស្មី X នៃឆ្អឹងលលាដ៍ក្បាល ឆ្អឹងទ្រូង ឆ្អឹងដៃ ឆ្អឹងកំភ្លៅ និងឆ្អឹងត្រគៀក ដើម្បីបញ្ជាក់ពីការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនិងពិនិត្យរកមើលសញ្ញាស៊ីឆ្អឹង ឆ្អឹងស្ពោត ឬ ឆ្អឹងបាក់ ។ល។     ៤) វិភាគខួរឆ្អឹងដោយប្រើមីក្រូទស្សន និង Flowcytometry ដើម្បីបញ្ជាក់ពីការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងពីកម្រិតខ្ពស់ខុសប្រក្រតីនៃកោសិកា cancerous plasma cells។ គ) ចំណាត់ថ្នាក់នៃជំងឺ៖ ជំងឺមហារីកឈាមក្នុងឆ្អឹង ចែកជា ៣ដំណាក់កាល៖ - ដំណាក់កាលទី១ ៖ កោសិកាមហារីកតិចតួចប៉ុណ្ណោះ ដែលបានរីករាលដាលក្នុងរាងកាយអ្នកជំងឺ ដូចនេះវាមិនទាន់មានរោគសញ្ញានៃជំងឺនោះទេ។ - ដំណាក់កាលទី ២ ៖ ចំនួនមធ្យមនៃកោសិកាមហារីកបានរីករាលដាលក្នុងរាងកាយ។ នៅដំណាក់កាលនេះ អ្នកជំងឺអាចមានរោគសញ្ញាខ្លះៗរួមមាន ឈឺឆ្អឹងតិចតួច អស់កំលាំងម្តងម្កាល។ - ដំណាក់កាលទី៣ ៖ មួយចំនួនធំនៃកោសិកាមហារីកបានរីករាលដាលពេញរាងកាយ។ នៅដំណាក់កាលនេះ អ្នកជំងឺមានរោគសញ្ញាច្រើនរួមគ្នាដូចជា ឈឺឆ្អឹងឆ្អែង ស្លេកស្លាំង អស់កំលាំង កម្រិតខ្ពស់នៃប្រូតេអ៊ីន និងកាល់ស្យូមនៅក្នុងឈាម និងអាចមានខ្សោយតំរងនោម ។ល។ ឃ) វិធីសាស្ត្រនៃការព្យាបាលជំងឺមហារីកនៅក្នុងឆ្អឹងរួមមានការបញ្ចូលគ្នារវាង៖ - ការព្យាបាលដោយឱសថទំនើបៗ រួមបញ្ចូលគ្នាដើម្បីសំលាប់កោសិកាមហារីក (cancerous plasma cells) ដែលស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលទី២ និងទី៣។ - ការព្យាបាលដោយប្តូរខួរឆ្អឹងផលិតឈាមថ្មី (Stem Cell Transplantation) សំរាប់រាល់ករណីមហារីកឈាមក្នុងឆ្អឹង ដែលវិវត្តន៍លឿន និងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលធ្ងន់។ ការព្យាបាលទំនើបមួយនេះនាំមកនូវប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់ និងកំពុងពេញនិយមបំផុតនៅប្រទេសជឿនលឿន។ - ការចាក់ថ្នាំ Bisphosphonates តាមសសៃឈាមវ៉ែនម្តងក្នុងមួយខែ ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការបាក់ឆ្អឹង និងពន្យាការរស់រានមានជីវិត។ - ការចាក់ថ្នាំ Immunoglobulins ចូលទៅក្នុងសរសៃឈាមវ៉ែនដើម្បីការពារការឆ្លងមេរោគធ្ងន់ធ្ងរ។ - ការព្យាបាលដោយដាស់ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់រាងកាយអោយសម្លាប់កោសិកាមហារីក។ - ការព្យាបាលបំបាត់ការឈឺចាប់ក្នុងឆ្អឹងដោយថ្នាំ Morphine ឬ កាំរស្មីវិទ្យុសកម្ម ។ល។ ង) ការព្យាករណ៍ ៖  ករណីភាគច្រើន ជំងឺនេះវិវត្តន៍យឺតៗពី២ទៅ៥ឆ្នាំ បន្ទាប់មកវាមានរោគសញ្ញាកាន់តែអាក្រក់ឡើងៗយ៉ាងឆាប់រហ័ស ប្រសិនមិនមានការព្យាបាល។ ប្រហែលមួយភាគបីនៃអ្នកជំងឺមហារីកឈាមប្រភេទនេះ រស់នៅបានលើសពី៥ឆ្នាំ ប្រសិនទទួលការព្យាបាលបានត្រឹមត្រូវតាមក្បួន។ អ្នកជំងឺដែលត្រូវបានគេធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឃើញនៅដំណាក់កាលដំបូងៗ ហើយទទួលការព្យាបាលបានត្រឹមត្រូវតាមក្បួនវេជ្ជសាស្ត្រទំនើប គឺអាចរស់នៅបានយូរជាងនេះ។ បើមានករណីលាប់ឡើងវិញនៃជំងឺនេះ ក៏នៅមានថ្នាំនិងវិធីព្យាបាលបន្តទៀតដែរ។ បើលោកអ្នកមានឈឺឆ្អឹងរ៉ាំរ៉ៃ ឬឆ្អឹងស្ពោត ឬឆ្អឹងផុយងាយបាក់ គួរគិតដល់ជំងឺដ៏កាចសាហាវនេះ ហើយគួរប្រញាប់ជួបពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសជំងឺឈាមនៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ដើម្បីវិភាគអោយប្រាកដថា ការឈឺឆ្អឹងរបស់លោកអ្នកមានទាក់ទងនឹងមហារីកឈាមប្រភេទនេះ រឺអត់ និងដើម្បីទទួលការព្យាបាលអោយបានត្រឹមត្រូវ។ Photo Credit : Calmette Hospital Page

ចែករំលែក

ជំងឺមហារីកកូនកណ្តុរ គឺជាមហារីកប្រព័ន្ធទឹករងៃ ដែលប្រពន្ធ័នេះជាផ្នែកមួយនៃប្រព័ន្ធភាពស៊ាំការពាររាង្គកាយរបស់មនុស្សយើង ទប់ទល់នឹងការលុកលុយពីសំណាក់ពពួកមេរោគផ្សេងៗ និងកោសិកា កាចសាហាវ មួយចំនួន។ មហារីកកូនកណ្តុរចាប់ផ្តើមពីការផ្លាស់ប្តូរសកម្មភាពនៃកោសិកា Lymphocytes ល្អៗទៅជាកោសិកាមិនធម្មតាមួយ ដែលចាប់ផ្តើមធ្វើបំណែកកោសិកាខុសប្រក្រតី (Abnormal mitosis) និង លែងស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ខ្លួនយើងតទៅទៀត។ កោសិកាមិនប្រក្រតីទាំងនេះនឹងបង្កើតបានជាមហាកោសិកាជាច្រើនលើសលប់នៅក្នុងកូនកណ្តុរនៃប្រព័ន្ធទឹករងៃ ។ ជំងឺមហារីកកូនកណ្តុរក៏អាចកើតមាននៅទីកន្លែង ផ្សេងទៀត ក្រៅពីកូនកណ្តុរ ដូចជាៈ ស្បែក, ខួរក្បាល, ក្រពះ ពោះវៀន ។-ល-។ហើយថែមទាំងអាចរីករាលដាលទៅសរីរាង្គដទៃទៀតផងដែរ។ ក) ជំងឺមហារីកកូនកណ្តុរមាន ពីរប្រភេទសំខាន់ៗគឺ ៖     ១) មហារីកកូនកណ្តុរ ប្រភេទHodgkin ៖  កើតលើមនុស្សគ្រប់វ័យ ភាគច្រើនលើបុរសវ័យចំណាស់ អាយុ ជាង៥០ ឆ្នាំ និង បុរសកើតជំងឺនេះច្រើនជាងស្ត្រី។     ២) មហារីកកូនកណ្តុរ ប្រភេទ Non Hodgkin ៖  មានប្រមាណ ៣០ប្រភេទផ្សេងគ្នា និង ច្រើនកើតលើៈ     - មនុស្សពេញវ័យ ៖ បុរស កើតជំងឺនេះច្រើនជាងស្ត្រី     - មនុស្សវយ័ចំណាស់ អាយុចន្លោះពី៤០ ទៅ៧០ ឆ្នាំ     - មនុស្សវ័យចំណាស់ មហារីកកូនកណ្តុរ Non Hodgkinមានការវិវឌ្ឍយឺតៗ បុន្តែ វា មានការវិវត្តន៍លឿន និង កាចខ្លាំង លើ មនុស្សពេញវយ័ និង កុមារតូចៗ ។ ខ) រោគសញ្ញានៃជំងឺ ៖ រោគសញ្ញាចម្បងៗនៃជំងឺនេះមហារីកកូនកណ្តុរ មានដូចជាៈ ការហើមកូនកណ្តុរនៅក នៅក្រោមក្លៀក ឬនៅក្រលៀន ឬ ដំបៅ ស្នាមក្រហមចំឡែកៗលើស្បែក។ល។ រោគសញ្ញាផ្សេងទៀតរួមផ្សំមាន     - ក្តៅខ្លួន     - បែកញើសពេលយប់     - អស់កម្លាំងខ្លាំង     - ស្រកទម្ងន់ដោយមិនមានមូលហេតុ គ) ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ៖ គេអាចដឹងបានថាមានជំងឺមហារីកកូនកណ្តុរដោយ ៖     -ការវះយកកូនកណ្តុរ ១ ឬផ្នែកណាមួយស្បែក សង្សយ័ថាមានជំងឺនេះ យកទៅវិភាគនៅមន្ទីរពិសោធន៍ រកមេរោគមហារីក។     - ការវិភាគរកមើលស៊ែន ដោយបច្ចេកវិទ្យាថ្មី អាចអោយយើងស្គាល់ប្រភេទកោសិកាមហារីកកាន់តែច្បាស់លាស់។     - ការធ្វើតេស្តឈាម និងតេស្តពិសេសហៅថា Flow cytometry (ដើម្បីតំរៀបនិងកំណត់ប្រភេទផ្សេងគ្នានៃកោសិកានៅក្នុងឈាមរួមទាំងកោសិកាមហារីកកូនកណ្តុរ)។     - ការបូមខួរឆ្អឹង ពិនិត្យរកមេរោគមហារីក កូនកណ្តុរ។     - ការថត CT ស្កេន ឬថត MRI នៅទ្រូងនិងពោះ ឬ ការថតដោយប្រព័ន្ធបំភាយ positron ពិសេសហៅថា PET Scan ទាំងនេះគឺដើម្បីកំណត់ដំណាក់កាលនៃមហារីកកូនកណ្តុរ (ដំណាក់កាលទី១-៤)។ ឃ) វិធីសាស្ត្រនៃការព្យាបាលជំងឺមហារីកកូនកណ្តុររួមមាន៖     - ការព្យាបាលដោយកាំរស្មីសំរាប់ជំងឺមហារីកកួនកណ្តុរ Hodgkin ដំណាក់កាលដំបូង។     - ការព្យាបាលដោយឱសថទំនើបៗ រួមបញ្ចូលគ្នាដើម្បីសំលាប់កោសិកាមហារីកកូនកណ្តុរដែលវិវត្តន៍លឿននិងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរ។     - Stem cell transplant: ព្យាបាលដោយប្តូរខួរឆ្អឹងក្រហមរឺដោយប្តូរកោសិកាពូជថ្មីៗ (Stem cell) សំរាប់ករណីមហារីកកូនកណ្តុរដែលវិវត្តន៍លឿននិងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលធ្ងន់ខ្លាំង។     - ព្យាបាលដោយដាស់ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់រាងកាយយើងអោយសម្លាប់កោសិកាមហារីកដោយខ្លួនឯង (Immunotherapy taps the body’s immune system to kill cancer cells or limit their growth)     - ការព្យាបាលដោយប្រើអង្គបដិបក្ខពិសេសៗបែបជីវសាស្ត្រទំនើប ដើម្បីសំលាប់កោសិកាមហារីកកូនកណ្តុរយ៉ាងជាក់លាក់ (Monoclonal antibodies are very specific proteins that attack certain cells) និងមិនប៉ះពាល់ដល់កោសិកាធម្មតា។ ការព្យាបាលទំនើបមួយនេះនាំមកនូវប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់ និង កំពុងពេញនិយមបំផុតនៅប្រទេសជឿនលឿន។ ង) ការព្យាករណ៍៖ លទ្ធផលនៃការព្យាបាលជំងឺមហារីកកូនកណ្តុរអាស្រ័យលើកត្តាជាច្រើនដូចជា ៖       - ប្រភេទមហារីកកូនកណ្តុរ (type of lymphoma: Hodgkin or Non Hodgkin lymphoma, Low or High grade Lymphoma…etc)។ ប្រភេទវិវត្តន៍យឺតៗ ជាសះស្បើយ បានច្រើនជាង ប្រភេទ កាចៗ ដែលវិវត្តលឿន។     - ដំណាក់កាលរបស់ជំងឺមហារីក (cancer’s stage)។ ដំណាក់កាលដំបូងៗ ជាសះស្បើយ បានច្រើនជាង ដំណាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរ ទី៣ ឬ ទី៤។     - អាយុរបស់អ្នកជំងឺនិងសុខភាពទូទៅ (patient’s age and general health)។ ចាស់ជរា មានជម្ងឺប្រចាំកាយដ៏ទៃទៀតច្រើន ប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់ខ្ពស់។     - តើមហារីកត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យថ្មីៗ ឆ្លើយតបទៅនឹងការព្យាបាលដំបូង ឬបានលាប់ឡើងវិញ (whether the cancer is newly diagnosed, responds to initial treatment, or has come back)។ ការលាប់មកវិញ នៃ ជម្ងឺនេះ មានហានិភយ័គ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតខ្ពស់បំផុត។ «សូមមកជួបពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញរបស់យើង ប្រសិនបើលោកអ្នកសម្គាល់ឃើញមានហើមកូនកណ្តុរមួយឬច្រើនហើយដែលនៅតែបន្តកើនទំហំនិងចំនួន និង/ឬ លោកអ្នកមានរោគសញ្ញាផ្សេងទៀតនៃមហារីកកូនកណ្តុរដូចជាគ្រុនក្តៅរ៉ាំរ៉ៃ ការស្រកទម្ងន់ និងការបែកញើសពេលយប់ច្រើនខុសធម្មតា»

ចែករំលែក

បញ្ហាស្រេ្តស ការថប់បារម្ភ និងភាពភ័យខ្លាចអាចកើតឡើងចំពោះស្រី្ដដែលឈានដល់វ័យកណ្តាលដោយសារការថយចុះនូវកម្រិតអ័រម៉ូនestrogen និង progesterone នៅក្នុងខ្លួន។ អ័រម៉ូន Estrogen មានឥទ្ធិពលទៅលើការបញ្ចេញ serotonin និង norepinephrine ដែលសារធាតុទាំងពីរមានទំនាក់ទំនងទៅនឹងបញ្ហាផ្លូវចិត្ត។ បន្ថែមពីនេះ ស្រ្តីដែលដល់វ័យអស់រដូវ អាចនឹងជួបប្រទះនឹងការប្រែប្រួលអារម្មណ៍ ដូចជាការបារម្ភ និងភ័យខ្លាចច្រើនអំពីភាពកាន់ចាស់របស់ខ្លួន និងការបាត់បង់សមាជិកគ្រួសារជាដើម។ហេតុនេះ ចំពោះស្ត្រីជាច្រើន ការឈានដល់វ័យអស់រដូវ ហាក់ដូចជាពេលវេលាដែលធ្វើឲ្យពួកគេមានភាពឯកា និងធុញទ្រាន់ ដែលការប្រែប្រួលផ្លូវចិត្តទាំងនេះ អាចបណ្តាលឲ្យមានជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត ឬភ័យខ្លាចធ្ងន់ធ្ងរ ប្រសិនពុំទទួលបានការព្យាបាលឬការយកចិត្តទុកដាក់ណាមួយ។  ជាថ្មីម្តងទៀត លោកស្រីសាស្រ្តាចារ្យវេជ្ជបណ្ឌិត ឯក  ម៉េងលី វេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសព្រមទាំងជាប្រធានផ្នែកសម្ភព និងរោគស្រ្តីនៅគ្លីនិកលុច្សនឹងបកស្រាយជុំវិញទំនាក់ទំនងនៃការអស់រដូវរបស់ស្រ្តី និងជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត។ កត្តាប្រឈមនឹងជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត ការផ្លាស់ប្តូរនូវកម្រិតអ័រម៉ូននៅក្នុងខ្លួន ជាកត្តាចម្បងដែលអាចនាំឲ្យមានបញ្ហាសុខភាពរាងកាយនិងសុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់ស្ត្រី ប៉ុន្តែនៅមានកត្តាផ្សេងទៀតដែលអាចមានឱកាសធ្វើឲ្យស្ត្រីមានអារម្មណ៍បាក់ទឹកចិត្តកំឡុងពេលអស់រដូវរបស់ស្ត្រីដូចជា៖ •    ធ្លាប់មានប្រវត្តិមានជំងឺបាក់ទឹកចិត្តនៅពេលវ័យក្មេង •    មានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាចចំពោះការអស់រដូវ ឬភាពចាស់ •    មានបញ្ហាស្រ្តេសដោយសារការងារ  ឬបញ្ហាផ្ទាល់ខ្លួន •    ការធុញទ្រាន់នឹងបរិយាកាសរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ •    ការមិនទទួលបានការគាំទ្រពីមនុស្សនៅជុំវិញខ្លួន •    កង្វះការហាត់ប្រាណ •    ការជក់បារី។ រោគសញ្ញានៃជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត •    អារម្មណ៍មួម៉ៅ ធុញថប់ និងឆាប់ខឹង •    បារម្ភ មិនស្រណុកចិត្ត និងរវើរវាយ •    អារម្មណ៍មានកំហុស និងគ្មានតម្លៃ •    បាត់បង់ចំណូលចិត្តក្នុងកិច្ចការងារប្រចាំថ្ងៃ •    ពិបាកក្នុងការផ្ចង់អារម្មណ៍ •    ថយចុះការចងចាំ •    អស់កម្លាំង •    ទទួលដំណេកច្រើនពេក ឬតិចពេក •    ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់ញ៉ាំអាហារ •    ការឈឺចាប់ដោយគ្មានមូលហេតុច្បាស់លាស់។ វិធីសាស្ត្រព្យាបាលជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត ការព្យាបាលជំងឺផ្លូវចិត្តចំពោះស្រ្តីអំឡុងពេលអស់រដូវពុំមានភាពខុសប្លែកពីជំងឺផ្លូវចិត្តដែលតែងតែកើតឡើងចំពោះបុគ្គលទូទៅនោះទេ។  វិធីសាស្រ្តអាចរួមបញ្ចូលនូវ ការផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅប្រចាំថ្ងៃ ការប្រើប្រាស់ថ្នាំ ឬអាចបូកបញ្ចូលនូវវិធីសាស្រ្តទាំងពីរក្នុងពេលតែមួយតែម្តង។ 1.    ការផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ៖ •    ទទួលដំណេកគ្រប់គ្រាន់ ៖   ស្រ្តីក្នុងវ័យអស់រដូវ អាចមានបញ្ហាទាក់ទងនឹងដំណេក។ អ្នកគួរកំណត់ម៉ោងឲ្យបានច្បាស់ក្នុងការចូលគេង និងភ្ញាក់ពីដំណេក ចំណែកបន្ទប់គេង គួរស្ថិតក្នុងភាពងងឹត ស្ងប់ស្ងាត់ និងត្រជាក់ល្មម។ •    ធ្វើលំហាត់ប្រាណទៀងទាត់ ៖   លំហាត់ប្រាណអាចជួយបង្កើនថាមពល និងអារម្មណ៍ល្អ។ជាការល្អគួរមានទម្លាប់ធ្វើលំហាត់ប្រាណ ៣០ នាទី ប្រាំថ្ងៃក្នុងមួយសប្តាហ៍។ •    វិធីសាស្រ្តរំងាប់អារម្មណ៍ ៖ កីឡាយោគៈ ការតាំងសម្មាធិ និងការម៉ាស្សា ជាសកម្មភាពអាចកាត់បន្ថយស្រេ្តសបានមួយផ្នែក និងបង្កភាពងាយស្រួលក្នុងការទទួលទានដំណេក។ •    ឈប់ជក់បារី ៖ ស្រ្តីដែលជក់បារីមានឱកាសជួបបញ្ហាផ្លូវចិត្តច្រើនជាងស្រ្តីដែលគ្មានប្រវត្តិជក់បារី។ ប្រសិនបើអ្នកជក់បារី គួរស្វែងរកវិធីសាស្រ្តផ្តាច់ការជក់បារីពីអ្នកឯកទេស។ •    របបអាហារសុខភាព ៖ របបអាហារដែលមានសារធាតុចិញ្ចឹមគ្រប់គ្រាន់ អាចការពារកុំឲ្យមានបញ្ហានានាពេលឈានដល់វ័យអស់   រដូវ។ គួរទទួលទានអាហារសម្បូរដោយសារធាតុចិញ្ចឹមដែលមានក្នុងផ្លែឈើ បន្លែ ផលិតផលសណ្តែកនិងញ៉ាំទឹកឲ្យបានច្រើន កាត់បន្ថយប្រភេទអាហារធ្វើឲ្យធាត់ ស្ករ អំបិល ព្រមទាំងសារធាតុអាល់កុលផងដែរ។ •     ស្វែងរកការលើកទឹកចិត្ត ៖ ក្រុមគ្រួសារ ឬមិត្តភក្តិ អាចជួយលើកទឹកចិត្តស្ត្រីអស់រដូវឲ្យបានប្រសើរឡើង ហើយស្ត្រីខ្លួនឯងផ្ទាល់ត្រូវចាំថាអ្នកមិននៅម្នាក់ឯងនោះទេ ព្រោះស្រ្តីគ្រប់រូបដែលឈានដល់វ័យនេះគង់ចៀសមិនផុតពីដំណាក់កាលនេះដូចគ្នា។ 2.    ព្យាបាលដោយប្រើប្រាស់ថ្នាំ •    ថ្នាំអ័រម៉ូនជំនួសជាពពួក estrogen    (កម្រិតទាប) ៖ ការប្រើប្រាស់ថ្នាំជាពពួក estrogen អាចជួយព្យាបាលបញ្ហាសុខភាពរាងកាយ និងផ្លូវចិត្តនៅពេលអស់រដូវ យ៉ាងណាមិញ ថ្នាំប្រភេទនេះ អាចបង្កឲ្យមានការប្រឈមខ្ពស់នឹងការកើតជំងឺមហារីកសុដន់ និងកំណកឈាម។ •    ថ្នាំប្រឆាំងការបាក់ទឹកចិត្ត ៖ ប្រសិនថ្នាំជំនួសជាប្រភេទអ័រម៉ូនមិនស័ក្តិសមនឹងការព្យាបាល ស្ត្រីដែលអស់រដូវនឹងត្រូវបានណែនាំឲ្យប្រើប្រាស់នូវថ្នាំប្រឆាំងការបាក់ទឹកចិត្តជំនួសវិញ ដែលការព្យាបាលអាចមានរយៈពេលខ្លី ឬវែងតាមសភាពនៃជំងឺ។ •    ការព្យាបាលបែបធម្មជាតិ ៖  ថ្នាំដែលមានផ្ទុកIsoflavones ស្ថិតនៅក្នុងថ្នាក់ Phytoestrogenដែលជាសមាសធាតុមានខ្សែស្រឡាយពីរុក្ខជាតិដូចជាពពួកសណ្តែក   ហើយមានសកម្មភាពដូចទៅនឹងអ័រម៉ូន estrogen ដែលវាអាចធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវរោគសញ្ញានៃការអស់រដូវ។ •    ការប្រឹក្សាយោបល់ ៖ ប្រសិនមិនហ៊ានប្រឈមមុខនឹងការចែករំលែកជាមួយក្រុមគ្រួសារ ឬមិត្តភក្តិ ស្រ្តីដែលកំពុងមានបញ្ហានេះអាចស្វែងរកការពិភាក្សាពីសំណាក់អ្នកប្រឹក្សាជំនាញដើម្បីជួយសម្រាលនូវវិបត្តិទាំងនោះ។ ត្រូវចាំថា ជំងឺបាក់ទឹកចិត្តចំពោះស្រ្តីអស់រដូវ អាចព្យាបាលបាន  ជាមួយនឹងវិធីសាស្រ្តនានាដែលអាចសម្រាលនូវរោគសញ្ញា និងការផ្លាស់ប្តូរនៅអំឡុងពេលនោះ ហើយស្ត្រីខ្លួនឯង និងក្រុមគ្រួសារផ្ទាល់ត្រូវតែប្រញាប់ជ្រើសរើសមធ្យោបាយណាមួយឲ្យបានឆាប់រហ័សផងដែរមុនពេលអាការៈទាំងនោះ ជាពិសេសជំងឺបាក់ទឹកចិត្តនេះវិវឌ្ឍកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ ©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ចែករំលែក

នាងខ្ញុំឈ្មោះ ស៊ីផុន អាយុ ២៤ឆ្នាំ រស់នៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ ជាញឹកញាប់ខ្ញុំតែងតែរមួលក្រពើមិនថាពេលហាត់ប្រាណ ឬពេលកំពុងគេងលក់ហើយក៏ដោយ។ ខ្ញុំមិនមានបញ្ហាសុខភាពអ្វីផ្សេងទៀតទេតែខ្ញុំមានទម្ងន់ជាង៦០គីឡួ។ តើវាអាចជាមូលហេតុដែរឬទេ? តើអាការៈនេះមានទាក់ទងនឹងជំងឺអ្វីធ្ងន់ធ្ងរដែរឬទេ? ចម្លើយ ៖ប្រសិនបើអ្នកបានធ្វើការបញ្ជាក់ពីកម្ពស់របស់អុ្នកទៀតវានឹងកាន់តែប្រសើរ។ យោងតាមការរៀបរាប់លើនេះវាមិនបានបញ្ជាក់ពីភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺនោះទេ។ អ្វីដែលត្រូវគិតដំបូងគេគឺវីតាមីន ដូចជាប្រភេទកាល់ស្យូម វីតាមីនក្រុមបេ ឬ11បេ១២ និងជាតិដែកព្រោះថាកង្វះជាតិណាមួយក៏បណ្តាលឲ្យសាច់ដុំមានការចុកស្រពន់ ឬរមួលក្រពើដែរ។ បកស្រាយដោយ ៖ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត លឹម តាំង ជាសាស្រ្តចារ្យនៃសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្តសុខាភិបាល ឯកទេសផ្នែកវះកាត់ឆ្អឹងបាក់បែក និងជំងឺឆ្អឹង អនុប្រធានមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត និងជាប្រធានសមាគមវះកាត់ឆ្អឹងបាក់បែក

ចែករំលែក

ពីទឹកដីកំណើតក្នុងក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្តាល លោក ទូច ខាន់ណារ៉ា  និស្សិតផ្នែកមហារីកវិទ្យានៃសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រសុខាភិបាល មានការយល់ឃើញថា «គ្រួពេទ្យជា អាជីពមួយដែលទទួលការចាប់អារម្មណ៍ច្រើនពីសំណាក់មហាជន តែសម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំចង់ចេះចង់ដឹងបន្តិចបន្តួចពីមុខវិទ្យាវេជ្ជសាស្ត្រ ក្នុងបំណងជួយព្យាបាលសាច់ញាតិតែប៉ុណ្ណោះ និងមនុស្សផងទាំងឡាយរួមទាំងមានឱកាសទទួលបានអាហារូបករណ៍របស់ក្រសួង ខ្ញុំក៏សម្រេចបន្តរៀនមុខវិជ្ជានេះ។ ប៉ុន្តែ មហិច្ឆតាខណៈពេលកំពុងរៀន ណាមួយខ្ញុំចូលចិត្តរបកគំហើញថ្មីៗ ព្រមទាំងយល់ឃើញពីកង្វះខាតគ្រូពេទ្យខាងផ្នែកមហារីកនេះផង និងចង់ចូលរួមក្នុងការអភិវឌ្ឍខាងវិស័យមហារីក ស្របពេលដែលអត្រាអ្នកជំងឺកាន់តែកើនឡើង ទើបខ្ញុំសម្រេចបន្តឯកទេសផ្នែកមហារីកវិទ្យា។» មិនខុសពីសិស្សដទៃទៀតទេ ការសិក្សារមែងមានការលំបាកដូចជា ត្រូវខិតខំរៀនមេរៀនក្នុងសាលា ការស្រាវជ្រាវផ្សេងៗ ការចុះកម្មសិក្សា ឯការប្រលងវាយតម្លៃសិក្សា ក៏ជាចលកររាំងស្ទះការសិក្សាដែរ។ ទោះមានឈ្មោះជាសិស្សអាហារូបករណ៏រយៈពេល៦ឆ្នាំមែន តែក្នុងឆ្នាំសិក្សាដែលខ្ញុំប្រលងយកថ្នាក់ឯកទេសនោះ អាហារូបករណ៏ត្រូវបាត់បង់ ហើយការចំនាយត្រូវធ្លាក់មកលើគ្រួសាររបស់ខ្ញុំទាំងស្រុង។ ចំណេះដឹងទូទៅ គឺមានសារៈសំខាន់សម្រាប់មនុស្សគ្រប់រូប។ ជាអនាគតគ្រូពេទ្យមួយរូបត្រូវស្គាល់ពីអ្នកជំងឺ និងប្រើប្រាស់ភាសាឥរិយាបថទៅតាមលក្ខខណ្ឌរបស់អ្នកជំងឺ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត អ្នកជំងឺមហារីករមែងទទួលរងការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្តជាខ្លាំង ខ្ញុំយល់ឃើញថាការចេះបញ្ចុះបញ្ចូល ការលួងលោមអ្នកជំងឺរឿងមួយសំខាន់ ហេតុនេះ ការអាន និងស្វែងយល់ពីចិត្តសាស្ត្ររបស់មនុស្ស គឺជាផ្នែកមួយសម្រួលដល់ទំនាក់ទំនង។ លើសពីនេះ ភាសាបរទេសបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ជួយក្នុងការបង្កើនចំនេះដឹងក្នុងជំនាញនេះ ព្រោះការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបកគំហើញថ្មីៗក្នុងវិស័យមហារីក ប្រាកដណាស់ គឺមិនទាន់អាចប្រព្រឹត្តិទៅបានទេក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន ដោយសារបច្ចេកទេសក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅមានកម្រិត ជាហេតុដែលត្រូវការការសិក្សា និងអនុវត្តតាម guideline របស់បរទេស។ បច្ចេកទេសកំព្យូរទ័រក៏ជាអ្វីដែលខ្ញុំមិនអាចខ្វះបានដែរ ព្រោះវាសម្រួលដល់ការសិក្សាមិនថាមហារីកវិទ្យា ឬមុខវិជ្ជាដ៏ទៃនោះទេ។ មនុស្សម្នាក់ៗមិនមាននរណាចេះអស់នោះទេ ដើម្បីបង្កើនចំណេះដឹងការជជែកគ្នាពិភាក្សាជាមួយមិត្តភក្តិ ឬសហភាតរៈក៏ជាផ្នែកមួយដែរ។ គេនិយាយ យើងស្តាប់ យើងចេះយើងតប អ្វីដែលយើងមិនដឹងត្រូវចាំ និងកត់ទុក។ សំណួររដែលចោទសួរពីការបម្រើការនៅតាមខេត្ត ឬទីក្រុងភ្នំពេញវា គឺជាបញ្ហាដោយសារមុខវិជ្ជាមហារីកត្រូវការការចូលរួមពីដៃគូរ(Multidiscip-linary) មានគ្រូពេទ្យវះកាត់ មន្ទីរពិសោធន៏ស្តង់ដារ គ្រូពេទ្យរូបភាពវេជ្ជសាស្ត្រ។ល។ តែផ្នែកមួយចំនួននៅមានភាពរអាក់រអួល និងខ្វះខាតគ្រូពេទ្យនៅឡើយ។ សម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំចង់ទៅធ្វើការតាមខេត្ តតែខ្ញុំត្រូវការជាសហភាតរៈជាដៃគូជាចាំបាច់។ ជាចុងក្រោយ ខ្ញុំសង្ឃឹមថាការយល់ដឹងខាងផ្នែកជំងឺមហារីកពីសំណាក់មហាជន និងគ្រូពេទ្យមួយចំនួនមានភាពល្អប្រសើរ។ មានមនុស្សមួយចំនួនយល់ថា ហេតុអ្វីបានជាមានគ្រូពេទ្យ ឬសិស្សយកមុខវិជ្ជានេះ និងព្យាបាលមហារីក ទោះអ្នកជំងឺស្ថិតក្នុងដំណាក់ចុងក្រោយ? នេះ គឺដើម្បីកាត់បន្ថយការឈឺចាប់ ធ្វើឲ្យមានភាពប្រសើរនៃការរស់នៅជាមួយជំងឺមហារីក និងភាពមនុស្សធម៌របស់គ្រូពេទ្យ មិនចង់ឃើញអ្នកជំងឺលំបាកវេទនាទើបញ៉ាំងឲ្យមានវត្តមានគ្រូពេទ្យឯកទេសមហារីក(Oncologist, hematologist, radiotherapist)។ មិនតែប៉ណ្ណោះ ជំងឺមហារីកមានលក្ខណៈខុសពីជំងឺដទៃ ទោះមនុស្សពីរនាក់មានមហារីកដូចគ្នា តែការវិវត្តការព្យាករណ៍ គឺខុសគ្នា ព្រោះជំងឺមហារីកមានប្រភពពីហ្សែន(Genes: DNA) ហើយមនុស្សម្នាក់ៗមានហ្សែនខុសគ្នា។  ហេតុដូច្នេះ ខ្ញុំស្នើដល់មិត្តអ្នកអានកុំមានការយល់ច្រលំ និងធ្វើការប្រៀបធៀបជំងឺនេះពីមនុស្សម្នាក់ទៅម្នាក់ទៀត ហើយបន្តធ្វើការវាយតម្លៃដល់ការព្យាបាល។ ក្រៅពីនេះ ការព្យាបាលជំងឺមហារីកត្រូវចំណាយថវិកាច្រើន ហេតុនេះ សូមមហាជនមានការយោគយល់ ព្រោះបច្ចុប្បន្នមិនមានការឧបត្ថម្ភពីអង្គការ ឬស្ថាប័នណាមួយ គួបផ្សំ និងតម្លៃថ្នាំអន្តរជាតិមានតម្លៃខ្ពស់។ ជាងនេះទៅទៀត ក្រមសីលធ៌មរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ គឺមានតម្លៃណាស់ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា មហាជននឹងមានភាពឈ្លាសវៃចេះទាញយកព័ត៌មានពិតមកពិចារណាប្រកបដោយសម្បជញ្ញៈ ធ្វើការរិះគន់ដោយចំណេះដឹង និងសីលធម៌។ សម្រាប់សិស្សនិស្សិត ត្រូវខិតខំរៀនសូត្រពង្រីក និងពង្រឹងចំណេះដងឲ្យស្របទៅតាមបរិបទបរទេស ចេះកែប្រែរបស់ចាស់ទទួលយកចំណេះដឹងថ្មីៗ កាន់ឥរិយាបថទន់ភ្លន់ និងមានក្រមសិលធម៌វិជ្ជាជីវៈ។ © 2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ Health Time Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូលប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ចែករំលែក

ស្ត្រីវ័យចំណាស់ ឬស្ត្រីដែលស្ថិតក្នុងវ័យក្រោយពេលអស់រដូវ ជាទូទៅត្រូវប្រឈមមុខនឹងជំងឺ ឬក៏ការប្រែប្រួលជាច្រើន ក្នុងនោះបញ្ហាពុកឆ្អឹង ឬឆ្អឹងស្ពោត ដែលតែងតែកើត មានហើយក៏ជាការ បារម្ភដ៏ធំមួយរបស់ពួកគាត់ ពីព្រោះវាជាមូលហេតុមួយដ៏ចម្បងនៃការវិវឌ្ឍទៅកាន់ ភាពទ្រុឌទ្រោម និងបាក់បែកឆ្អឹង។ មានសំណួរជាច្រើនទាក់ទងនឹង ជំងឺនេះត្រូវបានលើកឡើង ហើយដើម្បី ស្រាយចម្ងល់ទាំងនេះ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឌុក គុណសេណា វេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសខាងឆ្អឹងពីប្រទេសបារាំង បម្រើការនៅមន្ទីរពេទ្យ កាល់ម៉ែត ផ្នែកវះកាត់ឆ្អឹងបាក់និងជាអនុប្រធានក្រុមប្រឹក្សា ភិបាលសម្ពន្ធគ្រូពេទ្យសហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជា នឹងធ្វើការបកស្រាយជូនដល់ប្រិយមិត្តដើម្បីយល់ដឹង និងអាចការពារខ្លួនពីជំងឺនេះបានទាន់ពេលវេលានិងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពដើម្បី ទទួលបានសុខភាពឆ្អឹងល្អរឹងមាំ។ និយមន័យនៃជំងឺស្ពោតឆ្អឹង ជំងឺស្ពោតឆ្អឹង ជាការថយចុះនៃកំហាប់ជាតិរ៉ែ​របស់ឆ្អឹង ពោលគឺការថយចុះទាំងចំនួន និងបរិមាណនៃសរសៃឆ្អឹង ក៏ដូចជាការថយចុះនៃកម្រាស់សម្បកឆ្អឹង ដែលជាធម្មតាសរសៃឆ្អឹងយើងគឺមាន សភាពក្រាស់ មាំ និងហាប់ណែន តែករណីមានជំងឺស្ពោតឆ្អឹង ចំនួនសរសៃឆ្អឹងមិនត្រឹមតែថយចុះទេ តែចំនួនដែលនៅសល់ក៏តូចស្តើងផងដែរ។ មូលហេតុនៃជំងឺស្ពោតឆ្អឹង    មូលហេតុបង្កគឺអាស្រ័យនឹងប្រភេទនៃជំងឺស្ពោតឆ្អឹងផ្ទាល់ ដែលមាន២ប្រភេទធំៗ ៖ • Ostéoporose primaire (ជំងឺស្ពោធឆ្អឹង ប្រភេទទីមួយ) ប្រភេទទីមួយនេះទាក់ទងទៅនឹងបម្រែបម្រួលអ័រម៉ូនក្នុងខ្លួនជាពិសេសចំពោះស្រ្តី និងការថយចុះនៃសារធាតុរ៉ែចាំបាច់របស់ឆ្អឹងដែល មាន៣សំខាន់ៗគឺ កាល់ស្យូម(calcium) ម៉ាញេ ស្យូម(magnesium) និងវីតាមីនដេ( vitamin D)។ ជំងឺស្ពោតឆ្អឹងប្រភេទនេះកើតលើស្ត្រីប្រហែល៩៥% និងអាចកើតលើបុរសចំនួន៨០%ផងដែរ ដោយហេតុថាស្ត្រីម្នាក់ៗត្រូវឆ្លងកាត់នូវបម្រែបម្រួលអ័រម៉ូនជាច្រើនដំណាក់កាលចាប់តាំងពីពេលពេញវ័យ មានគ្រួសារ មានគភ៌ បំបៅដោះកូន និងរហូតឈានដល់វ័យអស់រដូវ រួមផ្សំនឹងការ ថយចុះនូវសារធាតុរ៉ែចម្បងនៃឆ្អឹងផងទាំងអស់នេះហើយដែលបង្កឲ្យមានកើតជាជំងឺស្ពោតឆ្អឹង។ •  Ostéoporose Secondaire (ជំងឺស្ពោតឆ្អឹង ប្រភេទទីពីរ) ប្រភេទទី២នេះមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរនិងពិបាកព្យាបាលជាងប្រភេទទីមួយដោយសារតែអ្នកជំងឺមិនត្រឹមតែមានមូលហេតុបង្កនៅក្នុងប្រភេទទី១ទេថែមទាំងមានកត្តាជំងឺប្រចាំកាយផ្សេងៗឧទាហរណ៍ដូចជា ជំងឺមហារីក (myélome mutiple) ជំងឺតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ អ្នកជំងឺដែលប្រើប្រាស់ប្រភេទថ្នាំ corticoide ជាប្រចាំ អ្នកពិសាជាតិអាល់កុល ឬស្រា និងជក់បារីជាដើម។ រោគសញ្ញានៃជំងឺ ពុំមានរោគសញ្ញាច្បាស់លាស់ដែលអាចឲ្យកំណត់បានថាជាជំងឺស្ពោតឆ្អឹងទេ តែជាទូទៅអ្នកជំងឺនេះអាចស្តែងចេញនូវអាការៈឈឺចុកចាប់ រោយតាមឆ្អឹងនិងសន្លាក់ឆ្អឹងដៃជើងម្តងម្កាល ដែល យើងមិនបានចាប់អារម្មណ៍ឬយកចិត្តទុកដាក់ទេ តែវានឹងស្តែងចេញកាន់តែញឹកញាប់នូវអាការៈរបៀបនេះ រហូតដល់កើតមានជាប្រចាំ ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យមានការថយចុះនូវសកម្មភាពប្រចាំ ថ្ងៃគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ព្រមទាំងអាចចំណាំបានផងដែរតាមការសង្កេតឃើញនូវភាពកោងខ្នង និងកម្ពស់ទាបជាងមុនរបស់អ្នកជំងឺ។ ម្យ៉ាងទៀត អ្នកជំងឺអាចទទួលរងការខូចខាតយ៉ាងងាយដូចជា ប្រេះឬ បាក់ឆ្អឹង ដោយគ្រាន់តែមានការដួលប៉ះទង្គិចតែបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺស្ពោតឆ្អឹងអាចផ្អែកលើកត្តាជាច្រើន ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន ដោយសារវិទ្យាសាស្រ្តទំនើបឡើង គេច្រើនប្រើម៉ាស៊ីន DXA scan( Dual X-ray Absorptiometry) សម្រាប់ធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ដោយវាអាចបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់នូវកំហាប់ជាតិរ៉ែក្នុងឆ្អឹងរបស់យើងម្នាក់ៗ ដែលលទ្ធផលត្រូវបានគិតជា ក្រាមក្នុង១សង់ទីម៉ែត្រការេ ។ ចំពោះលទ្ធផលត្រូវបានបង្ហាញចេញជា T-score ដែលក្នុងនោះ •​    បើ T-score > -1 បញ្ជាក់ថាកំហាប់ជាតិរ៉ែក្នុងឆ្អឹងស្ថិតក្នុងកម្រិតធម្មតា •  បើនៅចន្លោះពី -1 ដល់ -2,5 ( -1≥T.score > -2.5) មានន័យថា កំហាប់ឆ្អឹងចុះខ្សោយ(osteopenia) • និងបើT.score ≤ -2.5 បញ្ជាក់ថាឆ្អឹងស្ពោតឬពុកហើយ (osteoporosis) ។ ការព្យាបាល ការព្យាបាល គឺចាំបាច់ត្រូវការកែសម្រួលនិងបំពេញនូវកង្វះខាតជាតិរ៉ែរបស់ឆ្អឹងក្រោយពីបានវាស់ដោយម៉ាស៊ីន DXA scan រួច។ តាមការស្រាវជ្រាវបច្ចុប្បន្នបានបង្ហាញថា ស្រ្តីដែលមានអាយុ ក្រោម៥០ឆ្នាំ ត្រូវការសារធាតុកាល់ស្យូម ១០០០មក្រ ក្នុងមួយថ្ងៃ ម៉ាញេស្យូម ៣១០ទៅ ៣២០មក្រ ក្នុងមួយថ្ងៃ ព្រមទាំងវីតាមីនដេ៣(D³)ចំនួន ៦០០IU ក្នុងមួយថ្ងៃ។ ដោយឡែកចាប់ពីអាយុ ៥០ឆ្នាំឡើងទៅនាំឲ្យមានការកើន-ឡើងនូវតម្រូវការ ដោយកាល់ស្យូមកើនឡើងទៅដល់ ១២០០មក្រក្នុងមួយថ្ងៃ ម៉ាញេស្យូម ៣២០មក្រក្នុងមួយថ្ងៃ និងវីតាមីនដេ៣ ៨០០IUក្នុងមួយថ្ងៃ។ គួររំលឹកថា សារធាតុទាំងនេះមានទំនាក់ទំនងគ្នាយ៉ាងស្អិតរមួត ដូចនេះមិនអាចឲ្យខ្វះសារធាតុណាមួយបានឡើយ។ លើសពីនេះយើងអាចប្រើប្រាស់ថ្នាំដែលជម្រុញឲ្យមានការស្រូបឡើងវិញ នូវសារធាតុរ៉ែដែលចេញពីឆ្អឹងក្រោយពេលអស់រដូវឬពេលវ័យ ចំណាស់ ហៅថាពពួក Antiresorption គឺ bisphosphonate (Alendronate) ផងដែរក្នុងគោលបំណងការពារ កុំឲ្យមានការពុកឆ្អឹង លឿននិងធ្ងន់ធ្ងរ ដោយប្រើក្នុងកម្រិត ១០មក្រក្នុងមួយថ្ងៃ ឬ៧០មក្រក្នុងមួយអាទិត្យ ឬក៏អាច១៥០មក្រក្នុងមួយខែតែម្តង។ វិធីសាស្ត្រការពារ មានគោលការណ៍៥ចំណុច ដែលគួរអនុវត្តដើម្បីការពារឆ្អឹងពុកដោយមានប្រសិទ្ធភាពគឺ៖ •  ជ្រើសរើសទទួលទានចំណីអាហារដែលសម្បូរជាតិកាល់ស្យូមដូចជា ត្រីសាឌីន សាម៉ុង ទឹកដោះគោ ឬផលិតផលពីទឹកដោះគោ តៅហ៊ូ បន្លែបៃតង • ទទួលទានផងដែរនូវចំណីដែលសម្បូរវីតាមីនដេដូចជា ត្រីធូណា សាម៉ុង ស៊ុតក្រហម ខ្លាញ់ត្រី ថ្លើមសត្វ និងទឹកដោះគោឆៅជាដើម • ការហាលសំដិលខ្លួននឹងពន្លឺថ្ងៃក៏ជាគន្លឹះសំខាន់មួយផងដែរ ដោយសារវាជួយសម្រួលក្នុងការផលិតវីតាមីនដេ៣នៅក្រោមស្បែក។ ដូចនេះ​គួរចំណាយពេលយ៉ាងតិច៥ ទៅ៣០នាទីក្នុងមួយថ្ងៃ និងយ៉ាងតិច២ដងក្នុងមួយសប្តាហ៍ ដើម្បីសំដិលខ្លួនក្រោមពន្លឺថ្ងៃ។ • ធ្វើលំហាត់ប្រាណ ឲ្យបានទៀងទាត់ដូចជា ការដើរ រត់យឺតៗ ឬរាំជាដើម និងចៀសវាងការដួលឬប៉ះទង្គិចដដែលៗ ដែលធ្វើអោយឆ្អឹងខ្សោយនិងងាយបាក់។ • ចុងក្រោយ យើងអាចប្រើប្រាស់នូវឱសថបំប៉នឆ្អឹង ករណីអ្នកជំងឺមិនអាចបរិភោគអាហារគ្រប់គ្រាន់បាន ឬមានជំងឺប្រចាំកាយណាមួយ ឬមិនសូវមានទម្លាប់ចេញក្រៅឲ្យត្រូវពន្លឺថ្ងៃជាដើម។ ទាក់ទងនឹងឱសថដែលមានជាតិកាល់ស្យូមលើទីផ្សាសព្វថ្ងៃមាន២ប្រភេទគឺ calcium carbonate និង​calcium citrate​។ ចំពោះcalcium citrate គឺជាម៉ូលេគុលដែល ងាយស្រួលស្រូបតាម ប្រព័ន្ធរំលាយអាហារនិងជាជម្រើសដ៏ល្អសម្រាប់អ្នកដែលមានបញ្ហាក្រពះពោះវៀន ឬមានការវះកាត់ក្រពះពោះវៀនជាដើម។ ជាចុងក្រោយ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឌុក គុណសេណាក៏បានឆ្លៀតឱកាសថ្លែងអំណរគុណដល់ទស្សនាវដ្តីហេលស៍ថាម ដែលបានធ្វើបទសម្ភាសន៍ទាក់ទងនឹងប្រធានបទដ៏មានសារៈប្រយោជន៍នេះ និងផ្តាំផ្ញើរផងដែរដល់ប្រជាជនយើង សូមធ្វើការការពារខ្លួនពីជំងឺនេះដោយអនុវត្តតាមគោលការណ៍ខាងលើដែលយើងគួរអនុវត្តវាជាប្រចាំនិងឲ្យបានត្រឹមត្រូវដើម្បីសុខមាលភាពក្នុងគ្រួសារ ក៏ដូចជាក្នុងសង្គមផងដែរ៕ ©2017 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង​ដោយ Healthtime Corporation ចំពោះគ្រប់អត្ថបទដោយគ្មានផ្នែកណាមួយត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយចូល ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែតឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិកអាត់ជាសំឡេងឬថតចំលងគ្រប់រូបភាពដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឡើយ

ចែករំលែក

យល់អារម្មណ៍អ្នកពេលនេះ...ក៏ធ្លាប់ឆ្លងកាត់ដូចគ្នា... មានពេលខ្លះ...យើងក៏ហត់នឿយ បាត់បង់ទាំងកម្លាំងចិត្ត ស្របពេលដែលកម្លាំងកាយចុះខ្សោយ មានរឿងរ៉ាវខ្លះមិនចង់ទទួលស្គាល់ក៏មិនអាចដែរ ព្រោះថា...ទេវតាគិតមិនដូចយើងគិតនោះទេ... មិនថាមនុស្សម្នាក់ជានរណា? ធ្វើការងារអ្វី? គឺសុទ្ធតែឆ្លងកាត់ពេលនេះដូចគ្នា គ្រាន់តែ...វិធីប្រឈម និងដោះស្រាយនឹងវា មានខុសៗគ្នា ក៏ដឹងថា...ពេលនេះ មិនចង់ធ្វើអ្វី មិនចង់គិតអ្វី មិនចង់ទៅណា ងាកទៅណាក៏មានអារម្មណ៍ថាងងឹតស្លុប ពន្លឺបន្តិចបន្តួចក៏លែងមើលឃើញ... លក្ខណៈថា...លែងមានរសជាតិជីវិត ហើយផ្លូវដើរក៏ត្រូវបានរាំងស្ទះទៀត ក៏ចង់ចែករំលែកប្រាប់ដល់អ្នកដទៃ តែក៏មិនដឹងប្រាប់នរណា មិនដឹងថាគួរចាប់ផ្តើមពីណាទៅ? គួរប្រាប់ឬទេ? បើប្រាប់ទៅ គេនឹងជួយអ្វីបានអត់? គេគ្រាន់តែស្តាប់? គេនឹងប្រឹក្សា? គេនឹងសើចចំអក? ដល់ពេលគិតដល់ហ្នឹង ក៏រឹតតែវល់វល់ទៀត... ដឹងទេ??? អ្វីដែលអ្នកត្រូវការបំផុត ក្នុងកាលៈទេសៈបែបនេះ??? គឺ...«ពាក្យសម្តីលើកទឹកចិត្ត និងសកម្មភាពរំសាយកង្វល់» មិនមែនជាការអង្គុយស្មុគ ឲ្យគំនាបផ្លូវចិត្តចាប់ទាញអ្នកឲ្យរឹតតែលង់ជ្រៅនោះទេ កុំគិតច្រើនថា...បើធ្វើទៅនឹងប្រសើរឬអត់? សំខាន់...មិនសាកមិនដឹង មិនចាំបាច់មានមនុស្សច្រើន គ្រាន់តែម្នាក់ក៏គ្រប់គ្រាន់ហើយ(ករណីពិបាករកមនុស្សដែលទុកចិត្ត) រឿងក្នុងចិត្តដែលកប់ទុកនឹងមិនផ្តល់ផលវិជ្ជមានអ្វីដល់អ្នកឡើយ តិចតួច ឬច្រើនក្តី ត្រូវចែករំលែកវាប្រាប់គេ កុំសួរថា...«ដើម្បីអ្វី?» គឺ ដើម្បីបន្ធូរសម្ពាធផ្លូវចិត្តហ្នឹងហើយ... តែបើមិនចង់បង្ហាញពីភាពទន់ខ្សោយ ឬវិបត្តិផ្លូវចិត្តហ្នឹងទេ... មានវិធីមួយទៀត...តែអាស្រ័យលើអ្នកទាំងស្រុងហើយ ថាតើ មានឆន្ទៈងើបចេញពីសំណាញ់ងងឹតនៃភាពស្មុគស្មាញនេះខ្លាំងប៉ុណ្ណា បើថាងើបរួច...សួរខ្លួនឯងថា« មានសកម្មភាពអ្វីខ្លះដែលគ្រាន់តែគិតដល់ ក៏ធ្វើឲ្យចង្វាក់បេះដូងលោតញាប់ខុសពីធម្មតា?» អាចជារាំ? ច្រៀង? ហាត់កីឡា? ដើរលេង? ស្រែក? អង្គុយស្តាប់ភ្លេង? ឆ្លើយចេញហើយ...យល់ល្អ កុំទៅតែម្នាក់ឯងអី!! (ខ្លាចលោស្ថានភាពកាន់តែអាក្រក់) បបួលគេឯងទៅជាមួយផងទៅ... មានមនុស្សខ្លះក៏មិនចង់នៅម្នាក់ឯងដែរ ចឹងមនុស្សពីរនាក់មិនចង់ឯកានៅជាមួយគ្នា ក៏បានជាមនុស្សច្រើនគ្នាហើយ... ជាថ្មីម្តងទៀត...ខ្លួនឯង ដើម្បីខ្លួនឯង!!! កុំឲ្យឧបសគ្គជីវិតយកឈ្នះអ្នកបានអី... ស៊ូស៊ូណា៎!!!

ចែករំលែក

តាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយ ក្រោមចំណងជើងថា «ស្វែង សុជាតា លក់ថ្នាំផ្តាច់គ្រឿងញៀនផ្សំ ដោយប្តីក្មេងជាគ្រូឱសថ» ព្រមទាំងបានបញ្ជាក់ថា ឱសថនេះ ផ្សំឡើង ពីឬសឈើ ពីវល្លិ៍ និងប្រទាល ដែលមាននៅតែក្នុងព្រៃភ្នំ មានប្រសិទ្ធភាពខ្លាំង មិនត្រឹម អាចផ្តាច់គ្រឿងញៀននោះតែម្យ៉ាងនោះទេ គឺមាន ប្រសិទ្ធភាពច្រើនមុខទៀត ជាការផ្សព្វផ្សាយដែលមិនមានមូលដ្ឋាន បច្ចេកទេសវិទ្យាសាស្ត្រ ច្បាស់លាស់ឡើយ ដែលធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋយល់ច្រឡំ ហើយខ្វះការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះគ្រោះថ្នាក់នៃគ្រឿងញៀន។ ក្រសួងសុខាភិបាលសូមធ្វើការណែនាំដល់ប្រជាពលរដ្ឋឲ្យបានជ្រាបថា «ប្រសិទ្ធភាពនៃការព្យាបាលអ្នកញៀនគ្រឿងញៀន វាអាស្រ័យលើការអប់រំ និងប្តេជ្ញាចិត្តថែទាំរបស់អាណាព្យាបាលដល់អ្នកញៀនគ្រឿងញៀន និងការឧបត្ថម្ភពីសហគមន៍» ហើយសូមអំពាវនាវ ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកុំជឿតាមការឃោសនាបំផ្លើសខុសពីការពិត អំពីប្រសិទ្ធភាពនៃឱសថផ្តាច់គ្រឿងញៀននេះ។ ក្រសួងសុខាភិបាល នឹងចាត់ឲ្យនាយកដ្ឋានជំនាញ ដើម្បីចុះទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ជាមួយ អ្នកនាង ស្វែង សុជាតា ដើម្បីស្វែងរកការពិត... ប្រភព ៖ ទំព័រហ្វេសប៊ុក ក្រសួងសុខាភិបាលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា  

ចែករំលែក

វិស្សមកាលរដូវក្តៅនេះ  មិនដូចវិស្សមកាលឆ្នាំមុនៗ ព្រោះអ្នកនឹងរីករាយនឹងវាជាងមុន ចូលចិត្តវាជាងមុន ហើយអ្នកនឹងចំណាយពេលវេលានេះបានល្អជាងមុនមែនទេ? និយាយពីអាកាសធាតុទៀតហើយ វាដូចជាក្តៅបណ្តើរៗ រីឯវិស្សមកាលតូចរបស់សិស្សនិស្សិតក៏ជិតចាប់ផ្តើមហើយដែរ គឺនៅអំឡុងខែមេសាដែលស្របពេលនឹងការឈប់សម្រាកអំឡុងថ្ងៃបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីខ្មែរ។ ក្នុងរយៈពេលឈប់សម្រាកដ៏ខ្លី ដែលខ្លះក្រោម១អាទិត្យ(អ្នកធ្វើការ) ឬមិនលើសពីរអាទិត្យ (សិស្សនិស្សិត) តើអ្នកគិតថាអាចចំណាយពេលនេះដោយរបៀបណា? ក្រៅពីគម្រោងការសម្រាប់ធ្វើក្រោយវិស្សមកាល  អ្នកក៏គួរត្រៀមខ្លួនខ្លះសម្រាប់រដូវក្តៅខាងមុខផងដែរបើអ្នកមិនចង់និយាយថារដូវក្តៅឆ្នាំនេះ សូមធីបចោលនោះ! 1.រៀនហែលទឹក មិនដែលថាមានឱកាសបានរៀនឲ្យស្រួលទេ ហើយបើគ្រាន់តែចំណាយពេលម្តង ឬពីរដងក្នុងមួយសប្តាហ៍ក្នុងអាងហែលទឹកនោះ មិនដឹងថាអ្នកនឹងចេះហែលនៅពេលណាឡើយ ដូចនេះ  នេះជាពេលល្អហើយដែលអ្នកមានពេលសម្រាកយូរគ្រាន់ ល្មមនឹងអាចរៀនចេះ។  ម្យ៉ាងបើនិយាយពីការហាត់កីឡា  ឬសកម្មភាពកំសាន្តនៅរដូវក្តៅ ហែលទឹកជាជម្រើសល្អបំផុត ព្រោះមិនត្រឹមត្រជាក់ស្រួលខ្លួន    អ្នកក៏អាចបញ្ចេញកម្លាំងដោយមិនបាច់បែកញើសជោក និងស្អុះស្អាប់ដោយសារញើសនោះទេ។ 2.រៀនជិះស្គីលើទឹកកក ដូចគ្នានឹងការហែលទឹក ការជិះស្គីទឹកកកក៏ជាសកម្មភាពកំសាន្តសប្បាយ​ និងចាត់ទុកដូចជាការហាត់ប្រាណផងដែរជាពិសេសនៅរដូវក្តៅនេះ ធានាថាអ្នកចង់លេងយូរប៉ុណ្ណាក៏នឹងមិនងាយហត់ និងបែកញើសដែរ។ ការជិះស្គីនេះផងដែរ មិនពិបាក និងត្រូវចំណាយពេលយូរពេកទេក្នុងការរៀនចេះជិះល្មមៗ ដូចនេះឆ្លៀតឱកាសថ្ងៃសម្រាកប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ អ្នកគួររៀនឲ្យចេះ ដើម្បីអាចលេងបានម៉ាសប្បាយនៅរដូវក្តៅ។ 3.រៀនមេកអាប់ខ្លួនឯង ការមេកអាប់នៅរដូវក្តៅពិតជាពិបាកបន្តិចហើយ មិនថាអ្នកធ្វើវាខ្លួនឯងនៅផ្ទះ ឬនៅសាឡន ព្រោះអាកាសធាតុក្តៅពិតជារំខាន។ ហេតុនេះ អ្នកគួររៀនមេកអាប់ឲ្យស្ទាត់ជាងមុនខ្លួនឯង និងប្រើពេលឲ្យខ្លីជាងមុន ព្រមទាំងអាចឆ្លៀតរកតិកនិចណាងាយៗជាងមុន និងស្ទាយខ្លះៗសម្រាប់តុបតែងមុខឲ្យត្រូវនឹងរដូវក្តៅផងដែរ។   ម្យ៉ាងផលិតផលប្រើប្រាស់អាចនឹងមានការផ្លាស់ប្តូរខ្លះដែរ ដូចជាក្រែមផ្តល់សំណើមគួរតែប្រភេទស្រាលជាងរដូវរងា និងម៉ាស្ការ៉ាគួរជាប្រភេទធន់នឹងទឹកជាដើម។ 4.ថែទាំសម្រស់ មិនអាចរំលងបានទេនៅវិស្សមកាលម្តងៗ ព្រោះជាទូទៅអ្នកមុខជាមិនមានពេលវេលាពេញលេញក្នុងការថែទាំខ្លួនឲ្យបានល្អទេ គ្រាន់តែរកពេលបិទម៉ាសក៏ពិបាកដែរ។ ដូចនេះ អំឡុងពេលនេះ អ្នកអាចចាប់ផ្តើមនូវវិធានការថែរក្សាស្បែក និងផ្នែកផ្សេងៗឲ្យស្រស់ស្អាតបាន ជាពិសេសសម្រាប់រដូវក្តៅ     អ្នកក៏ត្រូវគិតត្រៀមក្រែមការពារកម្តៅថ្ងៃដែលស័ក្តិសមឲ្យហើយផងដែរ។ 5.រក្សាទម្ងន់បន្តិច ប្រាកដណាស់ថា អ្នកមិនចង់មានរាងធាត់ទេនៅរដូវក្តៅ ព្រោះវាមិនត្រឹមប៉ះពាល់ដល់ជំនឿចិត្តពេលអ្នកស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ប្រភេទរដូវក្តៅ  ដែលនឹងបង្ហាញរាងរបស់អ្នកច្បាស់ ខុសពីរដូវរងាដែលមានអាវក្រាស់ៗជួយលាក់រាងនោះទេ វាថែមទាំងធ្វើឲ្យអ្នកមិនស្រួលខ្លួនឡើយ ជាពិសេសនៅរដូវក្តៅតែម្តង ព្រោះអ្នកនឹងមានអារម្មណ៍ហប់ជាង ក្តៅជាង និងបែកញើសស្អុះស្អាប់ជាងអ្នកដែលស្គម។ 6.រៀនរាំ ឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំនឹងមកដល់ឆាប់ៗនោះអី! ឆ្នាំហ្នឹងអ្នកមុខជាមិនចង់នៅអង្គុយយាមកាបូបទេមែនទេ? ហើយក៏នៅមានឱកាសក្រោយៗទៀត ដូចជាជប់លៀងចុងឆ្នាំសិក្សា ជប់លៀងបំណាច់ឆ្នាំជាដើម។ ទាន់វិស្សមកាលនេះមានឱកាស រៀនបណ្តើរៗបាន អ្នកអាចរៀននៅផ្ទះដោយខ្លួនឯង ឬក៏ចុះឈ្មោះរៀននៅថ្នាក់បង្រៀនរាំនៅតាមក្លឹបហាត់ផ្សេងៗ។  វាប្រាកដជាសប្បាយមិនតិចទេសម្រាប់រដូវក្តៅនេះ ក្រឡែងខ្លួនម៉ាអស់ដៃបាន។ ក្រៅពីត្រៀមខ្លួនសម្រាប់រដូវក្តៅ អ្នកក៏គួរគិតផងដែរក្នុងការចំណាយពេលវេលាក្នុងការធ្វើដំណើរកម្សាន្តរយៈពេលវែង ឬខ្លី បញ្ចប់ការអានសៀវភៅ ចាប់ផ្តើមទម្លាប់ថ្មីល្អៗ រៀបចំគម្រោងអនាគត ធ្វើការងារស្ម័គ្រចិត្ត ឬចូលរួមសកម្មភាពសង្គមនានា ស្គាល់មិត្តថ្មីៗជាដើម ដែលសុទ្ធតែជាសកម្មភាពដែលមានប្រយោជន៍មិនគួរខកខាន។ ពេលវេលាដើរលឿនហួសពីការស្មាន បើអ្នកមិនបានធ្វើអ្វី ដូចនេះ កុំខាតពេលវេលានៃវិស្សមកាលដ៏មានតម្លៃសម្ងំនៅផ្ទះមើលទូរទស្សន៍ លេងហ្វេស-បុកអី  គួរតែចេញមកក្រៅ ធ្វើអ្វីដែលអ្នកគួរធ្វើ និងរៀបចំអ្វីដែលអ្នកត្រូវការ ជាពិសេសត្រៀមស្វាគមន៍អាកាសធាតុក្តៅជាមួយអារម្មណ៍ត្រជាក់ៗផងណា…

ចែករំលែក

Shopping Shopping!!! ជាញឹកញាប់ជាពិសេស គឺនារីៗឮណាត់គ្នាសឹងតែរាល់ថ្ងៃចុងសប្តាហ៍។ មនុស្សស្រីចូលចិត្តដើរផ្សារទិញឥវ៉ាន់ ហើយបើទោះបីជាត្រូវដើរពេញមួយថ្ងៃក៏មិនមានអារម្មណ៍ធុញទ្រាន់ដែរឲ្យតែបានទិញរបស់ដែលខ្លួនស្រលាញ់  នេះហើយជាសមត្ថភាពពិសេសរបស់នារីៗ(និយាយចំៗតិចហើយណា…) សម្រាប់នៅទីក្រុងភ្នំពេញវិញ ផ្សារមានមិនតិចឯណា? តែភាគច្រើនមិនថាយើងមិនថាគេ បើធ្លាប់ទៅណា ទៅតែកន្លែងនោះ ស្របពេលដែលផ្សារនីមួយៗមានភាពសម្បូរបែបមិនដូចគ្នាឡើយ នេះបើយោងតាមអ្នកជំនាញដើរផ្សារ(ដើររាល់អាទិត្យ)បានប្រាប់ហេលស៍ថាម។ ដូច្នេះ អ្នកគួរតែបានដឹងអំពីរឿងនេះ ដើម្បីទៅឲ្យត្រូវគោលដៅ និងបានទំនិញដែលសមបំណង។ ១. ផ្សារទំនើបអីុអន ស្ថិតក្នុងបរិយាកាសមានម៉ាស៊ីនត្រជាក់ ពោរពេញទៅដោយហាងលក់ទំនិញប្រែ៊នៗ មានទាំងសម្លៀកបំពាក់ កាបូប ស្បែកជើង ផលិតផលគ្រឿងសម្អាង ព្រមទាំងផលិតផលផ្សេងៗជាច្រើនទៀតដែលសុទ្ធសឹងតែនាំចូលពីបរទេស ដូច្នេះវាជាជម្រើសដ៏ល្អសម្រាប់អ្នកចូលចិត្តម៉ាកល្បីៗ។ ក្រោយពី Shopping អ្នកក៏មិនបាច់បារម្ភពីវិធីសាស្ត្របំពេញថាមពលដែរ នៅទីនោះមិនខ្វះទេអាហារឆ្ងាញ់ៗ ប្លែកៗ មិនថាចង់ញុំាអាហារប្រទេសណាក៏មាន ឲ្យតែចង់ញុំា និងមានលុយ។ ២. ផ្សារទំនើបផេនសល សម្រាប់អ្នកចូលចិត្តផ្លាស់ប្តូរម៉ូតសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង កាបូបយួរដៃតាមសម័យ និងកាលីបៗស្របពេលចង់ទទួលបាននូវតម្លៃសមរម្យ ផេនសលជាកន្លែងដែលភាគច្រើនមិត្តនារីៗមិនងាយដើររំលង។ ថ្វីត្បិតមានអតិថិជន និងតូបលក់ទំនិញច្រើន តែផ្សារនេះក៏នៅតែមិនមានភាពកកស្ទះឡើយ    អ្នកនៅតែទទួលបានផាសុកភាពក្នុងការដើរទិញទំនិញមិនថាជាចុងសប្តាហ៍ក៏ដោយ។ ក្រៅពីនេះ អ្នកក៏អាចរកមើល គ្រឿងសម្អាង និងទឹកអប់ច្រើនប្រភេទផងដែរ។ ៣. ផ្សារទួលទំពូង និយាយដល់ផ្សារទួលទំពូង មនុស្សភាគច្រើនប្រាកដជាដឹងថា ខោអាវធូរថ្លៃ ថ្មី ម៉ូតទាន់សម័យ និងមានម៉ាកត្រឹមត្រូវ ព្រោះសុទ្ធតែជាខោអាវក្បាលគីបនាំចូលពីខាងរោងចក្រ។ សម្រាប់អ្នកស្វែងរកឈុតហែលទឹកស្អាតៗ ក៏មិនដែលភ្លេចផ្សារនេះផងដែរ។ បន្ថែមពីនេះ យើងក៏សង្កេតឃើញមានជនបរទេសច្រើនណាស់ ព្រោះក្រៅពីសម្លៀកបំពាក់ក៏មានលក់នូវវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ជាតិ និងអន្តរជាតិផងដែរ តួយ៉ាងដូចជាកន្សែងបង់ក ផ្ទាំងគំនូរបុរាណ ចម្លាក់ គ្រឿងអលង្ការប្រាក់ និងស្ពាន់ជាដើម។ ៤. ផ្សារធំថ្មី អ្នកណាក៏ស្គាល់ និងនិយមទៅដែរ ក៏ព្រោះតែគេអាចរកទិញនូវកាបូបល្អៗ មានគុណភាព និងខោអាវប្លែកៗបែបនិយមជនបរទេស មិនតែប៉ុណ្ណោះមិត្តនារីអាចរកទិញគ្រឿងអលង្ការដូចជាខ្សែដៃ នាឡិកា ចិញ្ចៀនជាដើម។ ហើយក្រៅពីនេះក៏មានលក់នូវវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ជាច្រើនប្រភេទដែលជាផលិតផលផលិតក្នុងស្រុក   និងធ្វើដោយដៃផ្ទាល់ក៏មាន។ អ្វីកាន់តែពិសេសគឺផ្សារមានលក្ខណៈធំទូលាយ ងាយស្រួលក្នុងការដើរទិញឥវ៉ាន់ រីឯទិដ្ឋភាពនៅក្នុងផ្សារ ព្រមទាំងសំណង់អាគារក៏គួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ផងដែរ។ ៥. ផ្សាររាត្រី ពេលថ្ងៃរវល់គ្មានពេលដើរផ្សារលំហែអារម្មណ៍  ដូច្នេះផ្សាររាត្រីពិតជាអាចឲ្យមិត្តនារីទទួលបានភាពសប្បាយរីករាយ សម្រាប់ចុងសប្តាហ៍របស់ខ្លួន ដោយសារបរិយាកាសអំណោយផល ជាប់មាត់ទន្លេ មានភ្លេងកំដរ និងភ្លើងពណ៌ស្រស់ស្អាតនាពេលរាត្រី។ អ្នកអាចស្វែងរកសម្លៀកបំពាក់ជាច្រើនប្រភេទ មិនថាចំពោះបុរស ឬនារី និងមានលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ ដែលមានតម្លៃសមរម្យ បន្ទាប់ពីដើរទិញសម្លៀកបំពាក់ហើយ អ្នកក៏អាចទទួលទានអាហារបែប street food បន្ទាប់បន្សំនៅទីនោះផងដែរ មិនចាំបាច់ពិបាកដើរឆ្ងាយនាំតែហត់។ ខាងលើគ្រាន់តែជាផ្សារចំនួន៥ ក្នុងចំណោមផ្សារជាច្រើនទៀត ទាំងជាផ្សារទំនើប និងផ្សារលក្ខណៈតំបន់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលសុទ្ធសឹងជាទិសដៅរបស់អ្នកនិយមទិញទំនិញដោយសារតែភាពទាក់ទាញ និងសម្បូរបែបខុសៗគ្នា ដូចនេះអ្នកតែងតែមានជម្រើសជានិច្ចសម្រាប់ថ្ងៃshopping របស់អ្នក។

ចែករំលែក
Top